ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۷۲۱ تا ۱٬۷۴۰ مورد از کل ۷۸٬۴۹۳ مورد.
۱۷۲۱.

Cognitive Science and Philosophy of Religion: Embracing the Human Perspective(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: Cognitive Science of Religion (CSR) Methodological Pluralism foundationalism Theory of Mind (TOM) Natural Theology

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۵۲
The Cognitive Science of Religion (CSR) is a relatively young field that explores the intersection between science and religion. Some argue that CSR, by employing purely explanatory methods and presupposing methodological naturalism, has secularized and materialized religion. Others believe that explanatory methods are not the sole approach in CSR, and the use of other methods is permissible. This article aims to show how CSR has influenced the entire realm of philosophy of religion and the nature of this impact. It examines various perspectives on the extent of CSR’s influence on the philosophy of religion, particularly analyzing its effect on the proofs of natural theology. The second part demonstrates that contrary to the dominant literature, the impact of CSR can extend beyond merely strengthening or weakening theological arguments and can be used to argue for the reform of religious beliefs. This argument is pursued from four different perspectives: first, the concept of God, arguing that weakening classic proofs does not imply weakening belief in God; second, the methodology of studying religion, advocating for methodological pluralism; third, the topic of revelation and the role of humans in religion, suggesting that a behavioral shift desirable in economics is also preferable in the study of religion; and fourth, the issue of religious pluralism and interfaith relations, arguing against the exclusivity produced by textualism and foundationalism in epistemology.
۱۷۲۲.

روش شناسی سلفیه در برخورد با مسائل اعتقادی با تمرکز بر دیدگاه ابن تیمیه

کلیدواژه‌ها: سلفیه روش شناسی ابن تیمیه علم کلام سلف اجماع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۵۰
یکی از مسائلی که سلفیه امروزه به آن می پردازند، مسئله روش شناسی در برخورد با مسائل اعتقادی است. در واقع، آنان با ابداع چنین روشی کوشیده اند برای مشروعیت بخشیدن به عقاید خود، مسئله مخالفت با سلف را مطرح نمایند تا بدین وسیله عقاید خود را به دیگر مسلمانان تحمیل نموده و تنها خود را میدان دار اندیشه و تفکر اسلامی معرفی کنند. ازاین رو شناخت روش و مبانی آنان در مسائل اعتقادی برای روشن ساختن ابعاد تفکرات این فرقه، ضروری است.  این جریان فکری معتقد است عقل در فهم معارف، شایسته نبوده و بنابراین باید به نقل مراجعه نمود. در باور آنان، فهم سلف صالح از همه فهم ها برتر بوده و به واقعیت نزدیک تر است. نویسندگان می کوشند در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، روش سلفیه در برخورد با مسائل اعتقادی را بیان نمایند. در پایان این نتیجه به دست آمد که سلفیه برای تبیین مسائل اعتقادی، روش هایی را اتخاذ نمودند که مهم ترین آن به این شرح است: در شناخت معارف، فقط نقل را قبول دارند؛ برای علوم عقلی جایگاهی قائل نبوده و توجه تام به فهم سلف دارند؛ در معناشناسی تأویل در آیات و روایات را به شدت انکار می کنند. روش سلفیه در برخورد با مسائل اعتقادی، پیامدهایی تلخی به همراه دارد؛ نظیر ارزش ستیزی از علوم عقلی، نوعی انحصارگرایی و مطلق گرایی در فهم سلف صالح، پذیرش تشبیه و تجسیم در آیات و روایات.
۱۷۲۳.

مؤلفه های متفاوت بافتی در گونه شناسی فهم متن وحیانی در سده نخست هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تفسیر فهم قرآن کریم سده نخست هجری گفتمان گونه شناسی فهم متن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۵۶
اندیشه ها و دانش ها پیامدی از نحوه زیست و همبسته به منافع، بدآیندها، خوشایندها و سایر مؤلفه های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در بافتار تاریخ است. در این میان ناهمسانی فهم قرآن کریم در پیوند با تغییروتحول معارف انسانی و سایر مؤلفه های فرهنگی و اجتماعی در توالی زمانی است. با توجه به جریان های ناهمسان فکری در سده آغازین که برآمده از عناصر متفاوت و شیوه روی آوری به نهاد قدرت بود، مبانی و زوایای دید ویژه ای را ایجاد نمود که درپی آن گونه های متفاوت فهم متن را ایجاد کرد. بر این اساس جستار حاضر درپی پاسخ به پرسش چرایی گونه های فهم متن قرآن کریم در سده نخست هجری است. این پژوهه باشیوه توصیفی و تاریخی، با مؤلفه های اگزیستانسیالیسم و تکیه بر اسناد کتابخانه ای تلاش کرده تا پاسخ این پرسش را در داد وستد بینامتنی با گفتمان های متعدد ومؤلفه های در پیوند آن بسان تاریخ، ریشه ها، نسبت ها، ارتباطات، تعاملات، اثرمندی ها و وابستگی ها به عناصر قبیله ای و نژادی که هرکدام معطوف به قدرت است، جستجو نماید. مؤلفه های بازگفته از یافته های پژوهش در تعیین بخشی نوع اندیشه اندورزی مفسران و ازعوامل مؤثر در گونه های فهم متن در این سده دانسته شد.
۱۷۲۴.

"مواقع اللاتحدید" وتحقیق التفاعل بین النص القرآنی والقارئ "دراسه تحلیلیه فی قراءه أنجلیکا نویورث لسوره الرحمن "(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سوره الرحمن مواقع اللاتحدید التفاعل بین النص والقارئ أنجلیکا نویورث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۶۶
إنّ قضیه التفاعل بین النص والقارئ ومفهوم "مواقع اللاتحدید" هما من أهم الموضوعات المطروحه فی نظریه "جمالیه التجاوب" ل "ولفغانغ أیزر". تسعى هذه النظریه إلى إعاده الاعتبار للقارئ المهمَش فی الدراسات الأدبیه السابقه من خلال الاهتمام بدور القارئ فی عملیه القراءه، والبحث عن المفاهیم والطروحات التی تساعد على إقامه التفاعل بین النص والقارئ. تنطلق هذه الدراسه من تصور محدد وهو أنّ تلک المفاهیم التی طرحها أیزر تقدم لنا آلیات إجرائیه مفیده لدراسه النص القرآنی والنصوص التفسیریه من منظور جدید. وعلى هذا، ترید الدراسه تسلیط الضوء على بعض مواقع اللاتحدید فی سوره الرحمن التی هی من أکثر السور القرآنیه إثاره للدراسه والتحلیل بالنظر إلى شکلها الخاص، وعلى کیفیه تعامل "أنجلیکا نویورث" مع هذه المواقع باعتبارها القارئه لهذا النص. إنّ الترکیز على نویورث فی هذا البحث یعود إلى منهجها فی دراسه القرآن وتأکیدها على تلقی السور القرآنیه کالوحده الأدبیه وقراءتها التفسیریه للسور القرآنیه والتی تسمح لنا أن ندرس تفسیرها وفق معطیات نظریه جمالیه التجاوب وبالاستعانه من المنهج الوصفی –التحلیلی. إنّ الهدف من هذا البحث هو الوصول إلى الطریقه الجدیده لدراسه البنیه النصیه للقرآن ولتحلیل النصوص التفسیریه وتعیین معیار لتمییز تحققات المتلقین المفسرین القریبه والبعیده عن هذا النص العظیم. وقد اتضح أنّ نویورث فی دراستها التفسیریه لهذه السوره، تحاول أن تملأ مواقع اللاتحدید حسب المعلومات الوارده فی النصوص الدینیه السابقه وتحلیلاتها الخاصه عن القصائد الجاهلیه.
۱۷۲۵.

دراسه نقدیه فی الآراء التفسیریه للآیه 24 من سوره النساء(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: القرآن سوره النساء الزواج الحلال المرأه العفیفه الآیه 24 من سوره النساء

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۴۲
بحسب ما هو معروف تبدأ الآیه 24 من سوره النساء بالحدیث عن تحریم الزواج من النساء المحصنات ثمّ یستثنی من ذلک الزواج من الإماء، غیر أنّ المفسّرین لم یتفقوا فی معنى الجزء الأول منها. یتبیّن من دراسه التفاسیر منذ بدایه الإسلام حتى الآن أن هناک خمسه آراء مختلفه حول هذه الآیه القرآنیه. ترى هذه التفاسیر أنّ هذا الجزء من الآیه، کالآیه السابقه، یقصد تحریم الزواج من المتزوجات أو الحرائر إلا الأسیرات أو الإماء أو المهاجرات أو أقل من أربع زوجات. ومع ذلک، یمکن ملاحظه بعض إشکالیّات فی هذه الآراء مثل الغموض فی الدلاله، والضعف فی الروایات المعتمده، ومعارضه بعض الآراء للروح العامه للتعالیم الإسلامیه، وما إلى ذلک. یهدف البحث الحالی بمنهجه الوصفی والتحلیلی، ومن خلال دراسه 210 تفاسیر متوفره فی برمجیات جامع التفاسیر (3) إلى عرض وتحلیل وجهات النظر المذکوره، بالاعتماد على الأدله النصیه المستمره والمتقطعه، وأخیراً توصّل إلى وجهه نظر جدیده ومغایره، وهی أنّ الواو فی بدایه الآیه لیست للعطف، بل هی استئنافیه، وهذه الآیه لیست استمراراً للتحریم المذکور فی الآیه السابقه، وإنّما لها معنى مستقل. ومن جانب آخر، إنّ المحصنات هی النساء العفیفات، ولیس النساء المتزوجات، وتشمل جمله ﴿ما ملکت أیمانهم﴾ الإماء أیضاً. وکذلک عباره ﴿والمحسنات من النساء إلا ما ملکت أیمانکم﴾ مبتدأ، وجمله ﴿کتاب الله علیکم﴾ خبره، وکلاهما مرفوع. ولذلک، تشیر الآیه إلى الرّجال لیتوجّهوا إلى الزواج من النساء العفیفات من غیر الإماء. وبالطبع، إن الآیه التالیه خفّفت الحکم المذکور، وأجازت للرجال، فی حاله عدم القدره المالیه، أن یتزوّجوا من الخادمات المؤمنات.
۱۷۲۶.

تأثیر محور مقاومت در تغییر راهبرد ها و توازن قدرت در منطقه غرب آسیا (2023-2011)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: غرب آسیا ایران محور مقاومت امنیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۳۴
انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از رویدادهای مهم و تأثیرگذار قرن بیستم شناخته می شود، زیرا نه تنها تحولات عمیقی در سیاست داخلی ایران به وجود آورد، بلکه آرمان ها و اهداف این انقلاب تأثیرات گسترده ای در سیاست خارجی کشور و تحولات منطقه ای، به ویژه در غرب آسیا، داشته است. یکی از مهم ترین پیامدهای انقلاب اسلامی شکل گیری محور مقاومت است که به عنوان یک الگوی جدید در تعاملات سیاسی و نظامی در منطقه ظاهر شده و تأثیرات عمیق تری در تغییر معادلات قدرت و ساختارهای منطقه ای داشته است. حال برای بررسی چگونگی تأثیرگذاری محور مقاومت در منطقه غرب آسیا این پژوهش درصدد آن است تا موضوع را واکاوی کند. سؤال اصلی این است که تأثیر محور مقاومت در تغییر راهبردها و توازن قدرت در منطقه غرب آسیا (2023-2011) چه بوده است؟ فرضیه عبارت است از اینکه محور مقاومت با ایجاد اتحادهای استراتژیک و گسترش نفوذ ایران در کشورهای منطقه، به تغییر راهبردهای بازیگران فرامنطقه ای و بازتعریف توازن قدرت در غرب آسیا کمک کرده، درنتیجه، منجر به شکست راهبردهای غربی در شکل دهی و تثبیت نظم منطقه ای شده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری اسناد کتابخانه ای انجام شده است. درنهایت، نتایج نشان می دهد که محور مقاومت در هر مرحله تحول نظم منطقه ای با به چالش کشیدن نظم غربی نه تنها به گسترش نفوذ ایران و حمایت از گروه های وابسته در کشورهای مختلف کمک کرده، بلکه زمینه ساز یک نظم جدید و چندقطبی در این منطقه شده است.
۱۷۲۷.

تحلیلی فلسفی از نسبت لذت و معنای زندگی بر اساس نظریه های طبیعت گرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: لذت معنای زندگی طبیعت گرایی انفسی طبیعت گرایی آفاقی طبیعت گرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۳۴
امروزه سخن گفتن از معنادار بودن یا نبودن زندگی به حرف روز بدل شده است؛ اما این مفهوم چه نسبتی با لذت دارد؟ مقوله ای که آن هم در توصیف زندگی بشر فراوان استفاده می شود و جزو آرمان های اصلی زندگی وی قلمداد می گردد. ازآنجاکه درباره معنای زندگی نظریه های گوناگونی مطرح شده است، ناگزیریم در مقام پاسخ به این پرسش، به این نظریه های مختلف توجه کنیم. بر این اساس، این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی نسبت لذت با تلقی نظریه های طبیعت گرا از معنای زندگی پرداخته است. نوشتار نتیجه گرفته است که میان مصادیق لذت و معناداری زندگی، طبق نظریه های طبیعت گرای انفسی، نسبت تساوی برقرار است؛ نکته ای که به نوبه خود نشان دهنده تلازم میان صورت ادراکی دو مفهوم مذکور است. میان مصادیق لذت و معنای زندگی، طبق نظریه های طبیعت گرای آفاقی، نسبت عموم و خصوص مطلق برقرار است؛ نکته ای که در نهایت نشان می دهد صورت ادراکی معنای زندگی طبق این نظریه ها مستلزم لذت است، نه بالعکس.
۱۷۲۸.

ظرفیت شناسی فقه در انحصاری کردن نقل و انتقال اموال غیر منقول در سند رسمی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: سند عادی سند رسمی بینه اطمینان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۲۷
اقبال عمومی مردم به اسناد عادی که به تبع شرعیت آن است سبب ایجاد آسیب های فراوانی همچون فروش ملک و زمین به چند نفر، فرارمالیاتی، ایجاد ناامنی روانی و اجتماعی، انباشت پرونده های دعاوی مرتبط با اسناد عادی، مشخص نبودن مالکان و عدم آگاهی و اشراف لازم حکومت نسبت به آن، ایجاد معوقات بانکی و زمین خواری شده است. قانون گذار در ج.ا.ا.، با درک مفاسد فوق، انجام معاملات اموال غیرمنقول را با اسناد رسمی لازم دانسته است؛ اما، افزوده است: "مگر اسنادی که بر اساس تشخیص دادگاه دارای اعتبار شرعی است". این افزوده باعث ایجاد همان مفاسدی است که قانون ثبت برا حل آن ایجاد شده بود. سوال فراروی مقاله این است که آیا فقه این ظرفیت را داراست که معاملات اموال غیرمنقول را در عصر حاضر، مطلقا، منحصر در اسناد رسمی کند؟ مقاله حاضر به روش تحلیل-توصیفی و با بهره گرفتن از مطالعات کتابخانه ای به این نتیجه رسیده است که شرعیت اسناد عادی در شرائط فعلی زندگی بشر منتفی بوده و با در نظر گرفتن شرعیت اسناد رسمی، تنها راه معاملاتی اموال غیرمنقول، معامله با اسناد رسمی است.
۱۷۲۹.

گذار از قابلگی سنتی به مامایی مدرن در عصر قاجار و پهلوی اول (تکوین علمی پس از تأسیس مدرسه قابلگی: 1290-1315 ش)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قابلگی مامایی طب ویژه زنان زایمان تکوین قابلگی قاجار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۳۲
ویژگی های مشخص در هر حرفه ای سبب پیشرفت و بهبود وضعیت آن می شود. تکوین قابلگی به مامایی به عنوان شاخه ای از علوم طبی و تخصصی ویژه زنان در ایران، سبب تبدیل آن به دانشی مبتنی بر آموزش، پیشگیری، تحقیق، تشخیص و درمان گردید. مطابق تحقیقات انجام شده در زمینه گذار، عوامل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در بروز این رخداد به تنهایی یا با یکدیگر مؤثر بوده و در پژوهش های مختلف مورد بررسی قرارگرفته اند، آنچه دراین بین مغفول مانده، چگونگی تکوین علمی این حرفه است؛ بنابراین تلاش می شود با مقایسه منابع طب سنتی (قانون، ذخیره، مولودیه) به عنوان مراجع قابله های سنتی و منابع نوین (حفظ الصحه زنان، رساله در قابلگی) تدریس شده برای دانش آموزان مدرسه قابلگی و استفاده از منابع تاریخ اجتماعی برای درک وضعیت عمومی بهداشت زنان، به پاسخ این پرسش ها رسید که چه تغییراتی در قابلگی سنتی صورت گرفته است؟ کدام نیازهای طبی جامعه زنان پس از تکوین به مامایی، برطرف شده است؟ برای این منظور ابتدا وظایف شناخته شده یک قابله بیان شده، سپس همان رفتار در قالب یک مامای تحصیل کرده عنوان می گردد و تفاوت قابلگی و مامایی از نظر علمی آشکار و ضمن تبیین تغییرات، تأثیرات تکوین بیان می گردد. در خلأ مطالعات تاریخ پزشکی زنان در حوزه تخصصی طبی آن ها (قابلگی) و فقدان مطالب تحلیلی با دیدگاه طبی، یافته های پژوهش نشان می دهند، برخی از تحولات ماهیتی بوده و برخی دیگر به بهبود عملکرد این حرفه انجامیده و نتیجه گذار از قابلگی به مامایی در بهبود وضعیت بهداشتی مادران و کودکان، کاهش آمار مرگ ومیر و عوارض زایمان آشکار می گردد.
۱۷۳۰.

نقش مجتهدِ مدیر در حکمرانی دینی؛ بررسی عنصر بنیادی در تعامل الهیات، مردم و حکومت

کلیدواژه‌ها: حکمرانی دینی مجتهد مدیر مردم سالاری دینی تئودمکراسی تئوکراسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۳۶
برایند تعامل «الهیات»، «مردم» و «حکومت» را باید در نظام مردم سالاری دینی مشاهده کرد. در این مدل، سهم هریک از مؤلفه های سازنده چون «جمهوریت» و «دینی بودن»، در شکل دهی حکومت به یک اندازه است. مسئله اصلی این است که عنصر سازنده در برقراری روابط متعامل سه گانه الهیات، مردم و حکومت چیست و چگونه می توان در عصر غیبت میان «دین» و «مردم» هم بستگی ساختاری و سیاسی برقرار کرد؟ این پژوهش با گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و تحلیل آن ها به روش توصیفی- تحلیلی درصدد است تا پاسخ این مسئله را در عنصر «مجتهد مدیر» در نظام حکمرانی دینی بیابد. یافته های پژوهش نشان می دهد حضور دین مشروعیت بخش است و حضور جمهور، مقبولیت ساز. دین می تواند از طریق نمایندگان خود در ساختار و بافتار حکومت اعمال نظر کند که بر اساس ادله قطعی، این فرایند در عصر غیبت از طریق عنصر «مجتهد مدیر» در ساختار اعمال حاکمیت دین رقم می خورد. ازاین رو برای تأسیس یا پایداری و امتداد بهینه حکومت و تحقق نظام حکمرانی دینی، مجتهد مدیر باید افزون بر برخورداری از قدرت استنباط احکام شریعت و فهم اجتهادی از دین و ورزیدگی فکری و اجتهادی، دارای دانش اجتماعی اعم از سیاست، مدیریت، مردم شناسی، ذکاوت، هوشمندی، فراست، قدرت اداره و تحلیل نیز باشد.  
۱۷۳۱.

بررسی و تحلیل شاخص های توسعه اجتماعی نیروی پیشران در توسعه پایدار (مورد مطالعه: کشورهای جهان اسلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه اجتماعی توسعه پایدار کشورهای اسلامی کوپراس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۲۴
امروزه دست یابی به توسعه پایدار یکی از مباحث عمده کشورها به شمار می رود و کشورهای در حال توسعه جهت جبران عدم پیشرفت، و برای رسیدن به توسعه ای متعادل و همه جانبه که بتواند به بهبود وضع زندگی همه مردم منجر گردد، نیازمند شناخت صحیح و برنامه ریزی های مناسب و بهینه در سطح ملی و منطقه ای هستند. توسعه پایدار دارای سه حوزه بر هم کنش محیطی، اجتماعی و اقتصادی است که بعد اجتماعی آن در چارچوب این مقاله در کانون توجه واقع شده است. هدف اصلی در این تحقیق، رتبه بندی کشورهای جهان اسلام به لحاظ شاخص های توسعه اجتماعی می باشد. در این تحقیق 57 کشور عضو همکارهای اسلامی مورد بررسی قرار گرفتند. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی–تحلیلی می باشد. داده ها و اطلاعات مورد مطالعه از سایت بانک جهانی تهیه شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از روش تصمیم گیری چندمعیاره کوپراس و شاخص خودهمبستگی موران استفاده شده است. یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان می دهد کشور های قطر، امارات متحده عربی، ایران و عربستان در جایگاه های اول تا تا چهارم قرار گرفتند. قطر دارای بهترین وضعیت از لحاظ شاخص های توسعه اجتماعی در میان کشور های اسلامی است. همچنین نتایج حاصل از شاخص موران نیز نشان می دهد که توزیع جغرافیایی کشورهای دارای وضعیت مشابه به صوت خوشه ای می باشد که می تواند ناشی از موقعیت استراتژیک، مزیت مکانی و یا موقعیت جغرافیایی این کشورها باشد.
۱۷۳۲.

تبیین مبانی فلسفی خودآگاهی در قرآن کریم و انعکاس تربیتی خودآگاهی در سبک زندگی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم مبانی فلسفی خودآگاهی سبک زندگی انعکاس تربیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۳۳
انسان موجودی مرکب از روح و بدن است و بخش اصیل وجود انسان، روح غیرمادی اوست. بر اساس متون اسلامی تکامل روح به معنای تقویت خودآگاهی انسان است. خودآگاهی در قرآن کریم به معنای بازیابی حقیقت خویش به واسطه پرورش استعدادهای فطری است. خداوند تمام عالم را دارای شعور و آگاهی می داند. هدف پژوهش حاضر، تبیین مبانی فلسفی خودآگاهی در قرآن کریم و انعکاس تربیتی خودآگاهی در سبک زندگی اسلامی است. این مقاله از نوع تحقیقات کاربردی است و با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوا از نوع قیاسی، مبتنی بر مطالعه اسنادی (کتابخانه ای) انجام شده است. بر این اساس ابتدا به ایضاح خودآگاهی و مبانی فلسفی آن از منظر قرآن پرداخته شد و درنهایت انعکاس تربیتی خودآگاهی در سبک زندگی اسلامی استنباط شد ازجمله پذیرش مسئولیت در زندگی، تمرین عزم و پرورش اراده، خویشتن بانی در مواجهه با چالش های زندگی، خروج از غفلت ها در زندگی، دستیابی به نشاط.
۱۷۳۳.

عدالت اجتماعی، راهبرد پیامبر(ص) برای برون رفت از جامعه جاهلی به جامعه اسلامی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: پیامبر (ص) جامعه اسلامی جامعه جاهلی عدالت اجتماعی حقوق عمومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۵
عدالت اجتماعی از اهداف بنیادین پیامبر اسلام(ص) برای تحول جامعه جاهلی به جامعه انسانی/ اسلامی بود. این برنامه همه کرد و کارهای آن حضرت را تحت الشعاع خود قرار داده بود. ایشان برای گذار جامعه از این مسیر پر پیچ و خم، یعنی مقابله با نابرابری های موجود، در حوزه اعتقادی، حقوقی، اقتصادی و از همه مهم تر اجتماعی و فرهنگی، جدای از ترویج ارزش ها به اقدامات عملی ریشه ای دست زدند که در همه ادوار تاریخی می تواند به مثابه الگویی کارآمد، مطمح نظر قرار گیرد. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال پاسخ به این سؤال است که رسول خدا برای تحول جامعه و برقراری عدالت اجتماعی در زمان خویش چه راهبردهایی را اتخاذ کردند؟ مقاله با این فرضیه پیش می رود که آن جناب با الگونمایی خویش در برابری با دیگران و برخوردارسازی همگان از حقی مشابه (قانون زرّین در اخلاق)، جامعه را به سوی پذیرش عدالت و برابری جویی سوق دادند. نتایج پژوهش نشان می دهد که پیامبر اسلام(ص) با گفتار مبتنی بر وحی آسمانی که در ستیز با هرگونه ستم و تبعیض است و عمل که برآمده از بنیادهای نظری ایشان بود، به توسعه اندیشه برابری روی کرده و با فرهنگ سازی در جامعه، آن را شاه کلید اسلام عدالت محور قرار دادند. مبارزه با ناروایی ها و نفی هرگونه امتیازخواهی و بی عدالتی، جهان زیست نوینی را طراحی کردند که هیچگاه در تاریخ تجربه نشده بود.
۱۷۳۴.

تبدیل حملی به شرطی نزد منطق دانان سینوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حملی شرطی موضوع محمول مقدم تالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۳۳
در مقاله دیگری نشان داده ام که ابن سینا گزاره های حملی را «متفاوت» و «نااین همان» اما «هم ارز» با گزاره های شرطی می داند. مسئله این مقاله آن است که منطق دانان مسلمان پس از ابن سینا درباره اینکه گزاره های حملی و شرطی «این همان» هستند یا صرفا «هم ارز»، چه نظراتی داده اند. با بررسی آثار بسیاری از منطق دانان پیرو ابن سینا، این نتایج به دست آمد: (1) سهروردی، فخر رازی، خواجه نصیر و قطب الدین رازی بر خلاف نظر ابن سینا به «این همانی» حملی و شرطی گرویدند؛ (2) خونجی، سمرقندی، میرداماد و ملاصدرا با رد نظریه «این همانی» از نظریه «هم ارزی» ابن سینا دفاع کردند؛ (3) در کنار این مباحث منطقی، ادیبانی مانند سکاکی، و به پیروی از اوتفتازانی، تقریر جدیدی از نظریه «این همانی» میان حملی و شرطی ارائه کردند و مقدم شرطی را بخشی از محمولِ تالی و قیدی از قیود آن دانستند.
۱۷۳۵.

تأملی در غایت تربیت اسلامی در هم افزایی دین و تکنولوژی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دین تکنولوژی هم افزایی تعالی طلبی تربیت قرب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۱۴۹
دین و تکنولوژی از پدیده های فراگیر در حیات انسانی بوده و تعامل آن ها صورت های مختلفی دارد. هدف از انجام این پژوهش، صورت بندی انواع هم افزایی های دین و تکنولوژی (سطحی، نادرست و ناقص) و به دست دادن رویکرد مطلوب و مسئولانه به این رابطه ازمنظر انسان تکنولوژیک و انسان دین دار بود. با توجه به اینکه هدف دین، تربیت آدمی و عالی ترین هدف تربیت دینی، وصول به قرب به مثابه واقعیتی تکوینی است، در این پژوهش، تأثیر انواع هم افزایی دین و تکنولوژی بر میزان وصول به این هدف تبیین و تحلیل شد. به منظور انجام تحقیق حاضر از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد اگرچه انتفاع دین و تکنولوژی از یکدیگر، از جهات متکثری ممکن است، اشتراک در تعالی طلبی منجر به شکل گیری وجوهی تازه از هم افزایی آن ها شده است. در این پژوهش، نوع مواجهه انسان دین دار با تکنولوژی و انسان تکنولوژیک با دین ترسیم و واکاوی شد و با توجه به موقعیت کانونیِ مفهوم قرب در تربیت اسلامی، تأملات روبنایی و زیربنایی رابطه دین و تکنولوژی برای متولیان تربیتی که توأمان به رشد دینی و هوشمندسازی مراکز و محتوای تربیتی اهتمام می ورزند، برجسته شد. نتایج پژوهش نشان داد چهره فی نفسه تکنولوژی و وجوهی از آن که درخدمت نیازهای اصیل بشرند، آگاهانه یا ناآگاهانه به قرب می انجامد؛ اما آنجا که تکنولوژی درخدمت سیاست ها و رویه های منفعت طلبانه بشری قرار می گیرد، وجهه مخرب و نامطلوب پیدا می کند.
۱۷۳۶.

تحلیل و بررسی ماهیت عیسی مسیح(ع) از منظر فرقه های یکتاپرست صدر مسیحیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: یکتاپرستی مسیح شناسی حواریون ابیونیان ناصرییان مونارشیستیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۷۵
با بررسی منابع مسیحی و گروه های صدر مسیحیت می توان مدعی شد که مسیحیت از آغاز، دین توحیدی بوده است که ریشه های یکتاپرستی آن را می توان از میان آن گروه ها مشاهده کرد. این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی درصدد تحلیل و شناسایی گروه های یکتاپرست صدر مسیحیت و همچنین مسیح شناسی از منظر آنهاست. یافته های پژوهش حاضر گویای این مطلب است که فرقه های یکتاپرست صدر مسیحیت، حضرت عیسی(ع) را صرفاً یک انسان و پیامبر خداوند معرفی میکردند و در اعتقادات آنها خبری از تثلیث نبود. آنان ضمن التزام به شریعت موسوی، حضرت عیسی(ع) را مخلوق خدا می دانستند و با تعالیم پولس مخالف بودند و به توحیدِ به دور از تثلیث اعتقاد داشتند. روشن است که مهم ترین دلیل بر صحت اعتقادات یکتاپرستان صدر مسیحیت در مورد عدم الوهیت و ماهیت حضرت عیسی(ع)، مهر تأیید عقل بر باورهای آنان است؛ زیرا عقل به هیچ وجه نمی پذیرد که خدا جسم انسانی به خود گیرد یا اینکه انسانی دارای الوهیت باشد.
۱۷۳۷.

مراحل تربیت از نگاه اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: مراحل تربیت تربیت اسلامی تربیت در قرآن تربیت در روایات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۸۸
یکی از عناصر مهم در نظام تربیت اسلامی مراحل تربیت است. مراحل تربیت زمینه ای است برای ارائه برنامه تربیتی به صورت تدریجی و بر اساس سیر رشد متربی و یا سیر دشواری محتوا و یا هر دو که به صورت منطقی ترسیم می شود تا هم مربی بتواند به راحتی محتوای تربیتی را برای متربیان ارائه کند و به سهولت به اهداف تربیتی خود دست یابد و هم متربیان بتوانند به سهولت محتوای تربیتی را دریافت کرده، به درجات عالی تربیتی دست یابند. مراحل تربیتی بر اساس مکاتب گوناگون تربیتی ممکن است متفاوت باشد. این مقاله مراحل تربیت اسلامی را با روش «توصیفی و تحلیلی» از متون اسلامی، به ویژه قرآن کریم و روایات معصومان بررسی کرده و آن را در چهار دوره مهم و هشت مرحله ارائه کرده است. این دوره های چهارگانه عبارتند است: تمهید، تربیت، تقویت و حفاظت و مراحل هشت گانه آن عبارتند از: 1. زمینه سازی، 2. پرورش یا تربیت جسم، 3. آموزش، 4. پیشه وری، 5. پرورش تفکر یا تعقل، 6. تجربه، 7. حمایت و تثبیت، 8. حفاظت.
۱۷۳۸.

بررسی پدیدارشناسانه ی عوامل و آثار انس با قرآن از منظر دانش آموزان(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: قرآن عوامل انس با قرآن آثار انس با قرآن پدیدارشناسی فهم دانش آموزان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۶۲
یکی از مهم ترین مباحث حوزه قرآنی، انس با قرآن است. پژوهش حاضر با هدف واکاوی فهم دانش آموزان درخصوص عوامل و آثار انس با قرآن به انجام رسید. در این پژوهش سعی شد تا با رویکرد پدیدارشناسانه، به بازسازی معنایی و استخراج مقولات از نوع فهم و ارزیابی دانش آموزان درباره عوامل و آثار انس با قرآن پرداخته شود. گردآوری داده ها با استفاده از پرسش نامه بازپاسخ و مصاحبه انجام شد. از میان دانش آموزان استان کرمان در سال تحصیلی 1400 1401، هفده نفر نمونه پژوهشی به صورت هدفمند مطابق با اصل اشباع نظری داده ها انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل یافته ها براساس دیدگاه کرسول (2012) و کاترین کارتر (1993) انجام گرفت. نتایج به دست آمده از عوامل مؤثر در انس با قرآن در دانش آموزان تحت سه مقوله فراگیرِ فردی، خانوادگی و اجتماعی بدین شرح است؛ مقوله فردی با زیرمجموعه عوامل ماورای طبیعی، خدمت به جامعه، علایق شخصی، ارضای نیازها و اجر اخروی؛ مقوله خانوادگی با عوامل ترغیب، توصیه و همراهی خانواده و فضا و جو حاکم بر خانواده؛ و مقوله اجتماعی با عوامل معلم، دوستان، رسانه جمعی، مسجد و جلسات قرآنی. همچنین آثار انس با قرآن با تأکید بر سه عامل دانش، نگرش و رفتار در ساحات تربیت دینی، اخلاقی، علمی، عاطفی و اجتماعی به صورت روابط پایدار و متقابل در این مقاله بیان شدند.
۱۷۳۹.

واکاوی زبان چند وجهی قرآن درگزاره های تمثیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گزاره های تمثیلی زبان قرآن واقع نما چندوجهی اصلاح گر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۲۰۱
شماری از آیات قرآن، مشتمل برگزاره ها ی تمثیلی است و به جهت ارائه شدن تفسیر متقن، صحیح  و جامعی از متن قرآن، ضروری می نماید، مفسران، در راستای دستیابی به مقاصد آیات از نوع زبان این گزاره ها مطلع شوند و مکتب خویش را نسبت به نظرات «زبان شناسی»روشن کنند. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی بر اساس داده ها و اطلاعات کتابخانه ای به ویژه بهره جستن از کتب ادبی، بلاغی، تفاسیر متقدمین و متأخرین نگاشته شده است و یافته های حاصل از آن عبارتند از: تک وجهی نبودن زبان قرآن در بیان گزاره های تمثیلی و چندوجهی  و ذوجهات بودن آن؛ به گونه ای که حقایق قرآن در قالبی ادبی و هنری به زبان تمثیلی و به صورت معرفت بخش و واقع گرا بیان شده است و از طریق کاربست این گزاره های تمثیلی، در عین تفهیم معنای سطحی و ظاهری گزاره ها، همزمان معنای عمیق، باطنی و واقعی ورای ظواهر کلام نیز القا می شود و تخیّل، توهّم و کذب در آن راه ندارد. زبان مقدس آن، زبان اصلاح گر باورهای درونی در اعتقاداتی همچون شرک، نفاق و دنیاگرایی است؛ و زبان اصلاح گر رفتارهای اجتماعی در اموری از قبیل نقض عهد و انفاق نامطلوب است؛ همچنین چند نوع دیگر از کاربست آن را در امور ذیل می توان برشمرد: زبان هدایتگری، حقیقت گرا، آینده نگری، عبرت گیری و معرفت بخشی عینی شناختاری؛
۱۷۴۰.

کاوشی در مفهوم فرهنگ روزمرّگی از نگاه قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روزمرگی روزمره تکرار اهداف پست رشد نکردن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۲۱
«روزمرّگی» از اصطلاحات عصر مدرنیسم است و انسان مدرن را اسیر خود ساخته است. روزمرّگی تکرار زندگی روزمره با اکتفا به اهداف پست و به دور از رشد است. نظر به فراگیر شدن چالش روزمرّگی در دوران معاصر، این پژوهش در نظر دارد تا در چهارچوب روش تحلیلی توصیفی این مفهوم را در قرآن کریم توصیف کند. معادل لفظی صریح و روشنی برای اصطلاح روزمرّگی در قرآن کریم وجود ندارد، اما با مطالعه و تحلیل آیات قرآن به دست می آید که طیف وسیعی از آیاتی که به زندگی دنیا و سبک زندگی مادی اشاره دارد، مشتمل بر مؤلفه های روزمرّگی است. نکته حائز اهمیت آن است که انسان ناگزیر از زندگی روزمره است و این مسئله با روزمرّگی تفاوت دارد؛ ازاین رو در قرآن کریم نیز این دو موضوع از یکدیگر تفکیک شده است. قرآن کریم انسان را از سرگرمی به تکرارهای بی ارزش و اهداف پست نهی می کند و از هرگونه توقف و ایستایی در گذر زمان و رشد نکردن، بلکه افول و سقوط نهی کرده است. این سرگرم شدن به امور روزمره و بی توجهی به رشد و کمال اصیل، انسان را از درک درست معنای حقیقی زندگی باز می دارد و به افسردگی مبتلا می سازد. به میزانی که این نشانه ها در زندگی انسان نمایان شود، او به روزمرّگی مبتلا شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان