محمودرضا رهبرقاضی

محمودرضا رهبرقاضی

مدرک تحصیلی: استادیار دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۵۷ مورد.
۱.

تحلیل موقعیتی مواضع بازیگران مختلف در آلودگی رودخانه ارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال ۱۸ بهار و تابستان ۱۴۰۴ شماره ۱ (پیاپی ۳۶) 163 - 190

کلیدواژه‌ها: آلودگی جوامع محلی صنایع همکاری های بین المللی تحلیل موقعیت کلارک رودخانه ارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۶
در این نوشتار به بحران آلودگی رودخانه ارس در مرز میان ایران، جمهوری آذربایجان و ارمنستان می پردازیم. با استفاده از روش پژوهش تحلیل موقعیت کلارک که یکی از رهیافت های نظریه پردازی داده بنیان یا همان نظریه گراندد است، نقش ها و مواضع بازیگران اصلی در این بحران محیط زیستی را بررسی می کنیم. داده ها را به وسیله مصاحبه های عمیق با 21 نخبه دانشگاهی و افراد آگاه در زمینه محیط زیست منطقه و تحلیل اسناد موجود به عنوان منابع تکمیلی گرد آورده ایم. یافته های این نوشتار نشان می دهد که جوامع محلی، صنایع بزرگ و نهادهای بین المللی همراه با دولت های کشورهای همسایه، مسئولیت بیشتری در ایجاد و مدیریت آلودگی دارند، اما در مورد مسئولیت ها و راهکارهای کاهش آلودگی دیدگاه های متفاوتی دارند. نخست، نقش دولت ها در بحران آلودگی رودخانه ارس بیشتر بر مدیریت ناکارآمد منابع، نبود نظارت کافی بر صنایع و اجرای ناقص قوانین محیط زیستی متمرکز بوده است. همچنین دولت ها در ایجاد همکاری های منطقه ای و بین المللی برای حل بحران، به دلیل تضاد منافع و اولویت های سیاسی، عملکرد مطلوبی نداشته اند. دوم، صنایع محلی به دلیل رویکردهای ناپایدار بهره برداری از منابع، نقش مهمی در گسترش آلودگی دارند. سوم، چون آلودگی، بر جوامع محلی آثار مستقیم دارد، آنان خواستار مشارکت بیشتر در فرایندهای تصمیم گیری و سیاست گذاری هستند. چهارم، سازمان های بین المللی مانند سازمان ملل و نهادهای محیط زیستی جهانی تلاش می کنند نقش تسهیلگر را داشته باشند، اما تضاد منافع و موانع نهادی  کشورها مانع همکاری مؤثر شده است. 
۲.

تأثیر رسانه های اجتماعی بر احساس کارآمدی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر نقش تغییرات فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال ۲۱ بهار و تابستان ۱۴۰۴ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 163 - 184

کلیدواژه‌ها: احساس کارآمدی تغییرات فرهنگی رسانه های اجتماعی نظریه برجسته سازی نظریه چهارچوب بندی مجلس شورای اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۴۲
کارآمدی نظام ازجمله مؤلفه هایی است که بدون وجود آن توسعه اقتصادی، فرهنگی، سیاسی امکان پذیر نیست و پرداختن به این موضوع دارای اهمیت زیادی می باشد؛ چراکه اختلال در احساس شهروندان از کارآمدی نظام، پیشرفت هر نظامی را مختل می کند. در این راستا، در این پژوهش سعی شده تا با استفاده از نظریه های چهارچوب بندی و برجسته سازی و همچنین داده های ارائه شده در موج هفتم «پیمایش ارزش های جهانی» (WVS) که با حجم نمونه 1499 نفری از تمام شهروندان ایرانی به دست آمده؛ به آزمون تأثیر رسانه های اجتماعی بر روی احساس کارآمدی مجلس شورای اسلامی بپردازیم. روش تحلیل داده ها کمّی و از نوع الگوسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار آموس بود. در این زمینه اولاً، نتایج ماتریس همبستگی نشان می دهد که رسانه های اجتماعی با احساس کارآمدی مجلس شورای اسلامی رابطه منفی و معناداری دارند و باعث تضعیف این احساس در میان افراد می شوند. ثانیاً، اینکه، نتایج الگوی سازی معادلات ساختاری نشان می دهد که رسانه های اجتماعی با احساس کارآمدی مجلس شورای اسلامی از طریق ارزش های سکولار و رهایی رابطه معنی دار و منفی ای داشته اند و منجر به کاهش احساس کارآمدی مجلس توسط افراد شده اند.
۳.

