فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۴۴۱ تا ۱٬۴۶۰ مورد از کل ۷۸٬۴۹۳ مورد.
حوزههای تخصصی:
انقلاب اسلامی ایران، در دوّمین مرحله ی خودسازی، جامعه پردازی و تمدّن سازی در چارچوب «نظریه ی نظام انقلابی» و با «مجاهدت جوانان» به سوی تحقق آرمانِ «ایجاد تمدّن نوین اسلامی» در حرکت است. برای تحقق این آرمان، دانشگاه ها نقش کلیدی در کادرسازی مدیران و کارشناسان مورد نیاز را دارند. از همین رو پژوهش حاضر باهدف دستیابی به الگوی کادرسازی دانشگاه تمدن ساز مبتنی بر منظومه فکری امام خامنه ای مدظله العالی به عنوان یکی از زیرساخت های اصلی در جریان علمی کشور، صورت گرفته است. این پژوهش از نظر فلسفه و پارادایم فلسفی در قلمرو پژوهش های تفسیری و مبتنی بر تفسیر داده های کیفی شکل گرفته و از روش شناسی تحلیل مضمون و نرم افزار اطلس تی (23) برای تجزیه وتحلیل داده های کیفی استفاده شده است. برای دستیابی به واحدهای تحلیل، پس از جستجوی کلیدواژه های کادرسازی، تربیت دانشجو، انسان سازی و مشتقات آنها در بیان و بنان انتشاریافته از امام خامنه ای مدظله العالی، در مجموع 263 واحد معنا شناسایی گردید. بر اساس یافته های پژوهش، 186 مضمون پایه، 14 مضمون سازمان دهنده ارائه شده که عبارتند از: جذب هدفمند دانشجو، نیازهای دانشی و فناورانه، اساتید، رشته دوره، متن و محتوا، مدیران و مسئولان، فضا و محیط در زیست بوم تربیتی، نظامات و شیوه های اسلامی و انقلابی، کادر تراز انقلاب اسلامی، دانش و فناوری پاسداری انقلاب اسلامی، توانایی کامل برای حراست از انقلاب اسلامی، تقویت بنیه های معنوی، انقلابی، تقویت ارزش های انقلابی، شناسایی و حل دانش بنیان نظام مسائل انقلاب اسلامی. در پایان مقاله نیز شبکه مضامین ترسیم و مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر در قلمرو کادرسازی دانشگاه تمدن ساز ارائه گردید.
شناسنامه مقابله
منبع:
دانش ها و آموزه های قرآن و حدیث سال ۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴
76 - 79
حوزههای تخصصی:
مقابله یا نمونه خوانی متن، به تطبیق دو متن با یکدیگر اطلاق می شود؛ خواه هر دو نسخه خطّی باشد یا چاپی یا الکترونیک و یا تلفیقی از این ها. مقابله یکی از مراحل پژوهش های متن محور حدیثی است. وجود خطاهای احتمالی از ناحیه کاتبان و ناسخان، ضرورت مقابله را دوچندان می کند. ارزش گذاری نسخه از حیث قدمت، رفع ابهامات خوانشی، کم شدن خطاهای نگارش، زمینه سازی برای تبار پژوهی نسخه های خطّی و چاپ ها از فواید مقابله است. گاهی یک متن چند بار مقابله می شود. در صورت اختلاط این مقابله ها، جمع بندی و تقویم النص که جزو مراحل پایانی متن پژوهی حدیثی است، مشکل شده و با آسیب عدم دقّت مواجه خواهد شد. برای کم شدن احتمال خطا در روند کار مقابله، لازم است اطّلاعاتی به عنوان شناسنامه هر مقابله ثبت شود. برخی از این اطّلاعات، قبل از شروع به مقابله، بخشی در اثنای آن و تعدادی پس از پایان کار تکمیل می شود. این شناسنامه، شامل اطّلاعاتی از متون و نسخی است که مقابله می شود. همچنین اطّلاعاتی کلّی از روند مقابله را در بر دارد و در صفحه اوّل هر مقابله، قرار داده می شود.
واکاوی مولفه های معروف و نسبت آن ها با اختیاربر پایه حدیث«تمّت السعاده»(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم حدیث سال ۲۹ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۴)
70 - 94
حوزههای تخصصی:
اغلب روایات باب المعروف در کتب حدیثی شیعه اشاره به جایگاه و آثار معروف یا همان احسان دارد و بدیهی است که صرف شناخت آثار احسان،کافی برای انجام آن نیست. بنابراین بعد از شناخت آثار معروف،نوبت به شناخت مراحل انجام معروف می رسد. حدیث «تمّت السعاده» تنها حدیثی است که مدلول آن بیانگر فرایند انجام معروف است. هدف این پژوهش بررسی فقه الحدیثی این روایت است. یافته های این پژوهش نشان می دهد این حدیث از اعتبار کافی برخوردار است و اختلاف چندانی میان نقل های این حدیث وجود ندارد. در این حدیث شریف فرایند انجام معروف از رغبت و قدرت آغاز می شود و با توفیق الهی پایان می یابد. نگارنده در این نوشتار بر آن است نخست مناسبات این سه مولّفه با یکدیگر یعنی «نسبت نیّت و توفیق، نسبت قدرت و توفیق» را نشان دهد و ثانیا به تبیین عدم ناسازگاری صنع الله بودن این سه مولفه با اختیار انسان بپردازد.
گذار از قابلگی سنتی به مامایی مدرن در عصر قاجار و پهلوی اول (تکوین علمی پس از تأسیس مدرسه قابلگی: 1290-1315 ش)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علم و تمدن در اسلام سال ۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۰
10 - 34
حوزههای تخصصی:
ویژگی های مشخص در هر حرفه ای سبب پیشرفت و بهبود وضعیت آن می شود. تکوین قابلگی به مامایی به عنوان شاخه ای از علوم طبی و تخصصی ویژه زنان در ایران، سبب تبدیل آن به دانشی مبتنی بر آموزش، پیشگیری، تحقیق، تشخیص و درمان گردید. مطابق تحقیقات انجام شده در زمینه گذار، عوامل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در بروز این رخداد به تنهایی یا با یکدیگر مؤثر بوده و در پژوهش های مختلف مورد بررسی قرارگرفته اند، آنچه دراین بین مغفول مانده، چگونگی تکوین علمی این حرفه است؛ بنابراین تلاش می شود با مقایسه منابع طب سنتی (قانون، ذخیره، مولودیه) به عنوان مراجع قابله های سنتی و منابع نوین (حفظ الصحه زنان، رساله در قابلگی) تدریس شده برای دانش آموزان مدرسه قابلگی و استفاده از منابع تاریخ اجتماعی برای درک وضعیت عمومی بهداشت زنان، به پاسخ این پرسش ها رسید که چه تغییراتی در قابلگی سنتی صورت گرفته است؟ کدام نیازهای طبی جامعه زنان پس از تکوین به مامایی، برطرف شده است؟ برای این منظور ابتدا وظایف شناخته شده یک قابله بیان شده، سپس همان رفتار در قالب یک مامای تحصیل کرده عنوان می گردد و تفاوت قابلگی و مامایی از نظر علمی آشکار و ضمن تبیین تغییرات، تأثیرات تکوین بیان می گردد. در خلأ مطالعات تاریخ پزشکی زنان در حوزه تخصصی طبی آن ها (قابلگی) و فقدان مطالب تحلیلی با دیدگاه طبی، یافته های پژوهش نشان می دهند، برخی از تحولات ماهیتی بوده و برخی دیگر به بهبود عملکرد این حرفه انجامیده و نتیجه گذار از قابلگی به مامایی در بهبود وضعیت بهداشتی مادران و کودکان، کاهش آمار مرگ ومیر و عوارض زایمان آشکار می گردد.
فسخ قرارداد و نحوه اعمال آن در فقه، حقوق ایران و فرانسه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فقه اقتصادی سال ۶ ویژه نامه ۱۴۰۳ ضمیمه شماره ۵
35 - 50
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: هدف مقاله حاضر فسخ قرارداد و نحوه اعمال آن در فقه، حقوق ایران و فرانسه است. در واقع هدف مقاله بررسی نقاط اشتراک و افتراق بین فسخ قرارداد و نحوه اعمال آن در حقوق ایران و فرانسه است.
مواد و روش ها: روش تحقیق، مقایسه ای و شیوه گردآوری اطلاعات کتاب خانه ای است. مواد و داده ها نیز کیفی است و از فیش برداری در گردآوری مطالب و داده ها استفاده شده است.
ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است.
یافته ها: یافته های مقاله نشان می دهد که بر خلاف حقوق فرانسه، قانون ایران در خصوص حق فسخ ابتدایی ناشی از عدم اجرای تعهد اصلی قراردادی ساکت بوده و در این مورد قاعدهای عام را در خود جای نداده است. درحالی که توجه به مسائلی از جمله پیچیدگی موضوع شناسایی و تحلیل مسئولیت طرفین و تبعات مثبت و منفی آن در زمان مذاکره، انعقاد، اجرا و تسویه از جمله مهم ترین موارد مورد توجه در قوانین دو کشور است.
نتیجه: نتایج مقاله نشان می دهد که در دکترین حقوقی ایران در خصوص فسخ قرارداد توسط یکی از طرفین گروهی فسخ قرارداد در فرض نقض آن از سوی یکی از طرفین قرارداد را توجیه نموده است. درحالی که گروه دیگر بر ضرورت شناسایی حق فسخ به عنوان قاعده ای عام نسبت به نقض تعهد در تمامی قراردادها تأکید نموده اند.
وَاَشرَقَتِ الأَرضُ بِنُورِ رَبِّها (زمر/ 69): ارزیابی دیدگاه مفسران اهل سنت
حوزههای تخصصی:
در آیات مختلفی از قرآن کریم، ازجمله در آیه ۶۹ سوره زمر از نور سخن به میان آمده است «وَ أَشرَقَتِ الأرضُ بِنورِ رَبّها» است. با این که در ظاهر معنای کلمه نور روشن است، ولی دقت در آیات قرآن بر ابهام آن می افزاید. این مطالعه به دنبال روشن کردن معنای این کلمه در کاربرد قرآنی آن در سوره زمر به روش تحلیلی- توصیفی با توجه به دیدگاه اهل سنت است. از سوی مفسران یادشده سه دیدگاه مشهور و چهار دیدگاه غیرمشهور دراین باره مطرح شده که دیدگاه های مشهور شامل تجلّی خداوند برای داوری بین مردم به عدالت و حق و برهان، روشن شدن زمین به نوری غیراز نور خورشید و ماه و تجلّی حقیقت و باطن اعمال در روز قیامت است و دیدگاه های غیرمشهور شامل نور قدرت پروردگار، نور قلب های مؤمنان، نور ساق پروردگار و نورانی شدن زمین نفس انسان به نور پروردگار است. در این مطالعه دیدگاه های یادشده، تحلیل و موردارزیابی قرار گرفته و دیدگاهی که با سیاق جملات آیه 69 زمر، سیاق آیات قبل و بعد از آیه محل بحث در سوره زمر و قرائن موجود در آیات دیگر قرآن سازگارتر به نظر می رسد، تبیین گردیده است.
تحلیل پیوند میان مؤلفه های صوری و اغراض معنایی، در سوره مبارکه زلزال (بر مبنای مفهومِ صورت المعنا و معنی المعنا در نظریه نظم جرجانی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر به منظور تحلیل اعجاز کلامی قرآن، به سنجش هماهنگی میان اغراض معنایی و مؤلفه های صوری در بخشی از متن قرآن کریم می پردازد. بدین منظور، سوره مبارکه زلزال، با توجه به ظرفیت های زبانی و بلاغی آن، به عنوان نمونه ای از این اعجاز کلامی بررسی می شود. نظریه «نظم»، به دلیل جامعیت در تحلیل عناصر صوری کلام، چهارچوب نظری مقاله را تشکیل می دهد. جرجانی در این نظریه، با تحلیل کارکرد مؤلفه های صوری (عناصر نحوی، بدیع و بیان، چیدمان لغات و...) در حصول اغراض معنایی یک متن، ضمن نشان دادن حسن اتّساق الفاظ قرآن با توجه به معانی آن ها، دلایلی بر اعجاز قرآن اقامه می کند. فرآیند پژوهش این گونه است که ابتدا به مدد تفسیرهای گوناگون قرآن کریم، لایه های مختلف معنایی هر آیه تشریح شده تا اغراض معنایی آشکار شود؛ سپس تمهیدات صوری مختلف بررسی شده است که جهت ظهور اهداف معنایی در آیه مذکور – یا در ساختار کلی سوره – به کار رفته اند. نتایج این سنجش، نشان می دهد که مؤلفه های صوری مختلف این سوره، هماهنگی کامل و پیوند منسجمی با معانی محوری و اغراض محتوایی آن دارند. نوآوری پژوهش حاضر در این است که برای تحلیل هماهنگی و پیوند مذکور، تنها به ترجمه و معنای ظاهری آیات اکتفا نمی شود. بلکه با استناد به تفاسیر متعدد، لایه های مختلف معنایی هر آیه تا حد امکان تبیین و نقش مؤلفه های صوری در خلق هرکدام از این دلالت های گوناگون معنایی (به تعبیر جرجانی، معنی المعنی) تحلیل شده است.
سازوکارهای مقابله با شایعه سازمانی با رویکرد اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اسلام و مطالعات اجتماعی سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۴۷)
160 - 186
حوزههای تخصصی:
اطلاعات در سازمان ها هنگامی ارزش مند است که از صحت و اعتبار برخوردار باشد. شایعه سازمانی، پدیده ای است که انتقال اطلاعات مفید در سازمان را تحت تأثیر قرار می دهد. اندیشمندان رفتار سازمانی، با کاوش این پدیده در سازمان، راه های شکل گیری و رشد آن را در سازمان شناسایی کرده و برای مقابله با آن از علم اخلاق بهره گرفته اند. در این پژوهش که با روش تحقیق تحلیلی - اجتهادی انجام شده تلاش گردیده که با استفاده از آموزه های اسلامی به عوامل شکل گیری شایعه و درمان آن پرداخته شود. مطالعه در منابع اسلامی نشان می دهد که ظرفیت مناسبی برای مبارزه با شایعه سازمانی وجود دارد. با شناسایی عوامل شکل گیری و توجه به سازوکارهای درمان و مقابله با آن می توان سلامت جابجایی اطلاعات در سازمان را شاهد بود. شفاف سازی، دقت در اطلاعات، تحلیل در شنیده ها، تربیت اخلاقی کارکنان، فعال بودن سیستم بازخور و پرهیز از خوش بینی بی جا، از مهم ترین یافته های این پژوهش برای مقابله با شایعه سازمانی است.
بررسی تطبیقی نقش توحید ربوبی در نجات موسی(ع)، از دیدگاه تورات و قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
معرفت ادیان سال ۱۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۸)
73 - 90
حوزههای تخصصی:
ماجرای به آب افکنده شدن و نجات موسای نوزاد از کشته شدن به دست فرعون یکی از درون مایه های مشترک تورات و قرآن است. روایت دو کتاب در کنار پاره ای مشترکات، تفاوت های مهمی با یکدیگر دارند. پژوهش پیش رو با روش توصیفی تحلیلی، این مشترکات و تفاوت ها، به ویژه نقش توحید ربوبی در نجات موسی(ع) را بررسی می کند. هدف پژوهش نشان دادن تفاوت ها، مشترکات و امتیازات روایت قرآن و تورات، برتری و توحیدی بودن روایت قرآن و بشری بودن روایت تورات از دیدگاه قرآن است. قرآن با برجسته کردن نقش خداوند در نجات موسی(ع)، تصویری عینی و گویا از توحید در ربوبیت الهی و بطلان ادعای ربوبیت فرعون را نشان می دهد، اما صبغه توحیدی روایت تورات در این حادثه بسیار ضعیف است. قرآن برخلاف تورات، افکنده شدن موسی(ع) در آب، نجات وی، شیر نخوردن او از زنان و بازگشت وی به آغوش مادر را با تدبیر خدای یگانه می داند.
تحلیل مضمون اسناد سیاست گذارانه تبلیغی حوزه علمیه قم در نسبت علم و فرهنگ(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
حوزه علمیه از دیرباز نیازهای فرهنگی اجتماعی جامعه را پاسخ داده است. با پیروزی انقلاب اسلامی و ساختارمند شدن حوزه عملیه، شورای عالی حوزه به عنوان نهاد سیاست گذار تأسیس و اسناد فراوانی را با عناوین اساسنامه و چشم انداز تدوین نمود. مسئله این پژوهش بررسی نسبت حوزه و فرهنگ در اسناد و مصوبات مرتبط با تبلیغ با روش تحلیل مضمون است. در روش تحلیل مضمون، با کدگذاری گزاره های مضامین سه گانه «انتقال فرهنگ»، «بایسته های تثبیت فرهنگ» و «جهانی شدن» کشف گردید، که نشان دهنده پذیرش سوژگی حوزه نسبت به فرهنگ است. و علاوه بر این موجبات شناسایی آسیب ها و راه های ارتقای تبلیغ را فراهم کرده است. با توجه به بررسی های کیفی صورت گرفته، حوزه نیازمند یکپارچگی در امر آموزش، پژوهش و تبلیغ است. تا بدین وسیله توانایی حفظ و ارتقای خود به عنوان گروه مرجع در میان دیگر نهادهای اجتماعی را داشته باشد، که تحقق این امر با شناخت فرهنگی جامعه و اضافه نمودن واحدهای درسی همچون مطالعات فرهنگی، فرهنگ شناسی و... در دوره مقدمات صورت می پذیرد.
تحلیلی از فرهنگ سلبریتی و ارزیابی انتقادی آن از منظر اسلام(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
فرهنگ سلبریتی ناشی از غلبه گفتمانی مدرنیته، گسترش رسانه های جمعی و به ویژه ظهور و گسترش شبکه های اجتماعی، به فرهنگی تأثیرگذار در جامعه ایرانی تبدیل شده است. مسئله اصلی تحقیق حاضر، بررسی چیستی فرهنگ سلبریتی و نقدهای وارد بر آن از دیدگاه اسلام (آیات و روایات) است. روش انجام تحقیق در مرحله گردآوری داده ها، اسنادی و در مرحله تحلیل داده ها، تحلیلی انتقادی است. یافته های پژوهش حاکی از این است که فرهنگ سلبریتی اساساً و به طور کامل مورد نهی اسلام نیست. بااین حال، فرهنگ سلبریتی در اشکال رایج و امروزین آن با نقدهای متعددی از دیدگاه اسلام مواجه است. مطابق منطق اسلام، نقدهایی نظیر اصالت یافتن شهرت و دیده شدن، سطحی شدن و مبتذل شدن فرهنگ، جانشینی سلبریتی به جای قهرمان، تقلید کورکورانه، طغیان و سرکشی، و گسترش فزاینده کنش های متظاهرانه متوجه فرهنگ سلبریتی است.
اصالت یا اعتباریت فناوری بر اساس فلسفه اسلامی معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
معرفت فلسفی سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۸۵)
115 - 134
حوزههای تخصصی:
پیشرفت فتاوری (تکنولوژی) به معنای اختراع مصنوعات متنوع بشری (در برابر اجسام طبیعی) در کنار آسایشی که برای انسان فراهم آورد، آثار مخربی نیز از آن پدیدار گشت. این آثار مخرب چالش های جدیدی را در فلسفه فناوری ایجاد کرد؛ ازجمله اینکه برخی با اصالت دادن به وجود مصنوعات فناوری، چنان وجود واحد حقیقی برای هر مصنوع فناورانه قائل شدند که بشر را به نابودی خواهد کشاند. این تحقیق قصد دارد با نگاهی هستی شناسانه از منظر فلسفه اسلامی معاصر، پاسخی به مسئله اصالت یا اعتباریت وجود فناوری ارائه دهد که می تواند مبنای بسیاری از مسائل فلسفه فناوری قرار گیرد. داده های این تحقیق با روش کتابخانه ای گردآوری شده و با روش تحلیل منطقی داوری گردیده است. بر اساس این تحقیق، مشخص خواهد شد که در نگاه علامه مصباح یزدی و دیگر فیلسوفان اسلامی معاصر، وجود مصنوعات فنی، وجودی اعتباری است. مصنوعات به سبب نداشتن وحدت حقیقی، وجود واحد حقیقی نخواهند داشت و این انسان است که وحدتی برای این مجموعه اعتبار می کند و برای آن نامی انتخاب می کند تا برای اشاره به مفهوم آن مصنوع نیازمند احضار نام تک تک اجزا به ذهن نباشد. با اثبات اعتباری بودن مصنوعات فناورانه، جبرگرایی در آن معنایی نخواهد داشت و این انسان است که می تواند آثار مخرب آن را پیشگیری و جبران کند.
تحلیلی از جایگاه انسان در شهر مطلوب از دیدگاه امیر مؤمنان علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
معرفت سال ۳۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۱۷
39 - 52
حوزههای تخصصی:
شهرسازی از دیدگاه اسلام مفهومی فراتر از مفاهیم صرف مادی داشته؛ بلکه بر کلیه عوامل مادی و معنوی و فعالیت های شهری در راستای دستیابی به نقطه مطلوب زندگی مادی و معنوی ساکنان شهر دلالت می نماید. در تحقیق جاری، ما با هدف دستیابی به دیدگاه امیر مؤمنان علی در خصوص مبانی فکری حاکم بر اهل شهر به عنوان مهم ترین بعد از ابعاد سه گانه شهر مطلوب قبل از ابعاد ارتباطات انسانی و ابعاد کالبدی به عنوان دو بعد دیگر شهر مطلوب، ابتدا دو موضوع ماهیت و نیازهای انسان را از دیدگاه امام بررسی نموده و سپس بر اساس هشت مبنای معرفی شده در تحقیقات قبلی نگارندگان این پژوهش، مبانی فکری انسان را مورد بررسی قرار داده ایم. بدین منظور روش تحقیق تلفیقی از روش های تحلیل متن و محتوا و فراتحلیل است. نتایج تحقیق نشان می دهد انسان به طور عمده دو ساحت جسمانی و روحانی داشته و به تناسب ساحت های حیات انسان، نیازهای او نیز تحت همین ساحت ها قابل شناسایی و تعریف هستند. همچنین در باب اصول حاکم بر فکر انسان مشخص گردید که این اصول بایستی با ماهیت و حقیقت انسان هماهنگ و حافظ و نگهبان مقام خلیفه اللهی بشر باشد. در نهایت مشخص گردید که تشکیل شهر مطلوب تنها به فضیلت های این جهانی ختم نشده و نگاه به آخرت دارد. از این رو شهر مطلوب خود، نه به عنوان یک هدف، بلکه به عنوان یک وسیله در خدمت هدف متعالی انسان بوده و به همین دلیل این شهر بایستی ضمن توجه توأمان به نیازهای مادی و فرامادی انسان، زمینه های لازم زیست مقربانه انسان و تربیت خلیفه الله را تأمین نماید.
واکاوی رویکرد فقه جزایی در قبال پذیرش توصیه های گروه ویژه اقدام مالی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فقه جزای تطبیقی دوره ۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱
133 - 148
حوزههای تخصصی:
گروه ویژه اقدام مالی یک نهاد مستقل بین دولتی است که در راستای تعیین استانداردها و ترویج اجرای مؤثر اقدامات قانونی، نظارتی و عملیاتی برای مبارزه با پولشویی، تأمین مالی تروریسم و تأمین مالی گسترش سلاح های کشتار جمعی اقدام می نماید. این نهاد از فوریه 2008 نام ایران را در فهرست کشورهای تحت نظر قرار داده و به بیان مواضع خود مبادرت نموده است. از آنجا که قوانین و مقررات در نظام کیفری ایران لزوماً می باید مبتنی بر موازین شرعی تدوین شوند، واکاوی رویکرد فقه جزایی در قبال توصیه های گروه ویژه ضروری است. از منظر فقه جزایی، جرم انگاری پولشویی و تأمین مالی تروریسم، منطبق بر مبانی فقهی است، ولیکن درخصوص پذیرش یا عدم پذیرش توصیه های و کنوانسیون های بین المللی، دیدگاهی مبنی بر عدم پذیرش کنوانسیون های و قراردادهای بین المللی غیراسلامی و دیدگاهی نیز قائل به بررسی آن ها در چهارچوب مبانی و قواعد فقهی است. در این زمینه می توان به قواعد فقهی مهمی همچون نفی سبیل، اصل مصلحت و حفظ نظام اشاره کرد. بررسی قواعد فقهی مذکور، مبین آن است که اقتضای پذیرش توصیه های اِف اِی تی اِف و نیز الحاق به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم، بررسی مصالح و منافع عمومی، توجه به اقتضائات زمانی و مکانی و واکنش های داخلی است، چراکه قواعدی همچون نفی سبیل، متغیر و تابع شرایط زمانی و مکانی و به شدت تحت تأثیر شرایط و ظرفیت هاست.
بررسی ماهیت فقهی استخراج رمز ارزها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فقه و اصول سال ۵۶ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱۳۷
143 - 165
حوزههای تخصصی:
رویدادهای نوظهور در دنیای فناوری، فقها را به تلاشی مضاعف برای منطبق ساختن آن ها با نهادها و بایدها و نبایدهای فقهی و قاعده مندکردنشان فرا می خواند. یکی از این فناوری ها استخراج رمزارزهاست. در جستار حاضر، به منظورِ مشخص شدن حکمِ استخراج رمزارز، ماهیت فقهی آن به روش توصیفی تحلیلی بررسی شده است. طبق این بررسی استخراج رمزارز با عقد اجاره، از جهت چگونگیِ ایجاب و شروط متعاقدین انطباق ندارد؛ با حیازت مباحات نیز تفاوت موضوعی دارد؛ ازآن رو که حیازت تنها به دو شکل اصلی و بالعرض اتفاق می افتد و هیچ یک منطبق بر عملیاتِ استخراج رمزارز نیست؛ یعنی این طور نیست که تعدادی رمزارز وجود داشته باشد که فرد با استفاده از ابزاری، آن ها را برگیرد تا معدن کاوی محسوب شود؛ بلکه در قبالِ کاری که انجام داده است، مقداری رمزارز به او داده می شود. استخراج رمزارز با عقد هبه نیز، از لحاظ شرایط موجب و قابل و قبض، تفاوت دارد و سرانجام استخراج رمزارز را می توان بر جعاله عام منطبق کرد. دراین حال جعاله بودن به معنای مشروعیت این عمل نیست، بلکه مشکلات دیگری همچون فقدانِ مالیت، سفهی بودن استخراج رمزارز و... وجود دارد که باید موضوع پژوهش های دیگری قرار گیرد.
بررسی نظریه ی نجات از دیدگاه ابن تیمیه و استاد مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۸
233 - 262
حوزههای تخصصی:
یکی از محوری ترین مباحثی که در طول تاریخ و در میان ادیان و فرقه های کلامی مطرح بوده، مسئله آموزه «نجات» و طرح این پرسش است که آیا پیروان ادیان و مذاهب دیگر، اهل نجات هستند یا خیر؟ در سنت غربی، قائلین به این نظریه را با جرح وتعدیل می توان در سه گروه انحصارگرایان، شمول گرایان و کثرت گرایان قرار داد، موضوعی که در ادبیات کلام اسلامی به آن اشاره ای نشده و اگر استفاده می شود، صرفاً وام گیری واژه از سنت غربی است. مقاله حاضر آراء دو متفکر تأثیرگذار پیرامون پرسش چگونگی نجات پیروان سایر ادیان و مذاهب را مورد واکاوی قرار داده است. از سویی آراء ابن تیمیه، تأثیر به سزایی در تشکیل منظومه فکری اهل سنت وهابی کنونی دارد را بررسی نموده و از جانب دیگر، نظرات استاد مطهری، فیلسوف و متکلم شیعه را رصد نموده و موردبررسی و مقایسه قرارداده است. روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی و تطبیقی بوده و احصا مطالب از طریق واکاوی آثار آن دو صورت گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که ابن تیمیه نگاهی «ظاهرگرایانه» به آیات و روایات داشته و بر اساس این نگرش، تنها قوم سلف و پیروان آنان (اهل حدیث) را اهل نجات می داند و سایر مسلمانان و به صورت خاص شیعیان را اهل بدعت نامیده و از اهل نجات نمی داند؛ اما استاد مطهری با تأکید بر آموزه های قرآن و روایات معصومین، مردم را به لحاظ سرنوشت به گروه های مختلفی تقسیم می کند. ایشان درجات گوناگونی را برای نجات انسان ها در نظر می گیرد. او میان مسلمان منطقه ای و مسلمان واقعی، کافر معاند و کافر غیر معاند، کافر قاصر و کافر مقصّر و همچنین انسان دارای عمل نیک و فاقد عمل نیک تمایز قائل می شود. استاد مطهری جاهلان قاصر، مستضعفین فکری و کسانی که بر اساس فطرت الهی خود عمل می کنند و دارای عمل صالح هستند را اهل نجات می داند. با توجه به یافته های این پژوهش به نظر می رسد، ابن تیمه نجات را منحصر در قوم سلف و پیروان آن دانسته، حال آنکه استاد مطهری دایره نجات را وسیع تر در نظرگرفته به گونه ای که می تواند شامل پیروان سایر مذاهب و ادیان دیگر، به شرط داشتن شرایط بشود.
مسئله منحصر به فرد بودن دین در پدیدارشناسی کلاسیک دین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی دوره ۸ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲
199 - 224
حوزههای تخصصی:
مسئله دین نزد پدیدارشناسان کلاسیک دین ماهیتی منحصر به فرد، متمایز و مجزا دارد که هرگز قابل تحویل به امری تاریخی اجتماعی و سیاسی نیست و باید در جایگاه و ارزش خودش یعنی دارای ذات دینی، مقدس و فرا تجربی در نظر گرفته شود. روش در اینجا به روش تحلیلی-انتقادی به نقد مبانی و مفروضات منحصربه فرد بودن دین پرداخت می شود. یافته ها؛ پیامدهای این نگاه به پدیده دین اینهاست : (1)ذات محوری که باعث تحویل کثرت به وحدت و تاریخ زدایی و تعمیم سازی از پدیدارهای دینی می شود و بدون توجه به بسترها و تفاوت های اجتماعی و فرهنگی، ساختارها و الگوهای غیر تاریخی محض مطالعه می شود. از این رو کارکرد این جهانی دین مغفول می ماند. (2)مستلزم تصور الهیاتی، ایدئولوژیکی و مدافعانه، فرض امر متعالی ، متافیزیکی و توجه به کانون دین و واقعیت وجودی آن و جایگزینی عمل دینی به جای مطالعه دین است.(3) قیاس ناپذیری، گریز از تبیین و اکتفا به توصیف محض پدیدارهای دینی و تصدیق باور دیندار درجهت حفظ جایگاه و ارزش دین و لذا محصول آن (4)یافته های شخصی، غیرواقعی دفاع ناپذیر و فاقد ارزش علمی است.واژگان کلیدی: پدیدارشناسی کلاسیک دین، دین منحصربه فرد، امر مقدس، دیندار، غیرتحویل گرایی
گونه شناسی روایات معراجیّه؛ کارکرد روایات معراجیه در تفسیر معصومان(ع) از قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مطالعه ی اجمالی در موضوع معراج پیامبر اسلام(ص) روشن می سازدکه ادراکات حاصل از این واقعه سترگ، نقش بسزایی در تفسیر معصومان(ع) از قرآن داشته است، امّا این مهّم در شمار دستاوردهای متعدّدی که برای معراج ذکر شده و نیز در تحقیقات بسیاری که در شئونات مختلف معراج صورت گرفته، مغفول مانده است. این پژوهش به منظور پاسخ یابی به این سوال صورت گرفته که کارکرد معراج پیامبر(ص) در تفسیر اهل بیت(ع) از قرآن چیست؟ با توجه به آنکه در هیچ آیه ای به صراحت سیرشبانه پیامبر(ص) ذکر نشده و اغلب داده ها بر محور روایات می چرخد،گونه شناسی روایاتِ معراجیّه ای که ذیل آیات قرآن از اهل بیت(ع) نقل شده، راهکاری است که این پژوهش به کار گرفته تا با ارائه تعداد اندکی از انواع گونه های این روایات، به اثرگذاری معراج در تفسیر قرآن پی برد. ضمن اذعان به قلّت گونه های مشاهده نشده در روایات معراجیّه (که در صورت وجود، حاکی از تعداد اندک آنهاست)، یافته ها نشان می دهد اغلب گونه های ذکر شده برای سایر روایات در روایات معراجیّه منقول از اهل بیت(ع) نیز وجود دارد، علاوه بر این، گونه هایی مستقل، با عناوین نوین در این روایات قابل ذکر است. نتیجه آنکه معراج، بستری است که فرصت مشاهده عینی اِنذارها و بشارت ها، ذکرمصادیق و بیان جزئیاتی را که در قرآن مسکوت بوده است، در غالب روایات نبوی برای اهل بیت(ع) فراهم آورده است. به باور نگارنده در صورت وحیانی ندانستن بعضی روایات معراجیّه نبوی که جنبه تفسیری دارند، دستِ کم آن دسته از روایات معراجیّه نبوی که از مکالمه مستقیم خدا و پیامبر(ص) حکایت دارد، درصورتی که مرتبط با مدلول آیات قرآنی و در تفصیل آن ها باشد، در شمار وحی غیرقرآنی به شمار می آید و به دلیل انتساب به خدا و تقریب به قرآن، از امتیاز ویژه ای نسبت به سایر روایات نبوی(ص) و احادیث قدسی برخوردار است.
تحلیل شناختی سنّت های الهی درحوزه "استکبار" با رویکرد قرآنی؛ (برپایه طرح واره های تصوری)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال ۲۱ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۶۲)
205 - 239
حوزههای تخصصی:
سنّت های الهی" به مثابه قوانین و تدابیر حاکم بر نظام آفرینش، یکی از مفاهیم گسترده در تعبیرهای زبانی قرآن کریم است. این نوشتار با رویکرد "معنی شناسی شناختی"، در حوزه استعاره های مفهومی، به عنوان ابزار پایه ای برای بیان و درک مفاهیم انتزاعی، می کوشد کارکرد طرح واره های تصوری را در مفهوم سازی استعاری "استکبار" بررسی کند و از رهگذر آن به ساختار مؤثر نیرو- پویاییِ جریان "سنّت های الهی" در قوانین هندسه جهانی الهی دست یابد. از این رو با روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی مفهوم "کبر" به عنوان پربسامدترین واژه قرآنی در حوزه ر ذائل اخلاقی و شاخصه اصلی معارضان حق، در کلان سیستم مفهومی قرآن کریم، پرداخته است. از این طریق به شکلی روشمند موقعیت های زبانی- استعاریِ متأثر از سنّت های الهی در حوزه استکبار و طرح واره های تصوری ارائه شده از آن کشف شده و با ملموس سازی برخی مفاهیم انتزاعی در قالبی عینی، تحلیل نوینی فراروی مخاطب قرارمی دهد. دستاورد این پژوهش بیانگر میزان اثرگذاری "کبر" به عنوان مانعی قدرتمند در سلب رحمت الهی و نیرویی قوی در جهت حرکت نزولی به سوی ضلالت و گمراهیِ خود و دیگران است که با نگاشت استعاری «کبر، مانع است.»، «کبر، قدرت است.» در ترسیم شدت باطل گراییِ انسان متکبّر اثرگ ذار است. معانی ضمنیِ حاصل از این ساز وکار زبانی، ب ه درجه تنزل معنایی و مقامی استکبار در معیار قرآن کریم اشاره دارد. عمده ترین جریان سنّت های الهی، براساس مفاهیم استعاری موجود در حوزه "استکبار" با عناوینی مانند "زیادت ضلالت"، "املاء و استدراج"، "امهال"، "استیصال"، "محرومیت" و "عبرت آموزی" در سطح آیات الهی مشاهده شده است
بررسی عوامل هستی شناختی ایجاد آرامش در نگرش لائوتزو و مولانا جلال الدین بلخی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بی التفاتی به بن مایه های فکری از جمله هستی شناسی شکاف تحقیقاتی پیرامون مسئله آرامش است نوشتار حاضر با ابتنا بر فرضیه مدخلیّت بن مایه های فکری در بحث آرامش، کاوشی برای یافتن عوامل هستی شناختی ایجاد آرامش در نگرش لائوتزو و مولاناست. این جستار با استمداد از روش تحلیل محتوا و به شیوه مقایسه ای،کوششی برای پرکردن این شکاف تحقیقاتی است. نتایج این تامّل نشانگر هم سویی دو سوی تطبیق در عوامل هستی شناختی آرامش است. این عوامل در نگرش لائوتزو عبارتنداز: وو، یو، فاعلیت تائو و وحدت نیروهای متضاد یین و یانگ، قدرت و لطف تائو، حرکت دورانی و افقی هستی، شن-جن؛ در اندیشه مولانا نیز عبارتنداز: عدم، ربوبیت و فاعلیّت معشوق ازلی به واسطه اسماء متکثر اما واحد جلال و جمال، ظهور قدرت و احسان حق، انسان کامل و نیز حرکات دورانی و افقی هستی و وحدت متضادهای هستی. دستاوردهای این پژوهش، ارائه گر بازتعریف مفهوم آرامش به مفهومی در حاقّ حقیقت وجود است. حقیقت وجود با تمام تجلیّات و مراتبش اصلی ترین عامل ایجاد آرامش است و آرامش به دلیل ساختار ذومراتب عالم، مفهومی ذومراتب و دامنه گستره آن فراتر از عالم محسوسات است. انفکاک ناپذیری و ابتنای عوامل موجد آرامش بر هستی شناسی در دو سوی تطبیق، نمایان گر نقش مهم، اما نادیده گرفته شده بن مایه های فکری در پژوهش ها پیرامون آرامش است.