جامعه شناسی

ارزش های فرهنگی و ایدئو لوژی های اخلاقی از طریق ایجاد یک نظام شناختی ، اخلاقی و فرهنگی مرجع برای افراد ، تصمیم گیری های رفتاری فردی و جمعی را تحت تاثیر قرار می دهند. این تاثیر از طریق ایجاد تمایل به هم خوانی بین یک ارزش یا ایدئو لوژی خاص با رفتار وارد عمل می شود. در محیط های کار افراد با تمایل به یک یا چند ارزش فرهنگی یا ایدئو لوژی اخلاقی ، ممکن است غیر اخلاقی رفتار کنند. این پژوهش با هدف بررسی نقش ایدئو لوژی های اخلاقی (ایده آل گرایی، نسبیت گرایی و ماکیاولیسم) و ارزش های فرهنگی (مادی گرایی و فاصله قدرت) بر رفتارهای غیراخلاقی، پس از کنترل نقش استرس شغلی و فرسودگی شغلی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش، کارکنان یک صنعت تولید مواد شیمیایی بودند که از میان آنها 287 نفر به شیوه سهل الوصول انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه ایده آل گرایی، نسبیت گرایی، مادی گرایی، فاصله قدرت ، ماکیاولیسم، استرس شغلی، فرسودگی شغلی و رفتارهای غیراخلاقی بودند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پس از کنترل استرس شغلی، ایده آل گرایی و فاصله قدرت (3/22 درصد تبیین واریانس) قادر به پیش بینی رفتارهای غیراخلاقی هستند. امّا وقتی فرسودگی شغلی تحت کنترل درآمد، ایده آل گرایی، مادی گرایی و فاصله قدرت ) 7/20 درصد تبیین واریانس) رفتارهای غیراخلاقی را پیش بینی نمودند.

۳۵۰۵.

مارکوزه

نویسنده: استفان پانوسی

منبع: پژوهشکده سال دوم پاییز ۱۳۵۷ شماره ۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری نظریه های متاخر در جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۱۹۰۷ تعداد دانلود : ۱۰۲۷

۳۵۰۶.

افسانه ها و معتقدات باستانی ایران و چین

نویسنده: خجسته کیا

منبع: ایران آباد بهمن ۱۳۳۹ شماره ۱۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۷ تعداد دانلود : ۱۰۶۷

۳۵۰۷.

بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به خشونت (مطالعه موردی: دانش آموزان مقطع متوسطه بخش چوار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسین اسدی امید علی احمدی نادر بازیار

منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۵ بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۴۲ و ۴۳

کلیدواژه‌ها: عوامل اجتماعی خشونت جنسی خشونت عاطفی خشونت جسمی خشونت کلامی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات قشربندی و نابرابری اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۹۰۷ تعداد دانلود : ۹۶۵

این پژوهش در راستای بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به خشونت دانش آموزان دبیرستانی بخش چوار از توابع شهرستان ایلام در سال تحصیلی ۱۳۹۱-۱۳۹۲ صورت گرفته است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه بخش چوار (شهرستان ایلام) به تعداد 460 نفر تشکیل داده است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و فرمول کوکران تعداد210 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه ی محقق ساخته استفاده شد. روایی آن از طریق نظر خبرگان و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ (α=0.78) مورد بررسی قرارگرفت. فرضیه های پژوهش با استفاده از روش های آماری ضرایب همبستگی پیرسون، اسپیرمن، دورشته ای نقطه ای و آزمون رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که در بحث ابعاد خشونت، وجود انواع خشونت به میزان کل 43/3 درصد مورد تأیید قرار گرفته اند. نتایج و یافته های تحقیق نشان داد که متغیرهای قشراجتماعی، شهرنشینی، ارتباط با همسالان بزهکار، برچسب خشونت خوردن و پیوند اجتماعی با مدرسه با خشونت دانش آموزان رابطه مستقیم و معناداری دارند.

۳۵۰۸.

مقایسه سه گذرگاه معرفتی درباره «دانش بومی» در ایران با تاکید بر تحولات مفهومی، ساختی و کارکردی علم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مقصود فراستخواه

منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال سوم بهار ۱۳۸۸ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلیدواژه‌ها: علم ایران دانش بومی دانش محلی دانش جهانی تحولات

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم

تعداد بازدید : ۱۹۰۹

اثبات گرایی در علم، و توسعه گرایی مبتنی بر آن، پیش از این که بتواند در ایران نیز مانند اروپا در یک دوره زمانی، سنت های نیرومند علمی، تحقیقاتی و آکادمیک خود را مستقر بکند، مواجه به رویکردهای پراکنده «نااثبات گرایی» و «مابعد اثبات گرایی» شده است و به جای این که سنتز ثمربخشی از اندیشیدن در باب علم، اتفاق بیفتد، شاهد بودیم که چگونه در ایران دهه 50 شمسی؛ گفتارهای مبهم بومی شدن علم و دانشگاه در لفافه ای از نقد اثبات گرایی، نقد کمیت گرایی و نقد ایدئولوژی «علم- آیین»، سر از ایدئولوژی ها و پروژه های اسلامی سازی در پایان همان دهه و بعد از آن، درآورد، و به تاویل هایی اجتماعی و سیاسی انجامید که اساسا در نیت مولفان نخست نیز نبود. آن گاه، دیگر باره به سبب هزینه های سنگین گفتمان «ایدئولوژیک کردن و آیینی کردن علم» هر گونه بحث از نسبت علوم با واقعیت های فرهنگی و اجتماعی بومی و محلی، به صورت یک تابو یا فوبیای شبه پوزتیویستی درآمده است. علت این امر، از یک سو فقر نظری و از سوی دیگر آسیب پذیری های زمینه ای و ساختاری در جامعه ما بوده است

۳۵۰۹.

بازنمایی زندگی روزمرة جوانان در سریال فاصله ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سجاد فرجی عبدالله گیویان نعمت الله فاضلی

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: بازنمایی نشانه شناسی زندگی روزمرة جوانان جوانان مدرن جوانان سنتی سیستم زیست جهان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۷ تعداد دانلود : ۸۵۴

این مقاله با هدف ترسیم کیفیت بازنمایی زندگی روزمرة جوانان در تلویزیون ایران، از طریق بررسی بازنمایی زندگی روزمرة جوانان در سریال فاصله ها و با بهره گیری از نظریات بازنمایی و انتقادی زندگی روزمره، انجام شده است. نتایج نشان می دهد که در سریال فاصله ها، بر اساس فن کلیشه سازی، برخوردی گزینشی و متعصبانه با زندگی روزمرة جوانان صورت گرفته است و، ضمن گروه بندی جوانان به سنتی و مدرن، مرز میان «ما» و «آن ها» مشخص شده است. دیدگاه مسلط سریال پُرکردن فاصلة ارزشی بین جوانان با هم نسلان خود و پدرانِ آرمان گراست. سریال، با تبلیغ فرهنگی علیه جوانان، آن ها را در موضع ضعف قرار می دهد و قصد سازمان دهی زندگی روزمرة آنان را دارد. از سوی دیگر شاهد هستیم که، تحت تأثیر سیستم بر زیست جهان، کنش ارتباطی کنش گران جوانِ زندگی روزمره با هم نسلان خود و نهادهای اجتماعی دچار اختلال گشته است؛ جالب آن که هر کدام از نهادهای اجتماعی به شیوه ای مشابه با مسائل زندگی روزمرة جوانان برخورد می کنند

۳۵۱۰.

بررسی ارث زن در قانون و عرف ایران و هندوستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیرحمزه سالارزایی مینا صابردوست

منبع: مطالعات شبه قاره سال ششم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: زن ارث حقوق مالی عرف حقوق عرفی حقوق مدون

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۶ تعداد دانلود : ۱۰۵۹

در این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی و ابزار کتابخانه ای تهیه گردیده است، ارث زن در قانون وعرف ایران و هندوستان به صورت مقایسه ای، مورد بحث قرار گرفته است. ارث متعلق به زن از نظر قوانین اسلام، ملک طلق وی تلقی شده و حتی زن، ملزم نیست آن را برای مخارج زندگی شخصی خود هزینه کند؛ چرا که نفقه ی او بر عهده ی اولیا و همسر اوست. در قانون هند، زن دارای ارثی برابر با مردان است. درحالی که در هر دو کشور، عرف در برخی موارد، مانع رسیدن زنان به ارث می شود، این مشکل در کشور هندوستان نسبت به ایران، مشهودتر و بیشتر است. از آن جا که اسلام، دینی کامل و همه جانبه است و جهانی شدن آن، برطرف شدن شبهه های وارده است و همچنین از مواضعی که بسیار مورد هجمه ی دشمن قرار گرفته، مسائل مربوط به زنان است؛ بنابراین بررسی مقایسه ای آن در قالب جامعه ای اسلامی مانند ایران با سایر مذاهب و جوامع ضروری است. از این رو با بررسی تطبیقی ارث زن در قانون و عرف ایران اسلامی و هندوستان، چنین نمودار می شود که به طور کلی در مجموع با توجه به قانون و عرف هر دو کشور، دسترسی زن به سهم الارث خود بیشتر از کشور هندوستان است.

۳۵۱۱.

گفت و گو: ریشه یابی پیدایش و تحولات بعدی سازمان مجاهدین خلق اولین تلاش ها و نتایجی فراتر از انتظار (10)

مصاحبه کننده: لطف الله میثمی مصاحبه شونده: سعید شاهسوندی

منبع: چشم انداز ایران اردیبهشت و خرداد ۱۳۸۹ شماره ۶۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۸ تعداد دانلود : ۱۰۸۸

۳۵۱۲.

بررسی رابطه طرد اجتماعی و آمادگی برای اعتیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم قاضی نژاد الهام ساوالان پور

منبع: مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم سال شانزدهم زمستان ۱۳۸۷ شماره ۶۳ «ویژه نامه علوم اجتماعی (۶)»

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات

تعداد بازدید : ۱۹۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۷۰

۳۵۱۳.

شناخت سازمان با رویکرد استعاره ای: سازمان به مثابه کانون طیف های متقاطع

نویسنده: سید مهدی الوانی محمدحسین رحمتی

منبع: روش شناسی علوم انسانی (حوزه و دانشگاه) زمستان ۱۳۸۶ شماره ۵۳

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۵ تعداد دانلود : ۱۱۳۹

۳۵۱۴.

پیوند و تعامل اوقات فراغت و سرمایه اجتماعی در میان جوانان ایرانی

نویسنده: غلامرضا غفاری

منبع: مطالعات جوانان تابستان ۱۳۸۷ شماره ۱۳

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۱۴

۳۵۱۵.

ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی در نواحی روستایی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: داریوش بوستانی محمدحسین ابتکاری احمد محمدپور

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال اول پاییز ۱۳۹۱ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی شاخص های عینی روستا و شاخص های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۴ تعداد دانلود : ۱۸۶۵

هدف مقاله حاضر، ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی نواحی روستایی استان های مختلف کشور است. روش پژوهش، بنا به ماهیت موضوع تحقیق، گستردگی و پراکندگی شاخص ها، روش اسنادی است و بر روش تحلیل بر تحلیل ثانویة داده های سرشماری، سالنامه های آماری استان ها، داده های سازمان ثبت احوال، داده ای وزارت تعاون، بهداشت و آموزش پزشکی متکی است. یافته ها حاکی از آن است که، در همة شاخص های مورد بررسی، اختلاف و نابرابری از نظر دسترسی به شاخص های کیفیت زندگی در بین نواحی روستایی استان های مختلف کشور وجود دارد. بر اساس 17 شاخص بهداشتی، اجتماعی و سکونتی ارزیابی شده در این تحقیق، نواحی روستایی استان های اصفهان، یزد، سمنان، مازندران، چهارمحال بختیاری، فارس، قم، خوزستان و بوشهر در سطح برخوردار از شاخص های کیفیت زندگی بودند. همچنین استان های سیستان و بلوچستان، لرستان، ایلام، کرمانشاه، آذربایجان غربی، کهکیلویه و بویراحمد، زنجان و گیلان در سطح محروم از امکانات قرار داشتند و نقاط روستایی سایر استان ها جزء روستاهای نیمه برخوردار به شمار می آیند.

۳۵۱۶.

پوشش زنان و احساس امنیت در فضاهای عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید حسین سرا ج زاده فاطمه جواهری الهام رحمتی

منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال نهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: زنان بزه دیدگی مزاحمت جنسی امنیت جنسی پوشش بدن

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۷ تعداد دانلود : ۱۲۲۳

درباب تبیین امنیت جنسی زنان و برطرف کردن احساس ناامنی آنها در فضاهای عمومی دیدگاه های متفاوتی مطرح است. دراین میان، برخی بر این عقیده اند که پوشش بدن می تواند عاملی درجهت کاهش مزاحمت های جنسی و تجربه های ناخوشایند زنان باشد و احساس امنیت آنان را در مکان های عمومی افزایش دهد. این دیدگاه با آن دسته از دیدگاه های جرم شناختی هم خوان است که بر نقش بزه دیده در قربان یشدن او تأکید دارند. این مقاله بر آن است تا با مطالعة میزان امنیت جنسی زنان در فضای عمومی و نقش پوشش آنها در میزان امنیت، نظریة آسیب سازی بزه دیده را آزمون کند و به پرسش های تحقیق پاسخ دهد. به این منظور، اطلاعات تحقیق درقالب روش پیمایش و با استفاده از پرسش نامه و نظرخواهی از 300 دانشجوی دانشگاه خوارزمی (تربیت معلم تهران) به دست آمد (سال 1390 ). یافته ها نشان داد که اگرچه پوشش بدن می تواند در کاهش مزاحمت های جنسی نقش داشته باشد، احساس امنیت زنان را تأمین نمی کند و این احساس بیشتر با ساختار روابط جنسیتی در جامعه مرتبط است.

۳۵۱۷.

نقش عوامل فرهنگی در حفاظت از منابع طبیعی

نویسنده: جعفر یعقوبی

منبع: جهاد خرداد و تیر ۱۳۸۱ شماره ۲۵۰ و ۲۵۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۴ تعداد دانلود : ۹۸۶

۳۵۱۸.

توسعه فرهنگی در ایران چالش ها و راهکارها

نویسنده: محمدعلی تصدیقی فروغ تصدیقی

منبع: مهندسی فرهنگی بهمن و اسفند ۱۳۸۵ شماره ۶ و ۷

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۵ تعداد دانلود : ۹۹۰

۳۵۱۹.

بازنمایی و تحلیل الگوی خانواده اسلامی ایرانی در گفتمان انقلاب اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: ایمان عرفان منش

منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۲۳)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی گفتمان عدالت انقلاب اسلامی الگو خانواده اسلامی ایرانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۵ تعداد دانلود : ۸۳۶

مناقشات گفتمانی عرصه های سیاسی و فرهنگی در جامعه، بر نهادهای اجتماعی تأثیر می گذارد. در این میان، نهاد خانواده، به منزلة کانون سبک زندگی، در معرض الگوسازی گفتمان ها قرار می گیرد. در ایران، پس از انقلاب اسلامی، توجه به الگویی از خانواده برای تحقق سبک زندگی اسلامی ایرانی و کاستن از برخی مسائل اجتماعی و فرهنگی، ضروری تلقی شده است. در این مقاله، با استفاده از نظریات تحلیل گفتمانی و بر اساس روش تحلیل گفتمان (مدل تحلیلی ترکیبی فرکلاف، لاکلاو و موفه) می کوشیم تا مؤلفه های الگوی خانواده اسلامی ایرانی را به عنوان محصول و کفایت تجربی گفتمان انقلاب اسلامی در سه سطح توصیفی، تفسیری و تبیینی تحلیل کنیم. بر طبق نتایج مقاله، الگوی خانواده اسلامی ایرانی بر محور مفاهیم «عدالت محوری»، «اصالت فرد و جمع»، «ارزش های اسلامی» و «فرهنگ ایرانی» مفصل بندی شده و دال مرکزی آن «اسلام و فرهنگ ایرانی» است. همچنین این الگو با ارکان هویتی جامعه ایران سازگاری و تناسب دارد.

۳۵۲۰.

رابطه سرمایه فرهنگی و گرایش جوانان به مد (تفاوت بین دختران و پسران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: طاهره قادری سپیده رضایی

منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) پاییز ۱۳۹۳ شماره ۶۶

کلیدواژه‌ها: سرمایه فرهنگی گرایش به مد نیاز به کسب منزلت تفاوت گرایش دختران و پسران به مد

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۵ تعداد دانلود : ۱۹۳۸

هدف این تحقیق شناخت رابطه بین سرمایه فرهنگی و ابعاد آن و گرایش به مد است و این که دختران و پسران از این لحاظ چه تفاوتی با هم دارند؟ برای پاسخ به این سوال جوانان شهر شیراز به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. در ابتدا با انجام مصاحبه اکتشافی اطلاعاتی به دست آمد، سپس با نمونه گیری سهمیه ای و با استفاده از روش پیمایش و تکنیک پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز از 435 نفر از جوانان گرفته شد. متغیرهای مستقل این تحقیق از نظریه های فمینیسم رادیکال، بوردیو و وبلن گرفته شد. بنابر نظریه فمینیسم رادیکال، بین زنان و مردان از لحاظ گرایش به مد تفاوت وجود دارد؛ یعنی زنان بیش از مردان به مد گرایش دارند. در نمونه این تحقیق دختران و پسران در میزان گرایش به مد با هم تفاوت معناداری نداشتند و این فرضیه اثبات نشد. بنابر نظریه وبلن، میزان نیاز به کسب منزلت و میزان گرایش به مد با هم رابطه مثبتی دارند. در نمونه این تحقیق نیاز به کسب منزلت و گرایش به مد رابطه ای با هم نداشتند. مطابق با نظریه بوردیو، بین میزان سرمایه فرهنگی و میزان گرایش به مد رابطه معکوسی وجود دارد؛ در این تحقیق، دو بعد از سرمایه فرهنگی یعنی سرمایه فرهنگی تجسم یافته و نهادینه شده با گرایش جوانان به مد رابطه مستقیمی را نشان داد.

درخت حوزه‌های تخصصی