جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال 14 پاییز 1403 شماره 3 (پیاپی 56) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

دالان زنگزور و آینده موقعیت ژئوپلیتیک ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک منطقه قفقاز جنوبی دالان زنگزور جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۶
منطقه قفقاز جنوبی به علت قابلیت های ژئواکونومیک و موقعیت ژئوپلیتیک برای جمهوری اسلامی ایران دارای اهمیت راهبردی است. از این رو، هر عمل و عاملی از سوی بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای آن که منجر به تغییر جغرافیای منطقه شود، می تواند بر مزیت های ژئوپلیتیک ایران اثرگذار باشد و توازن قدرت را به ضرر آن تغییر دهد. حال این پژوهش با روش تحلیلی – توصیفی به واکاوی شکل گیری کریدور زنگزو و اثرات آن بر روی ژئوپلیتیک ایران می پردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد، در صورت برتری آذربایجان و تحقق کریدور زنگزور، ضمن تغییر جغرافیایی و ژئوپلیتیک منطقه، پیامدهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی برای کشور ایران رقم خواهد زد که آینده موقعیت ژئوپلیتیک کشور را تحت تاثیر قرار داده و از مزیت های برتری ایران به نفع رقبا در منطقه و محیط بین الملل می کاهد. از سوی دیگر این منطقه می تواند عرصه ای برای حضور نیروهای فرامنطقه ای رقیب و دشمن ایران شود. و اینها می تواند ایران را از اهداف ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک اش در دستیابی به منطقه ای امن و متوازن در قفقاز جنوبی باز دارد. بنابراین، دالان زنگزور می تواند مقدمه ای برای تهدید امنیت و منافع ملی ایران باشد که کنش و تصمیم راهبردی جمهوری اسلامی ایران را در جلوگیری از بستن مرز تاریخی ایران و ارمنستان را ضروری می سازد.
۲.

بررسی تطبیقی تاثیرات جغرافیایی اقتصادی رویکرد نظام های حقوقی ایران، آمریکا و فرانسه نسبت به مسئولیت مدنی شرکت های خودرو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مونتاژ خودرو مسئولیت مدنی محض رویالتی مسئولیت مدنی مبتنی بر تقصیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۵
به علت اهمیت خودرو در زندگی روزمره افراد در سرتاسر جهان، در نظام های حقوقی مختلف کوشیده شده است تا به آن به عنوان یک کالای صرف توجه نشود بلکه بدان به عنوان یک وسیله ارایه دهنده خدمات عمومی نگاه شود که با جان و ایمنی انسان ها در ارتباط است. از این رو، دولت ها شرکت های خودروساز و مونتاژکننده خودرو را در قلمروی سرزمینی خود با محدودیت های تقنینی بیشتری به صورت تدریجی مواجه ساخته اند. وضع و اعمال این محدودیت های تقنینی و تنظیمی اما مانع از آن نشده است که شرکت های مونتاژکننده خودرو دارای مسئولیت مدنی نباشد. حدود مسئولیت مدنی شرکت های مونتاژکننده همواره به موجب قراردادهای تنظیمی با شرکت های مادر تولیدکننده قطعات مشخص می گردد. در این زمینه، از آنجا که در نظام حقوقی ایران، قالب مشخصی برای قراردادها در این زمینه مشخص نشده است، طرفین به موجب اصل حاکمیت اراده می توانند حدود تعهدات و مسئولیت های یکدیگر را مشخص نمایند. این در حالی است که در نظام های حقوقی آمریکا و فرانسه به دلیل اهمیت حمایت از حقوق مصرف کنندگان، حدود تعهدات و مسئولیت های شرکت های مونتاژکننده خودرو به صورت تحمیلی مشخص شده و نوع مسئولیت مدنی نیز به صورت مطلق است.
۳.

تبیین عوامل موثر بر سرزندگی فضاهای عمومی شهری(مطالعه موردی: محله هزار جریب اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرزندگی فضاهای عمومی شهری محله هزار جریب اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۵
امروزه تامین سرزندگی در شهرها یکی از دغدغ ه ه ای اص لی نظ ام م دیریت شهری است. هرچه در بخشی از شهر سرزندگی ب الاتر باشد، پتانسیل بیشتری در جذب شهروندان خواهد داشت. لذا ارتقاء سرزندگی می تواند منجر به رونق اقتصادی و سکونت پذیری گردد؛ از اینرو هدف از پژوهش حاضر تبیین عوامل موثر در شادابی و سرزندگی فضاهای عمومی شهری (مطالعه موردی: محله هزار جریب اصفهان) می باشد که دارای هدف کاربردی و ماهیت توصیفی_تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و مطالعات میدانی از طریق طراحی پرسشنامه محقق ساخته می باشد، پرسشنامه در بین شهروندان حاضر در محله هزار جریب اصفهان با روش نمونه گیری تصادفی ساده و با حجم نمونه 375 نفر توزیع شد؛ جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Spss استفاده شد که آزمون های T تک نمونه، رگرسیون خطی، رگرسیون ساده به روش اینتر و همبستگی پیرسون انجام گردید. نتایج نشان می دهد که تمام شاخص های شناسایی شده تاثیر معناداری بر سرزندگی کل دارند؛ اما شاخص مبلمان شهری بیشترین تاثیر گذاری را در سرزندگی محله داشته است، از سوی دیگر شاخص های ترکیبی نفوذپذیری، آسایش و راحتی، آسایش اقلیمی، انعطاف پذیری و فضای سبز از وضعیت مناسب و مطلوبی در سطح محله برخوردار بوده اند.
۴.

شناسایی و اولویت بندی الزامات رضایت مندی گردشگران از کارکردها و زیرساخت های گردشگری ساحلی (مطالعه موردی: نوار ساحلی شهر بندرعباس)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار گردشگری گردشگری ساحلی رضایت مندی بندرعباس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۵
در راستای جلب رضایت بیشتر گردشگران و سفر مجدد آن ها به سواحل شهر بندرعباس، پژوهش کمی حاضر، که با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است، با هدف بررسی میزان رضایت مندی گردشگران از امکانات و خدمات ارائه شده به آن ها و شناسایی مهم ترین مشکلات توسعه گرشگری در سواحل شهر بندرعباس و همچنین شناسایی مهم ترین راهکارهای توسعه گردشگری در این منطقه از دیدگاه گردشگران انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه گردشگران سواحل شهر بندرعباش تشکیل می دهد که با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شده و به صورت کاملاً تصادفی مورد پرسشگری قرار گرفته اند. نتایج پژوهش نشان داد با وجود اینکه بیش از 50 درصد گردشگران دارای تحصیلات دانشگاهی بوده اند و بیش از 40 درصد آن ها، مدت اقامت 5 روز و بیشتر از آن را مد نظر داشته اند، میزان رضایت مندی گردشگران از امکانات و خدمات ارائه شده با آن ها با میانگین 817/2، پایین تر از حد متوسط بوده است. نتایج پژوهش در خصوص مهم ترین چالش های امکانات و خدمات ارائه شده به گردشگران در محدوده مطالعاتی نشان داد 5 چالش اساسی شناسایی شده توانسته اند 78/71 درصد از واریانس متغیر وابسته پژوهش را تبیین نمایند. چالش های شناسایی شده به ترتیب میزان اهمیت آن ها عبارت اند از: خدمات زیرساختی رفاهی (45/17)، بهداشت سلامت (51/16)، نظارتی مدیریتی (16/16)، امنیتی (88/12) و قانونی (71/8).
۵.

ارائه مدل مفهومی از مولفه های فضای زیست پذیر با نگاه بیوفیلیک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طراحی بیوفیلیک اقلیم گرم و خشک زیست پذیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۶
طراحی بیوفیلیک یکی از نیازهای مهم سده جدید و پاسخی منطقی در برابر مشکلات بوجود آمده است. اکثر تئوری های ارائه شده توسط پژوهشگران غربی است و به لحاظ تفاوتهای فرهنگیشان با فرهنگ ایرانی، هدف اصلی این پژوهش، تطبیق اصول نگرش بیوفیلیک با اصول معماری در اقلیم گرم و خشک و دستیابی به مولفه های موثر بر خلق فضای زیست پذیر با نگاه بیوفیلیک در شهر جدید هشتگرد ایران می باشد.پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و روش انجام آن "توصیفی-تحلیلی" می باشد. برای جمع آوری داده ها از روشهای اسنادی (برای تبیین شاخصها) و پیمایشی (مشاهده و پرسشنامه) استفاده شده است. با توجه به کمی بودن پژوهش، از پرسشنامه برای جمع آوری داده ها و از SPSS برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است.شهر جدید هشتگرد به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب و بررسیها پیرامون دستیابی به مولفه های موثر بر خلق فضای زیست پذیر با نگاه بیوفیلیک انجام شد، نتایج حاکی از همبستگی مستقیم بین متغیرهای طراحی بیوفیلیک و زیست پذیری است و براساس ضریب بتا، معیار "بیومورفی" بیشترین تاثیر را بر حصول زیست پذیری دارد و معیارهای آموزش و آگاهی، فرهنگ و اجتماع به ترتیب در مرتبه دوم و سوم می باشند. .در پایان مدلی )طراحی هرمی شکل( برای دستیابی به زیست پذیری در شهر جدید هشتگرد ارائه گردید.
۶.

تدوین و تجمیع مدل های رویکرد طب سوزنی فراشهری و طب سوزنی شهری آسایش حرارتی با کاربست پایداری در حمایت از شهرها در برابر بحران تغییر اقلیم و گرمایش جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طب سوزنی شهری جوامع انرژی بیواربانیسم آسایش حرارتی پایداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۶
بحران تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی به همراه رشد روزافزون شهرنشینی حیات جامعه انسانی و بافت های شهری و سرزمینی را با تهدیداتی جدی روبرو کرده است.از آنجایی که هنوز راه حلی با توجه به کربن خنثی در مناطق پرجمعیت ارائه نشده است. در این پژوهش با پرداختن به این خلأپژوهشی،سرزمین به عنوان یک ارگانیسم واحد درنظر گرفته شود در واقع هدف از این تحقیق ادغام تئوری ها و شیوه های مختلف مانند بیواریانیسم،طب سوزنی شهری و طراحی جوامع انرژی در جهت تدوین و پیشنهاد دو رویکرد جدید طب سوزنی شهری آسایش حرارتی و طب سوزنی فراشهری و تجمیع این دو در راستای مقابله با مهم ترین چالش معاصر(همانا بحران تغییر اقلیم و گرمایش جهانی است) به همراه ارائه مدل مفهومی در جهت گذار به کربن خنثی با رویکرد تسکین و سازگاری می باشد،پژوهش حاضر در هدف بنیادی از نظر ماهیت پژوهشی،توصیفی تحلیلی (با استفاده از منابع اینترنتی و کتابخانه ای) و به لحاظ روش از ساختار توصیفی تبینی بهره می گیرد.برای اینکه این تئوری به درستی عمل کند لازم است تحلیل های چند مقیاس و چند رشته ای در کل شهر و سرزمین در مقیاس خرد و کلان انجام شود و نقاط مداخلاتی سوزنی شناسایی شده و سپس به طراحی و اتصال هر محله و منطقه منفرد پرداخته شود. در ادامه تدوین و تجمیع دو رویکرد نوین طب سوزنی فراشهری (سرزمینی) و شهری آسایش حرارتی راهکار جدیدی را در جهت تسکین و سازگاری در مقابله با بحران های معاصر جدید در مقیاس خرد و کلان با هدف پایداری و گذار به کربن خنثی در جهت تجدید حیات شهرها و سرزمین ها ارائه می دهد.
۷.

رویکرد حقوق آمریکا و ایران به شروط ناعادلانه قراردادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: التزام های غیر منصفانه حقوق آمریکا حقوق ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۸
مطالعات انجام شده نشان میدهد جلوگیری از ایجاد شکاف بیشتر بین طرف قوی برخوردار از وضعیت مسلط و طرف ضعیف کم برخوردار به عنوان آرمان عدالت طلبان، در نهایت منجر به تصویب دستورالعمل 13/93 اتحادیه اروپا شده، دولت های عضو هر یک مفهومی از بطلان مطلق، بطلان نسبی و یا حمایتی را که بر مبنای آن، بطلان یک شرط می تواند "منحصراً" به نفع طرف ضعیف رخ دهد، به عنوان ضمانت اجرای غیرمنصفانگی شروط قراردادی به رسمیت شناخته اند. از سوی دیگر پذیرش نظریه خلاف وجدان بودن در ایالات متحده امریکا به اتخاذ این اصل در قانون متحدالشکل تجاری در نیمه قرن بیستم باز می گردد که با هدف خلق اندام حقوقی واحد در سرتاسر امریکا بوجود آمده و صراحتا انتخاب ضمانت اجرا را به عنوان یک امر موضوعی به دادگاه محول کرده است. در حقوق ایران قابلیت های موجود در فقه و نیز تمسک قضات به اصول حقوقی و تکنیک های تفسیری می تواند کارگشا باشد که از جمله مهم ترین آنها استناد به نظم عمومی، لاضرر و سوء استفاده از وضعیت اضطرار می باشد لیکن دستاورد تحقیق حکایت از لزوم اقدام صریح قانونگذار دارد.
۸.

طراحی و تبیین مدل توپوگرافی ذهنی با تکیه بر برندینگ شهری (مطالعه موردی بر روی شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توپوگرافی ذهنی برندینگ شهری مدیریت شهری پدیدارشناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۶
در پژوهش حاضر، با هدف دستیابی به طراحی مدل توپوگرافی ذهنی برندینگ شهری از روش پدیدارشناسی استفاده شده است که مبنای اصلی جمع آوری اطلاعات در این روش، انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با افراد آگاه و متخصصان در حیطه موضوعی موردنظر است. نمونه گیری مورد استفاده در این پژوهش، نمونه گیری نظری با استفاده از روش های غیر-احتمالی هدفمند بوده است که بر مبنای آن، و بر اساس اشباع نظری12 مصاحبه با خبرگان و مدیران ارشد شهری صورت گرفت. پس از انجام مصاحبه ها و جمع آوری اطلاعات، کدهای به دست آمده در بخش های مختلف، با استفاده از رهیافت نظام مند پدیدارشناسی ، تجزیه وتحلیل شده که به عنوان مناسب ترین روش برای شناخت عمیق تجربه و معنای یک مفهوم پیچیده و چند بعدی دراین پژوهش مطرح است. از طرفی به منظور درک محتوای کلی، تمامی داده های نوشته شده مربوط به مصاحبه ها مرور و سپس متن هر مصاحبه به طور مجزا از یکدیگر تایپ و در قالب نرم افزار MAXQDA پیاده سازی شدند. هرکدام از این شرایط و عوامل تشکیل دهنده مدل دارای متغیرها و مقوله هایی هستند که توجه به آن ها تحقق هدف نهایی ارتقا برندینگ شهری را موجب می شود. بعلاوه یافته های این پژوهش با ارائه ابعاد و مؤلفه های توسعه برندینگ شهری در قالب مدل پارادایمی مبتنی بر پدیدارشناسی می تواند مبنای تشکیل توپوگرافی ذهنی و زمینه ساز ایجاد اشتغال و رونق بخش مدیریت بخش شهری باشد.
۹.

بررسی جامعه شناختی ارتباط بین کیفیت زندگی شهری با توسعه اقتصادی، مورد مطالعه: شهرستان لاهیجان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی شهری توسعه توسعه اقتصادی شهر لاهیجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۵
به دلیل گسترش روند صنعتی شدن و پیشرفت تکنولوژیک که توجه به بُعد کمی زندگی انسان را مد نظر قرار می دهد و همچنین به دنبال غفلت از جنبه های کیفی زندگی انسان، طی چند دهه ی گذشته توجه به مفهوم کیفیت زندگی در کشورهای غربی افزایش یافته است. کیفیت زندگی امروزه موضوعی است که دغدغه ی همه ی دولت ها و اکثر سازمان های بین المللی است و توافق عمومی در میان محققان، سیاستگذاران و برنامه ریزان توسعه در خصوص نیاز به مطالعه ی کیفیت زندگی وجود دارد. یافته های تحقیق نشان می دهد که کیفیت زندگی ابعاد، حوزه و شاخص های بسیار گوناگون و متفاوتی دارد که در اکثر موارد به طور مستقیم با توسعه اقتصادی در ارتباط است. در این پژوهش ابتدا کیفیت زندگی در ابعاد رضایت و شادی (ابعاد ذهنی) و محیط زیست، امنیت و درآمد (ابعاد عینی) مورد توجه قرار گرفته و سپس ارتباط کیفیت زندگی شهری با توسعه اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش کلیه افراد بالای 18 سال شهرستان لاهیجان می باشد که با بهره گیری از فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 412 نمونه انتخاب و اطلاعات توسط پرسش نامه ی محقق ساخته، جمع آوری شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بُعد امنیت بالاتر از حد متوسط و ابعاد رضایت، درآمد و همچنین کیفیت محیط زیست پایین تر از حد متوسط قرار دارند.
۱۰.

مدیریت توسعه کسب و کارهای کوچک و کارآفرینی در مناطق مرزی و ارائه راهکارها (مورد مطالعه: روستاهای شهرستان نیمروز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کارآفرینی کسب و کار کوچک توسعه روستایی کارآفرینی روستایی شهرستان نیمروز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۵
هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل عوامل موثر بر بهبود مدیریت توسعه کسب و کارهای کوچک و کارآفرینی در شهرستان نیمروز است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش، جامعه آمارى، تمامی ساکنین و اهالی روستاهای واقع در شهرستان نیمروز که دارای سابقه فعالیت در زمینه کسب و کارهای کوچک خانگی هستند. در راستای فرضیه های تحقیق، متغیرها و شاخص های متعددی شناسایی و تعیین شدند، این شاخص ها در چهار گروه زیرساختی- کالبدی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و مدیریتی - نهادی دسته بندی شدند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق نشان می دهد تأثیرگذارترین عامل اقتصادی در توسعه کسب و کارهای کوچک مقیاس در روستاهای شهرستان نیمروز، استفاده از تسهیلات و اعتبارات مناسب از طرف دولت و سازمان های متولی شدیدا احساس خواهد شد و در ارتباط با عامل اجتماعی-فرهنگی صرفاً مهم بودن عامل همکاری همسر در اشتغال زنان نمی تواند دلیل کافی باشد و سایر عوامل مطرح شده نیز دارای اهمیت هستند و در ارتباط با عامل زیر ساختی – محیطی، شاخص های راه های ارتباطی و شرایط اقلیمی منطقه جهت توسعه این نوع فعالیت مهم و اساسی هستند و در نهایت تأثیرگذارترین عامل مدیریتی- نهادی در توسعه کسب و کارهای کوچک صدور آسان مجوز مشاغل ویژه زنان بیان شده است. میانگین بعد اقتصادی با میانگین 56/3 بالاترین امتیاز و در واقع موثرترین عامل موثر در رونق کسب و کارهای کوچک مطرح شده و در ادامه بعد زیرساختی- کالبدی با میانگین 47/3 فرهنگی اجتماعی با میانگین 43/3و در نهایت در بعد نهادی مدیریتی با میانگین 35/3 بودند.
۱۱.

بررسی پیامدهای امنیتی الگوهای پراکندگی جمعیت در فضای جغرافیای استان هرمزگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پراکندگی جمعیت پیامدهای امنیتی فضای جغرافیایی استان هرمزگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۵
هدف از پژوهش حاضر بررسی پیامدهای امنیتی الگوهای پراکندگی جمعیت در فضای جغرافیای استان هرمزگان می باشد. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است منطقه مورد مطالعه شهرهای استان هرمزگان با مرکزیت شهرستان بندرعباس می باشد. که به منظور بررسی الگویابی پراکندگی جمعیت درفضاهای جغرافیایی و تاثیر آن بر امنیت ملی استان هرمزگان، شهرستانهای این استان( شامل: بندر عباس، بشاگرد، جاسک، میناب، رودان ، سیریک،حاجی آباد،خمیر ،بستک، قشم، بندرلنگه ،پارسیان و ابو موسی) انتخاب گردید. نتایج بررسی عوامل انسانی و نقش آنها در پراکندگی جمعیت به همراه پیامدهای دفاعی و امنیتی آنها نشان داد که از لحاظ اقتصاد، خدمات و تاسیسات زیربنابی، راههای ارتباطی، پیشینه تاریخی و صنعت نشان داد که اقتصاد بر پایه کشاورزی بخصوص در کنار رودخانه ها، چاه-ها نقش مهمی در تمرکز روستاها و یا پراکندگی آنها دارد. بنابراین کاهش تراکم و یا پراکندگی روستاها و شهرستانهای شرق استان به دلایلی خاکشناسی، کمبود راههای ارتباطی، دوری از شرق و مرکز استان، شرایط سخت زیست محیطی می تواند تاثیر منفی بر دفاع و امنیت در این مناطق بگذارد. اما در پاره ای از موارد مانند شهرستانهای رودان و میناب به دلیل منابع آب، کشاورزی مناسب، خدمات و صنایع مختلف و یگانهای انتظامی مقتدر نقش مهمی در تراکم جمعیت دارند که این مطلب در دفاع و امنیت منطقه نقش موثری دارد. به طور کلی بر اساس نتایج رگرسیون بین مولفه های امنیت و جمعیت رابطه معنی داری وجود دارد.
۱۲.

بررسی عوامل موثر بر کاهش مصرف انرژی شهری برای پایداری کلانشهرهای هوشمند (نمونه موردی تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کلانشهر پایدار شهر هوشمند ساختمان هوشمند مصرف انرژی تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۶
در آینده نزدیک، عملکرد خودکار و هوشمند بودن شهرها به عنوان یک نیاز حیاتی برای بهبود رفاه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شهروندان تبدیل خواهد شد. فناآوری های هوشمند شهری، سهم مهمی در توسعه پایدار شهرها دارند و شهرهای هوشمند را به یک واقعیت تبدیل می کنند. در این مفهوم، پایداری انرژی شهرها به یک نگرانی جهانی تبدیل شده است، و طیف گسترده ای از تحقیقات و چالشها را با خود به همراه داشته است که بسیاری از جنبه های زندگی مردم را تحت تاثیر قرار می دهد. ساختمان ها که یک زیرسیستم شهری را تشکیل می دهند در واقع، ساختمان ها سنگ بنای انتشار دی اکسید کربن در مقیاس جهانی هستند. از این رو تحقیق حاضر به دنبال شناسایی عوامل موثر بر کاهش مصرف انرژی شهری برای پایداری کلانشهرهای هوشمند می باشد. تحقیق حاضر بصورت توصیفی-تحلیلی و پیمایشی بوده، حجم نمونه هم 15 نفر از مدیران شهری، مدیران و اساتید فناوری اطلاعات و ارتباطات است. تجزیه و تحلیل داده ها به روش معادلات ساختاری (SEM) با نرم افزارهای SPSS و Smart PLS بدست آمد. نتایج نشان می دهد که بیشترین تأثیرگذاری بر کاهش مصرف انرژی در راستای پایداری شهری را در کلانشهر تبریز مربوط به شاخص کالبدی (PH)، شاخص رضایت و آسایش شهروندان (SA) و ﻣﺪیﺮیﺖ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژى و کﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف آن. (CM) به ترتیب با ضرایب استخراج شده بر اساس مدل ساختاری تحقیق 965/0، 960/0 و 902/0 می باشد. بنابراین برای کاهش مصرف انرژی برای پایداری در کلانشهر شهر تبریز بکارگیری روشهای توسعه شهری هوشمند به همراه پیش بینی ساختمانهای هوشمند بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
۱۳.

تدوین الگوی بومی شهر خلاق گردشگری؛ نمونه موردی شهر بابلسر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر خلاق گردشگری الگوی بومی بابلسر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۸
گردشگری شهری با محور خلاقیت، کیفیت زندگی و رفاه شهروندان رویکردی در توسعه شهری است که شهرها، از آن، جهت دستیابی توسعه پایدار شهری بهره برده اند. گردشگری خلاق تاثیر مثبتی بر انسجام جامعه محلی دارد و بر تعامل گردشگری و میزبان موثر است و منجر به قصد سفر مجدد گردشگری می گردد. امکان توسعه گردشگری خلاق شهرهایی نظیر بابلسر با توجه به ویژگی های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، زیست محیطی و علمی و تنوع بالای گونه های گردشگری وجود دارد.با توجه به اهمیت موضوع این پژوهش به تدوین الگوی بومی شهرخلاق گردشگری با اولویت بندی بهره گیری از ویژگی های بابلسر پرداخته شد. با کمک روش اسنادی و کتابخانه ای مفهوم شهر خلاق گردشگری از دیدگاه نظری، تعاریف اندیشمندان و مفاهیم وابسته بررسی شد.مدل ها و شاخص های شهر خلاق گردشگری شناسایی و مولفه های مطرح در این زمینه استخراج گردید. برای استخراج عامل های تاثیرگذار و پتانسیل های بالقوه بابلسر در زمینه گردشگری از مدل تحلیل عاملی در محیط نرم افزار SPSS بهره گرفته و عامل ها و بارهای عاملی هر یک از آن ها در تدوین الگوی بومی شهر خلاق گردشگری بابلسر استخراج شد. نتایج نشان می دهد عامل فرآیندهای کسب و کار با بارعاملی 16.247 بیشترین اهمیت را دربین شاخص های بومی گردشگری خلاق دارد. عامل های تفکر خلاق و نوآورانه، و سرمایه فرهنگی و معنوی نیز با بار عاملی 13.229 و 8.76 رتبه دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند. زیرساخت های پایدار، جذابیت و تنوع، سنت و هویت، کیفیت گردشگری، دانش، آموزش، عمق بخشیدن به گردشگری، تعدد و تنوع محصولات،مشارکت جویی دیگر عامل های موثر در تدوین الگوی بومی شهر خلاق گردشگری بابلسر می باشند.
۱۴.

ویژگی های سازمان فضایی خانه های جدید معاصر متاثر از تحولات سلیقه در معماری دوران معاصر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سازمان فضایی خانه مردم و معماران سلیقه معماری معاصر ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۵
موضوع سلیقه در معماری با توجه به وجه هنری معماری همواره مورد توجه معماران و فیلسوفان هنرشناس بوده که از منظر یک اثر هنری به یک بنا از وجه درون و برون نگریسته اند.آنچه طی دهه اخیر به صورت روزافزون شاهد آن بوده ایم تحولاتی در سلیقه جامعه کاربران و معماران بالاخص در بناهای مسکونی است که موجبات ایجاد سازمان های فضایی متفاوت را در خانه های جدید معاصر فراهم نموده است.هدف از این پژوهش بررسی و شناخت تغییرات ایجاد شده در معماری مسکونی و استخراج ویژگی های سازمان فضایی خانه های جدید معاصر در چند دهه اخیر مبتنی بر تحولات سلیقه در معماری مخصوصا از اوایل دهه 70ه.ش تا اواخر دهه 90ه.ش و حتی تا به امروز در ایران است،عواملی که بر مشارکت سازمان فضایی خانه های جدید معاصر در ارتقای شیوه زندگی تاثیرگذار بوده اند.رویکرد پژوهش حاضر کیفی و مشتمل بر دو بخش می باشد؛بخش اول از نوع تحلیلی-توصیفی بوده،داده ها به صورت کتابخانه ای و به روش توصیفی جمع آوری شده و بر اساس پارادایم های جامعه شناسانه،روانشناسانه و تفسیری مفاهیم و مولفه های ارتباط سلیقه و معماری استخراج شده اند؛بخش دوم از نوع تفسیری-تاریخی می باشد، داده ها به صورت اسنادی و کتابخانه ای و به روش توصیفی جمع آوری شده و بر اساس پارادایم تاریخی مولفه های تغییر یافته مد نظر استخراج شده اند. نتایج به دست آمده از پژوهش، ویژگی های سازمان فضایی خانه های جدید معاصر را در «عدم وجود سازمان فضایی مناسب»، «حذف فضاهای بینابینی»، «بی توجهی به نقش عناصر تشکیل دهنده فضا»، « اهمیت یافتن اشیاء»، «تأثیر حضور اشیاء بر صداهای درون خانه» و «تعویض به جای ترمیم» شناسایی می کند.
۱۵.

تببین دلالت های تربیتی الگوی عبرت آموزی در قرآن کریم در گستره جغرافیایی اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم الگو عبرت آموزی تربیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۵
آنچه در این نوشتار با رویکرد توصیفی - تحلیلی و به صورت کتابخانه ای در پی آن هستیم ارائه ی الگوی عبرت آموزی از منظر قرآن کریم و تببین دلالت های تربیتی آن است. در این راستا دو سؤال اساسی موردنظر بوده است: اول آن که الگوی عبرت آموزی بر مبنای قرآن چه ویژگی هایی دارد. دوم آن که این الگو چه نقشی در تربیت دارد. نتایج پژوهش نشان داد که الگوی قرآنی عبرت آموزی در رشد سه حوزه بینش، گرایش و کنش افراد تأثیر دارد. در جنبه بینشی انسان مؤمن نه تنها خداوند را آفریدگار تمام عالم هستی می داند بلکه دست تدبیر اراده الهی را در پس تمام قضایای عالم می بیند. از نظر او جهان در حال تحول و تکامل به سوی خدا و هدف غایی موجودات از جمله انسان تقرب به خداوند است. ابتلائات روزمره جزیی از مراحل تکامل هستی است و نهایت جهان تحقق وعده الهی یعنی پیدایش حکومت صالحان حق است. بر مبنای این نگرش، انسان مؤمن گرایش به پرستش خدا، تزکیه نفس، پذیرش آزمون و ابتلائات الهی ،قضا و قدرت و اختلاف و تفاوت ها دارد. تجلی این نوع بینش و گرایش، رفتارهای خاص مؤمن در عرصه های مختلف زندگی نظیر توکل بر خدا، تدبیر در امور، خویشتنداری، انجام عمل صالح، صبر در بلایا و تلاش برای برپایی عدالت اجتماعی می باشد.
۱۶.

اثربخشی ابزارها و سازوکارهای سازمان ملل متحد در ارتقاء و اجرای حقوق بشر و تبیین ابعاد ژئوپلیتیک آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حقوق بشر سازمان ملل متحد حقوق بین الملل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۷
در پژوهش حاضر به بررسی اثربخشی ابزارها و سازوکارهای سازمان ملل متحد در ارتقاء و اجرای حقوق بشر و تبیین ابعاد ژئوپلیتیک آن پرداخته شده است. سازوکارهای بین المللی را هرگز نمی توان جایگزین سازوکارها و اقدامات ملی جهت پیاده نمودن استاندارد حقوق بشری نمود. حقوق بشر در ابتدا و در درجه ی نخست، باید در سطح ملی و محلی پیاده شود. با این حال روش ها و سازوکارهای بین المللی نقش مکمل را دارند چرا که مبیّن خواست عمومی جامعه بین المللی برای فراهم آوردن شرایطی هستند که مفاد اسناد مهم حقوق بشری به مرحله اجرا درآید. سازوکارهای سازمان ملل متحد برای حمایت بهتر و مؤثرتر از موازین ارائه شده در اسناد حقوق بشری را می توان به دو دسته تقسیم کرد؛ نهادهای مبتنی بر معاهدات حقوق بشری و نهادهای مبتنی بر منشور. مدافعان و حامیان حقوق بشر در سراسر جهان از لزوم تقویت سازوکارهای ملل متحد برای حمایت مؤثرتر از موازین مقرر شده در اسناد حقوق بشری حمایت می کنند. اگرچه اولین و مهم ترین روش اجرای اسناد بین المللی حقوق بشر، حمایت ملی و محلی از آنهاست، اما برای اجرای حقوق بشر بین المللی توجه به نقش ملل متحد به عنوان رکن پیشگام بین المللی و کارایی آنها برای حمایت، ضرورتی انکارناپذیر است. ارکان مبتنی بر معاهدات در نُه معاهده ی مهم حقوق بشری پیش بینی شده-اند و شکل فعالیت آنها بر مبنای روشن حقوقی موجود در خود معاهده است. با اینکه کار این ارکان از اهمیت زیادی برخوردار است در عین حال با چالش هایی جدی نیز مواجه هستند.
۱۷.

بررسی تأثیر زبان شعر آزاد بر غزل امروز و ابعاد جغرافیای ادبی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ابعاد تأثیرگذاری شعر آزاد غزل معاصر زبان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۷
غزل یکی از محبوب ترین قالب های شعر فارسی است که به سبب قابلیت های منحصر به فردش از آغاز پیدایش خود تاکنون در شعر فارسی حضوری مستمر داشته است. در دوران معاصر، همگام و همراه با رواج شعر نیمایی تلاش ها برای ایجاد تحول در قوالب شعر فارسی به ویژه غزل، آغاز شد. این تحولات عمدتاً به جهت پویایی قالب مذکور و هماهنگی و متناسب کردن آن با تحولات جامعه صورت گرفته است. زمانی که شعر نیمایی در جامعه ادبی ایران رواج یافت و نیز با تکیه بر تحولات وسیعی که نیما و شاگردانش در عناصر مختلف غزل ایجاد کردند شاعران نوگرای معاصر با تلفیق غزل سنتی و شعر آزاد شعری را پدید آوردند که غزل نو نامیده شد. شعر نو در همه اشکالش بر زبان، بیان، اندیشه، بلاغت و زیبایی شناسی غزل اثر گذاشته و قصد این پژوهش بررسی تاثیر زبان شعر آزاد بر غزل امروز است. این تاثیرپذیری در حوزه «زبان» در شعر شاخص ترین شعرای جریان غزل نو شامل حسین منزوی، منوچهر نیستانی، سیمین بهبهانی، محمدعلی بهمنی و محمدسعید میرزایی با روش توصیفی - تحلیلی تبیین شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که شاعران این جریان با تکیه بر ظرفیت ها و پشنوانه غنی قالب غزل و نیز تعامل مثبت با جریان های نوی شعر معاصر به ویژه شعر آزاد، هر کدام به گونه ای از تکنیک ها و قابلیت های شعر آزاد در غزل خود بهره برده اند. ورود واژگان تازه، معمولی و محاوره ای به شعر، ترکیب های تازه، اضافه صفت بر اسم و... از جمله این تأثیرپذیری ها در حوزه زبان بوده است.
۱۸.

نقش دیوان بین المللی کیفری در تحقق اهداف و پیشبرد حقوق بشر و تبیین ابعاد ژئوپلیتیک آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دیوان بین المللی کیفری حقوق بشر عدالت کیفری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۶
حقوق بش ر دوستانه یک مس ئله جهانی اس ت و تضمین رعایت آن نیز راهکارهای جهانی می طلبد. یکی از راه های حمایت و تضمین رعایت حقوق بش ر دوس تانه، وجود سازوکارهای اجرایی اس ت. از این رو برای حمایت از حقوق بشر دوس تانه در عرصه بین المللی نیاز به سازوکارهای بین المللی است. از سوی دیگر، آخرین گام در فرایند توس عه رژیم های حقوقی، تعبی ه قواعد کیفری در حمایت از اص ول و قواعد آن نظ ام اس ت. در این میان، دیوان کیفری بین المللی ساختار حقوقی نوینی برای تعقیب مرتکبین جنایات بین المللی و ناقضان حقوق انسانهاست. دیوان مزبور از طریق ایجاد پیوند بین صلح و امنیت بین المللی و عدالت کیفری با مقوله حقوق بشر و حقوق بشردوس تانه ارتباط یافته است که در پرتو اساسنامه اش، می تواند نقش مهمی در پیشبرد سیاست های حقوق بشر دوس تانه داشته باشد. تفسیر قواعد اساسنامه بر اساس حقوق بش ر دوستانه، ماهیت حقوق بشر دوس تانه جنایات بین المللی مشمول صلاحیت دی وان و... همگی دال بر تح ول و تکامل حقوق کیفری بین المللی به س مت حمایت س ازمان یافته از حقوق بشر دوس تانه و برخورد کیفری با نقض های بنیادین حقوق بشر دوس تانه می باشد. اما مس اله اصلی مدنظر نوشتار حاضر این است که نقش دیوان بین المللی کیفری در تحقق اهداف و پیشبرد حقوق بشر و تبیین ابعاد ژئوپلیتیک آن چگونه است؟ با توجه به چنین رویکردی، این پژوهش با روشی توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی در پی پاسخگویی به پرسش مطرح شده فوق است.
۱۹.

سیاست های کیفری تقنینی محیط زیست با تاکید بر مناطق تحت حفاظت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: محیط زیست ماده 690 مناطق تحت حفاظت جرایم محیط زیست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۷
مناطق تحت حفاظت به عنوان یکی از عناصر حیاتی محیط زیست، نقشی اساسی در ذخیره آب، جلوگیری از فرسایش خاک و حفظ تنوع زیستی ایفا می کنند. با وجود سیاست های کیفری تقنینی محیط زیست موجود، شاهد تخریب و تصرف غیرقانونی این مناطق هستیم. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر مبانی حقوق محیط زیست، چالش های ماده 690 را در جلوگیری از دخل و تصرف مناطق تحت حفاظت را از دیدگاه انتقادی شناسایی و تحلیل می کند. جرم تخریب و تصرف در مناطق تحت حفاظت، به دلیل ماهیت چند بُعدی، از دیگر جرایم حتی از نظر زیست محیطی دارای ویژگی های متمایزی می باشد. بر اساس یافته های این مقاله، متناسب نبودن جرایم و مجازاتها عدم ضمانت اجرای کافی در جلوگیری از تجاوز به مناطق و یا واگذاری آنها توسط بخش دولتی و در نهایت عدم هماهنگی بین ذینفعان در این مناطق، به عنوان چالش اساسی در این زمینه شناخته می شود. بنابراین، تدوین سیاست های کیفری کارآمد و موثر به منظور حفظ این مناطق (اکوسیستم های حساس) باید به عنوان یک اولویت برای قانون گذاران، مورد توجه قرار گیرد.
۲۰.

پیامدهای بکارگیری فناوری های جدید و نوظهور در حوزه نظامی بر حقوق بشر و ابعاد ژئوپلیتیک آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فناوری های جدید و نوظهور حوزه نظامی حقوق بشر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۳
امروزه یکی از نیازمندی های حیاتی و اثربخش برای افزایش توانمندی های دولت ها در نظام حکمرانی خود، فناوری می باشد. رشد سریع علم و دانش تمام عرصه های حیات بشری را دست خوش تغییرات بنیادین نموده و فناوری نیز به عنوان ثمره علم، از خود برون دادی را به عنوان فناوری نوظهور در خدمت جامعه انسانی قرار داده است. فناوری های نوظهور به دلیل ماهیت نوین خود، توانسته جذابیت و ویژگی هایی متفاوت از دیگر فناوری ها را برای دولت ها ایجاد نماید. از مهم ترین مصادیق فناوری های نوظهور هوش مصنوعی، چاپ سه بعدی و فناوری فضایی است که در این مقاله به آنها پرداخته شده است. از آنجایی که دولت ها همواره به دنبال کسب و ارتقای قدرت و امنیت ملی خود بوده اند و در این مسیر با دیگر کنشگران در رقابت پایان ناپذیری قرار گرفته اند، این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، با تبیین پیامدهای بکارگیری فناوری های جدید و نوظهور در حوزه نظامی، در پی پاسخ به این پرسش است که فناوری های نوین چه جایگاهی در تحقق حقوق بشر دارد؟ با توجه به اینکه عوامل متعددی در کسب و ارتقای امنیت و قدرت ملی مؤثر بوده، هدف این است که تأثیر فناوری های نوظهور بر حقوق بشر بررسی شود که نتیجه کلی مقاله نشان می دهد فناوری نوظهور به عنوان یک ابزار نوین در اختیار کنشگران همانند تمامی قابلیت های دیگر در اختیار بازیگران نظام بین الملل دارای تهدیدها و فرصت هایی است که کارگزاران می بایست بر اساس نیاز و تمامی تهدیدها را به فرصت تبدیل نموده و در راستای منافع ملی خود به کار گیرند.
۲۱.

تحلیل ساختاری وبررسی شاعرانگی در سه داستان از مجموعه یوزپلنگانی که با من دویده اند بیژن نجدی و ابعاد جغرافیای ادبی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بیژن نجدی زبان شاعرانه نگاه سینمایی تحلیل ساختار داستان مدرن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۷
داستان نویسی سابقه طولانی در ادبیات فارسی دارد. با گذشت زمان، آشنایی داستان نویسان با ادبیات روز جهان و تئوری های ادبی جدید رویکردی نو در ادبیات داستانی به وجود آمد. بی شک می توان بیژن نجدی را یکی از موفق ترین نویسندگان این جریان ادبی نامید. نجدی با انتشارمجموعه "یوزپلگانی که با من دویده اند" حضوری کوتاه مدت در فضای ادبی ایران داشت اما تاثیری که آثارش بر جریان های ادبی پس از او گذاشت بسیار چشمگیر و قابل توجه است. در داستان نویسی امروز زبان و تکنیک با رویکردی نو مواجه گردیده، ریخت شناسی کلمات و فرم داستان نیز در این سال ها بیش از محتوا مورد توجه قرارگرفته و زبان به یکی از اصلی ترین ارکان ادبیات داستانی نوگرا تبدیل شده است. نجدی با درآمیختن شعر و داستان سبک خاصی را ابداع کرد. در این پژوهش به بررسی تحلیل ساختاری داستان ها، زبان شاعرانه و نگاه سینمایی نجدی در سه اثر داستانی "استخری پر از کابوس"،"عروسک چشم دکمه ای من" و “سه شنبه های خیس" از مجموعه پوزپلنگانی که با من دویده اند پرداخته می شود.
۲۲.

الزام سهم داخل در قراردادهای بین المللی نفت و گاز مطالعه تطبیقی حقوق ایران با کشورهای نروژ، برزیل و نیجریه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الزام سهم داخل قراردادهای بین المللی نفت و گاز حقوق ایران و نروژ برزیل و نیجریه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۷
هدف پژوهش حاضر، بررسی الزام سهم داخل در قراردادهای بین المللی نفت و گاز مطالعه تطبیقی حقوق ایران با کشورهای نروژ، برزیل و نیجریه می باشد. صنعت نفت، بزرگترین و موثرترین صنعت فعال کشور بوده و علاوه بر اینکه عمده ترین منبع تامین انرژی در دنیای امروزی محسوب می شود، نقش مهمی در تعیین میزان قدرت ملی و اعتبار بین المللی کشورهای مختلف ایفا می کند. بخش نفت در اقتصاد ایران سال های زیادی است که عمده درآمد ملی کشور را تامین نموده و در واقع، این بخش در اقتصاد کشور، نقش غالب دارد. سیاست الزام سهم داخل، هم می تواند ماهیت امری و الزام آور داشته باشد و هم ماهیت اختیاری و تفسیری. این امر به متغیرهای گوناگونی همچون سطح توسعه یافتگی کشورها، منابع مالی موجود در کشور و رشد و بلوغ بخش های مختلف اقتصادی کشور بستگی دارد. پذیرش ماهیت امریِ الزام سهم داخل و اتخاذ رویکرد نظارتی که هدف از آن اجرا و نظارت بر اجرای قوانین و سایر ابزارهای این سیاست توسط شرکت های بین المللی نفتی است، سبب اعمال مقرراتی خواهد شد که ماهیت الزام آور دارند و اگر نادیده گرفته شود، ممکن است به تحر یم های شدید مالی یا از دست دادن مجوز در برخی موارد بینجامد.
۲۳.

فضاهای محیطی و جغرافیایی و تاثیر آن بر جرایم سایبری با تاکید بر تروریسم علیه دولت ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کالبدشناسی محیطی تروریسم سایبری جغرافیای محیطی فرهنگ سازی امنیت ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲ تعداد دانلود : ۳
به طور کلّى جغرافى دانان با تکیه بر نظریه قدیمى تأثیر اقلیم گفته اند که خطوط اساسى کشورها از داده هاى طبیعى است(جبر جغرافیائى) در مکتب جغرافیایى واقعیات حیات اجتماعى به اتکاء تأثیر عوامل جغرافیایى تبیین مى شود. آنچه مسلم است، تأثیر جغرافیا است بر فرد و جامعه. این تأثیر گاه مستقیم است و گاه غیرمستقیم. به میزان رشد فرد انسانى و پیشرفت تمدنى جامعه، رهایى از جبر جغرافیایى در حد خود انجام مى پذیرد.همان گونه که این رشد تسلط عوامل دیگر چون عامل اقتصادى، نژادى و محیطى را مى توان محدود کند. اکنون عامل جغرافیایى مى تواند به عنوان عامل تسریع کننده یا کندکننده، اشکال مختلف را شکل دهد؛ امّا همیشه درجاتى از امکانات گسترده و تنوع وسیعى از انتخاب وجود دارد، گرچه آنچه انتخاب مى شود نیز خود ناشى از اختیار مطلق انسان نیست. در دنیای امروز ساختار اقتصادی و خدمات رسانی بسیاری از کشورها مبتنی بر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی است، از این رو می توان گفت که تروریسم سایبری خطرناک تر از تروریسم سنتی است. گروه های مخالف جمهوری اسلامی ایران نیز از این ابزار در فضاهای محیطی جغرافیایی مختلف برای ضربه زدن به منافع ملی کشور استفاده می کنند. در پژوهش پیش رو از طریق روش مطالعه کتابخانه ای به بررسی تاثیر فضاهای جغرافیایی بر فضای تروریسم سایبری علیه دولت ایران پرداخته شده است.
۲۴.

شناسایی، اولویت بندی و تحلیل شکاف مؤلفه های سبک زندگی بازاربابان در حوزه جغرافیایی ایران با رویکرد دلفی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی بازاریابی بازاریابان ایرانی تحلیل شکاف وضع موجود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۴
مطالعه سبک زندگی فردی و اجتماعی در افراد مختلف از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش مطالعه سبک زندگی و مقایسه شکاف بین وضع موجود و وضع مطلوب سبک زندگی بازاریابان ایرانی است. این پژوهش از نوع کاربردی توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش خبرگان حوزه بازاریابی به ویژه مدیران شرکت ها و مدیران حوزه بازاریابی و همچنین افراد فعال در بحث شرکت های بازاریابی است. نمونه آماری شامل مقالات، پایان نامه ها و 50 نفر از خبرگان از جامعه آماری خبرگان حوزه بازاریابی بویژه مدیران شرکت ها و مدیران حوزه بازاریابی و همچنین افراد فعال در بحث شرکت های بازاریابی و دانشگاه است. ابزار پژوهش پرسشنامه شامل مولفه های سبک های زندگی مستخرج از تحلیل مبانی نظری و پیشینه پژوهش دارای روایی مورد تایید خبرگان و پایایی کدگذاری توافقی به روش هولستی با 93/0 می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS آمار توصیفی و استنباطی (تی زوجی) استفاده گردید. یافته های نشان داد که سبک زندگی فردی و اجتماعی بازاریابان ایرانی از 59 شاخص تشکیل شده که در 8 مولفه دانش ارتباطی و اطلاعاتی؛ دانش عمومی بازاریابی؛ ویژگی های شخصیتی؛ اوقات فراغت؛ دانش و آگاهی های مدیریتی؛ مهارت تغذیه، بهداشت، و ظاهر؛ دانش دینی؛ و دانش تخصصی بازاریابی دسته بندی گردید. یافته های تحلیل شکاف نشان داد که بین تمام شاخص های سبک زندگی فردی و اجتماعی بازاریابان ایرانی بین وضعیت موجود و مطلوب شکاف وجود دارد. به عبارت دیگر لازم است با ارتقای وضعیت موجود در شاخص های سبک زندگی فردی و اجتماعی بازاریابان ایرانی شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب را کاهش داد.
۲۵.

طراحی و ارائه مدل شیفتگی توریست با تأکید بر پیشایندها و پیامدها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شیفتگی توریست گردشگری پیشایندها پیامدها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۵
پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای شیفتگی توریست با تأکید بر پیشایندها و پیامدهای آن انجام شده است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل گردشگران ایرانی می باشد که در سال 98 و 99 حداقل یک بار تجربه مسافرت خارج از کشور (ترکیه، مالزی، دبی، گرجستان، ارمنستان و آذربایجان) را داشته اند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 450 نفر جهت مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مبانی نظری و پیشنه تجربی مرتبط استفاده شد. روایی پرسشنامه از طریق نظر متخصصان، تحلیل عاملی مرتبه دوم و پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ، پایایی مرکب(CR) و متوسط واریانس تبیین شده(AVE) مورد تایید قرار گرفت، داده های تحقیق از طریق ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای آماری Amos, SPSS تحلیل شدند. نتایج نشان داد که پیشایندهای شیفتگی توریست شامل هویت مقصد، تجربه توریست و تصویر درک شده می باشد که تأثیر مثبت و معنی داری بر شیفتگی توریست داشتند، پیامدهای شیفتگی توریست شامل اعتماد توریست، وفاداری توریست، هم آفرینی، تولید محتوا و تبلیغات شفاهی می باشد که تأثیر پذیر مثبت و معنی داری از شیفتگی توریست دارند.
۲۶.

چالش های پیش روی کشور چین جهت حضور گسترده در خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک ژئواکونومی چین خاورمیانه حوزه خلیج فارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۷
کشور چین که در قرن بیستم جز کشورهای کمتر توسعه یافته بود، پس از اصلاحات گسترده از سال 1979 در مسیر توسعه جدی اقتصادی قرار گرفت و از سال 2000 میلادی بعنوان یک قدرت اقتصادی نوظهور در جهان شناخته شد. با گذشت 23 سال از آن موقع، حالا چین با تولید ناخالص بالا و بعنوان کارخانه تولید کالا در جهان و نیز نیاز بسیار زیاد به انرژی و معرفی خود بعنوان یک سرمایه گذار بزرگ، به بازیگری مهم در جهان بدل شده است که میل به نقش آفرینی بویژه مناطق با موقعیت ویژه ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی دارد. از جمله این کشورها می توان به کشورهای خاورمیانه و علی الخصوص حوزه خلیج فارس اشاره نمود که ظرفیت انرژیک زیادی برای حضور و سرمایه گذاری و صادرات انرژی به چین دارند. منطقه خاورمیانه با دارا بودن مزیت های فراوان از جمله انرژی و موقعیت جغرافیایی خاص و غیره یکی از مناطق مورد توجه کشور چین است. اما حضور در منطقه پیچیده خاورمیانه همواره چالش هایی برای بازیگران بویژه قدرت های نوظهور نظیر چین دارد که در این مقاله سعی بر آن است تا به آنها پرداخته شود. در این راستا نگارنده با روشی تحلیلی-توصیفی سعی دارد در مقاله حاضر به پاسخ سوال اساسی ذیل دست یابد: چه چالش هایی پیش روی حضور گسترده چین در منطقه خاورمیانه وجود دارد؟ داده های این پژوهش به شیوه ای کتابخانه ای-اسنادی گردآوری شده است.
۲۷.

بررسی انتقادی سازوکارهای منطقه ای اجرای حقوق بشر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بررسی انتقادی سازوکارهای منطقه ای اجرای حقوق بشر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۵
پژوهش حاضر، نگاه انتقادی به سازوکارهای منطقه ای اجرای حقوق بشر در راستای توسعه روابط بین الملل داشته، رویکردهای دوگانه را ضمن نقد و بررسی آن، به چالش کشیده و درصدد ارائه طریق مناسب در خصوص مقابله یا نقض حقوق بشر راهکاری مقتضی آن برآمده است. چنانچه سازوکارهای منطقه اجرای حقوق بشر از شکل سنتی خود عبور کرده و مورد عنایت ویژه دولت ها قرار گیرد، این امید می رود تا در آینده بساط سوء استفاده از ابزارمندی مقوله حقوق بشر و نیز رویکردهای دوگانه نهادهای نظارتی و اجرایی حقوق بشر در سطح بین الملل برچیده شود. با این حال موضوع نقض حقوق بشر توسط دولت ها سبب شده تا در جهت حمایت از حقوق بشر، نگاه ها متوجه مکانیسم های فراملی شود. یکی از این مکانیسم ها، حقی است که به فردی که قربانی نقض حقوق بشر شده، حق اقامه شکایت می دهد تا در مراجع بین المللی به آن رسیدگی شود. این مهم در میثاق بین المللی مدنی و سیاسی مصوب سال ۱۹۶۶ و نیز کنوانسیون منع شکنجه مصوب سال ۱۹۸۴ مورد توجه واقع شده و در عین حال رو به گسترش است. برای اولین بار است که فردی که قربانی نقض حقوق بشر شده میتواند در نزد مراجع بین المللی دادخواهی کند که این مهم در منشور اروپایی حقوق بشر به عنوان یک حق، به رسمیت شناخته شده است.
۲۸.

بررسی موقعیت مرزی ایران در حوزه خلیج فارس و نقش آن در رویکرد آلمان به این کشور طی جنگ جهانی اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: آلمان و جنگ جهانی اول ایران و جنگ جهانی اول خلیج فارس اروند رود اهمیت مرزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۷
موقعیت مرزی یک دولت می تواند نقش اثرگذری در شکل دهی به مناسبات خارجی آن داشته باشد. دسترسی به آبراهها، مناطق تجاری و راههای مواصلاتی از جمله مواردی است که اهمیت جغرافیای یک منطقه را از نظر مرزی و سیاسی تحت تأثیر قرار می دهد و این مسأله در شرایط حساس بین المللی مانند جنگ که کشورهای درگیر آن هر کدام به دنبال نفوذ و منافع خاص خود هستند، بیشتر حائز اهمیت است. ایران مقارن جنگ جهانی اول از چنین موقعیتی برخوردار بود و مورد توجه دولتهای متفقین(انگلیس-روسیه) و متحدین(عثمانی- آلمان) قرار گرفت. بررسی موقعیت مرزی ایران در حوزه خلیج فارس و نقش آن دررویکرد آلمان به این کشور طی جنگ جهانی اول موضوع این پژوهش می باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. دستاوردهای این پژوهش نشان میدهد که مرزهای زمینی و آبی ایران به واسطه خلیج فارس، اروند رود و همجواری با کویت و عراق به دلیل راه آهن برلین -بغداد از دلایل توجه اقتصادی، سیاسی آلمان به ایران بوده همچنین همجواری با افغانستان دلیلی دیگر بر حضور سیاسی آلمان در ایران طی جنگ جهانی اول می باشد.
۲۹.

بحران های قومی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران (در دهه اول انقلاب اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحران بحران های قومی امنیت ملی تجزیه طلبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۶
بحران های قومی دهه اول انقلاب اسلامی زمینه ساز تاثیرات بسیاری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بود. سؤال اصلی این گونه مطرح شده است که حرکت های تجزیه طلبانه در یک دهه اول انقلاب اسلامی چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ در پاسخ این فرضیه مطرح شده است که حرکت های تجزیه طلبانه در یک دهه اول انقلاب اسلامی زمینه ساز تضعیف امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران شده است. یافته های مقاله نشان می دهد که به طور کلی در دهه اول انقلاب اسلامی، وجود بحران های مختلف در ابعاد گوناگون زمینه ساز به خطر افتادن امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران شد. در این بین، وجود گروه های تجزیه طلب در کردستان، سیستان و بلوچستان، گنبد و ... زمینه ساز تضعیف امنیت اقتصادی، سیاسی، نظامی و ... شد. از سوی دیگر، از آن جا که جمهوری اسلامی ایران درگیر جنگ با عراق بود و همچنین به تازگی با سرنگونی حکومت پهلوی یک حکومت جمهوری اسلامی تأسیس شده بود، وجود حرکت های تجزیه طلبانه بیش از پیش در به مخاطره افکندن امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران موثر بود. نوع روش تحقیق حاضر، توصیفی – تحلیلی می باشد. همچنین در جهت حمایت نظری از این تحقیق، از نظریه های امنیت ملی استفاده شده است.
۳۰.

مدلسازی تصویر شهر در راستای تدوین اولویت های ارزش افزایی برند شهری (مطالعه موردی: شهر قشم)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تصویر شهر برندسازی شهری شهر قشم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۵
پیام های مختلفی که توسط شهر ارسال می شوند و در ذهن افراد شکل می گیرند، تصویر از شهر را می سازند. آگاهی از این تصاویر ذهنی می تواند موجب برندسازی شهری موفق توسط مدیریت شهری گردد. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر مدلسازی تصویر شهر در راستای تدوین اولویت های برندسازی شهری است و بدین منظور شهر قشم را به عنوان مطالعه موردی انتخاب کرده است. در پژوهش حاضر، ابتدا 9 مولفه و 47 معیار برای تصویر شهر بر مبنای مطالعات اسنادی استخراج گردید. سپس 402 پرسشنامه به دو روش آنلاین و حضوری میان گردشگرانی با سابقه حداقل یک بار سفر به شهر قشم تکمیل گردید و با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) و تحلیل مسیر به تجزیه وتحلیل اطلاعات پرداخته شد. یافته های پژوهش بیانگر آن است که جهت مولفه «محیط و طبیعت» و پس از آن «تجارت و اقتصاد»، مهمترین مولفه های تشکیل دهنده تصویر شهر قشم هستند و جهت تقویت تصویر برند شهر قشم لازم که ارزش افزایی مولفه های «شهرسازی و معماری»، «فرهنگ»، «امکانات و زیرساخت ها»، «سبک زندگی و رفتار مردم»، «مسائل اجتماعی»، «حمل ونقل و ارتباطات»، «گذران اوقات فراغت»، «تجارت و اقتصاد» و «محیط و طبیعت» به ترتیب در اولویت قرار گیرند. نتیجه پژوهش بیانگر آن است که هریک از مولفه های شهری با تاثیرگذاری بر «وفاداری برند»، «آگاهی برند»، «تداعی برند» و «کیفیت ادراک شده» می توانند نقش قابل توجهی در تصویر برند داشته باشند.

آرشیو

آرشیو شماره‌ها:
۴۲