درخت حوزه‌های تخصصی

در اغلب کشورها بخش دولتی ارایه دهنده ی خدمات سلامت، دچار چالش ها و کاستی های فراوانی بوده و از کارایی پایینی برخوردار است. یکی از راهکارهای اصلی حل معضلات نظام سلامت، واگذاری خدمات مختلف در قالب پیمان مدیریت می باشد. هدف از مطالعه ی حاضر، بررسی تجارب کشورهای منتخب در خصوص به کارگیری پیمان مدیریت بود. همچنین در کنار آن به بیان اشکال مختلف عقد قرارداد، خدمات مورد قرارداد، اثرات عقد قرارداد روی فاکتورهای مورد مطالعه، نحوه ی کنترل و پایش قراردادها و شیوه های پرداخت در پیمان های مدیریت پرداخته شد. پژوهش حاضر، از نوع مطالعه ی مروری بود که طی آن داده های مربوط به موضوع تحقیق از کشورهای منتخب (انگلستان، هند، نیوزیلند و ایران) با استفاده از پایگاه داده ای دانشگاه علوم پزشکی تهران، بانک جهانی و سازمان جهانی بهداشت جمع آوری شد. متغیرهای مطالعه شامل اشکال عقد قرارداد، خدمات تحت پوشش قرارداد، اثرات عقد قرارداد روی فاکتورهای مورد مطالعه، شیوه های پرداخت در پیمان مدیریت و کنترل و پایش قراردادها بود. روش عمده ای که در کشورهای مورد مطالعه برای عقد قرارداد وجود دارد، واگذاری مدیریت (پیمان مدیریت) می باشد. در این روش، اختیار و مسؤولیت مدیریت و اداره ی سازمان های بهداشت و درمان از دولت به یک مؤسسه ی خصوصی واگذار می شود تا این نهاد غیر دولتی، مؤسسه ی بهداشتی درمانی را اداره نموده و کلیه ی خدمات مورد نیاز را ارایه دهد. مشارکت میان بخش خصوصی و دولتی در حوزه ی بهداشت و درمان روز به روز در حال گسترش است. واگذاری مدیریتی یا پیمان مدیریت طی فرایند عقد قرارداد به بخش خصوصی، یکی از مهم ترین راه های کارامد برون سپاری خدمات سلامت است، ولی اثر بخشی آن نیازمند اعمال کنترل، پایش و نظارت دقیق و همچنین توسعه ی مستمر ظرفیت مدیریتی نتیجه بخش در قالب طراحی و تدوین قرارداد دقیق و همه جانبه می باشد تا از کارایی خدماتی که به این شکل ارایه می گردند، اطمینان حاصل شود.

مقدمه: در مراقبت های سلامت، پیشگیری از اشکالات، کارآمدتر از تمرکز بر اقدامات اصلاحی آن ها است. تعمیرات اغلب گران قیمت هستند و به پرسنل با تخصص بالا نیازمندند. معاینه و بازرسی منظم و استفاده از سرویس دهی دستی و چک لیست الزامات، به اثر بیشینه ی نگهداری و هزینه های کمتر منجر می شود. نظر به اهمیت نیازسنجی الزامات استقرار برنامه ی نگهداری پیشگیرانه در بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، این مطالعه با هدف بررسی دیدگاه های مدیران بیمارستانی و مهندسان تجهیزات پزشکی واحدهای ستادی و بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مورد استقرار برنامه ی نگهداری پیشگیرانه انجام شد. روش بررسی: مطالعه از نوع کمی، کیفی یا ترکیبی (Mix-method) و به روش پرسش نامه ی دلفی در سال 1389 انجام شد. جامعه ی آماری پژوهش شامل 23 نفر از مهندسان تجهیزات پزشکی و مدیران بیمارستان ها و نهادهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود. الزامات استقرار با مصاحبه از کارشناسان به چهار دسته ی ساختاری، نیروی انسانی، مالی و امکاناتی تقسیم شد و به صورت پرسش نامه ی دلفی در آمد و به کارشناسان امر عودت داده شد. در پایان، نظرات متخصصان به صورت پرسش نامه ی مدون لیکرت تهیه شد. پایایی این پرسش نامه نیز توسط کارشناسان آمار به روش Cronbach's alpha محاسبه و به میزان 92 درصد تخمین زده شد و بعد از جمع آوری با نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: اولویت بندی الزامات استقرار برنامه از نظر مهندسان تجهیزات پزشکی چنین بود: الف. الزامات ساختاری: ایجاد ساختار سازمانی مناسب مسؤول تعمیرات و نگهداری در بیمارستان ها، ب. الزامات نیروی انسانی: اعتقاد راسخ مدیران سطوح مختلف وزارت خانه و بیمارستان ها به ضرورت اجرای برنامه، ج. الزامات مالی: اختصاص بودجه برای آموزش پرسنل و مدیران ارشد و کارشناسان تجهیزات پزشکی، د. الزامات امکاناتی: تهیه ی چک لیست های موارد قابل بررسی هر دستگاه و استخراج اطلاعات آن از کاتالوگ مربوط. همچنین اولویت بندی الزامات استقرار برنامه از دیدگاه مدیران مشتمل بر این نکات بود: الف. الزامات ساختاری: فرهنگ سازی برای اجرای برنامه در همه ی سطوح وزارت خانه ای و بیمارستانی، ب. الزامات نیروی انسانی: اعتقاد راسخ مدیران سطوح مختلف وزارت خانه و بیمارستان ها به ضرورت اجرای برنامه، ج. الزامات مالی: اختصاص بودجه جهت شناخت نگهداری پیشگیرانه و مطالعات تکمیلی، د. الزامات امکاناتی: طراحی فرم ها و مستندات و نسخ مورد نیاز برای ثبت جریان برنامه در بیمارستان. نتیجه گیری: در ابتدا ضرورت ایجاد کادر توانمند مهندسی پزشکی و حضور مهندسان پزشکی در تمام بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه و ایجاد دفتر پیگیری فعالیت های نگهداری پیشگیرانه ضروری به نظر می رسد. با این وجود، نیاز به یک هم اندیشی در میان مدیران و مهندسان احساس می شود تا زوایای مبهم اجرای طرح به خوبی روشن شود.

مقدمه: سیستم های رایانه ای پشتیبان تصمیم در پزشکی می توانند در کاهش انواع خطاهای پزشکی در برخی فرایندهای درمان مؤثر باشند. هدف از این پژوهش، شناسایی دیدگاه های پزشکان و پرستاران در زمینه ی کاربرد عملی این سیستم ها برای پیش گیری یا کاهش بروز خطاها بود. روش بررسی: مطالعه ی مقطعی حاضر به مدت دو ماه در بیمارستان های آموزشی دانشگاهی کرمان در سال 1389 انجام شد. نمونه گیری به روش آسان و با استفاده از دو پرسش نامه ی پژوهشگر ساخته ی معتبر و پایا به صورت تحویل حضوری میان 100 پزشک و پرستار توزیع گردید. نظرسنجی در مورد برخی جنبه های مهم درمان و مراقبت های پرستاری قابل پیش گیری توسط سیستم های هشدار دهنده یا یادآورنده صورت گرفت. سپس داده ها به وسیله ی نرم افزار SPSS نسخه ی 17 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: 65 زن و 35 مرد پرسش نامه ها را پاسخ دادند. 86 درصد پزشکان و 90 درصد پرستاران به امکان بروز خطاهای پزشکی در محل کارشان معتقد و 88 درصد کل افراد موافق بودند که نصب سیستم رایانه ای کارامد سبب کاهش خطا خواهد شد. از نظر بیشتر پاسخگویان، تأثیر سیستم های رایانه ای بر کاهش بروز زخم بستر و آمبولی، حذف مشکل دست خط ناخوانای پزشکان، کیفیت بهتر خدمات با دسترسی به اطلاعات روزامد، کاهش احتمال بروز آلرژی یا تداخل دارویی و بهبود کیفیت تجویز با دسترسی به سوابق دارویی بیمار مثبت ارزیابی گردید. مهم ترین اولویت های پزشکان به ترتیب امکان دسترسی به اطلاعات روزامد، هشدار در مورد آلرژی های شدید دارویی و تداخلات دارویی و از دید پرستاران امکان یادآوری برای پیش گیری از زخم بستر، بروز آمبولی و امور مهم در زمان شلوغی بخش بود. نتیجه گیری: کادر درمانی بیمارستان های آموزشی کرمان نیز به اثربخشی سیستم های رایانه ای پشتیبان تصمیم اعم از هشدار دهنده و یاد آورنده و یا ثبت دستورات به صورت کامپیوتری اعتقاد دارند و توجه به نظرات آنان و پژوهش های مشابه، می تواند در جهت توسعه ی استفاده از این سیستم ها مؤثر باشد.

تفکر ناب برای رشد خود به به ابزارها و روش هایی برای حمایت فرایند ناب و رخنه در سازمان نیاز دارد که بر انجام درست ترین کار، در درست ترین مکان و در اولین فرصت با ایجاد زمینه ی کاهش اتلافات و بهینه کردن فرایندها در راستای نیاز مشتری تأکید دارد. نظام آراستگی، ترسیم جریان فرایندهای ارزش در نظام و Kanban از مشهورترین و مهم ترین ابزارهای ناب هستند. نظام آراستگی در واقع روشی است که اتلافات را در محیط کار کاهش می دهد و از این طریق، موجب ایجاد محل کار بهتر، ارتباط بهتر و آراستگی عمومی در سازمان می شود. نظام آراستگی در غرب پایه گذاری شد و در ژاپن تکامل یافت و سپس به اقصی نقاط جهان راه یافت. گسترش و پذیرش نظام آراستگی در کشورهای مختلف، با داشتن فرهنگ های متفاوت، نشان می دهد که مفاهیم نظام آراستگی با فرهنگ های گوناگون سازگار است. در فرهنگ دینی و ملی ما ایرانیان آموزه هایی وجود دارد که نظام آراستگی با آن عناصر سازگار است و پذیرش آن را ساده می سازد. ناب بر انجام درست ترین کار، در درست ترین مکان و در اولین فرصت با ایجاد زمینه ی کاهش اتلافات و بهینه کردن فرایندها در راستای نیاز مشتری تأکید دارد. در طول سال های زیادی، جوامع صنعتی از مدیریت ناب جهت بهبود فرایندهایشان بهره می گرفتند. علاوه بر این، مدیریت ناب در عرصه ی بهداشت و درمان، تأثیرات شگرفی در ساختار مدیریت و ارایه ی خدمت به بیماران گذاشته است. سیستم بهداشت و درمان می تواند از طریق اجرای سیستم مدیریت ناب، عملکرد خود را به طور چشمگیری بهبود بخشد و خدمات را در سطح عالی و به موقع به مشتری عرضه نماید. این سیستم، نگرشی جدید برای دورنما، فرهنگ و راهبرد است که ارایه ی خدمت با کیفیت، قیمت پایین، با کوتاه ترین زمان ارایه به مشتری را برای بیمارستان فراهم می سازد و نظام آراستگی یک ابزار، یک سیستم مدیریتی و یک فلسفه است که می تواند مسیر بیمارستان ها را به صورت مدیریت شده و سازمان دهی شده تغییر دهد. نظام آراستگی یک متدولوژی است که اجازه می دهد بیمارستان ها کیفیت مراقبت بیماران را با کاهش خطاها و زمان انتظار، افزایش دهند. نظام آراستگی، رویکردی است که می تواند از کارکنان بیمارستان و پزشکان حمایت و موانع جاری در مسیر فعالیت ها را حذف و به آنان کمک کند که تنها بر ارایه ی مراقبت از بیمار متمرکز شوند. بنابراین هدف از این مقاله، معرفی و استقرار نظام آراستگی -که یکی از مهم ترین ابزارهای ناب است- در نظام سلامت و معرفی دیدگاه اسلام در خصوص اصول آن بود. مطالعه ی حاضر از دسته ی مطالعات مروری- نقلی (Unsystematic) است که با جستجو در موتور جستجوی Google، سایت مجلات، قرآن کریم، نهج البلاغه، میزان الحکمه، بحارالأنوار، الکافی، کنزالعمال، وسایل الشیعه و الخصال با واژه های کلیدی آراستگی، ناب، نظام سلامت، بهداشت و درمان، نظم، تزکیه، نظافت، بهداشت، پاکی، استمرار در متن و چکیده در سال 1391 انجام شد. حدود 100 مقاله، آیه، حدیث و خلاصه ی مقاله در کنفرانس به دست آمد که از بین آن ها 45 مورد بر اساس ارتباط با این مقاله انتخاب شدند. اجرای منظم مراحل نظام آراستگی، محیطی پاکیزه و بهداشتی را فراهم می آورد و از همه مهم تر تلاش برای ایجاد عادت های صحیح در کارکنان، مهم ترین عامل در تحقق محیط های آراسته است و این مهم در اجرای بند پنجم؛ خود انضباطی؛ (عادت به انجام کارهای صحیح به کمک آموزش و فرهنگ سازی) حاصل خواهد شد. ارایه ی خدمات باکیفیت در محیطی سامان یافته تحقق می یابد.

مقدمه: امروزه نوع جدیدی از مفهوم رهبری مطرح است که بر ارائه خدمت به دیگران، دیدگاه کلی نسبت به افراد، توسعه نامیده می شود. فلسفه رهبری خدمتگزار، « رهبری خدمتگزار » فردی و تصمیم گیری مشترک تأکید دارد که تحت عنوان خدمتگزاری رهبر، بارآوردن کارکنانی خدمتگزار و ارتقاء خدمت رسانی در سطح جامعه است. هدف این پژوهش، بررسی رابطه ی رهبری خدمتگزار و ابعاد جهارگانه آن با درگیری شغلی در کارکنان بیمارستانهای آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی کردستان بود. روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی– تحلیلی و کاربردی بود که به صورت مقطعی در سال 1389 انجام گرفت. نمونه پژوهش شامل 151 نفر از پرسنل شاغل در بیمارستانهای آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کردستان بود. داده ها با استفاده از پرسشنامه رهبری خدمتگزار و نیز پرسشنامه درگیری شغلی جمع آوری و به وسیله نرم افزار spss و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون همبستگی اسپیرمن تحلیل شد. یافته ها: بین رهبری خدمتگزار و چهار بعد آن (خدمت رسانی، تواضع و فروتنی، قابلیت اعتماد و مهرورزی) با درگیری شغلی کارکنان در بیمارستانهای آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کردستان رابطهی معنادار و مثبتی باضریب همبستگی برابر 0.343 وجود داشت و وضعیت رهبری خدمتگزار با میانگین 2.56 و درگیری شغلی با میانگین 2.78 از 4 امتیاز در حد متوسط بود. بحث: نتایج این پژوهش نشان داد که بین رهبری خدمتگزار و ابعاد چهارگانه آن (خدمت رسانی، تواضع و فروتنی، قابلیت اعتماد و مهرورزی) با درگیریرشغلی کارکنان رابطه آماری معنادار و مثبت وجود دارد و میزان رهبری خدمتگزار و درگیری شغلی در سطح متوسط قرار داشتند. لذا به منظور ارتقا سطح رهبری خدمتگزار، مدیران باید همواره در خدمتگزاری به دیگران اعم از افراد داخل و خارج از سازمان پیشتاز بوده و خدمت رسانی را از وظایف خود بدانند.

مقدمه: به دلیل این که بیمارستان ها ارایه دهندگان اصلی مراقبت سلامت هستند، برای به کار گرفتن سیستم های اطلاعاتی سلامت به عنوان مؤسسات هدف در نظر گرفته می شوند. بیمارستان ها برای مدیریت نیازمندی های رو به افزایش خود به سیستم اطلاعات بیمارستانی (Hospital information system یا HIS) اثربخش نیاز دارند. مطالعه ی حاضر اهمیت استفاده از HIS از دیدگاه کارکنان بخش مدارک پزشکی بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان را شناسایی نمود. روش بررسی: در یک مطالعه ی توصیفی- مقطعی که نمونه ی آماری آن کارکنان بخش مدارک پزشکی بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در بهار 1390 بودند، دیدگاه کارکنان با استفاده از یک پرسش نامه ی محقق ساخته جمع آوری گردید. روایی پرسش نامه از طریق روایی محتوی (بررسی منابع و گرفتن نظرات صاحب نظران) و پایایی آن با آزمون Cronbach¢s alpha (94/0) سنجیده شد. حجم نمونه با حجم جامعه (71 نفر) مساوی بود. داده ها با مراجعه ی حضوری جمع آوری و بعد از ورود به نرم افزار SPSS نسخه 19 با استفاده از آمار توصیفی و آزمون 2c مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از دیدگاه کارکنان، اهمیت هر سه حیطه ی «معیارهای مختلف برای انتخاب HIS»، «اهمیت پیش نیازهای استقرار HIS» و «اهمیت استفاده از HIS» در حد زیاد تا خیلی زیاد (به ترتیب 4/91، 6/89 و 4/77 درصد) بود. بین افراد با تحصیلات بالاتر، استقرار پیش نیازهای HIS اهمیت بیشتری داشت. در بین افرادی که مدرک تحصیلی آن ها مرتبط با پست سازمانی بود، نیز اهمیت معیارهای انتخاب HIS بیشتر احساس می شد. نتیجه گیری: کارکنان بخش مدارک پزشکی دیدگاه بسیار مثبتی نسبت به استقرار HIS داشتند. مدیران در راه توسعه و ارتقای سیستم ها، باید توجه ویژه ای به نظرات و تجربیات کاربران داشته باشند.

مقدمه: رضایت بیمار موضوعی است که امروزه در صنعت سلامت توجه فزاینده ای را به خود جلب نموده است. ترخیص با رضایت شخصی را می توان یکی از نشان گرهای عدم رضایت بیماران در نظر گرفت که بر درمان بیماری اثرات منفی دارد و موجب افزایش هزینه های بیمارستان می گردد، در این راستا پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر ترخیص بر خلاف توصیه ی پزشک در بیمارستان نمازی شیراز انجام گرفت. روش بررسی: این پژوهش به روش گذشته نگر (مورد- شاهدی) انجام گرفت. پرونده ی 9463 بیمار ترخیص شده در سه ماه آخر سال 1388 به روش گذشته نگر در بیمارستان نمازی شیراز بررسی و بر اساس نوع ترخیص تفکیک شد و با استفاده از چک لیستی تدوین شده توسط پژوهش گران و به روش نمونه گیری منظم انتخاب و بررسی گردید. داده ها پس از ورود به نرم افزار آماری SPSS با استفاده از آزمون های t-test، Chi-square و Logistic regression مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میزان ترخیص با رضایت شخصی در دوره ی مورد مطالعه، 9 درصد برآورد گردید. بین متغیرهای وضعیت بیمه (001/0 = P) و نوع بخش درمانی (050/0 > P) با ترخیص با رضایت شخصی، رابطه ی معنی داری وجود داشت. بیماران بخش اورژانس و بیماران فاقد بیمه به طور معنی داری بیشتر از سایر بیماران با رضایت شخصی بیمارستان را ترک نمودند. نتیجه گیری: درصد بالای ترخیص با رضایت شخصی در بیمارستان مورد مطالعه، به خصوص در بخش اورژانس، بایستی از سوی مسؤولین این بیمارستان مورد توجه قرار گیرد و پس از شناخت علل و عوامل امر، اقدامات مؤثر جهت کاستن میزان این ترخیص صورت گیرد.

مقدمه: مراقبت سرپایی یک قسمت تفکیک ناپذیر از سیستم مراقبت بهداشتی و درمانی است که اغلب درگاه ورود بیمار به سیستم مراقبت بهداشتی می باشد. مراقبت سرپایی با کیفیت بالا، نقش مهمی در کاهش میزان مرگ و میر و ناخوشی دارد. کیفیت اطلاعات نیز نقش اساسی را در ایمنی و کیفیت مراقبت سرپایی ایفا می کند، بنابراین مدیریت صحیح اطلاعات در این حیطه امری ضروری می باشد. پژوهش حاضر با هدف، شناسایی وضعیت سیستم مدیریت اطلاعات مراقبت سرپایی بیمارستان های تابعه ی دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران انجام گرفت. روش بررسی: مطالعه ی توصیفی حاضر، سیستم مدیریت اطلاعات مراقبت سرپایی (درمانگاه و اورژانس) بیمارستان های تابعه ی دانشگاه های علوم پزشکی شهید بهشتی و تهران را در سال 1389 مورد بررسی قرار داد. داده ها به روش پرسش و با ابزار پرسش نامه جمع آوری گردید. حجم نمونه مطابق با حجم جامعه، تعداد 42 بیمارستان بود. روایی ابزار بر اساس اعتبار محتوا و پایایی آن از طریق آزمون مجدد تعیین گردید و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: هیچ کدام از سیستم های مدیریت اطلاعات مراقبت سرپایی از تحلیل کیفی برای ارتقای کیفیت داده های جمع آوری شده استفاده نکرده بودند، همچنین 62 درصد مراکز اورژانس و 6/78 درصد درمانگاه های تحت مطالعه، هیچ اقدامی برای سازماندهی درون پرونده ای انجام ندادند. نتیجه گیری: وجود سیستم مدیریت اطلاعات مراقبت سرپایی پویا و کارامد امری ضروری و حیاتی می باشد، بنابراین باید فرایندها و قوانین مربوط به جمع آوری، ذخیره سازی، پردازش و توزیع اطلاعات در سیستم مدیریت اطلاعات مراقبت سرپایی اصلاح و بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: امروزه سازمان ها برای بیشینه کردن سود و کمینه کردن هزینه، مشتریان را بخش بندی می کنند، اما برای سرمایه گذاری بر روی توسعه ی کالاها و خدمات نیاز است تا علاوه بر بخش بندی، ترکیب بهینه ی آن ها و یا به عبارت دیگر، تعداد یا درصد مشتریان در هر بخش مشخص شود. بنابراین هدف این مقاله، ارایه ی روشی برای تعیین ترکیب بهینه ی مشتریان بر مبنای الگوی Kano و با استفاده از برنامه ریزی آرمانی بوده است. بنابراین به منظور به دست آوردن ترکیب بهینه ی مشتریان، از معیار حداکثر سازی رضایتمندی مشتریان استفاده شد. روش بررسی: این مطالعه، از نظر هدف، توسعه ای- کاربردی، از نظر زمان گردآوری از نوع پیمایشی- مقطعی، از نظر ماهیت داده ها از نوع کمی و همچنین از نظر مسأله پژوهش از نوع توصیفی بود. پس از بررسی مطالعات مربوط به رضایتمندی مشتری، ابعاد کیفیت خدمات، الگوی Kano و برنامه ریزی آرمانی، چارچوبی ارایه شده است که مشخص کننده ی ترکیب بهینه ی مشتریان بر مبنای الگوی Kano و با استفاده از برنامه ریزی آرمانی است. داده های مورد نظر از طریق تکمیل پرسش نامه توسط بیماران در فاصله ی زمانی مرداد تا آذر 1389 در کلینیک تخصصی قلب بیمارستان الزهرای (س) اصفهان جمع آوری شده است. جامعه ی آماری در این مطالعه 196 تن از بیمارانی است که در محدوده ی زمانی بیان شده، به کلینیک تخصصی قلب بیمارستان الزهرای (س) اصفهان مراجعه کردند. جهت تعیین روایی پرسش نامه ها از روایی صوری (به دلیل استاندارد بودن سؤال ها) و جهت محاسبه ی قابلیت پایایی، از ضریب Cronbach's alpha استفاده شد. روش نمونه برداری در این مطالعه از نوع احتمالی و به روش تصادفی ساده است، الگوی پیشنهادی با استفاده از نرم افزار WINQSB (Win quantitative system for business) مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بعد از حل و تحلیل الگوی پیشنهادی یافته های مطالعه، نشان دهنده ی آن است که روش پیشنهادی قادر به تعیین ترکیب بهینه ی بیماران بیمارستان است؛ به گونه ای که مدیریت در برنامه ریزی امکانات خود باید 34 درصد بیماران را از بیماران مبتلا به بیماری حمله ی قلبی (انفارکتوس عضله ی قلب) و 66 درصد بیماران را از بیماران مبتلا به بیماری دریچه ای قلب انتخاب نماید. نتیجه گیری: به طور کلی می توان از نتایج این مطالعه به منظور مؤثر بودن در بخش بندی مشتریان (بیماران)، برنامه ریزی برای فراهم کردن خدمات متناسب با نیازهای مشتریان مختلف و افزایش نتایج مثبت کسب شده از طرف بیمارستان اشاره کرد.

مقدمه: در این مقاله از یک مدل رگرسیونی انتقال ملایم پانل برای ارتباط بین مخارج بهداشتی و درامد استفاده می شود. در این رویکرد، تغییر پارامترها در بین کشورها و همچنین تغییر پارامترها در طول زمان به شیوه ای پیوسته الگوسازی می شود. لذا این رویکرد برای رفع ناهمگنی بین کشورها و تغییرپذیری ارتباط بین تولید ناخالص داخلی (Gross domestic product یا GDP) و مخارج بهداشتی در طول زمان مناسب است. هدف این مقاله این بوده است که آزمون شود آیا مراقبت های بهداشتی کالایی لوکس است یا خیر؟. روش بررسی: داده ها از مشاهدات سری زمانی و مقطعی شامل 14 کشور خاورمیانه از جمله ایران و برای 17 سال (2006-1990) تشکیل شده است. کل مشاهدات برابر 238 تعیین شد. داده ها از پایگاه سازمان بهداشت جهانی (World health organization یا WHO) و پایگاه شاخص های توسعه ی جهانی (World development indicators یا WDI) (2008) تهیه گردید. همچنین یافته های تحقیق با استفاده از روش برنامه نویسی در نرم افزار Eviews مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: کشش درامدی برای اکثر کشورها کم تر از یک است. به علاوه ارتباط بین درامد و مخارج بهداشتی تحت تأثیر پیشرفت های تکنولوژیکی بین کشورها تغییر کرده است. تخمین ها نشان داد که کشش درامدی مخارج بهداشتی بین سال های 2006- 1990 برای تمامی کشورها به طور پایداری افزایش یافته است. نتیجه گیری: تغییرات تکنیکی یکی ازعوامل اساسی و بسیار مهم می باشد که بر روی رشد مخارج بهداشتی در کشورهای خاورمیانه اثر می گذارد. لذا سیاست گذاران حوزه ی بهداشت باید افزایش نسبت هزینه های بهداشتی به همراه رشد تکنولوژی را در برنامه ریزی های خود لحاظ کنند. همچنین با توجه به این که کشش هزینه های سلامت نسبت به درامد ثابت نبوده و به سطح تکنولوژی یا امید به زندگی در کشورهای خاورمیانه بستگی دارد، لذا این کشورها از جمله ایران که تغییرات سریع تری را در هرم سنی خود تجربه می کنند باید آمادگی لازم برای افزایش سهم این هزینه ها و همچنین توسعه ی کمی و کیفی بیمه های درمانی را داشته باشند.

مقدمه: افزایش حجم اطلاعات در علوم مختلف از جمله پزشکی، اطلاع رسانان را برآن داشته است تا با ارایه ی راهکارهای مؤثر، راه دستیابی به اطلاعات را برای رشته های پزشکی و پیراپزشکی فراهم سازند. بنابراین، هدف پژوهش حاضر تعیین میزان آشنایی و استفاده ی پزشکان بیمارستان های آموزشی شهر اصفهان با کتابخانه ی ملی دیجیتال پزشکی ایران (Iranian national medical digital library یا INMDL) بوده است. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه ی توصیفی- پیمایشی بود که در جامعه ی پزشکان شاغل در 9 بیمارستان آموزشی شهر اصفهان انجام شد. بر اساس جدول تعیین حجم نمونه ی Morgan از بین 500 پزشک شاغل در 9 بیمارستان، 217 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه ی محقق ساخته بود که روایی آن مورد تأیید 4 نفر از استادان رشته ی کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی قرار گرفت و جهت تأیید پایایی آن پس از پرسش نامه ها بین 10 نفر از اعضای جامعه به صورت آزمایشی توزیع و Cronbach's alpha آن محاسبه شد که برابر با 87/0 بود. تحلیل داده ها بر اساس پاسخ های 127 پرسش نامه ی تکمیل شده و در نرم افزار 18SPSS انجام شد. یافته ها: آشنایی و استفاده ی پزشکان از پایگاه های مجلات الکترونیک، بانک های الکترونیک جامع و پایگاه کتاب های الکترونیک INMDL بسیار کم بود. ضمن اینکه در میان منابع الکترونیکی در ابتدا مجلات الکترونیکی، سپس بانک های اطلاعاتی و در نهایت کتاب های الکترونیکی مورد استفاده قرار گرفتند. بین میزان آشنایی و همچنین میزان استفاده ی پزشکان با درجه ی تحصیلی ایشان رابطه ی معنی دار وجود داشت. بین دو متغیر آشنایی و استفاده از منابع الکترونیک INMDL همبستگی زیاد مشاهده شد. در میان پایگاه های مجلات الکترونیکی (Science direct)، پایگاه های کتاب های الکترونیکی (MD consult) و بانک های اطلاعاتی (MD consult) بیشترین استفاده را داشتند. مهم ترین شیوه ی آشنایی پزشکان با INMDL راهنمایی کتابداران بود. نتیجه گیری: با توجه به لزوم اطلاع رسانی و آموزش به پزشکان، باید کتابداران کتابخانه های بیمارستانی و دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی نقش فعال تری در اطلاع رسانی و آموزش شیوه های جست وجوی اطلاعات به جامعه ی پزشکان ایفا کنند. در این راستا و با توجه به مشکل کمبود وقت برای پزشکان متخصص، آموزش استفاده از امکانات خدمات آگاهی رسانی (Alert) و RSS برای ایشان ضروری به نظر می رسد. همچنین پیشنهاد می شود در صورت لزوم با به کارگیری نیروهای متخصص در کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، امکان آموزش فردی برای پزشکان فراهم شود.

مقدمه: کارت امتیازی متوازن به عنوان یکی از ابزارهای موفق در زمینه ی ارزیابی عملکرد، میزان اهمیت مناظر و همچنین شاخص های تحت هر منظر را نه به طور نسبی و نه به طور مطلق ارایه نمی دهد. در این مطالعه برای رفع این نقص، از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، جهت وزن دهی به مناظر و شاخص های کارت امتیازی متوازن در بیمارستان استفاده شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر، تحقیقی کاربردی از نوع توصیفی- مقطعی بود که در سال 1389 در بیمارستان هاشمی نژاد تهران انجام شد. ابتدا لیستی از شاخص های ارزیابی عملکرد با رویکرد کارت امتیازی متوازن تهیه شد و مقایسات زوجی از روش میدانی و توزیع پرسش نامه ی تحلیل سلسله مراتبی استاندارد، با نرخ سازگاری پایین تر از 1/0- بین 7 خبره ی تصمیم گیری به دست آمد. سپس از طریق FAHP (Fuzzy analytical hierarchy process) وزن هر شاخص و هر منظر به دست آمد. در پایان میزان تحقق موزون هر یک از آن ها در سال 1389 مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: در میان مناظر کارت امتیازی متوازن، منظر ذی نفعان جامعه و عرصه ی خدمت با 11/28 درصد از برتری اندکی نسبت به سایر مناظر برخوردار بود. همچنین در میان شاخص ها نیز میزان رضایت مندی بیماران، همراهان و همچنین فراگیران بیش ترین اهمیت را در عملکرد بیمارستان داشت. همچنین امتیاز نهایی عملکرد در سال 1389، 88/95 درصد محاسبه گردید. نتیجه گیری: این تحقیق یک رویکرد تلفیقی BSC-FAHP (Balanced scorecard-FAHP) را به منظور بهبود ارزیابی عملکرد بیمارستان پیشنهاد می کند. از این رو نتایج آن می تواند مدیران و مشتریان بخش بهداشت و درمان را در اخذ تصمیمات درست و استراتژی های مناسب برای آینده یاری نماید.

مقدمه: رشد روزافزون بیماران مزمنی که به حمایت دایمی نیاز دارند و کارکنانی که روزانه در معرض فشارهای روحی و روانی قرار می گیرند، به بیمارستان هایی نیاز دارد که به برنامه ی ارتقای سلامت به عنوان یک خدمت کلیدی و مهم توجه داشته باشند. برنامه ی ارتقای سلامت توسط سازمان جهانی بهداشت در دهه ی 1990عنوان گردید و تا امروز تعداد زیادی از بیمارستان ها در تمام قاره ها و در بسیاری از کشورها برنامه ی ارتقای سلامت را پیاده نموده اند. از این رو، پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی برنامه های ارتقای سلامت در بیمارستان های پایلوت سازمان جهانی بهداشت صورت گرفت. روش بررسی: این مقاله حاصل یک مطالعه ی توصیفی- تطبیقی و کاربردی بود که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مطالعه ی کتابخانه ای (دیجیتال و چاپی) و گزارش سازمان جهانی بهداشت در خصوص برنامه های بیمارستان های اروپایی پایلوت در طرح «برنامه ی بیمارستان متعهد به ارتقای سلامت» گردآوری گردید. جامعه ی پژوهش شامل 20 بیمارستان اروپایی پایلوت برنامه ی بیمارستان متعهد به ارتقای سلامت سازمان جهانی بهداشت در بین سال های 97-1993 بود. در نهایت، داده های گردآوری شده، جدول بندی، توصیف و مقایسه شدند. یافته ها: برنامه های ارتقای سلامت در قالب 4 دسته پروژه ی اصلی (توجه به ارتقای سلامت در بیمار، کارکنان، بیمارستان و جامعه) انجام شد و برای هر یک از این دسته پروژه ها، تعدادی زیر پروژه تعریف گردید. به طور کلی، 149 زیر پروژه در بیمارستان های مورد مطالعه انجام شد. 100 درصد بیمارستان های مورد مطالعه در شبکه ی بیمارستان های متعهد به ارتقای سلامت عضویت داشتند. تمام بیمارستان ها به جز بیمارستان Prague در پروژه ی پایلوت سازمان جهانی بهداشت شرکت نمودند. 31 درصد از بیمارستان ها در اجرای برنامه ی ارتقای سلامت با سایر سازمان ها در ارتباط بودند. 78 درصد بیمارستان ها بیشتر از 10 زیر پروژه داشتند و زیر پروژه های مربوط به پروژه ی ارتقای سلامت بیمار، از همه بیشتر بود. تمام بیمارستان های مورد مطالعه، به اطلاع رسانی برنامه های خود با سایر بیمارستان ها پرداختند. وجود شاخص ارزیابی برای برنامه های ارتقای سلامت در 75 درصد بیمارستان ها لحاظ شده بود. همه ی بیمارستان ها برای اجرای پروژه های مربوط به ارتقای سلامت، یک ساختار پروژه را تعریف نمودند. نتیجه گیری: سازمان جهانی بهداشت در اجرای برنامه ی بیمارستان متعهد به ارتقای سلامت، انجام یک سری اقدامات (مانند انجام پروژه های ارتقای سلامت، عضویت در شبکه ی جهانی ارتقای سلامت، تدوین شاخص ارزیابی برای برنامه های ارتقای سلامت و ...) را در بیمارستان ها ضروری دانسته است که در نهایت منجر به بهبود سلامت در بیمار، کارکنان، بیمارستان و جامعه خواهد شد.

مقدمه: بررسی وضیعت بیمارستان های دارای تکنیک جراحی از راه دور (Telesurgery) در کشور از لحاظ برخورداری از استانداردهای تعیین شده به منظور اجرای صحیح و اصولی این جراحی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو هدف این پژوهش سنجش امکانات و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری، ارتباطی، استانداردها، روش های حفظ حریم شخصی و محرمانگی و نیروی انسانی لازم جهت پشتیبانی از اجرای برنامه های جراحی از راه دور بود. روش بررسی: این تحقیق از نوع توصیفی بود. جامعه ی پژوهش متشکل از 23 بیمارستان آموزشی درمانی تابعه ی دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران در سال 1388بود. انتخاب بیمارستان ها بر اساس روش های نمونه گیری هدفمند و سپس روش های نمونه گیری طبقه بندی شده و تصادفی ساده انجام گردید.گردآوری داده ها به روش مشاهده و مصاحبه و با استفاده از ابزار چک لیست انجام گردید. روایی ابزار پژوهش از طریق روش اعتبار محتوا تعیین گردید. تحلیل داده های گردآوری شده با استفاده از آمار توصیفی، در حد تعیین فراوانی مطلق و نسبی انجام گردید. یافته ها: از 23 بیمارستان تحت مطالعه، تنها 10 بیمارستان از تکنیک های جراحی از راه دور بهره می گرفتند. بیشترین تجهیزات به کار رفته در برنامه ی جراحی از راه دور، دوربین فیلمبرداری 100 درصد و میکروفون 80 درصد بود. 70 درصد بیمارستان های تحت بررسی از استاندارد TCP/IP استفاده می کردند. 80 درصد بیمارستان ها به منظور حفظ امنیت اطلاعات، از روش تکمیل و دریافت رضایت نامه ی آگاهانه بهره می گرفتند. نتیجه گیری: وضعیت بیمارستان های دارای تکنیک Telesurgery در ایران از نظر برخورداری از زیرساخت های استاندارد در زمینه ی برنامه های جراحی از راه دور ضعیف ارزیابی میگردد. در نهایت پیشنهاد می گردد که جهت اجرای موفقیت آمیز برنامه های Telesurgery دسترسی و توزیع زیرساخت ها، تجهیزات، روش های ارتباطی و استاندارهای مناسب فراهم گردد.

مقدمه: بیمارستان ها به عنوان پرهزینه ترین و مهمترین اجزای نظام مراقبت پزشکی مطرح هستند، بنابراین بازشناخت اقتصادی این بخش و توجه کامل به کارایی و عوامل مؤثر بر آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. هدف این مطالعه بررسی کارایی بیمارستان های منتخب استان آذربایجان غربی با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها می باشد. روش کار: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی تحلیلی می باشد که به صورت مقطعی و گذشته نگر در سال 1388 انجام گرفت. متغیرهای نهاده تعداد تخت فعال، تعداد پزشک و سایر پرسنل و متغیرهای ستانده تخت روز اشغالی و پذیرش سرپایی در بیمارستان های مورد مطالعه بودند . تجزیه و تحلیل اطلاعات توسط روش تحلیل فراگیر داده ها و نرم افزار Deap2,1 و با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس ( VRS ) صورت پذیرفت. در این مطالعه هم انتقال مازادها و هم انتقال شعاعی مورد برآورد قرار گرفت و علاوه بر تعیین کارایی در بیمارستان های منتخب، استفاده بیش از حد مطلوب نهاده ها در سال 1388 محاسبه شد. یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از روش تحلیل فراگیر داده ها در سال 1388 میانگین کارایی فنی بیمارستان های مورد مطالعه 0.584، متوسط کارآیی فنی خالص (کارآیی مدیریتی) بیمارستان ها 0.782 و متوسط کارآیی مقیاس آنها 0.771 بوده است. به عبارتی، ظرفیت ارتقاء کارایی در این بیمارستان ها بدون هیچ گونه افزایشی در هزینه ها و به کارگیری همان میزان از نهاده ها تا حدود 41.5 درصد می باشد. از کل بیمارستان های دانشگاه فقط 4 بیمارستان دارای کارایی فنی یک می باشند. علاوه بر آن در این بیمارستان ها وجود عوامل تولید مازاد آشکار می باشد. بحث: کاهش عوامل تولید مازاد بر اساس نتایج روش تحلیل فراگیر داده ها نقش عمده ای در کاهش هزینه های بیمارستان و بخش بهداشت و درمان خواهد داشت. از طرفی در بیمارستان هایی که دارای کارایی فنی کمتر از یک می باشند مقادیر اولیه و بهینه نهاده آنها باهم متفاوت و دارای مازاد نهاده می باشند. از این رو بیمارستان های مذکور برای رسیدن به حداکثر کارایی باید به تعداد مازادهای خود از مقادیر اولیه نهاده ها کم کنند تا به سطح کارایی مطلوب دست یابند. از نتایج به کارگیری این روش به عنوان معیاری برای اتخاذ تصمیم در خصوص تخصیص منابع و همچنین کنترل و بهبود عملکرد بیمارستان ها می توان استفاده کرد.

مقدمه: افزایش کارایی نظام سلامت یکی از مواردی است که اکثر سیاستگذاران بخش سلامت به عنوان یکی از موارد اصلاح نظام سلامت بر آن تأکید دارند. این مطالعه با هدف مقایسه کارایی هزینه های بخش سلامت در ایران و کشور های منتخب با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها طی سال های 1377 تا 1387 انجام شد. روش کار: این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی - کاربردی است. در این پژوهش برای تعیین کارایی بخش سلامت کشور ایران و سایر کشور های منتخب که مجموعاً شامل 40 کشور می باشند از روش تحلیل فراگیر داده ها ( DEA ) استفاده شد. یافته ها: بخش سلامت ایران طی دوره 1377 تا 1378 به طور متوسط دارای کارایی فنی برابر 2.77 درصد بوده است. ایران در بین تمام کشور های مورد بررسی رتبه شانزدهم را از نظر کارایی بخش سلامت کسب نموده است. بحث: کارایی فنی هزینه های بخش سلامت ایران تقریباً هفتاد درصد مقدار ایده آل است. از آنجا که افزایش هزینه های بخش سلامت به تنهایی نمی تواند منجر به بهبود شاخص های بهداشتی شود، لذا سیاست گذاران بخش سلامت همواره باید با سیاست گذاری های مناسب و اجرای این سیاست ها کارایی این هزینه ها را افزایش دهند. توسعه بیمه های همگانی، ارتقاء و بهبود سبک زندگی، اصلاحات سازمانی و توجه بیشتر به اقدامات پیشگیرانه از جمله مواردی هستند که موجب افزایش کارایی این هزینه ها می شوند.

مقدمه: ساختار شبکه های هم تألیفی ( co-authorship ) از گرهها/نویسندگان و روابط بین گرهها تشکیل شده است. فنون تحلیل شبکه اجتماعی برای کشف الگوهای این روابط به کار می رود. هدف از این پژوهش، ترسیم شبکه علمی حوزه طب اورژانس ایران طی سالهای 2001 تا 2011 است. روش کار : پژوهش حاضر با استفاده از فنون تحلیل شبکه اجتماعی و تحلیل خوشه انجام شده است منبع گردآوری داده ها، پایگاه اطلاعاتی web of science است. گردآوری داده ها به دو صورت جستجوی موضوعی و جستجو با نام تک تک متخصصین صورت گرفت. برای تعیین الگوهای استنادی از دو شاخص، عامل تأثیر و تعداد استنادات استفاده شد . تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار های Histcite ، Bibexcel و Pajek صورت گرفت. یافته ها: یافته ها نشان دادند که روند صعودی مقالات حوزه طب اورژانس، در سه سال اخیر بوده است. بیشترین همکاری بین المللی در سال 2011 با هفت مقاله مشاهده شد. بیشترین تعداد مقالات در سال2011 با 37 مقاله و بیشتیرین میزان استناد در سال 2007 با 84 استناد بود. ترسیم شبکه حوزه طب اورژانس از هفت خوشه و شبکه متخصصین طب اورژانس از 11 خوشه تشکیل شده است. بحث: به علت بین رشته ای بودن حوزه طب اورژانس، همکاری و اشتراک دانش متخصصین طب اورژانس با متخصصین سایر رشته ها در پیشرفت این حوزه می تواند موثر واقع شود

مقدمه: یکی از روش های معرفی شده برای ارزیابی کیفیت منابع وب، بررسی شاخص های ظاهری این منابع می باشد. هدف این تحقیق بررسی ارتباط بین کیفیت اطلاعات و شاخص های ظاهری در صفحات وب فارسی مرتبط با سلامت عمومی می باشد. روش کار: این پژوهش از نوع همبستگی است. نمونه های مورد مطالعه از طریق جستجوی متن آزاد ده کلید واژه درحوزه بیماری های مزمن در موتورهای جستجوی گوگل و یاهو انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل دو چک لیست بود که پایایی آنها به وسیله آزمون مجدد(test- retest) مورد تأئید قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون ضریب همبستگی خطی پیرسون استفاده شد. یافته ها: 50 درصد صفحات مطالعه شده دارای تمامی معیار های کیفیت اطلاعات بودند و هیچ کدام از نمونه ها دارای تمامی شاخص های ظاهری مورد مطالعه نبوده اند. معیارهای کیفیت اطلاعات و شاخص های ظاهری به طور میانگین و به ترتیب در 76.2 و 42.9 درصد از صفحات وب مورد پژوهش وجود داشته اند. بین نمرات معیارهای کیفیت اطلاعات و شاخص های ظاهری در صفحات وب فارسی مرتبط با سلامت عمومی رابطه معنا داری وجود ندارد. بحث: در این وضعیت شاخص های ظاهری نمی توانند راهکار مناسبی جهت قضاوت در مورد کیفیت اطلاعات صفحات وب فارسی مرتبط با حوزه سلامت عمومی باشند. در نتیجه در حال حاضر ابزارهای معرفی شده و پیشنهادی موجود نیز نمی توانند به صورت واقعی نشان دهنده کیفیت محتوای اطلاعاتی در صفحات وب فارسی باشند. کلیدواژه ها: کیفیت اطلاعات وب، معیارهای کیفیت اطلاعات، شاخص های کیفیت اطلاعات وب، اطلاعات سلامت عمومی

مقدمه: امروزه در دانشگاه های علوم پزشکی، شاهد توسعه سیستم های اطلاعات رایانه ای مراقبت سلامت، رویکرد پزشکی مبتنی بر شواهد، و حرکت به سمت آموزش الکترونیک هستیم. بنابراین دانشجویان علوم پزشکی برای موفقیت در عصر حاضر، نیاز به آشنایی با رایانه و فناوری اطلاعات دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی سواد رایانه ای دانشجویان دوره دکترای عمومی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بود. روش کار: این پژوهش یک مطالعه مشاهده ای و مقطعی بود که در سال تحصیلی 88-89 انجام شده است. جمعیت مورد مطالعه شامل 243 نفر از دانشجویان دوره دکتری عمومی (پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی) دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بود. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که روایی و پایایی ان تأیید شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش های آمار توصیفی در نرم افزار SPSS تحلیل گردیدند. یافته ها: میزان آشنایی دانشجویان با رایانه درحد پایینی (35 درصد) قرار داشت. در مقایسه دانش پایه دانشجویان در مورد رایانه بیشترین آشنایی (48 درصد) مربوط به توانایی در به کارگیری کامپیوتر و مدیریت فایل ها و کمترین (19 درصد) مربوط به توانایی در مدیریت سیستم عامل ویندوز بود. در توانایی استفاده از بسته نرم افزاری میکروسافت آفیس بیشترین آشنایی (75 درصد) مربوط به برنامه پاورپوینت و کمترین (9 درصد) مربوط به برنامه اکسس بود. میزان آشنایی دانشجویان با اینترنت و شبکه وب (39 درصد) بود. دانشجویان کمتر از روش های جستجوی پیشرفته اطلاعات در اینترنت استفاده می کردند. دانشجویان پسر از سواد رایانه ای بیشتری نسبت به دانشجویان دختر برخوردار بودند. بحث: در مجموع دانشجویان آشنایی مطلوبی با مهارت های سواد رایانه ای نداشتند. بنابراین، برنامه ریزی به منظور آموزش مهارت های سواد رایانه ای در دانشگاه های علوم پزشکی ضروری می باشد.

مقدمه: اطلاعات مرگ در تدوین برنامه های سلامت نقشی اساسی دارد و کدگذاری علل مرگ به سازماندهی این اطلاعات می انجامد. هدف این مطالعه بررسی تأثیر خطاهای تکمیل گواهی فوت بر کدگذاری علت زمینه ای مرگ در بیمارستان شهید محمدی بندرعباس است. روش کار: این پژوهش توصیفی مقطعی در شش ماهه دوم سال 1390 و با مطالعه گواهی فوت همه متوفیان انجام شد. ابتدا اطلاعات گواهی فوت بر روی فرم های جداگانه ای ثبت شد و رزیدنت های هر بخش نس ب ت به تعیین توالی های گواهی فوت اقدام نمودند. سپس پژوهشگر نسبت به کدگذاری مجدد گواهی ها و مقایسه آن ها با کدهای کدگذار ان اصلی اقدام نمود. نهایتاً برای استخراج اطلاعات مربوط به خطاهای مستندسازی، پژوهشگر به خود گواهی فوت مراجعه نمود. داده ها وارد نرم افزار SPSS شد و از طریق آمار توصیفی و آزمون کای دو و با محاسبه فاصله اطمینان 95 درصد تحل یل شد. یافته ها: صحت کدگذاری علت زمینه ای مرگ برابر با 51.7 درصد بود. صحت کدگذاری رابطه معنی داری با خطاهای ماژورداشت ( 001. P= ) اما با خطاهای مینور رابطه معنی داری نداشت. از بین خطاهای ماژور «درج علل مرگ دارای با شدت یکسان» بیشترین تأثیر (82.1 درصد خطا در کدگذاری) را داشت. بین زبان تکمیل گواهی فوت و وقوع خطاهای ماژور و مینور رابطه معنی داری (به ترتیب 227. و 006. درصد) وجود داشت. بین تعداد خطوط و وقوع هر دوی این خطاها نیز رابطه معنی داری (000. درصد) دیده شد. بحث: تأثیر خطاهای ماژور بر صحت کدگذاری علت زمینه ای مرگ ثابت شد ، که برای رفع آن باید پزشکان را درباره نحوه تکمیل گواهی آموزش داد و ساختار گواهی نیز نیاز مند اصلاح می باشد.