جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال 14 تابستان 1403 شماره 2 (پیاپی 55) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

نقش ارزش های زیست محیطی به عنوان یکی از شاخه های ارزش های بومی در آموزش طراحی معماری؛ نمونه موردی: درس طراحی معماری 3 مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزش های زیست محیطی ارزشهای بومی – طراحی معماری آموزش معماری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۷
ارزش های بومی در آموزش طراحی به دانشجویان کمک می کنند تا شناخت صحیحی از نیازها، ارزش ها و باورهای جامعه محلی داشته باشند. از میان ارزش های بومی، یکی از الزامات مهم برای هر منطقه در راستای توسعه پایدار، مؤلفه محیط زیست است. آموزش در زمینه طراحی معماری با رعایت مسائل زیست محیطی کمک می کند تا دانشجویان نیازهای واقعی زیست محیطی انسان معاصر را درک کنند و بتوانند به خوبی با چالش های محیطی مواجه شده، رویکردهای بهینه ای را برای طراحی پیدا کنند. لذا هدف از این پ ژوهش شناخت و بکارگیری ارزش های بومی به ویژه ارزش های زیست محیطی در آموزش طراحی معماری است. روش تحقیق پژوهش تجربی با رویکرد تحلیلی – توصیفی با بهره گیری از تحلیل محتوای کیفی می باشد. جامعه آماری این تحقیق اساتید معماری دانشگاه های کشور و دانشجویان طراحی معماری دانشگاه سراسری تبریز هستند که بر اساس رویکرد کوکران در حدود 62 نفر از دانشجویان طرح معماری 3 مقطع کارشناسی و نیز 13 نفر از اساتید این حوزه بر اساس روش نمونه گیری در دسترس، به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. یافته های تحقیق بر اساس ارزیابی پرسشنامه اساتید و دانشجویان و سنجش میزان بهره گیری از ارزش های بومی در طرح های دانشجویان، نشان می دهد ارزش های فرهنگی- اجتماعی دارای بالاترین جایگاه در بین ارزش های بومی، ارزش های زیست محیطی در جایگاه دوم، ارزش های کالبدی و عملکردی در رده سوم و ارزش های اقتصادی پائین ترین جایگاه را از آن خودکرده اند. نتایج در بخش مؤلفه های زیست محیطی نیز نشان می دهد زیرمولفه سازگاری با محیط و آسایش اقلیمی بیشترین رتبه را به خود اختصاص داده است و خودبسندگی و استفاده از مصالح بومی کمترین رتبه را دارد.
۲.

ارزیابی فعالیت زمین ساختی ناحیه گلپایگان با استفاده از شاخص عدم تقارن حوضه زهکشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توان حرکتی عدم تقارن حوضه زهکشی گسل های جنبا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۷
به نظر می رسد مطالعه و بررسی لندفرم های توپوگرافیکی و الگوی سیستم شبکه ی زهکشی، بر اساس شاخص های ژئومورفیک، می تواند وضعیت عملکرد تکتونیک فعال را ارزیابی کند. با این وجود، ساختار اولیه ی زمین، نوع سنگ و عوامل محلی تعیین کننده ی میکروکلیما مورد توجه قرار نگیرند. ضریب عدم تقارن (AF) برای اندازه گیری عدم تقارن حوضه زهکشی استفاده می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی فعالیت زمین ساختی ناحیه گلپایگان با استفاده از شاخص عدم تقارن حوضه زهکشی انجام شده است. گستره ی این پژوهش در ناحیه ی گلپایگان و در زون ساختاری سنندج-سیرجان قرار دارد. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد حوضه های قودجان، شاه عنایت، هزار جریب غربی، چهل خانه، وانشان غربی و وانشان در رده 1 تکتونیکی طبقه بندی شده و بقیه حوضه در رده های 2 (متوسط) تا رده 3 ( فعالیت نسبی تکتونیکی پائین) را نشان می دهند. مقادیر محاسبه شده شاخص تقارن توپوگرافی عرضی با مقادیر محاسبه شده شاخص عدم تقارن همخوانی خوبی دارد و مقادیر مربوط به شاخص عدم تقارن به خوبی مقادیر تقارن توپوگرافی عرضی را تأیید می کند.
۳.

بررسی مدیریت های موازی سازمان های متولی توسعه گردشگری شهری (مورد: شهر گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری شهری مدیریت موازی سازمان های متولی شهر گرگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۷
فعالیت های مرتبط با گردشگری شهری برای دستیابی به توسعه گردشگری با توجه به ماهیت خود سازمان های مختلفی را در گیرکرده است. اما بعضاً سازمان های متولی هدف ها و عملکردهای موازی را خود تعریف کرده اند. بنابراین در این پژوهش سعی شده است تا عملکرد دو سازمان کلیدی مدیریت گردشگری(شهرداری گرگان و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری) با استفاده از میانگین ها و تکنیک شباهت به گزینه ایدئال فازی موردسنجش قرار گیرد. داده های این پژوهش از خبره سنجی 20 کارشناس مطلع از وضعیت گردشگری شهر گرگان به دست آمده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که عملکرد هر دو سازمان با توجه به شاخص های مدیریت کارآمد گردشگری شهری ضعیف بوده، ولی بااین وجود سازمان میراث فرهنگی و گردشگری عملکرد نسبتاً بهتری را در مقایسه با شهرداری گرگان داشته است بطوریکه می دهد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به عنوان متولی اصلی مدیریت گردشگری کشور (با امتیاز0.43) با توجه به مولفه های مدیریت کارامد گردشگری، امتیاز نسبتاً بهتری را نسبت به شهر داری گرگان (با امتیاز 0.41) کسب کرده است.
۴.

شناسایی و تحلیل جامعه شناختی عوامل موثر بر توسعه رفاه اجتماعی در مناطق روستایی (مورد مطالعه: روستاهای شهرستان دشتی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رفاه توسعه رفاه اجتماعی مناطق روستایی شهرستان دشتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۶
روش پژوهش از نظر هدف توسعه ای و از نظر نوع داده کیفی با رویکرد اکتشافی است که از روش تحلیل مضمون مصاحبه استفاده شد. جامعه آماری شامل مدیران و متخصصان حوزه روستایی در حوزه شهرستان دشتی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و اصل اشباع نظری به 15 نفر بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از تحلیل مضمون در نرم افزار «MAXQDA» انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که در تحلیل داده های حاصل از مصاحبه در قالب 49 مقوله اصلی بررسی شدند که هر کدام شامل ابعاد و شاخص های متعددی بود که با مشخص کردن مقوله های شرایطی، تعاملی– فرآیندی، پیامدی به ابعاد اساسی برای شکل گیری اولیه چارچوب مفهومی تحقیق تعیین شد. از جمله مهمترین موارد شناسایی شده شامل مقوله های شرایطی رفاه اجتماعی روستایی و همچین عوامل فرآیندی- تعاملی و راهبردهای توسعه رفاه اجتماعی روستاها و در نهایت موانع و پیامدهای آن شناسایی شد. در قالب نتیجه گیری میتوان بیان کرد که در ارتباط با مقوله توسعه رفاه اجتماعی مناطق روستایی می توان مؤلفه های مختلفی نظیر شناسایی نقاط قوت و ضعف، ایجاد زمینه های فعال و متناسب با توسعه روستایی، عوامل موثر، پیامدهای ایجاد شده، راهبردهای توسعه رفاه اجتماعی روستاها و موانع موجود، ایفای نقشها و کارکردهای مثبت سازمانها در رفاه اجتماعی مناطق روستایی و تلاش سازمانها برای رسیدن به هدف مشترک و ملی را نام برد که هر کدام دربرگیرنده مفاهیمی می باشند که نیازمند هدف گذاری، برنامه ریزی و عملیات تخصصی اجرایی می باشد.
۵.

پیش بینی از توسعه مداخلات کشاورزی اقلیم هوشمند در دشت سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کشاورزی اقلیم هوشمند مدل توسعه یافته پذیرش فناوری خشکسالی کشاورزی پایدار دشت سیستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۷
پذیرش کم فناوری های کشاورزی اقلیم هوشمند توسط کشاورزان در مناطق درحال توسعه که معیشت کشاورزی در آن ها توسط بلایای مرتبط با اقلیم نظیر خشکسالی تهدید می شود، همچنان یک معمای نگران کننده است. الگوهای پذیرش با شایستگی های کشاورزی اقلیم هوشمند در امنیت غذایی و تاب آوری اقلیمی متناسب نیست و توجه به ویژگی های اجتماعی- روان شناختی در رابطه با الگوهای رفتاری و نگرشی در پذیرش کشاورزی اقلیم هوشمند کمیاب است. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی پذیرش کشاورزی اقلیم هوشمند در دشت سیستان با استفاده از مدل توسعه یافته پذیرش فناوری بود. این مطالعه در بین کشاورزان دشت سیستان (6000N = ) در استان سیستان و بلوچستان انجام شد. نمونه با استفاده از نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب، 361 کشاورز تعیین گردید. نتایج آشکار کرد که متغیرهای درک سودمندی، سهولت درک شده، هنجارهای ذهنی و نگرش کشاورزان تأثیر معنی داری بر قصد آن ها برای به کارگیری اقدامات کشاورزی اقلیم هوشمند داشت. همچنین، هنجارهای ذهنی و نگرش کشاورزان نسبت به کشاورزی اقلیم هوشمند تأثیر مثبت و معنی داری بر درک سودمندی و سهولت درک شده داشتند. این نشان دهنده نقش حیاتی تأثیرات اجتماعی در شکل دهی نگرش ها و رفتار برای پذیرش اقدامات کشاورزی اقلیم هوشمند توسط کشاورزان است و می تواند در آموزش کشاورزان در مورد تغییرات اقلیمی مفید باشد.
۶.

چالش های برنامه ریزی درسی جغرافیا در جهان در حال تغییر از دیدگاه معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی درسی جغرافیا جهان در حال تغییر معلمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۷
هدف از انجام پژوهش حاضر چالش های برنامه ریزی درسی جغرافیا در جهان در حال تغییر از دیدگاه  معلمان بود. روش پژوهش حاضر روش کیفی با ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته است. در این تحقیق از مصاحبه هجدهم به بعد نظرات افراد تکراری بود. لذا فرایند مصاحبه با نفر بیستم پایان یافت. طول مدت هر مصاحبه حدود 2۵ دقیقه بود. روش نمونه گیری پژوهش حاضر  نیز استفاده از روش نمونه گیری هدفمند بود. ملاک انتخاب مشارکت کنندگان سابقه ی بالای پنج سال در متوسطه دوم داشتن رشته و مدرک مرتبط با جغرافیا، تخصص و حوزه کاری افراد بود. به همین جهت از دبیران هر سه پایه ی دهم یازدهم و دوازدهم تجربی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های کیفی بر اساس راهنمای ارائه شده توسط اشتراوس و کوربین که شامل سه مرحله اصلی: کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی است، صورت پذیرفت. درنهایت مقوله ها در قالب16 مقوله اصلی در دل ابعاد شش گانه مدل پارادایمی به صورت مقوله اصلی: اصلی عوامل اثر گذار بر برنامه ریزی درسی جغرافیا، موجبات علّی(6 مقوله)، راهبرد(3مقوله)، ویژگی های زمینه ای(3مقوله)، شرایط محیطی(2 مقوله)، پیامد(2 مقوله) جای گرفتند.مهمترین چالش ها از دیدگاه معلمان شامل از مهمترین چالش های برنامه ریزی درسی جغرافیا بر نظام آموزشی، چالش های یاددهی-یادگیری،چالش های برنامه درسی ملی، چالش های ارزشیابی، چالش های فناوری اطلاعات و ارتباطات، چالش های تغییر بود.
۷.

شناسایی و رتبه بندی شاخص های اقتصادی مکان یابی جایگاههای CNG در منطقه چهارمحال و بختیاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مکان یابی شاخص های اقتصادی استان چهارمحال و بختیاری CNG

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۱۱
انتخاب مناسب ترین مکان احداث یک بنگاه اقتصادی در هر منطقه، نیازمند شناخت شاخص های مؤثر در حوزه های مختلف می باشد. اهمیت این مسئله بالاخص در مناطقی که با محدودیت منابع و امکانات و افزایش تقاضا به سبب رشد جمعیت روبه رو هستند، بیشتر بروز می کند. کالاهای صنعتی از جمله خودرو و سوخت آنها از این دست می باشد، در این میان اقبال به سوختهای خاص مانند CNG، به سبب تولید بالای خودروهای دوگانه سوز، سازگاری بیشتر با محیط زیست، قیمت مناسب، ضرورت جایگزینی گاز با سوخت های فسیلی مایع و ...، توجه به انتخاب مکان مناسب جهت عرضه این کالای استراتژیک و بالتبع شناسایی عوامل مؤثر در مکان یابی را دو چندان می کند که این مهم در پژوهش حاضر، برای منطقه چهار محال و بختیاری، در سال 1400 ، به روش پرسشنامه ای و AHPو با نرم افزارهای SPSS و Expert Choice صورت گرفته است.نتایج حاصل از تحقیق، گویای این است که شاخص های اثرگذار در این راستا شاخص اقتصادی مکان - تولید (شبکه ارتباطی)، کاربری اراضی، فاصله از ایستگاههای آتش نشانی، فاصله از جایگاههای سوخت بنزین، فاصله از جایگاه سوخت گازوئیل، جایگاههای سوخت CNG، شیب، فاصله از خیابان های پرترافیک، فاصله از مکان های مستعد آتش سوزی، در مکان یابی توزیع جایگاههای سوخت CNG استان چهارمحال و بختیاری، از عوامل اثر گذار بوده و به ترتیب در اولویت بالاتری قرار دارند.
۸.

پیش بینی فرایند توسعه و تکامل سیمای شهری از طریق مدیریت تبلیغات شهری با در نظرگیری نقش مشارکت و مسئولیت پذیری اجتماعی شهروندان در شهر بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تبلیغات سیمای شهری مدیریت تبلیغات شهری مشارکت اجتماعی مسئولیت پذیری اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۷
این پژوهش از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی-پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه کارکنان سازمان تبلیغات اسلامی، شهرداری بوشهر، استانداری بوشهر و همچنین شرکتهای فعال در حوزه تبلیغات شهری و همچنین شرکتهای عمرانی فعال در حوزه سیمای شهری نظیر شرکتهای پیمانکاری در سال 1403 فعال در زمینه تبلیغات و مدیریت شهری به صورت احتمالی ساده در نظر گرفته شدند که با استفاده از فرمول کوکران از بین 2980 نفر تعداد 340 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. آزمون فرضیه های پژوهش با استفاده از نرم افزارهای SPSS 26 و Smart PLS 4 انجام شد و نتایج نشان داد که مشارکت و مسئولیت پذیری اجتماعی شهروندان با مدیریت تبلیغات شهری و توسعه و تکامل سیمای شهر بوشهر رابطه معنی دار دارد و همچنین رابطه بین مشارکت اجتماعی شهروندان با مدیریت تبلیغات شهری و توسعه و تکامل سیمای شهر بوشهر با ضریب مسیر مشارکتهای اجتماعی بر دو متغیر مدیریت تبلیغات شهری و الگوهای توسعه و تکامل سیمای شهری به ترتیب برابر 0.503 و 0.167 با احتمال 95 درصد تایید کرد. در ادامه نیز مشخص شد که رابطه بین مسئولیت پذیری اجتماعی شهروندان با مدیریت تبلیغات شهری و توسعه و تکامل سیمای شهر بوشهر با ضریب مسیر ب 0.133 و 0.979 برای دو متغیر مدیریت تبلیغات شهری و الگوهای توسعه و تکامل سیمای شهری با احتمال 95 درصد تایید شد.
۹.

تحلیل پیشران های پیشگیری از جرم در محلات شهری در راستای توسعه امنیت پایدار ؛ مورد پژوهی: منطقه 17 شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پیشگیری از جرم توسعه امنیت پایدار معادلات ساختاری فازی منطقه 17 تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۱۲
 گسترش روزافزون جمعیت در پهنه بندی جغرافیای شهری کشورهای در حال توسعه به همراه ناکارآمدی برنامه های اجتماعی، اقتصادی و به ویژه عدالت اجتماعی پیامدهایی را به دنبال دارد که افزایش جرایم و بزهکاری ها یکی از مهم ترین آنها محسوب می شود. به گونه ای که «شرایط مکان» در وجود و عدم وجود، گسترش یا عدم گسترش جرم حائز اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل تلاش برای توسعه امنیت پایدار شهری از طریق شناسایی عوامل مؤثر پیشگیری از جرم و روش های ارتقاء آن به یکی از چالش های فراروی برنامه ریزان، مسئولین و محققان رشته های مرتبط با این موضوعات تبدیل شده است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل کلیدی مؤثر در راستای توسعه امنیت پایدار از طریق مدل پیشگیری از جرم در منطقه 17 شهر تهران می باشد. براین اساس روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و اکتشافی است. تعداد 48 زیرمتغیر عوامل اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، محیطی و نهادی مستخرج از مصاحبه های عمیق نیمه ساختاری (گرندد تئوری) با 25 کارشناس در رشته های قضایی، انتظامی، جامعه شناسی و شهرسازی و تلفیق با ادبیات موجود بر اساس نظرات کارشناسان، شناسایی شد و این عوامل از طریق مدل معادلات ساختاری فازی (میک مک فازی زبانی) در چارچوب پرسشنامه اکسل و نظرسنجی از 50 متخصص وزن دهی شدند و سپس یافته ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. روایی و پایایی پژوهش حاضر از طریق روش «گرندد تئوری» و نظریه «اشتراوس و کوربین» و مصاحبه با کارشناسان پژوهش براساس نظر خبرگان و مراجعه به ادبیات تحقیق مورد تأیید قرار گرفتند و متغیرهای منتخب در فرآیند تحقیق قرار گرفتند. براساس یافته های پژوهش، 10 زیر متغیر بیکاری، توسعه اجتماعی- اقتصادی، فقر و نابرابری، اعتیاد، رضایت از زندگی، آموزش اجتماعی، انسجام خانوادگی، مشارکت اجتماعی، شبکه معابر و دسترسی و آلودگی نور و روشنایی به عنوان عوامل کلیدی در پیشگیری از جرم انتخاب گردیدند. نتایج بدست آمده حاکی از تأثیرات غیرقابل انکار ناهنجاری های اجتماعی و اقتصادی در پیشگیری از جرم منطقه دارد و سیاست گذاران بایستی با عنایت به چنین نتایجی، مداخلات پیشگیری از جرم را تدوین نمایند.
۱۰.

بررسی تحول در نقش مایه ها و سبک های هنری هنرهای تزئینی عصر ایلخانی با تاثیرپذیری از روابط فرهنگی ایران و چین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران چین ایلخانی روابط فرهنگی نقش و سبک هنری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۸
روابط چین و ایران به عنوان دو تمدن باستانی و تاثیرگذار در منطقه از قدمت و اهمیت بالایی برخوردار است.ایران و چین به دنبال حملات مغول و تشکیل امپراتوری مغول، جزئی از قلمرو آن ها درآمدند و با تاسیس سلسله های مغولی ایلخانی در ایران، و یوان در چین، روابط گسترده ی سیاسی، تجاری و فرهنگی میان آن ها آغاز شد که در این میان، روابط فرهنگی دولت، بسیار گسترده تر و چشمگیر تر می باشد. گسترش روابط فرهنگی ایران و چین در سایه ی حمایت و سیاست های باز حاکمان، امرا و تشویق وزرا از یک سو، رفت و آمد افراد، مهاجرت صنعت گران، هنرمندان و حضور مسلمانان در قلمرو مغولان از سوی دیگر، تاثیراتی را در عصر ایلخانی به دنبال داشت. این تاثیرات در هنرهای تزیینی و تحولات آن بسیار قابل اهمیت می باشد.این مقاله بر آن است با استفاده از روش تحقیق تاریخی که مبتنی بر دو خصیصه توصیفی و تحلیلی است و با تکیه بر منابع کتابخانه ای و نیز با طرح این سوال؛ روابط فرهنگی ایران و چین در عصر ایلخانی چگونه شکل گرفت چه تحولی در نقش مایه ها و سبک های هنرهای تزیینی عصر ایلخانی ایجاد شد؟به بررسی تحول هنرهای تزئینی عصر ایلخانان با تاثیر پذیری از روابط فرهنگی ایران و چین در قالب نقش و سبک های هنری می پردازد. از نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان به، تحول و تکامل در هنر نقاشی، سفال گری و پارچه بافی به ویژه در زمینه های سبک، نقش، رنگ و در نهایت
۱۱.

ظرفیت شناسی سیاسی دو دهه ی گذشته ی جریان های سیاسی اصول گرا و اصلاح طلب (فرصت ها و چالش ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ظرفیت سیاسی ظرفیت تحلیلی ظرفیت عملیاتی ظرفیت سیاستی اصلاح طلب و اصول گر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۹
ظرفیت سیاسی یک مفهوم بسیار مهم در علوم سیاسی است که به خصوص در رابطه با عنوان حکمرانی خوب یا کیفیت مربوط به مدیریت کشوری می باشد. با این حال تعاریف محدودی در رابطه با این مفهوم وجود دارد که آنهم بخش بسیار کمی از واقعیت مفهوم را پوشش می دهد. پژوهش حاضر با رویکرد مطالعات بنیادین یک چارچوب مفهومی به منظور تحلیل و تشریح ظرفیت سیاسی است . در پژوهش حاضر، مساله ی اساسی شناخت ظرفیت سیاسی جریانهای سیاسی اصول گرائی و اصلاح طلبی ایران در دو دهه گذشته است.در اینجا ظرفیت سیاسی جریانهای سیاسی بر صلاحیتها، توانائی ها و قابلیتهای آنها در بسیج گروههای اجتماعی جهت مشارکت آنها در فرآیند توسعه ی سیاسی دلالت دارد. بر این اساس ظرفیت سیاسی این جریان ها با استفاده از یک الگوی " 9 "پایه ای بررسی خواهد شد.این الگو یک ماتریس سه درسه می سازد که از صلاحیتهای تحلیلی ، عملیاتی و سیاستی و قابلیتهای فردی، سازمانی و سیستمی تشکیل شده است .البته در کنار این 9 پایه، به ارتباط این سطوح از ظرفیت سیاسی نیز توجه می شود. یافته های تحقیق نشان می دهد جریانات اصلاح طلب در ظرفیت سیاستی- سیستمی و تحلیلی-فردی نسبتا موفق عمل کرده اند و جریانات اصول گرا در ظرفیت های سیاستی-سازمانی و عملیاتی-سازمانی نسبتا موفق عمل کرده اند.
۱۲.

شناسایی عوامل موثر بر ارزیابی اثربخشی تبلیغات تلویزیونی (رویکرد کیفی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدل سازی اثربخشی تبلیغات تلویزیونی رسانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۱۰
با تعدد روزافزون رسانه ها، مخاطبان سعی دارند رسانه ای را انتخاب کنند که ضمن متناسب بودن با معیارها و علاقه مندی هایشان دارای تنوع و جاذبه بیشتری باشد. نظر به اهمیت و تأثیرگذاری تبلیغات در جلب نظر مخاطبان و لزوم سنجش میزان اثرگذاری آن، هدف تحقیق حاضر مدل سازی عوامل موثر بر ارزیابی اثربخشی تبلیغات تلویزیونی می باشد. جامعه آماری بخش کیفی را خبرگان آشنا به موضوع پژوهش تشکیل دادند که با روش غیر تصادفی و هدفمند تا اشباع نظری پرسشنامه 15 مصاحبه صورت پذیرفت . در این پژوهش از پرسش نامه محقق ساخته به منظور جمع آوری داده های مورد نیاز به منظور سنجش و اندازه گیری متغیرهای مورد بررسی استفاده شده است که روایی و پایایی توسط نظرات خبرگان مورد تائید قرار گرفت.جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک تحلیل محتوای کیفی استفاده شد و نرم افزار مورد نظر مکس کیودا می باشد.نتایج نشان داد که ابعاد مدل شامل 31 مولفه می باشد و نتایح مدل سازی نشان داد که مدل برازش مناسبی برخوردار است.
۱۳.

پیامدهای تهاجم روسیه به اوکراین بر نظام بین الملل در افق ۲۰۳۰ با تاکید بر منافع ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روسیه اوک‍رای‍ن جنگ بین الملل ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۶
اوکراین، عمق استراتژیک روسیه در اروپای شرقی است. بحران اوکراین نتیجه این نگرش روسیه به اوکراین است. جنگ روسیه و اوکراین، جنگ بین اعضای قدرتمند نظام بین الملل و منازعه قدرت بین روسیه، آمریکا، اتحادیه اروپا، ناتو است و قطب بندی جدیدی در نظام بین الملل به را نمایش گذاشته است. ایران به عنوان قدرت منطقه ای و هم پیمان استراتژیک روسیه، از جنگ بین غرب و روسیه، تاثیر پذیرفته است. این مقاله با هدف روشن ساختن بعد پنهان و معماگونه اثر گذاری این بحران در پی پاسخ به این پرسش است که؛ تهاجم روسیه به اوکراین چه پیامدهایی بر نظام بین الملل در افق 2030 می گذارد؟ همچنین چه پیامدهایی بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع اسنادی و کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که؛ جنگ روسیه و اوکراین بر ابعاد سیاسی، اقتصادی، نظامی نظام بین الملل اثر گذاشته است. همچنین بر منافع سیاسی و اقتصادی ایران نیز به عنوان هم پیمان روسیه در منطقه اثر گذاشته است و سبب تغییر در سیاست خارجی ایران و گردش به سوی شرق، توقف در مذاکرات هسته ای، شکل گیری همکاری اقتصادی بین روسیه و ایران و نیز سبب نگرانی ایران از حضور ناتو در قفقاز، تاثیر گذاری بر روابط اسرائیل روسیه و منافع ایران در سوریه و نیز بر امنیت انرژی شده است.
۱۴.

واکاوی تعیین کننده های اجتماعی تاب آوری اجتماعی در خراسان شمالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری اجتماعی سرمایه اقتصادی سرمایه اجتماعی سرمایه فرهنگی عملکرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۶
بواسطه افزایش روز افزون مخاطرات مختلف طبیعی، چه در سطح بین المللی و چه در سطح ملی یا استانی و تبدیل آنها به بلایای مختلف، مطالعه جنبه های گوناگون مقابله با این بلایا از اهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار است. یکی از مهمترین ابعاد این مساله بررسی تاب آوری اجتماعی جوامع مختلف در برابر این بلایا و عوامل مختلف تاثیرگذار بر آن می باشد. لذا هدف اصلی این پژوهش، مطالعه کیفی عوامل مختلف اجتماعی تاثیرگذار بر تاب آوری اجتماعی در خراسان شمالی می باشد. جهت گردآوری داده های مورد نیاز از مصاحبه های نیمه ساخت یافته استفاده شده و 15 نفر ازکارشناسان و مسئولان، و نخبگان دانشگاهی با تجربه مواجهه با بلایای طبیعی بصورت هدفمند انتخاب و مصاحبه حضوری و غیر حضوری انجام گردید. پس از پیاده سازی فایلهای مصاحبه به متن داده های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که مضامین اصلی بدست آمده برای میدانهای مختلف نهادی و خانوارها بیانگر رابطه دیالکتیکی بین عوامل ساختاری (دسترسی به سرمایه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با میانجی گری سرمایه نمادین) و عاملیتی (عملکردهای فعال و انفعالی ناشی از ظرفیتها) می تواند شایستگی ها و توانایی های کنشگران را به عنوان تاب آوری اجتماعی تعیین کند. نتایج تحقیق بیانگر بروز و ظهور عملکردهای انفعالی کنشگران فردی، گروهی و سازمانی در مقابله با بلایای طبیعی به خاطر دگرگونی فرصتها به تهدیدها و انحصارطلبی سازمانهای مسئول در مقابله با بلایای طبیعی در تمام مراحل قبل، حین و بعد از وقوع می باشد.
۱۵.

عوامل موثر بر کاهش فردگرایی افراطی جوانان روستایی شهرستان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فردگرایی افراطی جمع گرایی مدرنیته توسعه روستایی شهرستان اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۷
هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر کاهش فردگرایی افراطی جوانان روستایی شهرستان اردبیل می باشد. این تحقیق، از لحاظ هدف توسعه ای، و از لحاظ ماهیت توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع تحلیلی است. در این تحقیق روش گرد آوری داده ها برای پاسخ گویی به سئوالات تحقیق، به دو صورت اسنادی (داده های ثانویه) و پیمایشی (داده های اولیه) و ابزار مورد استفاده در روش پیمایشی پرسش نامه و مصاحبه بوده است. روایی صوری پرسش نامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS، پایایی بخش های مختلف پرسش نامه تحقیق 74 /0 الی 84/0 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج تکنیک تحلیل عاملی نشان داد مهم ترین عوامل موثر بر کاهش فردگرایی افراطی جوانان روستاییدر منطقه مورد مطالعه شامل چهار مولفه (بسط اخلاقیات و تقویت شخصیت فردی، ارتقای قابلیت های روان شناختی و تقویت ارزش های دیگرخواهانه، تقویت سرمایه اجتماعی و اطلاع رسانی و تقویت جمع گرایی و خودباوری) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این چهار عامل 66/64 می باشد. سرانجام با توجه به یافته های تحقیق پیشنهادهای کاربردی ارائه شده است.
۱۶.

تحلیل کیفی سیاست های توسعه پایدار در مناطق روستایی: مطالعه ای بر مبنای دیدگاه ذی نفعان محلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیاست های توسعه پایدار مناطق روستایی دیدگاه ذی نفعان محلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۷
توسعه پایدار در مناطق روستایی یکی از چالش های اساسی در سیاست گذاری عمومی محسوب می شود که نیازمند درک عمیق از دیدگاه های ذی نفعان محلی است. این مطالعه تلاش می کند تا از طریق تحلیل کیفی، ابعاد کلیدی و مؤلفه های مؤثر بر توسعه پایدار در مناطق روستایی استان ایلام را بررسی کند. تحقیق حاضر بر اساس هدف، کاربردی و از نقطه نظر چگونگی جمع آوری اطلاعات، از نوع تحقیقات کیفی است. جامعه آماری شامل اساتید دانشگاهی و کارشناسان خبره استانداری ایلام می باشد. تعداد 15 خبره برای مصاحبه کافی تشخیص داده شده است. تحقیق حاضر با استفاده از تحلیل تم انجام شده است. نتایج نشان می دهند که 60 شاخص در قالب 12 مؤلفه (تنوع بخشی به اقتصاد روستایی، بهبود زیرساخت های اقتصادی، حمایت از کشاورزی پایدار، بهبود کیفیت زندگی در مناطق روستایی، افزایش مشارکت اجتماعی و توانمندسازی جوامع محلی، حفظ فرهنگ و هویت بومی، مدیریت منابع طبیعی و محیط زیست، توسعه گردشگری پایدار، مقابله با تغییرات اقلیمی و بلایای طبیعی، بهبود سیاست گذاری و برنامه ریزی توسعه روستایی، تأمین مالی و حمایت از سرمایه گذاری روستایی، نظارت، ارزیابی و بهبود عملکرد نهادهای محلی) و 4 بعد(بعد اقتصادی، بعد اجتماعی، بعد زیست محیطی، بعد نهادی و حاکمیتی) ابعاد تحلیل کیفی سیاست های توسعه پایدار در مناطق روستایی: مطالعه ای بر مبنای دیدگاه ذی نفعان محلی را تشکیل می دهند. تحلیل کیفی سیاست های توسعه پایدار در مناطق روستایی استان ایلام، با تکیه بر دیدگاه ذی نفعان محلی، نشان می دهد که توسعه پایدار نیازمند یک رویکرد چندبُعدی است. یافته های تحقیق، چهار بُعد کلیدی، بعد اقتصادی، بعد اجتماعی، بعد زیست محیطی مرتبط است.
۱۷.

بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر علوفه حیات وحش در مراتع پارک های ملی و مناطق حفاظت شده (مطالعه موردی: پارک ملی گلستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تغییرات اقلیمی علوفه حیات وحش تصاویر ماهواره ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۸
امروزه تغییرات جهانی اقلیم به عنوان یکی از بزرگترین تهدیدات تنوع زیستی که برای اقتصاد جوامع انسانی و توسعه اجتماعی بسیار حیاتی است، مطرح می باشد. درک آنکه تغییر اقلیم چگونه بر تنوع زیستی و حیات وحش در سرتاسر جهان تأثیرگذار است مسأله ای ضروری و حیاتی است. ش روع خشکسالی به طور معمول با کاهش بارندگی همراه است که این مرحله به خشکسالی هواشناسی موسوم است. با کمبود بارش و توزیع نامناسب آن، رطوبت خاک کاهش یافته و رویش گیاهان مرتعی و سایر گیاهان تحت تأثیر قرار می گیرد. در س الهای اخیر اس تفاده از تص اویر ماهواره ای برای پایش تغییرات پوش ش گیاهی و پایش خشکسالی افزایش یافته اس ت. اگرچه تغییر اقلیم بر اکوسیستم و جوامع مختلف تاثیر بسیار زیاد و عمیقی برجای گذاشته که برخی از این اثرات نمایان و برخی هنوز به خوبی شناخته نشده است، ولی به نظر می رسد بیشترین تاثیر بر روی بزرگترین اکوسیستم کره زمین یعنی مراتع رخ داده است. از این رو تحقیق حاضر از تصاویر ماهواره ای و داده های هواشناسی برای بررسی اثرات تغییرات اقلیمی بر پوشش گیاهی مراتع در پارک ملی گلستان استفاده کرده است. به کارگیری روش مقایسه ای بازه های زمانی گذشته و حال برای سناریوی روند تغییرات در اثر تغییر اقلیم و به تبع آن تغییر اکوسیستم پارک ملی گلستان، هدف اصلی مطالعه حاضر می باشد. نتایج حاصل از مدل رگرسیونی نشان می دهد بین دو شاخص SPI و NDVI همبستگی مستقیم وجود دارد و استنباط می شود که به ازای یک واحد تغییر در شاخص بارش استاندارد مقدار NDVI به میزان ۰.۰۴۱ تغییر نماید.
۱۸.

بررسی مبانی بیانیه گام دوم انقلاب و ابعاد ژئوکالچر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بیانیه گام دوم انقلاب انقلاب اسلامی ایران مبانی حقوقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۷
جمهوری اسلامی ایران در گام اول انقلاب اسلامی که چهار دهه به طول انجامید، بزرگ ترین و مهم ترین افتخار نظامی اش، ثبات و امنیت همراه با حفظ تمامیت ارضی کشور بوده است بیانیه گام دوم انقلاب از اسناد مهم و با   اهمیت جمهوری   اسلامی ایران است که توسط مقام معظم رهبری ( مدظله العالی ) ، در تاریخ ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی صادر شده است، لذا هدف پژوهش حاضر بررسی حقوقی بیانیه گام دوم انقلاب است . روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و روش گرداوری اطلاعات مطالعات کتابخانه ای بود که در این پژوهش به بررسی حقوقی مفاهیم عدالت، انقلاب و رهبری پرداخته شد . طبق نتایج حاصل از تحقیق، نظام ها می باید در فرآیند اعمال و تحقق آرمانها، خود را مقید به اص ولی نموده و بر آنها پایبند باشند که اصول حاکم بر نظام اسلامی مبتنی بر اصل عقلانیت ، مردم سالاری دینی ، اصل حفظ نظام و شعائر و اصل تخصص و تعهد (شایستگی)  است.
۱۹.

مسئولیت کیفری آمران و ماموران ترور شهید سردار سلیمانی از منظر حقوق بین الملل و ابعاد ژئوپلیتیک آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مسئولیت کیفری ترور تروریسم حقوق بین الملل دفاع مشروع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۸
تروریسم در دنیای امروز به عنوان یکی از عوامل اصلی هرج و مرج شناخته می شود.برخی از کشورها با استفاده ابزاری از این پدیده درصدد دستیابی به اهداف خود هستند. در این راستا، دستور بی سابقه و اعلام رسمی ترور اشخاص مورد حمایت بین المللی، از جمله فرمانده سپاه قدس توسط رئیس دولت ایالات متحد آمریکا، مصداق جنایتی است که ناقض معاهدات، قواعد عرفی و اصول حقوقی بین المللی بوده و اشکال نوین آن که ازسوی رؤسای سایر دول تقلیدپذیر است، صلح و ثبات جامعه جهانی را تهدید می کند. نظر به این که اقدام تروریستی در قلمرو سرزمینی یک کشور خارجی و با مباشرت اتباع بیگانه ارتکاب یافته، کشور قربانی به سهولت قادر نیست تا به تعقیب آمران و مباشران آن حادثه بپردازد. به این دلیل که اقدام تروریستی، خارج از قلمرو جمهوری اسلامی ایران واقع شده و اصل صلاحیت سرزمینی که مبنای تعیین محاکم ذیصلاح و تشخیص قوانین حاکم بر آن هاست، قابل اجرا نمی باشد. استناد به دفاع پیش دستانه ازسوی آمریکا فاقد عناصر لازم برای انتساب عمل به ایران است. توسل به زور در حقوق بین الملل ممنوع بوده و حق دفاع مشروع دولت ها فقط زمانی که مورد حملات مسلحانه قرار می گیرند؛ به رسمیت شناخته شده است؛ بنابراین اقدام امریکا مخالف صریح ماده 51 منشور بوده و هیچ تجانسی با دیگر اصول بین المللی ندارد. راهبردهایی نظیر اعمال اصول صلاحیتی جانشین، استفاده از ظرفیت همکاری دول ذیربط، ظرفیت سازی حقوقی مبتنی بر تدابیر تجربه شده در جامعه جهانی پاسخ های اجراپذیر حل مسئله را تشکیل می دهند.
۲۰.

تصحیح و تعلیق منظومه زیغنون نامه و ابعاد جغرافیای ادبی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زیغنون نامه عاشقی مسکین محمد بن ابوالخیر زیغنون محمد حنفیه و حماسه دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۷
منظومه ی زیغنون نامه، از شاعری با نام عاشقی، سروده ق رن هشت م هج ری است. این اثر داستان جنگاوری های محمد حنفیه و دختری به نام زیغنون برای رسیدن به وصال است که این جنگ ها با جادوان و پریان سرزمین های افسانه ای رخ می دهد. تک نسخه این حماسه دینی که به شماره 14172 در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می شود و تنها در فهرست نسخه های خطی ایران (فنخا) به آن اشاره و در هیچ منبع دیگری نامی از آن برده نشده است. یکی از دلایل این گمنامی می تواند ضعف ادبی و شاعرانه این منظومه باشد، اما به جهت قدمتش که متعلق به قرن هشتم هجری است و در آن داستان عاشقانه و حماسی محمد حنفیه را روایت می کند، می تواند به عنوان یکی از حماسه های دینی قرن هشتم موردتوجه بیشتر پژوهشگران این قبیل آثار باشد. در این مقاله قصد نگارنده، معرفی این نسخه خطی و نمایاندن گوشه ای از جنبه های داستانی و ادبی این منظومه قرن هشتم است. به این امید که ذکر آن ضرورت توجه بیشتر پژوهشگران علاقه مند به حماسه های مذهبی را برای احیاء و نشر این قبیل آثار سبب گردد.
۲۱.

شرایط و ویژگیهای دادرسی کیفری اشخاص حقوقی در جرایم علیه محیط زیست در نظام حقوقی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: آیین دادرسی کیفری جرایم علیه محیط زیست اشخاص حقوقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۸
با اصلاح قانون مجازات در سال 1392 ، پیگرد قانونی اشخاص حقوقی در همه جرایم به خصوص جرایم زیست محیطی برای مقامات به طور قابل توجهی آسان تر شده است. قبل از این تغییر، امکان مسئول دانستن یک شخص حقوقی برای یک جرم زیست محیطی به محکومیت قبلی فرد مورد نظر (معمولاً یک کارمند یا عضو هیئت مدیره شرکت) در یک دادگاه کیفری بستگی داشت. چنین دادگاهی اغلب زمان بسیار طولانی می برد و اغلب در اثبات گناه و منجر به محکومیت شکست می خورد، که باعث می شد مسئول دانستن شرکت مورد نظر غیرممکن شود. اکنون، برای مسئول دانستن شخص حقوقی برای یک جرم زیست محیطی، دیگر نیازی به چنین محکومیت قبلی یک فرد نیست. بنابراین قانونگذار در نظر گرفت که جرایم زیست محیطی نیاز به پیگرد سریع تر نهادهای جمعی، صرف نظر از مسئولیت مرتکبین آن ها - مانند اعضای ارکان شرکت یا کارمندان آنها که مرتکب جرم شده اند - دارند.
۲۲.

تعیین سطوح توسعه یافتگی در مناطق روستایی شهرستان های استان آذربایجان شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: Numerical Taxonomy Development Level development indicators Classification Rural areas

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۸
شناخت و بررسی امکانات و توانایی ها و در پی آن تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی نخستین گام در فرایند برنامه ریزی و توسعه چنین نواحی به شمار می رود. برای موفقیت در برنامه ریزی و رسیدن به توسعه اولین گام، بررسی و شناخت واقعی از سطح برخورداری، توانمندی ها، محدودیت ها و عدم تعادل های منطقه ای می باشد. تحقیق حاضر توصیفی و تحلیلی بوده و هدف اصلی آن تعیین سطوح برخورداری و طبقه بندی مناطق روستایی شهرستان های استان می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل مناطق روستایی 19 شهرستان استان آذربایجانشرقی براساس داداه های آماری سال 1395 بوده و برای جمع آوری داده های موردنیاز تحقیق از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از تعداد 44 متغیر در قالب شاخص های« زیربنایی »، «آموزشی- فرهنگی- مذهبی و ورزشی» و «بهداشتی ودرمانی»، انتخاب و به منظور تعیین سطوح توسعه یافتگی مناطق روستایی شهرستان های استان از تکنیک طبقه بندی تاکسونومی عددی استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که در میان شهرستان های استان، مناطق روستایی شهرستان میانه ناهمگن بوده و از بین 18 شهرستان همگن، مناطق روستایی هیچکدام از شهرستان های استان در سطوح بسیار توسعه یافته و توسعه یافته قرار نگرفته اند، شهرستان های سراب و کلیبر در سطح حد متوسط توسعه، شهرستان های مرند- تبریز- مراغه- شبستر- بستان آباد- هشترود- اهر و ورزقان در سطح محروم، و شهرستان های چاراویماق- ملکان- اسکو- آذرشهر- هریس- بناب- عجب شیر و جلفا در سطح بسیار محروم قرار دارند.
۲۳.

فرصت ها و چالش های سند همکاری 25 ساله ایران و چین با تاکید بر موقعیت استان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سند همکاری 25 ساله ایران و چین فرصتها و چالشها استان سیستان وبلوچستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۷
چین در زمان فعلی برای ایران اهمیت ویژه ای قائل است که این ناشی از موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک ایران است. در این راستا مشارکت جمهوری اسلامی ایران در این ابتکار همواره مورد درخواست چینی ها بوده است. امضای سند همکاری 25 ساله ایران و چین، میان جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یک کشور نفت خیز و دارای نفوذ منطقه ای اما تحت تحریم آمریکا و چین به عنوان یک قدرت جهانی اما تحت فشار آمریکا، یک فشار راهبردی جدید در غرب آسیا برای آمریکا و متحدانش ایجاد نمود. از طرفی استان پهناور سیستان و بلوچستان در مسیر 2 کریدور از سه کریدور ترانزیتی بزرگ دنیا قرار دارد که این امر محور میلک- چابهار را به عنوان جاده ترانزیتی طرح توسعه جنوب شرق مطرح می کند. این منطقه به دلیل موقعیت و ویژگی های استراتژیک آن از منظر ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی دارای اهمیت فراوانی است. سیستان وبلوچستان و محور میلک - چابهار به عنوان یک فضای جغرافیایی واجد نقش آفرینی ژئوپولیتیک است. از آنجا که جغرافیا و موقعیت سیستان و بلوچستان نقش مهمی در مسیر طرح بزرگ یک کمربند یک راه چین دارد، بنابراین مساله این پژوهش فرصت ها و چالشهای سند همکاری 25 ساله ایران و چین با تاکید بر موقعیت سیستان و بلوچستان می باشد. این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی انجام و داده های مورد نیاز تحقیق به شیوه کتابخانه ای گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد نوعی رابطه مبتنی بر وابستگی متقابل اقتصادی بین ایران و چین وجود دارد که قابل تأمل
۲۴.

ارزیابی نقش تعاون در توسعه پایدار منطقه ای براساس مدل ظرفیت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تعاون توسعه پایدار منطقه ای ظرفیت اجتماعی اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان کرمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۷
سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی، اصطلاحاتی هستند که به ترتیب از رشته های اقتصاد و سایر علوم اجتماعی نشات گرفتند. در این راستا هدف پژوهش حاضر ارزیابی نقش تعاون در توسعه پایدار منطقه ای براساس مدل ظرفیت اجتماعی در اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمان می باشد. جامعه مورد مطالعه در مرحله کیفی مدیران و روسا و اساتید دانشگاهی بودند و که از نظرات آنها پیرامون ابعاد، مولفه ها و شاخص های پیشنهادی مدل که از مبانی نظری و پیشینه تحقیقات استخراج شده است استفاده می گردد و در نهایت نیز شامل 32 نفر از خبرگان می باشند، انتخاب نمونه تحقیق در پژوهش های کیفی از نوع سطح اشباع و هدفمند می باشد. جامعه آماری بخش کمی کارشناسان و مدیران سازمان های دولتی شهر کرمان بودند که حداقل رابطه استخدامی (شرکتی، قراردادی، پیمانی یا رسمی) با وزارتخانه مذکور داشته باشند. در این تحقیق برای برآورد حجم نمونه، از طریق جدول مورگان استفاده می گردد که در نهایت تعداد 265 نفر می باشد که به شیوه نمونه گیری تصادفی-طبقه ای تعیین شد. این پژوهش در زمره پژوهش های ترکیبی و از نوع اکتشافی و مدل ابزارسازی بوده که در دو مرحله کیفی و کمی اجرا گردید. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. نتایج بدست آمده از نشان می دهد نقش های تعاون از طریق افزایش توسعه پایدار منطقه ای می تواند سبب بهبود ظرفیت اجتماعی گردد. می توان گفت نقش متغیر توسعه پایدار منطقه ای میانجی گری جزئی است.
۲۵.

تبیین هویت کالبدی معماری بناهای عمومی معاصر در حوزه جغرافیایی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هویت کالبدی بناهای عمومی معماری بناهای عمومی معماری معاصر شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۱۲
یکی از مهم ترین مسائل و چالشهای پیش روی جوامع در حال توسعه، هویت کالبدی بناها و نمای شهری است. شهرها، تحت تاثیر مدرنیته دچار مشکل هویت هستند و مفهوم هویت شهری در فرآیند شناخت و ادراک، پدیده ای چند بعدی و پیچیده را پیش روی ما قرار می دهد. هویت کالبدی شهرها به مقوله ای تاثیرگذار در حیات شهر تبدیل شده است. این مقاله در پی این فرضیه که هویت کالبدی شکل دهنده معماری معاصر تهران از بطن موضوع طرح بیرون می اید و هویت کالبدی حاصل و دال بر شرایط این زمانی جامعه است و پیرامون این سوال اصلی که اصول تاثیرگذار بر شکل گیری هویت کالبدی معماری معاصر بناهای عمومی شهر تهران کدامند؟ روش تحقیق در این پژوهش کیفی پیمایشی و پژوهش از نوع کاربردی می باشد و برای پاسخ به سوال پژوهش ابتدا از روش کتابخانه ای به بررسی عوامل موثر در شکل گیری هویت کالبدی بررسی، سپس به وسیله پرسشنامه مورد پرسش از کارشناسان و اساتید معماری قرار گرفته است. جامعه آماری150 نفر از اساتید معماری بوده و در نهایت از بین عوامل موثر و دارای بیشترین الویت در طراحی فضاهای با هویت ساختار فیزیکی روح زمانه، انطباق فرم وعملکرد و توجه به انسان در طراحی، بیشترین تاثیر را داشته است
۲۶.

الگوی برنامه درسی مبتنی بر سواد فرهنگی در آموزش و پرورش در راستای برنامه ریزی منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الگو الگوی برنامه درسی سواد فرهنگی آموزش و پرورش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۷
این پژوهش با هدف بررسی الگوی برنامه درسی مبتنی بر سواد فرهنگی در آموزش و پرورش انجام شد. این پژوهش کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام گرفت. جامعه آماری اسناد موجود در پایگاه ها و وب سایت های معتبر در فاصله زمانی سال های 8811 الی 8041 و 8818 الی 1410 بودند که جهت انتخاب نمونه پس از انتخاب متون یاد شده از نمونه گیری هدفمند ملاک محور استفاده گردید. با بررسی و واکاوی مقالات پژوهشی مرتبط با سواد فرهنگی در حوزه آموزش و پرورش، نمونه گیری انجام شد و تا سر حد اشباع ادامه یافت. برای جمع آوری داده ها از ابزار فیش برداری از کتاب ها، مقاالت، اسناد و متون مرتبط با سواد فرهنگی استفاده شد. سپس با استفاده از کد گذاری باز، کدگذاری محوری و کد گذاری گزینشی به ترتیب داده ها تلخیص شده و در قالب مفاهیم قرار گرفتند. نتایج نشان داد در واقع الگوی برنامه ریزی درسی مبتنی بر سواد فرهنگی در آموزش و پرورش شامل 04 مؤلفه است که به دستههای مختلف تقسیم میشوند. دسته اول؛ مؤلفه های ارزیابی که شامل ارزیابی انتقادی، ارزیابی شخصی، ارزیابی فرهنگی و ارزیابی محیطی می شود. دسته دوم؛ اهداف که شامل :اهداف اجتماعی، اقتصادی، آموزشی، بهداشت و سالمت، پرورشی و زیست محیطی است. دسته سوم؛ دانش شامل اجتماعی، تاریخی، زیستمحیطی، سیاسی، فرهنگی، مذهبی. دسته چهارم راهبردهای یادگیری شامل: ادبیاتی، اقتصادی، انگیزشی، بازی محور، تجربی، تحلیلی، تربیتی، تعاملی، تفکر محور، تکنولوژی محور، خالقیت محور، فرهنگی . دسته پنجم؛ عناصرشامل: اجتماعی، ارتباطی، اطالعاتی، پرورشی، شناختی، مهارتی
۲۷.

ابعاد رفتار فضایی در شکل گیری فضاهای خانه های مسکونی، نمونه موردی: شهر میبد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رفتار فضایی شهر میبد فضای خانه خانه های مسکونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۱۲
با توسعه جوامع انسانی، توجه معماران، طراحان و برنامه ریزان به کیفیت فضا و ساختار کالبدی آن افزایش یافته و نقش طراحی به عنوان ابزاری در جهت شکل دادن به محیط زندگی و پاسخ گویی به توقعات و نیازهای انسان، اهمیت بیشتری یافته است. رفتار فضایی فرد، متأثر از عناصر تشکیل دهنده محیط و ساختار کالبدی پیرامون او، بر پایه ی ویژگی های روان شناختی، شخصیتی، فرهنگی و اجتماعی شخص بوده، که در فضا رخ می دهد. مکان پایدار به عنوان محیط ایده آل و پاسخ ده، نشانگر میزان کیفیت محیط بوده و به نسبتی که قابلیت های عرضه شده در محیط بیشتر باشد، افراد بر اساس فرایندهای ادراک- شناخت و انگیزش های درونی، ارتباط مؤثرتری با محیط برقرار می کنند. در واقع نوع و تعداد فضاها، مجموعه ایست متشکل از فضاها و عناصر فرعی که در کنار یکدیگر عنصر اصلی طرح را شکل می دهند. این عناصر شامل: فضاهای داخلی، خارجی، مکان یابی، چیدمان و غیره است که متغیر های فیزیکی همچون صدا و نور رفتار فضایی فرد را در محیط تحت تاثیر قرار می دهد. پژوهش موجود به بررسی ابعاد رفتار فضایی در حضور هر فضا و بیان میزان همبستگی هر فضا با هر بعد از رفتار فضایی را دارد و در نتیجه در متغیر های رفتار فضایی بیشترین همبستگی بین متغیرهای نیازهای بیولوژیک و دریافت از فضا است که مقدار آن 0.895 می باشد همچنین بین متغیرهای فرهنگ و سازگاری، الگوهای رفتاری و رابطه انسان و محیط مقدار آن همین قدر می باشد که با افزایش یک واحد از هر کدام از متغیرهای ذکر شده به مقدار 0.895 متغیر دیگر افزایش پیدا می کند.
۲۸.

ارائه الگوی اخلاقی قرآن برای مقاوم سازی جامعه در شرایط آنومیک سیاسی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن آنومی الگوی اخلاقی جغرافیای سیاسی مقاوم سازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۱۰
آنومی یا آشفتگی سیاسی اجتماعی، یک وضعیت بی قاعدگی یا بی هنجاری است که در آن قواعد اجتماعی برای عاملان الزام آور نیستند. در نتیجه نظم فرهنگی و اجتماعی جامعه از هم می پاشد و جامعه حالت سلامت اخلاقی خود را از دست می دهد. نگاهی به جامعه نومسلمان صدر اسلام نشان می دهد بسترهای شکل گیری آنومی سیاسی- اجتماعی در آن جامعه وجود داشته اند. نشانه های این بسترها در سوره هایی که فضای تقابل اهل کتاب با جامعه اسلامی را بازتاب می دهند، منعکس شده است. تحلیل محتوایی این آیات نشان می دهد قرآن کریم به منظور مقاوم سازی جامعه برای مقابله با شرایط آنومیک سیاسی- اجتماعی، شش اصل اخلاقی ذیل را بعنوان یک الگوی اخلاقی ارائه نموده است: ناظر دانستن خداوند، توصیه به مناسک عبادی، تقویت عزت نفس، خودداری از رابطه ولایت با کافران و اطاعت از پیامبر (ص)، دعوت به همبستگی اجتماعی و دوری از تفرقه، دعوت به صبر فردی و اجتماعی.
۲۹.

موانع و چالش های توسعه دیپلماسی اقتصادی ایران (در دوره پهلوی و جمهوری اسلامی) و افغانستان و راهکارهای رفع آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی اقتصادی دوره پهلوی دوره جمهوری اسلامی ایران افغانستان و چالش ها و راهکارها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۹
کشور افغانستان دارای اشتراکات بسیاری در زمینه های مختلف با کشور ایران است. اما به رغم این اشتراکات، چالش ها و موانع گوناگونی در مسیر همگرایی این دو کشور وجود دارد. در سال های ابتدایی حکومت پهلوی، دولت ایران و افغانستان به دلیل تلاش برای تثبیت موقعیت خود اختلافات اساسی خود را به زمان دیگری موکول کردند و به همین منظور پیمان سعدآباد (پیمان عدم تعرض) را امضاء کردند. اما روابط دو کشور به دلیل نزدیکی بیش از حد ترکیه به ایران دوام نیاورد. در دوره پهلوی دوم در زمینه اقتصادی، روابط دو کشور رشد قابل توجهی داشت اما روابط دو کشور با اختلاف بر سر حق آبه هیرمند با چالش تازه ای مواجه شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران فراز و نشیب هایی در روابط دو کشور وجود داشت در سالهای ابتدایی انقلاب و همچنین در دوره ظهور طالبان در افغانستان روابط دو کشور قطع گردید. پس از تشکیل دولت منتخب در افغانستان جمهوری اسلامی ایران ضمن حمایت از دولت این کشور، در بازسازی افغانستان نقش مهمی را ایفا کرد. اما بازهم با وجود عمیق بودن روابط اجتماعی بین دو کشور، دیپلماسی اقتصادی کارآمدی در هیچ کدام از دوره های بعد و قبل از انقلاب بر روابط دو کشور حاکم نبوده است. به نظر می رسد عدم وحدت نظر و هماهنگی مسئولین کشور در تعیین استراتژی اقتصادی، تاثیر عوامل ایدئولوژیکی و نقش آفرینی کشورهای دیگر همچون چین، پاکستان وآمریکا در روابط دو کشور و تنش آبی دو کشور؛ از عوامل اصلی ناکارآمدی دیپلماسی اقتصادی ایران و افغانستان بوده است که رفع
۳۰.

جایگاه ژئواستراتژیک ایران و پیامدهای ژئوپلیتیک آن در منطقه ( مطالعه موردی: جنوب غرب آسیا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ژئوپلتیک ژئواستراتژیک ژئو اکونومیک جنوب غرب آسیا ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۱۰
پژوهش برای رسیدن به مقصود خود تلاش دارد ضمن بررسی دلایل و زمینه های گرایش حضور کشور های درجه یک (قدرتمند) و آثار و پیامد های اینگونه حرکت ها را بر روی امنیت منطقه جنوب غرب آسیا و ایران مطالعه و تبیین کند. برای رسیدن به هدف و صورت بندی صحیح از شرایط موجود و آینده جنوب غرب آسیا از متون دانشگاهی نوشتاری شامل کتاب ها، مقالات، اینترنت و... استفاده خواهد شد. یافته های مطالعات اخیر بیانگر نزول تدریجی جایگاه اقتصادی ایلات متحده و اتحادیه اروپا و ظهور قدرت های جدید اقتصادی جهان به ویژه چین و روسیه در قرن ۲۱ است. از آنجا که تامین انرژی انتقال آن تضمین کننده جایگاه هژمون در صحنه جهانی است. کنترل منابع انرژی خاور نزدیک بزرگ یکی از راهبرد های اساسی ایلات متحده جهت تضمین جریان انرژی به غرب مهار چین بعنوان مهمترین مصرف کننده انرژی جهان و مهار روسیه با حضور در حوزه آسیای میانه و قفقاز به شمار می رود. در چنین شرایطی اتخاذ دیپلماسی فعال و هوشمندانه در حوزه انرژی از سوی ایران بسیار تعیین کننده و دارای آثار متعدد ژئوپولیتیکی و ژئو اکونومیکی در سطح منطقه و جهان خواهد بود. لذا منافع ملی اقتضا می کند با حفظ اصول عزت، حکمت و مصلحت ایران نقش موثر و فعال در زمینه ی همکاری های منطقه و جهانی در خصوص افزایش تولید و تجارت ایفاء می کند.

آرشیو

آرشیو شماره‌ها:
۴۲