شناسایی مؤلفه های سازمان اخلاقی از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت اسلامی سال ۲۸ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱
149-174
حوزه‌های تخصصی:
تحقق سازمانهای اخلاقی نیازمند شناسایی مؤلفههایی است که بتوان براساس آنها بایدها و نبایدهای رفتاری را تعیین کرد. مؤلفههای اخلاقی براساس جهانبینی افراد معنا پیدا میکند و والاترین تعریف نسبت به اخلاق در جهانبینی اسلامی قابل مشاهده است؛ از اینرو شناسایی مؤلفههای سازمان اخلاقی نیز براساس مکتب اسلام انجام شده است؛ بدینمنظور با استفاده از تحلیل مضمون، آیات قرآن کریم و گزارههای نهجالبلاغه مورد مطالعه و تدبر قرار گرفت و 68 مضمون پایه، 16 مضمون سازماندهنده و دو مضمون فراگیر مشخص شد. مضمون فراگیر عوامل سازمانی شامل مضمونهای سازماندهنده شایستهسالاری، آموزش اصول اخلاقی، تصمیمگیری مشارکتی، استفاده صحیح از منابع سازمانی، رعایت اعتدال، عدالت سازمانی، پیشبینیپذیری، ایجاد نظام تشویق و تنبیه براساس عملکرد و ایجاد واحدهای نظارتی را مورد توجه قرار داده است و مؤلفههای انسانی، مضمونهای سازماندهنده رفتار شهروندی سازمانی، پرهیز از رفتارهای آمرانه، عملکرد اخلاقی، حفظ احترام افراد، رعایت حریم خصوصی افراد، حفظ عزتنفس، سوءاستفاده نکردن از پست و مقام را مدنظر دارد.