درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۲۲۱ تا ۱٬۲۴۰ مورد از کل ۳۴٬۷۸۴ مورد.
۱۲۲۱.

مطالعه پدیدار شناختی تجربه زیسته راهنمایان گردشگری شهری استان اردبیل در دوران شیوع پاندمی کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۱۱ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ 1 - 17

کلیدواژه‌ها: همه گیری کوید-19 تجارب زیسته راهنمایان گردشگری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹
بیماری های واگیردار تغییرات رفتاری و اجتماعی را در عرصه های مختلف به وجود می آورند، گردشگری و خط مقدم ارائه کنندگان خدمات آن یعنی راهنمایان گردشگری نیز از این قاعده مستثنا نیستند. پاندمی کرونا در جهان طیف وسیعی از فعالان صنعت گردشگری و مشاغل وابسته به آن را مخصوصاً قشر راهنمایان گردشگری را تحت تأثیر قرار داده است. استان اردبیل تا قبل از پاندمی کرونا، استانی فعال در زمینه طبیعت گردی و گردشگری فرهنگی و شهری بوده و راهنمایان طبیعت و فرهنگی شهری فعالی داشته، لذا این پژوهش به دنبال بررسی آثار پاندمی کرونا بر جنبه های مختلف زندگی راهنمایان گردشگری شهری می باشد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کیفی در قالب پدیدار شناختی می باشد. بدین منظور برای جمع آوری داده ها با روش نمونه گیری گلوله برفی 16 نفر از راهنمایان استان اردبیل موردبررسی قرار گرفتند. و تجارب زیسته راهنمایان با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته به دست آمد و به شیوه هفت مرحله ای کلایزی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. بر اساس تجزیه وتحلیل انجام شده، ابعاد مثبت و منفی زندگی در این دوره ثبت و 10 دسته معانی اصلی برای تجربه زیسته این قشر در دوران شیوع کرونا شناسایی شد که به طور خلاصه عبارت اند از: تغییرات در سبک زندگی، چالش ها و فرصت های اقتصادی، دگردیسی الگوی اشتغال، تغییرات در نوع نگرش، عامل تبلیغات، رعایت مسائل بهداشتی، تغییر اشکال روابط اجتماعی، مسائل روحی و روانی، رکود در فعالیت ها و موانع سازمانی. همچنین هر کدام از معانی اصلی دارای معانی فرعی و زیرشاخه های ویژه خود می باشند
۱۲۲۲.

واکاوی پتانسیل های شهرهای کوچک اندام در توسعه توریسم (مطالعه موردی: شهرستان هریس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ۸ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 183 - 198

کلیدواژه‌ها: گردشگری SWOT شهر هریس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۱۰۰
مقدمه:  شهرهای کوچک نقش مهمی در گردشگری می تواند ایفا می کنند. بنابراین برنامه ریزی گردشگری برای شهرهای کوچک به دلیل سودمندی اقتصادی، افزایش در آمد عمومی، اشتغال و رونق خدمات شهری دارای اهمیت است.هدف:  هدف مهم این تحقیق شناساندن شهرستان هریس از لحاظ توانمندی های طبیعی و اقلیمی، فرهنگی، تاریخی، مذهبی و انسانی در بخش توسعه پایدار گردشگری است.روش شناسی:  روش پژوهش توصیفی- تحلیلی  است. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از مدل سوات (SWOT) بهره گرفته شده است. همچنین برای سنجش داده ها و سطح بندی مناطق شهرستان هریس براساس برخورداری از امکانات و خدمات مورد بررسی از روش (Taxonomy Solver)، VIKOR و MABAC در محیط اکسل استفاده گردید.قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهرستان هریس در استان آذربایجان شرقی با وجود کانون های شهری کوچک اندام شرایط مساعدی برای توسعه گردشگری دارد.یافته ها و بحث:  نتایج نشان می دهد که در عوامل داخلی نقاط ضعف موجود در گردشگری با مجموع ارزش نهایی 36/2 در جهت تنوع بخشی و بهبود شرایط اقتصادی این شهر بر نقاط قوت غلبه دارد. همچنین فرصت های پیش روی توسعه از طریق گردشگری در جهت متنوع سازی وضعیت اقتصادی با مجموع ارزش نهایی 71/ 2 بر تهدیدها و چالش ها غلبه دارد. بنابراین با اتحاذ راهبرد so با برنامه ریزی دقیق علاوه بر توسعه پایدار گردشگری می توان باعث گسترش سرمایه گذاری و در نهایت باعث توسعه شهرهای کوچک اندام شد.نتیجه گیری: نتایج حاصل از سطح بندی  در قالب سطوح(نسبتا پایدار، پایداری متوسط و پایداری متوسط رو به بالا) نمایان شد بدین ترتیب درگروه شاخص جغرافیای طبیعی و محیط زیستی دهستان مواضع خان شرقی و شمالی در گروه نسبتا پایدار، بدون رستاق شرقی و غربی،باروق در سطح پایداری متوسط، و دهستان خانمرود در گروه متوسط رو به بالا رتبه بندی گردید. درگروه شاخص اجتماعی و فرهنگی دهستان مواضع خان شرقی در گروه نسبتا پایدار، بدون رستاق شرقی و غربی، باروق، مواضع خان شمالی در سطح پایداری متوسط، و دهستان خانمرود در گروه متوسط رو به بالا مشخص گردید. درگروه شاخص اقتصادی دهستان مواضع خان شرقی و بدون رستاق شرقی در گروه نسبتا پایدار، بدون رستاق غربی، باروق، مواضع خان شمالی و خانمرود در سطح پایداری متوسط تعیین گردید. درگروه شاخص کالبدی دهستان مواضع خان شرقی و شمالی، بدون رستاق غربی، خانمرود در گروه نسبتا پایدار، بدون رستاق شرقی، باروق در سطح پایداری متوسط تعیین گردید.
۱۲۲۳.

تحلیل عوامل موثر بر کم کربن سازی شهری در ایران (مطالعه موردی: شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۸ بهار ۱۴۰۳ شماره ۸۷ 328 - 305

کلیدواژه‌ها: کم کربن اثر گلخانه ای معادلات ساختاری تحلیل عاملی تاییدی آزمون برازش ارومیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۹۷
تغییرات اقلیمی گسترده و عواقب ناشی از آن بر حوزه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... جوامع جهانی را بر اتخاذ تصمیمات جدی و تغییر راهبردهای توسعه ای وادار کرده است. کاهش انتشار گازهای گلخانه ای که عاملی مهم بر گرمایش کره زمین است، یکی از این راهبردها می باشد. شهرها به عنوان کانون های جمیعتی و تنوعی از فعالیت ها آلوده کننده، مراکز مهم تولید گازهای گلخانه ای می باشند. این مسئله در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران بیشتر قابل مشاهده است. در همین راستا این پژوهش می کوشد با هدف بررسی مبانی نظری و پیشینه آن مولفه ها و شاخصه های موثر بر کم کربن سازی شهری را تشخیص داده و آن ها را برای طرح ها و راهبردهای شهری آتی تحلیل و ارائه نماید. به همین جهت پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق تحلیل عاملی تاییدی و مدل معادلات ساختاری انجام شده و به صورت پیمایشی و کتابخانه ای صورت گرفته است. رویکرد روش شناختی پژوهش نیز از نظر ماهیت داده ها، کمی است. ابزار اصلی برای گردآوری داده ها پرسشنامه بسته با طیف لیکرت است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای SPSS21 و AMOS23 استفاده گردید. در نهایت آزمون های مختلف برازش انجام شده و مطلوبیت آن ها مورد سنجش قرار گرفت. نتایج حاصله نشان می دهد که مولفه ها و شاخص های مختلف با میزان تاثیر متفاوت بر کم کربن سازی شهری موثر می باشند. بارهای عاملی بیانگر میزان تاثیر آن ها بر موضوع می باشد. در میان مولفه ها و شاخص ها گزینه های مرتبط با حفظ جنگل ها، حمل و نقل پاک و پیاده محوری، استفاده از انرژی های پاک و ... ، بیشترین بار عاملی را دریافت کرده و نشان هشداری را بر سیاست های اتخاذی ارگان های مسئول در حوزه را دارد. حرکت به سمت مولفه های بیان شده، گامی بزرگ جهت تشکیل یکی از سه ضلع توسعه پایدار است.
۱۲۲۴.

آمایش فضایی توسعه گردشگری در مناطق روستایی استان مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره ۱۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 350 - 363

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی آمایش فضایی برنامه ریزی راهبردی استان مرکزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۹۳
برنامه ریزی برای پایداری در گردشگری روستایی نیازمند مطالعات آمایشی پایه است. تاکنون بیش از 30 روستا در استان مرکزی به عنوان هدف گردشگری تعیین شده اند که نه لزوماً همگی مستعد توسعه پایدار گردشگری هستند و نه چنین امکانی منحصر به همین تعداد است. در مطالعه حاضر، به عنوان یک آمایش پایه در سیاست گذاری و برنامه ریزی گردشگری روستایی، 130 روستای مرتبط شناسایی و با طراحی کاربرگ جامعی، داده های موردنیاز در رابطه با موقعیت روستاها، الزامات ساختاری و انسانی گردشگری، انواع جاذبه ها و میراث ملموس و ناملموس قابل بهره برداری، مشاغل، محصولات و رویدادها و محرک ها و موانع توسعه گردشگری روستایی در سطح استان، گردآوری شد. با ملاحظه همزمان سه مقوله «میراث و جاذبه های گردشگری»، «زیرساخت ها و تسهیلات گردشگری» و «اشتغال و کارآفرینی گردشگری» به عنوان پیش نیازهای ضروری و پیامد مطلوب، چهار گروه متمایز برای برنامه ریزی های راهبردی گردشگری روستایی مشخص شدند. تنها ده روستا با وضعیت مطلوب در هر سه زمینه، مستعد پایداری در توسعه گردشگری بودند و در مقابل، گردشگری گزینه ای نامناسب برای 22 روستا و فاقد اولویت راهبردی در 48 روستای دیگر تشخیص داده شد. مهم تر آنکه 50 روستای برخوردار از قابلیت و اولویت برای تحقق توسعه و پایداری گردشگری نیز در سه زیرگروه متمایز با نیازمندی های راهبردی متفاوت در سیاست گذاری و برنامه ریزی، شناسایی و معرفی شدند. 
۱۲۲۵.

واکاوی جایگاه آموزش در پرتو رهیافت های سیاست جنایی بین المللی سبز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۵) 91 - 102

کلیدواژه‌ها: آموزش سیاست جنایی سبز سیاست جنایی کنشی سیاست جنایی واکنشی حقوق محیط زیست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۱۹
امروزه در جامعه ی بین المللی پذیرفته شده است که تهدیدات زیست محیطی نیز صلح و امنیت بین المللی را به خطر می اندازند. سازمان ملل متحد نیز به عنوان مهم ترین سازمان جهانی عهده دار مسئولیت صلح و امنیت بین المللی با تصویب اسناد الزام آور، اسناد ارشادی و غیره به ترسیم یک سیاست جنایی بین المللی شده مبادرت ورزیده است. در قلمرو سیاست جنایی جهانی، یکی از حوزه هایی که می تواند مورد واکاوی علمی قرار گیرد، نقش «آموزش» در قبال محیط زیست است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی بدین نتیجه مهم دست یافته است که آموزش کنشگران و فعالان نظام حقوقی در حوزه محیط زیست جایگاهی والاتر از آموزش هایی صرفاً در قالب درک مندی و اخلاق پذیر نمودن جوامع دارد. سیاست جنایی بین المللی سبز مجموعه تدابیر و اقدامات سازمان ملل متحد به عنوان مهم ترین کنشگر بین المللی در قبال محیط زیست است. در سیاست جنایی بین المللی شده که در دودسته کنشی و واکنشی قابل تصور است، آموزش هم در قبال شهروندان جهت مدیریت سیاست جنایی کنشی پیشگیرانه (استفاده از پیشگیری های اجتماعی و ابزار رسانه سبز، الزامی نمودن درس حقوق محیط زیست برای تمامی رشته ها) و هم در قبال سیستم قضائی جهت مدیریت سیستم جنایی واکنشی (به کارگیری ضابطین آموزش دیده سبز و افزایش موارد ضابطین خاص و آموزش های مستمر تخصصی به آنها، استفاده حداکثری از قضات با تحصیلات تکمیلی در رشته های حقوق محیط زیست، حقوق انرژی و غیره) جایگاه دارد که نظام حقوقی ایران نیز در برخی از این حوزه ها دارای چالش های جدی است که با برطرف نمودن این چالش های آموزش مدار می تواند به مقابله و مبارزه با پدیده بزه ضد سبز گام بردارد.
۱۲۲۶.

شناسایی و اولویت بندی جاذبه های گردشگری خلاق در زندگی عشایر از منظر میهمان - میزبان (مطالعه موردی: ایل بختیاری استان خوزستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و اوقات فراغت دوره ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱۷ 21 - 44

کلیدواژه‌ها: زندگی عشایر ایل بختیاری گردشگری خلاق تاپسیس تصمیم گیری چندمعیاره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۱۰۳
این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی جاذبه های گردشگری خلاق در زندگی عشایر از منظر میهمان میزبان انجام شده است. روش توصیفی تحلیلی و جامعه آماری راهنمایان تور و فعالان حوزه گردشگری عشایر است. داده های مطالعه براساس الگوی ماتریس های تصمیم (شامل گزینه ها و شاخص ها)، براساس قضاوت های ذهنی نمونه ای پانزده نفره از جامعه آماری (با روش گلوله برفی) جمع آوری شد. داده های حاصل از ترکیب نظر اعضای نمونه با تکنیک آنتروپی شانون برای ارزیابی شاخص ها و تاپسیس برای اولویت بندی جاذبه ها از منظر میزبان و میهمان تحلیل شد. یافته ها نشان می دهد که از منظر میزبان، شاخص های تقاضا با وزن 0/280، جذب گردشگر با وزن 0/224، کمک به اقتصاد محلی با وزن 0/203، تنوع با وزن 0/194 و مشارکت گردشگر با وزن 0/990 در رتبه بندی جاذبه های گردشگری تأثیرگذارند و از منظر میهمان، شاخص های تأثیر در تجربه گردشگر با وزن 0/434، منحصربه فردبودن با وزن 0/192، ارتباط با تاریخ و فرهنگ با وزن 0/138، تنوع با وزن 0/136 و فرصتی برای بهبود فرهنگ با وزن 0/101 به ترتیب در رتبه بندی جاذبه های گردشگری تأثیرگذارند. همچنین نتایج بیانگر این است که از منظر میزبان صنایع دستی، غذا و آشپزی، موسیقی، آداب ورسوم، معماری کوچ و ادبیات و از منظر میهمان صنایع دستی، موسیقی، غذا و آشپزی، معماری کوچ، آداب ورسوم و ادبیات به ترتیب مهم ترین جاذبه های گردشگری خلاق در زندگی عشایرند. این نتایج با نزدیک ترکردن دیدگاه های دو سوی عرضه و تقاضا، مبنایی مؤثر برای تدوین راهبرهای توسعه گردشگری خلاق در زندگی عشایر فراهم می کند.
۱۲۲۷.

استراتژی های توسعه شهر پیرانشهر با رویکرد CDS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۲۷) 1 - 22

کلیدواژه‌ها: استراتژی توسعه شهری شاخصهای CDS برنامه ریزی استراتژیک چشم انداز پیرانشهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۹۵
پژوهش حاضر با هدف تدوین استراتژی های توسعه پیرانشهر به نگارش درآمده است. بنابراین، ابتدا وضعیت شاخص های CDS ارزیابی و سپس، چشم انداز توسعه شهر در قالب برنامه ریزیِ راهبردی مشارکتی تدوین شده است. روش پژوهش بر حسب هدف، کاربردی و ازلحاظ ماهیت توصیفی تحلیلی و روش جمع آوری داده ها به صورت پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده که بدین ترتیب، داده های پژوهش از سه گروه جامعه آماری (شهروندان، مسئولین و نخبگان) جمع آوری گشته و جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. همچنین، جهت تحلیل عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر شهر و تدوین استراتژی های توسعه، مدل SWOT و برای اولویت بندی استراتژی ها نیز مدل های ترکیبی AHP-SWOT و ANP-SWOT به کاررفته است. نتایج نشان می دهد میانگین کلی گروه های شهروندان، مسئولین و نخبگان به ترتیب معادل 42/2، 31/2 و 15/2 بوده و هر سه گروه، وضعیت پیرانشهر را به لحاظ برخورداری از شاخص های CDS مطلوب ارزیابی نکرده اند. آزمون مانووا نیز نشان می دهد بین دیدگاه گروه های شهری در رابطه با همه شاخص های CDS به جز شاخص "حکمروایی" تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج چشم انداز سازی مشارکتی حاکی از آن است که هر سه گروه بر محورهای راهبردی چشم انداز پیرانشهر به عنوان شهری با عملکرد بازرگانی (برون مرزی) تجاری، شهری با عملکرد معدنی، شهری گردشگری و شهری کشاورزی اجماع نظر داشته اند. همچنین، در اولویت بندی استراتژی ها، استراتژی "تقویت عملکرد بازرگانی (برون مرزی) تجاری پیرانشهر و عملکردهای وابسته به آن"، با بالاترین امتیاز (374/0AHP=؛ 357/0ANP=) به عنوان بهترین استراتژی توسعه آتی پیرانشهر انتخاب گردید.
۱۲۲۸.

ارزیابی خسارات ناشی از زلزله در مناطق شمال شهر تبریز (مناطق 1، 5 و 10)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۴۰ 1 - 22

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری لرزه ای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مناطق شمالی تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۶۳
در پژوهش حاضر آسیب پذیری لرزه ای مناطق شمالی شهر تبریز (مناطق 1، 5 و 10) مورد ارزیابی قرار گرفته است. ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای در طی پنج مرحله شامل: ارزیابی مکانی معیارهای موثر بر آسیب پذیری، فازی سازی معیارهای ارزیابی، استخراج وزن معیارها با استفاده از مدل AHP، روی هم گذاری و ترکیب معیارها و در نهایت محاسبه ضریب آسیب پذیری لرزه ای شهر به انجام رسید. نتایج حاصل از مدل AHP نشان داد که معیارهای فاصله از گسل و تراکم مسکونی هر دو با ضریب وزنی 229/0 و معیار تراکم جمعیت با ضریب وزنی 162/0 مهم ترین معیارهای موثر بر آسیب پذیری لرزه ای مناطق شمالی شهر تبریز می باشند. پهنه بندی آسیب پذیری لرزه ای نشان داد که تقریبا تمامی مناطق شمالی شهر نسبت به مخاطره زلزله از آسیب پذیری بالا تا بسیار بالایی برخوردارند. در حالت تطبیقی بالغ بر 6/16 درصد از فضاهای شهری مناطق مطالعاتی در کلاس با آسیب پذیری لرزه ای زیاد و 6/5 درصد در کلاس با آسیب پذیری لرزه ای بسیار زیاد واقع شده اند. این فضاها عمدتا شامل کاربری های مسکونی واقع در محلات غربی منطقه 1 و محلات مرکزی منطقه 10 می باشند. بر اساس ضریب آسیب پذیری لرزه ای برای زلزله ای با شدت 10 مرکالی حجم تخریب در این محلات بین 65 تا 100 درصد خواهد بود. از دلایل آسیب پذیری لرزه ای بسیار بالای بخش های غربی منطقه 1 و بخش های مرکزی منطقه 10 می توان به مجاورت با گسل بزرگ تبریز، تراکم بالای جمعیتی و مسکونی، فقدان یا محدودیت شدید فضاهای باز شهری، ریزدانه بودن بخش قابل توجهی از ساختمان ها، وجود بافت فرسوده و حاشیه نشینی اشاره نمود.
۱۲۲۹.

تبیین مفهوم شخصیت شهری از دیدگاه ساکنان محله های چله خانه و گلسار شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال ۱۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۶۵ 207 - 232

کلیدواژه‌ها: شخصیت شهری اجتماع محلی تحلیل محتوا پارادایم کیفی-اکتشافی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۷۷
شخصیت شهری به طور مفهومی در ادبیات شهرسازی ایران شناخته شده نیست و شخصیت را صرفاً معادل هویت کالبدی دانسته اند. در مطالعات اخیر پژوهشگران تعاریف نوینی بیان شده است که مفهوم شخصیت شهری را فراتر از جنبه های کالبدی مطرح می کند. در حالی که در مطالعات ما توجه کمتری به مفهوم شخصیت شهری شده است، پژوهش حاضر درصدد است با هدف تبیین مفهوم شخصیت شهری، مطابق با تعاریف جدید نظری و در پارادایم کیفی-اکتشافی، به شناسایی این مفهوم از دیدگاه اجتماع محلی بپردازد. بدین منظور 30 نفر از ساکنان محله های چله خانه و گلسار به عنوان دو محله ی سنتی و مدرن مورد مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. و متن مصاحبه ها مورد تحلیل محتوای کیفی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شخصیت برخی از مکان ها به عنوان هویت اجتماعی یا هویت مکانی تعریف می شود؛ در حالی که در برخی دیگر، شخصیت با مفاهیمی همچون تنوع، اختلاط، پویایی و غیره توصیف می شود و امکان دارد که از سطحی ترین روابط میان ساکنان، محیط زندگی و فعالیت های جاری در محله ساخته شود. پیشنهاد می شود که مؤلفه های شخصیتی پس از شناسایی، به صورت کدهایی فراتر از ضوابط صرفاً کالبدی، در طرح ها و برنامه های شهری و محله ای، خصوصاً طرح هایی که مبتنی بر مشارکت پذیری شهروندان است، مورد استفاده قرار گیرند. نقش شهرسازان اعم از طراحان و برنامه ریزان در این میان، شناخت شخصیت مکان از دیدگاه ساکنان و تبدیل آن به ضوابط و دستورالعمل هایی با جزئیات خاص هر مکان برای طرح ها و برنامه های شهری و محله ای خواهد بود.
۱۲۳۰.

شناسایی پیشران های کلیدی برنامه ریزی محلی سکونتگاه های روستایی، موردمطالعه: استان آذربایجان شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۸ بهار ۱۴۰۳ شماره ۸۷ 142 - 117

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی محلی طرح توسعه روستایی آینده نگاری آذربایجان شرقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۲۰
برنامه ریزی محلی سکونتگاه های روستایی موضوعی اجتناب ناپذیر بوده و نیازمند آینده نگاری و تدوین سیاست های توسعه ای مناسب در این زمینه است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی بوده و به لحاظ ماهیت و گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی - تحلیلی و بر مبنای ماهیت داده ها ترکیبی و به لحاظ زمان از نوع آینده نگاری است. حجم نمونه پژوهش حاضر متشکل از ۳۰ نفر پانل افراد پاسخگو است. برای آینده نگاری و پردازش ماتریس تأثیرات متقابل از روش میک مک استفاده شده است. طرح های توسعه محلی شامل «طرح های هادی روستایی، طرح ساماندهی مناطق روستایی، طرح تجمیع روستاهای پراکنده، طرح بهسازی، طرح ساماندهی و حفاظت از روستاهای واجد ارزش، طرح توسعه و عمران روستایی، طرح توسعه پایدار منظومه های روستایی و برنامه توسعه اقتصادی و اشتغال زایی نواحی روستایی» می باشد. با توجه به اهمیت موضوع طرح های توسعه محلی در فضای جغرافیایی سکونتگاه های روستایی استان آذربایجان شرقی کم وبیش مؤثر بوده اند که قلمرو مطالعه تحقیق را شامل می شوند. تعداد 22 متغیر تأثیرگذار و در نهایت 7 پیشران کلیدی: «ایجاد یک نظام مدیریتی واحد و مشخص برای روستاها، پتانسیل محلی در جریان برنامه ریزی، طرح های بخشی و محلی، مشارکت ذینفعان، خودکفایی منابع در یک منظومه، نقش شهرهای میانی در توسعه محلی روستایی و درنهایت الگوی اجرایی مناسب» در برنامه ریزی محلی سکونتگاه های روستایی شناسایی شدند. «ایجاد یک نظام مدیریتی واحد و مشخص برای روستاها» در رتبه اول تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرار گرفته و حائز اهمیت فراوان است.
۱۲۳۱.

ارائه الگوی آموزش زمینه محور در درس علوم تجربی دوره ابتدایی با تأکید بر حفظ محیط زیست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۵) 163 - 184

کلیدواژه‌ها: آموزش زمینه محور داده بنیاد دوره ابتدایی علوم تجربی محیط زیست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۱۲۹
هدف این پژوهش، ارائه الگوی آموزش زمینه محور در درس علوم تجربی دوره ابتدایی با تأکید بر حفظ محیط زیست است که با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیاد به صورت کیفی اجرا شده است. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده و تجزیه وتحلیل اطلاعات به روش استراوس و کوربین و مدل پارادایمی انجام گرفت. نمونه گیری به روش نظری بود که بر مبنای آن 25 مصاحبه با معلمان ابتدایی استان مرکزی انجام یافت. نتایج داده های به دست آمده از مصاحبه ها طی فرایند کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به ایجاد نظریه داده بنیاد در حوزه آموزش مبتنی بر زمینه در درس علوم تجربی دوره ابتدایی منجر شد. جهت تعیین روایی از متخصصین موضوع و آگاه به موضوع علوم تجربی استفاده شد و برای تعیین پایایی از بازآزمون و توافق درون موضوعی استفاده گردید که مقدار 84/0 به دست آمد. الگوی پیشنهادی در این پژوهش شامل ابعاد و مؤلفه های مؤثر، موانع و راهبردها، شرایط على، زمینه ای، واسطه ای و عناصر تشکیل دهنده است که پدیده محوری، پیامدها و راهبردها را نشان می دهد. بر اساس بررسی به عمل آمده آموزش مبتنی بر زمینه در درس علوم تجربی با تأکید بر محیط زیست چندبخشی است که متأثر از مجموعه ای از عوامل سخت افزاری و نرم افزاری است؛ بنابراین اگر امروزه آموزش مبتنی بر زمینه در درس علوم تجربی دوره ابتدایی به این مهارت ها مجهز نشوند، حفظ محیط زیست محقق نخواهد شد؛ بنابراین یکپارچگی این عوامل در درس علوم تجربی دوره ابتدایی می تواند در حفظ، افزایش و گسترش سواد زیست محیطی دانش آموزان کمک کننده باشد.
۱۲۳۲.

تبیین ژئوپلیتیک معیارهای کارآمدی قوانین مقابله با فساد اداری از دیدگاه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۵۴) 495 - 512

کلیدواژه‌ها: سیاست جنایی فساد اداری اشکال پیشگیری پاسخ دهی جنایی دادرسی افتراقی و حکمرانی مطلوب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۴۷
اتخاذ سیاست جنایی در رویارویی با پدیده فساد اداری، در نظام حقوقی اداری و فقه اسلامی از چهار منظر تقنینی-مشارکتی- اجرایی و قضایی امری مسلم و انکارناپذیر است. فساد اداری، بنیان سترگ دولت ها، نظام ها و مکاتب حقوقی ملل در اعصار مختلف این فرضیات را مورد هدف قرار داده و این موضوع را اثبات می نماید. نگارنده، تلاش می گردد ضمن بررسی چهارچوب نظری، ابعاد شکلی و ماهوی، معیارهای نظارت و کارآمدی قوانین و اثربخشی آن، اتخاذ سیاست های مشارکتی و ضمانت اجرای قضایی در دو بعد بررسی فساد اداری، در خصوص کارگزاران و فساد ناشی از مستخدمین دولتی و اضرار به بیت المال با تاکید بر ضرورت انجام این رساله و یافتن پاسخ پرسش های مطرح و بررسی فرضیه های آمده بررسی نماید. مولفه ها، معیارها و شاخص های کارآمد همگام با اهمیت قوانین کیفری در ارتباط مستقیم آنها با حقوق ملت از سوی، لزوم انطباق قوانین جاری به خصوص در مورد جرایمی که مجازات آن توسط شارع تعیین گردیده با موازین شرعی از سوی دیگر و ضرورت شایسته سالاری، ساده زیستی، تساوی حقوق همگانی،عدالت،اعتماد،شفافیت،کارآمدی و نظارت عمومی و جلوه های -دادرسی از ویژگی های بارز در این خصوص بشمار می روند. با بررسی سیاست جنایی تقنینی نظام حقوق اداری مشخص گردید، نظام حقوق اداری ایران علیرغم تصویب قوانین و توجه به لزوم اعلام داریی و.. ، فاقد واکُنش کیفری افتراقی نسبت به ثروت های فاقد توجیه کارگزاران-عمومی،ضمانت اجراهای سرکوبگرانه قانونی است و عملاً کارگزاران مشمول ماده (3) قانون رسیدگی به دارایی مقامات مسئولان و کارگزاران مصوب 1394به رئیس قوه قضائیه مطابق ماده (5)گزارش محرمانه می گردند
۱۲۳۳.

ارزیابی تغییرات پهنه های آبی حوضه دجله و فرات مبتنی بر تحلیل سری زمانی عوامل محیطی مختلف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای طبیعی دوره ۵۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۸) 17 - 32

کلیدواژه‌ها: آب های سطحی ارزیابی تغییرات دجله و فرات سری زمانی گوگل ارث انجین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۶۹
حوضه دجله و فرات گستره وسیعی را در بر گرفته و با توجه به شرایط جغرافیایی و سیاسی متفاوت در آن، هر یک از عوامل محیطی در شرایط مختلف تأثیرات متفاوتی بر روند تغییرات آب های سطحی آن دارا می باشند. بر همین اساس، در تحقیق حاضر روند تغییرات آب های سطحی این حوضه در بازه زمانی 2021-2001 با استفاده از سری زمانی 16 پارامتر مختلف و بهره گیری از محصولات موجود در بستر گوگل ارث انجین (GEE) مورد ارزیابی قرار گرفته است. مطابق نتایج، روند کلی تغییرات از نوع افزایشی بوده و مساحت آب از 9/8605 کیلومتر مربع در سال 2001 به 8/10021 کیلومتر مربع در سال 2021 رسیده است. با این وجود، روند تغییرات زمانی-مکانی آب در سطح منطقه متغیر بوده است و گستره دریاچه ها و تالاب ها در نواحی جنوبی حوضه شدیداً کاهش یافته و در مقابل، گستره آب در بالادست حوضه به دلیل گسترش سدها و کانال های مختلف افزایش یافته است. بعلاوه، یافته های تحقیق حاکی از همبستگی بالای متغیرهای اقلیمی و به ویژه تبخیر-تعرق و دما با تغییرات زمانی آب در منطقه بوده است. بنابراین، تأثیر تغییرات اقلیم جهانی بر هیدرولوژی و محیط زیست حوضه، اهمیت و حساسیت بسیار بالای دریاچه های منطقه همچون رزازه، ثرثار، حمرین و حبانیه را به تغییرات آب وهوایی برجسته می کند.
۱۲۳۴.

بررسی روند تغییرات پوشش گیاهی تحت تأثیر عنصرهای اقلیمی دمای سطح زمین، تبخیر و تعرق واقعی و بارندگی در استان هرمزگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال ۲۲ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۸۳ 91 - 121

کلیدواژه‌ها: تخریب پوشش گیاهی اقلیم آزمون من-کندال شیب تخمین گرسن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۵۹
تخریب پوشش گیاهی از جمله پارامترهای مهم برای بررسی تغییرات زیست محیطی است. از این رو در این مطالعه، با هدف بررسی روند تغییرات پوشش گیاهی (NDVI)، دمای سطح زمین (LST)، تبخیر و تعرق واقعی (ET) و بارندگی استان هرمزگان از داده های سنجش از دور حاصل ازسنجنده مودیس و داده های ERA5 با روش من-کندال و شیب تخمین گرسن در بازه زمانی 2022-2001 استفاده شد. سپس همبستگی بین پوشش گیاهی و دمای سطح خاک، تبخیر و تعرق واقعی و بارندگی در این بازه زمانی محاسبه گردید. بررسی روند تغییرات ماهانه پوشش گیاهی با استفاده از آماره من-کندال نشان داد که پوشش گیاهی در بیش از 80 درصد از مساحت استان افزایشی بوده است، که بررسی شیب تخمین گرسن نیز این افزایش را تأیید می کند. بررسی روند تغییرات دمای سطح زمین، تبخیر و تعرق واقعی و بارندگی نیز نشان داد که روند تغییرات تبخیر تعرق، دمای سطح زمین و بارندگی در اکثر ماه ها افزایشی بوده که به ترتیب این افزایش در بیش از 65، 85 و 61 درصد از استان دیده شده است. بررسی رابطه همبستگی بین پوشش گیاهی با شاخص دمای سطح زمین نشان داد که در ماه های سرد این رابطه منفی و قوی می باشد. بررسی این رابطه بین پوشش گیاهی و تبخیر و تعرق واقعی نیز نشان داد که در اکثر ماه ها این رابطه مثبت و در بیش از 53 درصد از سطح استان دیده شده است. همچنین نتایج بررسی رابطه همبستگی بین پوشش گیاهی و بارندگی بیان داشت که این رابطه در اکثر ماه های سال مثبت بوده و در بیش از 54 درصد از استان هرمزگان به خوبی مشهود است. با توجه به این نتایج می توان بیان داشت که با استفاده از داده های سنجش از دور به خوبی می توان روابط بین متغیرهای مختلف با تغییرات پوشش گیاهی و روند تغییرات آن ها را در طول زمان مورد بررسی قرار داد.
۱۲۳۵.

تحلیل موانع توسعه در سکونتگاه های روستا_شهری با رویکرد پویش ساختاری _ کارکردی (مطالعه موردی: سکونتگاه های شهرستان ترکمانچای در استان آذربایجان شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال ۹ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۳۵) 125 - 139

کلیدواژه‌ها: ناپایداری توسعه تحلیل موانع پویش ساختاری - کارکردی سکونتگاه های روستایی شهرستان ترکمان چای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۴
امروزه یکی از چالش های اساسی در زمینه توسعه روستایی، وجود موانع ساختاری در سکونتگاه های روستایی محسوب می شود. این موانع بر قابلیت ها و محدودیت های نظام سکونتگاهی تأثیرگذار بوده و شناسایی آن ها به منظور دستیابی به توسعه نظام مند و پایدار سکونتگاه های روستایی-شهری اهمیت دارد. این پژوهش با هدف تحلیل موانع توسعه و ناپایداری روستایی در ابعاد گوناگون، تعیین سهم عوامل کلیدی تأثیرگذار و شناسایی مؤلفه های مؤثر در این فرآیند، از طریق پویش ساختاری-کارکردی انجام شده که به لحاظ هدف کاربردی و از نظر  روش  توصیفی - تحلیلی مبتنی بر شیوه های اسنادی و میدانی است. جامعه آماری پژوهش با 43 شاخص در 6 مؤلفه و بررسی  168 نمونه منتخب در سطح سکونتگاه های شهری و روستایی ترکمان چای مورد سنجش قرار گرفت و داده های بدست آمده با استفاده از مدل معادلات ساختاری، تحلیل عاملی و رگرسیونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد در اولویت بندی موانع توسعه، مؤلفه های اجتماعی و اقتصادی به ترتیب با مقدار رتبه 5.06 و 5.01 در رتبه های اول و دوم قرار دارند و بیشترین بار عاملی در توسعه شهرستان با این دو عامل محقق می شود؛ همچنین در بین شاخص های مؤثر در مؤلفه مهاجرت های عمده، وقوع خشکسالی های مستمر با 69 درصد بیشترین میزان تأثیر، در رتبه نخست مورد ارزیابی قرار گرفت؛ و شاخص توانمندی ها و ظرفیت های محلی در مؤلفه توسعه نقش نخست داشته و بیانگر تأثیر قطعی و محوری بر توسعه است.
۱۲۳۶.

قابلیت های نظامی مناطق مرزی بر مبنای پارامترهای محیطی، مطالعه موردی: شهرستان مریوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱۲۹ 139 - 148

کلیدواژه‌ها: امنیت مناطق مرزی ژئومورفولوژی شهرستان مریوان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۲۴
وضعیت ژئومورفولوژیکی نوار مرزی، نقش مهمی در تأمین امنیت مرزها و در نتیجه امنیت کشور دارد. بر این اساس، توجه به وضعیت ژئومورفولوژی مرزها در اهداف نظامی ضروری است. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر به شناسایی مناطق آسیب پذیر شهرستان مریوان در برابر نفوذ دشمن و همچنین مناطق مستعد این شهرستان برای احداث پایگاه های نظامی و مراکز دید بانی پرداخته است. در این پژوهش از اطلاعات کتابخانه ای، مدل رقومی ارتفاعی 30 متر SRTM و لایه های رقومی اطلاعاتی به عنوان داده های پژوهش استفاده شده است. مهم ترین ابزارهای پژوهش ArcGIS 10.3 (به منظور تهیه نقشه های مورد نیاز) وExpert Choice 11  (به منظور اجرای مدل AHP) بوده و همچنین از مدل تلفیقی منطق فازی و AHP استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصله، بخش های غربی و جنوب غربی شهرستان مریوان به دلیل دور بودن از پایگاه های نظامی و نقاط شهری و نزدیکی به پادگانه های رودخانه، توان آسیب پذیری بیش تری در برابر نفوذ دشمن دارند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد بخش هایی از محدوده شهرستان مریوان که عمدتاً منطبق بر مناطق مرکزی شهرستان هستند، توان بالایی برای احداث پایگاه های نظامی و مراکز دید بانی دارند. این مناطق به دلیل ارتفاع زیاد، شیب کم، جهات غربی، داشتن میدان دید وسیع، نزدیکی به جاده های اصلی و دور بودن از پایگاه های نظامی، توان بالایی در راستای اهداف مورد نظر دارند. مجموع نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده است که در مکا ن یابی پایگاه های نظامی موجود در شهرستان مریوان، به عوامل ژئومورفولوژیکی توجه زیادی نشده و ضروری است تا برای ایجاد امنیت در این منطقه، پایگاه های نظامی و مراکز دید بانی جدیدی متناسب با توان ژئومورفولوژیکی منطقه احداث شوند.
۱۲۳۷.

ارزیابی خسارت های زیست محیطی و اقتصادی معدن زغال سنگ سنگ دَرکا-آمل بر خاک، پوشش گیاهی و درختان جنگلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۴۱ 151 - 168

کلیدواژه‌ها: شاخص های تنوع زیستی آسیبهای زیست محیطی ارزیابی اقتصادی جنگل های هیرکانی استخراج معدن درختان سرپا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۳۵
استخراج معادن زغال سنگ در هر نقطه از جهان همواره صدمات هنگفتی برای چشم اندازهای طبیعی و جوامع بیولوژیکی فون و فلور به همراه داشته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی خسارت های زیست محیطی و اقتصادی ناشی از فعالیت معدن زغال سنگ سنگ درکا آمل انجام شد. برای ثبت خصوصیات درختان در خارج از محدوده معدن، ترانسکت هایی در چهار جهت اصلی پیاده شد و بر روی آنها پلات های دایره ای 1000 متر مربعی در فواصل 50، 100، 150، 200 و 250 متری اندازه گیری و با قطعات نمونه شاهد مقایسه شد. جهت اندازه گیری شاخص های تنوع زیستی پوشش علفی، تعداد 3 پلات مربعی 5/1×5/1 متر در هر یک از فواصل 5 گانه در هر جهت جغرافیایی اندازه گیری و با قطعات نمونه شاهد مقایسه شد. نتایج نشان داد که شاخص های تنوع زیستی و غنای گونه ای پوشش علفی در فواصل 50، 100 و 150 متری از حاشیه معدن دارای وضعیت نامساعدتری نسبت به فواصل 200 و 250 متری بودند. فراوانی، سطح مقطع و ارزش تجاری درختان سرپا در فواصل 50 و 100 متری از حاشیه معدن دارای کمترین مقدار بود. وضعیت تنوع زیستی گونه های علفی و تراکم و ترکیب درختان جنگلی به دلیل حضور گونه های اصلی و کلیماکس جنگل در فواصل 250 متری و بیشتر، بهتر شده بود. در فواصل 50 و 100 متر از محدوده معدن غالبیت گونه های علفی شدیداً نورپسند و فرصت طلبی همچون تمشک، کارکس، سرخس عقابی و گزنه به واسطه افزایش شدت نور و کاهش تراکم تاج پوشش درختان سرپا مشاهده شد؛ در حالی که با فاصله گرفتن از حاشیه معدن به دلیل افزایش تراکم درختان سرپا و افزایش درصد تاج پوشش، غالبیت گونه های سایه پسند علفی النا، بنفشه، فرفیون، سیکلمن و حتی پامچال بیشتر شد. با توجه به حجم عملیات خاک برداری و خاک ریزی میزان خسارت ایجادشده در این معدن با طول مسیر 7/1 کیلومتر و عرض تخریب 50 متر (مساحت 5/8 هکتار) برابر 000/960/989/1 ریال بوده است. خسارت اقتصادی قطع کامل 1700 اصله درخت جنگلی برابر 000/000/960/6 ریال برآورد شد. مجموع خسارات تخریب خاک و درختان جنگلی در این معدن 000/960/949/8 ریال برآورد گردید. با توجه به نتایج، پیشنهاد می گردد رویکرد جدیدی نسبت به عدم صدور پروانه بهره برداری برای معادن کم بازده در جنگل هایی با ارزش چشم انداز، تنوع زیستی و تفرجی بسیار بالا همچون جنگل های هیرکانی اتخاذ گردد و زغال سنگ موردنیاز کشور از سایر ذخایر معدنی موجود در استان های خارج از محدوده جنگل های هیرکانی تأمین گردد.
۱۲۳۸.

واکاوی رفتار حفاظت از گونه های گیاهی خوراکی-دارویی در روستائیان دهستان دشت روم، شهرستان بویر احمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ۱۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۳۳) 79 - 93

کلیدواژه‌ها: ارزیابی تهدید ارزیابی مقابله رفتار حفاظتی قصد برای حفاظت نظریه انگیزش حفاظت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۱۱
هدف این پژوهش تحلیل رفتار حفاظتی روستاییان دهستان دشت روم (شهرستان بویراحمد) از گونه های گیاهی خوراکی-دارویی بود که با استفاده از نظریه انگیزش حفاظت و به شیوه پیمایش انجام شد. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای روستایی در روستاهای بالای 20 خانوار دهستان دشت روم بودند. حجم نمونه آماری با استفاده از جدول بارتلت و همکاران، 119 خانوار برآورد و به صورت تصادفی ساده در بین روستاهای هدف توزیع شدند. در هر خانوار، سرپرست آن مورد پرسش قرار گرفت. ابزار جمع آوری داده های تحقیق، پرسشنامه ای محقق ساخته بود که بر اساس متغیرهای برآمده از تئوری انگیزش حفاظت تدوین شد. روایی صوری پرسشنامه توسط پانلی از متخصصان موضوعی موردبررسی و اصلاح قرار گرفت. برای سنجش پایایی پرسشنامه، مطالعه ای راهنما خارج از محدوده تحقیق انجام شد و ضریب آلفای کرونباخ (62/0 تا 87/0) به دست آمد. داده ها پس از گردآوری در نرم افزار آماری SPSS21 بارگذاری و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد رفتار حفاظتی بهره برداران موردمطالعه در حد متوسطی است. افزون بر آن، متغیرهای برآمده از تئوری انگیزش حفاظت رابطه معناداری با رفتار حفاظتی بهره برداران داشتند که قوی ترین رابطه به «قصد برای حفاظت» و «خودکارآمدی» تعلق داشت. نتایج تحلیل رگرسیون های سلسله مراتبی نشان داد، متغیرهای مستقل پژوهش سهم مؤثر و معناداری در تبیین واریانس متغیر رفتار حفاظتی به خود اختصاص داده اند. نتایج تحلیل مسیرها نیز مؤید آن بود که «قصد برای حفاظت»، «شدت درک شده»، «هزینه پاسخ» و «خودکارآمدی» بیشترین تأثیر را بر متغیر رفتار حفاظتی داشته اند. در پایان، توانمندسازی، ترویج کشت گیاهان دارویی سازگار با شرایط اقلیمی و توزیع بذور رایگان در روستاهای موردمطالعه توصیه می گردد.
۱۲۳۹.

Environmental Etiquette Education Model Validity from the Experts' Point of View(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۳۴) 101 - 119

کلیدواژه‌ها: Education Etiquette model Environment

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۷۸
The aim of this research was to validate an educational model for environmental etiquette that was designed based on the Islamic-Iranian progress model. To this end, a descriptive survey method was employed, and the perspectives of 111 specialists were collected through purposive sampling using the snowball technique and a researcher-made questionnaire. The reliability of the tool was confirmed using Cronbach's alpha, and its validity was established through convergent and divergent validity tests, as well as the Fornell-Larcker criterion. The results were analyzed using descriptive and inferential statistics. After examining the fit of the measurement models, the fit of the confirmatory factor analysis model was assessed, and the proposed model was presented using structural equation modeling techniques and SmartPLS software. The overall model fit was evaluated using the GOF criterion, and the comprehensive validity of the model from the specialists' perspective was also examined. Ultimately, the validity of the model and its comprehensive validity from the specialists' viewpoint were confirmed.
۱۲۴۰.

پایش دمای سطح زمین با به کارگیری روش پنجره مجزا در شهرستان تبریز و اثر آن بر تغییرات کاربری اراضی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۵ 186 - 204

کلیدواژه‌ها: دمای سطح زمین کاربری اراضی روش پنجره مجزا لندست 8 شهرستان تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۹۹
دمای سطح زمین LST عاملی مهم در مباحث گرمایش جهانی و تغییر اقلیم است. فعالیت های طبیعت و انسان-ساخت به ویژه تغییرات در پوشش زمین، تأثیر چشمگیری بر دمای سطح می گذارد. هدف از این پژوهش، تخمین دمای سطح زمین با به کارگیری روش پنجره مجزا در شهرستان تبریز و تعیین رابطه آن با تغییرات کاربری اراضی می باشد. بدین سبب تصاویر OLI و TIRS لندست 8 در سال های 2013 و 2019 استفاده شده و پس از انجام مراحل مختلف پیش-پردازش، شاخص پوشش گیاهی NDVI ، شاخص توسعه شهری NDBI ، شاخص استخراج آب MNDWI و دمای سطح زمین با استفاده از باندهای چندطیفی و حرارتی برآورد شد. نقشه های کاربری زمین نیز با بهره گیری از روش طبقه بندی شی گرا تهیه گردید و سپس ضرایب ارزیابی صحّت به دست آمد. نتایج این پژوهش آشکار کرد که بیشترین تغییرات کاربری اراضی در بخش مرتع به چشم می خورد که در دوره 7 ساله بخش عمده ای از آن به کاربری ارتباطی و شهری تغییر یافته است. همچنین نتایج حاصل نشان دهنده همبستگی معکوس بین دمای سطح زمین و شاخص NDVI است و حداکثر دما در مناطقی رخ می دهد که با فقر پوشش گیاهی مواجه بوده اند. بنابراین با توجه به جایگاه پوشش گیاهی در متعادل کردن شرایط دمایی، ضرورت و لزوم حفاظت از پوشش گیاهی آشکار می شود. با توجه به اهمیت بالای منطقه، نتایج حاصله می تواند در برنامه ریزی توسعه و لزوم توجه به پیامدهای به دست آمده از تغییرات کاربری اراضی و نیز ضرورت به کارگیری داده های سنجش از دور در برنامه ریزی محیطی حائز اهمیت باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان