عبدالهادی مسعودی

عبدالهادی مسعودی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۸ مورد.
۱.

فرایند ترجمه حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۳۰ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۵) 3 - 24

کلیدواژه‌ها: مرحله بندی روند ترجمه گام های دریافت محتوا مراحل بازگردان متن درآمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۹
این نوشته در پی تبیین فرآیند ترجمه حدیث و ارائه ده گام برای آن است. چهار گام در ناحیه زبان مبدأ و فهم متن و شش گام در عرصه بازگردان به زبان مقصد پیشنهاد شده است. چهارگام در مرحله دریافت محتوا عبارت اند از : دستیابی به معنای اصلی و کاربردی واژه های حدیث، فهم ساختار سخن، ریخت شناسی متن و توجه به فرامتن. شش گام ترجمه در عرصه بازگردان نیز شامل معادل یابی دقیق، بازتاب دادن بار ارزشی، انتقال ظرافت های معنایی، رعایت ساختار زبان مقصد، مقابله و اصلاح ترجمه و روان و زیباسازی آن است. کاربردی واژه های حدیث، فهم ساختار سخن، ریخت شناسی متن و توجه به فرامتن. شش گام ترجمه در عرصه بازگردان نیز شامل معادل یابی دقیق، بازتاب دادن بار ارزشی، انتقال ظرافت های معنایی، رعایت ساختار زبان مقصد، مقابله و اصلاح ترجمه و روان و زیباسازی آن است.
۲.

ارزش معرفتی تجربه فراحسی بر اساس سیره اهل بیت (علیه السّلام)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال ۲۹ تابستان ۱۴۰۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۸) 7 - 41

کلیدواژه‌ها: تجربه های فراحسی معرفت دینی سیره معصومان ارزش معرفتی اعتبار رؤیا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۹
تجربه های فراحسی به دریافت و ادراک اطلاعات از جهان خارج بدون استفاده از حواس پنج گانه اطلاق می شود. این پدیده مصادیق بسیاری، ازجمله خواب، مکاشفه، الهام، ارتباط با ارواح، کهانت، تجربه نزدیک به مرگ، اندیشه خوانی و ... دارد. این تجربه ها همواره با بشر بوده است. در عصر غیبت، تمسک به این تجربه ها برای رسیدن به معرفت دینی، با اهداف مختلف انجام می شود. بررسی ارزش معرفتی تجربه های فراحسی و تحلیل معرفتی آنها به دلیل گوناگونیِ تجربه ها و دخالت شیطان در آنها ضرورت می یابد. این مقاله با روش تحلیلی - توصیفی افزون بر بررسی ادلّه اثبات و نفی ارزش معرفتی این پدیده بر اساس سیره اهل بیت (علیهم السّلام)، ارزش معرفتی تجربه های فراحسی بر اساس سیره اهل بیت (علیهم السّلام) را نیز بررسی کرده و با روش کتابخانه ای، اطلاعات لازم را جمع آوری نموده است. یافته ها نشان می دهد که هیچ یک از روایات اسلامی به طور قطعی، اعتبار معرفتی این تجربه ها را برای غیرمعصومان، به ویژه در بیداری تأیید نمی کنند. افزون بر این، احتمال خطای معرفتی، تأثیرپذیری از عوامل شیطانی، و ضعف استنادی بسیاری از گزارش ها، پذیرش این تجربه ها را دشوار می کند. بنابراین تجربه های فراحسی فقط در چارچوب آموزه های وحیانی معتبرند و نمی توان از آنها به مثابه منبعی مستقل برای معرفت دینی استفاده کرد.        
۳.

معنایابی اصطلاح های درون حدیثی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۹ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۳) 3 - 22

کلیدواژه‌ها: گزاره های تبیینی شیوه تقلیدی معنایابی روش اجتهادی معنایابی گونه شناسی اصطلاح

