حمیدرضا شعیری

حمیدرضا شعیری

مدرک تحصیلی: استاد دانشگاه تربیت مدرس

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۱۱۳ مورد.
۱.

تحلیل نشانه-معناشناختی مکان در داستان حضرت موسی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال ۲۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 57 - 84

کلیدواژه‌ها: قرآن داستان حضرت موسی (ع) نشانه-معناشناسی مکان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۹۸
مکان یکی از مؤلفه های مهم در اثر ادبی به شمار می آید. اهمیت آن در آثار روایی دو چندان است و بیشترین نقش را در افشای حقایق بازی می کند. داستانهای قرآنی نیزاز این قاعده مستثنی نیستند با اندکی تأمل در این داستانها می توان دریافت که خداوند در راستای نیل به اهداف تربیتی قرآن، مکان های داستانها را با ظرافتی خاص، برمی گزیند تا خواننده خود را در آن محیط حاضر بییند و شرایط موجود را درک نماید. ضرورت کنکاش در متون قرآن برای درک بهتر مفاهیم و سهولت بخشی به استنباط بیشتر این کتاب آسمانی در راستای تشویق همگانی برای مطالعه بیشتر آن، ما را بر آن داشت تا در صدد برآییم داستان حضرت موسی را که یکی از مهمترین داستانهای موجود در قرآن است را مورد پژوهش قرار دهیم. ما در این جستار با روش تحلیلی-توصیفی والگو قرار دادن داستان موسی (ع) برای سایر داستانهای قرآن، بر آن شده ایم تا نقش انواع مکان را با توجه به رویکرد نشانه-معناشناسانه مورد واکاوی قرار داده ایم و به کارکردهای مکان و نقش آن در این داستان پرداخته ایم. بررسی مکان های موجود در داستان موسی (ع) بر اساس نشانه-معناشناسی نشان می دهد که بیان زیبا و عبرت انگیز داستان از زبان راوی در قالب اتفاقات متعدد و بهره گیری او از عنصر مکان با ایجاد فضاهای متعدد القایی، استعلایی، گردبادی و ... در مسیر حرکت قهرمان برای دعوت به سوی یکتا پرستی، چگونه مکانها را از معنای اصلی خود خارج می کند و آنها را در خدمت هدف قرار می دهد تا به قهرمان در رسیدن به مقصد خویش کمک نمایند.
۲.

از سپهرنشانه ای لوتمان تا روایت شناسی گریماس (مطالعه ی رمان «جنایت و مکافات» داستایفسکی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش ادبیات معاصر جهان دوره ۳۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 473 - 502

کلیدواژه‌ها: فرهنگ نه - فرهنگ خود دیگری لوتمان گریماس داستایفسکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۹
نشانه شناسی فرهنگی یکی از حوزه های نشانه شناسی است که با نام یوری لوتمان پیوند خورده است. لوتمان فرهنگ را به مثابه ی یک نظام نشانه ای و در  تعامل با سایرنظام های نشانه ای در نظر می گیرد. از دیدگاه لوتمان، هر فرهنگی خود را نظام مند و آنچه را که در بیرون از سپهرنشانه ای فرهنگ خودی قرار دارد، به مثابه ی نه -فرهنگ می شناسد. بر اساس نظریه ی روایت مندی، رخداد نوعی تغییر وضعیت از هنجارهای موجود در سپهر نشانه ای تلقی می شود که با تعریف رخداد از منظر گریماس مطابقت دارد. مقاله ی حاضر با تکیه بر دیدگاه نشانه شناسی فرهنگیِ لوتمان و فرایند روایی گریماس، به تحلیل رمان «جنایت و مکافات» اثر فئودور داستایفسکی می پردازد. در این مطالعه، بررسی قابلیت های کاربردی نظریه ی نشانه شناسی فرهنگی لوتمان در مقایسه با روایت شناسی گریماسی انجام گرفت تا نشان دهیم، چگونه نویسنده ی روس ارزش های اصلی اعم از ایدئولوژی، دین و سیاست را در تقابل با دو قطب خود (روسیه) و دیگری (غرب) مورد قیاس قرار می دهد. دگردیسی راسکولنیکف (قهرمان رمان) و گذار از مرز «دیگری» به «خود» در آخرین بخش رمان از طریق کابوسی شکل می گیرد که با عبور از وضعیت نامطلوب، ناگهانی و بدون مداخله ی سوژه، مطابقت دارد. نتایج نشان می دهد، سپهر نشانه ای لوتمان صرفاً محدود به دوگانه های طبیعت و فرهنگ و یا خود و دیگری نیست؛ بلکه فضایی پویا و در حال تکامل است که در آن رخداد، چالش، تعامل میان عناصر گستره ای و فشاره ای و همچنین فضای چرخشی و رفت و برگشتی امری مهم تلقی می شوند.
۳.

نظریه نشانه معناشناختی تن و جان برگرفته از اندیشه مولانا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقد و نظریه ادبی سال ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۸) 179 - 201

کلیدواژه‌ها: نشانه معناشناسی تن جان تنِ کنشی تنِ رخدادی جانان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۱۰
تنِ ما پراکنده و متعدد است. ما درون زمان و مکان حرکت می کنیم و تنِ ما این حرکت را کنترل می کند، همچنین تنِ ما مرز بین ما و دیگری است و ما را از دیگری متمایز می کند. ازسویی تن مانند پرده ای است که مانع ارتباط ما با جهان های کیفی می شود؛ ازسوی دیگر همین تن به دلیل عادت، تکرار و روزمرگی ما را در تقابل با جهان جوهری قرار می دهد. حالا اگر تن بخواهد از محدودیت های کمی و مادی خارج شود باید استعلا پیدا کند. تنِ استعلایافته تنی است که با جوهری از هستی پیوند می یابد که نتیجه آن خلق وجودی است که براساس اندیشه های مولانا «جان» نامیده می شود. همین جان می تواند در مرتبه ای بالاتر و پس از یکی شدن با ذات هستی در امتزاج  با کل جهان هستی قرار گیرد و با «جانان» یکی شود. چگونه تن می تواند از خود عبور کند و در پیوند با جان قرار گیرد؟  هدف از این جستار تبیین نظریه نشانه معناشناختی تن و جان براساس اندیشه های مولاناست. دستاورد اصلی این پژوهش این است که تن با عبور از کمیت های محدودکننده مادی، زمان و مکان فیزیکی را پشت سر می گذارد. درواقع، تن به درجه ناب حضور در هستی دست می یابد و علت اصلی این امر تبدیل تنِ کنشی به تنِ رخدادی است. تنِ رخدادی تنی حادث است که سبب استعلای سوژه ازطریق پیوند او با جان می شود. جان از هر نوع محدودیت زمانی و مکانی فارغ است و وجه جوهری حضور را نمایان می کند. 
۴.

Analyse sémiotique de la transmission du sens dans la traduction des culturèmes Selon la théorie de Youri Lotman Etude du cas : Papillon traduit par Parviz Naghibi(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره ۱۵ مرداد و شهریور ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۸۱) 335 - 357

کلیدواژه‌ها: La culture la traduction des culturèmes Youri Lotman les typologies de traduction de Fontanille

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۳۸
La langue et la culture sont indissociables, car la culture se manifeste dans la langue et grâce à cette dernière, pourrait être fournie la base nécessaire à la manifestation de la culture. La traduction est un discours socioculturel où les sociétés humaines pourront afficher leur identité culturelle en invoquant l'autre. La problématique principale autour de laquelle s’organise cette recherche est celle de savoir comment dans la traduction, les culturèmes provoquent le déplacement des frontières sémantiques et comment l’union entre le nous et les autres, comme l’explique Y. Lotman dans la théorie de la sémiosphère, serait possible.  Cette recherche aura pour objectif de montrer que dans la traduction du roman Papillon, la transmission du sens des culturèmes dépend des situations discursives fondées sur deux systèmes sémantiques convergents et divergents. La présente étude est fondée sur l'analyse du corpus c’est-à-dire le roman Papillon d’Henry Charrier traduit par Parviz Naghibi. Ainsi les données principales de la recherche seront collectées à partir du corpus. Après avoir analysé les stratégies du traducteur, nous chercherons à apporter des solutions pour la bonne transmission du sens des culturèmes dans le processus de traduction. Enfin, nous essayerons de déterminer les typologies de traduction des culturèmes du point de vue de J. Fontanille. Les résultats de cette recherche indiquent que le traducteur n’a pas réussi à transférer le sens des culturèmes, car en adoptant des stratégies qui ne sont pas convenables pour traduire des éléments culturels d’une langue à l’autre, il n’a pas essayé de réduire les distances entre le nous et l’autre.   
۵.

"مواقع اللاتحدید" وتحقیق التفاعل بین النص القرآنی والقارئ "دراسه تحلیلیه فی قراءه أنجلیکا نویورث لسوره الرحمن "(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق الحضاره الاسلامیه سال ۲۷ یهار و تابستان ۱۴۰۲ (۱۴۴۵ه.ق) شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 79-104

کلیدواژه‌ها: سوره الرحمن مواقع اللاتحدید التفاعل بین النص والقارئ أنجلیکا نویورث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۱۳
إنّ قضیه التفاعل بین النص والقارئ ومفهوم "مواقع اللاتحدید" هما من أهم الموضوعات المطروحه فی نظریه "جمالیه التجاوب" ل "ولفغانغ أیزر". تسعى هذه النظریه إلى إعاده الاعتبار للقارئ المهمَش فی الدراسات الأدبیه السابقه من خلال الاهتمام بدور القارئ فی عملیه القراءه، والبحث عن المفاهیم والطروحات التی تساعد على إقامه التفاعل بین النص والقارئ. تنطلق هذه الدراسه من تصور محدد وهو أنّ تلک المفاهیم التی طرحها أیزر تقدم لنا آلیات إجرائیه مفیده لدراسه النص القرآنی والنصوص التفسیریه من منظور جدید. وعلى هذا، ترید الدراسه تسلیط الضوء على بعض مواقع اللاتحدید فی سوره الرحمن التی هی من أکثر السور القرآنیه إثاره للدراسه والتحلیل بالنظر إلى شکلها الخاص، وعلى کیفیه تعامل "أنجلیکا نویورث" مع هذه المواقع باعتبارها القارئه لهذا النص. إنّ الترکیز على نویورث فی هذا البحث یعود إلى منهجها فی دراسه القرآن وتأکیدها على تلقی السور القرآنیه کالوحده الأدبیه وقراءتها التفسیریه للسور القرآنیه والتی تسمح لنا أن ندرس تفسیرها وفق معطیات نظریه جمالیه التجاوب وبالاستعانه من المنهج الوصفی –التحلیلی. إنّ الهدف من هذا البحث هو الوصول إلى الطریقه الجدیده لدراسه البنیه النصیه للقرآن ولتحلیل النصوص التفسیریه وتعیین معیار لتمییز تحققات المتلقین المفسرین القریبه والبعیده عن هذا النص العظیم. وقد اتضح أنّ نویورث فی دراستها التفسیریه لهذه السوره، تحاول أن تملأ مواقع اللاتحدید حسب المعلومات الوارده فی النصوص الدینیه السابقه وتحلیلاتها الخاصه عن القصائد الجاهلیه.
۶.

تجارب زیسته دانشجویان از آموزش مجازی هنر گرافیک در دوران پاندمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره ۶ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ 86 - 99

کلیدواژه‌ها: پاندمی آموزش مجازی تبادل عاطفی چالش فنی مراوده نامتمرکز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۹
  با شروع پاندمی و مجازی شدن آموزش در دانشگاه ها، مدرسین و دانش پژوهان هنر معضلات، چالش ها، فرصت ها و شرایط جدیدی را تجربه کردند. هدف اصلی این پژوهش مطالعه پدیدارشناختی تجارب زیسته دانشجویان رشته گرافیک از آموزش مجازی در دروس کارگاهی است. برای این مقصود، بیست نفر از دانشجویان به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و با آنها مصاحبه عمیق فردی به عمل آمده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که پروسه نوین آموزش مجازی برای دانشجویان هنر حکم نوعی زیست جهان را پیدا کرده است که حیات حرفه ای آنها را در چهار بعد تحت تأثیر قرار داده است: چالش های عملی و فنی، ارتباطات عاطفی و هیجانی، تعامل اجتماعی، گسست از الزامات مراوده حضوری، و مواجهه با فرصت ها و دستاوردهای بدیع جهان مجازی. بدین سان، فرایند یادگیری هنر برای آنها با یادگیری شیوه های غلبه بر موانع و مشکلات فنی در کار با رایانه، ایجاد صفحات مجازی، برقراری تعاملات مجازی و تبادل احساسات به شیوه از راه دور همراه گشته است که پیشتر هیچگاه آن را تجربه نکرده بودند. از این حیث، دانشجویان می بایست در حین یادگیری دروس کارگاهی به شیوه نوین، هنر برقراری ارتباطات عاطفی اجتماعی در جهان مجازی را نیز به طور روزمره تمرین و کسب می کردند. این تمرین های عملی نه فقط مستلزم گسست آن ها از شرایط و الزامات آموزش حضوری بود، بلکه فرصت ها و دستاوردهای نوینی در اختیار آنان گذاشته است که به نوبهخود درک و دریافت آنها از هنر و از شیوه های یادگیری هنر را دگرگون کرده است. 
۷.

ریزوارگی روایت در گفتمان تبلیغاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جلوه هنر سال ۱۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۴۲) 53 - 66

کلیدواژه‌ها: روایت شناسی ریزوارگی تبلیغات روایت مدرن روایت تبلیغاتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۹
   قرار دادنِ مخاطب در موقعیتِ مواجهه با تجربه های جدید بصری و به تبعِ آن متعجب ساختن وی در رویارویی با انواع تبلیغات یکی از دغدغه های مهم طراحان تیم های تبلیغاتی است. از این رو، یافتن راهکارهای تبلیغاتی و هم چنین، با توجه به ماهیت میان رشته ای تبلیغات، شناسایی جنبه های پنهان مانده برخی از رویکردها و استفاده از آن ها برای مطالعه در این حوزه، ضروری و نتایج حاصل از آن برای طراحان کاربردی است. بنابراین، پژوهش حاضر با رویکرد روایت شناسی، با هدف شناسایی دریچه های جدید این رویکرد به تبلیغات و استخراج راهکارهای تبلیغاتی از طریق مطالعه یکی از انواع روایت انجام شده و به دنبال پاسخ گویی به این پرسش اصلی است: ریزوارگی در روایت، در گفتمان های تبلیغاتی به چه صورت قابل مشاهده است؟ در این پژوهش که به شیوه توصیفیِ تحلیل محتوا انجام شده است، نوعی از روایت های مدرن که به ریزواره ها در روایت می پردازد، شناسایی شده و با توجه به ویژگی های انواع آن، دسته بندی و سپس، در نمونه های تبلیغاتی مختلف مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که، پنج نوع ریزوارگی در روایت وجود دارد؛ که به ریزوارگی در فرآیند، بزرگ شدن عناصر کوچک، تکه تکه شدن عناصر، ریزوارگی استعاره ای و لپسوس یا خطای فرمی قابل تقسیم بندی است. تقسیم بندی این ریزوارگی ها و مشاهده انواع آن در نمونه های تبلیغات نشان می دهد که ریزوارگی های روایی می تواند به عنوان نوعی استراتژی و ترفند تبلیغاتی مورد استفاده قرار بگیرد.   
۸.

ساختار زمانی روایت در آثار نمایشی بهرام بیضایی و اکبر رادی (مطالعه موردی نمایشنامه های افرا یا روز می گذرد و خانمچه و مهتابی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی دوره ۲۹ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 30 - 41

کلیدواژه‌ها: ادبیات نمایشی اکبر رادی بهرام بیضایی زمان روایت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۶۶
پژوهش حاضر به بررسی مقایسه ای ساختار زمان در نمایشنامه های افرا یا روز می گذرد و خانمچه و مهتابی می پردازد. ژار ژنت به منظور شناخت ساختار زمان در روایت، عناصر نظم، تداوم و بسامد را مورد تحلیل قرار می دهد تا انواع گذشته/آینده نگری، زمان پریشی و شتاب های زمانی با ضرباهنگ های متفاوت در روایت مشخص شود. همچنین نظریه پردازانی چون فلودرنیک، ریمون-کنان و چتمن به بسط آرای وی در روایت های داستانی و نمایشی پرداخته اند. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این است که بیضایی و رادی در قیاس با یکدیگر ساختار زمانی روایت را در متن نمایشی چطور به رشته تحریر درآورده اند؟ هدف نیز مطالعه قیاس مند زمان روایت در متون این دو نویسنده از منظر ساختاری با تکیه بر آرای ژرار ژنت و دیگر نظریه پردازان این حوزه است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و داده ها از طریق اسنادی با مطالعات کتابخانه ای گردآوری شده است. یافته ها مؤکد این نکته اند که گذشته نگری و تخطی زمانی به گونه ای مبرز جریان روایی نمایشنامه و ساختار زمانی آن را دستخوش تغییر ساخته اند و در کنار آن تداوم و بسامد زمانی نیز دخیل بوده اند. درنتیجه نمایشنامه ها از لحاظ ارتباط حوادث با دیگر عناصر روایی مانند شخصیت ها، مضمون، پیرنگ و غیره قالبی نزدیک به سنت نمایشی ایرانی پیدا می کنند که در افرا به لحاظ شیوه روایت داستانی چشمگیرتر است. حال آنکه در خانمچه و مهتابی شکستگی های زمانی در ساختار روایت ارتباط بیشتری با جنبه های نمایشی پیدا می کند.
۹.

ضرباهنگ روایت در قصّه های عامیانه کوتاه ایرانی انجوی شیرازی از دیدگاه نشانه- معناشناسی گفتمانی در روایت های کلاسیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژوهش های زبان شناسی: نظریه و کاربرد سال ۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۴) 19 - 48

کلیدواژه‌ها: قصه های عامیانه کوتاه ایرانی انجوی شیرازی نشانه- معناشناسی ضرباهنگ مادر خرده ضرباهنگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۴۵
در این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی و آماری انجام شده است و رویکرد آن از دیدگاه نشانه- معناشناسی گفتمانی در روایت های کلاسیک است؛ کوشش شده است که مسأله پیروی یا عدم پیروی الگوی فرایند کنشی سوژه ها برای تصاحب، بازتصاحب یا حفظ ابژه از یک الگوی خاص، در روایت 201 قصّه عامیانه کوتاه ایرانی- گردآوری شده به کوشش انجوی شیرازی در مجموعه چهار جلدی عروسک و سنگ صبور، دختر نارنج و ترنج، گل با صنوبر چه کرد و گل بومادران- واکاوی شود. یافته ها نشان داد که زندگی روایی 661 سوژه حاضر در این قصّه ها همانند یک ضرباهنگ تکرار شوند که دچار گسست و نوسان ضرباهنگ می شود و در آخر دوباره یک ضرباهنگ تکرارشونده پیدا می کنند، از یک الگوی مادر با متغیرهای گوناگون پیروی می کنند که دگرگونی متغیرهای آن، 19 گونه خرده ضرباهنگ را در این قصّه ها ایجاد کرده است که در این پژوهش بر پایه اعداد یک تا نوزده نام گذاری شده اند.
۱۰.

بررسی تطبیقی روایت ادبی و موسیقی: رویکرد نشانه- معناشناختی (مطالعه موردی داستان کوتاه «مارش الغروب» یوسف ادریس)*(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبیات تطبیقی دوره ۱۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۷) 186-149

کلیدواژه‌ها: روایت شناسی تطبیقی نشانه- معناشناسی گفتمانی پدیدارشناسی ادراک «مارش الغروب» یوسف ادریس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۴۴
مقاله حاضر بر پایه مطالعات نقدبنیادِ ادبیات تطبیقی و با رویکرد نشانه- معناشناختیِ گفتمانی به بررسی تطبیقیِ روایت ادبی و موسیقی در داستان کوتاه «مارش الغروب» اثر یوسف ادریس می پردازد. در این داستان علاوه بر عنوان پردازیِ موسیقایی؛ نوعی موسیقیِ فولک مربوطه به حرفه، در ساختار کلی پیرنگ آن جریان روایت را پیش می برد. در این گفتمان سه نوع حضورِ کنشی، تنشی و زیبایی شناختی شکل می گیرد و هسته اصلی جریان معناسازی حضور زیبایی شناختی است. سوژه در این مرحله از تمام اهداف و برنامه های خود عبور می کند و بی اختیار آهنگ سنج ها را تغییر می دهد و موسیقی به جوهر موسیقی تبدیل می شود. بنابراین مسأله ای که مطرح می شود این است که حضور زیبایی شناختی مبتنی بر چیست. چگونه گفتگوی بین ادبیات و موسیقی دگردیسی جهان را تضمین می کند و سبب تغییر در رابطه بین سوژه و هستی می شود. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی سه نوع حضور را در این داستان بررسی می کند و در ضمن آن ها به نقش عنوان، مکان و زمان اشاره می شود. نتیجه بررسی نشان می دهد که سوژه با عبور از دو رابطه کنشی و تنشی بر اثر نگاه پدیدارشناختی به یک آنِ حضور و لحظه زیبایی شناختی می رسد و تجلی آن در بداهه پردازی و رابطه خلسه ای و استعلایی او با هستی نمایان می شود. در این مرحله درپی اختلال در رابطه کنشی و تنشی، روایت ادبی دچار گسست در مسیر پیشرفت خود می شود، از اینجاست که ادبیات و موسیقی وارد گفتگو می شوند و برای رفع گسست، روایتِ ادبی جهانِ موسیقی را گسترش می دهد و بازتاب صدای روایت به موسیقی سپرده می شود.
۱۱.

تحلیل نظام گفتمانی فرش و کارکرد موزه ای آن

نویسنده:
منبع: هنر و ادبیات تطبیقی سال ۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 1 - 22

کلیدواژه‌ها: فرش نظام گفتمانی کارکرد موزه ای ساختار نظام حرکتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۳۱
فرش به مثابه نظام گفتمانی وارد تعامل با فضا، ابژه های پیرامون خود و همچنین انسان می گردد. این امر سبب می شود تا فرش اثرِ هنری سیال تلقی گردد. این سیالیت سبب می شود تا فرش هم جنبه کاربردی استعمالی داشته باشد و هم مانند موزه دارای ویژگی های نمایشی، زیبایی شناختی و تخیلی باشد. فرش با حرکت بین سنت و مدرنیته، ما را از دور تا نزدیک، از فرهنگ تا طبیعت، از واحد تا متکثر و از شناخت تا هیجان به حرکت در می آورد. فرش با ورود به دو نظام گفتمانی جانشینی و هم نشینی قدرت حضور خود را توسعه می دهد. فرآیند جانشینی عامل تولید استعاره است؛ همانطور که فرآیند هم نشینی عامل تولید روایت است. به همین دلیل فرش با کارکرد موزه ای خود هم وجهی شاعرانه و موسیقیایی و هم وجهی تاریخی و روایی دارد. همین قدرت گفتمانی است که سبب می گردد تا همه ابژه های پیرامون فرش به آن تفویض اختیار کنند و فرش به صدای همه آن ها تبدیل شود. پس موزه بودن فرش یعنی همین قدرت نمایندگی همه ابژه های هنری پیرامون. چگونه فرش می تواند از زمینی بودن تا قدسی شدن و از فرهنگ تا طبیعت در نوسان باشد؟ هدف از این مطالعه بررسی ویژگی های گفتمانی فرش جهت دسترسی به کارکرد موزه ای آن و سپس عبور از وجه موزه ای جهت کشف جنبه های هستایشی و وجودی آن است. همچنین نشان خواهیم داد که فرش با ایجاد مرز بین دو جهان درون و بیرون از خود دو زمانِ حال و لحظه بارقه ای را خلق می کند.
۱۲.

L’effet de la prise de notes par Google Keep sur l’écriture des apprenants du français en Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Revue des Études de la Langue Française, Volume ۱۵, Issue ۱, ۲۰۲۳ 119 - 134

کلیدواژه‌ها: Google Keep apprendre le français par application prendre des notes par Google Keep apprentissage du français par téléphone portable

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۳
Des chercheurs du monde entier examinent la valeur éducative et l'efficacité de l'intégration des derniers gadgets électroniques dans les activités d'enseignement et d'apprentissage en classe. Malgré la disponibilité des derniers gadgets électroniques tels que les iPods, les tablettes et les montres intelligentes, les chercheurs s'intéressent davantage à la valeur éducative des téléphones portables pour l'enseignement et l'apprentissage de la langue étrangère. La prise de notes est l'une des activités d'apprentissage les plus courantes et les plus présentes, qui constituent une part importante de la vie quotidienne de tous les étudiants. Le potentiel d'utiliser la technologie pour améliorer les activités de prise de notes a récemment fait l'objet de sous les feux de la rampe. L'écriture est considérée comme la compétence la plus difficile pour presque tous les apprenants de français car elle exige leur connaissance des règles grammaticales et des structures françaises. Grâce au développement de la technologie, de nombreux outils a été utilisés pour aider les apprenants à produire des écrits de qualité. Les participants à cette étude de cas étaient 22 apprenants du niveau A1 à l’institut Zaban Negar. Ils ont suivi leurs cours en utilisant Google Keep pour la prise de notes. Nous avons utilisé un groupe de contrôle et après trois mois de l’essai et par le biais d’une dictée à la fin, nous avons comparé les résultats. Notre recherche a révélé des résultats positifs dans les performances d'écriture des apprenants ainsi qu'une vision optimiste de l'utilisation de Google Keep. .
۱۳.

مطالعه تولید معنا با اتکا بر نظام تعارض و تطبیق پذیری در چارچوب نشانه-معناشناسی گفتمانی: بررسی موردی نمایشنامه معمای ماهیار معمار اثر رضا قاسمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بین رشته ای ادبی سال ۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۰ 1 - 30

کلیدواژه‌ها: گفتمان تعارض گفتمانی تطبیق پذیری گسست تعارض هویتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۸۸
عناصر درون گفتمانی عموما در نظام تطبیق پذیر با جهان هستی خود همگرا هستند؛ اما اگر این نظام، تطبیق پذیر نباشد(گسست) با جهان هستی خود واگرا رفتار می کند. بنابراین پژوهش حاضر سعی دارد تا بر اساس نشانه معناشناسی گفتمانی به نحوه شکل گیری نظام تطبیق پذیر و گسست در نمایشنامه معمای ماهیار معمار اثر رضا قاسمی بپردازد. از این رو، از کل پیکره، هشت نمونه انتخاب و به صورت تحلیلی-توصیفی واکاوی شد. نتایج به دست آمده در این تحقیق حاکی از این قضیه است که اولا هویت در ارتباط با تن مداری شکل می گیرد؛ ثانیا، یک هویت وقتی فرو می پاشد که با گسست تن مادی و جسمانه ای از تن پدیداری روبرو شود. خود این امر، در گفتمان، ناامنی می آفریند و در نهایت، وقوع گسست را در شرایط چالش بروز می دهد و درست در همین حالت است که وضعیت منجمد و تثبیت در هم می شکند و استحاله معنایی رخ می دهد.
۱۴.

تحلیل تعاملات کنش گران روایت زال و رودابه از منظر نظام های معنایی چهارگانه لاندوفسکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقد ادبی سال ۱۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶۴ 108-65

کلیدواژه‌ها: نشانه شناسی روایت نظام های معنایی اریک لاندوفسکی زال و رودابه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۴۸
گذر از نشانه شناسی روایی کلاسیک ساختارگرا با دیدگاهی متن محور و معناهای تعینی به سمت نشانه معناشناسی، درواقع گذر از کنش و برنامه مداری به سمت تعامل است. در نشانه شناسی کلاسیک ساختارگرا، معنا در جریان روایت صرفاً از طریق کنش و برنامه ازپیش تعیین شده در جهت کسب ابژه ارزشی توسط کنشگر شکل می گیرد. اما در نشانه معناشناسی، معنا از طریق ایجاد رابطه حسی ادراکی با پدیده ها شکل می گیرد و از طریق تعامل با دیگری یا هم سوژه ادراک می شود. چنین معنایی صرفاً با نظام های معنایی نشانه شناسی روایی کلاسیک یعنی نظام معنایی کنشی و مجاب سازی قابل بررسی نیست. لذا اریک لاندوفسکی نظام های معنایی تطبیق و تصادف، را به عنوان مکمل دو نظام قبل مطرح کرد. پژوهش حاضر به شرح وتحلیل تعاملات بین شخصیت های داستان زال و رودابه در قالب این چهار نظام معنایی می پردازد. مسئله پژوهش این است که چه عکس العمل ها و کنش هایی نشان از پای بندی کنشگران به نظام های معنایی لاندوفسکی دارد. مشخص شد که در مواجهه کنشگران با چالش های ایجادشده در متن روایت، برخی از شخصیت های در ابتدا از یک نظام معنایی خاص تبعیت می کنند، اما در میانه روایت به سمت استفاده از دیگر نظام ها متمایل می شوند. اما برخی دیگر، همچنان پای بند به یک نظام معنایی باقی می مانند. دیگر یافته جدید در بررسی کنش ها و تعاملات شخصیت های این روایت، ترسیم گذر از نظام روایی کلاسیک مبتنی بر کنش و برنامه به سمت نشانه معناشناسی مبتنی بر تعامل است. به عبارتی دیگر، گذر از روایت کلاسیک به سمت روایت مدرن است که درنهایت هم آیی بین شخصیت های این روایت در جهت تحقق عشق پرچالش زال و رودابه را رقم می زند.
۱۵.

تحلیل نظام گفتمانی تنش در نامه های امام علی(ع) به معاویه در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 89 - 113

کلیدواژه‌ها: نشانه - معناشناسی گفتمان نامه های امام علی (ع) معاویه الگوی تنشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۲۱۸
این مقاله به بررسی نظام گفتمانی تنش در نامه های امام علی (ع) به معاویه می پردازد. موضع گیری گفتمانی به دلیل پویایی، نوعی جهت گیری گفتمانی بسط روابط و تعامل بین نیروهای همسو یا ناهمسو را آشکار می نمایاند. گفته پردازی، جریانی سیال است که تعامل دو گونه شناختی و عاطفی در آن سبب تولید معنا در گفتمان می شودکه سیالیت معنا و سیر تکاملی آن مدیون فرآیند تنشی گفتمان است. این شکل گیری تابع نوعی حضور نشانه معناشناختی است. هدف اصلی این پژوهش بررسی نامه های امام علی (ع) به معاویه با تکیه بر ساختار تنشی و عبور از شرایط گسست و پیوست گفتمانی است. برای پاسخ گویی به اتهامات و افشاگری های معاویه و تأثیرگذاری آن بر درک و فهم مخاطب است. در نظام تنشی لایه های فشاره ای و گستره ای در ارتباط و تعامل با هم نقش آفرینی می کنند و هم پیوندی سطحی از فشاره و گستره شاکله گفتمان را شکل می دهد. امیرالمومنین به منزله گفته پرداز در جریان معناسازی پویا و سیال به کنشگری فعال تبدیل می شود و حقیقت «بیعت» و «مشروعیت» خود را در نظام گفتمانی تنشی معناسازی و ارزش سازی می کند. بنابراین، امام از ساختار تنشی و زبانی خاصی جهت انتقال معنا برای شکستن نظام معنایی سلطه ی معاویه بهره برده است و معاویه را از طریق افشای اعمال، رفتارها و گفتارهای نادرست بدون صلاحیت نشان می دهد. بهره گیری از این نشانه ها سبب افزایش عاطفه در کلام و دست یابی زبان به ناممکن ترین زمان ها و مکان ها و در نتیجه اثر گذاری بیشتر بر خواننده می شود. این پژوهش به شیوه کتابخانه ای و تحلیلی کاربردی انجام گرفته است و بر اساس یافته های به دست آمده می توان گفت نظام گفتمانی نامه های «6»، «9» و «10» امام علی به معاویه از ساختار تنشی افزایشی، نزولی و صعودی پیروی می کند. 
۱۶.

تحلیل نظام ارزشی اخلاق در گفتمان «سمک عیار»: رویکرد نشانه معناشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان و ادبیات فارسی زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۱ 1 - 25

کلیدواژه‌ها: نشانه معناشناسی نظام ارزشی اخلاقی گفتمان کنشی و عیاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۲۶
قصه ها و داستان های عامیانه از مواریث مهم و ارزشمند فرهنگ هر ملت به شمار می آیند که علاوه بر بیان رخدادهای گذشته، بیانگر رفتار، اندیشه و فرهنگ جاگرفته در لایه های بازمانده در تاریخ هر جامعه هستند. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر رویکرد نشانه معناشناسی به بررسی نظام ارزشی اخلاقی در داستان «سمک عیار» پرداخته است. مسئله اصلی پژوهش این است که بر اساس چه سازوکاری، ارزش های اخلاقی درون گفتمان عیاری تولید می شوند. به عبارتی نظام ارزشی اخلاقی درون گفتمان عیاری، چه ارزش ها و الگوهایی را تولید می کند که مرزهای بین واقعیت و ایده آل گرایی را بر هم ریخته و نظام ارزش های عادی و رایج را به فراارزش های آرمانی و حتی اسطوره ای تغییر داده است؟ در واقع هدف اصلی این مقاله، بررسی کنش هایی است که اخلاقی آنها را به کار می گیرد تا از طریق آن الگوی ارزشی خود را تحقق بخشد. داده ها از کتاب سمک عیار به صورت هدفمند و بر اساس گفتمان های کنشی انتخاب شده اند. پس از تحلیل داده ها نتایج به دست آمده نشان می دهد که چالش های ارزشی در بافت گفتمانی، زمینه را برای تبدیل یک ارزش به ارزش های دیگر فراهم می آورد و سبب گسترش دایره ارزش ها و استعلای آنها می شود. به عبارتی عیاری، کارکردهای اجتماعی- فرهنگی رایج و نظام ارزش های معمول را به گونه های ارزشی و فراارزشی همچون جمع محوری، اسطوره محوری، تعالی محوری، ریسک پذیری، تجدیدپذیری، دگرمحوری، پیشگامی، جهتمندی در سبک زندگی کنشگران تبدیل می کند.
۱۷.

بررسی تقویت و تضعیف معنا در تصاویر کتاب های زبان انگلیسی 1 و 2 ویژن براساس نشانه معناشناسی گفتمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علم زبان سال ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۷ 215 - 246

کلیدواژه‌ها: نشانه معناشناسی گفتمانی نشانه شناسی اجتماعی ویژن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۱۸۶
مقاله حاضر چگونگی تقویت و تضعیف معنا در تصاویر کتاب های زبان انگلیسی 1 و 2 ویژن (متوسطه دوم) را بررسی کرده است. مبنای پژوهش حاضر نشانه معناشناسی گفتمانی و نشانه شناسی اجتماعی کرس و ونلیوون بوده که خود متأثر از آثار و افکار هلیدی است. چگونگی استفاده از متن های تصویری درکتاب های زبان انگلیسی همواره از مسائل موردتوجه بوده است، چراکه این امر موجب تسریع انتقال مفاهیم و بهبود روند یادگیری می گردد. پژوهش حاضر با بررسی رابطه متن های کلامی و تصویر، در پی آن بوده تا در راستای ارائه محتوای معنادار و قابل فهم، چگونگی انتخاب تصویر همخوان با کلام را درکتاب های زبان انگلیسی 1 و 2 (متوسطه دوم) بررسی کند. روش انجام پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی  و میدانی است. در کتاب درسی زبان انگلیسی، همپوشانی ایجاد شده بین متن کلامی و تصویر می تواند در روند انتقال معنی، یادگیری لغات و دریافت مفهوم مؤثر باشد. این در حالی است که نبود همپوشانیِ لازم میانِ آن دو آموزش و دریافت معنا را دچار اشکال می کند. یافته های پژوهش نشان می دهند که الگوهای فرانقش های طراحی بصری در متن های تصویری کتاب های موردنظر به طورکامل بازنمود نشده و نبود همپوشانیِ لازم بین تصویر وکلام، انتقال معنا را با اشکال روبرو کرده است. در نتیجه، هدف موردنظر آموزش به دست نیامده است.
۱۸.

Study of the Correlation between Learner Autonomy and Multiple Intelligence(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: The International Journal of Humanities, Volume ۳۰ , Issue ۱ (۲۰۲۳) 59-73
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۸۵
In the framework of Howard Gardner's theory of multiple intelligences, we have studied the possible impact of emphasis on multidimensional intelligence on developing learner autonomy and we asked ourselves if a syllabus designed based on the learners' multiple intelligences help develop learner autonomy more effectively. Autonomy is considered to be a key factor in the promotion of the process of learning a foreign language, through enhancing learner motivation and self-confidence. Nevertheless, it is not always the focus of teaching. We believed it possible to help develop learner autonomy more efficiently, by emphasizing on individual intelligence profiles. Thus, we aim to establish, if and how effectively, an Iranian learner’s autonomy is influenced, when reached out to, through his multiple intelligences. In this research, a descriptive and synthetic approach will be applied. After presenting the main theoretical guidelines on which our research is based, we will share results of a field study conducted in this respect, on 30 adult Iranian learners of French as a foreign language (FFL) of the lower intermediate level (B1 of the CEFRL) and analyze the data quantitatively and qualitatively.
۱۹.

تأثیر تئاتر پداگوژی بر رشد خلاقیت دانش آموزان مقطع دبستان و متوسطه اول شهر تهران با تکیه بر تربیت زیبایی شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تئاتر دوره ۱۰ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۹۵) 17 - 25

کلیدواژه‌ها: تئاتر پداگوژی رشد خلاقیت تربیت زیبایی شناسی مقاطع دبستان و متوسطه اول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۵۸
پژوهش حاضر با هدف تأثیر تئاتر پداگوژی بر رشد خلاقیت دانش آموزان در مقطع دبستان و متوسطه اول انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل: دانش آموزان دبستان و متوسطه اول (7- 14 ساله) منطقه 6 تهران بوده است که از بین آن ها 20 نفر گزینش و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (10 نفر) و گروه کنترل (10 نفر) جایگزین شده اند. در هر دو گروه، پیش آزمون انجام شده و سپس گروه آزمایش، عمل آزمایشی (تئاتر پداگوژی با تکیه بر تربیت زیبایی شناسی)، را به مدت 10 جلسه ی90  دقیقه ای دریافت کرده است. پس ازآن مکرراً آزمون برای هر دو گروه اجرا شده است. گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه خلاقیت عابدی بر اساس پرسشنامه خلاقیت تورنس صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که تئاتر پداگوژی به طور معناداری به بهبود توانایی حل مسئله و خلاقیت دانش آموزان دبستان و متوسطه اول در گروه آزمایش منجر شده است. روش های آماری مورد استفاده در این پژوهش شامل آزمون تحلیل کواریانس، آزمون T و استفاده از نرم افزار SPSS است. نتایج تحلیل آماری حاکی از تأثیر مثبت و معنادار تئاتر پداگوژی بر رشد خلاقیت گروه آزمایش است (05.0> P)
۲۰.

إشکالیه تلقي القرآن الکریم کنص أدبي في ضوء نظریه التلقي لـ "هانز روبرت یاوس"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۳۰ بهار ۱۴۰۲ (ربیع ۱۴۴۴ ) شماره ۱ ۴۰-۱۹

کلیدواژه‌ها: النص الأدبی نظریه التلقی القرآن الکریم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۶۸
إن تلقی القرآن الکریم کنص أدبی، تعدّ أحد أنواع التلقیات لهذا النص فی القرن العشرین. فإن هذا النوع من التلقی له الجذور العمیقه فی التراث وبخاصه فی جهود دارسی الإعجاز، إلا أن هناک فروقا جذریا بین تلقی النص القرآنی أدبیا فی القدیم والجدید، وهذه الفروق ناشئه من المناهج التی تُستخدم لقراءه النص الأدبی وتحلیله، فإذا تلقینا القرآن کنص أدبی من منظور النظریات الحدیثه کنظریه التلقی، فسنواجه إشکالیات عده، إذ تقتضی هذه النظریه أن نتجاهل المؤلف وأن نعتبر النص مفتوحا یتشکل معناه بشکل جدلی؛ فالمعنی یتم "تفعیله" من خلال تلقیاته المتعاقبه، وهو نتاج العلاقه الجدلیه بین النص والقارئ والقراء أنفسهم طوال الأزمنه. یأتی هذا البحث بالاعتماد علی المنهج الوصفی التحلیلی، لیکشف تلک الإشکالیات التی یثیرها تلقی القرآن کنص أدبی فی ضوء نظریه التلقی ل "هانز روبرت یاوس". وقد اتّضح أن مبدأ الانسجام یقدم لنا معیارا لتمییز التفاسیر القریبه والبعیده عن حقیقه القرآن ویسهم فی تأطیر تدخلات القارئ التأویلیه عند تلقیه هذا النص فی ضوء النظریات الحدیثه.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان