درخت حوزه‌های تخصصی

نظارت، یکى از با اهمیت ترین فرآیند هایى است که هر سازمان براى تضمین بقا، و اطلاع از کیفیت عملکرد و اجراى دقیق برنامه هاى خود، به آن احتیاج دارد. اطلاعات بدست آمده از فرایند نظارت، به عنوان بازخورد ضمن ایجاد هشیارى در مدیران، به صحت و سلامت روند عملیات و فعالیتهاى سازمان، کمک قابل توجهى مى نماید. این مقاله حاصل تحقیقى میدانی است که هدف از آن تعیین کیفیت نظارت بر عملکرد مدیران کاروان هاى حج تمتع و ارائه الگویى اثربخش در این رابطه مى باشد. جهت تحقق هدف فوق سه فرضیه ى اصلى به صورت "بین متغیرهاى رفتارى، ساختارى و زمینه اى با نظارت اثربخش بر عمکرد مدیران کاروان هاى حج تمتع، رابطه ى معنى دارى وجود دارد" مطرح گردیده است. براى گرد آورى اطلاعات از روش کتابخانه اى و نبز پرسشنامه استفاده شده است.

در این مقاله، خود کنترلی در مدیریت با توجه به منابع اسلامی و با تکیه بر وحی و سنت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. خود کنترلی یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر بهره وری سازمان ها در متون مدیریتی، شمرده است و اهمیت آن در مدیریت موثر سازمانی در متون اسلامی مورد توجه است...

انگیزه توفیق طلبی، یا انگیزه کسب موفقیت، اشتیاق یا نیاز شدید برای موفقیت است که برجسته ترین نیاز از نظر رفتار سازمانی بوده، به سبب تاثیراتی که بر رشد و توسعه ملی یک کشور دارد، از سال 1950م. به بعد همواره مورد بررسی محققان قرار گرفته است. ازآنجاکه انگیزه توفیق طلبی به شدت تحت تاثیر فرهنگ حاکم بر جامعه است، هدف اصلی این تحقیق استخراج آموزه های دینی مؤثر بر انگیزه توفیق طلبی بود که در نتیجه، برخی عوامل تحت عنوان جهان بینی اسلامی، باورها، ارزش ها، عوامل تربیتی و دستورات دینی شناسایی گردید.اعتقاد و عمل به این آموزه های دینی موجب ظهور و تقویت انگیزه توفیق طلبی در فرد می شود؛ به این ترتیب که این «عوامل دینی»، موجب تقویت «ویژگی های توفیق طلبی» (مثل کانون کنترل درونی، امید به موفقیت، کار و تلاش زیاد و ...) شده و در نتیجه، انگیزه توفیق طلبی در فرد افزایش خواهد یافت.

یکی از ویژگی های منحصربه فرد سپاه پاسداران برخورداری از منابع انسانی متعهد و ایثارگر می باشد که با تکیه بر همین نیروی انسانی توانسته است نقش خود را در حفاظت از انقلاب و دست آورهای آن به خوبی ایفا نماید. هدف این مقاله عبارت است از: ارایه ی «اصول» تعلیم و تربیت کارکنان سپاه براساس دیدگاه مقام معظم رهبری و سؤال کلی آن عبارت است از: اصول تعلیم و تربیت کارکنان سپاه بر اساس دیدگاه تربیتی مقام معظم رهبری کدامند؟ نوع پژوهش «بنیادی کاربردی» بوده و از روش «سندپژوهی» و «تحلیل محتوای کیفی» استفاده شده است. بر این اساس، نظریات مقام معظم رهبری در سه بُعد ایمانی، اخلاقی، آموزشی دسته بندی گردید و اصول مستخرج از آنها در این سه بُعد مورد بحث قرار گرفت. نتایج به دست آمده در رابطه با اصول تربیتی کارکنان سپاه، تحت سه عنوان به شرح زیر گنجانده شد: الف- حیطه ی دینی و اعتقادی ب- حیطه ی اخلاقی و معنوی ج- حیطه ی آموزشی و کاربردی.

امروزه در اقتصادهای جدید، بیمه، پس از بانکداری، یکی از مهم ترین بخش های­ افتصاد شمرده می­شود. بیمه اسلامی نه تنها در کشورهای اسلامی بلکه در آمریکای شمالی، استرالیا، چین، روسیه و چند کشور اروپایی و مجموعاً در بیش از 22 کشور جهان فعالیت می کند. بنابراین، دو نوع بیمه متعارف و تکافل، به عنوان دو مقوله بدیل و جایگزین مطرح شده است. در این تحقیق، کارایی و عملکرد شرکت های تکافل و بیمه رایج با شاخص های معین و با بهره برداری از روش تحلیل سلسله مراتبی مقایسه شده است. نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از کارایی نسبی تکافل در مقابل بیمه متعارف است. بدیهی است عرضه محصولات تکافل در کنار محصولات بیمه رایج در کشور ما به رشد میزان نفوذ بیمه در کشور و گسترش و تنوع حیطه خدمات مالی و رشد و توسعه اقتصاد کمک شایانی خواهد کرد.

ضرورت و اهمیت مدیریت در زندگی انسانی قابل انکار نیست . به همین جهت از دیرباز اندیشمندان درصدد تبیین اصول آن برآمده،در این زمینه کتابها و مقاله ها نوشته اند. پس از تشکیل حکومت اسلامی،آنچه برای ما مهم است تبیین اصول مدیریت در دیدگاه اسلامی است که از منابع اصیل آن یعنی قرآن و سنت فهمیده می شود. نظارت به مفهوم عام آن،به اتفاق آرا،یکی از اصول مدیریت است که در اسلام نیز به آن توجه کافی شده است . سیره امام علی (ع) در حکومت چند ساله او شاهد این مدعاست . در این پژوهش کوشش شده که از آیات و روایات ، نظام نظارتی دینی و الهی استفاده شود تا مدیران در جامعه اسلامی به آن پایبند شوند و به آن عمل نمایند لذا نظارت در دیدگاه قرآن و سنت به صورت جداگانه مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته است .

یکی از موضوعاتی که امروزه در حوزه مدیریت، خصوصا مدیریت منابع انسانی بصورت چشمگیری بکار گرفته می شود، مفهوم شایستگی و شایسته سالاری می باشد. در واقع همان گونه که وی.ای.کامپرفرم مطرح می کند، مدلهای شایستگی می تواند به عنوان شیوه ای برای یکپارچه کردن اقدامهای مختلف منابع انسانی به کار رود. این بدین معناست که می توان هر یک از زیر سیستم های مدیریت منابع انسانی را بر اساس شایستگی طراحی کرد و در واقع شایستگی، هسته مرکزی تمامی فعالیت های منابع انسانی سازمان است. این شایستگی موجب به وجود آمدن پارادایمی در ادبیات مدیریت منابع انسانی شده، که به مدیریت منابع انسانی مبتنی بر شایستگی معروف است. در این پژوهش با توجه به پرسش اساسی آن «مدل مفهومی شایستگی منابع انسانی در نهج البلاغه کدام است؟ » سعی می شود با مطالعه دقیق و جامع کتاب شریف نهج البلاغه با استفاده از تکنیک روش تحقیق کیفی تحلیل مضمون و روش تحقیق کمی مدلسازی ساختاری تفسیری و تکمیل پرسش نامه توسط 40 تن از نخبگان و متخصصان حوزه مدیریت و نهج البلاغه، ضمن استخراج 332 کد از متن نهج البلاغه، چهل و هشت مضمون پایه و شش مضمون سازمان دهنده با عناوین( خدا مجوری، عدالت محوری، معرفت، درایت، قوت و سلامت)، شایستگی های منابع انسانی مدل سازی شود و همچنین در نهایت در راستای تست مدل، مولفه های نیروی انسانی دانشگاه امام صادق(ع) با مولفه های شایستگی منابع انسانی استخراج شده سنخیت سنجی و مدل رادار آن ارائه شود.

در سال های اخیر، نظام های کاری با عملکرد بالا و تأثیر آن بر سایر متغیرهای سازمانی، همچون عملکرد سازمان و انعطاف پذیری منابع انسانی مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است. تا کنون در این زمینه پژوهش میدانی در سطح فردی و یا سازمانی انجام نشده است. این پژوهش به مطالعة تأثیر به کارگیری نظام های کاری با عملکرد بالا بر افزایش عملکرد سازمانی و همچنین بررسی نقش میانجی انعطاف پذیری منابع انسانی در این ارتباط میپردازد. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعة آماری، شرکت های تجاری مستقر در منطقة 6 تهران بوده که به صورت تصادفی، 51 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شده اند. نتایج نشان داده است که بین نظام های کاری با عملکرد بالا و انعطاف پذیری منابع انسانی با عملکرد بالا رابطة مثبت معناداری وجود دارد. همچنین مشخص شده است که انعطاف پذیری منابع انسانی نقش میانجی­گر رابطة بین HPWS و عملکرد را ایفا میکند. در پایان، بر مبنای این یافته ها، پیشنهاداتی برای پژوهش های آتی ارائه شده است.

"هدف از این نوشتار مقایسه کار ارزشیابى در مدیریت اسلامى و مدیریت متداول است.به منظور نیل به این هدف، دو پرسش پژوهشى مطرح مى‏گردد: پرسش اول-آیا در اسلام ارزشیابى وجود دارد یا خیر؟ پرسش دوم-تفاوت ارزشیابى در اسلام و ارزشیابى در مدیریت متداول چیست؟ فرضیه اول-با استناد به دلایل مختلف، ارزشیابى در اسلام بطور جدى مطرح است. فرضیه دوم-ارزشیابى در اسلام با ارزشیابى متداول تفاوتى آشکار دارد؛از جمله توجه به حس فاعلى به جاى توجه به حسن فعل. نوع این تحقیق(بنیادى-کتابخانه‏اى)و روش آن(نظرى-تحلیلى)مى‏باشد. ابتدا به منظور تأیید فرضیه اوّل به پنج دلیل زیر استناد مى‏شود: دلیل اول:بر اساس اصول فطرى و تکوینى انسان با توجه به داشتن هدف، عقل، وجدان و فطرت الهى و وجود رقیب و عتید، دو فرشته‏اى که در سمت راست و چپ انسان مراقب اعمال آدمى است، بطور دقیق اعمال را مى‏نویسند؛بنابراین انسان کارهاى خود را ارزیابى مى‏کند و به سوى خیر و کمال گام برمى‏دارد. دلیل دوم:با توجه به اصل اعتقادى معاد که روز حسابرسى است و با در نظر گرفتن امر به معروف و نهى از منکر که از فروغ دین اسلام است.ارزشیابى عنصر جدایى‏ناپذیر از شریعت اسلام است. دلیل سوم:با توجه به اصل امتحان و آزمایش که سنت الهى و عامل تکامل انسان است، بندگان بدون استثنا در معرض آزمایش و امتحان الهى قرار دارند و اصولا فلسفه مرگ و زندگى، امتحان و آزمایش است. دلیل چهارم:توجه به آیات متعدد قرآن کریم و احادیث فراوان در مورد امتحان، بلا، قتنه، میزان و محاسبه که با صراحت، وجود امتحان و آزمایش اعلام گردیده است. دلیل پنجم:توجه به پیامهایى که در نهج‏البلاغه، در قالب خطبه‏ها، نامه‏ها و حکمت‏ها در مورد ارزیابى و نظارت در مدیریت اسلامى آمده است. سپس، براى تأیید فرضیه دوم، ابتدا مفاهیم مختلف ارزشیابى، اهداف و ملاکهاى ارزشیابى و شیوه‏هاى آن در مدیریت متداول و اسلامى مقایسه و تفاوت آن بیان شده است.در پایان، تفاوت ارزشیابى در اسلام و ارزشیابى متداول، از نظر حسن فعل و حسن فاعل و تفاوت مفهوم علم و شناخت، هدفهاى رفتارى و هدفهاى غایى و محدودیتهایى که در ارزشیابى متداول از نظر(زمانى- مکانى)و تبعیت از مصالح سیاسى، اقتصادى و اجتماعى وجود دارد و پیوسته خطاهاى فراوانى که در کمین شیوه ارزشیابى متداول وجد دارد ولى در ارزشیابى اسلامى وجود ندارد.مورد بررسى قرار مى‏گیرد و نتیجه آن است که بر اساس میزان عدل الهى ارزشیابى ذره‏اى کم یا زیاد نمى‏شود در حالى که ارزشیابى‏هاى متداول، مصلحت‏گرایانه و سازشکارانه هستند و در بیشتر مواقع در آنها رابطه بر ضابطه حاکم است و به جاى در نظر گرفتن تفاوتها، تبعیض صورت مى‏گیرد. "

از ابتدای شروع نهضت اسلامی در ایران، مسئله دانشگاه و ساختن نظام مطلوب دانشگاهی یکی از اولین و مهمترین دغدغه ها بوده است. با مراجعة بی واسطه به آرا و اندیشه های رهبران انقلاب اسلامی، می توان الگوی دانشگاه تراز انقلاب اسلامی و ویژگی و کارکردهای آن را تعریف کرد؛ بدین منظور بیانات، پیامها و تدابیر امام خمینی(ره) از سال 1340 تا 1368 و آیت الله خامنه ای(دام ظله) از خرداد 1368 تا خرداد 1396، انتخاب، مطالعه و بررسی شد و با استفاده از روش کیفی «تحلیل مضمون»، الگویی جامع شامل 4335 مضمون اولیه (شناسه ) مورد شناسایی قرار گرفت که در قالب 328 مضمون سازماندهنده (شاخص) ترکیب گردید. این مضمونها پس از دسته بندی در سطوح مختلف درنهایت در 17 مضمون فراگیر (مؤلفه) در پنج بُعد «پیامدها»، «نتایج»، «خروجیها»، «فرایندها» و «سرمایه ها و زیرساختها» ساماندهی شد و الگوی نهایی به دست آمد. یکی از ویژگی منحصربه فرد الگو این است که علاوه بر جامعیت اندیشه های رهبران معظم انقلاب اسلامی به علت تناسب با الگوهای برنامه ریزی، مدیریت و ارزیابی راهبردی، امکان اجرا و رصد پیشرفت آن را فراهم می آورد.

نظام اداری کشور با وجود همة تلاش های صورت گرفته در جهت اصلاح آن همچنان فاقد کارایی و پاسخ گویی لازم است. یکی از علل اصلی آن، بیتوجهی به ارزش های اسلامی و نقش بنیادین آن در تحول و سلامت نظام اداری است. از این رو، تحقیق حاضر درصدد تبیین عوامل مؤثر بر سلامت نظام اداری و رشد ارزش های اخلاقی در آن با استفاده از آیات قرآن کریم و سیرة نظری و عملی معصومان(ع) با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی است. با تحلیل محتوی منابع اسلامی میتوان چنین نتیجه گرفت که سلامت نظام اداری و رشد ارزش های اخلاقی در آن، از یکسو تحت تأثیر مبانی هستیشناختی و انسان شناختی حاکم بر باورهای افراد سازمانی است و از سوی دیگر تحت تأثیر عوامل سه گانة ارزشی، درون سازمانی و برون سازمانی است. از این رو، اعمال سه نوع اصلاحات بینشی و اعتقادی، درون سازمانی و برون سازمانی ضروری است.

انسان محور جهان است و بدون تفسیر صحیح و منطقی از او، هرگونه تفسیری نسبت به هستی مبهم و ناکارآمد خواهد بود. از این روی انسان شناسان و جامعه شناسان و فلاسفه اگزیستاسیالیست سعی وافری پیرامون انسان و شناخت ابعاد وجودی وی مبذول نموده اند و علم انسان شناسی را رکن ورود به هستی شناسی جامع قلمداد کرده اند و پیرامون آن قلم زده اند تا جایی که گویی مدخل ورود به علوم بشری و غیربشری همین علم است. البته انسان شناسی برای دیگر شاخه های علوم انسانی همچون مدیریت نیز مبنایی به دست می دهد که در نحوه شناخت ما از ارکان سازمان مؤثر است. بنابراین نوشتار در پیش رو از جهت روشن شدن مباحث انسان شناسی و ابعادش از دیدگاه علوم و ادیان و فلسفه و عرفان مورد توجه قرار گرفته است و تلاش در روشن شدن ابعاد درونی و بیرونی انسان در حد میسور، شده است.

پژوهش پیش رو با هدف بررسی نقش اخلاق اسلامی کار و فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان بخش اداری دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل تمام کارکنان شاغل در بخش اداری دانشگاه دانشگاه است که از میان آنها 205 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های استاندارد استفاده شد. به منظور ارزیابی روابط بین متغیرهای مکنون اندازه گیری شده در الگوی مفهومی از روش الگویابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های تحلیل همبستگی میان متغیرهای پژوهش نشان می­دهد میان این متغیرها، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد، هم­چنین در این تحقیق، نقش میانجی تعهد سازمانی در رابطه بین اخلاق اسلامی کار و رضایت شغلی و در رابطه بین فرهنگ سازمانی و رضایت شغلی مورد تأیید قرار گرفت.