نحوه مواجهه جوانان ایرانی با ارزش های فرهنگی غرب: از استحکام هویتی تا مقاومت فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال ۲۸ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱۰۶ 85 - 115

کلیدواژه‌ها: ارزش های غربی نوگرایی جهانی شدن راهبردها جوانان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۴
این پژوهش با هدف فهم تأثیرات ارزش های غربی بر جوانان شهر تبریز و تحلیل ابعاد و سطوح مختلف ارزش های غربی انجام شده است. روش تحقیق به کار رفته در این مطالعه کیفی و بر مبنای نظریه داده بنیاد و با رهیافت ساخت گرایانه چارمزی بوده است. شیوه گردآوری داده ها از نوع مصاحبه عمیق و با سوالات نیمه ساختاریافته بود که در این راستا، 21 نفر از جوانان شهر تبریز مورد تحلیل قرار گرفتند. در این راستا، یافته ها نشان می دهد که ارزش های غربی در ابعاد فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تأثیرگذار بوده و در سطوح مختلف فردی، گروهی و اجتماعی به تغییرات رفتاری و هویتی جوانان منجر شده اند. عوامل شکل گیری این پدیده شامل جهانی شدن، تکنولوژی، و تحولات اقتصادی، فرهنگی و نظام خانواده بوده است که از ریشه های فلسفی، تاریخی و ساختاری غربی نشأت گرفته اند. جوانان در مواجهه با این ارزش ها از پنج راهبرد مختلف یعنی از پذیرش گزینشی تا رد و مقاومت استفاده می کنند. انتخاب این راهبردها تحت تأثیر عواملی چون هویت ملی، آموزه های دینی، خانواده، سطح تحصیلات، نظام آموزشی و فرهنگ سیاسی قرار داشته است. سرانجام، نتایج نشان می دهد که پیامدهای این مواجهه به صورت مثبت، منفی، و ترکیبی بروز یافته و تأثیرات مختلفی بر هویت فرهنگی، تعاملات اجتماعی، و سبک زندگی جوانان داشته است.
۴.

درک معنایی فرایند هویت یابی زنان شهر یاسوج با رویکرد پست مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۲۳ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ 149 - 172

کلیدواژه‌ها: پدرسالاری تضاد هویتی روش گراندد هویت یابی زنان هویت سنتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۴
این مقاله به بررسی فرایند هویت یابی زنان در شهر یاسوج با رویکرد فمینیستی می پردازد است. با بهره گیری از روش زمینه ای اشتراوس و کوربین، داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 27 نفر از زنان این شهر گردآوری و تحلیل شدند. نتایج در بخش شرایط علی نشان می دهد هویت زنان تحت تأثیر دیگری سازی جنسیتی، انسداد افق انتخاب ها، پدرسالاری هژمونیک، گفتمان اقتدار مذهبی و بازتولید اجتماعی جنسیتی شکل می گیرد. همچنین نظام هنجاری گفتمانی، نظم نمادین مذهبی، بدن مندی جنسیتی، نظام پوششی هژمونیک، و نظام خانواده جنسیت محور به عنوان شرایط زمینه ای، نقش مهمی در تثبیت هویت سنتی زنان ایفا می کنند. از سوی دیگر، تبعیض نهادی جنسیتی، بازدارندگی هنجاری، روابط قدرت درون خانوادگی، بازنمایی کنترل بدن و سرمایه داری پدرسالارانه به عنوان کدهای شرایط مداخله گر استخراج شدند. این مطالعه در بخش راهبرد های تحقیق، با ارائه تحلیلی از تأثیرات گفتمان های قدرت بر هویت زنان، به تبیین نقش مقاومت و پذیرش در شکل گیری هویت زنان پرداخت و مقوله های پیامدهای این پدیده به سه شکل پیامدهای منفی (گفتمان قدرت و نظارت اجتماعی، ازدست دادن خودمختاری، درونی سازی هنجارها)، پیامدهای ترکیبی (گفتمان مقاومت و پذیرش، دوگانگی نقش ها، تعارض سوژه و نظم اجتماعی) و پیامدهای مثبت (بازسازی هویت و بدن مندی، مقاومت علیه گفتمان های مسلط، خودمختاری و کنترل بدن) استخراج شدند.
۵.

تحلیل رابطه میان کنش سیاسی آنلاین با نگرانی شهروندان از تهدیدات امنیتی ازطریق میانجیگری اعتماد نهادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی سال ۱۴ پازمستان ییز ۱۴۰۴ شماره ۴ (پیاپی ۵۱) 51 - 70

کلیدواژه‌ها: کنش سیاسی آنلاین اعتماد نهادی نگرانی های امنیتی حباب های فیلتر پروپاگاندای رایانشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۴۵
این پژوهش رابطه میان کنش سیاسی آنلاین و نگرانی شهروندان ایرانی را از تهدیدات امنیتی با تأکید بر نقش میانجی اعتماد نهادی بررسی می کند. با استفاده از داده های موج هفتم پیمایش ارزش های جهانی و روش تحلیل ثانویه، مدل مفهومی پژوهش با بهره گیری از مدل سازی حداقل مربعات جزئی و نرم افزار اسمارت پی.ال.اس آزمون شد. یافته ها نشان می دهند که کنش سیاسی آنلاین به طور مستقیم با کاهش اعتماد نهادها و افزایش نگرانی از تهدیدات امنیتی مرتبط است. همچنین، اعتماد به نهادهای سیاسی و امنیتی به عنوان متغیر میانجی، تأثیر کنش های آنلاین را بر نگرانی های امنیتی تعدیل می کند. نتایج با نظریه حباب های فیلتر و مفاهیم مرتبط مانند اتاق های پژواک و پروپاگاندای رایانشی همخوانی دارد که نشان دهنده نقش الگوریتم های شبکه های اجتماعی در تقویت بی اعتمادی و اضطراب امنیتی است. این پژوهش بر ضرورت سیاست گذاری های دیجیتال برای افزایش شفافیت الگوریتم ها، تقویت سواد دیجیتال و بازسازی اعتماد نهادی تأکید دارد تا اثرات منفی کنش های آنلاین بر انسجام اجتماعی و امنیت ملی کاهش یابد.
۶.

قدرت رسانه های آنلاین: نقش تقویت صداها و حق انتخاب افراد در برابری جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۲۲ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 599 - 617

کلیدواژه‌ها: برابری جنسیتی حق انتخاب رسانه های آنلاین صدای افراد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۲۱۷
احساس برابری جنسیتی توسط شهروندان از آن جهت دارای اهمیت است که موجب ادراک عدالت اجتماعی، کاهش نابرابری و ترویج مردم سالاری در میان شهروندان می شود و فضای اجتماعی-سیاسی کشور را برای توسعه فراهم می کند. محققان معتقدند عوامل مختلفی می تواند بر روی پدیده احساس برابری جنسیتی تأثیرگذار باشد. در این راستا، به نظر می رسد یکی از پدیده هایی که بر برابری جنسیتی تأثیرگذار است، رسانه های آنلاین است. هدف این پژوهش آزمون تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم رسانه های آنلاین بر برابری جنسیتی از طریق ارزش های فرهنگی صدای افراد و حق انتخاب، با استفاده از داده های موج هفتم پیمایش ارزش های جهانی برای کشور ایران است که شامل 1499 نفر حجم نمونه می شود. نتایج این پژوهش که با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری و روش حداقل مربعات جزئی و با استفاده از نرم افزار Smart Pls صورت گرفت، نشان می دهد اولاً رسانه های آنلاین به طور مستقیم بر تمایل شهروندان به برابری جنسیتی، تأثیر مثبت و معنی دار دارند و این رسانه ها باعث افزایش چنین تمایلاتی در میان شهروندان ایرانی می شود. دوم اینکه رسانه های آنلاین به طور غیرمستقیم و از طریق ارزش های فرهنگی صدای افراد و حق انتخاب، نیز می توانند سبب افزایش تمایل شهروندان به برابری جنسیتی شوند؛ بنابراین نتایج نشان می دهد مدل نظری پژوهش از طریق داده های تجربی مورد تأیید و پشتیبانی قرار می گیرد.
۷.

تحلیل بی اعتمادی سیاسی به عنوان عامل محرک کنش سیاسی اعتراضی در بستر تهدیدات امنیتی و فساد سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۴۶) 131 - 149

کلیدواژه‌ها: احساس فساد ادراک تهدیدات امنیتی بی اعتمادی سیاسی کنش سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۲۷
کنش سیاسی اعتراضی به عنوان یکی از ویژگی های برجسته جوامع بشری، نقش بسزایی در شکل دهی به تحولات اجتماعی و سیاسی ایفا می کند. در ایران معاصر نیز به نظر می رسد باتوجه به اعتراضات و فعالیت های مدنی در دهه های اخیر، پژوهش در این حوزه دارای اهمیت ویژه ای است؛ در این راستا، هدف پژوهش حاضر تبیین کنش سیاسی شهروندان ایرانی است. روش تحقیق این پژوهش از نوع کمی و تحلیل داده های ثانویه بوده و داده ها از موج هفتم پیمایش ارزش های جهانی جمع آوری شده اند. جامعه آماری شامل 1499 شهروند ایرانی است که نمونه گیری آن به روش طبقه ای انجام شده بود. شیوه تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی و با استفاده از روش حداقل مربعات جزیی و نرم افزار اسمارت پی.ال.اس انجام گرفته است، تا نقش بی اعتمادی سیاسی به عنوان متغیر میانجی در رابطه میان احساس فساد و تهدیدات امنیتی با کنش های سیاسی اعتراضی سنجیده شود. نتایج نشان می دهد که فساد و تهدیدات امنیتی، به عنوان دو عامل کلیدی، به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر رفتارهای سیاسی اعتراضی تأثیرگذار هستند. در حالی که ادراک فساد به تنهایی تأثیر معناداری بر کنش های سیاسی ندارد، اما این تأثیر درصورت وجود متغیر واسطه ای بی اعتمادی سیاسی تشدید و معنی دار می شود. همچنین، تهدیدات امنیتی به طور مستقیم و نیز از طریق بی اعتمادی سیاسی، بر افزایش کنش های سیاسی در میان شهروندان تأثیر معنی دار دارد
۸.

چالش های حکمرانی آب در ایران: بررسی علل و پیامدها از منظر داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 438 - 415

کلیدواژه‌ها: بحران آب ناکارامدی حکمرانی محیط زیست ضعف های ساختاری و مدیریتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۲۴۰
  مطالعه حکمرانی منابع آبی در علوم سیاسی از آن حیث ضرورت دارد که مدیریت مؤثر آب نه تنها برای توسعه پایدار اهمیت زیادی دارد، بلکه نقش مهمی در پیشگیری از منازعات بین المللی و تأمین عدالت اجتماعی ایفا می کند. این پژوهش با هدف تحلیل جامع ناکارامدی نهادهای حکمرانی در حوزه منابع آب در ایران، از روش تحقیق کیفی تئوری زمینه ای بهره برده است. برای این منظور، با استفاده از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با کارشناسان و ذی نفعان اصلی و تحلیل محتوای کیفی، شرایط علی، زمینه ای و مداخله گر این ناکارامدی بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که فساد اداری، عدم شفافیت اطلاعات و بی توجهی به مشارکت مردمی به عنوان عوامل علی اصلی، به طور مستقیم بر ناکارامدی نهادهای حکمرانی آب تأثیر می گذارند. علاوه بر این، ساختارهای اجتماعی و فرهنگی ناکارامد، نظام حقوقی و قانونی ضعیف و فقدان آموزش و آگاهی عمومی به عنوان شرایط زمینه ای، بسترهای مناسبی را برای بروز این مشکلات فراهم کرده اند. شرایط مداخله گر نظیر فشارهای سیاسی، تغییرات اقلیمی و بحران های اقتصادی نیز این وضعیت را تشدید می کنند. دو راهبرد اصلی کنشگران در مواجهه با این ناکارامدی، پذیرش و یا مقاومت شناسایی شده اند. پیامدهای این ناکارامدی شامل بحران های آبی، چالش های اقتصادی و اجتماعی، بحران های زیست محیطی و کاهش کارایی مدیریت منابع آب است. در پایان، پژوهش با ارائه توصیه های سیاستی جامع و عملی، راهکارهایی را برای بهبود حکمرانی و مدیریت منابع آبی در ایران پیشنهاد می دهد.
۹.

تحلیل کیفی تهدیدات بیولوژیک در نیروهای مسلح ایران: رویکردی بر پایه نظریه پردازی زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال ۹ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳۴ 117 - 146

کلیدواژه‌ها: تهدیدات بیولوژیک نیروهای مسلح نظریه زمینه ای آسیب پذیری پایداری دفاعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۱۲۲
هدف: این پژوهش با هدف بررسی تهدیدات بیولوژیک در نیروهای مسلح ایران و ارائه راهکارهایی برای مقابله با این تهدیدات، انجام شده است.روش تحقیق: این پژوهش با استفاده از روش کیفی و رویکرد نظریه پردازی زمینه ای انجام شده است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 18 نفر از نخبگان دانشگاهی جمع آوری شده است.یافته ها: در بخش یافته ها، کدهای توسعه سلاح های بیولوژیک توسط کشورهای متخاصم، ضعف در سیستم های تشخیص و پاسخ دهی سریع و آمادگی ناکافی نیروها به عنوان شرایط علّی، موقعیت جغرافیایی استراتژیک ایران، آمادگی سازمانی و تحریم های بین المللی به عنوان شرایط زمینه ای و پیشرفت های فناوری پزشکی، همکاری های بین المللی و سیاست های داخلی و خارجی به عنوان شرایط مداخله گر تأثیر به سزایی در کاهش یا افزایش آسیب پذیری نیروهای مسلح داشته اند. از سوی دیگر نشان داد که استراتژی های پذیرش و مقاومت در مقابله با این تهدیدات باید به طور هم زمان به کار گرفته شوند. سرانجام، نتایج نشان می دهد که تهدیدات بیولوژیک می تواند چهار پیامد بهداشتی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی داشته باشند.نتیجه گیری: حاکی از آن است که ارتقاء سیستم های تشخیص سریع و تجهیزات حفاظتی، توسعه همکاری های بین المللی، پیشرفت های پزشکی و تولید واکسن های نوین، تدوین استراتژی های پیشگیری بلندمدت و تدوین سیاست های جامع و برنامه های پیشگیرانه بلندمدت می تواند آمادگی دفاعی نیروهای مسلح ایران در برابر تهدیدات بیولوژیک را به شکل معناداری افزایش دهد.
۱۰.

تحلیل جامعه شناختی پدیده سرمایه گذاری فرامرزی در بخش مسکن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ 315 - 337

کلیدواژه‌ها: سرمایه گذاری فرامرزی مسکن ساختارهای انگیزشی تبریز روش زمینه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۹۱
هدف اصلی پژوهش، فهم دلایل، استراتژی ها و پیامدهای پدیده سرمایه گذاری های فرامرزی شهروندان در بخش مسکن می باشد. روش تحقیق این مقاله، کیفی و مبتنی بر تئوری داده بنیاد است که در آن با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و نمونه گیری نظری با 18 سرمایه گذار فرامرزی ساکن تبریز و تحلیل داده ها بر اساس رویه نظام مند اشتراوس و کوربین، کدهای باز، محوری و گزینشی استخراج شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که کدهای عدم امنیت اقتصادی، حفظ ارزش دارایی ها، تسهیلات و مشوق های دولتی، تجربه های موفق مهاجران، تحولات سیاسی و اجتماعی به عنوان شرایط علی، و کدهای قوانین و مقررات کشور مقصد، دسترسی به اطلاعات، تجارب فرهنگی و شبکه های اجتماعی به عنوان شرایط زمینه ای، و سرانجام کدهای شوک ارزی و نرخ تبدیل، رقابت با دیگر سرمایه گذاران و موانع تصمیم گیری به عنوان شرایط مداخله گر دلایل اصلی و مهم سرمایه گذاری فرامرزی شهروندان در بخش مسکن محسوب می شوند. از سوی دیگر، با تولید و بازتولید دو استراتژی پذیرش و مقاومت توسط شهروندان، یافته ها حاکی از آن است که اولا سرمایه گذاری فرامرزی در سال های اخیر منجر به کاهش سرمایه گذاری داخلی و ایجاد وابستگی به بازارهای خارجی شده است. از سوی دیگر، این فرآیند به توزیع نابرابر ثروت و تغییر در الگوهای مهاجرت و خانوادگی نیز دامن زده و انسجام اجتماعی را کاهش داده است. همچنین، پیامدهایی مانند تضعیف هویت ملی، تغییر در ارزش ها و باورها، و شکل گیری شبکه های اجتماعی جدید از دیگر نتایج این سرمایه گذاری ها است. سرانجام، یافته های این پژوهش با توجه به کد هسته ساختارهای انگیزشی در کنش های فرامرزی نشان می دهد که سرمایه گذاری فرامرزی در بخش مسکن، به عنوان یک پدیده اجتماعی-اقتصادی، تحت تأثیر ساختارهای انگیزشی ناشی از موضوعات مختلف علی، زمینه ای و مداخله گر قرار داردو در نتیجه، این پدیده علاوه بر ایجاد پیامدهای اقتصادی و اجتماعی متعدد، به بازتعریف روابط اقتصادی و هویتی شهروندان در بستر جهانی شدن منجر شده است.
۱۱.

تبیین مدل چگونگی تاثیر رسانه های دیجیتال بر بحران های سیاسی اعتراضی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بحران پژوهی جهان اسلام دوره ۱۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۳۲ 26 - 48

کلیدواژه‌ها: رسانه های دیجیتال کنش آنلاین تهدیدات سیاسی کنش اعتراضی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۷۵
اعتراض شکلی از کنش سیاسی است که در آن افراد یا گروه های اجتماعی علناً نارضایتی خود را از سیاست های موجود ابراز می کنند، از تغییر حمایت می کنند یا حمایت خود را از یک هدف خاص ابراز می کنند. در این راستا، دلایل مختلفی برای این وضعیت اشاره شده است، که البته یکی از علل اصلی این امر گسترش رسانه های دیجیتال در دهه های اخیر بوده است. در این راستا، هدف این پژوهش بررسی تاثیرات رسانه های دیجیتال بر روی کنش سیاسی اعتراضی شهروندان در جامعه آماری کشور ایران با استفاده از داده های موج هفتم پیمایش ارزش های جهانی می باشد. نتایج مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از روش حداقل مربعات جزیی و نسخه 3 نرم افزار اسمارت پی ال اس نشان می دهد که اولاً، رسانه های دیجیتال از طریق افزایش کنش سیاسی آنلاین، منجر به تقویت کنش سیاسی اعتراضی در میان شهروندان می شود. ثانیاً، نتایج نشان می دهد که رسانه های دیجیتال از طریق کنش سیاسی آنلاین و سپس نگرانی های سیاسی در میان شهروندان نیز می تواند باعث گسترش کنش های اعتراضی شهروندان گردد.
۱۲.

تأثیر رسانه های اجتماعی بر فرهنگ مردم سالار فرامادی گرا در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال ۲۰ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۹) 197 - 220

کلیدواژه‌ها: ارزش های رهایی ارزش های سکولار جمهوری اسلامی ایران رسانه های اجتماعی فرهنگ مردم سالارانه فرهنگ مردم سالار فرامادی گرایانه مردم سالاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۲۳۶
با عنایت به طرح گسترده موضوع مردم سالاری و توجه به جایگاه این پدیده در اداره بهتر جوامع، شاهد پرداختن محققان به عوامل مهم تأثیرگذار بر مردم سالاری طی سال های اخیر بوده ایم. ازآن جمله می توان به فناوری های ارتباطی نوین اشاره داشت که تقریباً همه حوزه های حیات انسان را تحت تأثیر قرار داده اند. مسئله پژوهش حاضر ناظر بر تأثیرهای ناشی از رواج فناوری های نوین بر فرهنگ سیاسی مردم سالار در ایران می باشد. در این پژوهش، به منظور آزمون فرضیه ها، از موج هفتم داده­های پیمایش ارزش­های جهانی درباره ایران که از ۱۴۹۹ نفر از شهروندان جمع­آوری شده، استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می­دهد که رسانه­های اجتماعی به طور مستقیم تأثیر معنا­داری بر فرهنگ مردم سالار فرامادی­گرایانه نداشته اند؛ اما این نوع از رسانه­ها می­توانند به طور غیرمستقیم و از طریق متغیر میانجی ارزش­های رهایی، باعث افزایش گرایش شهروندان به فرهنگ مردم سالار فرامادی­گرایانه گردند. از سوی دیگر، نتایج نشان می­دهد که رسانه­های اجتماعی از طریق متغیر میانجی ارزش­های سکولار، به طور معناداری باعث کاهش گرایش به فرهنگ مردم سالار فرامادی­گرایانه در ایران شده اند و متغیر میانجی ارزش­های سکولار، نقشی منفی دررابطه با رسانه­های اجتماعی و فرهنگ مردم سالار فرامادی­گرایانه بازی کرده است.
۱۳.

دلایل و پیامدهای بحران آب در ایران: ارائه یک روش نظریه پردازی داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال ۳۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۱۱۲ 483 - 508

کلیدواژه‌ها: بحران آب مدیریت ناپایدار منابع آب روش کیفی نظریه داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۱۲
در سال های اخیر، بحران آب به یکی از چالش های حیاتی در سیاستگذاری عمومی ایران تبدیل شده است. این پژوهش با هدف شناسایی دلایل اصلی بحران آب و بررسی راهبردها و پیامدهای آن در ایران انجام شده است. با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد (اشتراوس و کوربین) و انجام 23 مصاحبه نیمه ساخت یافته با خبرگان، داده ها گردآوری و به شیوه کدگذاری تحلیل شدند. یافته ها نشان می دهند که عامل محوری بحران، "مدیریت ناپایدار منابع آب" است که تحت تأثیر سوء سیاستگذاری های گذشته و نبود نظارت کارآمد به ویژه در حوزه بهره برداری از منابع آب های زیرزمینی قرار دارد. علاوه بر این، عوامل انسانی همچون توسعه نامتعادل صنعتی و کشاورزی، تغییرات اقلیمی و کمبود تکنولوژی های نوین در مصرف بهینه آب، از عوامل تشدیدکننده بحران به شمار می روند. این پژوهش همچنین به راهبردهای پیشنهادی جهت بهبود مدیریت منابع آبی کشور پرداخته و توصیه های سیاستی مشخصی برای تضمین پایداری منابع آبی ارائه می دهد. نتایج نهایی پژوهش نشان می دهد که بحران آب در ایران بیش از آنکه ناشی از تغییرات طبیعی باشد، ریشه در سیاستگذاری های ناکارآمد و مدیریت ضعیف منابع دارد.
۱۴.

تأثیر رسانه های دیجیتال بر ادراک شهروندان از انتخابات پاک: نقش میانجی ارزش های فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال ۱۹ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۷۳) 103 - 130

کلیدواژه‌ها: رسانه های دیجیتال تغییرات فرهنگی ارزش های رهایی ارزش های سکولار انتخابات پاک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۵۲
ادراک شهروندان از انتخابات پاک یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار بر فرایند مردم سالاری و سیاستگذاری در یک کشور است به طوری که اطمینان از اجرای یک انتخابات پاک می تواند به حفظ و تقویت مشروعیت نظام سیاسی کمک کرده و با افزایش اعتماد عمومی به نظام سیاسی، حقوق شهروندی را در جامعه بهبود بخشد. در این راستا، به نظر می رسد یکی از عواملی که می تواند بر روی ادراک شهروندان از انتخابات پاک تاثیر گذارد، رسانه های دیجیتال می باشد. در این پژوهش با استفاده از موج 7 داده های WVS برای کشور ایران، سعی شد تا تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم این رسانه ها از طریق متغیرهای فرهنگی میانجی ارزش های سکولار و ارزش های رهایی، مفاهیمی که از نظریات اینگلهارت اخذ شده است، مورد آزمون قرار گیرد. نتایج نشان می دهد که اولا، رسانه های دیجیتال به طور مستقیم تاثیر معنی داری بر روی ادراک شهروندان از انتخابات پاک نداشتند. ثانیا، از طرف دیگر نتایج حاکی از آن است که رسانه های دیجیتال با ایجاد تغییرات فرهنگی و تقویت ارزش های سکولار و رهایی تاثیری منفی بر روی ادراک شهروندان درباره امکان انتخابات پاک در کشور داشتند.
۱۵.

مدل تأثیر رسانه های اجتماعی بر تمایل به برابری جنسیتی در میان زنان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال نوزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 56 - 33

کلیدواژه‌ها: رسانه های اجتماعی بی اعتنایی بی اعتقادی حق انتخاب تمایل به برابری جنسیتی

تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۴۶
به عقیده برخی از محققان، مدرنیته عصر جدیدی را ایجاد کرده است که به عصر ارتباطات مشهور است و بر اساس آن گسترش و تسریع تبادل اطلاعات از طریق رسانه های جدید باعث شده تا افراد در سراسر جهان با افکار جدیدی آشنا شده و حتی برخی اوقات هویت و افکار سنتی انسان ها که سابقه ای چند هزار ساله دارد، تضعیف شده و عقاید جدیدی در جامعه ترویج یابد. در این راستا، هدف این پژوهش آزمون تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم رسانه های اجتماعی بر روی تمایل زنان به برابری جنسیتی می باشد. جامعه آماری این پژوهش زنان بالای 18 سال ایرانی و با استفاده از یک نمونه 733 نفری است که توسط مرکز پیمایش ارزش های جهانی WVS در سال 2020 (موج هفتم) جمع آوری شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که اولا رسانه های اجتماعی به طور مستقیم بر روی تمایل زنان ایرانی به برابری جنسیتی تاثیر معنی دار و مثبتی دارد و باعث افزایش چنین گرایشاتی در زنان می شود. ثانیا، رسانه های اجتماعی به طور غیر مستقیم و از طریق سه متغیر میانجی بی اعتنایی، بی اعتقادی و حق انتخاب نیز بر روی تمایل به برابری جنسیتی تاثیر مثبت و معنی داری داشته است.
۱۶.

مشارکت انتخاباتی در ایران: تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم رسانه های اجتماعی از طریق ارزش های رهایی و سکولاریسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۶۷) 87 - 116

کلیدواژه‌ها: رسانه های اجتماعی ارزش های رهایی سکولاریسم مشارکت انتخاباتی تحلیل ثانویه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۳ تعداد دانلود : ۳۱۹
یکی از حوزه هایی که در سال های اخیر تحت تاثیر رسانه های اجتماعی از اهمیت بالایی برخوردار گشته است، حوزه های سیاسی می باشد. هرچند مشارکت سیاسی دارای سطوح مختلفی است، اما به نظر می رسد شرکت در انتخابات به دلایل مختلف در جمهوری اسلامی ایران به مهم ترین عنصر مشارکت سیاسی تبدیل شده است. بنابراین به نظر می رسد مطالعه و تبیین مشارکت انتخاباتی یکی از موضوعات مهم آکادمیک در ایران را تشکیل می دهد. در این راستا، هدف این پژوهش بررسی تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم رسانه های اجتماعی، از طریق متغیرهای میانجی ارزش های رهایی و سکولاریسم، بر روی مشارکت انتخاباتی می-باشد. در این پژوهش که نوعی تحلیل ثانویه محسوب می شود، از موج هفتم داده های بین المللی پیمایش ارزش های جهانی WVS در مورد ایران استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که هرچند رسانه های اجتماعی به طور مستقیم هیچ تاثیر معنی داری بر روی مشارکت انتخاباتی نداشتند، اما آنها به طور غیر مستقیم و از طریق متغیرهای میانجی ارزش های رهایی و سکولاریسم می توانند به طور معنی داری باعث کاهش مشارکت انتخاباتی شهروندان گردند.
۱۷.

تأثیر سرمایه اجتماعی بر گرایش به مردم سالاری (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال هفدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 357 - 382

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران دانشجو دانشگاه اصفهان سرمایه اجتماعی سیاست مردم سالاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۲۸۹
مردم سالاری امروزه به عنوان یکی از ارکان حکومت های مردمی به شمار می آید. محققان از عوامل مختلفی به عنوان متغیرهای تأثیرگذار بر رشد فرهنگ مردم سالارانه در کشورها نام برده اند. این پژوهش به آزمون این رابطه در بین دانشجویان دانشگاه های شهر اصفهان به شیوه پیمایشی در سال تحصیلی 1398-99 می پردازد. حجم نمونه این پژوهش 361 نفر می باشد که نمونه های لازم بر اساس روش خوشه ای چندمرحله ای به دست آمده اند. با تقسیم سرمایه اجتماعی به دو بعد ساختاری و شناختی، نتایج پژوهش نشان می دهد که هر دو مؤلفه سرمایه اجتماعی تأثیر معنی داری بر روی تمایل به مردم سالاری در بین دانشجویان دانشگاه های اصفهان، داشته اند.
۱۸.

تبیین تأثیر دینداری و سرمایۀ اجتماعی بر رضایتمندی سیاسی شهروندان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۳) 27 - 54

کلیدواژه‌ها: سرمایۀ اجتماعی رضایت سیاسی دینداری اعتماد اجتماعی شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۰ تعداد دانلود : ۳۹۱
رضایتمندی سیاسی برای نظام های سیاسی در سطح ملی و بین المللی، اهمیت بسیار زیادی دارد؛ تا جایی که گسترش نارضایتی سیاسی در یک جامعه پایه های مشروعیت آن نظام را متزلزل می کند. ازجمله عوامل مؤثر بر رضایتمندی شهروندان که در نظریه های مختلف همچون نظریۀ سرمایۀ اجتماعی رابرت پاتنام و نظریه های فرهنگ گرایان سنتی و عقلایی و نظریه های جامعه شناسان دربارۀ دین بر آن تأکید شده است، میزان بهره مندی از سرمایۀ اجتماعی و دینداری شهروندان است. برای بررسی رضایتمندی سیاسی در سه حوزۀ رضایت از کنشگران اجتماعی، نهادهای سیاسی و روش کار و قواعد نظام سیاسی به روش پیمایشی، با نمونۀ 395 نفر پاسخگوی 18 سال به بالا که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند، اطلاعات جمع آوری شد و پس از اجرای پرسش نامه میان نمونۀ آماری و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارspss ، نتایج نشان دادند میزان دینداری پاسخگویان در دو بعد عاطفی و مناسکی تأثیر مثبت و معنی داری بر رضایتمندی سیاسی داشته است. همچنین دو مؤلفۀ اعتماد اجتماعی و مشارکت مدنی بر رضایتمندی سیاسی تأثیر معنی داری داشته اند و سبب افزایش سطح رضایت سیاسی بین شهروندان شده اند. نتایج برازش الگو نشان می دهند میزان F در همۀ الگوهای آزمون شده معنی دار بوده است. میزان ضریب تعیین در الگوی نهایی پژوهش نیز نشان می دهد مجموع متغیرهای آزمون شده 35 درصد از واریانس رضایتمندی سیاسی را تبیین می کند. همچنین تأثیر غیرمستقیم دینداری بر رضایتمندی سیاسی در سطح 05/0، ازطریق دو بعد متغیر اعتماد اجتماعی و مشارکت مدنی تأیید شد.
۱۹.

تجزیه و تحلیل تأثیر رسانه های نوین بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر مقایسه هویت فرهنگی ملی و دینی زنان و مردان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۲)

کلیدواژه‌ها: رسانه های نوین هویت فرهنگ هویت فرهنگی ملی هویت فرهنگی دینی قدرت نرم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۳ تعداد دانلود : ۵۵۵
عصر نوین با تولد رسانه های نوین، دستاوردی از انقلاب در اطلاعات و ارتباطات بوده که با فروپاشی ساخت های قدیم و ظهور نشانه هایی از پساساختارگرایی، تغییر ساخت ها و پسامدرنیسم هم زمان گشته و درنتیجه آن استنباط از مفاهیم و معانی پدیده های اجتماعی و فردی دچار تحولات شگرفی شده و کارکرد و مفهوم فرهنگ، هویت و قدرت نیز دچار شیفت پارادایمی شده است. پژوهش حاضر به بررسی تحلیل و مقایسه پیامدهای به کارگیری رسانه های نوین ارتباطی بر هویت فرهنگی ملی و هویت فرهنگی دینی شهروندان شهر اهواز می پردازد. جامعه آماری پژوهش شهروندان 16-50 سال تشکیل می دهد. حجم نمونه شامل 600 نفر که بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. روش انجام پژوهش مبتنی بر شیوه توصیفی – تحلیلی بوده و داده های پژوهش با استفاده آزمون t گروه های مستقل و تحلیل واریانس (آنوا) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که رسانه های نوین بر هویت فرهنگی ملی و هویت فرهنگی دینی تأثیرگذار بوده و بین مردان و زنان در هویت فرهنگی دینی تفاوت معنادار آماری در سطح کمتر از 05/0 وجود دارد. ولی در هویت فرهنگی ملی بین زنان و مردان تفاوتی مشاهده نشد. همچنین بین هویت فرهنگی دینی و هویت فرهنگی ملی و سطح درآمد شهروندان تفاوتی وجود نداشت.
۲۰.

تجزیه و تحلیل تأثیر فرهنگ ایثار بر قدرت نرم و امنیت نرم جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه فرهنگ و ارتباطات سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸) 109 - 140

کلیدواژه‌ها: ایثار قدرت قدرت نرم امنیت نرم فرهنگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۵ تعداد دانلود : ۸۱۲
مفاهیم «قدرت» و «فرهنگ» در دوران اخیر دچار تحول معنایی شده است. حالا «قدرت فرهنگی» به عنوان مبنای اساسی قدرت ملی مطرح شده است. نقش «فرهنگ» در افزایش «قدرت نرم» و «امنیت نرم» یک کشور، جدی تر شده و نقش مهمی در تحولات و شکل گیری قدرت هر کشور ایفا می کند. گذار مفهومی قدرت از حوزه سخت افزاری به حوزه نرم افزاری، امروزه موردتوجه کارگزاران سیاسی کشورها واقع شده است. حصول به جنبه نرم افزاری قدرت، شرایط خاص خود را می طلبد که نوع فرهنگ سیاسی یکی از لوازم اصلی برای تحقق هدف مذکور است. انقلاب اسلامی ایران ساختار فرهنگی منحصربه فردی را داراست که آن را از تمامی انقلاب های جهان جدا می کند. این انقلاب بر پایه فرهنگ ایثار، شهادت و مقاومت در باورهای عمیق مذهبی و فرهنگی مردم ایران ریشه دارد. این پژوهش بر مبنای روش کتابخانه ای و اسنادی و تجزیه وتحلیل یافته ها با شیوه توصیفی و تحلیلی انجام پذیرفته است. ابتدا به بررسی و سیر تحولات قدرت، شکل گیری قدرت نرم و مؤلفه های قدرت نرم با تأکید بر فرهنگ ایثار و مقاومت پرداخته شده است و با توجه به توانایی دشمنان در احاطه و کاربرد تهاجم فرهنگی در تلاش برای فشار و ایجاد بحران در جمهوری اسلامی ایران، این پژوهش بهترین رهیافت و الگوی ارتقای قدرت نرم و امنیت نرم را استفاده و رجوع به فرهنگ اصیل و گهربار اسلامی فرهنگ ایثار و مقاومت می داند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان