کشاورزی اقلیم هوشمند

تغییر اقلیم در ایران باعث کاهش بارندگی، افزایش درجه حرارت و خشکسالی های مستمر گردیده است. تولید کشاورزی در ایران متاثر از تغییر اقلیم با کاهش میزان تولید محصولاتی مانند گندم مواجه شده است. با توجه به سیاست دولت در خودکفایی تولید گندم و ایجاد امنیت غذایی پایدار استفاده از فناوری های کشاورزی اقلیم هوشمند برای مقابله با اثرات تغییر اقلیم ضرورت دارد. هدف این مطالعه طراحی الگوی رفتاری بکارگیری فناوری های کشاورزی اقلیم هوشمند با تاکید روی انگیزه می باشد. روش این پژوهش کمی، از نظر هدف کاربردی و داده های تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری گردیده است. برای آزمون مدل و فرضیه ها از مدل سازی معادلات ساختاری بیزی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش 800 گندمکار شهرستان نظرآباد استان البرز می باشد. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 260 نفر و روش نمونه گیری تصادفی از نوع طبقه ای با انتساب متناسب تعیین شد. نتایج نشان داد هنجارهای شخصی(0/453)، هنجارهای ذهنی(0/221) و کنترل رفتاری درک شده(0/185) بترتیب موثرترین متغیرها بر قصد بکارگیری فناوری های کشاورزی اقلیم هوشمند می باشند. گویه استفاده از کشاورزی حفاظتی در سال آینده در قصد بکارگیری فناوری های کشاورزی اقلیم هوشمند، گویه استفاده از این فناوری ها بدلیل تاثیر افراد فامیل در هنجارهای ذهنی، گویه احساس بهتر و موثرتر بودن در استفاده از این فناوری ها در هنجارهای شخصی و گویه دسترسی به آموزشهای مربوط به فناوری های کشاورزی اقلیم هوشمند در کنترل رفتاری درک شده، بیشترین تاثیر را روی رفتار بکارگیری فناوری های کشاورزی اقلیم هوشمند دارند.

هدف از تحقیق حاضر تحلیل محتوای کتاب های دانش فنی پایه امور باغی، امور زراعی و امور دامی دوره دوم متوسطه از منظر کشاورزی اقلیم هوشمند است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به شیوه توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. برای انجام تحلیل محتوا و تعیین مقوله های فعال و غیرفعال از فن ویلیام رومی استفاده شده و پردازش نتایج و اطلاعات نیز به روش آنتروپی شانون صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق، محتوای کتاب های دانش فنی پایه امور باغی، امور دامی و امور زراعی چاپ 1401 دوره دوم متوسطه است که تمام محتوای متون، پرسش ها و تصویرهای کتاب به صورت سرشماری بررسی شدند. ابزار جمع آوری داده ها، فرم فیش برداری و نیز چک لیست (بازبینه) تحلیل محتوای کتاب بر مبنای جدول های ثبت اطلاعات ویلیام رومی و آنتروپی شانون بود. یافته های تحقیق نشان داد، ضریب درگیری دانش آموزان با متن کتاب های دانش فنی پایه امور باغی 3/0، دانش فنی پایه امور دامی 7/0 و دانش فنی پایه امور زراعی 3/0 بود. ضریب درگیری دانش آموزان با تصویرها و پرسش های کتاب های دانش فنی پایه امور باغی (3/0)، دانش فنی پایه امور دامی (5/0) و دانش فنی پایه امور زراعی (3/0) به دست آمد. بنابراین، از نظر ویلیام رومی، از لحاظ متن، تصویر و پرسش های کتاب، فقط کتاب دانش فنی پایه امور دامی فعال است. در نهایت نتایج بررسی ها نشان داد، در کتاب های مورد مطالعه، در متن، تصویرها و پرسش ها، بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت مقوله های غیرفعال بیشتر از مقوله های فعال است.

پذیرش کم فناوری های کشاورزی اقلیم هوشمند توسط کشاورزان در مناطق درحال توسعه که معیشت کشاورزی در آن ها توسط بلایای مرتبط با اقلیم نظیر خشکسالی تهدید می شود، همچنان یک معمای نگران کننده است. الگوهای پذیرش با شایستگی های کشاورزی اقلیم هوشمند در امنیت غذایی و تاب آوری اقلیمی متناسب نیست و توجه به ویژگی های اجتماعی- روان شناختی در رابطه با الگوهای رفتاری و نگرشی در پذیرش کشاورزی اقلیم هوشمند کمیاب است. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی پذیرش کشاورزی اقلیم هوشمند در دشت سیستان با استفاده از مدل توسعه یافته پذیرش فناوری بود. این مطالعه در بین کشاورزان دشت سیستان (6000N = ) در استان سیستان و بلوچستان انجام شد. نمونه با استفاده از نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب، 361 کشاورز تعیین گردید. نتایج آشکار کرد که متغیرهای درک سودمندی، سهولت درک شده، هنجارهای ذهنی و نگرش کشاورزان تأثیر معنی داری بر قصد آن ها برای به کارگیری اقدامات کشاورزی اقلیم هوشمند داشت. همچنین، هنجارهای ذهنی و نگرش کشاورزان نسبت به کشاورزی اقلیم هوشمند تأثیر مثبت و معنی داری بر درک سودمندی و سهولت درک شده داشتند. این نشان دهنده نقش حیاتی تأثیرات اجتماعی در شکل دهی نگرش ها و رفتار برای پذیرش اقدامات کشاورزی اقلیم هوشمند توسط کشاورزان است و می تواند در آموزش کشاورزان در مورد تغییرات اقلیمی مفید باشد.