درخت حوزه‌های تخصصی

مدیریت شهری

ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۱٬۳۹۵ مورد.
۱۶۱.

بررسی تأثیر سبک رهبری فروتن بر شکل گیری خلاقیت کارکنان شهرداری تهران با نقش میانجی قرارداد روان شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سبک رهبری فروتن خلاقیت کارکنان قرارداد روان شناختی شهرداری تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۱۰۶
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر رهبری فروتن بر خلاقیت کارکنان با نقش میانجی قرارداد روان شناختی می باشد. این تحقیق از منظر هدف یک تحقیق کاربردی و از منظر نحوه گردآوری و تجزیه وتحلیل داده ها، از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل سرپرستان و کارکنان شهرداری منطقه ۵ و ۶ شهر تهران به تعداد ۲۱۰ نفر می باشد که از این تعداد با استفاده از فرمول کوکران ۱۳۲ نفر بر اساس نمونه گیری طبقه ای از نوع تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه با طیف لیکرت پنج درجه ای و تحلیل مدل با روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار PLS انجام شده است. یافته های این پژوهش حاکی از وجود تأثیر مثبت و معنی دار سبک رهبری فروتن بر خلاقیت کارکنان و قرارداد روان شناختی دارد. همچنین قرارداد روان شناختی، تأثیر سبک رهبری فروتن بر خلاقیت کارکنان را میانجی گری می کند.
۱۶۲.

طراحی و تبیین مدل کارآفرینی در خدمات غیرحضوری سازمان تأمین اجتماعی (مورد مطالعه: استان خراسان رضوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طراحی و تبیین مدل کارآفرینی خدمات غیرحضوری سازمان تأمین اجتماعی استان خراسان رضوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۹۹
این پژوهش با هدف طراحی و تبیین مدل کارآفرینی در خدمات غیرحضوری سازمان تأمین اجتماعی انجام شده است. روش پژوهش از نظر هدف،کاربردی و به لحاظ ماهیت، اکتشافی و گردآوری اطلاعات به روش آمیخته (کیفی-کمی) صورت گرفت. به علت نبود پرسشنامه استاندارد در این تحقیق محقق از پرسشنامه محقق ساخته به روش تماتیک استفاده نمود. جامعه آماری بخش کیفی شامل تعدادی از خبرگان و دانشگاهی و حرفه ای با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در بخش کمی شامل 384 نفر مشتریان سازمان تأمین اجتماعی استان خراسان رضوی با روش نمونه گیری تصادفی ساده بودند. پس از مرور پیشینه و انجام مصاحبه با 20 نفر از خبرگان، تعداد 38 کد باز شناسایی و با استفاده از تئوری تماتیک و انجام کدگذاری محوری و انتخابی، تعداد 16 کد محوری و 4 کد انتخابی حاصل شد که نتایج تحلیل کیفی نشان داد 38 کد باز از اهمیت کافی برخوردارند. برهمین اساس مدل پژوهش با روش مدل سازی ساختاری تفسیری، طراحی و اعتبارسنجی آن با تجزیه و تحلیل معادلات ساختاری و روایی همگرا و واگرا انجام شد و برازش مدل تایید گردید. سازمان می تواند با مدیریت خلاقانه و استفاده از ایده های کارآفرینانه، کارکنان را قادر سازد به تجربیات خود در مسائل سازمانی که نیاز به راه حل های جدید و کمک به سازمان تکیه دهند. خدمات کارآفرینانه به عنوان یک عامل مهم در توانمندسازی شرکت ها به رسمیت شناخته شود تا ارزش خدمت به مشتری درک شود و مزیت رقابتی را در یک محیط بسیار پیچیده و به سرعت در حال تغییر حفظ کند. اقدامات کارآفرینانه عامل کلیدی در موفقیت سازمان ها در زمینه رقابت و منبع اصلی مزیت رقابتی است. بااین حال، با افزایش فرصت های ارائه شده توسط فناوری و هوش مصنوعی، دستیاران دیجیتال می توانند نتایج مطلوبی را در مشتریان تأمین اجتماعی با خدمات نو ایجاد کنند.
۱۶۳.

مدل سازی تقاضای تاکسی اینترنتی برای سفرهای درون شهری کاربرد الگوی انتخاب گسسته برای شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازار تأمین سواری تابع تقاضای لنکستر تابع قیمت هدانیک مدل انتخاب گسسته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۶۲
امروزه موضوع حمل ونقل شهری از مهم ترین مباحث و چالش های اقتصاد شهری است. توسعه شهرها و بروز پدیده هایی همچون تراکم جمعیتی، ترافیک، آلودگی هوا و نظایر آن، ضرورت به کارگیری فناوری های نوین، فراگیر و مقرون به صرفه در بخش خدمات حمل ونقل شهری را بیش ازپیش آشکار کرده است. در این راستا، این مقاله تقاضای تاکسی اینترنتی برای سفرهای درون شهری در شهر تبریز را مدل سازی کرده است. مدل تقاضا مبتنی بر نظریه تقاضای لنکستر و کاربرد تابع قیمت هدانیک و مدل تحلیل هزینه بوده و به منظور برآورد احتمال انتخاب روزانه تاکسی اینترنتی برای سفرهای درون شهری از روش انتخاب گسسته لاجیت استفاده شده است. نتایج به دست آمده از برآورد مدل تقاضای تاکسی اینترنتی حساسیت مسافران به هزینه های زمانی سفر با این نوع تاکسی را نشان داده است. همچنین براساس نتایج به دست آمده، کاهش سرعت سفر در روزهای ترافیکی موجب افزایش احتمال انتخاب تاکسی اینترنتی برای سفرهای بعدی در همان روز شده است.
۱۶۴.

درآمدی بر ارتقای هویت در سیمای شهر با تاکید بر اندیشه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فضاهای شهری سیماشناسی هویت بخشی تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۱۲۸
سیمای شهر بخش مهمی از تصویر ذهنی شهروندان از محیط زندگی شان را تشکیل می دهند و عدم توجه به آن هویت شهر با چالش های جدی مواجه می نماید. بنابراین هدف این پژوهش شناسایی مولفه های هویت بخش به فضاهای شهری و اولویت بندی آن ها در راستای ایجاد مطلوبیت می باشد. بدین منظور، در گام اول با استفاده از روش «تحلیل محتوا»ی کیفی، مبانی نظری تحقیق در سه بخش «چیستی عناصر هویت ساز»، «کجایی تجلی آن ها» و «چگونگی تداعی شان» به صورت معنایی و کالبدی استخراج گردید، بخش اول، مفاهیم هویت بخش به فضاها را معرفی نموده و بخش دوم حیطه نفوذ و تأثیر مفاهیم را معرفی می نماید، بخش سوم راهبرد تجلی محتوا در کالبد را مشخص کرد. در گام دوم مبانی مستخرج از مرحله قبلی با استفاده از روش AHP به صورت سلسله مراتبی تحلیل و وزن دهی شدند تا اولویت های معنایی و کالبدی جهت طراحی (یا اصلاح) سیمای شهری هویت مند به دست آیند. براساس یافته های مرحله اول 4 سنجه محتوایی شامل «زیبندگی»، «امنیت»، «انسجام» و «تواضع» و 3 سنجه کالبدی «کهن الگوهای فرهنگی»، «توجه به عوامل کالبدی بستر» و «کارایی» برای فضاهای شهری به دست آمد که می توانند در عناصر شهری راه، لبه، محله، گره و نشانه ظهور پیدا کنند (حیطه نفوذ)، هر عنصر شهری نیز دارای عوامل کف، جداره و سقف (خط آسمان) معرفی شد (حیطه تجلی). برای برهم نهی عناصر هویت بخش در کالبدهای شهری سه راهبرد شناسایی شدند که شامل «مجاورت»، «محاکات» و «تشابهات» هستند. بررسی ها گام دوم نیز مشخص کرد که در بین معیارهای فوق به ترتیب وزن مولفه «امنیت» در بین سنجه های معنایی، «استفاده از کهن الگوها» در بین سنجه های کالبدی، «راه» در بین عناصر شهر، «جداره» در بین عوامل سازنده راه و «محاکات و بازنمایی» برای تداعی سنجه های نسبت به بقیه مولفه ها بیشتر است، پس مهم ترین عامل برای هویت بخشی به فضاهای شهری بازنمایی الگوهای کهن در جداره راه ها به صورت ایمن می باشد.
۱۶۵.

ارزیابی روش های تأمین مالی در شهرداری ها و معرفی روش مناسب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: financing methods Municipalities Collective investment Social capital روش های تأمین مالی شهرداری ها سرمایه گذاری جمعی سرمایه اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۱۵۵
با وجود روش های جایگزین در تأمین مالی پروژه های و طرح های شهرداری ها، تأمین مالی جمعی با جذب سرمایه خفته سرمایه گذاران کوچک و روش های نوین سرمایه گذاری می تواند فرصت های سرمایه گذاری جدیدی برای وام دهندگان معمولی یعنی مردم ایجاد نماید. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی روش های تأمین مالی در شهرداری تهران متناسب نقش سرمایه اجتماعی در این فرایند بود. روش تحقیق پژوهش حاضر، از نوع تحقیقات کمّی، پیمایشی، مقطعی، گذشته نگر و کاربردی است. به منظور جمع آوری اطلاعات، از منابع کتابخانه ای و بررسی های تطبیقی بین شهرداری های مختلف جهان در زمینه تأمین درآمد و نیز مطالعه میدانی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را مدیران و معاونان ارشد مالی، مشاوران، کارشناسان و صاحب نظران مالی، اساتید صاحب نظر، مدیران درآمد و کارشناسان تشخیص تشکیل دادند و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تصمیم گیری با معیارهای چندگانه استفاده شد. عامل مشارکت با وزن نسبی 0.435 بیشترین اهمیت را دارا می باشد که در بین روش های تأمین مالی بیشترین اولویت را دارد؛ و عامل سرمایه گذاری با وزن نسبی 0.28 در اولویت بعدی قرار دارد، عوامل اوراق و قانونی به ترتیب با وزن های 0.138 و 0.088 در رتبه های سوم تا چهارم قرار داشته و درنهایت عامل قرارداد با وزن نسبی 0.059 در اولویت آخر قرار دارد. نرخ ناسازگاری مقایسات زوجی 0.04 به دست آمده است که چون کمتر از 10 / 0 است، این مقایسات قابل قبول می باشد.سرمایه اجتماعی ضمن کاهش هزینه ، تعامل بین شهروندان و شهرداری یا نهادهای خدمترسان عمومی را ارتقا می دهد و با استفاده از آن می توان به اهداف توسعه ای به طور هدفمند و کارا دست یافت.
۱۶۶.

شناسایی و اولویت بندی عوامل داخلی مؤثر بر بهره وری در صنعت ساختمان در کلانشهرها (مورد مطالعه: کلانشهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بهره وری صنعت ساختمان تحلیل عاملی تاییدی AHP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۳۱
یکی از مهم ترین عوامل مؤثر بر رشد صنعت ساختمان، بهره وری است. در صنایع مختلف از جمله صنعت ساختمان، بهره وری باعث کاهش زمان، هزینه و استفاده کارآمد از منابع می شود. مؤلفه هایی نظیر عوامل مدیریتی، عوامل مادی؛ طراحی و عوامل فنی؛ عوامل کار؛ عوامل نظارتی؛ عوامل تجهیزات؛ عوامل سیاسی و قانونی؛ فاکتورهای محیطی و عوامل انگیزشی می تواند بر بهره وری در صنعت ساختمان تأثیرگذار باشند. لذا با توجه به گستره وسیع مؤلفه های تأثیر گذار، این پژوهش معطوف به شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر داخلی بر بهروری در صنعت ساختمان است. جامعه آماری این پژوهش 30 نفر از مدیران و کارشناسان صنعت ساختمان می باشند که با توجه به محدود بودن جامعه آماری در دسترس، از روش تمام شماری استفاده خواهد شد. در مرحله مرور ادبیات 126 عامل مؤثر بر بهره وری در صنایع مختلف شناسایی شد. بعد از تلخیص، بازتعریف و همچنین بازیابی مصداق در صنعت ساختمان به 65 عامل مؤثر بر بهره وری در صنعت ساختمان تبدیل شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تأییدی و جهت اولویت بندی مؤلفه های مؤثر در بهره وری در صنعت ساختمان از تحلیل سلسله مراتبی AHP استفاده شده است. مدل نهایی پژوهش با 65 شاخص در 6 عامل تایید شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در میان کلیه مؤلفه ها، مؤلفه انگیزش شغلی، در جایگاه اول و مؤلفه محیط کارگاه در جایگاه دوم قرار دارند. جایگاه سوم و چهارم و پنجم و ششم به ترتیب مؤلفه های عوامل مدیریتی، زنجیره تأمین، عوامل طراحی و آموزش و یادگیری می باشد. در مؤلفه انگیزش شغلی، رضایت شغلی دارای بیشترین ضریب تعیین می باشد. بنابراین ضروری است تا رضایت شغلی شامل عادلانه بدون نظام پاداش، پرداخت حقوق و مزایا با توجه به فعالیت های انجام شده مورد توجه بیشتری قرار گیرد.
۱۶۷.

مدل سازی فضایی نرخ بیکاری در شهرستان های ایران براساس داده های سرشماری نفوس و مسکن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرشماری عمومی نفوس و مسکن اثرات فضایی بیکاری رویکرد بیزی شهرستان های ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۴۴
بیکاری یکی از مسائل و موضوعات مهم در همه کشورهای جهان محسوب می شود و افزایش تعداد بیکاران در هر جامعه ای سبب بروز مشکلات بسیاری خواهد شد. به دلیل وجود اهمیت بالای موضوع بیکاری، در بسیاری از پژوهش های انجام شده نیز به شناخت صحیح و درک عمیق عوامل مؤثر بر بیکاری در جهت کاهش آن توجه شده است. در پژوهش حاضر، جمعیت فعال اقتصادی و تعداد بیکاران 15 ساله و بالاتر براساس جنسیت و سطوح مختلف تحصیلات، در شهرستان های ایران، براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 دسته بندی شده اند. هدفی که در طول این پژوهش دنبال شده است، مدل بندی فضایی تعداد بیکاران در شهرستان های ایران، براساس متغیرهای کمکی جنسیت و تحصیلات است. برای رسیدن به این مهم، از رویکرد بیزی و روشی موسوم به «تقریب لاپلاس آشیانه ای جمع بسته» یا به اختصار INLA استفاده شده است. بعد از برازش مدل فضایی مناسب، ضرایب متغیرهای کمکی برآورد شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهند بیکاری زنان نسبت به مردان بیشتر است و با بالارفتن مقطع تحصیلی نسبت به بی سوادی، بیکاری نیز افزایش یافته است. در انتها اثرات فضایی شهرستان ها برآورد شدند و شهرستان های با بیشترین و کمترین میزان مخاطره بیکاری و همچنین شهرستان هایی که اختلاف معنا داری با میانگین بیکاری کشوری ندارد، مشخص شده اند.طبقه بندی JEL: C21، C31، R12.
۱۶۸.

ارائه مدل پیشنهادی تأمین مالی در شهرداری های کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: Financing Assets Revenues of Municipalities Financial Reporting New Methods of Financing Municipalities of the Country تأمین مالی دارایی ها درآمدهای شهرداری ها گزارشگری مالی روش های نوین تأمین مالی شهرداری های کشور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۱۴۱
تأمین مالی شهرداری ها در شرایط کنونی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد و با عنایت به ساختار دارایی های آنها، بهره برداری از این دارایی های در تأمین مالی به پشتوانه دارایی ها دارای اهمیت است. هدف این تحقیق ارائه مدل مفهومی جهت تأمین مالی به پشتوانه دارایی های شهرداری ها می باشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی، به لحاظ روش استنتاج، توصیفی- پیمایشی و به لحاظ ماهیت داده ها، کیفی است. از این رو با ۲۵ نفر از مدیران و کارشناسان سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور و همچنین کارشناسان مالی شهرداری های کلان شهرهای کشور با حداقل ۱۰ سال سابقه مدیریت در حوزه های اداری، مدیریتی و گزارشگری مالی که با روش نمونه گیری نظری که یکی از روش های نمونه گیری هدفمند متوالی یا متواترانتخاب شدند، مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شد. سپس، با استفاده از رویکرد تئوری داده بنیاد، تحلیل مصاحبه ها انجام شد و در ادامه الگوی تأمین مالی شهرداری ها تدوین گردید. نتایج پژوهش نشان دادند وصول اطلاعات شهرداری، عوارض بر ساختمان ها و اراضی، عوارض حمل و نقل، عوارض پروانه کسب فروش، درآمدهای ناشی از بهای خدمات شهری، اموال شهرداری، استقراض و دریافت تسهیلات، ورود به بازارهای مالی و پولی، مشارکت بخش خصوصی، اخذ عوارض جدید چندمنظوره، ایجاد بانک اطلاعاتی سوءپیشینه برای متخلفان جرائم ساختمانی، افزایش نرخ عوارض بر ارزش زمین، کمک های اعطایی دولت و سازمان های دولتی و سایر درآمدهای جاری، از منابع درآمدی شهرداری های کشور می باشد.
۱۶۹.

ارزیابی عملکرد برنامه های چهارم و پنجم توسعه در حوزه مسکن شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: Urban housing Fourth Development Plans Fifth Development Plans TOPSIS BWM Sensitivity Analysis مسکن شهری برنامه چهارم توسعه برنامه پنجم توسعه روش بهترین-بدترین (BWM) تاپسیس تحلیل حساسیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۳۴
ارزیابی عملکرد برنامه ها و سیاست های اجرا شده برای حل مشکل مسکن شهری، می تواند در بردارنده تجاربی روشن از آثار و پیامدهای سیاست های اجرا شده و نیز معیاری برای ارزیابی امکان سنجی سیاست های جدید باشد. هدف از مقاله حاضر سنجش عملکرد تأمین مسکن طی دو برنامه چهارم و پنجم توسعه در نقاط شهری استان های کشور می باشد. برای این منظور، امتیاز عملکرد 13 شاخص مسکن شهری، در استان های کشور طی سال های 1385 سال شروع برنامه چهارم، 1390 سال پایان برنامه چهارم و 1395 سال پایان برنامه پنجم محاسبه می گردد. در ابتدا شاخص ها از روش بهترین-بدترین (BWM) وزن دهی و سپس برای رتبه بندی و سطح بندی از تکنیک تاپسیس استفاده شده است. نتایج به دست آمده از امتیاز عملکرد مسکن شهری استان های کشور نشان می دهد طی دوره برنامه چهارم وضعیت عملکرد مسکن شهری بهبود یافته است. اما در دوره برنامه پنجم از لحاظ آماری بهبودی حاصل نشده است. هم چنین در بین شاخص های مورد بررسی، شاخص دسترسی به مسکن مهم ترین شاخص می باشد. می توان گفت علیرغم موفقیت نسبی در سیاست های اجراشده در بخش مسکن از لحاظ کالبدی، اما افزایش قیمت مسکن نسبت به درآمد خانوارها، این موفقیت را بی اثر کرده است. از این رو ضروری است با سیاست گذاری های مناسب، برنامه های اجرایی و عملیاتی از برنامه های پنج ساله توسعه تا بودجه ریزی سنواتی در حوزه مسکن اجرایی گردد.
۱۷۰.

شناسایی و اولویت بندی عوامل تشکیل دهنده زیست بوم شهر هوشمند در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زیست بوم شهری شهر هوشمند هوش مصنوعی مدیریت شهری تحلیل مضمون دلفی فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۵۸
پیاده سازی شهر هوشمند نیازمند تبعیت از الگو و رویکردی مشخص بوده و غلبه نیافتن رویکرد مناسب در برخی کشورهای درحال توسعه، منجر به سردرگمی آنها در ایجاد شهرهای هوشمند شده است. شهر هوشمند به دنبال آن است که با بهره از فناوری، فرآیندهای فوق را تسریع و تسهیل نموده و پاسخ های بهتری به چالش های شهری مانند توازن جمعیت و تغییرات آب و هوایی بدهد. تحقق شهر هوشمند در هر کشور نیازمند چارچوب و رویکردی متناسب با شرایط آن است. کشورهای درحال توسعه تلاش دارند به الگوی مورد نظر خود در حصول شهر هوشمند برسند، در این راستا نیاز است تا ایران نیز الگوی متناسب با خود را طراحی نماید. یکی از مولفه های حیاتی برای شناخت الگو، شناسایی عوامل تشکیل دهنده آن است. تحقیق حاضر به دنبال آن است تا عوامل تشکیل دهنده زیست بوم شهر هوشمند در ایران را با روش تحقیق آمیخته اکتشافی بررسی نماید. در این راستا ابتدا با 13 نفر از خبرگان دانشگاهی و مدیریت شهری مصاحبه و با بهره از روش تحلیل مضمون (تم)، 65 مضمون پایه شناسایی شد. از این میان، با روش دلفی فازی مشخص شد که 49 مضمون به اتفاق نظر متخصصین، در ایران قابل استفاده هستند، سپس برای رتبه بندی عوامل از آزمون فریدمن بهره برده شد و عوامل مهم معرفی گشتند. در این راستا 5 عامل مهم برای ایجاد شهر هوشمند که باید مورد توجه سیاست گذاران قرار گیرد عبارتند از: حکمرانی هوشمند، مدیریت هوشمند جمعیت، فناوری های هوشمند، محیط زیست هوشمند و حمل و نقل هوشمند.
۱۷۱.

برنامه ریزی شهری ویژه در جهت نیل به شهرهای هوشمند در ایران (مبتنی بر بهترین تجارب جهانی و نیازسنجی بازیگران شهر هوشمند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر هوشمند برنامه ریزی شهری بازیگران شهر هوشمند پروپوزال شهر هوشمند نهادسازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۲۰۷
مطالعات حاکی است که طرح های جامع شهری در شکل و رویکرد کنونی خود نتوانسته اهدافی را که برای آن وضع شده اند، ارتقاء دهند و با فن آوری های نوین و تحولات الگوی مصرف مکان در محتوا و روش، بهنگام نشده اند. این پژوهش با تاکید بر بهره گیری از بهترین نمونه تجارب جهانی در فرآیند برنامه ریزی شهری و مدل سازی برای نیل به شهرهای هوشمند، سعی دارد تا پیشنهادهایی برای تغییر در فرآیند سنتی برنامه ریزی در جهت نیل به برنامه شهرهای هوشمند ارائه دهد. پژوهش حاضر به طریق چند روشی و مطالعات کیفی انجام شده است. در مرحله اول با روش مفهوم سازی و پس از مرور مبانی و اسناد فرادست برنامه ریزی شهرهای هوشمند در پنج کشور منتخب کره جنوبی، هند، آمریکا، چین و هلند(که بر اساس معیارهایی برای قابلیت استفاده در ایران انتخاب شده اند)، جداول تحلیل تطبیقی ارزیابی اهداف، برنامه های کلان و خرد تهیه شده است. در مرحله بعد با روش مصاحبه نیمه ساختاریافته با گروهی از مدیران شهری، جامعه متخصصین دانشگاهی و مهندسین مشاور تهیه کننده طرح های توسعه شهری، آسیب شناسی وضع موجود و درک اولویت ها، نیازها، نگرش ها و مشکلات صورت گرفته است. حجم نمونه مصاحبه ها برای هر گروه ده نفر بوده است که نتایج با این تعداد به اشباع رسیده و با روش تفسیری و جداول مربوطه تحلیل شده اند. در نهایت با توجه به نمونه تجارب موفق جهانی، پیشنهادهایی در قالب اسناد لازم، فرآیند ارائه پروپوزال شهر هوشمند و انتخاب مشاور و تهیه و اجرای و نظارت بر آن و ساختار نهادی لازم در قالب طرح های ویژه شهر هوشمند در ایران ارائه شده است.
۱۷۲.

بررسی نقش فضاهای شبانه در جرم خیزی شهرها با مدل سازی پرومته (مطالعه موردی شهر آبادان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جرم خیزی فضای شبانه امنیت آبادان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۱۳
امروزه در مراکز اصلی شهر، به شاخص امنیت به عنوان عاملی مؤثر در سرزندگی و حیات شبانه توجه شایانی شده است؛ اما به برخی از فضاهای شهری با پتانسیل گردشگری، کمتر توجه شده است. پژوهش حاضر ماهیت توسعه ای - کاربردی دارد و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و پیمایش میدانی انجام شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزارهای گرافر، سیستم اطلاعات جغرافیایی، ویزیو، اکسل، رویت، اتوکد و مدل پرومته انجام شده است. همچنین، هدف تحقیق بررسی نقش فضای شهری شبانه در جرم خزی شهر آبادان است. این هدف در 3 بعد اجتماعی، کالبدی و بصیری مطالعه شده است. در این راستا نتایج تحقیق نشان داده اند از میان معیارهای موجود هیچ یک از معیارها در حالت ایدئال قرار نگرفته اند؛ زیرا هیچ کدام از رتبه های نهایی به یک نزدیک نشده اند. نزدیک ترین آمار به یک، 31/0 تا عدد یک فاصله دارد. با توجه به ارزیابی ها در رابطه با کیوسک نگهبانی و نظارت رسمی اهمیت بالاتری در نظر افراد برخوردار است. در خط ساحلی اروند به دلیل کیفیت کالبدی پایین، قطع ارتباط کالبدی و تباین و پیوستگی محیط، دسترسی ضعیف، جداره های صلب و خاموش کاهش حضورپذیری به خصوص در اوقات شب روبه رو است که باعث کاهش امنیت این فضای شهری آبادان شده است.
۱۷۳.

رتبه بندی کلان شهرهای ایران براساس شاخص هوشمندی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر هوشمند شاخص ترکیبی هوشمندی تکنیک تحلیل مؤلفه اساسی آنالیز خوشه ای کلان شهرهای ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۰۹
با توجه به اینکه فرایند شهرنشینی در مقیاس وسیعی در سراسر جهان اتفاق افتاده است، افزایش جمعیت و رشد روزافزون آن، مشکلات متعددی را به ویژه در کلان شهرها با توجه به تمرکز بیشتر امکانات این شهرها ایجاد کرده است که رفع آنها به تحقیقات علمی به منظور مدیریت و برنامه ریزی مناسب برای اداره شهرها و ارتقای کیفی سطح زندگی آنها نیازمند است. براساس این، مدیران و برنامه ریزان شهری، هوشمندشدن شهر را الزامی برای رفع موانع شهرها و ارتقای زندگی در آنها مطرح کرده اند. شهر هوشمند پدیده ای چندبعدی است که شاخص های مختلفی را در بر می گیرد. این پژوهش با هدف تعیین سطح هوشمندی کلان شهرهای ایران و معرفی یک شاخص ترکیبی سنجش میزان هوشمندی و سپس رتبه بندی و خوشه بندی آنها صورت گرفته است. بدین منظور، 41 متغیر برای 6 شاخص شهر هوشمند شامل محیط زیست، اقتصاد، حکومت، زندگی، تحرک و مردم هوشمند در 9 کلان شهر ایران طی سال های 1400- 1385 تجزیه و تحلیل شدند. برای استخراج شاخص شهر هوشمند از روش تحلیل مؤلفه اساسی (PCA) دو مرحله ای در نرم افزار Eviews استفاده شد. سپس با به کارگیری آزمون فریدمن و W کندال در نرم افزار SPSS کلان شهرهای کشور براساس میزان هوشمندی رتبه بندی شدند و درنهایت با استفاده از XLSTAT خوشه بندی آنها انجام شد. نتایج نشان دادند شاخص «محیط زیست» بیشترین تأثیر را در شاخص های هوشمندی داشته است و همچنین بین کلان شهرهای کشور، شهر تهران در بالاترین و کرمانشاه در پایین ترین سطح هوشمندی قرار داشته است.طبقه بندی JEL:.C43 ,C38 ,O18
۱۷۴.

بررسی تورم و پویایی سیستم درآمدی شهرداری ها (مطالعه موردی: شهرداری اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تورم عوارض شهرداری اثر تانزی شهرداری اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۱۱۲
عوارض شهرداری ها یکی از منابع اصلی درآمدی شهرداری ها است که قسمت عمده ای از درآمدها را شامل می شود. هر شهرداری برای انجام وظایف محوله خود و پاسخگویی به نیازهای روزافزون شهری نیازمند یک سیستم کارای اخذ درآمد است که بتواند نسبت به عوامل نوسانی و شوک های برون زا تعدیل شود. یکی از عوامل تأثیرگذار بر درآمدهای حقیقی شهرداری ها تورم است که با توجه به شرایط مختلف باعث کاهش یا افزایش درآمدها می شود. همچنین تأخیر در پرداخت عوارض توسط مؤدیان، از عوامل ایجاد نوسان در درآمدهاست؛ بنابراین، در مطالعه حاضر در قالب الگوی تانزی، پویایی سیستم درآمدی شهرداری ها و نیز رابطه تورم و درآمدهای حقیقی ازطریق محاسبه طول وقفه های جمع آوری عوارض و کشش های درآمدی برای شهرداری اصفهان بررسی شده اند. داده های استفاده شده به صورت سری زمانی فصلی از سه ماهه سوم سال 1385 تا سه ماهه دوم سال 1400 بوده و روش استفاده شده در این پژوهش الگوی ARDL است. نتایج نشان می دهند طول وقفه های جمع آوری عوارض حدود 4 ماه و 9 روز و کشش درآمدی 41/0 بوده است و درآمدها با تغییر یک درصدی تورم تنها به میزان 41/0 تعدیل شده اند؛ بنابراین، تورم موجب کاهش درآمدهای حقیقی شهرداری شده و عملکرد شهرداری درزمینه تعدیل درآمدها نسبت به تورم ناکارا بوده است. طبقه بندی JEL:. R51, E31, H20
۱۷۵.

ارائه الگوی راهبردی توسعه شبکه حمل ونقل ریلی شهری در جمهوری اسلامی ایران (مورد مطالعه: کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: strategic model Development network urban rail transport metropolis الگوی راهبردی توسعه شبکه حمل ونقل ریلی شهری کلان شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۱۲۰
با وجود اینکه در سال ۱۹۵۰، تنها ۳۰ درصد جمعیت در شهرها زندگی می کردند؛ امروزه، شهرها میزبان ۵۴ درصد جمعیت جهان بوده و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۵۰ به ۶۶ درصد برسد. ازجمله مهم ترین اثرات منفی رشد سریع شهرنشینی و صنعتی شدن کشورها افزایش شمار وسایل نقلیه شخصی و خودرو محوری در شهرها است. لیکن امروزه آنچه که متخصصان حمل ونقل جهان بر آن اتفاق نظر دارند، دستیابی به الگوی حمل ونقل پایدار در شهرهاست تا بتواند چشم انداز شهر سالم، آرام، دارای حمل ونقل سریع، ایمن و کارآمد برای عموم شهروندان را تأمین کند؛ بنابراین مسأله اصلی در این تحقیق دستیابی به الگوی راهبردی توسعه شبکه حمل ونقل ریلی شهری می باشد. در این تحقیق جامعه آماری کلان شهر تهران می باشد و شامل خبرگان، اساتید دانشگاه و فارغ التحصیلان رشته حمل ونقل، شهرسازی، راه و ساختمان، برنامه ریزی شهری و مدیریت راهبردی بوده و به صورت تمام شمار می باشد. با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای، به جمع آوری ادبیات تحقیق پرداخته و علاوه بر تحلیل مضمون، از روش مصاحبه های نیمه عمیق ساختاریافته استفاده شده است. در این پژوهش از دو روش آمار توصیفی و استنباطی جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات استفاده شده و باتوجه به نوع تحقیق، آمارهای توصیفی شامل جداول فراوانی و میانگین می باشد و در سطح استنباطی به منظور بررسی روابط بین عوامل از مدل معادلات ساختاری استفاده می شود که شامل تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل مسیر است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار Spss و نرم افزار Smart Plsاستفاده شده است. در انتها، الگویی برای «توسعه شبکه حمل ونقل ریلی شهری» تدوین گردید. براین اساس، الگوی راهبردی توسعه شبکه حمل ونقل ریلی در چهار بعد «فنی و اجرایی»، «شهرسازی»، «حمل ونقل و ترافیک» و «اقتصاد و برنامه ریزی شهری»، شش مؤلفه «سیاسی»، «اقتصادی»، «اجتماعی»، «فناوری»، «محیط زیست» و «قانونی» و همچنین در نود شاخص تدوین شد.
۱۷۶.

تأثیر تحولات بازاریابی گردشگری بر استراتژی اقتصادی توسعه شهری در کلان شهرها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازاریابی گردشگری اقتصاد شهری استراتژی توسعه شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۶۸
امروزه در کنار عوامل سنتی، عوامل و متغیرهای جدیدی به عنوان مؤلفه های اقتصادی تأثیرگذار بر توسعه شهر مطرح شده است؛ یکی از مهم ترین مؤلفه ها به خصوص در شهرهایی با کارکرد خدماتی، صنعت گردشگری است. بر این اساس در کلان شهرهایی مانند تهران، مشهد و اصفهان صنعت گردشگری این قابلیت را دارد که به یک منبع مطمئن و پایدار اقتصاد و توسعه شهری تبدیل شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش و جایگاه صنعت گردشگری در اقتصاد و توسعه شهری با تأکید بر کلانشهرهای تهران، اصفهان و مشهد انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارکنان و مدیران سازمان گردشگری و میراث فرهنگی کلان شهرهای تهران، مشهد و اصفهان، شورای شهر و شهرداری شهر تهران، مشهد و اصفهان، شهرسازی و معاونت شهری استانداری و متخصصین است. نتایج پژوهش نشان داد تمامی ابعاد و مؤلفه های بازاریابی گردشگری بر استراتژی توسعه اقتصاد شهری اثری مثبت و معناداری دارند.
۱۷۷.

بررسی و تحلیل نقش مشارکت شهروندان در ارتقای تاب آوری شهری (موردمطالعه: شهر بناب)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری تاب آوری شهری مشارکت شهروندان شهر بناب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۱۹
امروزه جوامع در تلاش برای دستیابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آن ها را به وضعیت پیش از بحران (اولیه یا عادی) فراهم سازد. از این رو در سال های اخیر به استفاده از تاب آوری بجای آسیب پذیری تأکید خاصی می شود. تاب آور ساختن شهرها دارای پیش نیازهای اساسی و از جمله مشارکت گسترده شهروندان است. در این راستا، هدف این مقاله بررسی نقش مشارکت شهروندان در ارتقای تاب آوری شهری با تأکید بر شهر بناب است. نوع تحقیق کاربردی بوده و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی و همبستگی است. جامعه آماری تحقیق، ساکنان محلات ۱۳گانه شهری بناب در ایران است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه تحقیق ۴۰۰ نفر به دست آمد. اطلاعات مورد نیاز از طریق دو نوع پرسشنامه، مشارکت شهروندان و تاب آوری شهری به دست آمده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون رگرسیون چند متغیره گام به گام و مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج یافته های پژوهش با استفاده از آزمون پیرسون نشان می دهد که در بیشتر متغیرهای مشارکت با متغیرهای تاب آوری شهری، همبستگی وجود دارد. نتایج رگرسیون چندمتغیره نیز روشن کرد که متغیر مشارکت فیزیکی-ابزاری، بیشتر از سایر متغیرها، قدرت تبیین تغییرات واریانس تاب آوری شهری را داشته و بعد از آن به ترتیب متغیرهای آموزشی- ترویجی، سیاسی- مدیریتی، فکری- معنوی و مالی قرار دارند. این پنج متغیر توانایی تبیین ۸۷/۰ درصد از تغییرات تاب آوری شهری را دارند. در نهایت پیشنهاد های کاربردی در زمینه راهکارهای ارتقای تاب آوری شهری از طریق جلب مشارکت شهروندان ارائه شده است.
۱۷۸.

مطالعه تطبیقی شاخص های رشد جمعیتی شهرها در ایران و حوزه های مشترکِ جغرافیایی با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: باروری توسعه پایدار شاخص رشد جمعیت موالید - مرگ ومیر مهاجرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۴۹
در این مطالعه تطبیقی سعی شده است تا جمعیت و تعدادی از شاخص های مرتبط با آن در سطح جهان و قاره ای با شاخص های جمعیتی و موقعیت کشور ایران مقایسه شوند. این مطالعه توصیفی - تحلیلی با استفاده از طیفی وسیع از منابع مانند کتاب، مقاله، گزارش پژوهشی و اسناد مربوط انجام شده است. با توجه به هدف پژوهش، چشم انداز جمعیتی کشور با بررسی متغیرهایی از جمله نرخ موالید - مرگ ومیر، ساختار سنی، باروری و مهاجرت، با استفاده از آزمون های تی و کای دو، در کنار داده های آماری سایر کشورها ارزیابی شد. علاوه بر این، نرخ رشد جمعیت در کشور و همچنین، اروپا، آسیا و آمریکا بررسی شد و سطح همخوانی بین این نرخ های رشد تجزیه وتحلیل شد. با مقایسه میزان شهرنشینی کشور در شصت سال گذشته، روند صعودی ثابتی در نرخ شهرنشینی کشور مشاهده می شود که از 4/31 درصد در سال ۱۳۳۵ به ۷۴ درصد در سال ۱۳۹۵ رسیده است. هرچند افزایش نسبت شهرنشینی از جمله شاخص های توسعه محسوب می شود، در ایران افزایش جمعیت شهری عمدتاً در چند کلان شهر بزرگ و از جمله شهر تهران اتفاق افتاده است. انتظار می رود در سال های آتی بر تراکم جمعیت کلان شهرها افزوده شود. رشد نامتوازن جمعیت و تراکم آن در تهران و چند کلان شهر دیگر یکی از مشکلات بزرگی است که در آینده نیز ادامه خواهد داشت؛ بنابراین، پیشنهاد می شود تمام برنامه ریزی های کلان کشور با هدف جلوگیری از رشد نامتوازن شهرها به ویژه شهر تهران ارائه شوند.
۱۷۹.

تحلیل کیفیت فضایی محیط پیاده روهای خیابان تجاری با تأکید بر نیازهای راحتی زنان (نمونه موردی: خیابان مصدق و نوبهار شهرکرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کیفیت فضایی پیاده رو خیابان تجاری آسایش زنان کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۲۶۱
در شهرسازی معاصر، توسعه و سلطه حرکت سواره و حجم زیاد ترافیک، کم تر توجه برنامه ریزان و طراحان شهری را برای حرکت پیاده و نیازها و حقوق طبیعی انسانی او، برانگیخته و به تدریج اولویت دادن به نقش عابرپیاده و فضاهای پیاده محور شهری کم رنگ شده است. خیابا های تجاری و پیاده روهای آن به عنوان نمونه ای از فضاهای تجاری که از گذشته تا کنون جایگاه خود را در شهرها حفظ نموده اند، از محورهای پر رفت وآمد شهری محسوب می شوند، که توجه به نیاز آسایش و راحتی زنان به عنوان بخش بزرگی از مخاطبان این فضا امری ضروری است و این عرصه ها برای موفقیت باید پاسخگوی کاربران خود باشند. کلانشهر کرمانشاه نیز از این قاعده مستثنی نبوده و غلبه فضاهای سواره بر مسیرهای پیاده خیابان های تجاری مصدق و نوبهار عرصه را بر حضور شهروندان به ویژه زنان تنگ نموده است. لذا هدف این پژوهش دو جانبه و به دنبال پاسخ به این پرسش ها است: چه عواملی بر کیفیت فضایی پیاده روهای خیابان تجاری مؤثر بوده و چه میزان از نیاز آسایش و راحتی زنان با توجه به امکانات موجود در پیاده رو تأمین می شود؟ این تحقیق به روش کیفی و برای ارزیابی نهایی از تحلیل داده ها بهره گرفته شده است. این پژوهش ابتدا به شناخت عناصر تشکیل دهنده پیاده رو، شاخص های کیفیت فضا و مؤلفه های راحتی زنان با استفاده از مطالعات اسنادی و منابع کتابخانه ای می پردازد. سپس براساس مفاهیم مستخرج از بخش نظری و رابطه نیاز آسایش زنان و شاخص های کیفیت فضای پیاده رو، ارزیابی میزان آسایش زنان به روش میدانی و حضور در پیاده روها و پرسشنامه محقق می گردد. سنجش داده ها با استفاده از درصد و ارزیابی پایایی با نرم افزار SPSS انجام گرفته است. نتایج حاکی از آن است که بیشترین مشکلات زنان در پیاده روها، تأمین نشدن آسایش فیزیکی و فیزیولوژیکی در حوزه عبور، حوزه سواره رو و حوزه مبلمان (نورپردازی نامناسب) است و آسایش روانی زنان در هر دو خیابان به ویژه نوبهار وضعیت قابل قبولی دارد.
۱۸۰.

اثرات رشد کالبدی شهر جاجرم بر کیفیت محیط زیست آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رشد فضایی ناهمگون گسترش کالبدی مدیریت شهری محیط زیست شهر جاجرم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۲۴۲
امروزه رشد شتابان شهری، همه شهرها را در مقیاس های کوچک، میانی، بزرگ تحت تاثیر قرار داده که از جمله آن محیط زیست شهری است و ارتباط مستقیمی با کیفیت زندگی شهری و پایداری آن دارد. از این رو در این پژوهش روند گسترش ناهمگون کالبدی شهر کوچک جاجرم و مهم ترین تاثیرات این رشد بر مولفه های محیط زیستی مورد تحلیل قرار گرفته است. پژوهش حاضر به لحاظ روش از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری داده ها به دو صورت پیمایشی و اسنادی انجام شده است. از این رو برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی محقق ساخته استفاده شد. روش نمونه گیری، احتمالی و گلوله برفی است و حجم نمونه نیز تا رسیدن به اشباع علمی، برابر با 30 نفر بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد رشد شهر جاجرم در بازه زمانی 1335 تا 1395 به صورت بی قواره و ناهمگون بوده که این موضوع بخش های مختلف شهر بویژه محیط زیست را تحت تاثیر قرار داده است. از میان مولفه های سنجش تاثیر رشد ناهمگون شهر جاجرم بر محیط زیست، سه مولفه مدیریت پسماند و فاضلاب، فضای سبز و شرایط بهداشتی شهر بیشترین تاثیر را پذیرفته اند و در مقابل سه مولفه منابع آب، مخاطرات طبیعی و کیفیت هوا به ترتیب در رتبه های آخر تاثیرپذیری قرار دارند. نتیجه اینکه شهر جاجرم، در یک بازه زمانی کوتاه، نه براساس برنامه ریزی بلکه شتابان و به شکل بی قواره و پراکنده رشد کرده است. همچنین بجز در چند شاخص ، در بقیه شاخص های مورد بررسی میانگین به دست آمده بیشتر از میانگین مفروض و نشان دهنده ی رشد ناهمگون شهر و تاثیر منفی آن بر کیفیت شاخص های محیط زیستی بوده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان