مطالب مرتبط با کلیدواژه

آینده پژوهی


۸۶۱.

شناسایی و تحلیل پیشران های مؤثر در تحولات کالبدی- فضایی نواحی پیراشهری اردبیل با تأکید بر اقتصاد سیاسی فضا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال ۶ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۳) 57 - 84

کلیدواژه‌ها: تحولات کالبدی فضایی اقتصادسیاسی فضا نواحی پیراشهری آینده پژوهی اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۵۷
الگوهای تغییرات فضایی نواحی پیراشهری، برآیند رابطه درهم تنیده بین دو عرصه نسبتاً متفاوت ساختارهای اجتماعی – اقتصادی (نیروها و مکانیسم ها) و ساختار فضایی (زمینه تاریخی – جغرافیایی) است. کشف این رابطه، فهم بهتر فرایند و سازوکارهای وابسته به شکل گیری نواحی پیراشهری و تغییرات فضایی آن ها در بستر اقتصادسیاسی فضا را امکان پذیر می کند. هدف پژوهش حاضر شناسایی پیشران های مؤثر در تحولات کالبدی-فضایی نواحی پیراشهری اردبیل با تأکید بر اقتصادسیاسی فضا با رویکرد آینده پژوهی است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به لحاظ روش انجام، توصیفی- تحلیلی بوده که در راستای مبانی علم آینده پژوهی با رویکرد اکتشافی و تحلیلی به تحولات کالبدی-فضایی نواحی پیراشهری اردبیل با تأکید بر اقتصادسیاسی فضا پرداخته است. در این راستا نیز، گردآوری داده ها در بخش نظری به روش اسنادی و در بخش عملی نیز به صورت پیمایشی، مبتنی بر تکنیک دلفی بوده است. از نرم افزار میک مک و سناریو ویزارد برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شده است. خروجی های نرم افزار میک مک ناپایداری سیستم را نشان می دهد و 16 عامل کلیدی شناسایی شد و تعداد 36 وضعیت احتمالی برای عوامل کلیدی در نظر گرفته شد و 5 سناریو با بالاترین اعتبار به دست آمد. نگاه آمایشی و استقرار فعالیت های مولد و افزایش بهره وری در حوزه های مختلف در نواحی پیراشهری، تقویت نهادهای مردمی و تسهیل سرمایه گذاری بخش خصوصی، هدایت سرمایه ها به سمت فعالیت های اقتصادی و اشتغال زا، برنامه ریزی از پایین به بالا جزو بالاترین ارزش سازگاری مربوط به عوامل کلیدی در آینده تحولات کالبدی-فضایی نواحی پیراشهری اردبیل می باشند.
۸۶۲.

بررسی عوامل مؤثر بر تحقق شهر فراگیر در شهر ساری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر پایدار دوره ۷ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 99 - 116

کلیدواژه‌ها: شهر فراگیر آینده پژوهی پایداری شاخص های کلیدی شهر ساری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۴۸
تشدید نابرابری های اجتماعی و اقتصادی در شهرهای جهان باعث مطرح شدن نظریه های جدید شهری شده است. شهرهای فراگیر به دلیل توانایی شان در بهبود کیفیت زندگی تمامی ساکنان و کاهش نابرابری ها از اهمیت بالایی برخوردارند. هدف این پژوهش شناسایی عوامل اثرگذار و اثرپذیر و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر که به نوعی آینده شهر ساری وضعیت همه شمولی آن را تحت تأثیر قرار می دهد، بوده تا با شناسایی این عوامل و نیروهای پیشران، زمینه و بستر لازم برای تصمیم گیری کارآمد در حوزه شهر فراگیر فراهم شود. تحلیل روابط ساختاری بین شاخص ها چشم انداز روشن تری از آینده شهر را نشان خواهد داد. جمع آوری داده ها و اطلاعات هم به صورت اسنادی و میدانی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل 20 نفر از خبرگان و متخصصان بوده اند و روش نمونه گیری نیز به صورت هدفمند انجام گردید. همچنین برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار MICMAC (برای محاسبات اثرات متقاطع) بهره گرفته شد. یافته ها بیانگر آن بوده است که، شاخص های برنامه ریزی و مدیریت شهری، تأمین مالی مبتنی بر زمین، دسترسی به منابع مالی، زمین و مسکن قابل استطاعت، و بازسازی فضای عمومی به عنوان شاخص های کلیدی و مؤثر بر تحقق شهر فراگیر می باشند. همچنین محاسبات اثرات متقاطع نشان داد که پراکنش شاخص ها در نمودار مختصاتی، حاکی از عدم پایداری سیستم شهر فراگیر شهر ساری است.
۸۶۳.

آینده پژوهی تاثیر فاصله گذاری اجتماعی در آینده ساختار اجتماعی به روش دلفی (مورد مطالعه: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۲) 285 - 305

کلیدواژه‌ها: فاصله گذاری اجتماعی اپیدمی کرونا ساختار اجتماعی آینده پژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۵۴
این تحقیق با هدف بررسی تاثیرفاصله گذاری اجتماعی درآینده ساختار اجتماعی شهر تهران انجام شده است. روش تحقیق از نوع مطالعات کیفی و به روش دلفی انجام گردید. در این پژوهش بیست نفر از متخصصان حوزه های مربوط به پدیده کرونا وفاصله گذاری اجتماعی به روش گلوله برفی شناسایی شدند، با آن ها مصاحبه انجام شد و از طریق بیان تجربیاتشان ، مؤلفه های تأثیرگذار پدیده فاصله گذاری اجتماعی و تاثیر آن در جنبه های مختلف و تغییر در ساختار اجتماعی مشخص گردید. ابزار این تحقیق پرسشنامه بود که از طریق تکنیک دلفی طی چهار مرحله صورت گرفت، جهت طبقه بندی موارد آماری و اجماع کلی و پایایی از نرم افزارهای Spss، Excel استفاده شد. پس از تحلیل داده های کیفی پنج مضمون اصلی که عبارتند از : فرهنگ عمومی ،زیست اجتماعی ،رسانه های نوین ارتباطی، ساختار خانواده ،طبقات اجتماعی ارائه شد .هرکدام از این مضامین دارای زیر مقولات متعددی بودند که به تفضیل در فصول پایانی درباره آنها بحث شده است.از جمله این مقولات میتوان به انفجار اطلاعات و دانش ،دیجیتالی شدن مظاعف، افزایش تقاضای اجتماعی در ساختارهای اقتصادی و سیاسی، بازاندیشی در نظام فرهنگی حاکم بر جامعه ، و نقش اعتماد و سرمایه اجتماعی میان دولت و ملت اشاره کرد. نتایج تحقیق نشان داد فاصله گذاری اجتماعی ناشی از ویروس کرونا علیرغم هزینه های مادی و معنوی بسیاری که بر جامعه تحمیل کرد،فرصتی مناسب برای بازنگری و بازاندیشی در ساختارهای اجتماعی ،سیاسی و اقتصادی و فرهنگی را فراهم نموده و زندگی افراد را در جامعه با تحولات عظیم مواجه کرده است که اثرات آن در
۸۶۴.

جهانی سازی مقاومت در اندیشه امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال ۲۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۷۶ ۳۴-۱۵

کلیدواژه‌ها: امام خمینی جهانی سازی جبهه مقاومت انقلاب اسلامی آینده پژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۷۰
التفات به افق جهانی انقلاب اسلامی در اندیشه امام خمینی (ره)، از جایگاهی راهبردی برخوردار است که در سیر تکوین و تحقق، و نیز در تداوم و تعالی آن حائز اهمیت است؛ ولی ماهیت دینی انقلاب اسلامی و برآمدن اصل جهانی سازی انقلاب از مبانی دینی جایگاه ویژه ای به «ادله درون دینی» در تبیین ضرورت جهانی سازی انقلاب اسلامی می بخشد که در بسیاری از منابع مورد غفلت بوده یا نفی مطلق واقع شده یا با تقریرهای تحریف آمیز، بدان پرداخته شده است.در این تحقیق با مراجعه به آثار و اندیشه های امام خمینی(ره) و با تحلیل این متون به استنطاق و بررسی دلالت های منطقی برخی ادله درون دینی جهانی سازی مقاومت مانند «فطری بودن پیام انقلاب اسلامی»، «اصل مسئولیت متقابل انسانی»، «الزامات تکلیفی فرازمانی و فرامکانی بودن اندیشه توحیدی»، «تقابل دائمی حق و باطل»، «اصل جهاد» و «مهدویت» پرداخته شده است.
۸۶۵.

ساخت و هنجاریابی پرسشنامه آینده پژوهی آموزش علوم پایه در مدارس ایران

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در علوم رفتاری دوره نهم ۱۴۰۳ شماره ۵۷ ۳۴۲-۳۳۲

کلیدواژه‌ها: ساخت هنجاریابی آزمون آینده پژوهی علوم پایه مدارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱
هدف از پژوهش حاضر، ساخت و هنجاریابی پرسشنامه آینده پژوهی علوم پایه بود. روش این مطالعه، توصیفی اکتشافی و جامعه آماری شامل کلیه دبیران شهر کرج در سال 1403 بود. نمونه گیری به صورت در دسترس انجام گرفت و تعداد نمونه آماری شامل 100 دبیر(72 زن، 28 مرد) بود. جهت گرداوری داده ها از پرسشنامه 20 سؤالی محقق ساخته آینده پژوهی آموزش علوم پایه استفاده شد. برای بررسی سؤالات روایی محتوایی، روایی صوری، ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد پرسشنامه 20 سؤالی طراحی شده برای سنجش آینده پژوهی آموزش علوم پایه، دارای 5 عامل بود که طبق نتایج به دست آمده، پنج عامل ذکرشده در پرسشنامه 62/70 درصد واریانس آینده پژوهی علوم پایه را تبیین می کنند و هرکدام از عامل ها مقدار قابل توجهی از واریانس کل را تبیین می کنند (عامل اول 23/43 درصد، عامل دوم 14/43 درصد، عامل سوم 9/87 درصد، عامل چهارم 8/48 درصد و عامل پنج 6/50) که نشان دهنده روا بودن پرسشنامه است. ضریب اعتبار کل پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ 0/85 می باشد.
۸۶۶.

شناسایی و مدیریت پیشران های استراتژیک توقف خام فروشی نفت در ایران در افق 1414(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی در صنعت نفت و انرژی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۶۳ ۱۱۲-۸۵

کلیدواژه‌ها: توقف خام فروشی نفت مدیریت نفتی آینده پژوهی پیشران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۷۰
وابستگی به درآمدهای حاصل از خام فروشی نفت دهه های متمادی است که گریبان گیر اقتصاد ایران شده و عامل مشکلات متعددی ازجمله نوسانات اقتصادی، تورم ، بیکاری و تراز منفی بازرگانی بدون نفت بوده است. با شدت گرفتن مشکلات اقتصادی، ناشی از تحریم ها، «افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز و بالا بردن صادرات محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی» به جای خام فروشی نفت، در قالب «سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی» ابلاغ شد و نهایتاً «توقف خام فروشی تا 15 سال آینده» به عنوان هدف اقتصادی کشور در «الگوی پایه ی اسلامی ایرانی پیشرفت» مطرح شد. ازآنجاکه امروزه سرعت شدید تغییرات و عدم قطعیت های بی شمار روش های سنتی برنامه ریزی را به چالش کشیده است، دانش آینده پژوهی با روش های مختلف ازجمله تحلیل پیشران می تواند نگاه دقیق تری نسبت به عناصر و نیروهای سازنده آینده و نقش و وزن هر مؤلفه در سیستم موردمطالعه در اختیار پژوهشگران قرار دهد. با توجه به این نکته و با در نظر گرفتن مسئله پژوهش، هدف این تحقیق «شناسایی پیشران های تدوین سناریوهای توقف خام فروشی نفت تا افق 1414» بوده است و سعی شده تا مهمترین عوامل تأثیرگذار بر آینده توقف خام فروشی تا 15 سال آینده شناسایی شوند. در فرایند اجرای این پژوهش، ابتدا کتب، مقالات، اسناد، گزارش های رسمی و آمارهای مرتبط با موضوع تحقیق براساس دوره های زمانی و به روش مطالعه کتابخانه ای موردبررسی قرار گرفت و در مرحله بعد این یافته ها به منظور تکمیل و پالایش در اختیار خبرگان قرار داده و نظرات آن ها ثبت شد. نتایج حاصل در یک فرایند رفت و برگشتی دلفی و همچنین چندین پنل خبرگی موردبحث و بررسی قرار گرفت. درنهایت 7 پیشران توقف خام فروشی نفت تا افق 1414 با رأی و نظر خبر گان شناسایی و توسط تیم پژوهش از نظر نقش، وزن و حتی حالت های مختلف عدم قطعیت در 15 سال آینده مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. این پیشران ها عبارت اند از: ساختارها و رویکردهای سیاسی مدیریتی، ساختار و مختصات اقتصادی کشور، میزان و الگوی مصرف داخلی نفت، توسعه سرمایه گذاری در صنایع پتروشیمی و پالایشی، تحریم، قیمت جهانی نفت و فناوری. این تحقیق به تصمیم گیران و خط مشی گذاران پیشنهاد می دهد برای تحقق سناریوی توقف خام فروشی نفت می بایست توجه ویژه ای به هر پیشران، به ویژه پیشران هایی که در سطح ملی کنترل قابل توجهی بر روی آن ها وجود دارد، داشته باشند
۸۶۷.

تدوین سیاست های توسعه فین تک ها در نظام بانکداری کشور برمبنای رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اقتصادی سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۵۰ 389-418

کلیدواژه‌ها: فین تک نظام بانکداری سیاست گذاری آینده پژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۵۶
هدف از این پژوهش، تدوین سیاست های توسعه فین تک ها در نظام بانکداری کشور برمبنای رویکرد آینده پژوهی است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی بوده که به دلیل استفاده از روش های آینده نگاری از نوع متوالی اکتشافی بوده و در دسته روش های کیفی یا نیمه کمی حوزه آینده نگاری قرار می گیرد. جامعه آماری ای ن پژوهش منابع داخلی و خارجی به ویژه گزارش های شرکت های تخصصی بانکداری و فین تک ها، بنیان گذاران استارت آپ های فین تک ، مدیران و خبره های بانکداری و فین تک وگروه کانونی دلفی برای استخراج، شناسایی ، تطبیق و بررسی اعتبار داده ها می باشند. به روش هدفمند تعداد 20 نفر از خبرگان به عنوان نمونه انتخاب شدند. پس از اجرای دو دور روش دلفی تعداد 39 شاخص در قالب 9 مؤلفه: 1- بازیگران، 2- قوانین و مقررات، 3- تعاملات، 4- شکل گیری بازار مالی، 5-زیرساخت ها، 6- فعالیت های کارآفرینانه، 7- بهبود عملکرد، 8- بانکداری مجازی، 9- بهبود فضای کسب وکار شناسایی شدند که با استفاده از نظر خبرگان در قالب سه بُعد محرک ها، پیشران ها و پیامد ها تقسیم بندی شدند به کمک روش آینده پژوهی سه فرانامه محتمل، بدبینانه و خوش بینانه ارائه شد و درنهایت سیاست های توسعه فین تک که شامل تدوین برنامه ها کاهش تحریم های خارجی، استفاده از مدل همکاری میان شرکت های فین تک با بانک ها، ایجاد عوامل فنی، رشد مالی و تجاری، توجه به عوامل اجتماعی، توسعه فناوری های نوین، استفاده از نیروی انسانی متخصص ایجاد فناوری انتقال فناوری، ایجاد ملاحظات اخلاقی و امنیتی، ایجاد زیرساخت های دانشی و فناوری ایجاد زیرساخت سرمایه انسانی، ایجاد زیرساخت مالی و بازار بالقوه بود تدوین شدند. واژگان کلیدی: فین تک، نظام بانکداری، سیاست گذاری، آینده پژوهی
۸۶۸.

پیشران های اثرگذار بر خودسازمان دهی روستاییان و بهبود معیشت پایدار روستایی شهرستان آشتیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۴ شماره ۷۸ ۱۲۹-۱۱۰

کلیدواژه‌ها: خودسازماندهی روستاییان معیشت پایدار روستایی توانمندسازی ساختاری آینده پژوهی شهرستان آشتیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۷۱
خودسازمان دهی روستاییان به عنوان یک فرایند مشارکتی، نقشی بنیادین در ارتقای معیشت پایدار در مناطق روستایی ایفا می کند. این مطالعه باهدف شناسایی پیشرانهای اثرگذار بر خودسازمان دهی روستاییان و بهبود معیشت پایدار روستایی در شهرستان آشتیان انجام شد. این پژوهش کیفی با رویکرد تحلیلی اکتشافی و از طریق پرسش نامه نیمه ساختارمند و مصاحبه با 30 نفر از خبرگان در زمینه موضوع موردمطالعه انجام شد. داده های کیفی گرد آوری شده با استفاده از روش دلفی و نرم افزار میک مک برای شناسایی روابط و الگوهای میان مفاهیم تجزیه وتحلیل شد. یافته ها آشکار نمود شیوه پراکندگی عوامل و متغیرهای اثرگذار بر بهبود معیشت پایدار روستایی در ناحیه موردمطالعه به صورت ناپایدار بوده است. همچنین از میان 24 عامل اولیه تأثیرگذار، تعداد 10 عامل که دارای بالاترین امتیاز بودند به مثابه پیشران های بنیادین اثرگذار بر روند آتی خودسازمان دهی روستاییان در راستای معیشت پایدار روستایی شناسایی شد. پیشران های نوآوری خواهی و خلاقیت روستاییان در زمینه فعالیت های کشاورزی و غیرکشاورزی، مهارت و تجربه روستاییان در راستای فعالیت در گروه ها، انجمن ها و برپایی تشکل های محلی به مثابه عامل فردی؛ افزایش روحیه کارآفرینی، راه اندازی و ترویج کسب وکارهای نوین محلی به عنوان عامل روان شناختی؛ افزایش مشارکت، همکاری و احساس مسئولیت در انجام فعالیت های کشاورزی و غیرکشاورزی به عنوان عامل اجتماعی؛ توانمندسازی روستاییان و افزایش آگاهی و مهارت های اجتماعی و اقتصادی آن ها، بهره گیری از فناوری های نوین IT و ICT در فرایند توانمندسازی ساختاری روستاییان در راستای خودسازمان دهی به مثابه عامل آموزش و توانمندسازی؛ دسترسی به منابع مالی گوناگون و مطمئن برای بهره گیری در فعالیت های کشاورزی و غیرکشاورزی به مثابه عامل اقتصادی؛ واگذاری اختیار به روستاییان در راستای برنامه ریزی محلی و تمرکززدایی به عنوان عامل برنامه ریزی و مدیریت و سرانجام پیشرانهای حمایت از ایجاد و توسعه کسب وکارهای محلی و تنوع بخشی به فعالیت های کشاورزی و غیر کشاورزی روستاییان و همچنین افزایش سرمایه گذاری در فرایند کسب وکارهای نوآورانه در روستا به مثابه عامل حمایت اجتماعی- اقتصادی تعیین شد.
۸۶۹.

آینده پژوهی توسعه منطقه شهری تهران در فرآیند جهانی شدن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۴ شماره ۷۸ ۲۰۳-۱۸۴

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی توسعه منطقه ای جهانی شدن برنامه ریزی سناریو تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۸۰
امروزه تغییرات ساختاری در اقتصاد، تحولات سریع علم و فناوری، محدودیت ها در منابع مالی و انسانی، وابستگی متقابل کشورها، رقابت در سطح جهانی و تمایل روزافزون به جهانی شدن، لزوم درک بهتر «تغییرات» و «آینده» را برای دولت ها، کسب وکارها، سازمان ها و مردم ایجاب می کند. بدین منظور، آینده پژوهی از طریق ایجاد ارتباط، هماهنگی و هم اندیشی بین سازمان ها و نهادها به سیاست گذاران و برنامه ریزان کمک می کند تا برنامه های توسعه مناسبی را طراحی کنند. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نظر الگوی سناریونویسی اکتشافی است. داده ها به روش اسنادی و میدانی گردآوری شدند. در روش میدانی پرسشنامه محقق ساخته در قالب ماتریس متقابل برای امتیازدهی عامل ها در اختیار کارشناس ها قرار گرفت. به روش دلفی 30 نفر کارشناس انتخاب شدند. توزیع پرسشنامه ها نیز به روش غیراحتمالی از نوع در دسترس بود. برای تحلیل داده ها از نرم افزار میک مک و مورفول استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که سیستم منطقه شهری تهران در حالت ناپایدار قرار دارد. ده نیروی پیشران از جمله عامل های ایدئولوژی حاکم، مدیریت یکپارچه، گسترش زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات، تجارت الکترونیک، گسترش رقابت پذیری اقتصادی، برندسازی اقتصادی، سیستم مدیریت الکترونیک، شفافیت سیاسی، تسهیل ورود شرکت های چندملیتی، گسترش دیپلماسی شهری به عنوان پیشران های تأثیرگذار در توسعه منطقه شهری تهران استخراج شدند. در نهایت سناریوهای پیش روی توسعه منطقه شهری تهران نشان داد که هشت سناریو وجود دارد که سناریوی اول با بالاترین احتمال وقوع دارای 9 گمانه بدبینانه و یک گمانه بینابین است.
۸۷۰.

شناسایی مؤلفه های کلیدی بومی مؤثر بر مدیریت بحران آتش سوزی در بازارهای تاریخی ایرانی- اسلامی (مطالعه موردی: بازار تاریخی تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و مدیریت شهری سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۴۷ ۹۰-۷۱

کلیدواژه‌ها: مدیریت بحران آتش سوزی بازارهای ایرانی- اسلامی بازار تاریخی تبریز آینده پژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۵۹
مجموعه بازار تاریخی تبریز بزرگترین سازه سرپوشیده آجری جهان است که در فهرست آثار میراث جهانی سازمان یونسکو ثبت شده است. آتش سوزی های اتفاق افتاده در این مجموعه هم از نظر قدرت تخریب و هم از نظر فراوانی وقوع به عنوان یکی از اصلی ترین تهدیدهای این بازار شناخته می شود. آتش سوزی های رخ داده در بازار تبریز ناشی از عوامل متعددی است که ریشه در شرایط اجتماعی – اقتصادی حاکم بر بازار، مدیریت این مجموعه و همچنین کمیت و کیفیت مشاغل فعال در آن دارد. شرایط محیطی حاکم بر بازار تاریخی تبریز و آتش سوزی های ناشی از این عوامل ضرورت ارائه یک روش محلی برای مدیریت بحران آتش سوزی در این مجموعه را دوچندان کرده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر آتش سوزی مجموعه بازار تاریخی تبریز و مؤلفه های کلیدی مؤثر بر مدیریت بحران آتش سوزی این مجموعه است. یافته های پژوهش بر اساس گرداوری و تجزیه وتحلیل آمار آتش سوزی های اتفاق افتاده در بازه زمانی 2009 الی 2019 صورت گرفته است همچنین شناسایی مؤلفه های کلیدی بومی مؤثر بر مدیریت بحران آتش سوزی با استفاده از روش آینده پژوهی مبتنی بر نرم افزار میک مک بوده است. یافته های پژوهش نشان داد که 25 مؤلفه در ابعاد اقتصادی، کالبدی، اجتماعی- فرهنگی، فنی و مدیریتی در وقوع آتش سوزی بازار تاریخی تبریز اثرگذار است. همچنین نتایج نشان داد که آتش سوزی در ایامی که مراسمات ملی- مذهبی برگزار می شود، زیاد بوده و همچنین بیشترین میزان آتش سوزی در مغازه های چرم سازی و فرش فروشی زیاد بوده است. همچنین بیشترین میزان آتش سوزی در ساعت 22 الی 3 صبح و در فصل زمستان بیشتر است. نتایج یافته ها نشان داد که از مجموع 26 مؤلفه مؤثر بر مدیریت بحران آتش سوزی، 10 مؤلفه به عنوان مؤلفه کلیدی مطرح بوده که اهم آن ها عبارت اند از استفاده از تجهیزات مدرن، کنترل تجهیزات برقی و استفاده از گشت های شبانه و نظارت بر فعالیت مشاغل مستعد آتش سوزی. در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهادهای کاربردی با محوریت استفاده از تجهیزات مدرن و استفاده از نیروی ها گشتی ارائه گردید.
۸۷۱.

بررسی وضعیت شاخص های پایداری محیطی شهر چابهار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۵۰ 89-104

کلیدواژه‌ها: پایداری شهر پایدار پایداری محیط زیست آینده پژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۵۱
شهر چابهار، در دهه­های اخیر با مشکلات و مسائل عدیده­ای همچون آلودگی­های زیست محیطی، کاهش توان اکولوژیک، مسائل محیطی، افزایش بار وارده بر محیط زیست، افزایش شکل­گیری سکونتگاه­های غیررسمی (بیش از ۵۰ هزار نفر)، و ... مواجه بوده است که پایداری محیطی شهر را تحت تاثیر قرار داده است. در این راستا این پژوهش با هدف بررسی وضعیت شاخص­های پایداری محیط­زیست در شهرچابهار انجام شد. ابتدا مطالعات کتابخانه­ای در راستای شناخت ابعاد، شاخص­ها و متغیرهای پایداری محیطی انجام شد و با توجه به اطلاعات گردآوری شده، شاخص­ها و معیارها با توجه به وضعیت شهر چابهار شناسایی شد، و نهایتا 21 متغیر در قالب 5 شاخص به عنوان شاخص­ها و معیارهای پایداری محیطی شهر چابهار شناسایی شد و در قالب پرسشنامه تاثیرات متقابل طراحی و برای 10 کارشناس فرستاده شد. داده­ها گردآوری و با نرم­افزار میک­مک تجزیه و تحلیل شدند. با توجه به هدف کاربردی این پژوهش، که استفاده از نتایج این پژوهش توسط سایر محققان و ادارات شهر چابهار است سعی شد از عواملی که به عنوان عوامل کلیدی شناخته شدند به واسطه­ی قدرت انعطاف و اثری که بر روی سایر عوامل دارند، شناسایی و استفاده شوند و مورد تحلیل بیشتری قرار بگیرند. نتایج حاصل از سنجش شاخص­های پایداری محیط شهر چابهار حاکی از ناپایداری در وضعیت محیط­زیست شهر است ولی قرارگیری 15 متغیر از 21 متغیر پایداری محیط در محدوده عوامل کلیدی جای امیدواری را نشان می­دهد زیرا این متغیرها قابلیت انعطاف و از قدرت تغییر خود و سایر متغیرها برخوردارند که باید مدنظر شهرسازان قرار بگیرد. پوشش گیاهی، روان­گرایی و زمین لغزش، خشکسالی، وجود فرسایش آبی و بادی، فرسایش خاک، سیل خیزی، وجود تپه­های شنی سست در جنوب شرق، عدم وجود سفره های آب زیرزمینی و بهره برداری ناچیز از آن­ها، پیدایش و رشد سکونتگاه­های غیررسمی درون شهر چابهار، محدود بودن منابع آب سطحی، محدودیت رشد کالبدی در جهت­های غرب و جنوب و شمال، آسیب پذیر بودن اراضی شهر و دو اسکله شهر در برابر سونامی به دلیل افزایش ارتفاع أمواج؛ زمین­لرزه، طوفان، نسبت ساختمان­های بادوام به کل ساختمان عوامل کلیدی در این پژوهش انتخاب شدند. متغیر پوشش گیاهی بیشترین میزان اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم را بدست آورده است که حاکی از نقش بسیار مهم این عامل در پایداری محیطی شهر چابهار است که تحت تاثیر اقلیم منطقه و فقر منابع آبی است و باعث شده است از نظر سبزینگی فقیر باشد و سبزینگی و پوشش گیاهی در این شهر صرفا بصورت خطی در حاشیه محورهای تردد و به صورت لکه­هایی در قالب پارک است.
۸۷۲.

آینده پژوهی منازعات آبی بین ترکیه و عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره ۷ بهار ۱۴۰۴ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 81 - 108

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی دجله و فرات عراق ترکیه منازعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۷۲
یکی از حوضه هایی آبی کﻪ در وﺿﻌیﺖ کﺎﻣﻼً ﺑﺤﺮاﻧی ﻗﺮار دارد، ﺣﻮﺿه رودﻫﺎی ﻓﺮات و دﺟﻠﻪ اﺳﺖ. در حال حاضر منازعه بر سر بهره برداری از منابع آبی دجله و فرات، به یکی از مهم ترین منازعات بین ترکیه و عراق تبدیل شده است. بر همین اساس، مقاله حاضر سعی دارد به سه سؤال اساسی در این زمینه پاسخ دهد: مهم ترین پیشران های کلیدی منازعه بر سر این منابع آبی بین ترکیه و عراق کدام اند؟ سناریوهای محتمل منازعه بر سر منابع  مشترک بین ترکیه و عراق کدام اند؟ و استراتژی های بهینه مدیریت این منازعه کدام اند؟ این مقاله از نوع تحقیقات کاربردی است و ماهیت و روش آن، آینده پژوهی است که با تکیه بر تکنیک های تحلیل اثرات متقاطع و سناریونویسی صورت گرفته است. برای پاسخ به سؤالات تحقیق، ابتدا پیشران های منازعات آبی با مراجعه به متخصصان این حوزه شناسایی شده و اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار میک مک مورد تحلیل قرار گرفته است و سپس، سناریوهای قوی با استفاده از نرم افزار سناریوویزارد مشخص شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد، از میان 189 وضعیت موجود در صفحه سناریو، 28 مورد بیانگر وضعیت بحرانی، 93 مورد ایستا و 68 مورد مطلوب هستند. با این شرایط، بخش مهمی از صفحه سناریو به وضعیت های ایستا و بحرانی اختصاص دارد. درنهایت با توجه به محتمل ترین سناریوهای مربوط به منازعات آبی بین عراق و ترکیه، راهبردهایی برای رفع علل این منازعه ارائه شده است.   
۸۷۳.

آینده های بدیل هویت نزد معماران و شهرسازان ایران مبتنی بر روش تحلیل لایه ای علّی(CLA)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقش جهان سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ ۸۰-۶۳

کلیدواژه‌ها: هویت معماری و شهرسازی آینده پژوهی تحلیل لایه ای علّی آینده های بدیل تصاویر آینده معماری و شهرسازی معاصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۵۰
اهداف: مفهوم "هویت" به عنوان یکی از پرمخاطب ترین و پربحث ترین موضوعات معماری و شهرسازی، همواره در مقالات و مطالعات این حوزه محل بحث و مداقّه بوده است. اما قرائت های گوناگون و عدم مفاهمه بر سر این مفهوم به نوعی سردرگمی در سیاست ها و برنامه ریزی ها انجامیده است. در این میان آینده پژوهی می تواند به مثابه یک فراپارادایم با بررسی ذهنیت و تصاویر افراد از آینده به تصمیم سازی و برنامه ریزی های دقیق تر کمک شایانی نماید. پژوهش حاضر سعی دارد با قدمی هرچند مختصر به سوی آینده، به این سوال پاسخ دهد که آینده های بدیل هویت معماری و شهرسازی ایران کدامند؟ روش ها: این پژوهش به عنوان یک پژوهش بنیادی، در سنت پژوهش های کیفی، بر اساس مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته صورت گرفته است. برای فهم عمیق تر ذهنیت مشارکت کنندگان ابتدا با به کارگیری روش تحلیل تم، مضامین اصلی و فرعی شناسایی و سپس با استفاده از روش تحلیل لایه ای علّی (CLA)، با بازخوانی مضامین اصلی و فرعی، گزاره های اصلی در هر لایه طبقه بندی و تصاویر بدیل آینده از مفهوم هویت احصاء گردیده است. یافته ها: یافته های پژوهش گویای آن است که تصاویر آینده ی هویت در ذهنیت معماران و شهرسازان شامل چهار تصویر بدیل است که عبارتند از: "کفایت آیدنتیتی و پایستگی تکنولوژی"، "برساخت فاجعه و آینده ناچار"، "بازگشت به خلوص" و "فرزانگی و خلق هویت فربه". نتیجه گیری: تصاویر به واسطه قدرت خود در جهت دهی اراده ها، از عوامل مؤثر در شکل گیری آینده اند. نتایج پژوهش چهار اراده بر ساخت آینده هویت معماری و شهرسازی در ایران را نشان می دهد.
۸۷۴.

سیر آینده حاکمیت فناوری در آموزش عالی ایران: رویکردی فراترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فناوری های آموزشی در یادگیری دوره ۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 63 - 95

کلیدواژه‌ها: فراترکیب آینده پژوهی حکمرانی فناوری آموزش عالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۶۲
هدف از این پژوهش بررسی مؤلفه های آینده پژوهی حکمرانی فناوری در آموزش عالی ایران مبتنی بر روش فراترکیب است. این پژوهش از نظر نوع داده کیفی، با رویکرد استقرایی و به روش فراترکیب و با استفاده از الگوی سندلوسکی و باروست انجام شده است. ازاین رو جامعه مورد بررسی پژوهش ۵۰ مقاله چاپ شده معتبر داخلی بوده است که از سال ۱۳۸۹ تا ۱۴۰۲ در مجلات علمی و همایش های معتبر داخلی چاپ شده اند. واحد تحلیل باتوجه به مقیاس دقت، اصالت و نو بودن پژوهش ها ۲۰ مقاله انتخاب شدند. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزار تحلیل کیفی استفاده شده است. بر اساس تحلیل های صورت گرفته ۸۹ کد حاصل شد که در قالب چهار مضمون اصلی آینده فناوری، فناوری در آموزش عالی ایران، آینده پژوهی آموزش عالی و چیستی آینده پژوهی سازمان دهی شدند. نتایج تحلیل ها حاکی از آن است که پژوهش های داخلی در آینده پژوهی فناوری در آموزش عالی بر مؤلفه فرا دانشگاهی متمرکز هستند که مرتبط با حضور دانشگاه در فضای متاورس است و نیز مؤلفه تغییرات آموزش عالی در همه جوانب است. همچنین یافته ها نشان می دهد که تحقیقات آینده پژوهی فناوری آموزش عالی ایران، الزامات بیرونی و داخلی را برای آینده مشخص می کند. از نظر بیرونی، این الزامات شامل دگرگونی هایی در حاکمیت، زیرساخت ها، نرم افزار، فناوری و دنیای طبیعی است. در الزامات درونی آن ها شامل چالش های درون دانشگاهی، استقلال دانشگاه، گسترش دسترسی و کیفیت و مشارکت ذی نفعان می شوند. به طور قابل توجهی، این تحلیل تمرکز بر مؤلفه برون دانشگاهی، از جمله حضور دانشگاه ها در متاورس و نیاز به تغییرات جامع را برجسته می کند.
۸۷۵.

آینده پژوهی آموزش و توسعه منابع انسانی: روندها، پیامدها و راهبردها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش و توسعه منابع انسانی سال ۱۱ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۴۲ 34 - 73

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی آموزش و توسعه آینده پژوهی آموزش روندهای آموزش و توسعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۷۷
هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و تبیین روندهای مؤثر آموزش و توسعه بود. پژوهش حاضر، یک پژوهش کیفی آینده نگارانه است که با استفاده از روش های مرور نظام مند و پایش محیطی صورت گرفته است. جامعه پژوهش، کلیه اسناد دیجیتالی، سایت های آموزشی، تخصصی و حرفه ای مرتبط با آموزش و توسعه از سال 2015 تا 2024 در شبکه جهانی وب و با کلیدواژه های مشخص به تعداد 96 سند بود که بر اساس مراحل ساندالوکی و باروسو 26 سند نهایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. هم چنین از شش نفر از مطلعان کلیدی در قالب جلسات کانونی که به صورت هدفمند ملاک محور انتخاب شده بودند برای شناسایی پیامدها و راهبردها استفاده شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل محتوای کیفی مایرینگ و برای بررسی روایی و پایایی از چهار معیار اعتبار، انتقال پذیری، اطمینان پذیری و تأییدپذیری استفاده شد. در نتیجه کدگذاری اسناد، 91 خرده روند در قالب 9روند تأثیرگذار در یادگیری و توسعه منابع انسانی (تغییرهای ساختاری و ماهیت بازار کار، آموزش و توسعه، به عنوان جنبه ای از برند کارفرمایی، فناوری دیجیتال در آموزش/ یادگیری ،آموزش مبتنی بر شایستگی و مهارت های آینده، یادگیری شخصی سازی شده، خودراهبر و مبتنی بر تجربه کارکنان،یادگیری مبتنی بر شبکه/داده و رسانه ، طراحی آموزشی مؤثر مبتنی بر ساختارگرایی ، روش های یادگیری(ترکیبی) مدرن و نوظهور برای محیط کار مدرن و ارزشیابی مستمر و تحلیل و بازخورد مداوم ) پدیدار شده است. در این مقاله پیامدهای هر کدام از روندهای یادگیری و توسعه تبیین شد. مقاله حاضر حاوی دلالت های کابردی و پیشنهاداتی برای سیاست گذاران، سازمان ها، متخصصان و پژوهشگران حوزه ی یادگیری و توسعه است.
۸۷۶.

تحلیل محرک های کلیدی اثرگذار بر مشارکت شهروندان در حفاظت از محیط زیست شهری با رویکرد آینده پژوهی (مطالعه موردی: شهرکرد)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست گذاری محیط شهری سال ۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۵) 1 - 18

کلیدواژه‌ها: شهرکرد مشارکت شهروندان آینده پژوهی محیط زیست شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۵۵
مشارکت شهروندی یکی از عوامل اساسی در موفقیت طرح های شهری است وسیله ای است برای دستیابی به اهداف توسعه انسانی و یک ارزش مستقل در توسعه جوامع شهری به حساب می آید. میزان مشارکت شهروندان بستگی به عوامل و متغیرهای گوناگونی ازجمله بنیان های اجتماعی، آگاهی شهروندی، رضایت شهروندان و ... دارد. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی محرک های اثرگذار بر مشارکت شهروندان در حفاظت از محیط زیست شهری در شهرکرد است. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و ازنظر روش شناسی توصیفی_تحلیلی است به نحوی که ابتدا با روش دلفی عوامل شناسایی و پس از اعتبار بخشی آن توسط کارشناسان در قالب پرسشنامه میک مک مورد ارزیابی قرارگرفته است و برای این کار از روش های اعتبارسنجی در تطبیق داده ها با رویکرد آینده پژوهی توسط خبرگان و کارشناسان شهری کمک گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که از بین شاخص های ۲۳ گانه، توجه به فرهنگ سازی و افزایش آگاهی شهروندان در حفظ محیط زیست (رضایت عمومی جامعه، افزایش آگاهی های عمومی، کاهش تضادهای بین رشد اقتصادی و امنیت زیست محیطی، انتشار فرهنگ حفظ محیط زیست و...) و توجه به موضوع مشورت و مشارکت شهروندان در حفظ محیط زیست (اطلاع رسانی به مردم، استقبال شهرداری از مشارکت، ارائه پیشنهادها و نظرات به مدیران شهری، مدنظر قرارداد افکار عمومی و...) به عنوان محرک کلیدی در اولویت قرار گرفت و پس از آن برخورداری از دانش محیط زیستی، اطلاع از مفهوم توسعه پایدار، حقوق محیط زیست، مکان یابی صنایع و استاندارهای زیست محیطی، افزایش آگاهی های محیط زیستی شهروندان از طریق رسانه ها (آگاهی از وظایف و حقوق خود در قبال محیط زیست، آگاهی از وظایف و حقوق محیط زیست، ارتقای کیفیت محیطی، تقویت اخلاق زیست محیطی و...) و توجه به موضوع حفاظت و استفاده پایدار از منابع در شهرها (کاهش مداخلات انسانی مخرب، حفظ منافع نسل های آینده، آسیب شناسی برنامه های توسعه و...) می تواند بستری مناسب برای ارتقای مشارکت شهروندان در حفاظت از محیط زیست شهری شهرکرد فراهم نماید.
۸۷۷.

تحلیلی بر پیشران های کلیدی تاب آوری در شهرهای ساحلی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست گذاری محیط شهری سال ۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۶) 43 - 54

کلیدواژه‌ها: ساحلی تاب آوری گروه کانونی آینده پژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۴۰
مفهوم تاب آوری در گفتمان مدیریت زیست محیطی، به ویژه در مورد استراتژی های مرتبط با طبیعت ریشه دوانده است و به طور گسترده به عنوان یک ویژگی مهم سیستم های ساحلی در نظر گرفته شده و به طور فزاینده ای در سیاست های توسعه برجسته شده است. تحقیق حاضر تحلیلی-اکتشافی مبتنی بر مصاحبه گروه های کانونی و به روش دلفی و در زمره تحقیقات کیفی قرار دارد. در گام اول مفاهیم مرتبط با تاب آوری شهرهای ساحلی در فرآیند پنج مصاحبه گروه کانونی و با روش تحلیل مضمون کیفی به دست آمد. در این مرحله مصاحبه ها در قالب کدگذاری انتخابی، محوری و گزینشی استخراج شده اند. این فرآیند با استفاده از نرم افزار تحلیل کیفی مکس کیو دی ای نسخه 2020 انجام شده است. پس از آن مضامین برای امتیازدهی در اختیار 35 نفر از کارشناسان خبره قرار گرفته و بر اساس تحلیل آینده پژوهی و با استفاده از نرم افزار میک مک پیشران های کلیدی شناسایی شده اند. یافته ها نشان می دهد در گام اول تعداد 45 کد انتخابی، 15 کد محوری و 5 کد گزینشی به دست آمده است. کدهای گزینشی به عنوان پیشرانهای کلیدی در اختیار خبرگان قرار داده شد و نتایج به دست آمده نشان داد پیشران های نهادی ، اقتصادی و اجتماعی به عنوان موثرین عوامل در تاب آوری شهرهای ساحلی مطرح هستند. بنابراین هر گونه سیاست گذاری و برنامه ریزی در مسیر تاب آور کردن سواحل باید این عوامل را مورد توجه قرار دهند. پیشران نهادی شامل عوامل ساختار قانونی مناسب، مدیریت ریسک، سیاستگذاری و مدیریت مخاطرات، ارزیابی مخاطرات و فرصت ها، دارابودن بانک های اطلاعاتی، شبکه سازی، سازمان های مردم نهاد، سیاست های توسعه، درگیرکردن همه ذی نفعان، واکنش های اضطراری، استفاده از فناوری روز، مدیریت یکپارچه، حکمروایی خوب شهری و بسیج منابع و امکانات می شود. پیشران اجتماعی عوامل سرمایه اجتماعی، مراقبت های بهداشتی، انسجام اجتماعی، همکاری های محله ای، مشارکت شهروندان، امنیت غذایی، خدمات اساسی، تحقیق و توسعه، شبکه اجتماعی و فرهنگی، آموزش شهروندان و مدیران، سبک زندگی را در بر می گیرد. همچنین پیشران اقتصادی شامل عوامل سرمایه اجتماعی، مراقبت های بهداشتی، انسجام اجتماعی، همکاری های محله ای، مشارکت شهروندان، امنیت غذایی، خدمات اساسی، تحقیق و توسعه، شبکه اجتماعی و فرهنگی، آموزش شهروندان و مدیران، سبک زندگی شده است.
۸۷۸.

بهبود الگوی رفتاری کارشناسان امنیت اطلاعات در مواجه با تهدیدات سایبری با رویکرد آینده پژوهی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: دانش شناسی سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۱ 124 - 101

کلیدواژه‌ها: الگوی رفتاری امنیت اطلاعات تهدیدات سایبری آینده پژوهی فراترکیب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۳۶
هدف: بیشتر تحقیقاتی که در زمینه امنیت سیستم های اطلاعاتی صورت گرفته، بر عوامل فنی پرداخته شده ، ولی راه کارهای امنیت اطلاعات در مواجه با تهدیدات سایبری باید به گونه ای جامع و آینده نگرانه تبیین شود تا در مقابل تهدیدات نوظهور نیز کارایی لازم را داشته باشند. پژوهش کاربردی- توسعه ای حاضر با رویکرد آینده پژو هی پس از بررسی شاخص ها ، به بهبود الگوی رفتاری و صحیح کارشناسان امنیت اطلاعات در مواجه با تهدیدات سایبری نوظهور می پردازد. روش پژوهش : ابتدا در مرحله کیفی از روش فراترکیب ، جهت استخراج شاخص ها از منابع و سؤال های پژوهش استفاده شد و در مرحله کمی با کمک خبرگان و روش دلفی دو مرحله ای ، شاخص ها اعتبارسنجی، پالایش و خوشه بندی شد ، در مرحله پیمایشی پاسخ پرسشنامه ها پس از تجزیه و تحلیل آماری و تحلیل عاملی تأییدی، مورد بررسی قرار گرفت و با کمک نرم افزار بار عاملی مرتبه دوم و سوم هر بعد، مؤلفه ها و شاخص ها ، به دست آمد. یافته ها : از 112 منبع، 142 شاخص استخراج و با کمک خبرگان اعتبارسنجی و پالایش شد. در مرحله اول و دوم دلفی 17 شاخص به دلیل پایین بودن CVR/CVI حذف و در نهایت 125 شاخص نهایی گردید و به کمک نرم افزار و خوشه بندی طبقه ای، ابعاد و مؤلفه پژوهش تبیین شد. سپس در مرحله پیمایشی، پس از دریافت 111 پاسخنامه از سوی کارشناسان امنیت اطلاعات و بررسی پایایی آنها ، الگوی رفتاری مناسب پژوهش احصاء گردید. نتیجه گیری: براساس وزن بعد ها و مؤلفه های پژوهش، بعد «تهدیدات امنیتی» مؤلفه «خسارت های غیرعمدی» بیشترین وزن و بعد «عوامل فنی» مؤلفه «برنامه ریزی» و «پایش» کمترین وزن را داشته اند.
۸۷۹.

آینده پژوهی حسابداری با رویکرد فناوری های یادگیری تطبیقی در آموزش عالی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های حسابداری و راهبری شرکتی دوره ۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۸ 117 - 131

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی آینده نگاری حسابداری یادگیری آموزش عالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۴۳
آینده پژوهی و آینده نگاری مبنایی برای تصمیم گیری های استراتژیک است. با توجه به عدم قطعیت پیش بینی های آینده، مطالعه رخدادهای آینده و استراتژی های مبتنی بر پیش بینی آینده تماماً غیرقطعی است. لذا پذیرش این فرض که فردا ممکن است به طور اساسی با امروز متفاوت باشد، وجود دارد. بر این اساس، روش های کنونی آموزش حسابداری که مربوط به دهه های قبل است، نیازمند جایگزینی روش های مبتکرانه، پویا و جدید است و این تغییر، نیاز به آینده پژوهی برای نیازها و واقعیت های آینده دارد. در حال حاضر آموزش ما بر محفوظات استوار است و لازم است جای خود را به روش های تعاملی و تحلیلی بدهد و دانشجویان مشارکت بیشتری در کلاس و کارگاه به عهده گیرند. این روش موجب پویایی در فرآیندهای یادگیری شده و قدرت استدلال و تفکر را شکوفا می نماید. روش های جدید آموزشی شامل استفاده از فناوری ها و ابزار جدید ارتباطی است. هدف این مطالعه، طرح مجدد موضوع آینده پژوهی در آموزش حسابداری برای شناسایی نیاز های استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک استراتژی برای بهبود فرآیندهای تدریس و یادگیری در دانشجویان می باشد. کمبود ادبیات آموزشی در مورد یادگیری تطبیقی و لزوم تلفیق دانش تخصصی دلیلی بر ضرورت این مطالعه دارد. امید است این بررسی ارزش افزوده ای به مرورهای نظری در ادبیات تحلیلی این حوزه اضافه نماید.
۸۸۰.

آینده پژوهی عوامل مؤثر بر مهاجر فرستی شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۱ 71-96

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی مهاجر فرستی نخبگان فکری و ابزاری شهر اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۴۹
مهاجرت علاوه بر تأثیرات کمی در رشد جمعیت، اثرات قابل توجهی در کیفیت جمعیت مناطق مبدأ و مقصد دارد؛ زیرا با مهاجرت بر توسعه نیافتگی مناطق مهاجر فرست افزوده می شود و از سویی نیروی فعال و پرتحرک در اختیار مناطق مهاجرپذیر قرار می دهد و بدین ترتیب شکاف بین مناطق توسعه یافته و توسعه نیافته را بیشتر می کند. به همین منظور پژوهش حاضر باهدف آینده پژوهی عوامل مؤثر بر مهاجر فرستی شهر اهواز تدوین شده است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ ماهیت و روش انجام، توصیفی– تحلیلی می باشد. نتایج حاکی از شناسایی 34 عامل مؤثر بر وضعیت مهاجر فرستی شهر اهواز است که در 5 مؤلفه (اجتماعی – فرهنگی؛ اقتصادی؛ زیست محیطی؛ کالبدی؛ و سیاسی- اداری) طبقه بندی شدند و در پنج دسته عامل (تأثیرگذار، دووجهی، تنظیمی، تأثیرپذیر و مستقل) قابل شناسایی هستند. درنهایت با بررسی تأثیرگذاری 34 عامل ذکرشده بر وضعیت مهاجر فرستی شهر اهواز با روش های مستقیم و غیرمستقیم مشخص گردید که عوامل اجتماعی- فرهنگی و کالبدی بیشترین تأثیر را بر آینده پژوهی مهاجر فرستی شهر اهواز داشته است. درنتیجه تحلیل های ماتریس و ارزیابی پلان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری عوامل کلیدی با روش های مستقیم و غیرمستقیم، از میان 34 عامل مؤثر، تعداد 15 عامل کلیدی (حقوق شهروندی، آزادی فردی، امنیت، احترام و تعهد، عدالت اجتماعی، فرصت و تنوع شغلی، جرم خیزی در رفتارهای غیراجتماعی، اطمینان کسب وکار، رفاه و سودآوری اقتصادی، امید به پیشرفت، کیفیت آب، سیستم فاضلاب شهری، مدیریت صحیح و کارآمد، امکانات بهداشتی، نرخ تورم) در وضعیت آینده پژوهی عوامل مؤثر بر مهاجرفرستی شهر اهواز نقش دارند.