درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: دانستن اینکه وفاداری گردشگران در مقاصد گردشگری به چه چیزی بستگی دارد و چگونه شکل می گیرد، برای مدیران شرکت ها و مقاصد گردشگری به یک اصل تبدیل شده است. یک مقصد گردشگری مانند هر سازمانی باید بازار هدف خود را شناسایی، جذب و حفظ کند. ایجاد هرگونه تحول و استانداردسازی خدمات گردشگری در شهر زنجان مستلزم شناخت ظرفیت های گردشگری، انجام مطالعات تطبیقی، شناخت تجربیات سایر کشورهای موفق جهان و بومی سازی این تجربیات است. شهر زنجان با وجود داشتن جاذبه های گردشگری قابل توجه در مقایسه با شهرهای استان های همجوار نتوانسته است مانند بسیاری از آنها گردشگر را جذب کند.داده و روش: تحقیق حاضر به بررسی نقش تصویر از مقصد بر وفاداری گردشگران شهر زنجان پرداخته شود. نوع تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل گردشگران با حداقل یک شب اقامت در هتل های سه و چهار ستاره شهر زنجان می باشد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 281 گردشگر مورد بررسی قرار گرفته اند. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی و جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است.یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد، در بررسی نهایی تحلیل عاملی تصویر از مقصد به ترتیب بیشترین تا کمترین تأثیر را در تازگی سفر، هزینه سفر، هزینه مالی و تعداد دفعات سفر به ترتیب با مقدار بار عاملی 0.481، 0.354، 0.301 و 0.247 بر وفاداری گردشگران دارد.نتیجه گیری: استان زنجان از نظر چرخه زندگی در حوزه گردشگری در مراحل ابتدایی خود بوده و حساسیت موضوع از آن جهت است که این درصد، می توانند به عنوان سفیرانی باشند که به دیگران در خصوص این مقصد اطلاعات داده و به اصطلاح نوعی تبلیغات دهان به دهان رایگان برای زنجان انجام خواهند داد و بسته به تصویری که از زنجان در ذهن آنان شکل گرفته است، این تبلیغات می تواند مثبت یا منفی باشد.

هدف از انجام این مطالعه تحلیل تأثیرات مراکز اقامتی فاقد مجوز (مافام) در کسب وکار هتل داری شهر اصفهان براساس رویکرد تئوری زمینه ای بود. روش پژوهش این مطالعه، از منظر هدف، کاربردی و، از نظر ماهیت، اکتشافی – تحلیلی است. همچنین، این پژوهش، از منظر روش شناسی گردآوری اطلاعات، میدانی به روش کیفی با استفاده از رویکرد نظریهٔ زمینه ای و استراتژی داده بنیاد با بهره گیری از فن مصاحبهٔ عمیق بین ۸ نفر از خبرگان (مدیران و فعالان صنعت گردشگری و هتل داری بدون طرح سؤال های تعقیبی و البته با حداکثر تنوع حرفه) با رضایت آگاهانه و تا رسیدن به مرز اشباع داده های نظری در قالب روش نمونه گیری، قضاوتی - هدفمند است که با توجه به مصاحبهٔ عمیق، ۲۱۳ کد باز استخراج و، با استفاده از تکنیک داده بنیاد، ۲۷ کد محوری و ۶ کد انتخابی به دست آمد و مدل پارادایمی بدین گونه تشکیل شد که مؤلفه های فرهنگی به منزلهٔ شرایط علّی، سیاسی و حقوقی در قالب مقولهٔ محوری، عوامل استراتژیک به منزلهٔ شرایط مداخله گر، محیطی و اجتماعی در قالب بستر حاکم و مؤلفه های اقتصادی به منزلهٔ کنش ها و تعاملاتْ عوامل مؤثر در کسب وکار هتل ها را تشکیل می دهند.

امروزه شهرهای بسیار مهمی نظیر یزد که دارای غنای فرهنگی و معماری سنتی متمایزی هستند به دلیل ناپایداری در بافت های تازه احداث شده خود، لطمات بعضا شدیدی را دیده اند. از اینرو توجه به جنبه هایی که باعث احیای هویت سنتی و توسعه پایدار آنرا را تسریع نماید از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نتایج حاصل از این مطالعه که با روش توصیفی- تحلیلی انجام یافته است نشان می دهد که شهر یزد علیرغم آسیب هایی که از اجرای معماری مدرن در بافت جدید خود دیده است ولی خوشبختانه به دلیل غنای شهرسازی و معماری سبز متناسب با اقلیم گرم و خشک خود، کارآمدی و سرزندگی خود را همچنان حفظ نموده و اصول و ویژگی های مرتبط با بافت شهری، محلات و ابنیه های شهر یزد با اصول کلی معیارهای معماری پایدار و سنتی در توسعه شهری پایدار در سه حوزه زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی همراستا می باشد. لذا سبک معماری که با جهت گیری سبز و تداوم پایداری و بدون فشار به طبیعت و مصرف انرژی بیشتر اجرا شده است، نقش بسیار مهمی در ایجاد تعاملات اجتماعی-فرهنگی و اقتصادی و نهایتا توسعه پایدار این شهر داشته است. البته از پیامدهای نامطلوب شیوع و رواج یافتن ساختمان های ناهمساز با اقلیم منطقه نیز نبایستی غافل شده و لازم است که ضمن بازگشت به معماری سنتی و تلفیق آن با معماری مدرن، گام های مناسب تری در جهت توسعه شهری برداشته و به رفع بسیاری از معضلات پیش آمده کمک نمود.

تحقیقات بسیاری در حوزه بررسی تضاد پروژه های روستایی انجام شده است، اما کمتر پژوهشی را می توان یافت که به واکاوی این تضادها در یک چهارچوب مشارکتی پرداخته باشد. این در حالی است که شناسایی این تضادها توسط برنامه ریزان و متولیان آب می تواند زمینه ساز مدیریت پایدار منابع آب از مسیر مدیریت تضاد باشد. ازاین رو در پژوهش حاضر با استفاده از پارادایم طبیعت گرایانه تلاش شد به درک عمیق تری نسبت تضادها دست یافت. افراد موردمطالعه از طریق نمونه گیری از موارد ویژه انتخاب شدند. اطلاعات موردنیاز با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته انفرادی جمع آوری شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از جدول گرافیکی دو بعدی طرح صور فلکی انجام گرفت. نتایج نشان داد بین ذی نفعان پروژه آب رسانی، تضادهایی وجود داشته و بیش ترین تضاد بین مردم روستا با شرکت آب منطقه ای و سازمان جهاد کشاورزی و تضادهای بین مردم محلی بوده است. نتایج این تحقیق به متولیان آب منطقه ای کمک می کند تا به درک واقعی تری نسبت به تضاد آب در منطقه دست یابند و از این مسیر به مدیریت اثربخش منابع آب کمک کنند.  

تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر تاب آوری اجتماعی در چارچوب حکمروایی شایسته شهری کلانشهر شیراز   می باشد و به دنبال توسعه دانش کاربردی و از حیث روش توصیفی و اکتشافی است جامعه آماری 375 نفر است برای محاسبه حجم نمونه از رابطه کوکران استفاده شده است به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه و باتوجه به تکنیک تحلیل عاملی از مقیاس لیکرت استفاده شد برای تعیین روایی و پایایی از روایی تمادی و صوری استفاده شد و با استفاده از SPSS  و Lisrel تحلیل انجام شد. نتایج نشان داد با توجه به مقدار ر t که عوامل موثر به ترتیب عدالت، ثبات سیاسی، مشارکت، چشم انداز و برنامه ریزی، بااحتمال 95 درصد معنادار می باشد. می توان گفت مدیران و تصمیم گیران در حوزه حکمرانی شایسته شهری جهت رسیدن به نتیجه مطلوب بخصوص در کلانشهر شیراز که از موقعیت خاص سیاسی، اجتماعی ؛فرهنگی و محیطی برخودار است لازم است که شهروندان را به سمت مطالبه گری سوق دهند، پیشنهاد می شود مشارکت جوامع مدنی، دانشگاهی و بخش خصوصی در تبادل نظرها، تدوین راهبردهای توسعه و اجرا نقش بسزایی در تحقق هدف در حوزه حکمرانی شایسته شهری داشته باشند. شناخت عمیق مفهوم حکمرانی خوب، می تواند معیارهای ارزشمندی را فراهم کند که به دولت ها و جوامع کمک کند تا درک بهتری از رابطه بین اشکال مختلف نهادی را ه های فراهم آوردن تاب آوری را فراهم آورند. می توان گفت حکمرانی شایسته شهری نقش محوری را برای مقابله موثر با چالش ها و تاب آوری دارد و این تابآوری اجتماعی ظرفیت جذب و مقابله با اختلال و آشفتگی های سیستم ناشی از بروز بحران هاست. در این راستا آگاهی از اثرات بحران ها بر تابآوری اجتماعی در چهارچوب حکمروایی شایسته شهری در شیراز نیازمند ارائه تحلیلی ساختاری از آن در آینده است تا به وسیله آن بتوان ظرفیت تابآوری اجتماعی شهری را افزایش داد.

هدف اصلی مطالعه بررسی میزان سودآوری اقتصادی دوره های آموزشی-ترویجی و عوامل تأثیرگذار بر مشارکت بهره برداران گندم نان و گندم دوروم در این دوره ها در استان ایلام بود. در این مطالعه، بهره برداران به دو گروه برخوردار و عدم برخوردار از آموزش های ترویجی طبقه بندی شدند. حجم نمونه منتخب از گندم کاران نان و دوروم آبی در این مطالعه که به روش پیمایشی اجرا شد، به ترتیب 351 و 293 نفر تعیین شدند. ابزار مورد استفاده به منظور جمع آوری داده ها پرسش نامه بود. به منظور تحلیل توصیفی داده ها از شاخص های میانگین و ضریب همبستگی و به منظور تحلیل استنباطی از آزمون مقایسه میانگین ها، رگرسیون لاجیت و تحلیل سودآوری استفاده شد. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که میانگین هزینه تولید کشت گندم نان در گروه بهره برداران برخوردار 1 درصد بیشتر و میانگین درآمد خالص این دسته از بهره برداران حدود 5 درصد کمتر از گروه بهره برداران عدم برخوردار از آموزش های ترویجی بوده است. اما میانگین هزینه تولید کشت گندم دوروم در گروه بهره برداران برخوردار 2/2 درصد کمتر و میانگین درآمد خالص حاصل از کشت این محصول در گروه بهره برداران برخوردار 8/7 درصد بیشتر از گروه بهره برداران عدم برخوردار بوده است. اما به طور کلی برگزاری کلاس های آموزشی-ترویجی موفق به ایجاد تفاوت معن ی دار درزمینه عملکرد و همچنین افزایش سودآوری بهره برداران گندم نان و دوروم نشده است. در نهایت متغیرهای توضیحی در نظر گرفته در مدل توانسته اند 31/4 درصد از تغییرات متغیر وابسته شرکت در کلاس های ترویجی در تولید گندم را تبیین نمایند.

با شروع جنگ جهانی اول در اروپا به تدریج دامنه این جنگ به سایر نقاط جهان از جمله آسیا و ایران سرایت نمود و ایران در مقام یک کشور بی طرف به اندازه کشورهای درگیر در جنگ و حتی بیشتر از آنها دچار آسیب گردید. این در حالی بود که علی رغم اعلام بی طرفی ایران در جنگ جهانی اول دول متخاصم چندان به این موضع سیاسی ایران توجه ننمودند. تاکنون مطالعات متعدد سیاسی- تاریخی در مورد علل عدم رعایت موضع بی طرفی ایران در جنگ جهانی اول صورت گرفته است. لیکن در این مطالعات کمتر به مقتضیات ژئوپلیتیک نادیده گرفتن بی طرفی ایران توسط دول متخاصم و دسته بندی موضوعی آن ذیل مفهوم ژئوپلیتیک پرداخته شده است. مضمون اصلی مطالعات ژئوپلیتیک کلاسیک مشتمل بر مطالعه تأثیر جغرافیا در ابعاد طبیعی و انسانی در رفتار سیاسی کشورها در روابط بین الملل بوده است. در این پژوهش کوشش گردیده با اتکا به روش توصیفی- تحلیلی علل ناکارآمدی سیاست بی طرفی ایران در چارچوب موضوعات ژئوانرژی، ژئوکالچر و مقتضیات مربوط به جایگاه ژئواستراتژیک مورد بررسی قرار گیرد. یافته های تحقیق بیان گر آن است که مؤلفه قرارگیری ایران در کنار برخی از دولت های حاضر در جنگ به مثابه یک عامل ژئواستراتژیک و وجود ذخایر نفتی در جنوب غرب ایران به مثابه یک عامل ژئوانرژی از جمله مهمترین مولفه های سرایت جنگ جهانی اول به کشور ایران بود. همچنین استفاده ابزاری قدرت های حاضر در جنگ از اعتقادات اسلامی و مولفه های ملی گرایی مردم ایران به مثابه یک سیاست ژئوکالچری؛ سبب گردید دامنه این جنگ به درون قلمرو ایران نیز سرایت نماید.

مخاطرات محیطی به عنوان پدیده های اجتناب ناپذیری هستند که همواره با خطرات جدی و بحران همراه بوده و از موانع اصلی توسعه، به خصوص توسعه پایدار روستایی به حساب می آیند. هدف پژوهش حاضر بررسی مدیریت ریسک مخاطرات طبیعی در نواحی روستایی بخش مرکزی شهرستان تویسرکان است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و براساس طرح تحقیق توصیفی- تحلیلی است و ازنظر ماهیت، تحلیلی- اکتشافی محسوب می شود. داده های پژوهش به صورت میدانی و از طریق مصاحبه و مشاهده مستقیم جمع آوری شده است. جهت تحلیل داده ها از روش های توصیفی از جمله فراوانی و میانگین در محیط نرم افزار اکسل و جهت تحلیل داده های فضایی از نرم افزار GIS استفاده شده است. همچنین برای تحلیل کیفی مصاحبه و پرسش های باز پژوهش از تحلیل تماتیک استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مهمترین مخاطره طبیعی در روستاهای بخش مرکزی شهرستان تویسرکان سرمازدگی باغات گردو است و این مخاطره بر روی درآمد و مهاجرت تأثیر گذاشته است. همچنین نتایج حاکی از آن است که مهمترین راهکارهای جامعه محلی جهت کاهش اثرات مخاطره سرمازدگی در باغات گردو، عبارتنداز: اصلاح ژنتیکی درختان، استفاده از فناوری های جدید، کاشت گونه های مقاوم به سرما، آبیاری درختان در فصل سرما و روشن کردن آتش در زمانی که احتمال سرمازدگی وجود دارد. به طور کلی تغییرات آب و هوایی و تحولات محیطی در نواحی روستایی موجب بروز مخاطرات طبیعی متعددی شده است که بر روی معیشت جامعه روستایی تأثیر چشمگیری دارد. جهت کاهش اثر این مخاطرات و مدیریت ریسک این نوع مخاطره ها، استفاده از فناوری های نوین و ابزارهای جدید در نواحی روستایی، یک ضرورت انکار ناپذیر است.

قلمروهای پیراشهری به عنوان فضایی اجتماعی اقتصادی با ترکیبی از ویژگی های شهری و روستایی، اغلب به عنوان نواحی پیرامون شناخته می شود که در آن نظام های کشاورزی، شهری و طبیعی در تعاملی پایا و مداوم با یکدیگر قرار دارند. در این عرصه ها پیوندهای گوناگونی بر حسب شرایط و بسترهای اقتصادی بر قرار است، این پیوندها می توانند اثرات توسعه و یا ضدتوسعه برای هرکدام از فضاهای شهری و یا روستایی (به ویژه روستاها) ایجاد کند. این پژوهش با درک موضوع مذکور در پی تجزیه و پردازش روابط منطقه ای پیراشهری در مرکز استان زنجان است؛ بنابراین با روش توصیفی- تحلیلی به نحوه ارتباطات متقابل روستاهای نمونه پیرامونی با شهر زنجان پرداخته است و در این راستا شاخص های مرتبط که به وسیله مراجع مورد وثوق استخراج گردید به روایی قابل قبول رسیده و جهت تحلیل پژوهش مورداستفاده قرارگرفته اند، روش گردآوری اطلاعات اسنادی و پیمایشی می باشد. برای تحلیل داده ها از مدل AHP و TOPSIS استفاده شده است. از سوی دیگر بر اساس روش مشارکتی که توسط پژوهشگران این تحقیق صورت گرفت و برخی از اسناد و منابع علمی قابل دسترس، میزان وابستگی هرکدام از روستاهای نمونه پیرامونی نسبت به مرکزیت شهر زنجان مشخص گردیده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که سکونتگاه های پیراشهری با وجود یکپارچگی فضایی با نواحی شهری به دلیل رشد سریع، پویایی و ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی مختلط می تواند هم از نواحی شهری و هم از نواحی روستایی متمایز باشد و حالت سومی که هیچ کدام از سکونتگاه های قبلی نیست و یا هم شهری است و هم روستایی را به وجود آورد. همچنین نتایج نهایی تحقیق به وابستگی زیاد روستای والارود با شهر زنجان اشاره دارد و روستاهای دواسب، دیزج آباد و رازبین به ترتیب در رتبه های بعدی قرارگرفته اند.

درختان یکی از عوامل اصلی در تعریف کیفیت فضایی فضاهای بیرونی هستند. با استفاده از تئوری نحو فضا، این مطالعه بررسی می کند که چگونه آرایش فضایی ایجادشده توسط طرح پیشنهادی کاشت درختان و مسیریابی بر میدان های بصری محوطه دانشگاه تأثیر می گذارد؛ بنابراین، این پژوهش، در پی پاسخگویی به این سؤال صورت گرفته است: که چگونه می توان بر پایه تجزیه وتحلیل دید و نحو فضا، یک روش طراحی کاشت و مسیریابی را توسعه داد؟ تصور می شود که این روش ها در تعیین سازمان فضایی پیشنهادی و ارزیابی گزینه های طراحی مفید باشند. یک مطالعه تجربی با استفاده از سه طرح پیشنهادی مختلف کاشت و مسیریابی برای یک محوطه دانشگاهی انجام شده است. اولین پیشنهاد از آرایه موازی و منظم درختان و مسیرهای مورب و متقارن پیروی می کند. پیشنهاد دوم از یک الگوی شبکه ۵ نقطه ای درختان و مسیرهای مستقیم و متقارن تشکیل شده است و پیشنهاد سوم الگوی شبکه تصادفی درختان و مسیرهای شعاعی را اعمال کرده است. داده ها با استفاده از تکنیک های نحوی فضا تجزیه وتحلیل می شوند. بدین منظور از نرم افزار دپس مپ برای شبیه سازی و تحلیل مناظر در محوطه دانشگاه استفاده شده است. نتایج نشان دهنده تأثیر قابل توجه پیکربندی های کاشت و مسیریابی بر اقدامات نحوی در هر سه پیشنهاد است. بالاترین سطوح حرکت را می توان در طرح کاشت ۵ نقطه ای با مسیرهای مستقیم مشاهده کرد، اگرچه آرایش شعاعی و منحنی مسیرها و کاشت تصادفی درختان نیز محیط های یکپارچه و متصل را ایجاد می کند؛ بنابراین، این مطالعه نشان می دهد که تکنیک های نحو فضا ممکن است ارزش قابل توجهی در ارزیابی طرح کاشت شماتیک، به ویژه در سطح حرکت کاربر داشته باشد.

روستا به عنوان کوچکترین واحد تقسیمات کشوری محسوب می شود. یکی از مهمترین ابعاد توسعه روستایی مدیریت محلی است که نقش بسیار مهمی در هماهنگی فعالیت های توسعه روستایی بر عهده دارد. یکی از موضوعات مهم در حوزه مدیریت روستایی کشور تأسیس دهیاری ها است. دهیاری ها و بررسی عملکرد آنها در توسعه روستایی یکی از موضوعات مهم در حوزه مدیریت روستایی است. لذا هدف اصلی این پژوهش بررسی مروری بر نقش حاکمیت دهیاری ها در توسعه روستایی بود. پژوهش حاضر از نوع تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق تحلیلی- توصیفی و به صورت مطالعه اسنادی- کتابخانه ای و منابع علمی است. نتایج این پژوهش نشان داد عوامل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، زیست محیطی و عمرانی زیربنایی با تاکید بر آموزش روستاییان و تشکیل گروه های مختلف محلی، فرهنگ سازی و ترویج مشارکت گروهی مهمترین عامل های مؤثر و تاثیر گذار بر نقش حاکمیت دهیاری ها در توسعه روستایی می باشند پیشنهاد می شود می شود یکی از محدودیت های توسعه پایدار روستاها منابع مالی دهیاریها است؛ از اینرو، کمک های مالی دولت، استفاده از تسهیلات مالی بانک ها، و مشارکت محلی و مردمی برای تأمین تامین منابع مالی پایدار در عرصه های روستایی دهیاری ها تقویت شود.

هدف از مطالعه حاضر سنجش مؤلفه های کیفی مؤثر بر امنیت معابر شهری در معابر مرکزی شهر همدان و روش آن توصیفی- تحلیلی بوده است. جهت گردآوری داده های تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. پایایی ابزار از طریق آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 74/0 مورد تائید قرار گرفت. جامعه آماری مغازه داران و عابرین حاضر در محدوده بودند که با توجه نامعین بودن تعداد جامعه موردبررسی با استفاده از فرمول جامعه آماری نامعین کوکران 384 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. بررسی امنیت معابر شهر همدان موضوعی است که پیشینه ای ندارد و نتایج آن مکمل مطالعات پیشین می باشد که ایزدی و حقی در میدان امام شهر همدان به آن پرداخته اند. نتایج نشان داد که خیابان بوعلی بیش ترین امنیت را نسبت به پنج معبر دیگر دارد. در این خیابان فعالیت و کاربری زمین با داشتن 87/0 بارعاملی بالاترین جایگاه را به خود اختصاص داد. سایر خیابان های ازنظر شرایط امنیتی عبارت بودند از خیابان شریعتی (فعالیت و کاربری زمین با دارا بودن 72/0)، خیابان تختی (فعالیت و کاربری زمین با 66/0)، خیابان باباطاهر (فعالیت و کاربری زمین با دارا بودن 63/0)، خیابان شهدا (نقش نظارت اجتماعی با دارا بودن 48/0) و خیابان اکباتان (نقش خوانایی با دارا بودن 42/0). نتیجه بررسی نشان داد که عامل فعالیت و کاربری زمین بیش ترین تأثیرگذاری را بر امنیت معابر شهری همدان دارد.

روستاهای پیراشهری به واسطه مکان قرارگیری خود همواره در معرض تحولات بسیاری قرار دارند، بخشی از این تحولات به دلیل داشتن راه ارتباطی با شهرها و توسعه کالبدی شهرهاست. از آنجائی که توسعه کالبدی شهر به طور مستقیم و غیرمستقیم بر روستاهای پیرامونی تأثیرگذار است این مقاله باهدف تحلیل اثرات توسعه کالبدی شهر رضوانشهر بر روستاهای پیرامون خود سعی در آشکار نمودن نحوه اثرگذاری و شناساندن پیامدهای نامطلوب و مطلوب آن دارد. جامعه آماری تحقیق کلیه سکونتگاه های روستایی پیرامون شهر رضوانشهر(8 روستا) می باشد که با شهر راه ارتباطی دارند. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و به کمک ابزار پرسشنامه (330 نمونه) اطلاعات موردنیاز از سطح روستاهای موردمطالعه جمع آوری شده است. نتایج تحقیق نشان داد، توسعه کالبدی شهر رضوانشهر، بیشترین تأثیر را برافزایش قیمت زمین مسکونی با میانگین 73/6 و کمترین تأثیر را بر حفظ منابع طبیعی با میانگین 24/3داشته است. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد، توسعه کالبدی شهر رضوانشهر به ترتیب بر تحولات اقتصادی، تحولات محیطی و اکولوژیک، تحولات اجتماعی-فرهنگی و تحولات کالبدی روستاهای پیرامون شهر اثرگذار بوده است. درنهایت براساس نتایج تکنیک کوپراس، توسعه کالبدی شهر رضوانشهر بیشترین تأثیر را به ترتیب در  روستاهای پونل، اردجان، میانرود، الله بخش محله، طارمسرا، ساسانسرا، لاکتاسرا، روشنده نهاده است که البته این رتبه بندی با واقعیت مشاهده شده در بررسی های میدانی مطابقت دارد.

بافت های فرسوده شهری به دلیل ارزش های تاریخی - فرهنگی نیازمند حفظ، احترام و بازآفرینی است. امروزه احیای این بافت ها با اصل قرار دادن نیاز ساکنین در برقراری ارتباط با فضای کالبدی و مباحثی چون تعلق به مکان، مورد توجه بسیاری از طراحان قرار می گیرد. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر ارزیابی ارتباط دسترسی به خدمات شهری و حس تعلق مکان در بافت فرسوده محلات شش گانه (عامری، یوسفی، آخر آسفالت، زرگان، حصیرآباد و لشکرآباد) است.. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی - تحلیلی است و جهت رسیدن به هدف مطرح شده از آزمون های کروسکال والیس، T ساده، همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS و مدل FAHP استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی ها نشان داد سه محله آخر آسفالت، یوسفی و عامری به لحاظ برخورداری از امکانات و خدمات شهری در وضعیت مطلوبی قرار داشته و در طرف مقابل محله حصیرآباد وضعیّت نامناسبی دارد. همچنین بررسی ارتباط بین خدمات شهری و حس تعلق مکان به بافت فرسوده با ضریب 0/371 حاکی از ارتباط مستقیم دو متغیر ذکر شده بوده است و نشان می دهد می توان با افزایش امکانات و خدمات شهری و همچنین تقویت فضاهای عمومی، بافت های کالبدی و فیزیکی، و بافت های فرسوده، حس تعلق مکان در این مناطق را افزایش داد.

سنجش از دور حرارتی، به عنوان شاخه ای از علم سنجش ازدور نقش مهمی در مطالعات محیط زیست ایفا می کند. سنجش ازدور حرارتی یکی از روش های نوین و کم هزینه در مقابل پیمایش های زمینی، آن هم در مناطق دورافتاده است که در کوتاه ترین زمان اطلاعات ارزشمندی از منطقه موردمطالعه در اختیار محققان و پژوهشگران قرار می دهد. تهیه نقشه دمای سطح زمین برای شناسایی مناطق مستعد زمین گرمایی و تنش و استرس گیاهی با به کارگیری باند مادون قرمز حرارتی امکان پذیر است. که زمینه را برای مطالعات اکتشافی بیش تر فراهم می آورد. در این تحقیق با استفاده از سنجنده های ETM+ و ASTER به نقشه برداری ناهنجاری های پوشش گیاهی با استفاده از شاخص NDVI شهرستان خوی پرداخته شد و تغییرات فصلی گیاه موردبررسی قرار گرفت. دو مجموعه داده که یکی در اوایل تابستان 2002 و دیگری در اواخر تابستان و در پاییز 2002، از داده های لندست 7 تهیه شد. با محاسبه LST برای سنجنده ETM+ در این بررسی تغییرات فراتر از تغییرات عادی فصلی را به عنوان ناهنجاری گرمایی در نظر گرفته شد. همچنین با محاسبه دمای سطح زمین توسط داده ASTER به تظاهرات سطحی این ناهنجاری ها در زیرپوشش گیاهی متراکم پی پرده شد. برای اعتبارسنجی LST محاسبه شده توسط سنجنده ASTER از تصاویر سنجنده MODIS استفاده شد و با استفاده از آن میزان NDVI و ALI مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد شناسایی مناطق زمین گرمایی همبستگی مکانی مناسبی با تنش و استرس گیاهی در شهرستان خوی دارد. سنجنده های ETM+ و ASTER به دلیل قدرت تفکیک بالایی که در باند مادون قرمز حرارتی دارند، به ترتیب 60 متر و 90 متری که سنجنده های مناسبی برای محاسبه دمای سطح زمین و تشخیص آنومالی حرارتی هستند. بنابراین روش تفاضل تصاویر در این پژوهش روش مناسبی نبوده و نتایج خوبی به نمایش نگذاشت.

تکرار رویکردهای گذشته در اجرا و ارزیابی برنامه های توسعه سبب شده است تا روند نتایج آن نیز تغییر نکند، با توجه به اینکه دامنه نوسان این روندها در محدوده اهداف برنامه قرار ندارد، حفظ آن دستاورد مطلوبی برای خط مشی گذاران و مجریان برنامه محسوب نمی شود. این وضعیت بیانگر آن است که بین اجرای برنامه های توسعه و ارزیابی آن ساختار بازخوردی مناسبی وجود ندارد و فرایند ارزیابی برنامه ها نتوانسته اند بازخوردهای مورد نیاز برای خط مشی گذاران را فراهم کنند تا اقدام های اصلاحی مبتنی بر آنها طرح ریزی شوند. با وجود اینکه ارزیابی برنامه های توسعه، بازخوردهایی را منتقل می کنند ولی این بازخوردها دقیق و به هنگام نیستند؛ از این رو ساختارهای بازخوردی اجرا و ارزیابی برنامه های توسعه، توجه بسیاری از صاحب نظران را به خود جلب کرده است. در مقاله حاضر تلاش شده با استفاده از رویکرد پویایی های سیستم، مدل پویای ارزیابی برنامه های توسعه طراحی شود. این مقاله یک پژوهش توسعه ای است که در آن از روش پژوهش آمیخته برای جمع آوری و تحلیل داده ها استفاده شده است. در این پژوهش از رویکرد کیفی برای شناسایی متغیرها و از رویکردهای کمی برای تحلیل رفتار آنها استفاده شده است. پس از شناسایی متغیرهای مدل و روابط آن ها، نمودار علّی -حلقوی مدل که مبتنی بر حلقه های بازخوردی مثبت بود طراحی شد؛ بر اساس مدل پیشنهادی در ارزیابی برنامه های توسعه باید نتایج، قابلیت ها و رابطه علت و معلولی آنها ارزیابی شود. برای اطمینان از اثربخشی مدل طراحی شده، مدل با استفاده از داده های واقعی شبیه-سازی شد. نتایج شبیه سازی نشان داد متغیرهای حکمرانی خوب به ویژه متغیرهای کیفیت مقررات گذاری و حاکمیت قانون عوامل کلیدی بهبود نتایج برنامه های توسعه هستند و تمرکز منابع بر بهبود آنها، عملکرد برنامه های توسعه را به سطح بالاتری ارتقاء می دهد.

شهرها به دلایلی چون رشد سریع جمعیت، مهاجرت اقوام با فرهنگ های متفاوت، عدم وجود برنامه و مدیریت کارآمد با مشکلاتی مانند ساختار کالبدی-فضایی ناهماهنگ و عدم وجود هویت شهری روبه رو شده اند. شهر دوگنبدان با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقتصادی که دارا می باشد به عنوان یکی از شهرهای مهم نفتی و مهاجرپذیر است که وجود اقوام مختلف از جمله ترک، لر، کرد و غیره در ساختار شهر از لحاظ ابعاد کالبدی-فضایی ، اقتصادی و اجتماعی چندگانگی به وجود آورده است. در همین راستا، در این پژوهش، هدف اصلی تبیین نقش اقوام در گسترش کالبدی-فضایی شهرها چند قومیتی(شهر دوگنبدان) است. این مقاله به لحاظ روش توصیفی-تحلیلی و از لحاظ هدف و ماهیت توسعه ای-کاربردی می باشد. برای شناسایی میزان تأثیرگذاری مؤلفه های تأثیرگذار بر ساختار کالبدی-فضایی یکپارچه شهر دوگنبدان از نرم افزار Spss و روش تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل اقتصادی بیشترین تأثیر را در شکل گیری الگوی کنونی توسعه شهر دوگنبدان داشته اند. بررسی علل این توسعه ناموزون شهر و تأثیر پذیرفته از مهاجرت اقوام نشان دهنده آن است که شهر دوگنبدان در ۱۵ سال اخیر شاهد ناپایداری الگوی توسعه شهر بوده است و هم چنین، عوامل استخراج شده به ترتیب عامل شهر پاک و قابل زیست، شهری قوم محور، شهری اجتماع محور، شهری کالبد محور و در نهایت شهری اقتصاد محور از لحاظ محتوایی و طبق مرور متون نظری ارتباط نزدیکی با محدوده مطالعاتی دارند، نام گذاری شده است و در پیدایش و تکوین محلات شهر دوگنبدان اثرگذاری بیشتری داشته است.

تایوان یکی از کشورهایی است که سازمان ملل متحد استقلال سیاسی و حقوقی آن را به رسمیت نمی شناسد و دلیل اصلی آن را مخالفت چین از این کشور به عنوان یک واحد سیاسی مستقل در عرصه جغرافیای سیاسی جهان و نهادهای بین المللی است. چین تایوان را جزیره ای متعلق به خود می داند که توسط دولتی یاغی به مدت حدود هشت دهه اداره می شود و خواه ناخواه مانند هنگ کنگ و ماکائو باید به دامن سرزمین و ملت بزرگ چین بازگردد و چین واحد را شکل دهند. آمریکا به عنوان یکی از بزرگ ترین بازیگران منطقه پاسیفیک نگرش استفاده از زور را در روابط چین و تایوان رد می کند و همواره در کنار تایوان قرار داشته و زمینه ساز شکل گیری یک چالش ژئوپلیتیکی بین دو کشور و حتی کشورهای منطقه پاسیفیک را فراهم ساخته است. هدف این پژوهش بررسی موفقیت ژئواکونومیکی تایوان به عنوان یکی از ببرهای اقتصادی آسیا و هم زمان چالش ژئوپلیتیکی این کشور با چین و مداخلات آمریکا از طریق همکاری با تایوان در ابعاد نظامی، سیاسی و اقتصادی است تا از این طریق بتواند هم به منافع منطقه ای و ملی خود در ابعاد ذکرشده دست یابد و هم اینکه به عنوان ابزاری علیه چین و مهار و درگیر ساختن چین و کند ساختن توسعه اقتصادی و نظامی بهره ببرد و امکان حضور در منطقه پاسیفیک را فراهم و امتیازات لازم از این کشور دریافت نماید. روش این پژوهش تحلیلی – مقایسه ای و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و استفاده از متون و منابع داخلی و خارجی بوده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که چین تحت هیچ شرایطی از حقوق خود بر تایوان دست نخواهد کشید و با افزایش قدرت نظامی، اقتصادی، تکنولوژیک و سیاسی در عرصه ملی و بین المللی فشار بر تایوان را افزایش خواهد داد و حتی برای تحقق خواسته خود یعنی الحاق تایوان به کشور مادر حاضر به ورود به جنگ با تایوان و آمریکا نیز خواهد بود، آمریکا نیز با تسلط بر منطقه پاسیفیک تمام تلاش و ظرفیت خود را برای ممانعت از الحاق تایوان به چین از بعد داخلی و بین المللی برای کنترل و نظارت بر چین به کار خواهد بست. از سوی دیگر آمریکا نیز برای دفاع از تایوان تمام قد ایستاده و حاضر به پرداخت هر نوع هزینه ای حتی ورود به جنگ با چین است.

این تحقیق به دنبال شناسایی گسست های ناشی از مدیریت سیاسی فضا در کلانشهر تهران است. در حال حاضر حاصل تشدیدیافته این گسست نهادی و سازمانی در گذر زمان در کلانشهر تهران، عناصر رسمی نظام مدیریت شهری، طیف وسیعی شامل وزارت کشور و واحدهای تابعه آن، مسکن و شهرسازی، مهندسان مشاور، سازمان برنامه و بودجه، شرکت برق منطقه ای، شرکت گاز، شرکت مخابرات، شرکت پست، اداره آموزش و پرروش، دانشگاه ها و موسسات آموزش پزشکی، سازمان تربیت بدنی، اداره ارشاد اسلامی، ثبت اسناد و املاک و ... می باشد. روش پژوهش حاضر به صورت توصیفی- تحلیلی است وجمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای می باشد. در این تحقیق درآمدهای نفتی دولت به عنوان یکی از فاکتورهای بسیار تأثیرگذار در زمینه انباشت قدرت و ثروت در منطقه کلانشهری تهران مدنظر قرار گرفته که در نهایت به تمرکز و تجمیع سازمان ها و نهادهای دولتی پرشمار در کلانشهر تهران و ایجاد کارکردهای موازی با سازمان های مدیریت شهری و در نهایت گسست در مدیریت سیاسی فضا منتهی شده است

مقدمه هدف از برنامه های بازآفرینی شهری، تبدیل مناطق ویران و متروکه به مراکز جدید پرجنب وجوش و جذاب است. با این حال، این پروژه های در ظاهر شگفت انگیز، اگرچه به نام بهبود استانداردهای زندگی و شرایط کالبدی آغاز می شوند، عموما با جابه جایی، بی خانمانی و جدایی گزینی، منجر به اعیان سازی و تشدید در نابرابری فضایی، تضعیف هویت محلی و در پی آن، کاهش سرمایه اجتماعی می شوند. اعیان سازی که در میان برخی سیاست گذاران، به عنوان نشانه ای از موفقیت شهری و اقتصادی در برابر زوال و فقر شهری تلقی می شود، با مشکلاتی که در رابطه با مسکن و استطاعت پذیری آن به وجود می آورد، همواره از مسائل مهم و مورد مناقشه در حوزه برنامه ریزی شهری معاصر به حساب می آید. از این رو، بحث فزاینده ای بر اثرات منفی اعیان سازی، به ویژه زمانی که توسط برنامه های بازآفرینی شهری واقع شده باشد، اختصاص یافته است. در این میان، توجه به نتایج و تأثیرات گسترده تر در سطح محله و شهر شامل افزایش نامرئی بی خانمانی و جابه جایی متأثر از مکانیسم های بازار، مسائل مربوط به استطاعت ناپذیری محله از نظر مصرف، خدمات و مسکن و فرایندهای بی عدالتی اجتماعی، متمرکز شده است. بر این اساس، پژوهش حاضر به واکاوی مسکن قابل استطاعت در برنامه های بازآفرینی شهری مبتنی بر واقعیات محله همت آباد اصفهان، می پردازد.مواد و روش هانخست، به ابعاد نظری موضوع که ناظر بر حق مسکن و تأمین مسکن قابل استطاعت در بازآفرینی شهری بر اساس دیدگاه ها، نظریات و تجارب این حوزه است، پرداخته می شود. سپس و ضمن معرفی محدوده مورد مطالعه و همین طور تبیین روش پژوهش، مصادیق عینی برگرفته از تحلیل مبتنی بر نظریه زمینه ای (داده بنیاد) مصاحبه نیمه ساختاریافته با افرادی که مستقیم در روندهای برنامه ریزی و اجرای پروژه بازآفرینی محله همت آباد درگیر بوده و از طریق روش گلوله برفی یا نمونه گیری زنجیری شناسایی شده اند، مورد بحث و نتیجه گیری قرار می گیرند. همت آباد یکی از محلات منطقه ۶ واقع در جنوب شهر اصفهان است که در گذشته خارج از محدوده قانونی قرار داشت. با توسعه تدریجی شهر در جنوب رودخانه زاینده رود، همت آباد به محل سکونت کارگران و طبقه کم درآمد تبدیل شد. تجربه طرح ها و برنامه های متعددی که طی دو دهه اخیر برای محله همت آباد تهیه شده اند، نشان می دهد مداخلاتی که در تقابل با منافع ساکنان بومی باشد، با مخالفت عمومی مواجه شده و مانع انجام هرگونه عملیات بازآفرینی می شود. در مجموع 11 مصاحبه بر اساس تحقق اشباع نظری، انجام گرفته است که با استفاده از رویکرد نظریه زمینه ای، تحلیل شده ا ند. بر این اساس، تجارب مصاحبه شوندگان در رابطه با مسکن قابل استطاعت در بازآفرینی محله همت آباد، از طریق شناسه گذاری اولیه، یادداشت برداری و شناسه گذاری متمرکز، مورد مداقه قرار گرفته است.یافته هابر اساس تحلیل مبتنی بر نظریه زمینه ای مصاحبه ها و سپس شناسه های متمرکز ارائه شده، الزامی برای ارائه مسکن قابل استطاعت در بازآفرینی محله همت آباد، حداقل در مراحل ابتدایی یا پیشنهادهای اولیه، وجود نداشته و تدارک مسکن، موضوعی مجزا از بازآفرینی شهری قلمداد شده است. با این وجود، زمینه سازی برای شکل گیری ابتدایی مفهوم استطاعت پذیری همگام با تأکید بر ماندگاری، توانمندسازی و یکپارچگی جامعه محلی، به چشم می خورد که در عین حال، فقط شامل مالکان بوده و گروه های مستأجر را در قالب حمایت از مسکن استیجاری، در بر نمی گیرد. این در حالی است که با استناد به واقعیات محله همت آباد، در تحقق پذیری تأمین مسکن قابل استطاعات در برنامه های بازآفرینی شهری، ابعاد اجتماعی ناظر بر ساکنان بومی شامل مشارکت عمومی، اعتمادسازی، مذاکره با مردم و توجه به نیاز و خواست ایشان و ابعاد فنی با ماهیت عمدتاً اقتصادی نظیر برآورد هزینه های طرح، تأمین سهم خدمات، توزیع مجدد زمین، توجیه اقتصادی پیشنهادها، مسائل ثبتی، مدیرت طرح و زمان بندی اجرا، از جمله عوامل کلیدی و تأثیرگذار به حساب می آیند. در مجموع، نتایج گویای آن است که جایگاه مشخصی برای مسکن قابل استطاعت در طرح های بازآفرینی شهری وجود ندارد و این ارتباط، به رغم هدف گذاری بر تحقق حق مسکن، روشن نیست. این در حالی است که الزامی بر استطاعت پذیری مسکن و ماندگاری ساکنان بومی و محلی، به ویژه مستأجران، در سیاست ها و دستورالعمل های تدوین طرح های بازآفرینی شهری و سپس جلوگیری از وقوع پدیده های اعیان سازی و جدایی گزینی وجود ندارد.نتیجه گیریمسکن قابل استطاعت در بازآفرینی شهری در ایران موضوعی کلیدی و در عین حال، نیازمند توجه در هر دو حوزه نظر و عمل شهرسازی است. ابتکار عمل در بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهری، اغلب به دست بخش عمومی است و فقط به اطلاع رسانی، برپایی دفاتر تسهیلگری و ارائه تسهیلات در قالب ودیعه سکونت و وام نوسازی، محدود می شود. در مقابل، مشارکت چندجانبه ذی نفعان، اعتمادسازی و همگرایی و تعادل میان نیازها و انتظارات بازیگران نسبت به ابعاد اساسی در پروژه های بازآفرینی شهری، از الزامات مهم به شمار می رود. اتخاذ رویکردهای خاص و ویژه همراه با انعطاف پذیری با هدف ارتقای کارآمدی با توجه به ویژگی ها و شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی پروژه های بازآفرینی شهری، فارغ از ابعاد کالبدی و فیزیکی، ضروری است. تغییر نگرش و تدوین سیاست های منعطف تر و همکارانه تر به ویژه در موضوعاتی همچون تأ مین سهم خدمات از منابع بخش عمومی و تعریف مکانیزم های متنوع سرمایه گذاری در برنامه های بازآفرینی شهری، بسیار اهمیت دارد. در این میان، بازنگری در حل و فصل چالش های خرده مالکیت ها، مباحث ثبتی و تملک اراضی، به عنوان موضوعات پیچیده و برخوردار از فرصت ها و تهدیدهای احتمالی، در مسیر پیشبرد پروژه های بازآفرینی شهری، الزامی اجتناب ناپذیر است. در ارائه پیشنهادهای کالبدی، توجیه اقتصادی همراه با توجه به تأثیرات کالبدی- فضایی از جمله جمعیت پذیری و کیفیت زندگی، ضروری است. درنهایت ، اطمینان از پایداری راه حل های استطاعت پذیری برای دوره پس از اجرا به واسطه حساسیت و درک صحیح از بافت محلی، برای موفقیت بازآفرینی شهری مبتنی بر مسکن، امری حیاتی خواهد بود. با توجه به گستردگی و چالش برانگیز بودن موضوع بازآفرینی شهری به ویژه با محوریت استطاعت پذیری مسکن، یکپارچگی طرح های ملی مسکن گروه های کم درآمد با طرح های بازآفرینی شهری، توجه به ابعاد کیفی و غیر کالبدی و همچنین، ارزیابی های جامع پیش، حین و پس از اجرا این طرح ها از جمله موضوعاتی هستند که برای انجام پژوهش های آتی در این زمینه، پیشنهاد می شوند.