فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۲۹٬۵۳۴ مورد.
۱۶۱.

سیاست در اندیشه سهروردی بازخوانی اندیشه سیاسی سهروردی با تأکید بر الگوی جُستاری اسپریگنز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: اندیشه سیاسی حکمت اشراق سهروردی روش جستاری اسپریگنز بحران سامان سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۶۰
آنچه اصالت اندیشه سیاسی سهروردی را نمایان می کند، توجه و تقید وی برای پیدا کردن راه برون رفتی از بحران های سیاسی- اجتماعی عصر خود است. اگر چه برخی سهروردی را اندیشمندی آرمان گرا می دانند و این امر مانعی در فهم درست اندیشه سیاسی وی است، اما آنچه باعث شناخت دقیق تفکر سیاسی سهروردی می شود، تأمل بر این نکته است که وی، با ترسیم تصویری دقیق از نابسامانی های زمانه خود و تلاش برای بازسازی جامعه، در صدد خوانشی واقع گرایانه از وضع موجود جامعه هم عصر خود است. بر این اساس، درک سرشت اندیشه سیاسی سهروردی را می توان با به کارگیری روش جُستاری اسپریگنز بهتر متوجه شد. مقاله حاضر درصدد طرح این پرسش است که سهروردی بحران سامان سیاسی جامعه هم عصر خود را چگونه ترسیم و با مشاهده این بی نظمی، برای درمان و برون رفت از آن چه راه حلی را تجویز می کند؟ سهروردی واقعیت موجود جامعه خویش را چنین دریافته بود که شکاف های عمیق اعتقادی، تعصب، خشونت های مذهبی و به تعبیر وی چیره شدن ظلمت و تاریکی، زمینه ساز انشقاق آحاد جامعه و همچنین ترویج کننده ظاهرگرایی مذهبی و نهایتاً توجیه کننده فساد، ظلم و جور حُکام شده است. سهروردی در تلاش است برای چنین جامعه بحران زده ای نسخه درمانی ارائه دهد. بر اساس روش جُستاری اسپریگنز می توان فرضیه این پژوهش را چنین بیان کرد که سهروردی گسست معرفتی میان حکمت و حکومت را زمینه ساز بروز و ظهور نابسامانی ها و بحران های جامعه عصر خود می داند. از این رو وی با تبیین وضع موجود و ترسیم وضع مطلوب، در پی بازسازی رابطه حکمت و حکومت در قالب مشروعیت بخشی به حکومت حاکمِ حکیم، به عنوان راه حل برون رفت از بحران سامان سیاسی است.
۱۶۲.

بررسی عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه از سال 2011 تا 2020(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عوامل واگرایی روابط سیاسی ژئوپلیتیک ژئوکالچر ژئواکونومیک جمهوری اسلامی ایران ترکیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۴۸
یکی از کشورهای همسایه ایران که از نظر ژئوپلیتیکی دارای امتیازهای فراوانی بوده و شاید بتوان آن را از معدود کشورهای دارای تأثیرات منطقه ای پیرامونی ایران یاد کرد کشور ترکیه می باشد. لذا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه کدامند؟ بررسی عوامل واگرایی درروابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه براساس سه دسته عوامل ژئوپولیتیک، عوامل ژئواکونومیک و عوامل ژئوکالچر به عنوان اهداف این پژوهش محسوب می شوند. این پژوهش که از نوع کاربردی – توسعه ای بوده و به روش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. نتیجه حاصل از این واکاوی و تجزیه و تحلیل نشان می دهد در هر سه مولفه ژئوپلیتیک، ژئوکالچر و ژئواکونومیک به ترتیب اولویت ذکر شده باعث ایجاد واگرایی شده و در مجموع 15 عامل مورد تأیید قرار گرفت. در ادامه و در پاسخ به سوالات فرعی مهمترین عوامل ژئوپلیتیکی، مسأله کردها در سوریه و حضور نظامی ترکیه به بهانه مبارزه با آنها در سوریه و مهمترین عوامل ژئوکالچری، پرچمداری نظام اسلامی در منطقه توسط ایران و مهمترین عوامل ژئو اکونومیکی، رقابت دو کشور جهت نفوذ در بازارهای منطقه قفقاز و آسیای مرکزی مشخص گردید.
۱۶۳.

پیشران های گذار از مراحل تمدن نوین اسلامی و دستیابی به جامعه مطلوب اسلامی در منظومه فکری مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مقام معظم رهبری تمدن نوین اسلامی جامعه مطلوب اسلامی پیشران اندیشه سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۵۷
ازجمله دغدغه های اندیشمندان نظام سیاسی ایران، بسترسازی تحقق و دستیابی به تمدن نوین اسلامی است. پژوهندگان این حوزه مبتنی بر نظریه های مختلف و همچنین مؤلفه های مؤثر، بایسته هایی را برای ایجاد تمدن نوین اسلامی مطرح نموده اند؛ اما مسئله اصلی چگونگی گذار از وضعیت موجود به سمت وضعیت آرمانی و مطلوب (تمدن نوین اسلامی) می باشد. به این خاطر، سؤال پژوهش حاضر پیشران های گذار از مراحل تمدن نوین اسلامی جهت دستیابی به جامعه مطلوب اسلامی می باشد. یافته های تحقیق گویای آن است که مقام معظم رهبری، چهار مقوله «ایجاد رفاه مادی»، «عدالت اجتماعی»، «حفظ روحیه و آرمان های انقلابی» و «بهره مندی از ارزش های اخلاقی اسلامی» را به عنوان پیشران های گذار از مراحل مختلف تمدن نوین اسلامی و ایصال به جامعه مطلوب اسلامی مطرح می نمایند. استحصال این مقوله ها با استنتاج از رهنمودهای مقام معظم رهبری، متکی بر روش توصیفی تحلیلی با ابتنای بر مستندات عقلی به دست آمده اند.
۱۶۴.

ادراک رهبران ترکیه و عربستان از مقوله محور مقاومت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اردوغان محمد بن سلمان ملک سلمان خاورمیانه محور مقاومت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۶۱
برداشت های درست و نادرست بر مناسبات دولت ها و درنتیجه، بر مناسبات منطقه ای تأثیرگذار است. وضعیت امروز منطقه خاورمیانه، مصداق روشنی برای بحث درباره برداشت های درست و نادرست بازیگران مؤثر است. در این شرایط، رهبران دو کشور ترکیه و عربستان، با توجه به شخصیت و ذهنیت متفاوتشان، نوع نگاه، تفسیر، برداشت، تصمیم، و سیاست خارجی متفاوتی را در مورد موضوع های گوناگون در منطقه خاورمیانه و ازجمله در حوزه اهداف و اولویت های سیاست خارجی ایران پیگیری می کنند؛ ازاین رو، تحلیل زمینه های شکل گیری ذهنیت متفاوت این رهبران درباره موضوع های گوناگون در سطح منطقه و بین الملل، بسیار ضروری است. براین اساس، پژوهش حاضر با تکیه بر این تأثیرگذاری، در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که: «ذهنیت متفاوت رهبران ترکیه و عربستان درباره ماهیت و اهداف محور مقاومت، به عنوان یکی از متغیرهای کلیدی نظم و نظام سیاسی و امنیتی این منطقه، چگونه قابل تبیین است؟» برپایه فرضیه پژوهش، «مبانی و زمینه های شکل گیری ذهنیت و دیدگاه این رهبران درباره محور مقاومت را در زنجیره ای از سه گزاره تفاوت در منافع و اهداف، تفاوت در ماهیت سیاست خارجی، و سیاست ها و اقدامات انجام شده براساس این ماهیت، می توان توضیح داد»؛ زنجیره ای که نشان می دهد، ذهنیت متفاوت این رهبران برپایه ارتباط میان این سه گزاره بر شکل سیاست ها و اقدامات در مورد مسائلی مانند محور مقاومت، نظم امنیتی منطقه ای، مشارکت یا تعامل با غرب، حل و فصل مسئله اسرائیل فلسطین، و... تأثیرگذار بوده است.
۱۶۵.

دلایل ناکامی ترامپ در شناساندن ایران به عنوان تهدید امنیت بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کلان امنیتی کردن کنش گفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۴۹
اگرچه ترامپ، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یک تهدید برای امنیت و منافع ایالات متحده معرفی کرد و موفق شد درون ایالات متحده در راستای امنیتی کردن موفقیت آمیز جمهوری اسلامی ایران اقدام کند، لیکن نتوانست در معرفی ایران به عنوان تهدیدی برای امنیت بین الملل در سطح جامعه جهانی، موفق عمل کند؛ به عنوان نمونه، در جلسه 14 اوت 2020 (24 مرداد 1399) شورای امنیت سازمان ملل متحد، از میان 15 عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد، تنها دو کشور به قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده که مانع لغو محدودیت های تسلیحاتی اعمالی بر ایران می شد، رأی مثبت دادند. درحالی که اگر ترامپ در تلاش برای معرفی ایران به عنوان تهدیدی برای امنیت بین الملل موفق عمل می کرد، بی تردید، همه یا اکثریت اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد به قطعنامه یادشده رأی مثبت می دادند. اگرچه می توان از چارچوب های نظری گوناگونی برای توضیح و تشریح این موضوع استفاده کرد، اما پژوهش حاضر با کاربست مفهوم «کلان امنیتی سازی» که توسط مکتب کپنهاگ مطرح شده و جزئی از نظریه «امنیتی سازی» یا «امنیتی کردن» این مکتب است، درصدد واکاوی علل این موضوع برآمده است؛ بنابراین، پژوهش حاضر در پاسخ به این پرسش اصلی که «علل موفقیت آمیز و نتیجه بخش نبودن کنش گفتاری ترامپ در کلان امنیتی سازی جمهوری اسلامی ایران و معرفی ایران به عنوان یک تهدید برای امنیت بین الملل چه مواردی است؟» فرضیه خود را ارائه داده و در آن به پنج علت اشاره کرده است. این پژوهش را می توان نوعی پژوهش کیفی کمی به شمار آورد که در آن از ابزارهای کیفی ای نظیر بررسی محتوایی کیفی هشت سخنرانی/ اظهارنظر/ بیانیه ترامپ و ابزارهای کمی ای مانند نتایج نظرسنجی های مراکز معتبر غربی استفاده شده است.
۱۶۶.

اقتصاد سیاسی بازتولید بی ثباتی و منازعه در عراق پساصدام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد سیاسی عراق نظم دسترسی محدود استقرار سیاسی ظرفیت توسل به خشونت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۷۳
عراق از جمله کشورهایی است که به صورت بالقوه طیف قابل توجهی از مولفه های تعیین کننده امنیت و حصول به توسعه متوازن نظیر جمعیت جوان و منابع سرشار هیدروکربوری را دارا است. با این حال فرآیند توسعه اقتصادی- اجتماعی و امنیت پایدار این کشور درآغازین دهه های قرن بیست و یکم، به وضعیتی مخاطره آمیز و پرابلماتیک انجامیده است. عراق طی دو دهه اخیر و متعاقب فروپاشی رژیم صدام حسین، علیرغم فروش سالانه میلیاردها دلار درآمد نفتی و دریافت کمک های بین المللی با نارسایی تدارک خدمات عمومی نظیر قطعی گسترده برق، فقر و بیکاری فراگیر و تعارضات عمیق و مداوم بین نیروهای اجتماعی در عرصه اقتصاد سیاسی خود مواجه بوده است. پرسش آن است که بازتولید ناامنی و پیچیده شدن فرآیند توسعه اقتصادی- اجتماعی در عراق پسا صدام چگونه قابل فهم است؟ فرضیه پژوهش با اتکاء به رویکرد اقتصاد سیاسی نهادگرای داگلاس نورث بدین صورت طراحی شده که الگوی روابط میان ائتلاف حاکم و نیروهای مسلح و توانمند عرب سنی، متعاقب تکوین نظم دسترسی محدود در این کشور، زمینه بازتولید ناامنی و شکل گیری وضعیت پیچیده فراروی توسعه اقتصادی- اجتماعی این کشور را فراهم نموده است. یافته های پژوهش نشانگر آن است که گذار از یک نظم محدود و سرکوب گر به نظمی محدود، شکننده و متکثر، فرآیند سیاست گذاری های توسعه ای در عراق پساصدام را به سمت اقدامات بخشی نگر، غیرفراگیر و منفعتی تقلیل داده است. برآیند این وضعیت تعارض بین میان دولت و نیروهای رانت جو به شکل منازعه و بازتولید ناامنی و بی ثباتی بوده است پژوهش حاضر به روش اسنادی و با استفاده از منابع و متون موجود صورت گرفته است.
۱۶۷.

تحول استراتژی دفاعی و سیاست امنیتی ژاپن (2021-2023)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: واقع گرایی تهاجمی ژاپن آمریکا چین دکترین کیشیدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۶۹
بروز تحولات بنیادین در ژئوپلیتیک شرق آسیا به همراه تغییر در معادلات قدرت منطقه ای و بین المللی، ژاپن را وادار به بازنگری در تعهد خود به صلح طلبی مدون در قانون اساسی کرده است. در این چارچوب، تحول در راهبرد امنیتی و دفاعی این کشور در دوره فومیو کیشیدا (معروف به دکترین کیشیدا) نسبت به دوره شینزو آبه ، محسوس تر شده است. پژوهش حاضر درصدد پاسخ گویی به این پرسش است که «چه مؤلفه هایی بر تحول راهبرد امنیتی و دفاعی ژاپن در دوران کیشیدا و ارائه دکترین وی تأثیرگذار بوده است؟» استدلال اصلی مقاله این است که «تحول در راهبرد دفاعی امنیتی ژاپن، پاسخی به تغییرات ساختاری بین المللی و منطقه ای ناشی از ظهور چین به عنوان بازیگر چالشگر نظام و نااطمینانی از تعهدات ایالات متحده در حمایت همه جانبه از آن درصورت بروز جنگ و تنش های حاد ژئوپلیتیکی است». یافته های پژوهش با تکیه بر نظریه نوواقع گرایی نشان می دهد که پویایی های ساختاری بین المللی و منطقه ای برآمده از تلاقی گذار جهانی و منطقه ای میان چین و امریکا، افزایش فشار آمریکا بر ژاپن به منظور افزایش نقش امنیتی و دفاعی گسترده تر، افزایش رقابت تسلیحاتی در شرق آسیا، دلالت های بین المللی ناشی از حمله روسیه به اوکراین و افزایش تحرکات نظامی روسیه در شمال ژاپن در کنار عوامل پایدار افزایش تهدیدهای هسته ای و موشکی کره شمالی بر تحول راهبرد دفاعی و امنیتی ژاپن تأثیرگذار بوده اند. براین اساس، دکترین کیشیدا با تأکید بر ضرورت ایفای نقش پویاتر در سیاست جهانی و منطقه ای و افزایش توانمندی های دفاعی نظامی، حاکی از چرخش ژاپن از راهبرد پیشین مصون سازی به سوی رفتار توازن قوای فعال است.
۱۶۸.

ابعاد و اهداف حضور و نفوذ اسرائیل در آفریقا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسرائیل آفریقا دکترین پیرامونی امنیت فلسطین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۵۳
اسرائیل از طریق سیاست ها و راهبرد هایی در ابعاد گوناگون (سیاسی، نظامی، اقتصادی، فرهنگی، و اجتماعی) درصدد جذب هم پیمانان جدیدی در نقاط مختلف جهان و ازجمله در کشورهای قاره آفریقا است. براین اساس، اتحادیه آفریقا نیز اخیراً اسرائیل را به عنوان عضو ناظر پذیرفته است؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر، تحلیل ابعاد و اهداف حضور و نفوذ اسرائیل در آفریقا است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی درصدد پاسخ گویی به این پرسش است که «ابعاد و اهداف حضور اسرائیل در آفریقا کدامند؟» یافته های پژوهش نشان می دهند که «با توجه به حاکم بودن سیاست دکترین پیرامونی و عوامل شکل دهنده آن در اسرائیل و برخورداری کشورهای آفریقایی از مزیت های ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی، و ژئواستراتژیکی، و دارا بودن قابلیت های فراوان اقتصادی، امنیتی، و نظامی و نیز برپایه ملاحظات عمل گرایانه سیاسی و اقتصادی کشورهای آفریقایی، این رژیم تلاش می کند تا با گسترش روابط و پیوندهای خویش با این کشورها و گسترش حضور خود در قاره آفریقا، به اهدافی مانند ارتقای مشروعیت و وجهه سیاسی بین المللی خود، تضعیف وحدت ضداسرائیلی کشورهای عربی اسلامی، کم رنگ کردن مسئله فلسطین، افزایش ضریب امنیتی (امنیت راهبردی خود در تقابل با ایران و هم پیمانانش، ارتقای امنیت آبی و امنیت جمعیتی) و بهره برداری اقتصادی دست یابد.
۱۶۹.

پدیداری موج پنجم تروریسم در جهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تروریسم موج پنجم تروریسم نیمه دولتی تکفیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۲۴۸
بی تردید امروزه تروریسم بازیگری مهم در عرصه بین الملل است. نگاهی راهبردی به امواج تروریسم در جهان نمایانگر بروز شواهد قوی برای ظهور موج جدید تروریستی در جهان است. مقاله حاضر، به دنبال پاسخ به این سوال اصلی است که موج پنجم تروریسم در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا چگونه خواهد بود؟ مبتنی بر آنچه به عنوان تروریسم در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا در قرن 21 فعالیت داشته، به نظر می رسد «تروریسم نیمه دولتی» موج جدید تروریسم است. موجی که کنترل بخش هایی از قلمرو یک دولت ضعیف را بر عهده دارد و حکومت خود را در آنجا حفظ می کند و نیز حملات تروریستی علیه کشورهای دیگر انجام می دهد. بر اساس شاخص های امواج تروریسم جهانی، برای در نظر گرفتن موج پنجم، پدیده تروریسم جدید باید جهانی باشد، نیروی محرک یکسانی داشته باشد و همچنین با موج قبلی تفاوت چشمگیری داشته باشد. بدیهی است که تروریسم نیمه دولتی به مثابه موج جدید تروریسم، با گروه های تروریستی مذهبی موج چهارم متفاوت است. این وجه از تروریسم، کنترل سرزمین را در اولویت قرار می دهند، در طیف وسیع تری از فعالیت های دولتی و حاکمیتی (نه فقط خدمات اجتماعی) مشارکت دارند، بیشتر به دنبال کسب قدرت هستند و دارای عقاید تکفیری اند. در نهایت مقاله به این نتیجه می رسد که پدیده تروریسم نیمه دولتی در صورت امتداد و گسترش، قابلیت تبدیل شدن به یک موج جهانی را دارد.
۱۷۰.

ویژگی های دیپلماتیک بانوفرستادگان به روایت شاهنامه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شاهنامه بانوفرستادگان آداب دیپلماتیک سیندخت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۶۰
شاهنامه فردوسی، سندی ارزشمند در زمینه روابط دیپلماتیک میان دولت های بزرگ در دوران باستان است. در این کتاب سترگ، به خوبی می توان دید که چگونه دیپلمات ها در گسترش روابط سیاسی میان دولت ها به ایفای نقش می پرداختند. در این نوشتار کوشیده شده است تا به اندک شمار مواردی که دیپلمات های اعزامی از یک دربار به بارگاهی دیگر، بانوان بوده اند، پرداخته شود. بر پایه این پژوهش، در سراسر داستان های شاهنامه می توان ۹ فرستاده بانو یافت. نویسنده با بازگویی روایت ماموریت های هر یک از بانو فرستادگان، ویژگی های رفتاری و گفتاری ایشان و چگونگی انجام ماموریت توسط این دیپلمات ها را بازگو کرده است. از جمله نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان به این نکته اشاره کرد که اگرچه اعزام بانوان به عنوان فرستادگان چندان رواج نداشته، اما در داستان های موجود، این دیپلمات ها توانسته اند ماموریت های خود را با پیروزی به پایان رسانند. همچنین در همه این داستان ها می توان دید که بانوان دیپلمات بدون آنکه نیاز باشد رفتاری مردانه از خود نشان دهند، با حفظ ویژگی های زنانه، توانسته اند وظیفه خود را به درستی به انجام رسانند. رازداری، خردمندی، تیزهوشی، حاضر جوابی، آگاهی از مسایل سیاسی، سخندانی، آراستگی، راستگویی و آشنایی با آداب دیپلماتیک از ویژگی های اصلی این بانو فرستادگان بوده است.
۱۷۱.

مشروعیت اقدام موشکی ایران علیه پایگاه نظامی عین الاسد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهید حاج قاسم سلیمانی تعهد بین المللی اقدام موشکی پایگاه نظامی عین الاسد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۲۴۱
اقدام موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران علیه پایگاه نظامی آمریکا موسوم به عین الاسد، که متعاقب حمله پهبادی آمریکا و شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی و چند تن از یاران ایشان در عراق صورت گرفت، نظریات مختلفی را در مورد مشروعیت آن به دنبال داشته است. اقدام متقابل، دفاع مشروع و رضایت سه عاملی هستند که دراین باره در انگاره ها و آموزه های حقوقی مطرح شده اند. طبق حقوق بین الملل عرفی و ماده 20 مواد 2001 درموردمسئولیت بین المللی دولت ها، رضایت کشورعراق موجب می شودکه اقدام جمهوری اسلامی ایران دراین کشور،موجب نقض تمامیت ارضی عراق و مصداق مداخله در امور داخلی نباشد. در این باره، اقدام متقابل، نمی تواند تعهد کشورها به عدم توسل به زور را متأثر سازد و خواسته جامعه اسلامی ایران در مورد «انتقام سخت»، به آن معنا نیست که اقدام موشکی یادشده یک اقدام تلافی جویانه، در معنای خاص کلمه، به آن گونه که در برخی انگاره های حقوقی بین المللی آمده است قلمداد شود. در این باره، با توجه به سریالی بودن عمل متخلفانه ایالات متحده آمریکا و نیز وجود قرائن از مقامات رسمی مبنی بر ادامه چنین عمل متخلفانه ای، دریافته می شود که اقدام جمهوری اسلامی ایران، دفاع مشروع بدان نحو که به عنوان حقی ذاتی در ماده 51 منشور ملل متحد آمده است، دانسته شود. این امر، نباید به منزله دفاع مشروع پیش دستانه قلمداد گردد بلکه زنجیره ای بودن اعمال متخلفانه آمریکا موجب می شود که اقدام جمهوری اسلامی ایران در قالب دفاع مشروع در حقوق بین الملل مشروع و قانونی باشد.
۱۷۲.

نظریۀ گزینش هستی شناسانه:چهارچوبی برای آینده پژوهی پدیده های بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رویکرد سیستمی تحلیل و آینده پژوهی کنش های عرصه بین الملل گزینش هستی شناسانه منابع (ژن های سیستم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۲۱۵
سازمان جامعه بین المللی با رویکرد سیستمی به آن، متشکل از ذیل سیستم هایی است که تحلیل و آینده پژوهی کنش های آن ها از اهمیت بسیاری نزد متخصصان حوزه روابط بین الملل برخوردار است. رویکرد سیستمی برای تحلیل پدیده های عرصه بین الملل، مبتنی بر درک کلیت آن ها است. بر این اساس، درک منابع یا آن گونه که نوشتار پیش رو به آن اشاره می کند، ژن های سازنده سیستم های عضو سازمان جامعه بین الملل، برای فهم «ادراک»ها و «به گزینش»های آنان ضروری است. تلاش شد تا نظریه ای جدید برای تحلیل پدیده های عرصه بین الملل ارائه شود و به سیستم با رویکردی جامع نگریسته شده و عناصر مادی و معنایی آن در ارائه نظریه ای با عنوان «گزینش هستی شناسانه» مدنظر قرار گیرد. در ارائه این دستگاه نظری، به تمامی عناصر تحلیلی که می بایست برای ارائه دستگاهی نظری نسبت به آن ها اهتمام داشت، توجه شد؛ درواقع، مفاهیم انسان شناسی، هستی شناسی، معرفت شناسی و روش شناسی ونیز سطوح تحلیل در ارائه دیدگاه سیستمی مذکور، مدنظر قرار گرفت. علاوه بر این، به «غایت» که حاصل برسازی مادی گرایانه و یا معنا گرایانه هویت ها، ایدئولوژی ها و اهداف سیستم ها است، توجه شد. در نوشتار پیش رو همچنین به چگونگی انحراف از غایت که بر درک، تحلیل و آینده پژوهی کنش های سیستم ها مؤثر بوده و نیز، فرآیندهای معنایی دگرگرایانه، توجه شده است. بر این باور است که با درک ادراک ها و به گزینش های غایت گرایانه سیستم ها، قادر خواهیم بود که نسبت به تحلیل و آینده پژوهی کنش های آن ها اقدام کنیم؛ بدیهی است که دستگاه نظری ارائه شده می بایست برای تحلیل پدیده های گوناگون مورداستفاده قرار گیرد که اهتمام نگارنده در آینده معطوف به این مهم خواهد بود.
۱۷۳.

پیامدهای سیاسی پروژۀ آناتولی جنوب شرقی (گاپ) بر کردها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گاپ کرد پیامدهای سیاسی دلفی ترکیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۹۷
پروژه آناتولی جنوب شرقی (گاپ) از مهم ترین پروژه های سد سازی در جهان می باشد، که محل اجرای آن مناطق کردنشین ترکیه است. روش مطالعه در این پژوهش تکنیک دلفی بوده و از نظریه امنیت باری بوزان استفاده شده است. سوال پژوهش این بود پیامد پروژه گاپ بر مشارکت سیاسی کردها و هویت ملی ترکیه چیست؟ پاسخ به سوال در چارچوب فرضیه پژوهش بدین گونه بود که پروژه گاپ می تواند باعث افزایش مشارکت سیاسی کردها، کاهش فعالیت های پ.ک.ک، تغییر مبارزات کردها از فاز نظامی به فاز سیاسی شود و نمی تواند باعث ایجاد هویت ملی مشترک در ترکیه شود. اما نتایج دلفی با 60% آراء حاکی از عدم تاثیر این پروژه بر کاهش مبارزات پ.ک.ک، با 73% آراء بیانگر پیامدهای منفی پروژه بر هویت کردی و با 82% آراء بیانگر آن است که این پروژه باعث ایجاد هویت ملی مشترک در ترکیه نمی شود. پروژه گاپ تأثیر ملموس بر فعالیت پ.ک.ک و مشارکت سیاسی مردم کرد نداشته و تغییر در این موارد ناشی از متغیرهای دیگر می باشد. پروژه گاپ دارای پیامدهای منفی بر هویت کردی است و از آشکارترین این پیامدها تخریب آثار باستانی کردها که بخشی از هویت آن ها است می باشد. به علت انکار هویت کردی توسط دولت ترکیه و اعمال خشونت، نبود قرابت نژادی، فرهنگی، تاریخی و زبانی کردها با ترک ها و بالاجبار قرار گرفتن کردها در درون مرزهای سیاسی ترکیه، بحران هویت ملی وجود دارد و استفاده از روش های چون آسمیلاسیون و پروژه های همچون گاپ به علت نگاه امنیتی دولت به مناطق کردنشین، نمی توانند باعث ایجاد هویت ملی مشترک در ترکیه شود.
۱۷۴.

شیوۀ مواجهۀ ارکان حقوق بشری سازمان ملل متحد با ایران (2020- 2015)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران حقوق بشر سازمان ملل متحد شورای حقوق بشر گزارشگر ویژه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۸۷
دعاوی نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران یکی از محوری ترین چالش های ایران با نظام بین المللی بوده و طیف وسیعی از موضوعات و دعاوی حقوق بشری در قالب انتشار گزارش های گزارشگران ویژه، گزارش های دبیرکل سازمان ملل متحد و نیز قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل متحد در خصوص وضعیت حقوق بشر در ایران مطرح شده است. این پژوهش با هدف پاسخ به این سؤال که اسناد حقوق بشری سازمان ملل چه رویکردی را نسبت به ایران برگزیده است و این که برای کاستن از سطح تعارض و چالش چه راهکارهایی را می توان اندیشید، تلاش دارد تا با کاربست روش مطالعه اسنادی، به بررسی دعاوی حقوق بشری ارکان حقوق بشری سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی ایران و نیز راه کارهای عملیاتی برای برون رفت از وضعیت چالش، در سه سطح کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت بپردازد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که هرچند برخی از وجوه و زمینه های بروز چالش، ریشه در عناصر گفتمانی و نیز زبان استعاره ای متفاوت گفتمان حقوق بشری ایران و نظام بین الملل دارد، با این حال، راهکارهای متعددی برای حداقل سازی تنش در زمینه حقوق بشر میان ایران و نظام بین المللی وجود دارد
۱۷۵.

کاهش آسیب پذیری اقتصاد ایران در مواجهه با ورود نفت شیل آمریکا به بازار جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازار جهانی نفت نفت شیل ایران آمریکا تئوری بازی ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۲۰۱
تولید شتابان نفت شیل علاوه بر استقلال نفتی آمریکا، باعث بروز تغییرات اساسی در بازار نفت (افزایش شتابان عرضه و کاهش مداوم قیمت) در چند سال اخیر گردیده، اما این استقلال نفتی همچنین موجب تغییرات اساسی در دیدگاه سیاسی و امنیتی آمریکا نسبت به کشورهای نفتی نیز گردیده است. اعمال فشار حداکثری تا حذف نفت کشورهای ایران و ونزوئلا از بازارهای جهانی، گواهی آشکار از این تغییر سیاست آمریکاست. همچنین تبعیت دیگر کشورها (تولید کنندگان و مصرف کنندگان نفت)، از آمریکا بیانگر پایداری هژمونی آمریکا در عرصه بین الملل است. در مطالعه حاضر، با بیان هژمونی آمریکا از جنبه های مختلف بیان میشود که آمریکا میتواند بدون ترس از اختلال در عرضه نفت و به پشتوانه قدرت خود، سیاست های خود را بر بازار نفت حاکم نماید و بخشی از سهم بازار کشورهای نفتی را تصاحب نماید. در این مطالعه با معرفی شاخصی، (که نشان دهنده میزان همسویی سیاسی و اقتصادی کشورهای تولیدکننده نفت با آمریکاست) به بررسی روابط اقتصادی و سیاسی آمریکا با کشورهای تولیدکننده نفت پرداخته شد و بر اساس این شاخص کشور روسیه هدف بالقوه بعدی برای آمریکا در بازار نفت معرفی گردید. همچنین با طراحی یک بازی پویا با اطلاعات کامل به بررسی انتخاب های دو کشور ایران و آمریکا به بمنظور حذف ایران از بازار نفت پرداخته و با ارزشگذاری پیامد هر یک از عمل ها (آمریکا) و عکس العمل ها (ایران) در طول این بازی (جنگ) نفتی در سه دوره کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت، استراتژی فعلی ایران و آمریکا (که موجب حذف ایران از بازار نفت گردیده) بازگو شد.
۱۷۶.

مفهوم سازی بسیج منابع و امکانات در حوزه دفاع ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بسیج منابع تحلیل هرمنوتیک فراترکیب مفهوم پردازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۷۳
تاکنون تعریفی واحد برای مفهوم بسیج منابع و امکانات به ویژه در حوزه دفاع ملّی ارائه نگردیده است. دلیل این موضوع، پراکندگی تعاریف در بین رشته های مختلف به ویژه در زمینه علوم مدیریت و علوم اجتماعی از سوی دیگر است. در ادبیات پژوهش، مفهوم بسیج منابع و امکانات، از تأمین مالی صرف گرفته تا تأمین منابع انسانی و مواد خام و همین طور ایجاد روابط و شبکه های اجتماعی را در برمی گیرد. به طوری که هیچ عامل زمینه ای، ضرورت سازهای کنش بسیج منابع و همین طور راهبردی مشخص برای آن پیشنهاد نمی گردد. با توجه به نظرات فراوان و هم زمان پراکنده به مفهوم بسیج منابع، در مطالعه حاضر با اتخاذ رویکرد هرمنوتیک، متون موجود با راهبرد فراترکیب مورد تحلیل قرارگرفته و مفهوم سازی از بسیج منابع و امکانات در حوزه دفاع ملی انجام یافته است. نتیجه مطالعه حاضر در 5 دسته قابل طبقه بندی اند. این مطالعه از یک سو به شناسایی عوامل پیشینی برای تحقق بسیج منابع و امکانات در حوزه دفاع ملّی و تعیین ابعاد بسیج منابع پرداخته و از سوی دیگر راهبردهای اجرایی بسیج منابع و امکانات در این حوزه را مشخص نموده است. علاوه بر این شناسایی زمینه محیطی خاص بسیج منابع و امکانات و شاخص های تحقق موفقیت آمیز بسیج منابع و امکانات در حوزه دفاع ملّی نیز شناسایی گردیده اند.
۱۷۷.

رسانه های نوین ابزار قدرت نرم در دیپلماسی دولتها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دیپلماسی قدرت نرم رسانه های نوین سیاست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۸۶
هدف پژوهش تبیین نقش رسانه های نوین به عنوان ابزار قدرت نرم در دیپلماسی دولتها و رویکرد پژوهش ترکیبی است که ازتکنیک دلفی برای استخراج وجمع بندی متغیرهای قدرت نرم،رسانه های نوین و دیپلماسی وبرای دستیابی به روابط بین عوامل بخش کیفی در قالب یک مدل از تکنیک دیمتل و برای آزمون مدل اکتشافی وتحلیل میزان اثرات متقابل این متغیرها بر یکدیگر از تکنیک حداقل مربعات جزئی استفاده گردید.جمع آوری اطلاعات تلفیقی از روشهای اسنادی ومیدانی است ولی مبنای تجزیه و تحلیل، داده های جمع آوری شده از روش دلفی است. ابزار اندازه گیری پرسش نامه ساختارمند ودرقالب طیف لیکرت می باشد. حجم نمونه دربخش کیفی 15 و دربخش کمی 60 نفروجامعه آماری متشکل ازدیپلماتها، خبرنگاران واساتید علوم سیاسی وارتباطات می باشد،روش نمونه گیری به صورت غیر احتمالی هدفمند وگلوله برفی مجازی است . یافته های پژوهش نشان داد رسانه های نوین تاثیر مثبت و معنا داری در رابطه بین قدرت نرم و دیپلماسی دارد ونقش رسانه های نوین میانجی گری کامل انتقال قدرت به دیپلماسی است به تعبیری در عصر ارتباطات لازمه حضور پر قدرت در عرصه جهانی ،استفاده برنامه ریزی شده از رسانه های نوین در راس دستگاه دیپلماسی عمومی کشورها است
۱۷۸.

راهبردهای قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران در بحران سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قدرت هوشمند بحران سوریه قدرت سخت قدرت نرم غرب آسیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۷۵
قدرت هوشمند ترکیب هدفمند و هوشمندانه قدرت سخت (زور و اجبار) و نرم (اقناع و جذابیت) اس ت که بهره گیری از آن منجر به ارتقای توانایی های یک کشور در سیاست خارجی و کسب منافع ملی با صرف هزینه و زمان کمتر است. این مسئله موجب شده است تا دولت ها تلاش کنند تا از ترکیب منابع نرم و سخت خود با توجه به شرایط مختلف به گونه های مختلفی استفاده کنند. با در نظر گرفتن تحولات پیرامونی کشور ایران در غرب آسیا و پیوند خوردن منافع ملی ایران با این تحولات این سؤال مطرح می شود که چگونه جمهوری اسلامی ایران در تحقق اهداف و منافع خود از قدرت هوشمند استفاده کرده است؟ یافته های این پژوهش که به روش توصیفی-تبیینی گردآوری شده نشان می دهد که ایران نسبت به تحولات محیط پیرامونی در غرب آسیا ازجمله در کشور سوریه منفعل نبوده و در راستای تحقق اهداف خود در جهت دست یابی به نفوذ و مقابله با تهدیدات روزافزون از قدرت هوشمند (قدرت نرم و قدرت سخت) استفاده کرده است به طوری که در بعد سخت حضور جهادی ایران در سوریه حضور نظامی برای حفظ توازن قوا تقویت امنیت سوریه حضور نیروهای محور مقاومت در سوریه و در بعد نرم تأکید بر رویه دمکراتیک برای حل بحران، مخالفت با تجزیه طلبی سوریه، جلب حمایت کشورهای دیگر از سوریه بوده است.
۱۷۹.

پوپولیسم و سیاست در ایران پس از انقلاب؛ تحلیل محتوای گفتارهای رؤسای جمهور از 1368 تا 1395(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پوپولیسم هاشمی رفسنجانی خاتمی احمدی نژاد روحانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۱۰۹
حضور مردم در انقلاب 1357 مُهر خود را بر سرشت حکومت برآمده از آن باقی گذاشت. مقامات سیاسی جمهوری اسلامی در طی چهار دهه، همواره بر حضور توده ها تأکید کرده و کوشیده اند نشان دهند که رویکردها و سیاست های اتخاذی آن ها تماماً در جهت خدمت به مردم بوده است. بنابراین دولت های بعد از انقلاب را از برخی لحاظ می توان دولتی پوپولیستی و مقامات آن را پوپولیست نامید. گرایش های پوپولیستی این مقامات ربط چندانی به گرایش های اقتصادی و سیاسی آنها نداشته؛ به طوری که خصیصه های مورد اشاره در میان تمامی جریان ها خود را نشان داده است. این مقاله با روش تحلیل محتوای کیفی و انتخاب شش سخنرانی هم وزن (از نظر مناسبت) از هر یک از رؤسای جمهور از سال 1368 تا 1395، ابتدا مولفه ها و شاخص های پوپولیسم در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را شناسایی و کدگذاری کرده و سپس میزان شاخص های پوپولیستی را در هریک از آن ها نشان داده و تحلیل محتوا می نماید. یافته های پژوهش نشان می دهد که در مقام هم سنجی، بیشترین مؤلفه های مرتبط با پوپولیسم به ترتیب در گفتار احمدی نژاد، روحانی، هاشمی و خاتمی و بیشترین کدها به ترتیب در احمدی نژاد، روحانی، خاتمی و هاشمی نمود یافته است.
۱۸۰.

هیجان و نقش آن در انتخاب سیاسی، با مروری بر انتخابات ریاست جمهوری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روان شناسی سیاسی انگیزش هیجان انتخاب سیاسی الگوهای رفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۱۱۷
چگونگی تأثیر هیجانات بر رفتار سیاسی بواسطه نقش تعیین کننده آن در انتخاب سیاسی و تأثیرگذار در میزان مشارکت و همچنین نتایج انتخابات، موضوعی است که جایگاه مطالعاتی آن در حوزه روانشناسی سیاسی قرار می گیرد. در حالی که همواره در بسیاری از کشورها شاهد برگزاری انتخابات هستیم، یافته های روانشناسی سیاسی نشان می دهد که در بسیاری از موارد نتیجه انتخابات تابعی از هیجان بوده و این هیجانات نقش مؤثری در میزان مشارکت مردم دارد. این پژوهش با مروری اجمالی بر انتخابات ریاست جمهوری ایران، ضمن گردآوری مستندات تاریخی و استفاده از روش توصیفی تحلیلی، به دنبال پاسخ به این پرسش است که اساساً گرایش مردم در انتخابات، بیشتر تحت تأثیر انتخاب عقلانی است یا تابعی از هیجانات می باشد. بعبارتی کدام متغیر نقش مؤثرتری بر فرآیند انتخابات داشته و اینکه چه طیفی از جامعه، چرا و در چه شرایطی تحت تأثیر فضای هیجانی قرار می گیرند؟ اگر انتخاب عقلانی را (صرف نظر از اثرات مثبت و منفی هیجان بر انتخاب) بعنوان هدفی منطقی در نظر بگیریم، مروری بر انتخابات ادوار ریاست جمهوری ایران مؤید این فرضیه است که وقوع حوادث مؤثر در کنار حضور چهره ها و رقبای خاص در مقاطع مختلف، می تواند منجر به ایجاد هیجان و فضای پرشور سیاسی و رقابتی و در نتیجه میزان مشارکت مردم گردد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان