علوم اسلامی

در قرآن، مادة «دین» و مشتقات آن 101 بار و در سه معنا به کار رفته است: آیین و شریعت، جزا و پاداش، بدهی و قرض. معنای نخست زمانی است که این ماده به هیئت «دین» درآمده است و در معنای دوم بر وزن اسم مفعول «مَدِین» و ترکیب مضاف و مضاف الیه «یوم الدین» (روز جزا و قیامت) آمده است و معنای سوم هنگامی است که به صورت «دَیْن» میآید. در این میان در چهار آیه (ذاریات/ 6 ؛ انفطار/ 9؛ تین/ 7؛ ماعون/ 1) که در آنها واژة «دِین» به کار رفته است، بیشتر مترجمان و مفسران، بر خلاف سایر موارد کاربرد این واژه، آن را به معنایی غیر از «آیین و شریعت» دانسته اند. اما بررسی دقیق این آیات و فهم سباقی و سیاقی آنها ثابت میکند که در این موارد به ویژه در سه آیة اخیر نیز همانند دیگر موارد استعمال واژة «دین» در قرآن، به همان معنای آیین و شریعت و خصوص دین اسلام است و در سورة ذاریات این معنا برتری دارد.

۱۶۰۵.

گذری بر «شرح حدیث جنود عقل و جهل»

نویسنده: رضا مختاری

منبع: آیینه پژوهش ۱۳۷۸ شماره ۵۸

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات کتابشناسی

تعداد بازدید : ۱۵۰۸۵

۱۶۰۶.

اهتمام به آرای عمومی و دید مردم در نگاه علی (ع)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمدجواد ارسطا

منبع: حکومت اسلامی ۱۳۷۹ شماره ۱۷

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۶۵

۱۶۰۷.

نظارت بر قدرت از دیدگاه قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: رضا دلاورى

منبع: علوم سیاسى ۱۳۸۱ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: قدرت اندیشه سیاسى قرآن نظارت

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی مفاهیم فقه سیاسی نظارت عمومی

تعداد بازدید : ۱۵۰۶۱

این مقاله ضمن بررسى معانى لغوى و اصطلاحى نظارت، به ابزارها و راهکارهاى کنترل قدرت در قرآن پرداخته است و امانت دانستن قدرت عمومى، نقد پذیرى و پرهیز از استبداد رأى، مذمت تکبر و تأکید بر لزوم تواضع و فروتنى در مقابل مردم، مساوات در برابر قانون و شورا را به عنوان راه‏هاى جلوگیرى از فساد قدرت در قرآن مورد بررسى قرار داده است.

۱۶۰۸.

مروری بر شاخص های سبک زندگی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین خطیبی ابوالفضل ساجدی

منبع: معرفت سال بیست و دوم اردیبهشت ۱۳۹۲ شماره ۱۸۵ «ویژه سبک زندگی»

کلیدواژه‌ها: معنای زندگی حیات انسانی حیات طیبه فلسفه زندگی سبک زندگی قرآنی حیات عقلانی شاخص های سبک فردی و سلوک اجتماعی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۵۸ تعداد دانلود : ۵۹۴۳

رسیدن به سبک زندگی مطلوب اسلام و ارزیابی سبک زندگی موجود در جوامع مسلمان در گرو دانستن شاخص های زندگی اسلامی است. این تحقیق با بهره گیری از شیوه کتابخانه ای و تحلیل محتوای داده های عقلی و نقلی، که منابع استخراج سبک زندگی اسلامی به شمار می روند، به تعیین شاخص های سبک زندگی فردی و اجتماعی می پردازد. بر اساس فلسفه زندگی برآمده از آیات و روایات، سبک زندگی اسلامی ریشه در شکوفایی ارزش های عقلی و فطری داشته، در حیات عقلانی تجلی می یابد. حیات طیبه اسلامی، رهاورد سبک فردی عقلانی و سلوک اجتماعی عاقلانه است. برخی مؤلفه های سبک زندگی اسلامی در بُعد فردی عبارت اند از: برنامه ریزی نیکو و برنامه های نیکو، نیکوگفتاری و گفتارهای نیکو، نیکوخوری و خوراک نیکو و نیکوخوابی و رؤیاهای نیکو. مفاهیم دیگری همچون سلوک متواضعانه و در عین حال عزتمندانه و نیز سلوک متعبدانه، عادلانه، متعادلانه، صادقانه، مسئولانه و مجاهدانه از مؤلفه های سلوک اجتماعی عاقلانه شمرده می شوند. مجموعه این مؤلفه ها، حیات طیبه انسانی و سبک زندگی اسلامی را تشکیل می دهند. هدف این مقاله ارائه شاخص هایی به منظور سنجش میزان تحقق حیات عقلی است.

۱۶۰۹.

سیماى زن در خطاب هاى قرآن

نویسنده: حمید پارسانیا

منبع: بانوان شیعه ۱۳۸۴ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: جنسیت خطابات قرآنى حقیقت انسانى فمنیسم

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۶۰

موج سوم فمنیسم تحت تأثیر اندیشه‏هاى پست مدرن، علم را به ساختار زبانى و در نهایت، به عنصر جنسیت ارجاع مى‏دهد و معتقد است که غلبه مرد، علم و همچنین زبانى مردانه به دنبال آورده است. بر اساس این دیدگاه، قرآن نیز که به زبان عربى نازل شده است، هویتى مذکر دارد. اما واقع آن است که قرآن عنصر جنسیت را در حقیقت انسانى دخیل نمى‏داند و بسیارى از خطاب‏هاى قرآنى متوجه حقیقت انسانى‏اند. اما حتى در مواردى که از نظر محاورات عام زبان عربى، خطاب با ضمیر مذکر بیان شده، بیان قرآن به گونه‏اى است که ظهور کلام را متوجه حقیقت انسانى مى‏کند.

۱۶۱۰.

اقامتگاه‌های حضرت فاطمه (س)

نویسنده: غلامرضا گلی زواره قمشه ای

منبع: فرهنگ کوثر ۱۳۸۶ شماره ۶۹

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۴۹

۱۶۱۱.

رنسانس شیعی: توسعه ایرانی - اسلامی

نویسنده: احمد رهدار

منبع: پگاه حوزه ۱۳۸۹ شماره ۲۸۰

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام فرق و مذاهب تشیع

تعداد بازدید : ۱۵۰۳۳

۱۶۱۲.

سر مقاله: انقلاب اسلامی، رستاخیز استکبار ستیزی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: غلام نبی گلستانی

منبع: اندیشه حوزه ۱۳۷۷ شماره ۱۵

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی ولایت فقیه انقلاب و نظام جمهوری اسلامی

تعداد بازدید : ۱۵۰۲۰

۱۶۱۳.

تعریف، حدود و انواع آزادی در حکومت دینی، از دیدگاه نهج البلاغه

نویسنده: فرهاد عباسی

منبع: مطالعات حقوق بشر اسلامی سال اول زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: آزادی نهج البلاغه حکومت دینی انواع آزادی حدود آزادی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۰۳ تعداد دانلود : ۶۰۴۵

در دین اسلام مقوله ی آزادی اهمیت فراوانی دارد. بر مبنای اسلام، از آنجا که انسان موجودی آزاد است، همواره باید حریم آزادی او حفظ گردد، لذا آزادی حق فطری هر انسانی می باشد و از او قابل سلب نیست. در نهج البلاغه و بینش امام علی(ع) تأکیدات فراوانی بر مقوله آزادی شده است. اصول حاکم بر حکومت دینی در نهج البلاغه، پرهیز از اجبار و اکراه و توجه به حقوق و آزادی هاست. در این مقاله ضمن تعریف آزادی، انواع آزادی از قبیل آزادی معنوی، آزادی عقیده، آزادی بیان، آزادی احزاب و اقلیت های مختلف و آزادی انتخاب حاکم اسلامی در حکومت دینی از دیدگاه نهج البلاغه، بررسی، و نیز به حدود آزادی پرداخته شده است.

۱۶۱۴.

فلسفه اخلاق

نویسنده: ر.م هیر محمد سعیدی مهر

منبع: کیهان اندیشه ۱۳۷۲ شماره ۵۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۹۷۹

۱۶۱۵.

عقیل در آینه حقیقت

نویسنده: یوسف بیات

منبع: فرهنگ کوثر ۱۳۷۹ شماره ۴۷

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی سایر

تعداد بازدید : ۱۴۹۸۰

۱۶۱۶.

مهدویت از دیدگاه اسماعیلیان و قرمطیان(مقاله پژوهشی حوزه)

منبع: مجله تاریخ اسلام ۱۳۸۵ شماره ۲۷

کلیدواژه‌ها: مهدویت فاطمیان قرمطیان اسماعیلیان اسماعیل بن جعفر محمد بن اسماعیل عبیدالله مهدی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام

تعداد بازدید : ۱۴۹۲۸

۱۶۱۷.

تعریف انسان از دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرتضی شجاری

منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز ۱۳۸۳ شماره ۱۹۱

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلسفه تطبیقی

تعداد بازدید : ۱۴۹۰۵

ارسطو، انسان را به "حیوان ناطق" تعریف کرده است. فیلسوفان و بعضاً عارفان این تعریف را پذیرفته‌اند اما در تفسیر آن با هم اختلاف دارند. ابن عربی تعریف ارسطویی از انسان را نمی‌پذیرد. از نظر وی انسان جامع حقایق عالم و حقایق حق است و لذا در تعریف انسان باید گفت موجودی است که دارای دو صورت است: صورت عالم و صورت حق. ملاصدرا که در فسلفه خویش به شدت متاثر از آرای ابن عربی است، کوشیده است در تعریف انسان قول ابن عربی را با تعریف ارسطویی هماهنگ سازد. در این مقاله دیدگاه ابن‌عربی و ملاصدرا در تعریف انسان مورد تحلیل قرار می‌گیرد. این تحلیل بر اساس مبانی فکری این دو متفکر است و لذا در ابتدا از امکان و روش شناخت انسان - از دیدگاه بان دو اندیشمند - بحث می‌شود.

۱۶۱۸.

عمّ جزو

نویسنده: سید محسن موسوی آملی

منبع: بشارت ۱۳۸۷ شماره ۶۹

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات مباحث کلی علوم قرآن

تعداد بازدید : ۱۴۹۰۴

۱۶۱۹.

در محضر قرآن / اصحاب سبت

نویسنده: زهرا عاشوری

منبع: نامه جامعه ۱۳۸۵ شماره ۲۳

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۸۹۷

۱۶۲۰.

لباس و پوشش در سیره نبوى(ص)

نویسنده: جواد محدثى

منبع: فرهنگ کوثر ۱۳۸۰ شماره ۴۹

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۸۹۴

درخت حوزه‌های تخصصی