تمایزشناسی بنیادین علامه جعفری و یاسپرس در رویکرد به موقعیت مرزی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انسان پژوهی دینی سال ۲۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۱
89 - 112
حوزه‌های تخصصی:
موقعیت مرزی انگاره ای است که اندیشه و تأمّل درباره آن، در میان فیلسوفانی که دغدغه انسان و ماهیت انسان را دارند، به شکل جدی مطرح است؛ اگرچه اصل آن نه برای فیلسوفان بلکه برای همگان جالب و پرجاذبه است. در میان فیلسوفان غرب، متفکران اگزیستانسیالیسم در آرا و اندیشه هایشان دغدغه وجود اصیل و واقعی انسان را بیشتر نمایان ساختند. به باور اینان فردیت آدمی و احوالات او، بیش از همه حاصل احوال انضمامی و گزارش ها و دریافت های حضوری انسان است. چنان که توجه یاسپرس به موقعیت های مرزی با شرایط بیماری و خانوادگی که خود گزارش می دهد، تناسب دارد. از این رو یاسپرس نخستین بار برای دستیابی به خود واقعی موقعیت های مرزی را مفهوم سازی کرد. چرا که انسان با قرار گرفتن در یک موقعیت تشویش در می یابد شناختی که از خویش داشته، چندان قابل اطمینان نیست. نتایج حاصل از تحلیل و ترکیب داده های جمع آوری شده نشان می دهد که این امر از منظر اندیشه اسلامی مبتنی بر خوانش علامه جعفری قابل قبول نیست. پرسش اصلی تحقیق آن است که آیا دستیابی به خود حقیقی و عالی انسان، آن گونه که یاسپرس بدان باور دارد، لزوماً در گرو قرار گرفتن چنین موقعیت هایی است؟ شناخت دقیق و ارزیابی منصفانه از حدود مرزی در اندیشه یاسپرس درگرو شناخت ماهیت و مولفه های آن است. این پژوهه با روش توصیفی - تبیینی و به تحلیل و ارزیابی این دیدگاه از نظرگاه علامه جعفری می پردازد.