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۸۹
برخی واژه ها یا عبارت ها تبدیل به اصطلاح می شوند و معنا یا کاربردی نوپدید در کنار معنای لغوی و اصلی خود می یابند. معنای بیشتر این کاربردهای جدید را نمی توان در کتاب های متداول لغت یافت و دستیابی به معنای آنها شیوه دیگری می طلبد. مقاله پیش رو، در پی ارائه شیوه هایی برای معنایابی اصطلاح های به کار رفته در متون حدیثی است و آن را در نمونه هایی به کار برده است. شیوه نخست، مراجعه به احادیث تبیین کننده است که یکی از منابع غنی آن، معانی الاخبار شیخ صدوق است. در شیوه دوم یا شیوه تقلیدی، به کتاب های غریب الحدیث و نیز شرح حدیث مراجعه می کنیم و معنای ارائه شده ایشان را می پذیریم. در شیوه سوم یا اجتهادی، همه کاربردهای واژه یا عبارت را گرد می آوریم و دسته بندی می کنیم؛ سپس به تحلیل و حدس زدن معنا می پردازیم و در پایان به نسبت سنجی معنای حدسی با سیاق متنی و مقامی اقدام می کنیم.
۴.

هم سنجی مفهوم حدیثی «ازدیاد ایمان» و نظریه «رشد ایمان» جیمز فاولر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۷) 23 - 48

کلیدواژه‌ها: حدیث رشد ایمان ازدیاد ایمان جیمزفاولر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۳۸
روایات اهلبیت(ع)، تعبیر «ازدیاد ایمان» را درباره ی تحولاتی در انسان مطرح می کند که علاوه بر بُعد اعتقادی و عبادی، ابعاد دیگر روانی و رفتاری وی را نیز در بر می گیرند. از دیگرسو؛ نظریه ی روان شناختی «مراحل رشد ایمانِ» جیمز فاولر، چیستیِ«رشد ایمان» را در قالب «افزایش و بهبود مجموعه ای از توانایی های شناختی، اجتماعی، اخلاقی و عاطفی در طول عمر» به تصویر می کشد. پژوهش حاضر درپی آن است تا با جمع آوری و بررسی مفهومیِ مهم ترین روایاتِ دالّ بر تعریف«ازدیاد ایمان»، این مفهوم حدیثی را با «مفهوم رشد ایمان» در نظریه ی فاولر مقایسه کند. از بررسی روایات چنین نتیجه می شود که «ازدیاد ایمان؛ تحقق، تثبیت و تعالی اجزاء و شاخص های شناختی، عاطفی،انگیزشی، اخلاقی و اجتماعیِ ایمان در ساحت های؛ روان، رفتار و گفتار انسان است». فاولر نیز با وجود عدم التزام به متعلَّقات الهی و وحیانی ایمان و فقدان سرمشق انسانی مطلق و کامل، معتقد بود که؛ «جهت گیری رشد ایمان به سمت سطوح پیشرفته تری از ادراک، یکپارچگی، ساختنِ معنا و روابط میان فردی است».
۵.

شیوه استخراج اصل ثابت رفتاری از سیره و گفتار معصومین علیهم السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۷ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۶) 212 - 230

کلیدواژه‌ها: رفتار معصوم اصل ثابت شیوه استخراج اصل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۴۳
کتاب های تاریخی، منابع حدیثی و نیز کتاب های تراجم و برخی منابع رجالی از مصادر شناخت رفتار معصومین علیهم السلام هستند. اما علیرغم وجود گزارش های فراوان از سیره معصومان علیهم السلام ، کاربرد برخی سیره های رفتاری در زمان حاضر با چالش روبروست. مسئله اصلی چگونگی دستیابی به اصول ثابت در رفتار معصومین علیهم السلام است به گونه ای که برای همه زمان ها ومکان ها به کار آید. برای پاسخ به این مسئله ، از شیوه گردآوری روایات و تحلیل آن ها بهره برده ایم. یافته های پژوهش نشان می دهد که امکان دست یابی به اصول ثابت نزد همه پژوهشیان میسر نیست ولی با تاکید بر برخی معیارها ، می توان شیوه ای برای استخراج اصول ثابت رفتاری به دست آورد. تصریح معصومان به اصل بودن برخی رفتارها ، فراوانی رفتاردر طول مدت حضور معصومین ، اصول ثابت رفتاری در قرآن و سر انجام تبیین متن چهار معیاری است که بر پایه آن ها به اصول ثابت رفتاری معصوم دست می یازیم به گونه ای که می توان در هر زمان و مکانی ، رفتار پسندیده در عصر معصوم را بازآفرینی کرد.
۶.

بررسی تطبیقی روایات تأویلی اثناعشری و اسماعیلی ناظر به آیات توحیدی قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۷ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۳) 3 - 27

کلیدواژه‌ها: تأویل روایات تأویلی اثناعشری روایات تأویلی اسماعیلی توحید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۱۳۱
بحث تأویل یکی از مباحث مهم در جهان اسلام است. مسئله اصلی اینتحقیق بررسی تطبیقی روایات تأویلی اثناعشری و اسماعیلی ناظر به قرآن کریم درحوزه معارف توحیدی است. تا کنون  میراث اسماعیلی با روایات تأویلی اثناعشریدر مباحث اعتقادی به ویژه معارف توحیدی اشتراک زیادی دارند؛ برای نمونه: تأویلآیه نور، تأویل عرش و کرسی، تأویل اسمای حسنای خداوند. بررسی سندیروایات تأویلی مشترک نشان گر نقش فعال راویان متهم به غلوّ و راویان دارای گرایش فطحی و واقفی است. در نتیجه، به صورت موجبه جزئیه تأثیرپذیری منابع حدیثی اثنا عشری و اسماعیلی در حوزه معارف توحیدی از جریان غلوّ و فرق انحرافی دوقرن نخست ثابت می شود. همچنین راویان مجهول در این اسناد به وفور یافتمی شوند که برخی از آنان گزارش شده اند. این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی به سامان رسیده است.  
۷.

معناشناسی «عقل عن الله» در روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۰) 25 - 41

کلیدواژه‌ها: اصطلاح شناسی کاربردشناسی نقش حروف اضافه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۴۲
این نوشتار به معناشناسی عبارت«عقل عن الله» در احادیث پرداخته است. به این منظور معنای لغوی «عقل» ارائه و کاربردهایش در ترکیب با حرف جرّ «عن» گردآوری و دسته بندی شده است. بر این پایه، عبارت «عقل عن» در روایات فقهی به معنای تحمل و پرداخت دیه خطای دیگری است. در روایات غیر فقهی اما، «عقل» به معنای فراگیری و دریافت و نگاهداری در ذهن است. در این حوزه، عبارت مزبور با واژه مبارک «الله» ترکیب شده که به معنای فراگیری و دریافت از خداست. در بیشتر این کاربردها، مفعول بی واسطه دیده نمی شود، ولی موجود و در تقدیر است؛ زیرا «عَقَلَ» فعل متعدی و نیازمند مفعول است. با توجه به وجود مفعول «أمره» در برخی از کاربردها و نیز سیاق روایات، می توان مفعول را فرمان یا شأن الهی و عبارت مزبور را به معنای فراگیری و دریافت اوامر الهی از خداوند یا آنچه به شأن او مربوط است، دانست؛ خواه این دریافت از طریق فرستادگان خدا باشد یا گوش سپردن به ندای فطرت.
۸.

بررسی مفهوم و اعتبار روایات اقبال و ادبار قلوب و رابطه آن با احادیث جهاد با نفس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۶ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۲) 3 - 24

کلیدواژه‌ها: احادیث شیعه فقه الحدیث اقبال قلوب ادبار قلوب جهاد با نفس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۱۲۴
در منابع روایی، احادیثی با عنوان اقبال و ادبار قلوب گزارش شده که انسان را به بهره بردن از نوافل در فرصتِ اقبال و ترک آن در هنگام ادبار دل ها سفارش می کند. از سوی دیگر، روایاتی تحت عنوان جهاد با نفس، انسان را به مبارزه حداکثری با نفس خود فرا می خواند که این دو دسته روایت متعارض به نظر می رسند. این نوشتار با روش توصیفی  - تحلیلی و با استفاده از شیوه گردآوری کتابخانه ای به بررسی صدوری - دلالی روایت اقبال و ادبار و تعارض آن ها با احادیث جهاد با نفس می پردازد. با بررسی های صورت گرفته می توان نتیجه گرفت که راهِ حل تعارض، استفاده از قاعده ورود و تمسک به روایاتی است که بیان گر راهکارهایی جهت درمان بیماری های روحی است.
۹.

«تبدیل» و «نوشتن کتاب با دستان»؛ تحلیلی زبان شناختی از دو گزاره موهم تحریف بایبل در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۰ 1 - 32

کلیدواژه‌ها: تحریف تبدیل کتابت تورات قرآن معناشناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۲۵۱
در میان آیاتی که معمولاً برای اثبات تحریف تورات بدان ها استناد می شود، دو دسته آیات خاص وجود دارند که بسیاری از محققان مسلمان و قرآن پژوهان غربی آن ها را حاکی از وقوع «تحریف لفظی» در تورات (و یا انجیل) قلمداد کرده اند. یکی آیاتی که در آن ها از «تبدیل» سخن به میان آمده و دیگری آیه 79 بقره که از «نوشتن کتاب با دستان» توسط یهودیان سخن می راند. پژوهش حاضر با تکیه بر دانش های معناشناسی و کاربردشناسی و با استناد به روابط بینامتنی تلاش می کند به بررسی این آیات بپردازد. این بررسی نشان می دهد که بر اساس کاربردهای قرآنی، «تبدیل» صرفاً موضوعی مربوط به فضای شفاهی است و هیچ ارتباطی با تورات یا سایر کتاب های مقدس ندارد؛ بلکه تنها ناظر به تبدیل سخن خاصی است که در قرآن صراحتاً به آن اشاره شده است. «نوشتن کتاب با دستان» نیز، برخلاف دیدگاه رایج نزد مفسران که آن را دال بر تحریف تورات یا جعل کتابی در کنار تورات می دانند، تنها اشاره به یک دیدگاه غلوآمیز یهودیان درباره چگونگی کتابت متن تورات دارد و بنابراین کاملاً بی ارتباط با موضوع تحریف است.
۱۰.

تأویل در روایات اسماعیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۴ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۹۲) 54 - 77

کلیدواژه‌ها: تأویل مثل و ممثول ابزار تأویل اسماعیلیه روایات تأویلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۱۵۵
اسماعیله، به عنوان فرقه پیشرو در تأویل و باطنی گری اهمیت فراوانی برای تأویل قایل است. تاکنون به صورت مستقل به بحث تأویل در روایات اسماعیلی پرداخته نشده است. سؤال این است که: مبانی، ابزارها و روش تأویل و منظور از حدیث اسماعیلی، در روایات اسماعیلیه چیست؟ هدف مقاله، ارتقای سطح مطالعات بین مذاهب دانش پژوهان حوزه و دانشگاه است که به روش توصیفی- تحلیلی به سرانجام رسیده است. بعد از تبیین ماهیت تأویل، به مبانی آن نظیر نظریه مثل و ممثول پرداخته، و علم اللغه و علم الاعداد و ... را از ابزارهای تأویل اسماعیلیه دانسته است. همچنین، روایات اسماعیلی را با استناد به منابع کهن اسماعیلیه، از پیامبر9، علی7 تا امام صادق7، و سپس اسماعیل، محمد بن اسماعیل تا امام آخرشان دانسته است. روش تأویل اسماعیلیه، روش عقلی نقلی است.
۱۱.

تحلیل کاربردشناختی آیات تصدیق برای پاسخ به مسأله تحریف تورات و انجیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 117 - 134

کلیدواژه‌ها: تحریف تصدیق تورات انجیل قرآن آیات بین یدین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۸ تعداد دانلود : ۵۸۴
آیات بسیاری در قرآن به صراحت حاکی از تصدیق تورات و انجیل هستند. این آیات معمولاً در تضاد با آیاتی قرار می گیرند که ظاهرشان دلالت بر تحریف تورات و انجیل می کند. معمولاً عالمان مسلمان توجیهاتی درباره چگونگی رفع این تعارض ارائه کرده اند که پذیرش هرکدام از آنها با چون وچراهایی همراه است؛ اما در سال های اخیر بسیاری از قرآن پژوهان مسلمان و غیرمسلمان با استناد به تحلیل متنی آیات تحریف استدلال کرده اند که قرآن اصولاً هیچ سخنی راجع به وقوع تحریف لفظی در تورات و انجیل نگفته است. پژوهش حاضر، در راستای تأیید این نظریه، نقطه تمرکز تحلیل ها را از آیات تحریف به آیات تصدیق منتقل می کند و تلاش می کند نشان دهد که اگر با استفاده از روش های پیشنهادشده در زبان شناسی کاربردی به بررسی این دسته از آیات بپردازیم، به لایه های پنهانی دست می یابیم که خود به تنهایی برای اثبات دیدگاه فوق، یعنی عدم اعتقاد قرآن به تحریف تورات و انجیل موجود در عصر نزول، کفایت می کند.
۱۲.

العلاقه بین صوره الموت والانسان فی نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات حدیثه فی نهج البلاغه السنه الثالثه خریف و شتاء ۱۳۹۸ (۱۴۴۱ق) العدد ۱ (المتوالی ۵) 127 - 137

کلیدواژه‌ها: الإمام علی (ع) فکر الموت الرغبات الرسم التوضیحی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۱۸۸
یعتبر استخدام الأدب الاستعاری وخلق الصور الجمیله للتعبیر عن المعانی العمیقه والمتسامیه من أهم خصائص لغه القرآن الکریم والروایات خاصه فی نهج البلاغه . والموت وعلاقته بالإنسان یعتبر من المواضیع التی یبرز فن الرسم التوضیحی نفسه فیه. الهدف من کتابه هذه المقاله هو اکتشاف صوره العلاقه بین الإنسان والموت فی نهج البلاغه . تعتمد هذه المقاله على دراسه مکتبیه ونهج وصفی تحلیلی ولها النتائج التالیه:تم تصویر الموت فی شکلین عامین فی نهج البلاغه . الصوره الأولی للموت تم تصویرها على أن الموت هو مخلوق خطیر وضار کالصیاد، والقاتل، أو العاصفه، أو الرصاصه وهلم جرا حیث قد یکون لکل منها مواجهه مفاجئه وصعبه مع الإنسان. فی الصوره الثانیه یعد الموت کحکم القوافل حیث یمکن أن یقصد الرحیل فی کل لحظه ویقود الإنسان کقافله إلى وجهه معینه. ویمکن للإنسان أن یتغلب على الموت فی فعل عمل الخیر حیث یکون بمثابه ارتداء الإنسان ثوب التقوی وهکذا سوف یکون له مواجهه غیر ضاره بل سیکون الموت بنهایه المتعه. ولکن باتباع الآمال الدنیویه لقد یهمل الموت وفی النهایه سوف یکون له لقاء صعب و مفاجئ.
۱۳.

روایات طبی؛ تبار و اعتبار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۳ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۸۷) 3 - 23

کلیدواژه‌ها: مأخذشناسی روایات طبی اعتبارسنجی روایات طبی معنایابی احادیث طبی گفت و گوی گام به گام مشارکتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۹۹
برای بهره گیری از روایات طبی نیازمند تبارشناسی، معناشناسی و اعتبارسنجی آن ها هستیم؛ یعنی مأخذ، سند و ناقلان هر روایت روشن شود و مفهوم متن و مقصود گوینده آن ها نیز بررسی گردد. اطمینان از فراگیری روایات طبی نسبت به همگان و رَوایی کاربرد آن در روزگار کنونی نیز نیازمند اعتبارسنجی آن ها از طریق سنجش با دانش پزشکی، تغذیه، گیاه شناسی یا تجربه های بالینی است. این امر با موانعی همچون تقدس روایات، آشنایی ناکافی با روش های تجربی و راه های بن بست روبه رو است. ما با نگاهی به ضرورت این سنجش، راه حل گفت و گوی گام به گام مشارکتی را پیشنهاد داده و در زدودن برخی موانع کوشیده ایم. در دل این بررسی ها برخی روایات طبی مرتبط را نیز آورده ایم.
۱۴.

سنجش کارآمدی معناشناسی علامه طباطبایی و ایزوتسو در مفهوم صدق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۱۸ پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۷ 69-94

کلیدواژه‌ها: مفاهیم اخلاقی صدق معناشناسی علامه طباطبایی ایزوتسو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۴ تعداد دانلود : ۵۲۴
امروزه تلاشهایی برای معناشناسی مفاهیم قرآنی به مدد روشهای نوین آغاز شده است. در این مقاله سعی شده است، دستاورد ایزوتسو در معناشناسی مفهوم صدق را که براساس مکتب قوم معناشناختی انجام داده است با معناشناسی همین مفهوم که علامه طباطبایی با روشهای سنتی انجام داده مقایسه کنیم تا با میزان کارامدی هر کدام از این روشها در عمل آشنا شویم. در این جهت گفتنی است که علامه طباطبایی براساس مبانی معناشناسانه خود که می توانیم آنرا در گروه مکاتب ذات گرایانه جای دهیم صدق را در اصل به معنای خبر مطابق با واقع دانسته که با بهره گیری از عنصر مطابقت که در این واژه وجود دارد به صورت مجازی به معانی دیگری مثل مطابقت رفتار با اعتقاد یا مطابقت ظاهر با باطن هم استعمال می شود. ایزوتسو معتقد است مفهوم صدق در جهانبینی اسلام در کنار معنای راستگویی، معنای جدیدی گرفته و آن امانت داری و پای بندی به عهد و پیمان است. در بررسی نهایی مشخص شده است هر چند ایزوتسو و علامه با بهره گیری از روشهای متفاوت توانسته اند تا حد قابل توجهی در معناشناسی صدق موفق باشند اما هر دو نظریه در معنایی که از مفهوم صدق ارائه داده اند حاوی نقاط مبهمی هستند و این نشان دهنده نیاز به مبانی یا روشهای دقیق تر در معناشناسی مفردات قرآن است.
۱۶.

فشار برزخی از نگاه حدیث(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: حدیث و اندیشه بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: برزخ مرگ فشار قبر سؤال قبر فشار برزخی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی معاد در روایات
تعداد بازدید : ۱۰۳۵ تعداد دانلود : ۶۱۴۳
در احادیث معصومین علیهم السلام با عناوینی همچون ضعطة القبر (که در فارسی به فشار قبر ترجمه می شود)، عذاب القبر، ضیق القبر و یا ضمة (فشار) برخورد می شود که همه این الفاظ به نوعی رنج، سختی، تنگی و عدم آسایش، آرامش و راحتی را بیان می کند و همه به قبر منتسب شده است. همچنین بیانات این بزرگواران خبر از وجود سختی های دیگری نیز پس از مرگ می دهد که البته تحت عناوین بالا نیستند و به قبر هم منتسب نشده اند. بررسی برخی جزئیات مربوط به این وقایع از جمله صور مختلف آنها، عوامل ایجاد کننده و اینکه شامل حال چه کسانی می شوند مواردی است که مقاله حاضر قصد بیان و بررسی آنها را دارد.
۱۷.

ساخت و اعتباریابی مقیاس عفو و گذشت بر اساس آموزه های اسلام

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی اسلامی سال دوم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۵ 6 - 33

کلیدواژه‌ها: مقیاس عفو روان شناسی مثبت عفو انتقام کینه بخشایش اسلام گذشت فضایل و توانمندی ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۱۱۵
این پژوهش در پی طراحی، ساخت و اعتباریابی مقیاس «عفو و گذشت با نگاه به منابع اسلامی» به منظور سنجش میزان عفو و گذشت در میان دانشجویان و طلاب گرامی است. بدین منظور، ابتدا با استفاده از منابع معتبر اسلامی، مؤلفه های عفو و گذشت تهیه و سپس بر اساس مؤلفه های اصلی، پرسش ها طراحی شد. بعد از داوری تخصصی استادان و کارشناسان، و همچنین اجرای آموزشی و حذف برخی پرسش ها با همبستگی پایین به ۳۴ پرسش تقلیل یافت و مقیاس اصلی با ۳۴ پرسش آماده اجرای نهایی شد و روی نمونه ۳۶۰ نفری دانشجویان دانشگاه قم و همچنین طلاب مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی= که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند اجرا گردید. نتایج تحلیل عاملی با روش مؤلفه ای اصلی با چرخش متعامد نشان داد که مقیاس دارای ۶ عامل «کینه توزی، بخشایش همدلانه، چشم پوشی، بخشایش کریمانه، رویکرد ترمیمی و کنترل خشم» است. یافته های حاصل از این پژوهش با کمک نرم افزار SPSS به دست آمد. همچنین، مقیاس عفو با روایی محتوایی بالا و آلفای کرونباخ ۹۰/۰ به تأیید رسید. نتیجه گیری: مقیاس عفو از دیدگاه اسلام روایی و اعتبار بالایی دارد و می تواند میزان عفو افراد را بسنجد.
۱۸.

بررسی تحلیلی کتاب های تطبیقی تخریج در اهل سنّت(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: حدیث و اندیشه پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: اعتبارسنجی حدیث کتاب های فقهی تخریج کتاب های تفسیری تخریج منابع تخریج دانش تخریج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۱ تعداد دانلود : ۵۴۷
تخریج، قالب و ابزاری برای اعتبارسنجی حدیث است که با منبع، سند، متن، موضوع و محتوا مرتبط است. لزوم شناخت کتاب های تخریج برای پژوهش گران این عرصه و نبود تحقیقی جامع در این راستا، ضرورت این پژوهش است. هدف این تحقیق، شناسایی کتاب های تطبیقی تخریج در اهل سنت است. مواد پژوهش، مقدمه، فهرست، متن کتاب ها و همچنین دیدگاه های دانشمندان علوم حدیث درباره این منابع است. ضمنِ این پژوهش، انواع، طرق، فایده و اقسام تخریج، مشخص می شود. تاکنون پژوهشی مستقل در بررسی تحلیلی و مقایسه گونه های مختلف کتاب های تخریج به صورت جامع انجام نشده؛ بنا بر این تحقیق حاضر، هم از جنبه جامع بودن و هم از جهت ساختاری، کاری نو در این زمینه محسوب می شود. منابع دانش تخریج به دو دسته تقسیم می شوند: کتاب های تطبیقی و نظری. این مقاله به بررسی تحلیلی مهم ترین منابع تطبیقی تخریج در اهل سنت پرداخته که در سه بخشِ کتاب های جامع، فقهی و تفسیری تنظیم شده است.
۱۹.

احادیث صعب و مستصعب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۰ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۷۵) 3 - 19

کلیدواژه‌ها: صعوبت حدیث اهل بیت (ع) صعوبت امر اهل بیت (ع) تحمل حدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۰۵
روایات فراوانی، حدیث آل محمد: را صعب و مستصعب دانسته اند. با گردآوری این روایات، روشن شد که منابع بیشتر آنها کهن و قابل اعتمادند؛ منابع معتبری مانند بصائر الدرجات، الکافی و برخی کتاب های شیخ صدوق. اسناد این روایات نیز متعدد و بر پایه ارزیابی نرم افزار درایه النور برخی از آنها، صحیح یا موثق هستند. از این رو، به صدور آنها اطمینان داریم. بر پایه لغت شناسی اجتهادی، تشکیل خانواده حدیث و یافتن قرینه های درونی و بیرونی، چنین فهمیده شد که مفهوم «حدیثنا» و صعوبت تحمل آن در بیشتر این روایات، به فضایل و کمالات بی نظیر اهل بیت: نظر دارد. برخی احادیث انگشت شمار این مجموعه نیز ناظر به صعوبت علمی مضمون حدیث است. این دو دسته حدیث با هم تعارض ندارند؛ زیرا علوم و معارف والای اهل بیت: نیز بخشی از کمالات وجودی ایشان است. مقصود اصلی احادیث صعب و مستصعب، خودداری از بازگوکردن کمالات وجودی اهل بیت: برای کسانی است که ظرفیت تحمل آن را ندارند.
۲۰.

مطالعه انتقادی دیدگاه عمر فلاته در باره آغاز پیدایش جعلِ حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۱۸ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۶۸) 29 - 49

کلیدواژه‌ها: احادیث موضوع الوضع فی الحدیث تاریخ پیدایش وضع حدیث نقد نظریه عمر فلاته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۰۲
مسأله آغاز پیدایش جعلِ حدیث یکی از مسائل مهم تاریخ حدیث است که از سوی محققان فریقین آرای متفاوت و گاه متناقضی در باره آن ابراز شده است. یکی از این آرا متعلق به عمر بن حسن بن عثمان فلاته، از نویسندگان معاصر اهل سنت است که کتاب الوضع فی الحدیث او از مهم ترین منابع موجود در مطالعات وضع شناسی به شمار می رود. وی با نقد آرای دیگران و طرح مستنداتی تاریخی کوشیده است تا پیدایش احادیث موضوع را در ثلث آخر قرن نخست هجری و حدود سال 67 هجری اثبات نماید. این پژوهه می کوشد تا با تحلیل دیدگاه عمر فلاته در دو رویکرد سلبی و ایجابی و نقد روشمند آن بر پایه باور های اهل سنت، وقوع جعل حدیث در زمان حیات پیامبر (ص) را اثبات نماید و پی آمد های این نظریه را _ که پیراستن دامان صحابه از غبار جعل و معرفی شیعیان به عنوان متهمان اصلی وضع حدیث است _ معرفی نماید.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان