مهرداد نیک نامی

سیل یکی از شایع ترین و شدیدترین خطرات طبیعی در سراسر جهان است. با توجه به تغییرات اقلیمی، انتظار می رود مخاطرات ناشی از سیل در آینده افزایش یابد. در حال حاضر، بسیاری از سازمان ها، افزایش تاب آوری جوامع را در اولویت قرار داده و با اقدامات آموزشی به مدیریت مخاطراتی همچون سیلاب پرداخته اند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاب آوری کشاورزان در مواجهه با سیلاب، شناسایی عوامل اثرگذار بر تاب آوری کشاورزان و نیز بررسی تأثیر تاب آوری در کاهش آسیب پذیری کشاورزان از سیلاب می باشد. در این راستا از رویکرد پژوهش ترکیبی استفاده شد که در مرحله کیفی از روش نظریه بنیانی و در مرحله کمّی از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده گردید. یافته های کیفی به وسیله نرم افزار 9 Atlas_ti تحلیل شده و در پایان مرحله کیفی، عوامل اثرگذار بر تاب آوری کشاورزان در مواجهه با سیلاب استخراج گردید. در مرحله کمّی، مدل اثرات تاب آوری در کاهش آسیب پذیری کشاورزان استخراج گردید. برای طراحی و اعتباریابی مدل از روش مدل یابی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی با نرم افزار Smart PLS3 استفاده شد. یافته های بخش کیفی نشان داد عوامل اقتصادی، آموزشی – ترویجی، قانونی، زیست محیطی و زیر بنایی بر تاب آوری کشاورزان در برابر سیلاب تأثیر دارند. در بخش کمّی نیز نتایج پژوهش نشان داد دسترسی به خدمات اساسی به عنوان یکی از ابعاد مهم تاب آوری نقش مهمی در کاهش آسیب پذیری دارد. همچنین عوامل آموزش و ترویجی به عنوان مهم ترین عوامل اثر گذار، نقش مثبت و معنی داری بر افزایش تاب آوری دارند.

مطالعه حاضر، با هدف طراحی مدل حکمرانی خوب در راستای پایداری کسب وکارهای کشاورزی، در پی حل این مسئله بود که «حکمرانی خوب چگونه می تواند منجر به پایداری کسب وکار کشاورزی در بانک کشاورزی ایران شود؟»؛ و از این رو، از نظر هدف، اکتشافی بود و از نظر روش، با تلفیقی از روش های کیفی و کمی (آمیخته) صورت گرفت. در بخش کیفی تحقیق، ابتدا با بررسی ادبیات نظری، ابعاد حکمرانی خوب در بانک کشاورزی ایران در سال 1402 شناسایی شد و سپس، پانزده نفر از مدیران بانک و جهاد کشاورزی که با رویکرد نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، با بهره گیری از روش دلفی، به ارزیابی عوامل پرداختند که در نهایت، 32 شاخص در قالب شش مؤلفه اصلی شناسایی شدند. همچنین، به منظور شناسایی ابعاد پایداری کسب وکار، از روش کتابخانه ای بر اساس بررسی پیشینه و مبانی نظری تحقیق استفاده شد و ابعاد پایداری کسب وکار در قالب پرسشنامه در سه مؤلفه (اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی) و نوزده شاخص طراحی شد. در مرحله بعد، به منظور برقراری ارتباط و توالی بین ابعاد، مؤلفه ها و شاخص ها و ارائه مدل ساختاری، از روش معادلات ساختاری به روش تحلیل عاملی تأییدی مرتبه سوم در دو نرم افزار SPSS 23 و Smart PLS3 بهره گرفته شد. در بخش کمی تحقیق نیز برای سنجش مدل تحقیق، پرسشنامه ای طراحی و پس از احراز اعتبار و پایایی آن، در اختیار 330  نفر از گلخانه داران استان تهران، که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده بودند، قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که از میان مؤلفه های مؤثر بر پایداری کسب وکار کشاورزی، کنترل فساد (279/0b=) اثرگذارترین مؤلفه بر پایداری کسب وکار کشاورزی است؛ پس از آن، مؤلفه های کیفیت قوانین و مقررات (274/0b=)، حاکمیت قانون (271/0b=)، حق اظهار نظر و پاسخ گویی (172/0b=)، اثربخشی دولت (043/0b=) و ثبات سیاسی (022/0b=)، به ترتیب اولویت، در رتبه های بعدی اهمیت قرار دارند. بدین ترتیب، از نتایج مطالعه می توان در تقویت نظام حقوقی و اجرای قوانین و مقررات مرتبط با کشاورزی سود جست تا از این رهگذر، با نظارت بر تولید، بازاریابی و توزیع محصولات، در جلوگیری از فساد و نیز در راستای پایداری کسب وکارهای مرتبط با کشاورزی مؤثر افتد..

هدف از تحقیق حاضر تحلیل محتوای کتاب های دانش فنی پایه امور باغی، امور زراعی و امور دامی دوره دوم متوسطه از منظر کشاورزی اقلیم هوشمند است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به شیوه توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. برای انجام تحلیل محتوا و تعیین مقوله های فعال و غیرفعال از فن ویلیام رومی استفاده شده و پردازش نتایج و اطلاعات نیز به روش آنتروپی شانون صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق، محتوای کتاب های دانش فنی پایه امور باغی، امور دامی و امور زراعی چاپ 1401 دوره دوم متوسطه است که تمام محتوای متون، پرسش ها و تصویرهای کتاب به صورت سرشماری بررسی شدند. ابزار جمع آوری داده ها، فرم فیش برداری و نیز چک لیست (بازبینه) تحلیل محتوای کتاب بر مبنای جدول های ثبت اطلاعات ویلیام رومی و آنتروپی شانون بود. یافته های تحقیق نشان داد، ضریب درگیری دانش آموزان با متن کتاب های دانش فنی پایه امور باغی 3/0، دانش فنی پایه امور دامی 7/0 و دانش فنی پایه امور زراعی 3/0 بود. ضریب درگیری دانش آموزان با تصویرها و پرسش های کتاب های دانش فنی پایه امور باغی (3/0)، دانش فنی پایه امور دامی (5/0) و دانش فنی پایه امور زراعی (3/0) به دست آمد. بنابراین، از نظر ویلیام رومی، از لحاظ متن، تصویر و پرسش های کتاب، فقط کتاب دانش فنی پایه امور دامی فعال است. در نهایت نتایج بررسی ها نشان داد، در کتاب های مورد مطالعه، در متن، تصویرها و پرسش ها، بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت مقوله های غیرفعال بیشتر از مقوله های فعال است.

امروزه بحث گردشگری به عنوان یک منبع اقتصادی با ارزش برای کشورها مطرح می باشد. این مطالعه با هدف شناسایی نقش ترویج دردستیابی به توسعه منابع انسانی، احترام به حقوق گردشگران و در نهایت توسعه پایدار اکوتوریسم انجام شد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی – استنباطی می باشد. متغیر های مستقل شامل کارکردهای ترویج روستایی از دیدگاه کارشناسان ترویج و گردشگری در زمینه توسعه اکوتوریسم (کمک به مردم برای تفکر و پرورش یک روحیه جستجوگرانه، کمک به جلب مشارکت مردمی در حفظ قابلیت های اجتماعی- فرهنگی در توسعه اکوتوریسم، ارائه اطلاعات مورد نیاز در زمینه اکوتوریسم به بخش های تحقیقاتی ارائه فناوری های مربوط به توسعه اکوتوریسم انتقال دانش و مهارت های تکامل یافته در زمینه اکوتوریسم، تشویق ارباب رجوع برای مشکل یابی در زمینه اکوتوریسم تبادل اطلاعات به منظور آگاهی دادن و آگاهی یافتن در زمینه اکوتوریسم روستا و...) و متغیروابسته نیزتوسعه اکوتوریسم (قابیلیت های اجتماعی – فرهنگی و عوامل فردی) بود. حجم نمونه کارشناسان با استفاده از روش تمام شماری 127 نفر بود. ابزار تحقیق نیز مصاحبه و پرسشنامه بود که پایائی آن دارای میزان آلفای کرونباخ 0.83α = بدست آمد. نتایح تحلیل رگرسیون چند گانه مبین آن بود که در بخش کارکردهای ترویج از دیدگاه کارشناسان؛ تشویق ارباب رجوع برای مشکل یابی، انتقال دانش و مهارت های تکامل یافته در زمینه اکوتوریسم، میزان اطلاع رسانی در مورد قابلیت های جذب گردشگر در روستا، ایجاد ارتباط بین دست اندرکاران توسعه اکوتوریسم که در مجموع 30٪ از واریانس متغیر توسعه اکوتوریسم را در استان مازندران تبیین نموده و در آن نقش داشته اند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ویژگیهای کارآفرینی زنان روستایی در تعاونیهای استان سمنان انجام گرفته است. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی است. جامعه آماری تحقیق را کلیه زنان عضو تعاونیهای روستایی زنان استان سمنان (918=N) در بر می گیرند که از میان آنها با استفاده از نمونه گیری به روش تصادفی ساده و با انتساب متناسب، 110 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه ای بوده که روایی آن براساس نظر جمعی از استادان و پایایی بخشی از پرسشنامه (ویژگیهای کارآفرینی) نیز از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (80/0 =α) تأیید شده است. نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین متغیرهای برخورداری از خلاقیت، ریسک پذیر بودن، واقع بین بودن، آینده نگر بودن، سخت کوش بودن، اعتماد به نفس داشتن، آرمان گرا بودن، نتیجه گرا بودن با کارآفرینی تعاونی رابطه مثبت و معنی داری در سطح 99 درصد وجود دارد. نتایج رگرسیون گام به گام در خصوص تأثیر ویژگیهای کارآفرینی18 متغیر مورد مطالعه بر کارآفرینی تعاونی نیز مبین آن است که متغیرهای سخت کوش بودن و واقع بین بودن مهمترین ویژگیهای کارآفرینی اعضا هستند. این متغیرها توانایی تبیین 8/29% از واریانس ویژگیهای کارآفرینی را دارند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل اقتصادی موثر بر توانمند سازی اعضای تعاونیهای روستایی زنان استان ایلام انجام گرفته است.این تحقیق به لحاظ هدف،کاربردی و به لحاظ روش،توصیفی است.جامعه اماری تحقیق را کلیه زنان عضو تعاونیهای روستایی زنان استان ایلام(د=1242)در سال1389-90 در بر میگیرد که از میان انها با استفاده از نمونه گیری به روش تصادفی ساده و با انتساب متناسب ،128 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند.ابزار تحقیق،پرسشنامه ای بوده که روایی آن بر اساس نظر جمعی از استادان و پایایی بخشی از پرسشنامه(عوامل اقتصادی)نیز از طریق محاسبه ضریب آلفای کورنباخ(91%) تایید شده است. نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین متغیرهای میزان ایجاد و راه اندازی کسب و کار ،کنترل درآمد،ایجاد و پرورش روحیه کارآفرینی و شناخت بازار(همگی از طریق تعاونی)با میزان توانمند سازی اعضا رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.نتایج رگرسیون گام به گام در خصوص تاثیر گذاری هشت متغیر مورد مطالعه بر توانمندسازی اعضا نیز مبین ان است که متغیر ایجاد کسب و کار از طریق تعاونی مهمترین عامل تاثیرگذار بر توانمندسازی اعضاست.این متغیر توانایی تبیین 7.6% از واریانس توانمندی اعضا را دارد.