درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷۶۱ تا ۷۸۰ مورد از کل ۳۴٬۸۶۳ مورد.
۷۶۱.

مدل سازی پیشران های ایجادکننده آلودگی هوا در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال ۱۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۱ 151 - 163

کلیدواژه‌ها: آلودگی هوا پیشران مدل سازی ساختاری تفسیری تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۲۱۶
هدف از پژوهش حاضر مدل سازی پیشران های ایجادکننده آلودگی هوا در شهر تهران با رویکرد ساختاری_ تفسیری است. به منظور رسیدن به این هدف، پیشران های شناسایی شده ایجادکننده آلودگی هوا در شهر تهران با رجوع به نظر خبرگان و استفاده از رویکرد ساختاری_ تفسیری در ابعاد جدیدی سطح بندی شد و روابط میان آن ها مشخص گردید و سپس نسبت به تجزیه وتحلیل قدرت نفوذ و میزان وابستگی با استفاده از ابزار MICMAC اقدام شد. بر اساس نتایج به دست آمده پیشران ها، در هفت سطح دسته بندی شد به شکلی که تحقق سطح بالاتر منوط به تحقق سطح پایین تر است. نتایج نشان داد که سیاست های کلی دولت در سطح هفتم و در پایین ترین سطح قرار دارد و به ترتیب در سطوح بعدی دخالت های دولت، مسئولان پشتیبان محیط زیست، تحقیق و توسعه، نوآوری در مدیریت شهری، نظارت بر تولید آلاینده ها، نرخ رشد جمعیت، اصلاح الگوی مصرف قرار گرفتند و بالاخره در سطح اول تعداد وسایل نقلیه، قیمت حامل های انرژی، کیفیت صنایع، سرمایه گذاری انرژی پاک قرار گرفتند. در این تحقیق برای شناخت و ساختاردهی به مسئله و نیز پاسخ به سؤال پژوهش از رویکرد ساختاری_تفسیری که از روش های نرم تحقیق در عملیات است، استفاده شده است. همچنین پیشران های اثرگذار و وابسته شناسایی شد به طوری که هرگونه تغییر بر روی پیشران های اثرگذار باعث تغییر بر روی پیشران های وابسته خواهد شد و نمود عینی تغییرات بر روی پیشران های وابسته بروز خواهد کرد. از نتایج به دست آمده در این تحقیق می توان برای شناسایی ذینفعان و تأثیرگذاران بر مسئله و وظایف آن ها و نیز اولویت بندی در سیاست گذاری ها کلان در جهت حل مسئله آلودگی هوا و نیل به سمت وضعیت مطلوب در شهر تهران استفاده کرد.
۷۶۲.

طراحی و ارائه مدل شیفتگی توریست با تأکید بر پیشایندها و پیامدها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۵۶) 487 - 503

کلیدواژه‌ها: شیفتگی توریست گردشگری پیشایندها پیامدها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۲۴
پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای شیفتگی توریست با تأکید بر پیشایندها و پیامدهای آن انجام شده است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل گردشگران ایرانی می باشد که در سال 98 و 99 حداقل یک بار تجربه مسافرت خارج از کشور (ترکیه، مالزی، دبی، گرجستان، ارمنستان و آذربایجان) را داشته اند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 450 نفر جهت مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مبانی نظری و پیشنه تجربی مرتبط استفاده شد. روایی پرسشنامه از طریق نظر متخصصان، تحلیل عاملی مرتبه دوم و پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ، پایایی مرکب(CR) و متوسط واریانس تبیین شده(AVE) مورد تایید قرار گرفت، داده های تحقیق از طریق ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای آماری Amos, SPSS تحلیل شدند. نتایج نشان داد که پیشایندهای شیفتگی توریست شامل هویت مقصد، تجربه توریست و تصویر درک شده می باشد که تأثیر مثبت و معنی داری بر شیفتگی توریست داشتند، پیامدهای شیفتگی توریست شامل اعتماد توریست، وفاداری توریست، هم آفرینی، تولید محتوا و تبلیغات شفاهی می باشد که تأثیر پذیر مثبت و معنی داری از شیفتگی توریست دارند.
۷۶۳.

آموزه های توسعه پایدار در اسناد کنفرانس های ملل متحد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اکولوژی انسانی سال ۳ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۹ 725 - 732

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار ابعاد توسعه پایدار آرمان های توسعه پایدار دستور کارهای اجرایی توسعه پایدار اسناد کنفرانس های ملل متحد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۶۷
مفهوم توسعه پایدار در برابر استفاده بی رویه از منابع طبیعی تبیین گردید و در بیان تعریف، به توسعه ای گفته می شود که متضمن برآورده شدن نیازهای نسل حاضر بدون به خطر انداختن توانایی های نسل آینده به منظور برآوردن نیازهای آنان است. لیکن در سیر تطور معنایی، توسعه پایدار در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و حمایت از محیط زیست دامنه وسیع تری را در بر گرفته است. آنچه در اسناد کنفرانس های ملل متحد درباره محیط زیست و توسعه مشخص می باشد خاستگاه مهم و بسط یافته توسعه پایدار، آرمان ها و اهداف و راهبردهای اجرایی آن است.در این اسناد چگونگی تحقق آرمان ها و اهداف توسعه پایدار در اشکال منسجمی در قالب همکاری کشورها و دولت ها تبلور یافته و دستورکارهای کنفرانس های ملل متحد راه کارهای اجرایی پیشبرد آرمان ها و اهداف را معین و ترسیم نموده اند. در اسناد کنفرانس های ملل متحد، تحول در آرمان ها و اهداف توسعه پایدار نمایان است بگونه ای که متغییرهای موثر از جمله پذیرش جایگاه مذاکرات بین الدولی در تعیین اهداف، لزوم جهانشمولی اهداف و رویکرد متوازن به ابعاد سه گانه توسعه پایدار در تدوین سند لحاظ شده است. در این سند روش های اجرایی آرمان ها و اهداف و راهبردهای تحقق توسعه پایدار در قالب مسئولیت ملی دولت ها که با تعهدات بین المللی آنان هماهنگ باشد به واسطه محیط بین المللی توانمندکننده در زمینه هایی همچون تجارت جهانی، سیستم های مالی و پولی و دسترسی به دانش و فن آوری مورد حمایت قرار گرفته است.
۷۶۴.

ارزیابی آسیب پذیری اجتماعی– فضایی ساختمان های تاریخی شهر رشت با استفاده از رویکرد نحو فضایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال ۹ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۳۵) 57 - 76

کلیدواژه‌ها: آسیب اجتماعی نحو فضا چیدمان فضا رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۴۷
شهرها مکان تجمع جمعیت و افزایش بارگذاری های محیطی و اجتماعی هستند. بنابراین، کاهش آسیب پذیری در برابر مخاطرات انسانی ضرورت دارد. شهر فقط مجموعه ای از ساختمان ها نیست، بلکه پدیده ای انسانی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی است. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف به ارزیابی آسیب پذیری اجتماعی- فضایی ساختمان های تاریخی در بافت تاریخی شهر رشت می پردازد و چه عواقبی می تواند در فضاهای اطراف بناهای تاریخی داشته باشد. در این پژوهش، برای ارزیابی خطرات انسانی از تکنیک دلفی و روش ICCROM-CCI-RCE استفاده شد. از تحلیل عاملی اکتشافی و ضریب رگرسیون خطی چندگانه (مدل های پیش بینی کننده) در جهت بررسی داده های خروجی نرم افزار Space Syntax استفاده شد. درنهایت، یافته های مدل های پیش بینی کننده، رفتارهای مخرب اجتماعی-فضایی انسان در اطراف ساختمان های تاریخی را نمایان کردند. دو عامل جریان حرکت و دسترسی بصری آسیب فضایی استخراج شده از تحلیل عاملی اکتشافی و هفت دسته خطر انسانی زمینه ای شناسایی شدند. متغیرهای اتصال بصری، حرکت عابرپیاده، حرکت وسایل نقلیه، عابرپیاده از طریق حرکت در جریان حرکت دارای بارهای عاملی قابل توجهی نسبت به دسترسی بصری قرار دارند و در عامل دسترسی بصری متغیرهای وسایل نقلیه از طریق حرکت و مناطق ایزوویستی دارای بارعاملی قابل قبولی هستند. نتایج تحقیق به وضوح نشان داد که بافت اجتماعی باید به طور کامل در کنار بافت فضایی مورد توجه قرارگیرد. تعامل آن ها در حین ارزیابی فضاهای آسیب پذیر و پیش بینی میزان خطرات انسانی- بافتی در محیط های تاریخی نادیده گرفته شده است. بنابراین، مدیران و مسئولان باید به طور گسترده زمینه اجتماعی و نحوه استفاده انسان از فضا را بررسی کنند.
۷۶۵.

مکان یابی اکوکمپ گردشگری مذهبی در غرب ایران (مطالعه موردی: منطقه نمونه گردشگری ویس القرن، استان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال ۱۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۵۲) 39 - 62

کلیدواژه‌ها: گردشگری مذهبی منطقه های نمونه گردشگری مکانیابی ویس القرن کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۲۳۶
احداث اکوکمپ های گردشگری از راهبردهای توسعه گردشگری پایدار است که در صورت کاربست آنها در منطقه های نمونه گردشگری مذهبی می توان ضمن حفاظت از آثار معنوی و تاریخی، جذابیت و ارزش اقتصادی آنها را به شدت افزایش داد. منطقه نمونه گردشگری ویس القرن یکی از منطقه های نمونه گردشگری استان کرمانشاه است که هر سال تعداد زیادی از گردشگران را به سوی خود جذب می کند. مکان یابی اکوکمپ گردشگری در این فضای گردشگری می تواند گام مهمی در راستای تحقق هدف های گردشگری مذهبی پایدار در این فضای گردشگری باشد؛ از این رو هدف اصلی پژوهش کمّی و کاربردی حاضر، مکان یابی اکوکمپ گردشگری در منطقه نمونه گردشگری ویس القرن در استان کرمانشاه است. برای دستیابی به هدف اصلی پژوهش از 12 معیار ارتفاع، شیب، زوایه تابش سالانه خورشید، زمین شناسی، فاصله از نقاط زمین لغزش، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، کاربری اراضی، شاخص تفرق پوشش گیاهی، فاصله از قبرستان، فاصله از بارگاه ویس القرن و فاصله تا سایت پرواز پاراگلایدر و برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش Overlay و Weighted Sum در نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد از مجموع 39/219 هکتار فضای بررسی شده برای احداث اکوکمپ گردشگری، حدود 2/32 هکتار در پهنه بسیار مناسب، 03/55 هکتار در پهنه مناسب، 76/60 هکتار در پهنه به نسبت مناسب، 73/45 هکتار در پهنه نامناسب و 66/25 هکتار در پهنه بسیار نامناسب قرار گرفته است. پهنه بسیار مناسب مذکور به لحاظ موقعیت در بخش جنوب، جنوب شرقی و قسمت محدودی از آن در بخش غربی محدوده مطالعاتی قرار گرفته است.
۷۶۶.

ارزیابی و مطالعه تطبیقی بازآفرینی شهری در ایجاد فضاهای همگانی در کلانشهرهای تهران و پاریس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال ۱۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۶۴ 135 - 154

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی شهری فضاهای همگانی کلانشهر تهران کلانشهر پاریس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۵۷
فضاهای همگانی شهرها از مهمترین مکان ها برای شکل گیری تعاملات اجتماعی و خاطرات جمعی هستند و بازآفرینی شهری نیز یکی از مهم ترین روش های تجدید حیات این فضاها در بافت های شهری به شمار می آید. این تحقیق با مقایسه تطبیقی فضاهای همگانی حاصل از بازآفرینی شهری در تهران و پاریس، نقش عوامل مختلف مؤثر در بازآفرینی فضاهای همگانی را مورد مطالعه قرار داده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی می باشد. جمع آوری اطلاعات با روش مطالعه کتابخانه ای و اسنادی صورت گرفته و پرسشنامه بر مبنای روش دلفی تدوین گردیده -است. جهت تحلیل داده ها نیز از تکنیک TOPSIS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که از مجموع عوامل مؤثر در بازآفرینی فضاهای همگانی، نقش عوامل کالبدی و فعالیتی (با وزن 0.186) بیشتر از عوامل دیگر می باشد. بر اساس یافته های پژوهش و امتیازهای محدوده های مورد مطالعه، می توان گفت که فضاهای همگانی حاصل از بازآفرینی در پاریس کیفیت بالاتری نسبت به فضاهای مشابه در تهران دارند و پاریس دارای برنامه مشخصی برای بازآفرینی فضاهای همگانی می-باشد، درحالی که در تهران بیشتر بازآفرینی های فضاهای همگانی به صورت موردی انجام می شود و داشتن یک برنامه مشخص برای تهران در این زمینه، ضروری به نظر می رسد.
۷۶۷.

پایش تأثیر فعالیت وسایل نقلیه آفرود بر میراث ژئومورفولوژیک (مورد مطالعه: راهرو کلوت های میراث هانی بیابان لوت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۸ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۸۹ 418 - 397

کلیدواژه‌ها: بیابان لوت ژئوکانسرویشن آفرود گردشگری پاکوب شدن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۰۷
فعالیت آفرود در محیط های مختلف، به ویژه مناطق خشک و محیط های بیابانی جهان به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است که می تواند، آثار منفی بر روی اکوسیستم و سطوح مختلف لند فرم های مناطق بیابانی داشته باشد. این مطالعه مبتنی بر شیوه کیفی، توصیفی-تحلیلی و کمی می باشد که به بررسی و پایش پاکوب شدن سطوح لند فرمی مناطق بیابانی پرداخته و تأکید آن بر ضرورت حفاظت از بیابان لوت به عنوان یک میراث طبیعی و فرهنگی منحصربه فرد در مقابل عوامل آنتروپوژنیک می باشد. این پژوهش در دو سطح انجام شده که در سطح اول اثرات آفرود در سال های مختلف موردبررسی و پایش قرار گرفت و در سطح دو، باد منطقه و ارتباط آن بر ماندگاری اثرات آفرود بر لند فرم های بیابانی تجزیه وتحلیل شد. این مطالعه در منطقه شمال غربی کلوت های شهداد تا رود شور در فاصله سه هزار متری از جاده شهداد-نهبندان صورت گرفت. ابتدا آثار آفرود در تصاویر ماهواره ای رقومی شده و سپس تراکم آثار آفرود در فواصل معینی به دست آمده و در دو طرف جاده نیز با یکدیگر مقایسه شد و طی سال های مختلف نیز این آثار رقومی شده موردبررسی و پایش قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص شد تراکم اثرات آفرود روند افزایشی داشته و نشان می دهد در سال های اخیر آفرودسواری در بیابان لوت بیشتر موردتوجه گردشگران قرارگرفته است. در فاصله سه هزار متری از جاده تراکم اثرات آفرود حدود %14. و در فاصله دوهزارمتری %6. و در فاصله سه هزار متری %01. به دست آمده که نشان می دهد بین فاصله از جاده و تراکم آفرود ارتباط مستقیم وجود دارد.
۷۶۸.

سنجش و ارزیابی پراکنش خدمات شهری در نواحی شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۳۷) 61 - 80

کلیدواژه‌ها: خدمات شهری عدالت فضایی نواحی شهری شهروندان مدل ویکور شهر اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۵۹
هدف پژوهش حاضر سنجش و ارزیابی پراکنش خدمات شهری نواحی 51گانه شهر اردبیل بوده است. روش ت پژوهش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع اسنادی و پرسشنامه ای بود که از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری نظرات شهروندان استفاده شد. داده ها با روش تصادفی طبقه بندی شده به تعداد 385 پرسشنامه از نواحی شهری تکمیل و جمع آوری گردید. برای واکاوی داده ها از مدلVIKOR ، تعیین وزن 11 شاخص اصلی پژوهش، از نظرات 10 کارشناس امر (به روش گلوله برفی) و روش آنتروپی، سطح بندی نواحی شهری از نظر شهروندان؛ از روش تحلیل خوشه ای، مقایسه داده های عینی و ذهنی نیز از آزمون ویلکاکسون در نرم افزار SPSS و همچنین بررسی الگوهای فضایی خدمات شهری از مدل میانگین نزدیک ترین همسایگی و آرایش فضایی مولفه های مورد مطالعه از نرم افزار ArcGIS استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که نواحی مرکزی شهر از نظر دسترسی به خدمات شهری در سطح مطلوبی قرار دارند و هرچه از مرکز شهر به طرف پیرامون فاصله گرفته شود، میزان مطلوبیت کم تر می شود که نشان از خوشه ای و به صورت مرکز-پیرامونی الگوی غالب توزیع است. همچنین مقایسه نتایج داده های عینی (پراکنش خدمات شهری) و داده های ذهنی (پرسشنامه شهروندان) نشان داد که بین آن ها اختلاف آماری معناداری وجود دارد. مطالعه هم زمان وضعیت عینی و ذهنی توزیع خدمات شهری در نواحی شهری شهر اردبیل، نوآوری پژوهش حاضر می باشد.
۷۶۹.

واکاوی چالش های گذار به رویکرد نوین در فرایند تهیه برنامه های توسعه شهریِ ایران بر پایه تجربه مرحله نخست برنامه جامع اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۸ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۹۰ 366 - 349

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی فضایی-راهبردی مشارکت رویکرد نوین برنامه جامع اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۵۳
ناکارآمدی طرح های جامع شهری در مواجهه با مسائل و موضوعات پیچیده نظام شهرسازی ایران، سرانجام موجبات تغییر در رویکرد تدوین این طرح ها از رویکرد صرفا فیزیکی به سوی رویکرد فضایی- راهبردی به عنوان رویکردی نوین در شرایط برنامه ریزی شهری ایران را فراهم نمود و تهیه برنامه های توسعه شهری با این رویکرد در تابستان 1400ه.ش به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران رسید. لذا، نکته مهم در این راه، توجه به فراهم نمودن بسترهای لازم جهت تهیه طرح ها با این رویکرد می باشد. از این رو، هدف اصلی پژوهش حاضر واکاوی چالش های کاربستِ این رویکرد با تأکید بر چالش های وجه مشارکتی آن بوده که بر پایه آسیب شناسی موانع مشارکت ذی نفعان در تجربه مرحله نخست برنامه جامع اصفهان به عنوان نخستین برنامه تهیه شده با این رویکرد انجام شده است. روش پژوهش ، کیفی بوده و بر این اساس، روش های گردآوری اطلاعات شامل مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته و مراجعه به اسناد و مدارک بوده و در تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد مشارکت در تدوین برنامه از سوی هر سه دسته ذی نفعان اصلی برنامه شامل بخش عمومی، برنامه ریزان و جامعه مدنی با چالش های فراوانی مواجه شده که این چالش ها متشکل از سه مقوله عمده محیط نهادی، عوامل ساختاری و ویژگی های محتوایی و رویه ای شرح خدمات رویکرد نوین می باشد و به نظر می رسد تا زمانی که مشارکت در محیط برنامه ریزی ایران نهادینه نشود و نگرش ذی نفعان نسبت به برنامه ریزی های مشارکتی تغییر نکند گذار به نگرش نوین عملی نخواهد بود و این تغییر نگرش صرفاً در حد تغییر گفتمان باقی خواهد ماند.
۷۷۰.

ارزیابی میزان تحقق پذیری حکمروایی خوب شهری در شهر ماکو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق خشک دوره ۱۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۶ 104 - 88

کلیدواژه‌ها: مدیریت شهری حکمروایی خوب شهری شهرداری شورای شهر شهر ماکو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۹۰
هدف: افزایش روزافزون جمعیت شهرها مشکلات عدیده ای را برای اداره شهرها ایجاد کرده است؛ به طوری که حل این مشکلات به چالشی بزرگ برای مدیریت شهری تبدیل شده است. به نحوی که مدیریت شهری به تنهایی قادر به حل این مشکلات نیست. مراکز علمی و تحقیقاتی و سازمان های بین المللی توسعه در زمان حاضر رویکرد «حکمروایی خوب شهری» را به عنوان اثربخش ترین، کم هزینه ترین و پایدارترین شیوه مدیریت شهری معرفی کرده اند. حکمروایی شهری فرایندی است که بر اساس کنش متقابل میان سازمان ها و نهادهای رسمی اداره شهر از یک سو و سازمان های غیردولتی و تشکل های جامعه مدنی از طرف دیگر شکل می گیرد. هدف از این مقاله، تحلیل و بررسی میزان تحقق پذیری حکمروایی خوب در مدیریت شهری شهر ماکو از طریق بررسی شاخص های حکمروایی خوب شهری است.روش و داده: روش پژوهش توصیفی - تحلیلی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش شامل دو گروه شهروندان و کارشناسان (شهرداری و شورای شهر) است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از پرسش نامه، از آزمون های آماری مقایسه میانگین (T-test و ANOVA) استفاده شده است.یافته ها: نتایج به دست آمده نشان می دهد از دید شهروندان تمامی شاخص های حکمروایی خوب شهری در سطح پایینی قرار دارد. اما از نظر کارشناسان تنها شاخص مشارکت در سطح پایین قرار دارد. همچنین همه محله های شهر ماکو از لحاظ حکمروایی خوب شهری در سطح پایینی قرار دارند و محله های شهر ماکو در سه شاخص قانون مداری و شاخص عدالت و شاخص بینش راهبردی با یکدیگر تفاوت معنی داری دارند. به طور کلی نتایج این تحقیق حاکی از پایین بودن میزان تحقق حکمروایی خوب شهری در شهر ماکو است.نوآوری، کاربرد نتایج: در بیشتر پژوهش های صورت گرفته به بررسی تنها برخی از شاخص های حکمروایی خوب شهری پرداخته شده اما در پژوهش حاضر از هشت شاخص حکمروایی خوب شهری، هم از دیدگاه شهروندان و هم از دیدگاه کارشناسان بررسی شده استفاده شده است. همچنین از نتایج این پژوهش می توان در برنامه ریزی های مختلف با تأکید بر تمرکززدایی از فرایند مدیریت شهری بهره گرفت.  
۷۷۱.

ارائه الگوی مدیریت بحران سازمانی در صنعت گردشگری ایران (با تأکید بر مسئولیت اجتماعی شرکتی CSR)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ۱۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۸) 51 - 63

کلیدواژه‌ها: مدیریت بحران سازمانی صنعت گردشگری مسئولیت اجتماعی شرکتی تکنیک تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۷۵
زمینه و هدف: بررسی بهترین روش ها برای زنده ماندن در بحران، به گونه ای که کمترین ضرر را در صنعت گردشگری داشته باشد، امری مسلم است و قرار گرفتن کشور ایران در منطقهٔ بحران خیز خاورمیانه ضرورت ارائهٔ الگوی مدیریت بحران را دو چندان می کند. به منظور یافتن راهکاری مناسب در پذیرفتن بحران و ارائهٔ اقدامات کاربردی، عامل مسئولیت اجتماعی شرکتی بررسی شد. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با رویکرد تحلیل محتوا است و جمع آوری داده ها از مطالعهٔ ادبیات تحقیق و مصاحبهٔ عمیق با خبرگان انجام شد. نمونه گیری به روش هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و با استفاده از نرم افزار اطلس و غور در روابط مضامین نتایج به دست آمد. یافته ها: شاخص های مدیریت منابع انسانی، مدیریت درآمد، ارتباطات بحران، رویکردهای جایگزین ارائهٔ خدمات و مشروعیت اجتماعی، که برگرفته از پذیرفتن شیوه های راهبردی مسئولیت اجتماعی است، نشان از اثربخشی بالای این عوامل در بحران های گردشگری دارد. بحث: تشکیل گروه مدیریت بحران، تعیین بازار هدف، انطباق بازار و شبیه سازی محصولات و خدمات، اعتمادسازی در گردشگری ایران بررسی شد. نتیجه گیری: مسئولیت اجتماعی شرکتی با شاخص های کلیدی و نمونه هایی از شاخص های فرعی به ترتیب ارائه می شود: در شاخص کلیدی مدیریت منابع انسانی، تمایل به بهتر شدن کارها و بهبود رقابت پذیری؛ در شاخص مدیریت درآمد، بهبود بهره وری و بهینه سازی قیمت؛ در شاخص ارتباطات بحران، تأثیر گذاری در اخلاق حرفه ای و کاهش آثار منفی در ذی نفعان؛ در شاخص رویکردهای جایگزین ارائه خدمات، انعطاف پذیری و بهینه سازی محصول و، در شاخص مشروعیت اجتماعی، ارزش مشترک و حفظ محیط زیست را ارائه می دهد.
۷۷۲.

تحلیل اثر آمیخته بازاریابی سبز و نگرش برند سبز بر گردشگری شهری با نقش میانجی سرمایه فکری سبز، مطالعه موردی: گردشگران شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۱۱ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 37 - 53

کلیدواژه‌ها: آمیخته بازاریابی سبز سرمایه فکری سبز گردشگری شهری نگرش برند سبز شهر اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۵۵
توسعه گردشگری شهری علی رغم مزایایی که به همراه دارد، باعث بروز یک سری مسائل زیست محیطی شده است. ازاین رو، شناخت و به کارگیری اصول و مفاهیم زیست محیطی در فعالیت های سازمان ها و شرکت های حوزه گردشگری اهمیت زیادی یافته است. این پژوهش، با هدف بررسی اثر آمیخته بازاریابی سبز و نگرش برند سبز بر گردشگری شهری با نقش میانجی سرمایه فکری سبز صورت گرفت. این پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه گردشگران شهر اردبیل در سال 1401 بود که طبق فرمول کوکران برای جوامع نامحدود، تعداد 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه پژوهش بین آن ها توزیع گردید. انتخاب این افراد از جامعه آماری به روش تصادفی ساده صورت گرفت. پایایی پرسشنامه ها به روش آلفای کرونباخ و روایی نیز با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی تأیید شد. تحلیل داده ها با روش مدل سازی معادلات ساختاری و با استفاده از دو نرم افزار SPSS 26 و Smart-PLS 3 صورت گرفت. بر اساس یافته های پژوهش، آمیخته بازاریابی سبز بر گردشگری شهری، سرمایه فکری سبز بر گردشگری شهری، آمیخته بازاریابی سبز بر سرمایه فکری سبز و نگرش برند سبز بر سرمایه فکری سبز تأثیر مثبت و معنادار دارند. اما نگرش برند سبز بر گردشگری شهری تأثیر معناداری ندارد. هم چنین، سرمایه فکری سبز در رابطه بین آمیخته بازاریابی سبز و گردشگری شهری و نیز در رابطه بین نگرش برند سبز و گردشگری شهری نقش میانجی ایفا می کند. یافته های این پژوهش می تواند بر بهبود عملکرد سبز سازمان های حوزه گردشگری شهری مؤثر باشد.
۷۷۳.

ارزیابی و تحلیل مسایل ترافیک شهری از دیدگاه شهروندان (مطالعه موردی: محدوده میدان رسالت تا میدان پژوهش شهر همدان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۵۳ 61 - 78

کلیدواژه‌ها: ترافیک ترافیک شهری همدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۲۵
ترافیک امروزه در ایران خصوصاً در کلان شهرهای جامعه با زندگی روزمره شهروندان عجین شده است و یکی از مسائل مهم و پیچیده مدیریت شهری است. هدف پژوهش، ارزیابی و تحلیل مسایل ترافیک شهری از دیدگاه شهروندان در محدوده میدان رسالت تا میدان پژوهش، بود. تحقیق به صورت توصیفی - تحلیلی و داده ها به روش اسنادی و میدانی جمع آوری شده است. جامعه(949661 N=)، و نمونه از شهروندان(384 نفر) و از نظرات خبرگان، متخصصان و اساتید دانشگاه(10 نفر) مرتبط با موضوع رساله تا مرز اشباع اطلاعاتی بود. نمونه گیری به صورت نمونه گیری تصادفی ساده و نمونه گیری خبرگان از روش گلوله برفی استفاده شد. جهت روایی، پرسشنامه در اختیار کارشناسان و متخصصان قرار گرفت و برخی گویه ها با نظر ایشان اصلاح و روایی محتوایی آن تأیید گردید. پایایی پرسشنامه(آلفای کرونباخ) 820/0 به دست آمد؛ از روش آزمون تی جهت تحلیل داده های پژوهش استفاده گردید. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، عوامل و مسایل ساختاری-کالبدی تأثیرگذار در بروز مشکلات ترافیکی محدوده پژوهش شهر از دیدگاه شهروندان به ترتیب: تراکم جمعیت با ضریب تی (83.444)؛ وضعیت خیابان ها(69.097)؛ نامناسب بودن کاربری زمین(64.944)؛ کمبود پارکینگ(57.991)؛ مراکز اداری دولتی و مراکز خدماتی(53.303)؛ وجود مشاغل خدماتی تفریحی و گردشگری(50.922)؛ مراکز تجاری(50.529) و وجود بانک ها (50.487) و همچنین از عوامل مدیریتی-اجتماعی به: حجم زیاد خودروهای شخصی با ضریب تی(101.696)؛ ضعف مدیریت(90.023)؛ کمبود وسایل نقلیه عمومی و عدم استقبال مردم از آن(86.699)؛ فرهنگ رانندگی(67.406)؛ نحوه نظارت پلیس(62.052)؛ عدم رعایت قوانین و مقررات رانندگی(58.653) و پارک نامناسب خودروها در کنار خیابان(55.383) در این محدوده نام برد.
۷۷۴.

بررسی کیفی عملکرد هنرهای جدید در توسعه گردشگری جوامع محلی (مطالعه موردی: جزیره هرمز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۳۹) 125 - 137

کلیدواژه‌ها: توسعه گردشگری جزیره هرمز هنرهای جدید هنر جوامع محلی هنر و گردشگری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۴۷
پیوند میان هنر و گردشگری از گذشته های دور شکل گرفته و برقرار شده است. به واسطهٔ مجموعه ای از عوامل مختلف، رفته رفته هنر و گردشگری با هم ترکیب و ادبیات جدیدی در این زمینه پدیدار شده است. در این میان، هنرهای جدید به دلیل ماهیت مکان ویژگی و رسانه محور بودن خود با گردشگری ارتباط نزدیک تری برقرار کرده اند. ای ن پژوه ش کیف ی با هدف شناسایی عملکرد هنرهای جدید در توسعهٔ گردشگری جوامع محلی (جزیرهٔ هرمز) برای ارائ هٔ نظریهٔ نهایی خود از نظریهٔ بنیادی نسخهٔ سیستماتیک اس تفاده کرده است. برای نیل به این هدف، پرسش اصلی پژوهش این است که هنرهای جدید در توسعهٔ گردشگری جوامع محلی با مطالعهٔ موردی جزیرهٔ هرمز چه عملکردی داشتند؟ اطلاعات لازم ازطریق مراجعه به منابع کتابخانه ای، اسناد معتبر، مشاهدات میدانی و ثبت جزئیات، مصاحبه با افراد جامعهٔ هدف، توزیع پرسش نامه، رجوع به مستندات و تحلیل آن ها انجام شد. داده ه ا بر اس اس کدگ ذاری ب از، مح وری و انتخابی تجزیه وتحلیل ش دند. یافته ها شامل 34 مقولهٔ سطح یک، 10 مقولهٔ سطح دو و ۵ خوشهٔ اصلی هستند که پدیدهٔ مرکزی را در بر گرفته اند. درنهایت، مدل مفهومی برای توضیح روابط میان مقولات ترس یم شد و در قال ب م دلی پارادایم ی متش کل از ۵ بُع دِ موجبات علّی، زمینه ها، عوامل مداخله کننده و تعدیل کننده، راهبرده ا، کنش ها - کنش متقابل و درنهایت نتایج و پیامدها ارائ ه شد. نتایج مشخص کرد که گردشگری شدن جزیرهٔ هرمز مرهون رویدادهای هنر جدید است که به شرایط علّی، عوامل زمینه ای و عوامل مداخله کننده وابسته است. این عوامل موجب کنش هایی شده اند که درنهایت به توسعهٔ گردشگری در این جزیره ختم شده اند. مطالعه و تحلیل پیامدهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی توسعهٔ گردشگری در جزیرهٔ هرمز و نیز رابطهٔ توسعهٔ گردشگری و توسعهٔ پایدار در این جزیره می تواند موضوع پژوهش های آتی باشد.
۷۷۵.

Patterns of Iran's Activism in Iraq's Geopolitics(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال ۲۰ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۷۶) 191 - 219

کلیدواژه‌ها: Iran Regional Politics Iraq Geopolitics Soft power

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۲۶
Following the fall of Saddam Hussein in 2003 and the establishment of governments based on the people's votes, due to the long-standing religious and cultural ties between the peoples of Iran and Iraq, the ground for Iran's activism in the geopolitics of this country was provided. Iran's regional policy, while observing the principles of good neighborliness and non-interference, has taken a special and strategic view of these developments and has acted in an effort to secure national interests. In this regard, three patterns regarding Iran's activism in Iraq's geopolitics are proposed, which include the pattern of passive activism or non-participation, interactive activism, and activism based on soft power and economic links. Examining these three patterns and the advantages and disadvantages associated with each one, and analysis regarding which pattern will be more likely to provide Iran's national interests are the main topics of this article. Based on the results of this research, Iran can have a unique position in Iraq's geopolitics due to its relative advantages compared to other actors. Based on this, an effective regional policy to deepen the relations between Iran and Iraq, on the one hand, is focused on social relations that are rooted in culture, religion, language and common race, and on the other hand, it is focused on deepening economic relations and establishing mutual dependence. 
۷۷۶.

ارزیابی توانمندی های ژئوتوریستی اشکال کارستی با استفاده از روش رینارد (مطالعه موردی: شهرستان آذرشهر)

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره ۵ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۷) 381 - 400

کلیدواژه‌ها: آذرش‍ه‍ر توانمندی ژئوتوریستی اشکال کارستی ارزش علمی ارزش افزوده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۵۹
زمینه و هدف: ژئومورفوسایت ها، یکی از مفاهیم جدید در مطالعات گردشگری هستند که بر مکان های ویژه ای که دارای ارزش های علمی، اکولوژیکی، فرهنگی، زیبایی و اقتصادی هستند، تاکید می کند. در سال های اخیر ژئوتوریسم و ژئومورفوتوریسم به صورت مفهومی بسیار جذاب درآمده که طیف وسیعی از مردم با علاقه های گوناگون و نیز دولت ها، گروه های زیست محیطی وگروه های حفاظت و نگهداری را به خود جلب کرده است. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی توانمندی های ژئوتوریستی اشکال کارستی شهرستان آذرشهر با استفاده از روش رینارد است. روش شناسی: در این راستا با بهره گیری از پیمایش میدانی، دو معیار اصلی شامل ارزش علمی، ارزش افزوده و ترکیبی مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این روش ارزش علمی متشکل از عیار حفاظتی، کمیابی، شاخص بودن و ارزش های جغرافیای دیرینه و ارزش افزوده شامل ارزش های فرهنگی، تاریخی، مذهبی، زمین تاریخی و اقتصادی و ارزش ترکیبی، شامل ارزش جهانی، آموزشی، تهدیدات و اقدامات مدیریتی استفاده شد. نتایج و یافته ها: براساس نتایج حاصل از پژوهش ژئومورفوسایت های منطقه در معیارهای اصلی به ترتیب، ارزش علمی (53/0)، ارزش ترکیبی (47/0)و ارزش افزوده (34/0) و در زیرمعیارها ارزش آموزشی (79/0)، جغرافیای دیرینه و تاریخ زمین (75/0) و تهدیدات (70/0)از بیش ترین امتیاز برخوردارند. از لحاظ توانمندی ژئوتوریستی پدیده های مورد بررسی منطقه به ترتیب تراورتن ها، چشمه ها و غارها در سه معیار ارزیابی (ارزش علمی، ارزش افزوده، ترکیبی) بیش ترین توانمندی جذب گردشگر را دارند.
۷۷۷.

تحلیل فضایی تصادفات درون شهری با استفاده از داده های پلیس راهنمایی و رانندگی (مورد مطالعه: تصادفات درون شهری سال 1395 شهر اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ۸ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 117 - 134

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی تصادفات درون شهری راهنمایی و رانندگی اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۸۲
مقدمه:  حوادث رانندگی یکی از دلایل اصلی مرگ و ناتوانی است و باعث مرگ سالانه 1.23 میلیون و ده ها میلیون مصدوم و مجروح در سراسر جهان می شود. در همین حال، بخش قابل توجهی از تلفات و جراحات ناشی از تصادفات رانندگی در میان تصادفات درون شهری رخ می دهد. براساس گزارش سال 1393 مرکز آمار ایران حدود 9 درصد تصادفات درون شهری منجر به فوت و 60 درصد منجر به جرح می شود.هدف:  مقاله با هدف بررسی الگوهای تصادفات درون شهری در شهر اردبیل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی تدوین شده است.روش شناسی:  پژوهش حاضر یک مطالعه کمی- تحلیلی است. داده های مورد نیاز مطالعه از پلیس راهنمایی و رانندگی اردبیل و همچنین پایگاه داده شهرداری و مرکز آمار ایران استخراج شد. از نقشه مناطق شهر اردبیل برای نمایش توزیع حوادث استفاده شد. از شاخص های نزدیک ترین همسایه، موران محلی و موران جهانی برای تعیین الگوی توزیع حوادث استفاده شده است، از آزمون مرکز متوسط برای تمرکز حوادث و از آزمون بیضی انحراف برای جهت توزیع استفاده شده، و از آزمون تراکم کرنل برای شناسایی کانون حوادث استفاده شده است. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزارهای SPSS  و ARC-GIS انجام شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمرو جغرافیایی شهر اردبیل می باشد .یافته ها و بحث: نتایج پژوهش نشان داد که بخش مرکزی، حاشیه شمالی و شرقی اردبیل از نظر تصادفات رانندگی درون شهری، آسیب پذیرترین نواحی شهر اردبیل هستند. تقاطع ها، میدان ها و بلوارها محل اکثر حوادث رانندگی هستند که منجر شکل گیری کانون های تصادف خیز می شوند، همچنین تحلیل فضایی تراکم کرنل نشان می دهد که بیشتر تمرکز نقاط تصادفی در منطقه 4 و 1 دیده می شود و مناطق 2 و 3 از تراکم کانون تصادفی کمتری برخوردار هستند.نتیجه گیری: نتایج نهایی حاصل از پژوهش نشان می دهد که از آنجایی که تصادفات اجتناب ناپذیر هستند، جهت کاهش پیامدهای آن را می توان با با بکارگیری روش ها و رویکردهای نوین و نیز استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و داده های دقیق تر می توان، الگوهای خاص تصادفات درون شهری را جهت کاهش تصادفات و ارائه راهکارها را شناسایی کرد.
۷۷۸.

پیش بینی و تبیین ساختاری مؤلفه های تببین کننده تغییرات جمعیتی در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال ۱۱ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۲۶) 83 - 106

کلیدواژه‌ها: جمعیت تغییرات جمعیتی ساختارسنی اسپکتروم معادلسازی ساختاری تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۱۳
تحولات جمعیتی به عنوان مهمترین پدیده تحولی دوران معاصر به شمار می رود چرا که تحولات جمعیت تقریباً تمام جنبه های زندگی و جهان پیرامون ما را تحت تأثیر قرار داده است و آثار زیادی بر خرده نظام های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و محیطی وارد ساخته است. در همین راستا؛ هدف پژوهش حاضر پیش بینی و تبیین ساختاری مؤلفه های تببین کننده تغییرات جمعیتی در کلان شهر اهواز است. از نظر هدف گذاری کاربردی و از نظر روش شناسی به صورت توصیفی- تحلیلی است. در روند تهیه و تولید داده ها ابتدا مؤلفه های تببین کننده تغییرات جمعیتی با استفاده از نظرات 15 نفر از اساتید و کارشناسان سازمان های مربوطه از طریق روش دلفی شناسایی شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات 11 عامل به عنوان عوامل تأثیرگذار قوی بر تغییرات جمعیتی کلان شهر اهواز از مدلسازی تفسیری-ساختاری ISM و سپس با نرم افزار میک مک  بهره گرفته شده است و در نهایت با استفاده از نرم افزار اسپکتروم به پیش بینی جمعیت تا افق 1430 پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل ساختار جنسی،تراکم جمعیت، باروری، بیکاری، جمعیت فعال و سواد  جز تأثیرگذارترین مؤلفه ها بر تغییرات جمعیتی و 5 مؤلفه ساختار سنی، رشد جمعیت، مرگ ومیر، مهاجرت و امید به زندگی جزء تأثیرپذیرترین عوامل به شمار می آیند. همچنین نتایج حاصل از میک مک نشان می دهد همه عوامل بجز عامل تراکم جمعیت جز متغیرهای پیوندی می باشند.و در نهایت بهترین سناریو برای پیش بینی جمعیت تا سال 1430 سناریو سوم (کاهش باروری) است که بیش از 98 درصد در برآورد جمعیت دقت داشته است.
۷۷۹.

ارزیابی خدمات توسعه گردشگری در روستاهای پیراشهری ایذه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال ۶ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۳) 21 - 38

کلیدواژه‌ها: مدل ویکور GIS توسعه گردشگری خدمات روستاهای پیراشهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۰۸
سیستم اطلاعات جغرافیایی با تلفیق مدل های تصمیم گیری، در حوزه های توسعه مکانی ازجمله ظرفیت های گردشگری مؤثر است. روستاهای گردشگری پیراشهری به دلیل خصوصیات و تفاوت های فضایی، در بخش خدمات متفاوت از دیگر نقاط روستایی عمل می نمایند. به واسطه همین شرایط، خدمات موردنیاز گردشگری این روستاها نیز متفاوت است. هدف این پژوهش ارزیابی خدمات موردنیاز توسعه گردشگری در روستاهای پیراشهری از طریق تلفیق مدل ویکور و تحلیل آن ها در محیط GIS است. این مطالعه در 5 روستای پیراشهری دارای قابلیت گردشگری انجام شد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر داده های پیمایشی و مکانی است. ابتدا از طریق مدل ویکور، خدمات مورد نیاز گردشگری در روستاها شناخته و رتبه بندی شدند. سپس با استفاده از الگوریتم های موجود در GIS،  تحلیل های فضایی ارائه شد. نتیجه مدل AHP تائید نمود که خدمات اقامتی با ضریب اهمیت 389/0 و سپس خدمات حمل ونقل با ضریب 186/0 به عنوان مهم ترین خدمات موردنیاز شناخته شده اند. همچنین بر اساس مدل ویکور، روستای نورآباد با وزن 857/0 در رتبه اول جهت توسعه خدمات گردشگری شناخته شده و بر اساس الگوریتم مکان مرکزی در GIS، روستای کولفرح به عنوان روستای مرکزی در زمینه خدمات گردشگری مشخص شد. علاوه بر این، الگوریتم های فضایی محیط GIS تائید نمود که روستاهای پیراشهری ازلحاظ خدمات موردنیاز گردشگری، دارای الگوی تصادفی بوده اند و خودهمبستگی فضایی میان آن ها مشاهده نشده است. درنتیجه باید بر اساس اولویت بندی ارائه شده، توسعه خدمات برای آن ها برنامه ریزی و اجرایی شود.
۷۸۰.

وضعیت اجتماعی-اقتصادی فروشندگان مرد "بهاجا" در شهر بتیا، (بیهار) هند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آینده پژوهی منطقه ای دوره ۲ زمستان ۱۴۰۳ ویژه نامه 23 - 32

کلیدواژه‌ها: فروشنده بهاجا اجتماعی-اقتصادی دستفروشی خیابانی بتیا بیهار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۳۵
پیشینه: دست فروشان خیابانی جزء حیاتی اقتصاد غیررسمی در مناطق شهری هستند و سهم قابل توجهی از کل نیروی کار بخش غیررسمی را تشکیل می دهند. این فروشندگان نقش کلیدی در ارائه کالاها و خدمات مقرون به صرفه به جمعیت های شهری ایفا می کنند و اغلب خلأهای ناشی از بخش های خرده فروشی رسمی را پر می کنند. اهداف: این پژوهش به طور خاص بر فروشندگان «بهاجا» در شهر بتیا متمرکز است تا وضعیت اجتماعی-اقتصادی آن ها را تعیین کند. فروشندگان «بهاجا» جایگاه مهمی در جامعه وسیع تر دست فروشان دارند و نه تنها از نظر اقتصادی بلکه از نظر فرهنگی نیز به بافت شهری کمک می کنند. روش شناسی: این مطالعه بر داده های اولیه به دست آمده از طریق مصاحبه های مستقیم با فروشندگان «بهاجا» تکیه دارد و بینشی در مورد زندگی و کار آن ها ارائه می دهد. نتایج: این پژوهش نشان می دهد که فروشندگی «بهاجا» شغلی مردانه است و تمامی شرکت کنندگان موردمطالعه مرد بوده اند. این فروشندگان، مانند دیگران در بخش دست فروشی خیابانی، با چالش های قابل توجهی در کار خود روبرو هستند. نتیجه گیری: اکثریت پاسخ دهندگان اظهار داشتند که فروشندگی «بهاجا»، درحالی که وسیله امرارمعاش ضروری است، شغلی طاقت فرسا و پرزحمت است، مشابه چالش های گسترده تری که دست فروشان در حفظ فعالیت های روزانه خود در میان فشارهای مختلف اجتماعی-اقتصادی با آن مواجه هستند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان