ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۰۱ تا ۸۲۰ مورد از کل ۷٬۷۰۹ مورد.
۸۰۱.

پژوهشی در جایگاه کلامی بزنطی و منزلت وی نزد امام رضا (ع) و امام جواد (ع)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: امام رضا (ع) امام جواد(ع) اصحاب امامان شیعه (ع) اصحاب ایرانی امامان (ع) احمد بن ابی نصر بزنطی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱۴ تعداد دانلود : ۷۵۴
بررسی حیات فرهنگی و اجتماعی اصحاب امامان شیعه:، نظر تاریخ پژوهان دهه های اخیر را به خود جلب کرده است. اغلب پژوهش های جدید، احمد بن محمد بن عمرو بن ابی نصر بزنطی (م221ه .ق) را به عنوان یکی از اصحاب امام رضا(ع) مورد توجه قرار داده اند اما به همراهی او با امام جواد(ع) و نیز جایگاه کلامی او به صورت بایسته نپرداخته اند. این نوشتار پس از مروری بر زندگی نامه بزنطی، آرای کلامی او را موضوع بررسی خود قرار داده است و پس از ارائه تحلیلی درباره جایگاه او در بین جریان های کلامی آن روزگار، روایات کلامی او را با تکیه بر محتوا و قالب بیان آن، گزارش کرده است؛ در ادامه، میزان و چگونگی ارتباط او با این دو امام را با استناد به شواهد تاریخی، مقایسه کرده و با اثبات این مدعا که پاره ای از روایات بزنظی از امام رضا(ع)، در حقیقت منقول از امام جواد(ع) است، به این نتیجه رسیده است که وی، با وجود فاصله جغرافیایی که با اصحاب امام رضا(ع) داشت، توانست در عهد امام جواد(ع) هم جایگاه ویژه خود را در بین آنان حفظ کند.
۸۰۲.

مطالعه تطبیقی اصول مدیریت اسلامی و مدیریت با بررسی سیره امام علی(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مدیریت اسلامی اصول مدیریت مدیریت نوین سیره امام علی (ع)

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی انسان و جامعه در روایات
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی
تعداد بازدید : ۱۵۷۹ تعداد دانلود : ۱۵۳۷
هدف این مقاله مطالعه و تطبیق اصول مدیریت نوین و مدیریت اسلامی با محوریت سیرة امام علی(ع) است. بدین منظور پس از توصیف اهمیت مدیریت و جایگاه مدیریت اسلامی، نظر و شیوة عمل رهبران اسلام در زمینه مهمترین اصول مدیریت (برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی، هدایت و رهبری و کنترل و ارزیابی) بحث شده است. برای یافتن مصادیق عملی مدیریت اسلامی علاوه بر سیرة نبوی، از سخنان و سیرة حضرت علی (ع) به عنوان حاکم و مدیر اسلامی استفاده شده است. این بررسی علاوه بر روشن نمودن تشابه مدیریت نوین با رهبری و مدیریت در اسلام، نشان دهندة توجه و اشراف رهبران دینی بر اصول مدیریت و کاربرد آنها در چهارده قرن پیش بوده است. بطوری که نمونه های متعددی از بکارگیری اصول مدیریت علمی ازجمله: هدف گذاری و برنامه ریزی سیاسی و اقتصادی برای فرماندهان، سازماندهی منابع مالی و انسانی، تعیین سلسله مراتب اداری،گزینش نیروی انسانی، هماهنگی میان نیروها، هدایت و نظارت و کنترل و غیره در متون و منابع معتبر اسلامی بویژه در کتاب نهج البلاغه یافت می شود. رعایت و التزام عملی به نکات دقیق مدیریتی توسط رهبران الهی که در متون و منابع اسلامی منعکس شده است، بررسی بیشتر آنها را با هدف کشف سایر اصول و رموز پنهان مدیریت اسلامی ضروری می نماید.
۸۰۳.

وقفة نقدیة مع زیارة الجامعة(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر شعر و ادبیات در روایات
تعداد بازدید : ۶۴۹ تعداد دانلود : ۴۴۸
این مقاله زیارت جامعه کبیره را که از ناحیة امام هادی7 صادر شده، از جهت ادبی و بلاغی بررسی می کند. معنای لغوی زیارت، تحیت و سلام، علّت ورود صیغه های جمع در زیارت جامعه، تحلیل نقدی، اقتباس عبارات زیارت از قرآن، عنصر سجع، و دیگر صنایع ادبی، از عناوین مقاله است.
۸۰۴.

بررسی تطبیقی دعای عرفة امام حسین(ع) و امام سجاد(ع)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دعا امام حسین(ع) امام سجّاد(ع) صحیفة سجّادیّه دعای عرفه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی امامان معصوم
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ کربلا
تعداد بازدید : ۲۱۲۴ تعداد دانلود : ۸۷۶
دعای پر فیض روز عرفه که از امام حسین(ع)نقل شده است، یکی از ژرف ترین دعاهای مأثور از ائمة اهل بیت(ع) است. این دعا در حد خود گنجینه ای گران بها از معارف والای الهی به شمار می رود. همانند این دعا، دعای روز عرفة امام سجاد(ع) است که در صحیفة سجادیه نقل شده است. آن چه در این مقاله در پی آنیم، بازشناسی شیوه های نیایش در این دو دعا از نگاه فنی و ادبی است. روش این مقاله از نوع تحلیلی - تطبیقی است و از مهمترین نتایج این بررسی می-توان به همسانی ساختاری و محتوایی این دو دعا اشاره کرد که بیشتر در راستای اصلاح رفتار فردی و اجتماعی انسان متمرکز است.
۸۰۵.

بررسی ویژگی های اخلاقی یهود عصر پیامبر(ص) و نقش آنان در شبهة تغییر قبله از منظر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن یهود پیامبر (ص) شبهه قبله ویژگی های اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره‌ حضرت محمد(ص)
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و عرب جزیره العرب قبل از اسلام
تعداد بازدید : ۱۹۲۰ تعداد دانلود : ۱۱۶۰
یهودیان عصر پیامبر (ص)ویژگی های اخلاقی خاصی نظیر نژادپرستی، پیمان شکنی، بهانه جویی، استکبار و حسادت داشتند، لذا در مواجهه با پیامبر اکرم (ص)، وقتی که دیدند هر روز بر جمعیّت پیروان دین اسلام افزوده می شود و دین جدید گسترش روزافزونی دارد، به دلیل ویژگی های مذکور، تحمل پیشرفت اسلام را نداشتند. از این رو، علاوه بر دسیسه ها و نقشه های شوم خود، شروع به شبهه پراکنی علیه پیامبر نمودند. خداوند نیز پاسخی منطقی بهشبهات خاصة آنان داده است. از مهم ترین شبهات یهودیان، اعتراض به تغییر قبله است. در این پژوهش، ویژگی های اخلاقی یهود عصر پیامبر (ص)و شبهة آنان در باب تغییر قبله وپاسخ های قرآنبدان تبیین شده است و با بهره گیری از تفاسیر مهم و تأکید ویژه بر تفسیر المیزانبررسی شده است.
۸۰۶.

تأملی در ابراز مودت و دوستی عبدالرحمان جامی به اهل بیت پیامبر(ص)

کلیدواژه‌ها: اهل سنت عبدالرحمان جامی نعت پیامبر (ص) منقبت خاندان پیامبر

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه کلیات مذاهب فقهی اهل سنت
تعداد بازدید : ۸۵۲ تعداد دانلود : ۸۱۰
آثارهنری و ادبی ، آن گاه که از سرچشمه زلال اندیشه های پاک دین اسلام نشات می گیرد ، محصول باطروات و همسان با روح انسان می شود که گویی مائده آسمانی هست که در کام جان می نشیند و روان آدمی را می پروراند. موثرین ترین ممدوحان شاعران که در طول تاریخ ، دفتر شاعران را رنگ و بوی الهی و ملکوتی داده اند ، پیامبراسلام(ص)،خلفای راشدین و اهل بیت پیامبر است که ، نتیجه دلدادگی و ارادت شاعران است که در آثارشان هویدا می شود . مولاناعبدالرحمان جامی یکی از شاعران اهل سنت است که در کنار نعت وستایش رسول اکرم(ص)ومدح خلفای راشدین با سرودن چندین شعر در منقبت علی بن ابی طالب و فرزندانش ،دوستی و مودت خود را ابراز کرده است . این مقاله درصدد است جلوه هایی از احساسات جامی را در برخی آثار او نشان دهد .
۸۰۷.

صحابه حسین(ع)، ویژگی ها و فضیلت ها (2)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عاشورا اصحاب حسین (ع) ویژگی ها و فضائل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۸ تعداد دانلود : ۶۴۵
یکی از ساحت ها و قلمروهایی که ما را در شناخت دقیق و عمیق عاشورا راهبری و یاری می رساند، شناخت ابعاد و اضلاع شخصیت یاران و صحابة اوست؛ شناخت یاران، اسوه ها و الگوهایی متعالی را فراروی نسل امروز نیز قرار خواهد داد. در شماره پیشین برخی ویژگی ها و فضیلت ها مانند پیروزی در آزمون ها، معرفت و بصیرت، عزت مندی و ذلّت ناپذیری، آزادی و رهایی، کانون رحمت و شدّت، اخلاص در بینش و منش مطرح شد، در این شماره ویژگی های دیگر چون شجاعت و دلاوری، ولایت مداری، صبر و استقامت، غیرت و حمیّت دینی، مواسات و همدلی و روشنگری و بصیرت افزایی مطرح می شود.
۸۰۸.

نگاه مختصری به اندیشه های ابوالاعلی مودودی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکومت اسلامی اندیشه های سیاسی مودودی جاهلیت مدرن جهان سنت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶۱ تعداد دانلود : ۱۷۶۶
ابوالاعلی مودودی از متفکران و اندیشمندان برجسته شبه قاره هند است. افکار او تأثیر بلافصلی بر آراء و عقاید مسلمانان منطقه و دیگر بلاد اسلامی گذاشت. باور بسیاری از محققان آن است که او محرک و مشوق بسیاری از گروه های مسلمانی است که در جهان اسلام به کنش های سیاسی و اجتماعی روی آوردند. مودودی به تحقق جهان آرمانی- اسلامی باور داشت. نظریه ای که برای بسیاری از مسلمانان خسته و ناامید در دوران معاصر، دوایی شفابخش بود. بسیاری بر این باورند که گروه های مسلح و فعالان زیرزمینی در نقاط مختلف مناطق اسلامی تحت تأثیر گفتمان «حاکمیت خداوند»، «جاهلیت»، «تمدن غرب» و «لزوم تحقق جامعه اصیل اسلامی» قرار گرفتند. یعنی همان دنیای خیال انگیزی که از نظر مسلمانان سنی مذهب در صدر اسلام محقق شده بود و جنبش سلفی چیزی نبود جز دست یازیدن به آن خلوص تاریخی و میراث طاهری که تنها در دوران پیامبر(ص) و خلفای راشدین تحقق یافته بود. در این مقاله برآنیم تا برداشتی عمومی از این نگره ارائه دهیم و در نهایت نشان دهیم که آیا تصویری که مودودی از تفکر سیاسی خود ارائه می دهد واجد آن جامعیت و اثرگذاری بوده است یا خیر؟ در نهایت به تحلیل این مهم پردازیم که مودودی تا چه اندازه ای در سیاسی کردن پیروان شریعت محور در جهان سنت نقش داشته است. نکته مهم در این میان اذعان به این حقیقت است که وی نمی تواند تصویری دقیق و خوانا از تفکر سیاسی خود برای آنچه آرمان اسلامی می داند ارائه دهد. این اندیشه ها بیش از آن که دقیق و راهگشا باشند، تصویری مبهم از جامعه مد نظر مودودی ارائه می دهند.
۸۰۹.

جایگاه حضرت فاطمه (س) در فرهنگ شیعیان با تکیه برسنخ شناسی احادیث و روایات متون شیعی قرن چهارم تا ششم هجری

کلیدواژه‌ها: فاطمه زهرا ‏‫(س) احادیث شیعی ایران اسلامی قرون میانه فرهنگ شیعیان متون شیعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۲ تعداد دانلود : ۶۵۳
در رویکرد تاریخی به فرهنگ شیعی می توان روند تثبیت جایگاه شخصیت های مذهبی در فرهنگ شیعیان را با تکیه بر مواجه ی معناکاوانه با متون تاریخی شیعی مورد بررسی قرار داد. فاطمه زهرا (س) از مهم ترین شخصیت هایی است که در عقاید و فرهنگ شیعی جایگاهی محوری دارد. فاطمه زهرا (س) به مثابه مرجع ارتباطی نبوت و امامت و ولایت در نظام عقاید شیعی است. فرهنگ شیعیان به عنوان باورمندان به عقاید مذهب شیعه نیز در روند تاریخی تحولات فرقه ی شیعه از قرون اولیه ی تاریخ اسلام تا قرن ششم هجری، مجالی برای معنابخشی و حفظ و بازتولید این نظام عقیدتی بوده است. مجامع و متون شیعی که از طریق احادیث و روایات منتسب به معصومین (ع) به عنوان منابع و مراجع فکر و فرهنگ شیعه پیونددهنده ی بین عقیده ی شیعی و فرهنگ شیعیان بوده اند. براین مبنا در این مقاله با تکیه بر سنخ شناسی احادیث و روایات متون شیعی از قرن چهارم تا ششم هجری به چگونگی روند تثبیت جایگاه فاطمه (س) به واسطه ی بازروایت احادیث گوناگون درباره ی ایشان در ابعاد مختلف شخصیت تاریخی و نقش عقیدتی فاطمه زهرا (س)  در فرهنگ شیعی در زمینه ی تحولات تاریخی این قرون پرداخته می شود. ارتقای کمی و کیفی نگرش فضائل نگارانه به جایگاه فاطمه زهرا (س) از قرن چهارم تا ششم در احادیث منابع شیعی نشان از برجسته شدن و اهمیت یافتن این وجه از ابعاد شخصیتی ایشان در فرهنگ شیعی به عنوان الگویی اخلاقی و منبع ولایی در فرهنگ شیعیان است.
۸۱۰.

معرفی کتاب: ثوره الامام الحسین فی المصنفات المصریه فی القرن العشرین المیلادی

۸۱۱.

جایگاه تاریخ عصر خلفای راشدین در آثار شرق شناسان

کلیدواژه‌ها: اسلام شرق شناسی خلفای راشدین شرق شناسان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و عرب تاریخ خلفای نخستین
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگری
تعداد بازدید : ۱۵۴۵ تعداد دانلود : ۱۰۸۹
شرق شناسی به عنوان پدیده ای که در چند سده اخیر کشورهای شرقی با آن مواجه هستند، مطالعات و تحقیقاتی است که کشورهای غربی در مورد مسائل تاریخی، اجتماعی، مردم-شناسی، زبان شناختی، فرهنگی و مذهبی کشورهای شرقی انجام می دهند. این مطالعات با اهداف، انگیزه ها و شیوه های پژوهشی متفاوتی صورت گرفته است. مطالعات در حوزه مباحث قرآنی، تاریخ دوره پیامبر(ص)، تاریخ عصر خلفای راشدین و سایر ادوار تاریخ اسلام مورد توجه شرق شناسان بوده است. البته شرق شناسی حوزه ای وسیع تر از اسلام و مسلمانان دارد و همه فعالیت های مربوط به شرق خواه اسلامی وخواه غیر اسلامی را دربردارد. مقاله حاضر ترجمه بخشی از کتاب ""الاستشراق و التاریخ الاسلامی"" تألیف دکتر فاروق عمر فوزی است که به بررسی مطالعات شرق شناسی در حوزه تاریخ عصر خلفای راشدین پرداخته است.
۸۱۲.

روش شناسی مناظرات امام حسین(ع) در جریان قیام عاشورا

کلیدواژه‌ها: عاشورا اصول اخلاقی امام حسین (ع) روش شناسی مناظرات منطق حاکم بر ساختار منطق حاکم بر محتوا

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی امامان معصوم
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ کربلا
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق مناظره و گفتگوی علمی
تعداد بازدید : ۱۷۸۸ تعداد دانلود : ۱۴۹۰
قیام امام حسین (ع) یکی از مهمترین قیام های حق طلبانه تاریخ بشریت است که حامل درس ها و معارفی سترگ است. امام حسین (ع) از ابتدای قیام تا لحظه شهادت مناظرات و احتجاج هایی با افراد مختلف داشته اند که بر این مناظرات از لحاظ ساختار ، محتوا و اصول اخلاقی، منطقی خاص حاکم بوده است. این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی با تکیه بر مناظرات امام حسین(ع) در جریان قیام عاشورا جهت دستیابی به منطق حاکم بر مناظرات ایشان سامان یافته که حاصل آن چنین شد: در مناظرات از حیث ساختار حضرت از فنون پیش بردن بحث به صورت منظم، اقرار گرفتن از خصم با سؤالات حساب شده، نقد دقیق سخن، مقابله و مقایسه، تسجیل ،قرار گرفتن در جایگاه پرسش گر، بیدار نمودن فطرت و به کارگیری زبان انگیزشی استفاده کرده است. از لحاظ محتوایی آن حضرت در این مناظرات به کتاب و سنت نبوی و مقبولات طرف مقابل استناد کرده اند و درباب اصول اخلاقی به مواردی همچون مهربانی، داشتن صبر و تحمل ، خیرخواهی نسبت به طرف مقابل ، حسن نیت داشتن، پرهیز از کینه توزی ،دوری از مغالطه،تواضع در قول،احترام به طرف مقابل،عذرپذیری ،ترک تعصب و آزادمنشی توجه کرده اند.
۸۱۴.

سیره راهبردی امام صادق (ع) در برابر انحرافات اعتقادی

کلیدواژه‌ها: امام صادق (ع) نحله های فکری مذاهب کلامی انحرافات اعتقادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۳ تعداد دانلود : ۴۷۲
پیدایی اندیشه های گوناگون کلامی، همراه با تحرکات فرقه ها و نحله های انحرافای در نیمهاول سده دوم هجری که دوره تکوین مذاهب اسلامی شمرده می شود، موجب شد تاپیشوایشیعیان امام جعفرصادق (ع) ، به شیوه های مختلفی به مقابله و پاسخگویی با آنان برخیزد. آنحضرت با اتخاذ مواضعی عالمانه به تبیین حقیقت اسلام، نفی نظریه ها و استدلال هایمخالفان، ارائه کاستی ها و تناقضات داشته های آنان، راهی میانه و معتدلانه برگزیده و بار پایهبراهین عقلی و مستند به سنت اسلامی، به ارائه تفکرات درست اسلام دست یازیده است. اینمقاله با چنین رویکردی، به بررسی و تبیین مواضع امام(ع) پرداخته و شیوه ها و نوع برخوردایشان با مخالفان فکری را تحلیل می کند با این فرضیه که آن حضرت در مواجهه با مخالفان،از روش های علمی و عقلی بهره برده است.
۸۱۵.

بررسی جایگاه دولت آل عُیون و نقش آن در گسترش تشیع در بحرین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ضرب سکه تشیع بحرین مساجد آل عیون شعراء

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان آسیا خاورمیانه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
  4. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ ادیان
تعداد بازدید : ۱۰۲۷ تعداد دانلود : ۸۰۴
در بحرین قدیم، تشیع قدمتی دیرینه دارد و از اواخر قرن سوم هجری به بعد شاهد شکل گیری دولت های مختلف شیعی بوده که از میان آنها، آل عیون از حیث دیرپایی و تأثیرگذاری در گسترش شیعه اهمیت بیشتری داشته است. در این تحقیق ضمن نمایاندن جایگاه دولت شیعی آل عیون در بحرین، نقش آنان در گسترش تشیع مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های تحقیق حاکی از ریشه دار بودن تشیع در آن سرزمین است. زمینه ها و عواملی از قرن نخست هجری موجب توسعه تشیع در بحرین بوده و با ضعف عباسیان، شیعیان این منطقه موفق به تشکیل دولت شدند. ساخت مکان های مذهبی مثل مساجد و مدارس، تربیت علما دینی و آثار علمی آنان، وجود شاعران دوستدار اهل بیت ^ ، ارتباط آل عیون و اندیشوران بحرینی با کانون های علمی و مقدس در عراق و ضرب سکه به نام اهل بیت ^ را می توان ازجمله محورهای مهم فعالیت این دولت برای گسترش تشیع دانست. شیوه پژوهش در این نوشتار، توصیفی تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است.
۸۱۶.

اصول و قواعد اقتصادی حاکم بر عهدنامه ها و قراردادهای دوره پیامبر (ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرارداد عدالت اقتصادی عهدنامه عصر پیامبر (ص) اصل اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره‌ حضرت محمد(ص)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ سیاسی مسلمین
تعداد بازدید : ۱۴۰۵ تعداد دانلود : ۱۳۹۱
پیامبر گرامی اسلام از آغاز دعوتَش به دنبال برپایی دولت و نظام سیاسی کاملی بود. هنگامی که در مدینه به چنین دولتی دست یافت، با توجه به واقعیت اقتصادی آن شهر؛ یعنی دشواریهای زندگانی و فقر شماری از مهاجران، برای بِه سازی اقتصادی و تحقق عدالت اقتصادی و زُدایش فقر و کاهش محرومیت آنان، بسیار کوشید. برای نمونه، بر پایه اوضاع و احوال زمانی، قراردادهایی با گروه های مسلمان و نامسلمان آن جامعه میبست که بیشتر آنها به حوزه اصلی زندگی مردم؛ یعنی اقتصاد معطوف بودند. پیامبر با بهرهگیری از منابع مالی برآمده از قراردادها، برای رفع نابرابری های اقتصادی و رسیدن به عدالت اجتماعی پایدار تلاش می کرد. این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی به چیستی اصول و قواعد اقتصادی حاکم بر قراردادها و عهدنامه های پیامبر (ص) با دیگران پاسخ میگوید. بنابر فرضیه اصلی پژوهش، عدالت اقتصادی برجسته ترین اصل حاکم بر این پیمانها بوده است.
۸۱۷.

تاثیر منابع تاریخی اهل سنت در مطالعات سیره شناسی ائمه؛ (مطالعه موردی سیره امام سجادع و تاریخ مدینه دمشق ابن عساکر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: منابع تاریخی تاریخ اهل بیت (ع) مطالعات سیره ای سیره امام سجاد (ع) تاریخ مدینه دمشق

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگاری
تعداد بازدید : ۱۲۲۲ تعداد دانلود : ۶۷۴
توجه به منابع تاریخی در مطالعات سیره شناسی از اهمیت بسزایی برخوردار است. منابعی که جایگاه کمتری در حوزه تولید میراث مکتوب میان شیعیان را به خود اختصاص داده است. در مقابل اهل سنت، نسبت به نگارش متون تاریخی توجه جدی تری از خود نشان داده اند. هم از این روست که به نظر می رسید برای فهم و تبیین تاریخ تشیع و اهل بیت توجه به این طیف از منابع سنی امری ضرور است. حال این سوال شایسته پاسخ است که برای فهم تاریخی اهل بیت رجوع به دادهای تاریخی اهل سنت چه جایگاهی دارد؟ در این نوشتار این فرضیه دنبال می شود که به نظر می رسد منابع تاریخی اهل سنت تاثیر معناداری در مطالعات سیره شناسی ائمه دارد. از همین روی تاریخ و سیره امام سجادع بر اساس کتاب تاریخ مدینه مدینه دمشق ابن عساکر(م.571ق.) با سه منبع امامی، یعنی الارشاد شیخ مفید(م.413ق.)، الخرائج قطب راوندی(م.573ق.) و مناقب آل ابی طالب ابن شهرآشوب(م.588ق.) مورد مطالعه قرار گرفته تا این فرضیه مورد راست آزمایی قرار گیرد. از این رو با بررسی مقایسه ای میان مقدار اطلاعات ارائه شده میان این سه منبع امامی و یک منبع سنی درباره امام سجادع، نشان داده شده که اختلاف قابل توجهی میان حجمِ کمی و محتوایی اطلاعات ارائه شده آن ها وجود دارد بگونه ای که عدم توجه به آن ها آشکارا در نتایج پژوهش می تواند اثرگذار باشد.
۸۱۸.

تجلی رویدادهای شگفت پس از شهادت امام حسین (ع) در منابع اهل سنت

کلیدواژه‌ها: عاشورا شهادت کربلا امام حسین (ع) اهل سنت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی امامان معصوم
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ کربلا
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات مکاتب حدیثی اهل سنت
تعداد بازدید : ۱۷۹۵ تعداد دانلود : ۹۲۹
متون تاریخی- اسلامی، وقایع خارق العاده ای را پس از شهادت امام حسین (ع) انعکاس داده اند. عذاب ها و بلاهای جسمی و روحی که گریبان-گیر قاتلان و هتاکان به مقام حضرت شد، وقایع شگرفی مانند: تغییر و تحوّل در نظم جهان، گریه و نوحه جنیان و پریان در سوگ حضرت، مشاهده و نقل کرامات مختلف از رأسِ مبارک حضرت، به امر خدا، نمونه هایی از این حوادث شگفتند. اهتمام به جمع آوری اسنادی که این وقایع شگفت را انعکاس داده اند، می تواند بُعد جدیدی از زیبایی های قیام امام حسین (ع) را به نمایش در آورد. در پژوهش حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی گردآوری شده است، با استفاده از منابع معتبر تاریخی اهل سنّت به نقل اسناد این حوادث خارق العاده پرداخته می-شود. یافته های پژوهش حاکی از این مطلب است که در توصیف اتفاقات پس از شهادت اباعبدالله(ع)، اهل سنّت، ابعاد مختلفی از حوادث شگفت را نقل کرده اند که در طول تاریخ هیچ سابقه ای قبل از عاشورا و قیام حضرت نداشته است و این خود حاکی از عظمت قیام امام حسین (ع) و بزرگی مصیبت وارده بر اهل بیت(ع) است.
۸۱۹.

جمعیت شناسی حواشی فرات و جایگاه آن مقارن قیام عاشورا

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عراق قیام عاشورا ساکنان حواشی فرات جغرافیای تاریخی فرات جمعیت شناسی حواشی فرات

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه جغرافیای تاریخی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ کربلا
تعداد بازدید : ۱۱۲۰ تعداد دانلود : ۹۵۶
در حاشیه ی رود فرات در سال 61 هجری نهضتی بس بزرگ و جاودان رقم خورد . شناخت ساکنان حواشی محل این قیام در بین النهرین بسیار مهم است . ساکنان عراق از یکپارچگی و تجانس در بافت جمعیتی خویش برخوردار نبودند . این ویژگی یکی از عوامل پی آمدهای حادثه ی عاشورا به شمار می رود و در نتیجه عاشورای خونینی رقم خورد . این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که ساکنا ن حواشی فرات و ناحیه ی بین النهرین از چه بافت جمعیتی برخوردار بودند؟ و هم چنین آیا عدم تجانس قومیتی آن ها در غلبه سپاه اموی تاثیر گذار بوده است؟ ساکنان نواحی فرات گروه هایی متشکل از اعراب مهاجر ، عشایر عرب ، ایرانیان ، موالی ، کردها ، بومیان آرامی ، نبطی و اهل کتاب بودند . اینان با یکدیگر یک دل و متحد نبودند و این خصیصه ی آنان از قدیم الایام تا قرن ها بعد ادامه یافت. در نتیجه دشمنان امام حسین (ع ) از این موقعیت نهایت سود و بهره را بردند .
۸۲۰.

نقش همسران اهل بیت(ع) در پیشبرد اهداف شریعت

کلیدواژه‌ها: اهل بیت (ع) همسرا شریعت امامت ولایت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۸ تعداد دانلود : ۳۴۷
بانوان اهل بیت(ع) که به عنوان همسران، مادران و خواهران امامان شیعه (ع) در تاریخ اسلام مطرح هستند، در ایفای مسئولیت های بزرگ خانوادگی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی که در راستای مساعدت به اهداف امامت و پیشبرد شریعت بوده است، نقش به سزایی داشته اند. در این نوشتار به این مسئله پرداخته شده است که همسران اهل بیت (ع) در پیشبرد اهداف شریعت چه نقشی ایفا کرده اند؟ از این رو ضمن بررسی این پرسش، این مدعا مد نظر قرار گرفته است که همسران اهل بیت (ع) با شرکت در فعالیت های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی زمینه ی تقویت و ترویج اهداف شریعت به ویژه اصل ولایت را فراهم کردند. این نوشتار با تکیه بر منابع و مآخذ محوری تاریخ اسلام انجام یافته است و ارائه ی الگویی از یک زن مسلمان و پیرو اصل ولایت، از جمله دستاوردهای این پژوهش است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان