درخت حوزه‌های تخصصی

افزایش خطاهای پزشکی به نگرانی عمومی در میان سیاست گذاران، ارائه دهندگان و متخصصین امر سلامت و درمان تبدیل شده است. خطاهای پزشکی در بیمارستان ها و مؤسسات مراقبت سلامت ایالات متحده سومین علت شایع مرگ بوده و سالانه قریب به 98000 نفر جان خود را در این راه از دست می دهند. طبق نظر پیشگامان صنعت سلامت و مراقبت بهداشتی، استفاده از فن آوری اطلاعات می تواند سلامت بیماران را با پیشگیری از خطاها و اشتباهات پزشکی، ارزیابی خطاها و نظام مراقبت افزایش بخشد. در این مقاله ضمن بررسی خطاهای پزشکی و تعریف هرکدام از این خطاها به بررسی نقش و اثر فن آوری اطلاعات در کاهش و پیشگیری از خطاهای پزشکی پرداخته، مزایای هر کدام نیز فهرست شده و در نهایت پیشنهاداتی در قالب استفاده از فن آوری اطلاعات برای پیشگیری و کاهش خطاهای پزشکی در مؤسسات مراقبت سلامت ارائه شده است.

"مقدمه: سرعنوان های موضوعی پزشکی (MeSH) با بیش از 000 23 سرعنوان، منعکس کننده ی موضوعات حوزه ی علوم پزشکی است. لذا در این پژوهش با همبستگی بین توسعه ی MeSH و افزایش رکوردهای Medline می توان چگونگی گسترش آماری موضوعات حوزه ی پزشکی را در طول زمان مورد سنجش قرار داد. روش بررسی: در یک پژوهش تحلیلی، حدود یک میلیون رکورد از موضوعات علوم پزشکی و انتشارات نمایه شده در دامنه ی Medline به طور تصادفی انتخاب شد. از طریق تعیین همبستگی بین افزایش تعداد مدارک Medline و افزودن سرعنوان های جدید به MeSH، به دو سؤال در خصوص گسترش موضوعات پزشکی پاسخ داده شد: 1. موضوعات پزشکی در طول زمان از لحاظ کمی چگونه در MeSH گسترش یافته است؟ 2. امروزه در ازای تولید و انتشار چند مدرک علمی پزشکی، یک موضوع جدید تولید و به صورت سرعنوان به MeSH افزوده می شود؟ یافته ها: توسعه ی MeSH در طول زمان، به صورت لگاریتمی در سه فاز مختلف صورت گرفته است. با تلفیق این سه فاز در یک فاز واحد، فرمولی برای پیش بینی توسعه ی MeSH و موضوعات پزشکی در ازای افزایش انتشارات این حوزه به دست آمد. از طرفی روشن گردید که امروزه، به صورت خطی، در ازای انتشار بیش از 250 مدرک در موضوعات گوناگون علوم پزشکی، یک موضوع جدید فراهم و به MeSH افزوده می شود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بر خلاف برخی از نظرها، گسترش موضوعات علمی پویاست و این پویایی به صورت خطی است و هرگز متوقف نمی شود."

پرونده الکترونیک سلامت (EHR) به عنوان اطلاعات مراقبت بهداشتى ذخیره شده الکترونیکى تمام طول دوران حیات فرد با هدف پشتیبانى استمرار مراقبت، آموزش و پژوهش محسوب مى شود. استانداردهاى محتوا و ساختار یکى از مهمترین موضوعاتى است که در EHR باید در نظر گرفته شود. هدف پژوهش بررسى استاندارد هاى محتوا، ساختار و واژه نامه پرونده الکترونیک سلامت و ارائه الگوى مناسب براى ایران مى باشد. روش بررسی: این بررسى یک مطالعه مقطعى - مقایسه اى است که در سال 85-84 انجام شد. ابزار گردآورى اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه و چک لیست بود. جامعه پژوهش را سازمان هاى ASTM ، HL7 و CEN/TC251 تشکیل مى داد. داده هاى گردآورى شده با استفاده از جداول تطبیقى وروش هاى کیفى تحلیل شد. با توجه به مزایا و محدویت هاى استانداردهاى منتخب، الگویى براى ساختار، محتوا و واژه نامه اى EHR پیشنهاد و طى دو مرحله به روش دلفى آزمون شد. یافته ها: سه سازمان وجود دارد که استاندارد هاى مربوط به EHR را ایجاد مى کنند که عبارتند از: بهداشت در سطح هفتم (HL7)، جامعه آزمون اسناد امریکا (ASTM) و هیئت فنى، کمیته اروپایى تعیین کننده استاندارد(CEN TC251 ). استاندارد HL7 فاقد استاندارد جامعى براى محتوا و ساختار است، اما در دو بخش به نام هاى معمارى بالینى سند و پروپوزال نیروى کارى هستى شناسى سند، ایده هایى در ارتباط با EHR مى دهد و از استانداردهاى واژه نامه اى LOINC ، SNOMED و UMLS استفاده کرده است. CEN TC251 ساختار EHR را تعریف مى کند اما فاقد استاندارد محتوایى واژه نامه اى است. ASTM محتوا و ساختار EHR را مشخص کرده و از استاندارهاى واژه نامه اى مثل ICD9 ، SNOMED و READ استفاده کرده است. نتیجه گیری: مطالعه نشان مى دهد که این سازمان ها، در مجموع استانداردهاى محتوا، ساختار و واژه نامه اى را لحاظ نموده اند. با توجه به نقاط ضعف و مزایاى این استانداردها، الگویى براى ایران طراحى شد و با نظرخواهى نهایى گردید. در این ساختار باید از معمارى استاندارد پذیرفته شده اى استفاده شود و استاندارد واژه نامه گنجانده شود. "

"مقدمه: فن آوری اطلاعات امکانات فراوانی در عرصه های علمی، اجتماعی و اقتصادی ایجاد نموده است که دسترسی به اینترنت از شاخص های مهم این فن آوری محسوب می گردد. با توجه به رشد روزافزون کاربردهای آن، استفاده از پورتال ها برای آموزش سلامت جامعه و ارائه ی خدمات زنده، کم هزینه و قابل دسترس در هر مکان و زمان شناخته شده است. در این مقاله سعی شد معیارهای ارزش گذاری یک سایت پورتال مورد بررسی قرار گیرد، چرا که تدوین و گردآوری معیارها کمک به سزایی در طراحی، پیاده سازی، ارزش گذاری و انتخاب درست مدیران و کاربران خواهد نمود. روش بررسی: مطالعه ی حاضر به روش توصیفی انجام گرفته است وجامعه ی آماری آن 53 نفر از کارشناسان و صاحب نظران انفورماتیک بودند که در زمینه ی برنامه نویسی در محیط های تحت وب تجربه داشتند. به منظور انجام پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. جمع آوری اطلاعات پژوهش با جستجو درسایت های اینترنتی، مصاحبه با کارشناسان و صاحبنظران مربوط و تهیه ی پرسشنامه با مقیاس پنج درجه ای Likert بر اساس استانداردهای مهندسی نرم افزار و اینترنت و تجربیات نگارنده انجام شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه تنظیم شده از طریق مصاحبه با تعدادی از صاحب نظران و کارشناسان انفورماتیک صورت گرفت و پایایی پرسشنامه نیز پس ازاجرای مقدماتی بر روی 20 نفر از آزمودنی های همان جامعه (پایلوت) با Cronbach Alfa، 78/0 درصد به تأیید رسید. نتایج به وسیله ی نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که از نظر کارشناسان مربوط از بین ده گروه پارامتر مورد بررسی، در بخش مدیریت «عامل هزینه در انتخاب و خرید یک پورتال» با 96 درصد بالاترین میزان اهمیت را نسبت به سایر عوامل به خود اختصاص داد. به عبارت دیگر این عامل می تواند تا حد زیادی فارغ از امکانات فنی سایت و یا سیاست های در نظر گرفته شده برای آن مؤثر واقع گردد، از سوی دیگر، در مقایسه با نرم افزار استاندارد موجود، نسبت هزینه های نگهداشت و به روز رسانی این گونه سایت ها به هزینه ی تولید آنها افزایش یافته است. نتیجه گیری: فن آوری اطلاعات و ارتباطات، شناخت وآگاهی مدیران نسبت به انتخاب یک پورتال برای سیستم های مراکز بهداشتی درمانی و مراکز تحقیقاتی در حوزه ی سلامت و همچنین معیارها و عوامل ارزش یابی آن را ضروری ساخته است. این امر در بهبود هر چه بیشترکیفیت سایت های پورتال برای ارائه ی خدمات، مؤثر خواهد بود و در نتیجه طراحان امر به نحوی مطلوب نسبت به طراحی این گونه سایت ها اقدام خواهند کرد. "

"مقدمه: بخش کودکان مربوط به اطفالی است که بر اثر بیماری های مختلف به مراقبت های خاصی نیاز دارند تا سلامت جسم و روان خود را بازیابند. محیط بیمارستان برای کودکان باید به گونه ای فراهم شود تا آنان کمتر دچار تنش و اضطراب گشته و به راحتی نیازهای روح و جسمی آنان برطرف گردد. این ضرورت ها باعث شد تا این پژوهش با هدف بررسی فضای فیزیکی بخش اطفال بیمارستان های شهر اصفهان و مقایسه ی آن با استاندارد در سال 1384 صورت پذیرفت. روش بررسی: این پژوهش کاربردی و نوع مطالعه توصیفی بوده که برای جمع آوری داده ها از چک لیست استفاده شده و پس از سنجش روایی و پایایی آن، پژوهشگر شخصاً نسبت به تکمیل این چک لیست اقدام نموده است. اطلاعات به دست آمده پس از استخراج با استفاده از برنامه ی SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که بیمارستان های دانشگاهی در مقایسه با بیمارستان های غیردانشگاهی از لحاظ «طراحی و معماری ساختمان» درصد هماهنگی بالاتری را با استانداردها (25/81 درصد) دارا هستند. از نظر وجود «واحدهای درمانی، آموزشی و رفاهی» مورد نیاز بخش اطفال نیز بیمارستان های دانشگاهی در شرایط بهتری نسبت به بیمارستان های غیردانشگاهی بودند. از لحاظ «تجهیزات و امکانات رفاهی» بیمارستان های دانشگاهی در مقایسه با بیمارستان های غیر دانشگاهی مناسب تر بودند زیرا در این بیمارستان ها با رعایت حداکثر 96/74 درصد از استانداردها شرایط خوبی از نظر رفاهی برای بیماران فراهم شده است. نتیجه گیری: بیمارستان های اصفهان از لحاظ فضای فیزیکی بخش اطفال به طور نسبی در شرایط مناسبی قرار دارد. "

با توجه به نتایج بررسى هاى بعمل آمده مبنى بر عملکرد نامطلوب بخش هاى مدارک پزشکى کشور ناشى از عدم وجود استاندارد هاى ویژه و متناسب با نیازهاى کشور و مطابق با نظرات کارشناسان امر، انجام پژوهشى در خصوص تعیین، تائید تصویب استاندارد هاى مدارک پزشکى و مکانیسم ارزیابى و ابزار مناسب با توافق نظر کارشناسان مدارک پزشکى دانشگاه هاى علوم پزشکى کشور ضرورى مى باشد تا انجام حرکت استاندارد سازى در بخش هاى مدارک پزشکى کشور را تسهیل گردد. روش بررسی: در طى یک مطالعه توصیفى _ تحلیلى و از طریق پرسشنامه نظرات کلیه اساتید مدارک پزشکی و کارشناسان ارزیابى معاونت درمان وابسته به 17 دانشگاه علوم پزشکى کشور در خصوص الگوى ارزیابى بخش مدارک پزشکى که از طریق اینترنت، پست الکترونیکى و فاکس بر اساس مدل کشورهاى آمریکا، کانادا، استرالیا، نیوزیلند، انگلیس، زامبیا، آفریقاى جنوبى و لبنان تدوین شده بود، جمع آورى گردید. جهت آنالیز اطلاعات از آمار توصیفى ( میانگین و انحراف معیار فراوانى)، جداول دو بعدى و به منظور ورود و تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: بطور کلى یافته هاى پژوهش نشان مى دهد که بیشترین میزان توافق نمونه هاى پژوهش به استانداردهاى نیروى انسانى بخش مدارک پزشکى 7/98 درصد وکمترین میزان توافق به استانداردهاى مدیریت و اداره بخش مدارک پزشکى 41/93 درصد اختصاص دارد. 99 درصد جامعه مورد بررسى با تشکیل کمیته هاى ارزیابى و 9/96 درصد ایشان با انجام خود ارزیابى قبل از ارزیابى رسمى کاملا موافق بوده اند. نتیجه گیری: توافق نظر جمعى اساتید و کارشناسان این رشته را در خصوص الگوى پیشنهادى استانداردهاى ارزیابى مدارک پزشکى را علیرغم وجود استانداردهاى تعیین شده از سوى وزارت بهداشت و درمان متبوع کشورمان را مى توان به نقصان در استانداردهاى لحاظ شده و وجود انحراف و تفاوت فاحش بخش هاى مدارک پزشکى از استانداردهاى موجود منسوب دانست. "

مرزهاى ارایه خدمات درمانى به بیماران آنقدر گسترش یافته که فراهم کردن این خدمات در قالب بیمه خدمات درمانى لااقل از دیدگاه اقتصادى مقرون به صرفه نیست. در بسیارى از کشورها براى ارایه این خدمات از بیمه درمان مکمل استفاده مى شود. این مطالعه به منظور بررسى تطبیقى ساختار و محتواى بیمه درمان مکمل در کشورهاى منتخب و ارائه الگویى براى ایران انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه اى کاربردی توصیفى ست که به صورت تطبیقى در فاصله سال هاى 1383-1384 صورت گرفت. پارامترهاى سازمان و مدیریت، مبناى پوشش جمعیت، معیارهاى تعیین حق بیمه، روش پرداخت به ارائه دهندگان خدمات، حدود و تعهدات خدمات و نظارت و ارزشیابى کشورهاى آمریکا، آلمان، اسلواکى، انگلیس، بلژیک، فرانسه، فنلاند، فیلیپین، هلند و ایران بر مبناى مدل گاردن انتخاب شدند. الگوى پیشنهادى بر اساس تکنیک دلفى و استفاده از تست هاى آمارى تحلیل شدند. یافته ها: یافته هاى تحقیق نشان داد که پوشش ناکافى خدمات بیمه درمان همگانى(89درصد) مهمترین عامل در انتخاب بیمه درمان مکمل بوده؛ در این میان شوراى عالى سلامت مسئول تصویب خدمات بیمه درمان مکمل تعیین گردید (78درصد). ضمن آنکه ساختار سازمانى سیستم هاى ارایه دهنده بیمه درمان مکمل در اجرا غیر متمرکز ولى در سیاستگذارى و برنامه ریزى متمرکز و قیمت خدمات آن نیز بر اساس قیمت واقعى خدمات و با توجه به اصل رقابت تعیین گردید (78درصد). نتیجه گیری: بهره گیرى از بیمه ها در قالب بیمه درمان مکمل دولتى و خصوصى و ایجاد رقابت میان آنها مى تواند نقش بسزایى در ارتقاى کیفیت خدمات بیمه درمان،بالابردن بهبود سطح رضایتمندى مصرف کننده خدمات و در نهایت بهبود سلامت جامعه ایفا نماید."

نظام سلامت ایران در محیط با تغییرات سریع اجتماعى اقتصادى و فنى با مشکلات و چالش هاى گوناگون در مقوله هاى مرتبط با عدالت، کیفیت، مناسبت و اثربخشى مواجه است . در این زمینه در تمرکز زدایى یکی از دلایل عمده نا کارامدى مى باشد. در دهه هاى گذشته، به شکل گسترده اى در دنیا به ویژه در کشورهاى در حال توسعه به کار گرفته شده است .این پژوهش با مطالعه تطبیقى مکانیزم هاى بکار رفته در ده کشورمنتخب الگوى مناسبى را براى تمرکززدایى در کارکرد تدارک خدمات نظام سلامت ایران ارایه مى نماید. روش بررسی: در این پژوهش تطبیقى با بررسی مکانیزم هاى به کار گرفته شده در کشورهاى انگلستان، تایلند، ترکیه، زامبیا، سوئد، شیلى، غنا، فرانسه، فیلیپین و مکزیک الگویى براى ایران طراحى شد که به روش دلفى در اختیار تعدادى از وزراى بهداشت، معاونین و مشاورین آن ها، روساى دانشگاه ها و معاونین با حداقل 4 سال سابقه کار و متخصصین و اعضاى هیات علمى رشته مدیریت خدمات بهداشتى و درمانى و دیگر مطلعین و دست اندرکاران قرار داده شد. یافته ها: درکشورهاى مورد مطالعه تصمیم گیرى ارایه خدمات سلامت تا حد زیادى به واحدهاى محیطى منتقل شده است و با مکانیزم هاى کم و بیش مشابه نسبت به انجام تمرکز زدایى اقدام کرده اند. نتایج حاصل از نظر سنجى تخصصى الگوى پیشنهادى در برگیرنده مکانیزم هاى رایج به کار گرفته شده در غالب کشورها و با توجه به شرایط فعلى نظام سلامت ایران بیانگر موافقت صاحب نظران با الگو بود. آزمون آمارى مقایسه یک نسبت با نسبت جامعه معیار، معنى دار بودن نتایج را در کل محرز نمود (P<0./001). نتیجه گیری: بر اساس یافته هاى پژوهش و شرایط فعلى نظام سلامت ایران، مکانیزم هاى زیر براى تمرکز زدایى در کارکرد تدارک خدمات کشورمان مناسب مى باشند؛ واگذارى ارائه خدمات سلامت به دانشگاه هاى علوم پزشکى، توسعه انجمن‎هاى علمى و حرفه‎اى در سطح استان، واگذارى طراحى و اجراى برنامه‎هاى خاص منطقه‎اى، واگذارى توسعه (انسانى، تجهیزاتى، فضاى فیزیکى) دانشگاه ها به دانشگاه هاى مربوطه، واگذارى خدمات رفاهى و اجتماعى گروه هاى خاص مثل سالمندان، معلولین، کودکان بى سرپرست و معتادین نیازمند به وزارت رفاه یا شهردارى ها، تلفیق بخش هاى خصوصى و دولتى در ارائه خدمات. "

با گذشت بیش از دو سال از اجراى راهبرد کاهش تصدى در خدمات پشتیبانى بیمارستانهاى تابعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى، سنجش میزان دستیابى به اهداف این راهبرد و ارزیابى عملکرد آن ضرورى به نظر مى رسید. هدف از این مطالعه ارزیابی استقرار راهبرد مذکور و نتایج حاصل از آن می باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر، مطالعه اى توصیفى، مقطعى و کاربردى بوده که به ارزیابى راهبرد کاهش تصدى در خدمات پشتیبانى بر روى سه فعالیت تغذیه، نظافت، لاندرى در بیمارستان هاى مجرى این راهبرد (یک بیمارستان از هر دانشگاه علوم پزشکی) در طى سالهاى 85-1383 پرداخته است. یافته ها: در طى سالهاى 85-1383 به صورت میانگین، 29/86 درصد از خدمات تغذیه‏، نظافت و رختشوی خانه بیمارستانهاى مورد مطالعه واگذار و براى واگذارى این خدمات 89/62 درصد مناقصه برگزار گردیده است. واگذارى فعالیتهاى مورد مطالعه بطور میانگین به میزان 05/94 درصد از طریق انعقاد قراردادهاى حجمى و میزان مشارکت پیمانکار در تامین مواد مصرفى، تجهیزات و تعمیر آن در این واگذارى ها 51/46 درصد بوده است. متوسط میزان رضایتمندى حاصل از خدمات واگذار شده نیز در طى این سالها 89/76 درصد و پرداخت به پیمانکاران بر اساس وارسی نامه های نظارتى نیز به طور میانگین 71/78 درصد بوده است. متوسط بهاى هر وعده غذا در این سالها 5341 ریال، بهاى نظافت هر مترمربع 12078 ریال و بهاى شستشوى هر کیلوگرم لباس یا ملحفه 2959 ریال بوده و رشد بهاى واحد خدمات در بعضى از خدمات و در بعضى از سالها با نرخ افزایش قیمت محاسبه شده، مغایرت داشته است. میان وضعیت برگزارى مناقصات و میزان رضایتمندى و پرداخت بر مبناى وارسی نامه های نظارتى و میزان رضایتمندى نیز همبستگی معنادار وجودندارد. ولى نتایج مطالعه، وجود همبستگى نسبى میان مبلغ قرارداد ماهیانه و نیروى انسانى شاغل در قرارداد و نیروى انسانى شاغل و حجم کار ماهیانه را نشان داد. همچنین میان بهاى واحد خدمات و میزان رضایت مندى همبستگى وجود نداشته است. همچنین رابطه معنادار میان نحوه تامین مواد مصرفى، تجهیزات و تعمیر آن و میزان رضایت مندى وجودنداشت. نتیجه گیری: به نظر مى رسد که واگذارى خدمات مى تواند به ارتقاء کارآیى بیمارستان و افزایش رضایت بیماران و کارکنان منتهى گردد. "

"مقدمه: با وجود آگاهی جهان از اثرات پایدار کاربرد ارگونومی بر کاهش اختلالات اسکلتی- عضلانی و افزایش بهره وری در محیط کار، در ایران هنوز به ملاحظات ارگونومیک در سازمان های ارائه دهنده ی خدمات بهداشتی درمانی پرداخته نشده است و متأسفانه آمار و اطلاعات کافی نیز از خسارت های ناشی از اختلالات اسکلتی- عضلانی در این محیط وجود ندارد. هدف این پژوهش تعیین اختلالات ماهیچه ای- اسکلتی شغلی شایع در بین کارکنان بخش های مدارک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز طی سال 1384 بوده است. روش بررسی: در این مطالعه ی توصیفی- مقطعی که بر روی 75 نفر از کارکنان جامعه تحت مطالعه انجام شد، ابزار جمع آوری داده ها عبارت بود از پرسشنامه ی ویژگی های دموگرافیک افراد مورد مطالعه و پرسشنامه ی استاندارد Nordic، داده ها با روش مصاحبه با افراد جامعه مورد مطالعه گردآوری شده و به وسیله ی نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: در کل 414 مورد ناراحتی اسکلتی-عضلانی در اندام گوناگون بدن افراد مورد مطالعه گزارش شد از این تعداد درد و ناراحتی اسکلتی- عضلانی که کارکنان از آن شکایت می کردند در 37 مورد موجب غیبت آنان از کار شده بود. بیشترین ناراحتی های منجر به غیبت کارکنان در ناحیه ی کمر 3/9 درصد، گردن 3/9 درصد، شانه ها 7/6 درصد و مچ دست 7/10 درصد گزارش شده بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که در طول یک سال، بیشترین مراجعه ی افراد تحت پوشش به پزشک، مربوط به واحد مدارک پزشکی (بایگانی )بوده است. ضمن اینکه تقریباً بیشتر آنان این دردها را کاملاً ناشی از کار خود می دانستند. بنابراین در خصوص کاربرد ارگونومی در محیط کار، باید تدابیر تازه ای اندیشید. "

"مقدمه: دست اندرکاران حرفه های پزشکی به دلیل بر عهده داشتن مسؤولیت تأمین سلامت و درمان بیماران، تحت تأثیر عوامل متعدد استرس زا هستند. در این پژوهش میزان سلامت عمومی، استرس و عوامل استرس زا در کارکنان بخش مدارک پزشکی بیمارستان های استان مازندران بررسی شد. روش بررسی: این پژوهش تحلیلی- مقطعی، به صورت سرشماری بر روی کارکنان انجام شد. برای بررسی میزان سلامت عمومی از پرسش نامه Goldberg، میزان استرس از پرسش نامه ی Osipow و عوامل استرس زا، از پرسش نامه ی پژوهشگرساخته، استفاده شد. کل کارکنان شاغل 231 نفر که 178 پرسش نامه قابل آنالیز بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS آنالیز شد. یافته ها: از نظر سلامت روان، کارکنان شاغل در مراکز خصوصی وضعیت مطلوب تری داشتند و مسؤولین بخش ها در معرض خطر بیشتری بودند. مهم ترین عامل استرس زا در واحد بایگانی، کمبود فضا، واحد کدگذاری، عدم ثبت درست اطلاعات در پرونده و واحد پذیرش و آمار، کمبود کارکنان بود. میزان استرس در کارکنان در حد طبیعی و میانگین سلامت روان در کارکنان با رشته ی مدارک پزشکی کم تر بود. بین میزان سلامت عمومی و نیز استرس با رشته ی تحصیلی ارتباط معنی داری وجود نداشت. نتیجه گیری: در هنگام بررسی میزان سلامت روان کارکنان مدارک پزشکی در حد قابل قبول بود و آنان از نظر میزان استرس در سطح طبیعی قرار داشتند. با توجه به نوع خدمت کارکنان این بخش و با در نظر گرفتن سال های خدمت افراد تا زمان بازنشستگی و همچنین هزینه های ناشی از عوارض استرس بر انسان، برطرف نمودن عوامل استرس زا توصیه می گردد. "

مقدمه: ایمنی و نگهداشت بیمارستان، امروزه از اجزاء بسیار مهم مدیریت پیشرفته ی واحدهای درمانی به شمار می رود. ایمنی در محیط بیمارستان به لحاظ اقتصادی، انسانی و اخلاقی از اهمیت زیادی برخوردار است. بخش های تشخیصی از جمله بخش های جدا نشدنی بیمارستان بوده و به دلیل برخورداری از تجهیزات و فن آوری های پیچیده و گران قیمت و نیز نیروی انسانی متخصص و مجرب، شایسته ی توجه ویژه به لحاظ ایمنی می باشد. لذا هدف اصلی این مطالعه، تعیین وضعیت ایمنی بخش های تشخیصی بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی گیلان بود. روش بررسی: این پژوهش کاربردی و مطالعه از نوع مطالعات توصیفی بوده که به روش مقطعی (Cross-sectional) در کلیه ی بخش های تشخیصی شامل رادیولوژی و آزمایشگاه بیمارستان های مورد مطالعه (تعداد 6 بیمارستان) انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها چک لیست و تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از روش های آمار توصیفی و نرم افزار SPSS صورت پذیرفته است. برای بیان کیفی وضعیت ایمنی از مقیاس لیکرت استفاده گردید و براساس آن وضعیت ایمنی بخش های مورد مطالعه در سه مقوله ی خوب، متوسط، ضعیف درجه بندی شد. ضمناً روایی چک لیست پس از مطالعه ی مقدماتی (pilot) تعیین شد.یافته ها: وضعیت ایمنی بخش های تشخیصی بیمارستان های مورد مطالعه در مجموع در حد "متوسط" تعیین گردید؛ تنها یک بیمارستان از سطح ایمنی در حد «خوب» برخوردار بود. نتیجه گیری: حساس سازی مسؤولین و مدیران نسبت به ایمنی در بیمارستان ها، افزایش سطح آگاهی کارکنان بخش های تشخیصی در زمینه ی اصول و ضوابط ایمنی، تامین و نگهداشت وسایل و تجهیزات ایمنی و اطفای حریق و همچنین به کارگیری مدیران واجد شرایط در مدیریت بیمارستان و به طور خلاصه ارتقای مدیریت ایمنی در بیمارستان ها وبخش های مورد مطالعه توصیه می گردد.

"مقدمه: امروزه تمام حرفه ها، به منظور حمایت و پشتیبانی از خطرات متعددی که آنها را احاطه نموده است و نیز به دلیل حفظ ماهیت خود در شرایط رقابتی دنیای امروز، به سوی مدیریت رفع خطرات احتمالی گرایش پیدا کرده اند. تجزیه و تحلیل حالت های بالقوه ی خطا و اثرات ناشی از آن (FMEA)، یکی از انواع تکنیک های ارزیابی خطر است که در این پژوهش، با هدف شناسایی، ارزیابی و ارائه ی اقدامات مناسب برای کنترل، کاهش و حذف خطرات احتمالی فرایندهای کاری بخش مدارک پزشکی مورد استفاده قرار گرفته است. روش بررسی: مطالعه ی حاضر توصیفی مقطعی و از نوع پژوهش های کاربردی و جامعه ی پژوهش نیز بخش مدارک پزشکی بیمارستان الزهرا (س) است. پژوهشگر با مشاهده ی دقیق فرایندها و مصاحبه با کارکنان به ترسیم نمودارهای گردش فرایندهای جاری بخش مدارک پزشکی بیمارستان الزهرا (س) در سال 6-1385 پرداخته است و براساس آنها، فرایندها را به دقت بررسی و سپس با استفاده از تکنیک بحث گروهی متمرکز به تعیین حالت های بالقوه خطا و اثرات ناشی از آن، تعیین درجات شدت، وقوع، کشف و عدد اولویت خطر پرداخت. به این منظور، پژوهشگر از کاربرگ استاندارد (:Failure Mode & Effects Analysis(FMEA) که توسط پژوهشگران متعددی در حوزه ی سلامت سایر کشورها مورد استفاده قرار گرفته و پایایی آن مسجل شده، روایی آن نیز به تأیید استادان صاحب نظر رسیده است بهره جست. پس از مشورت با کارشناسان مجرب حرفه ی مدارک پزشکی، اقدامات پیشنهادی به گروه (FDG):Focus Discussion) Group ارائه و بر اساس درجه ی اهمیت و قابلیت اجرا به وسیله ی مدیر بخش، اولویت بندی شده و تصمیمات وی بر اساس معیارهای جدول تصمیم گیری موجود در این پژوهش ارزیابی گردید. یافته ها: یافته های به دست آمده نشانگر آن است که از میان 56 حالت بالقوه ی خطا، 24 مورد مربوط به واحد پذیرش و بیشترین مقدار عدد اولویت خطر مربوط به «عدم توانایی کارکنان پذیرش در بازخوانی دستور بستری» بود. نتیجه گیری: تکنیک هایی مانند FMEA که با رویکرد پیش گیرانه و بر پایه ی کار گروهی قابل اجرا می باشند، موجب افزایش دقت کارکنان و توجه آنها بر نقاط ضعف حرفه ای بالقوه و تلاش برای از بین بردن آنها می شود. "

"مقدمه:همراه با رشد و توسعه ی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی، ضرورت دارد که ساختارهای اداری آنها نیز متناسب با انجام وظایف، هماهنگ با برنامه های کلان دانشگاه رشد نماید. در این راستا عملکرد مالی نکته ی مهمی از مولفه های اصلی مدیریت سازمان است و به منزله ی ابزاری برای نیل به اهداف کارایی و اثربخشی محسوب می شود. هدف این پژوهش برآورد هزینه ی سرانه دانشجویی دانشجویان دانشکده ی مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال تحصیلی 86 -85 بوده است. روش بررسی: این پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی است و به روش مقطعی و گذشته نگر انجام شده و بر اساس آن تمام هزینه های دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشکده ی مدیریت واطلاع رسانی پزشکی مورد بررسی قرار گرفته است. الگوی مورد استفاده برای بر آورد هزینه ی دانشجویی در این دانشکده مبتنی بر نظام «هزینه یابی بر مبنای فعالیت» بوده و مقصد هزینه در آن خدمات آموزشی دانشکده است. ابزار گردآوری اطلاعات، چک لیست های محقق ساخته با در نظر گرفتن پیشنهادات صاحبنظران بوده و چک لیست ها از روی اسناد مالی دانشکده تکمیل و مورد تحلیل قرارگرفته است. یافته ها: هزینه ی سرانه ی دانشجویان رشته های کتابداری پزشکی، کاردانی وکارشناسی مدارک پزشکی، کارشناسی ارشد مدارک پزشکی و مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی به روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت در سال تحصیلی 1386- 1385 به ترتیب12565434 ریال، 11503362 ریال، 39120021 ریال و 13745533 ریال محاسبه شده است در حالی که هزینه ی دانشجویان به روش هزینه یابی به روش سنتی 13963497 ریال می باشد. نتیجه گیری: بررسی و مقایسه ی هزینه ی سرانه ی دانشجویان دانشکده ی مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی در سال 86-1385نشان می دهد که دانشجویان کارشناسی ارشد مدارک پزشکی بیشترین هزینه ی سرانه را بین دانشجویان دانشکده ی مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دارا بوده و کم ترین هزینه ی سرانه دانشجویان مربوط است به دانشجویان کاردانی و کارشناسی مدارک پزشکی. با بررسی سهم هر گروه از هزینه ها در هزینه ی سرانه ی دانشجویان مشخص گردید هزینه های مدرسین و هزینه ی فعالیت های اداری، دانشجویی (شامل واحدهای: اداره ی آموزش، گروه های آموزشی، کتابخانه، امور پژوهشی، امور دانشجویی) بالاترین سهم را در هزینه ی سرانه ی دانشجو دارا می باشند؛ لذا می توان از یکسو با تمرکز بیشتر بر این گونه هزینه ها برای کاهش منطقی آنها اقدام نموده و از سوی دیگر با افزایش منطقی تعداد دانشجو به اقدامات اصلاحی روی آورد. "

"مقدمه: امروزه افزایش روزافزون تولید اطلاعات در حوزه بهداشت و درمان، موجب به کارگیری فن آوری های نوین برای بهره برداری مناسب از اطلاعات از جمله ایجاد پرونده ی الکترونیک سلامت شده است. ظرفیت روبه رشد فن آوری های اطلاعات برای جمع آوری، ذخیره و انتقال اطلاعات در مقادیر بی سابقه، نگرانی های قابل درکی برای بیماران ایجاد کرده زیرا پرونده ی کامپیوتری از محل های متعددی قابل دسترس است و نقص امنیتی آن می تواند منجر به افشای صدها یا هزاران پرونده شود. حال با توجه به حرکت کشور به سمت ایجاد پرونده ی الکترونیک سلامت، سؤال اساسی این است که آیا الزامات امنیتی آن توسط متولیان امر مورد توجه قرار گرفته است؟ روش بررسی: مطالعه به روش توصیفی – تطبیقی در سال 86 در خصوص الزامات امنیتی اطلاعات پرونده ی الکترونیک سلامت کشورهای استرالیا، کانادا، انگلستان و ایران انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها چک لیست و منابع اطلاعاتی شامل: مقالات، کتب و مجلات به روش مطالعه ی متون از کتابخانه ها و سایت های معتبر انگلیسی زبان مربوط به سال های 1995 تا 2006 بوده است. سپس داده های گردآوری شده جدول بندی، مورد مقایسه قرار گرفتند و توصیف شدند. یافته ها: کشورهای مورد مطالعه الزاماتی را در خصوص امنیتی پرونده ی الکترونیک سلامت، شامل تشکیلات امنیتی اطلاعات، امنیتی طبقه بندی و کنترل امکانات، ایمنی منابع انسانی، ایمنی مدیریت ارتباطات و عملیات و ایمنی کنترل دسترسی به اطلاعات پیش بینی کرده و به کار می برند اما کشور ما فاقد الزاماتی در خصوص امنیتی پرونده ی الکترونیک سلامت است. ن تیجه گیری: ایمنی اطلاعات پرونده ی الکترونیک سلامت یکی از ضروریات ایجاد پرونده ی الکترونیک سلامت است و کشور ما فاقد الزاماتی در این زمینه می باشد. با توجه به رویکرد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص ایجاد پرونده ی الکترونیک سلامت برای هر ایرانی، تهیه و تدوین این الزامات توسط متولیان امر با استفاده از تجربیات سایر کشورها توصیه می شود. "

مقدمه: ارائه ی خدمات با کیفیت مطلوب در بخش اورژانس به دلیل شرایط خاص آن از اهمیت بسیاری برخوردار است، به ویژه در کشور ما که به خاطر شرایط خاص طبیعی و مشکلات ناشی از بلایا و حوادث طبیعی و غیرطبیعی جان انسان های بسیاری گرفته می شود، نیاز به توجه بیشتری دارد. این پژوهش با هدف تطبیق استانداردهای اورژانس مصوب وزارت بهداشت با اصول نظام ایزو 9001 نسخه ی 2000 انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی است که به مقایسه و مقابله ی بندهای استانداردهای ایزو9001 ویرایش 2000 با چک لیست آمده در کتابچه ی الف/1مربوط به استانداردهای اورژانس وزارت بهدات، درمان وآموزش پزشکی پرداخته است. ابتدا امکان انطباق بندهای هشت قسمتی ایزو با استانداردهای کتابچه ی الف/1در مشورت با تعدادی از صاحب نظران مورد تایید قرار گرفت و سپس مقایسه و مقابله انجام شد. روایی و پایایی استانداردهای وزارت بهداشت در مورد اورژانس و اصول ایزو 9001 ویرایش 2000 به اثبات رسیده است. برای تجزیه تحلیل داده ها از جداول توزیع فراوانی و درصد توزیع فراوانی استفاده شد. یافته ها: بنابر نتایج به دست آمده از 51 بند ایزو، 6/47 درصد آن، حداقل در یکی از بندهای استانداردهای اورژانس وزارت بهداشت مشاهده شد ولی 4/52 درصد دیگر در هیچ موردی وجود نداشت، همچنین حدود 82 درصد بندهای استانداردهای اورژانس وزارت بهداشت حداقل با یکی از بندهای ایزو مطابقت داشت.نتیجه گیری: بسیاری از بندهای ایزو در استانداردهای اورژانس مصوب وزارت بهداشت وجود ندارد و در نتیجه ی این استانداردها، دید و نگرشی جامع نگر به کلیه ی جوانب سازمان، فرایندها و مدیریت مطابق با ایزو ندارد لذا ضرورت بازنگری در استانداردهای اورژانس مصوب وزارت بهداشت مطابق با استانداردهای ایزو از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

"مقدمه: برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز در شبکه ی جهانی وب، از ابزارهای کاوش که شامل موتورهای جستجو، ابر موتورهای جستجو و راهنماهای موضوعی است استفاده می شود. به همین منظور مطالعه ی حاضر با هدف بررسی مقایسه ای موتورهای کاوش و ابرموتورهای کاوش منتخب، در بازیابی اطلاعات فیزیوتراپی از شبکه ی جهانی وب و تعیین همپوشانی میان آنها انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه که به روش پیمایشی، توصیفی، تطبیقی در رشته ی فیزیوتراپی انجام گردید، هفت موتور کاوش و هفت ابر موتور کاوش که بر اساس معرفی سایت Searchenginewatch.com پر استفاده ترین موتور و ابر موتورها بودند تعیین و مورد بررسی قرار گرفتند. سپس زیر رده های موضوعی فیزیوتراپی در هشت زمینه ی موضوعی از سر عنوان موضوعی پزشکی (MeSH) انتخاب و عمل جستجو انجام گردید تا میزان نتایج هر یک جداگانه به دست آید. پس از آن نتایج حاصل از جستجو در هر یک از موتورهای کاوش دو به دو مقایسه گردید تا میزان همپوشانی آنها در هر کلیدواژه به دست آید. این عمل جداگانه و به صورت مشابه در ابرموتورهای کاوش نیز انجام شد. سرانجام نتایج همپوشانی میان موتورها و ابر موتورهای کاوش که دارای بیشترین دفعات بازیابی بودند پس از آنالیز داده ها با روش آمار توصیفی و با استفاده از نرم افزار SPSS تعیین گردید و نتایج آن در قالب جداول آماری ارائه شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که موتورهای کاوش All the web، Altavista و Google به ترتیب بیشترین نتایج بازیابی را داشتند و در بین ابر موتورهای کاوش Ixquick دارای بیشترین نتایج بازیابی بود. ضمناً مشخص شد که نتایج جستجو در موتورهای کاوش Altavista و All the web تا حد زیادی با هم همپوشانی دارند. در میان ابرموتورهای کاوش نیز بیشترین همپوشانی میان ابرموتورهای کاوش Clusty با Vivisimo و Meta Crawler با Dogpile بود. ضمن اینکه میزان همپوشانی موتورهای کاوش با ابرموتورهای کاوش در هر یک از کلیدواژه ها مورد بررسی، تعیین گردید. نتیجه گیری: میزان همپوشانی نتایج جستجو در موتورها و ابرموتورهای کاوش منتخب، با استفاده از کلیدواژه های مورد نظر در این مطالعه (60-40 درصد) بود که به نظر می رسد این امر به دلیل تفاوت در شیوه های رتبه بندی نتایج در موتورها و ابر موتورهای کاوش مختلف می باشد."

هنگام وقوع بحران در بیمارستان، خطرهایى از سوى گروه هاى مردمى وجود دارد.چون با از دست دادن خونسردى و با هجوم به در هاى خروجى و اضطرارى، شرایط را نامطلوب تر از آنچه هست، ساخته و وضعیت را براى بیماران و پرسنل ادارى مشکل آفرین مى نمایند. بنابراین در برنامه ریزى، مسئله امنیت بیماران و پرسنل حاضر در بیمارستان باید لحاظ گردد. این پژوهش با هدف ارزشیابى برنامه ریزى بیمارستان هاى آموزشى دانشگاه علوم پزشکى ایران از نظر آمادگى جهت رعایت موارد امنیتى در هنگام بروز بلایا انجام گردید. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفى ست، و در آن تمام بیمارستان هاى آموزشى دانشگاه علوم پزشکى ایران بررسى گردید. ابزار گردآورى داده ها، وارسى نامه(چک لیست) اى حاوى 6 سؤال بود که از طریق مشاهده و مصاحبه با افراد مختلف بر حسب مورد (مدیر بیمارستان، مدیر پرستارى، دبیر کمیته ى حوادث غیرمترقبه و...) تکمیل گردید. به منظور ارائه ى یافته ها از مشخصه هاى توصیفى نظیر فراوانى، نسبت، درصد میانگین با استفاده از ابزار spss استفاده شده است. یافته ها: از بین بیمارستان هاى مورد بررسى، بیمارستان حضرت رسول(ص) با متوسط 4/88 درصد داراى بیشترین امتیاز برنامه ریزى از بعد امنیت و بیمارستان هاى نواب، هفتم تیر و على اصغر داراى کمترین متوسط درصد امتیاز (4/51 %) بودند. نتیجه گیری: بیمارستان هاى آموزشى دانشگاه علوم پزشکى ایران بجز بیمارستان حضرت رسول (ص)، با توجه به عدم تدوین برنامه بلایا از امنیت لازم به هنگام بروز بلایا برخوردار نمى باشند. ضرورى است بیمارستان ها در زمان قبل از وقوع بحران داراى برنامه دقیق و زمان بندى شده اى جهت مقابله با شرایط غیرمترقبه و اضطرارى باشند و آموزش هاى کافى، به صورت نظرى و عملى را در این خصوص در نظر گیرند. "

مقدمه: پژوهش یکی از مهم ترین راه های تولید اطلاعات است. در نظام پژوهش، کاربردی بودن نتایج پژوهش و ارزش افزوده ی اطلاعات تولید شده دارای اهمیت فراوان است. از شاخص های ارزش افزوده ی اطلاعات، خلاقیت، تولید فناوری جدید، نظریه یا روش جدید، حل چالش ها و ... را می توان نام برد. در این تحقیق سعی شد رابطه ی بین پژوهش های انجام شده با پیشرفت بهداشت و سلامت جامعه در دانشگاه علوم پزشکی لرستان از طریق ارزش سنجی کیفی پژوهش های انجام شده مورد بررسی قرار گیرد.روش بررسی: این تحقیق از دسته ی مطالعات تحلیلی که جامعه ی پژوهش شامل 150 طرح تحقیقاتی انجام شده توسط اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان در سال های 1384-1380 بوده است. برای تعیین ارزش افزوده ی اطلاعات تولید شده توسط اعضای هیات علمی از مدل کیفی فضای سه بعدی اطلاعات Boisot که در سال 1998 ارائه شده استفاده گردیده، این مدل یک مدل استاندارد، ساده، قابل قبول در مجامع جهانی می باشد. برای اجرای این مدل، از پرسشنامه ای که روایی آن با نظر افراد متخصص و اپیدمیولوژیست طراحی گردید استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS استفاده شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که ارزش افزوده ی اطلاعات حاصل شده از تحقیقات اعضای هیات علمی در فضای مدل Boisot، حداکثر پراکنش ارزش بین حداقل و حداکثر ارزش واقع شده است. مقایسه ی میانگین نشان داد بین مقادیر مؤلفه ی کد شدن درسال های 1384-1380 اختلاف معنی داری وجود ندارد