درخت حوزه‌های تخصصی

هنر و معماری

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
تاریخ هنر جنبش ها/سبک ها/مکاتب گروه های ویژه منابع و کلیات نقد و بررسی کتاب هنرهای زیبا هنرهای کاربردی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۳۸۱ تا ۱٬۴۰۰ مورد از کل ۲۹٬۵۴۵ مورد.
۱۳۸۱.

بررسی نقوش گیاهی در تزئینات گچ بری طاق نمای گنبد خانه مسجد جامع هفتشویه اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگره تابستان ۱۴۰۳ شماره ۷۰ 57 - 71

کلیدواژه‌ها: مسجد جامع هفتشویه تزئینات گچ بری نقوش گچ بری ایلخانی نقوش گیاهی تزئینات طاق نمای گنبد خانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۱۱۴
مسجد جامع هفتشویه در ورودی روستای هفتشویه از منطقه قهجاورستان در شمال شرقی شهر اصفهان واقع شده است. این مسجد عصر سلجوقی به دلیل آسیب های بسیار در سده هشتم هجری قمری موردبازسازی کلی قرار گرفت که در این میان بیشتر به ظاهر بنا توجه شد تا به استحکام آن، درنتیجه اکنون با یک بنای نیمه مخروبه روبه رو هستیم. از تزئینات گچ بری بر جامانده در این بنا می توان به محراب و بخشی از طاق نمای جبهه غربی گنبد خانه اشاره کرد. هدف این پژوهش شناخت ویژگی های بصری نقوش گیاهی آرایه های گچی موجود در طاق نمای ضلع غربی گنبد خانه مسجد جامع هفتشویه است. در راستای دستیابی به هدف پژوهش، پرسش اصلی این است که 1. ویژگی های تزئینات نقوش گیاهی طاق نمای گنبد خانه این مسجد چیست؟ 2. پرکاربردترین نقوش به کاررفته کدام است؟ این پژوهش توصیفی-تحلیلی به شیوه ی کتابخانه ای در بخش نظری و به شیوه میدانی در بخش عملی انجام گرفته و روش تجزیه وتحلیل اطلاعات کیفی است. نتایج مطالعات نشان داد نقوش اسلیمی دارای انواع تک قوس، دو قوس و سه قوس بوده که با سه نوع تزیین شامل طرح هندسی، شیارهای منحنی هلال مانند و طرح بادبزنی در دو ساختار سر اسلیمی به شکل بادامچه و بدون شکل بادامچه کارشده است. نقشمایه گل شش پر نیز در انتهای قوس های اسلیمی و یا به صورت مجزا همچون زوائد روی بندها قابل مشاهده می باشد و نوار تزئینی با طرح کنگره دار شانه عسلی به عنوان تزیین در نقوش استفاده شده است. روش مرسوم قرینه سازی در طراحی موردتوجه نبوده و هنرمند بیشتر از روش بی قرینگی بهره برده و تلاش دارد تا تعادل و توازن طرح را با اعمال ارزش های بصری در نقشمایه ها حفظ کند. نقشمایه ها در کتیبه به بهترین شکل با یکدیگر در تعامل هستند و به موقعیت ها، کمبودها و کنش های یکدیگر پاسخ می دهند.
۱۳۸۲.

بررسی سیر تطور در نمای خانه های معاصر ایران با اقتباس از معماری غربی (نمونه موردی: خانه های دوره پهلوی ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنر و تمدن شرق سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۴۵ 14 - 29

کلیدواژه‌ها: تطور معماری غربی معماری پهلوی خانه نما

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۲۰۵
یکی از عواملی که در جامعه، سیر تطور را نشان می دهد، معماری است. در ایران نیز همانند سایر نقاط با تکیه بر تغییرات انجام شده در ابعاد مختلف جامعه، معماری سیر تغییراتی را به خود دیده است. این تغییرات در دوره معاصر با ورود مدرنیته به کشور و تأثیرپذیری از غرب در دوره پهلوی برجسته تر است. دگرگونی های معماری در بناهای مسکونی به ویژه در خانه های دوره پهلوی با اقتباس هایی از معماری غربی شکل گرفته است. یکی از ابعاد طراحی معماری، نمای بناها است که در دوره مذکور مؤلفه های بصری آن تغییرات قابل توجهی داشته است. در این پژوهش به بررسی سیر تطور در نمای خانه های معاصر ایران با تأثیرپذیری از معماری غربی، با تأکید بر خانه های مسکونی دوره پهلوی در ارومیه پرداخته خواهد شد و تأثیر معماری غربی بر تغییر ساختارها و جزئیات نماهای خانه ها موردبررسی قرار خواهد گرفت. دراین پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی برای مرور ادبیات تحقیق و بررسی عناصر و الگوهای اقتباس شده در نماهای خانه های مسکونی ارومیه در دوره پهلوی استفاده شده است. جامعه آماری، 16 نما از خانه های مسکونی ارومیه است که به صورت هدفمند جهت تحلیل انتخاب شده است. نتایج حاصل از تحلیل ها نشان می دهد بین مؤلفه های بررسی شده فرم بنا، تزئینات و مصالح بیشترین الگوپذیری از معماری غربی را پارامترهای فرم بنا و تزئینات داشته است. از تغییرات مهم می توان به تغییر از نماهای متقارن به نامتقارن، تغییر محل مرکزیت ورودی بنا، اندازه و شکل پنجره ها و تغییر در مصالح، حضور ایوان ستون دار در دوره های اولیه و حذف آن در سال های بعد، تغییر در نوع سقف بناها، جانمایی بالکن در جداره نمای خیابانی در بناهای متأخر به عنوان نمادی از برون گرایی اشاره کرد. 
۱۳۸۳.

نشانه شناسی فیلم «اژدها وارد می شود»

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای هنر دوره ۲ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ 121 - 138

کلیدواژه‌ها: نشانه شناسی نشانه سینما اژدها وارد می شود مانی حقیقی روایت پست مدرن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۲۲
وجود نشانه ها و کاربرد علم نشانه شناسی در پیرامون ما واضح و مبرهن بوده و از نشانه ها در سرتاسر زندگی ازجمله در هنر استفاده های زیادی صورت گرفته است. یکی از بسترهای استفاده از آنها در هنر، سینما و صنعت فیلم سازی است. استفاده از نشانه ها در این حوزه علاوه بر کمک به بیان مفاهیم به صورت ضمنی و غیرمستقیم، برای بیان ایدئولوژی های مختلف نیز کاربرد دارد. در نتیجه خوانش آثار با این دید می تواند به در درک و دریافت مفهوم اصلی کمک زیادی انجام دهد. مانی حقیقی کارگردان فیلم اژدها وارد می شود با پیشینه هنری و فلسفی خود و دانشش در زمینه نشانه شناسی توانسته است در این اثر فرصت خوبی را جهت مطالعه نشانه ها فراهم آورد و مفاهیمی را در لایه های پنهانی فیلم برای مخاطبان بگنجاند. در این مقاله سعی شده است تا علاوه بر آشنایی با مفاهیم اصلی نشانه شناسی، با تحلیل این فیلم و خوانش آن از منظر نشانه شناسی به درک بهتری از نشانه ها و همچنین فیلم اژدها وارد می شود دست یافته شود. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی بوده و با هدف کشف و تبیین روابط میان پدیده ها و نشانه های موجود در فیلم صورت گرفته است. گردآوری اطلاعات بر حسب روش کتابخانه ای و با کمک مقالات، کتاب های موجود و از طریق مطالعه اطلاعات تصویری صورت گرفته است. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که کارگردان اثر، از شخصیت سازی تا لایه های زیرین اثرش برای انتقال مفهوم از انواع نشانه ها بهره بری داشته و حتی محیطی که جهان فیلم در آن در حال شکل گیری است، با توجه به همین ابزار، یعنی نشانه ها و انتقال ضمنی مفهوم انتخاب شده است.
۱۳۸۴.

ارزیابی بازآفرینی خلاق مبتنی بر اقتصاد محلی در محدوده تاریخی مسجد کبود شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت شهری دوره ۲۲ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۷۵ ۱۲۸-۱۱۳

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی بافت تاریخی توسعه اقتصادی محله محور اقتصاد خلاق شهری محوطه مسجد کبود تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۷۷
توسعه اقتصاد خلاق، محور اصلی این پژوهش است بافت های تاریخی در چند سال اخیر با چالش های متعددی روبرو شده اند به گونه ای که نتوانسته اند جاذبه اقتصادی مناسبی برای ساکنان ایجاد کنند. هدف این پژوهش توجه بهینه در مدیریت و طراحی شهری به مسائل اقتصادی در کنار برنامه برای رفع نیاز های فعلی در چشم انداز نهایی است تا با بهره برداری از قابلیت های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ساکنان محله ها در بافت های تاریخی با توجه به ظرفیت موجود در آنها، بتوان مولفه های اقتصادی جدید مبتنی بر ارزش ها و ظرفیت آنها ارایه کرد. این تحقیق با هدف ارزیابی بازآفرینی های انجام یافته پیرامون محوطه مسجد کبود براساس مولفه های اقتصاد خلاق، از نوع پژوهش های کیفی می باشد که با روش توصیفی-تحلیلی انجام یافته است. داده های لازم برای تحلیل و پژوهش از طریق مطالعات اسناد کتابخانه ای در کنار برداشت و پیمایش های میدانی به دست آمده است و برای صحت سنجی نتایج از تکنینک تحلیل سوات استفاده شده و نتایج به دست آمده با رویکرد اقتصاد خلاق تجزیه تحلیل گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد اقتصاد خلاق در محله های تاریخی شامل برندسازی، ارتباط گردشگری و صنایع، ایجاد ارزش های اقتصادی، سرمایه گذاری، ایجاد و یا تغییر کاربری با در نظر گرفتن پویایی اقتصادی و ایجاد اقتصاد فرهنگی است ولی محوطه پیرامون مسجد کبود تبریز، محوطه ای که در سه دهه گذشته با مداخلات شهری فراوانی روبرو بوده است و در حال حاضراین شرایط را ندارد.
۱۳۸۵.

آسیب شناسی ضمانت اجراگذاری تعزیری در قبال رفتارهای جنایی و تأثیر آن بر آثار هنری معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال ۲۰ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۳ 408 - 423

کلیدواژه‌ها: جزای نقدی تفاوت دیه تعریز بدل از قصاص تعزیر جنایی هنر اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۵۷
هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل آسیب شناسی ضمانت اجراگذاری تعزیری در قبال رفتارهای جنایی و تأثیر آن بر آثار هنری معاصر است. در این مقاله به دنبال راهکارهای بهینه و کارآمدی برای ضمانت اجراگذاری قصاص، دیه و تعزیر در قبال رفتارهای جنایی می باشیم. باتوجه به اینکه ابهامات و ایراداتی در قانون در حوزه ضمانت اجراهای قصاص، دیه و تعزیر وجود دارد، علاوه بر بررسی آن ها در مباحث پیش رو سعی بر آن شده است تا به صورت کامل مواد قانونی 290، 291، 294، 302،310 ، 612 ، 630 و 718  از قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مورد نقد و بررسی قرار گیرد. باتوجه به ابهامات و ایراداتی که در مواد قانونی مطروحه در حوزه ضمانت اجراهای قصاص، دیه و تعزیر وجود دارد، ضمن ارائه پیشنهادهای مناسب در جهت رفع ابهامات و ایرادهای موجود در مواد فوق الذکر قانون مجازات اسلامی، به صورت اجمالی به ارائه سه راهکار اصلی با هدف افزایش رغبت اولیای دم به عبور از اجرای قصاص و افزایش بازدارندگی ضمانت اجراگذاری تعزیری در جنایت بر نفس و نیز برقراری مساوات در میزان دیه و خسارات بین زن و مرد و مسلمان و غیرمسلمان از طریق ضمانت اجراگذاری تعزیری نه به عنوان خسارت مازاد بر دیه بلکه به عنوان جزای نقدی تحت عنوان حکم حکومتی یا حکم ثانویه پرداخته شود. آثار هنری متأثر از رخدادهای اجتماعی و فرهنگی از عوامل و وجوه مهمی هستند، به همین دلیل نظم و امنیت اجتماعی و مقابله با جرایم نقش مهمی در رونق آن ها دارد.اهداف پژوهش:بررسی آسیب شناسی ضمانت اجراگذاری تعزیری.بررسی تأثیر آسیب شناسی ضمانت اجراگذاری تعزیری بر آثار هنری معاصر.سؤالات پژوهش:آسیب ها ی ضمانت اجراگذاری تعزیری چیست ؟تاثیر آسیب شناسی ضمانت اجراگذاری تعزیری بر آثار هنری معاصر چیست؟
۱۳۸۶.

چند صدایی در اشعار علی باباچاهی و رضا براهنی در تطبیق با تشبیه در هنرهای تجسمی معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۴ 153 - 172

کلیدواژه‌ها: مکتب ادبی پست مدرنیسم چند صدایی شعر دهه هفتاد علی باباچاهی رضا براهنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۸۲
بخش عمده ای از مؤلفه ها و شاخصه های شعر دهه هفتاد معطوف به نظریه های پست مدرنیستی است که از پرکاربردترین آن ها می توان به چندصدایی اشاره کرد. در این پژوهش توصیفی-تحلیلی، ضمن تعریف و تبیین چندصدایی به مثابه یک شاخصه پست مدرنیستی، جلوه های چندصدایی در شعر دو تن از شاعران برجسته دهه هفتاد، یعنی علی باباچاهی و رضا براهنی واکاوی و تحلیل شده است. همچنین به تطبیق این مقوله با تشبیه در هنرهای تجسمی معاصر پرداخته شده است. بنابر نتایج پژوهش، چندصدایی به شیوه های مختلفی در شعر براهنی و باباچاهی بروز می یابد؛ گاه با استفاده از وزن و موسیقی شعر، زمینه چندصدایی فراهم می شود. تمایزات زبانی، تفاوت لحن و بیان رسمی یا محاوره ای از دیگر شگردهایی است که چند صدایی را سامان می دهد. بخش دیگری از اشعار چندصدایی در ساحت نگارش افشانشی صورت می بندد. مجنون نویسی و حضور شخصیت شیزوفرنیک بستر دیگری برای شعر چندصدایی است. باباچاهی و براهنی با به کارگیری این تمهیدات، زمینه را برای حضور و بروز صداهای مختلف در شعر خویش فراهم می کنند. بخشی از این رویکرد، مصداق مکالمه با سنت ادبی است و بخشی دیگر، توجه به شخصیت ها و معناهای نادیده گرفته شده را درنظر دارد. در بستر این رویکرد، علاوه بر آواهای متنی که غالباً در رابطه بینامتنی صورت می بندد، صدای شخصیت تیمارستانی نیز به گوش می رسد. چندصدایی در شعر باباچاهی و براهنی همچنان که به تعدد آوایی و تکثر نگرش و نگارش و گریز از استبداد تک گویی منجر می شود، به واسطه ماهیت اختلالی اش، گسست روایی، نفی محور عمودی و وحدت موضوعی را به دنبال دارد. از سوی دیگر، در هنرهای تجسمی معاصر نیز نمودهای واضحی از کاربست تشبیه به چشم می خورد.اهداف پژوهش:بررسی و تحلیل شیوه های اجرای چندصدایی در شعر باباچاهی و براهنی.بررسی تشبیه در هنرهای تجسمی معاصر.سؤالات پژوهش:چندصدایی در شعر باباچاهی و براهنی با چه سازوکارهایی سامان می یابد؟تشبیه چه جایگاهی در هنرهای تجسمی معاصر دارد؟
۱۳۸۷.

بررسی رویکردهای موجود نسبت به رابطه فقه و تمدن در جامعه معاصر(مطالعه موردی رویکرد فقه به نقاشی و موسیقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۴ 246 - 263

کلیدواژه‌ها: فقه تمدن تمدن سازی نظامات دین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۷۸
درباره رابطه فقه و تمدن دیدگاه های مختلفی مطرح شده است؛ گروهی بین فقه و تمدن هیچ گونه سازگاری و رابطه ای قائل نیستند؛ فقه را متکفل سعادت اخروی و تمدن را عهده دار معیشت و سعادت دنیوی می دانند. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های منابع کتابخانه ای انجام شده است. در مقابل اندیشمندان بسیاری معتقد به سازگاری فقه و تمدن هستند که البته با دو رویکرد مختلف؛ رویکردی معتقد به سازگاری منفعلانه فقه با تمدن هست؛ به صورتی که فقه همراه با تحولات اجتماعی اقتصادی و سیاسی، متحول می شود، ولی نه تحولی که زاییده گفتمان درونی فقه باشد، بلکه هرآنچه گفتمان مقابل تولید می کند فقه در مقابل آن سر تسلیم فرود می آورد و رویکردی دیگر معتقد به سازگاری فعال فقه با تمدن سازی هست؛ یعنی رابطه، رابطه ای طرفینی است، نه یک طرفه؛ همان گونه که تمدن می تواند متأثر از فقه باشد، فقه نیز از تمدن متأثر است و همگام با تمدن، پیشرفت می کند. در این دیدگاه فقه می تواند نظامات مختلف موردنیاز جامعه اسلامی را برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی ایجاد کند. در این پژوهش با تحلیل و نقد و ارزیابی رویکردهای مختلف، رویکرد مختار یعنی سازگاری فعال فقه و تمدن اثبات و روش های برون فقهی و درون فقهی برای رسیدن به فقه تمدن ساز مطرح می شود. در این میان، بررسی مواضع فقه نسبت به هنر موسیقی و نقاشی قابل تأمل است.اهداف پژوهش:تحلیل و ارزیابی رویکردهای مربوط به نسبت رابطه فقه و تمدن.بررسی رویکرد فقه نسبت به موسیقی و نقاشی.سؤالات پژوهش:رویکردهای مختلف موجود و مربوط به نسبت رابطه فقه و تمدن کدامند؟فقه چه رویکرد نسبت به هنر موسیقی و نقاشی دارد؟
۱۳۸۸.

ویژگی ها و شاخصه های ادبیات عامیانه در مرزبان نامه، روضه العقول، سندبادنامه و نسخه خطی مصور کلیله و دمنه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۴ 349 - 373

کلیدواژه‌ها: ادبیات عامیانه مرزبان نامه روضه العقول و سندبادنامه نسخه خطی مصور کلیله ودمنه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۷۸
ادبیات عامیانه آینه زندگی واقعی انسان هاست؛ برای آگاهی از باورها و ارزش های معنوی هر ملتی باید به ادبیات عامیانه آن ملت که در قالب های مختلف نمود پیدا کرده است رجوع کرد. ادبیات عامیانه سرچشمه بسیاری از شاهکارهای ادب رسمی قرارگرفته و از گذشته های دور، بسیاری از افسانه ها، باورها و معتقدات مردم، ضرب المثل ها و کنایه ها...  در آثار بسیاری از شاعران و نویسندگان بزرگ انعکاس یافته است. پژوهش حاضر با شیوه اسنادی و تحلیل کیفی بر آن است که به بررسی باورهای عامیانه در مرزبان نامه، روضه العقول و سندبادنامه و نسخه خطی مصورِ کلیله و دمنه (آل اینجو) بپردازد. بررسی باورهای عامیانه در آثار مورد بررسی بیانگر نفوذ اعتقادات عامه مردم در آثار ادبی و اشتراکات فرهنگی مردم دوره تألیف آثار مذکور است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که  تکرار و حضور پررنگ باورهای عامیانه چون چشم زخم، طلسم و افسون، اعتقاد به قضا و قدر، اعتقاد به طالع بینی، وجود دیو و اجنه و موجودات افسانه ای، برتری مرد بر زن و ... در آثار مورد بررسی علاوه بر اینکه بیانگر ریشه مشترک این آثار است؛ جلوه ای از اجتماع و فرهنگ سرزمین و مردم است.اهداف پژوهش:بررسی شاخصه های ادبیات عامیانه در مرزبان نامه، روضه العقول، سندبادنامه و نسخه خطی مصور کلیله و دمنه.معرفی نسخه خطی مصور کلیله و دمنه آل اینجو.سؤالات پژوهش:مهم ترین شاخصه های ادبیات عامیانه در شاخصه های ادبیات عامیانه در مرزبان نامه، روضه العقول، سندبادنامه و نسخه خطی مصور کلیله و دمنه چیست؟نسخه خطی مصور کلیله و دمنه آل اینجو چه ویژگی هایی دارد؟
۱۳۸۹.

Revisiting the concept of contentment with the aim of optimizing space in the architecture (Case study: the contemporary and old architecture of Isfahan)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۱۴, Issue ۳ - Serial Number ۵۳, Summer ۲۰۲۴ 91 - 101

کلیدواژه‌ها: Architecture Optimization Optimize space Architecture with approach of contentment

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۳۶
Optimization is a prevalent topic in today's scientific forums, and the field of architecture is no exception. Optimization in architecture aims to optimize available resources and reduce construction costs. What makes it necessary to address this issue in the current situation is the widespread use of inefficient patterns in the design, implementation, or operation of modern buildings, which leads to waste resources. The present study examines architectural samples in Isfahan, referring to the Iranian-Islamic concept of "Ghana'at," which conveys the concept of "satisfaction with less." By extracting instances of contentment in the use of space, the research aims to define effective strategies for optimization in the architectural process. So, this research has been conducted in three steps: Brainstorming sessions to identify instances of optimization in architectural samples, categorization of similar topics to explain effective strategies for optimization using Maxqda software, and finally, prioritization of the solutions based on the opinions of 30 experts in architecture and urban planning who are active in the construction industry in Isfahan through pairwise comparison of criteria. As a result, 15 solutions for optimal use of space in the architectural process were introduced in the form of 5 strategies: "efficiency," "multifunctionality," "environmental friendliness," "self-sufficiency," and "recyclability." The most effective solutions under each strategy were identified as "build as required," dimensional adaptability of architectural spaces," "preventing ground destruction in the construction process," "fixing Unfavorable dimensions and angles with the help of architectural elements," and "developability of the building."
۱۳۹۰.

اولویت سنجی مؤلفه های فرهنگ مشارکتی در معماری مسکن اقشار کم درآمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال ۱۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۴۷ 51 - 66

کلیدواژه‌ها: مشارکت فرهنگ مشارکتی معماری مسکن مسکن اقشار کم درآمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۱۹
فرهنگ مشارکتی در معماری می تواند باعث ایجاد ارتباط موثر و کارآمد بین کارفرما، سازمان های ذیربط، معماران و کاربران فضا شود. یکی از مهم ترین موضوعات معماری، مسکن است که همه افراد جامعه با آن در ارتباط هستند. مسکن یک الگوی فرهنگی از نحوه زندگی ساکنان را به نمایش می گذارد. از این روی، تنها یک محصول تولید شده نیست بلکه نتیجه یک فرآیند است که موفقیت آن منوط به میزان مشارکت هر کدام از اجزاء و تابعی از فرهنگ مشارکت است. این پژوهش، به دنبال اولویت سنجی مؤلفه های فرهنگ مشارکتی در معماری مسکن می باشد که در آن تاکید ویژه ای بر مسائل مربوط به اقشار کم درآمد شده است تا با توجه به محدودیت های موجود، بتوان به راهکارهای مناسبی برای ایجاد تعامل بین کاربر با دست اندرکاران معماری و شهرسازی دست یافت. استراتژی کلی پژوهش در تحقیق حاضر، پس کاوی است. در بخش مطالعات نظری، با هدف ارائه مؤلفه های فرهنگ مشارکتی، از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده شده است؛ سپس از روش میدانی و ابزار گردآوری اطلاعات از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه با افراد صاحب نظر در زمینه معماری و شهرسازی، استفاده شد. آزمون آلفای کرونباخ جهت پایایی پژوهش؛ آزمون فریدمن، جهت مشخص شدن اولویت ها و آزمون رگرسیون چندگانه، برای توصیف رابطه خطی بین متغیرهای فرهنگ مشارکتی، استفاده گردید. یافته ها نشان می دهد که در سیاست گذاری مسکن برای اقشار کم درآمد، توجه به فرهنگ مشارکتی، می تواند در مراحل مختلف برنامه ریزی، طراحی، ساخت و بهره برداری از فضا، نقش موثری در کاهش فواصل بین همه گروه های ذینفع ایفا کند و در بهبود وضع مسکن این قشر موثر باشد. فرهنگ مشارکتی در مسکن اقشار کم درآمد، به انسجام بین سه حوزه مشارکت ذی نفعان در طرح مسکن، مشارکت جویی و مشارکت پذیری میان ذی نفعان و نحوه مشارکت کاربران (ساکنان) در طرح مسکن تاکید دارد و نتایج آزمون فریدمن، نشان دهنده معناداری رتبه بندی مؤلفه های فرهنگ مشارکتی از نظر متخصصان و دست اندرکاران معماری و شهرسازی است، بطوریکه رتبه بندی متفاوتی از این مؤلفه ها دارند.
۱۳۹۱.

شناسایی نقش چرخه های زمانی در تبیین شاخص های اجتماع پذیری فضاهای عمومی (مطالعه موردی: میدان جانباز مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال ۱۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۴۷ 195 - 212

کلیدواژه‌ها: اجتماع پذیری فضاهای عمومی چرخه های زمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۳۲
در میان انواع فضاها، فضاهای عمومی به دلیل ایجاد بستر فعالیت های اجتماعی واجد اهمیت بالایی هستند و بخش زیادی از زندگی جمعی افراد در آن ها سپری می شود. از آنجا که تعاملات اجتماعی افراد در این گونه فضاها شکل می گیرد، اجتماع پذیری از مهم ترین کیفیت های فضاهای عمومی تلقی می شود. اما تاثیرات این کیفیت در چرخه های زمانی مختلف متفاوت است و برای تحلیل همه جانبه ی ماهیت مکان، نیاز است تا این ماهیت در بازه های زمانی مختلف مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا، هدف این تحقیق آن است تا رابطه ی همبستگی میان عامل زمان و سطح شاخص های اجتماع پذیری فضاهای عمومی متاثر از عامل زمان را تحلیل نموده و به بررسی چگونگی ارتباط شاخص های اجتماع پذیری با چرخه های زمانی روزانه و سالانه، به لحاظ کمی و کیفی بپردازد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی به صورت ترکیبی با تخصیص زمانی، قوم نگاری و تحلیل محتوا می باشد که به مطالعه ی محیط، رفتار، تحلیل و ارزیابی مکان و سیاست ها و برنامه ها با استفاده از موردپژوهی در میدان جانباز مشهد، می پردازد. اطلاعات با استفاده از مطالعات اسنادی، پرسش نامه های بسته پاسخ، مصاحبه های عمیق نیمه سازمان یافته و مشاهدات کنترل شده و ناپیوسته گردآوری شده و با استفاده از روش های قیاسی، محتوایی، گرافیکی و نرم افزار دبث مپ1 و اس پی اس اس2 تحلیل می گردند. یافته ها نشان می دهند که میزان تاثیرات شاخص ها در ارتقای اجتماع پذیری فضاهای عمومی به شدت تحت تاثیر عامل زمان است؛ به طوری که غالب شاخص ها در برخی از بازه های زمانی خاص در جذب افراد به فضا بسیار موفق بوده اند. در حالی که در بازه های زمانی دیگر اینگونه نبوده و تاثیرات آن ها به شدت کاهش می یابد. هماهنگی و همسازی شاخص ها با نیازهای مخاطب در بازه های زمانی مختلف تاثیر بسزایی در کارکرد فضایی- اجتماعی فضاهای عمومی و ارتقای اجتماع پذیری آن ها دارد. شاخص های اجتماع پذیری فضاهای عمومی در بازه های زمانی مختلف به شدت به یکدیگر وابسته اند و تاثیرات آن ها در افزایش اجتماع پذیری فضا را می بایست در کنار هم بررسی نمود.
۱۳۹۲.

خوانش وجوه ناملموس میراث معماری صنعتی با تمرکز بر سیلوی تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقش جهان سال ۱۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ ۱۳۶-۱۰۹

کلیدواژه‌ها: میراث معماری صنعتی حفاظت کالبدی و معنایی ارزشهای ملموس و ناملموس سیلوی تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۱۷
اهداف: میراث معماری صنعتی ایران، راوی مکالمه معماری گذشته این سرزمین با جهان صنعتی، امروزه در معرض فرسودگی طبیعی یا تخریب انسانی قرار دارد. در حفاظت از میراث معماری صنعتی غالباً وجوه فیزیکی که زمینه ادراک ملموس داشته مورد تحلیل قرار می گیرند، در حالی که وجوه تأثیرگذار دیگری با ماهیت غیرفیزیکی نیز در روند حفاظت مؤثر هستند. هدف از انجام مقاله حاضر آن است که با تمرکز بر سیلوی تهران، وجوه ناملموس میراث معماری صنعتی به عنوان ارزش ها و متغیرهای مغفول در روند حفاظت مورد مطالعه قرار گیرند. روش ها: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات تاریخی-تطبیقی است و ماهیتی کیفی دارد. به منظور دستیابی به هدف، نخست از میان گونه شناسی ارزش های میراث مدرن با استفاده از تکنیک استدلال منطقی گونه شناسی پریرا رودرز پیشنهاد می شود. سپس با بازخوانی مستندات تاریخی سیلوی تهران، ارزش های این گونه میراثی واکاوی شده و پس از تطبیق با مؤلفه های گونه شناسی منتخب، مورد تفسیر و تحلیل قرار می گیرند. یافته ها: دانش در زمینه ارزش های میراث معماری صنعتی نقش اساسی در جهت برجسته کردن رویکرد حفاظت ارزش _مبنا دارد. دستاورد پژوهش حاضر، تبیین و دسته بندی ارزش های سیلوی تهران براساس گونه شناسی رودرز در هشت ارزش اولیه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، تاریخی، زیبایی شناسی، علمی، قدمت و اکولوژیکی و سی ارزش ثانویه است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد که سهم عمده ای از ارزش های میراث معماری صنعتی دارای وجوه ناملموس است. تدقیق وجوه و مقیاس ارزش های میراث معماری صنعتی، ضمن تأکید بر لزوم حفاظت معنایی به موازات حفاظت کالبدی، ارزیابی و اولویت بندی ارزش های این میراث و اتخاذ تصمیمات آگاهانه مبنی بر انتخاب نوع حفاظت بهینه را امکان پذیر می سازد.
۱۳۹۳.

انواع مرگ در شخصیت های انیمیشن کوکو در تطابق با آرای هایدگر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی دوره ۲۹ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 56 - 67

کلیدواژه‌ها: انیمیشن کوکو میگل مارتین هایدگر مرگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۲۸
مسئله پژوهش پیش رو این است چگونه می توان با توجه به ظرافت های بحث و مفاهیم مارتین هایدگر درباره انواع مرگ به تحلیل ابعاد شخصیت های انیمیشن کوکو با تمرکز بر شخصیت میگل پرداخت. پرسش های پژوهش از این قرارند: زاویه نگرش این انیمیشن به مرگ با کدام یک از انواع مرگ و یافت حال مناسب آن در نظر هایدگر همخوانی بیشتری دارد؟ به ابعاد مرگ هایدگری چه مولفه هایی می افزاید؟ چه مباحثی درباره مرگ و چه ابعادی از شخصیت ها  را در این انیمیشن آشکار می کند؟رویکرد پژوهش از آرای هایدگر در باب مرگ از کتاب هستی و زمان  به هدف مطالعه انواع آن در انیمیشن کوکو برگرفته شده است. برای تکمیل مباحث در بخش تحلیل مباحث از کتاب کانت و مسئله متافیزیک، استفاده شده است. روش پژوهش پیش رو از نظر نوع نظری و کیفی است. روش گرداوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی است. با روش توصیفی-تحلیلی انواع مرگ با توجه به شخصیت ها در این انیمیشن بیرون کشیده می شود. برای پاسخ به پرسش ها در پژوهش، انواع مرگ، یافت حال متناسب با آنها از نظر هایدگر معرفی شده و با توجه به شخصیت های منتخب انیمیشن  به نحوی تحلیل می شود که فرم و محتوای انواع مرگ در انیمیشن کوکو در تطابق با آرای هایدگر مشخص شود.نتایج حاکی از این است که در این انیمیشن مرگ شخصیت ها (هکتور، دلاکروز و امیلدا) بیشتر جسمانی بوده است. در جهان زندگان غیر از میگل و هکتور چندان مرگ اگزیستانسیال را مطرح نمی توان کرد. به نظر می رسد جشن مردگان مکزیکی ها ترس هایدگری از مرگ را پشت سر می گذارد و نشان می دهد مرگ آگاهی با استفاده از عکس و به یادآوردنِ مردگان، برگزاری جشن سالیانه، طریق پیشنهادی انیمیشن در کاهش ترس از مرگ است.
۱۳۹۵.

ارزیابی شاخص های کالبدی سپهرهای خصوصی در شکل گیری مرز-فضاهای خاکستری؛ نمونه موردی منطقه 22 تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۴۹ 25-44

کلیدواژه‌ها: مرز-فضای خاکستری معماری فضای بینابینی روابط مالکیت گونه ساختمانی منطقه 22 تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۷۶
در دوره معاصر، مرزخاکستری یا مرز-فضاهای خاکستری، دسته‌ای از فضاهای بینابینی بوده که بدلیل ماهیت وجودی آن‌ها، کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. از آنجاکه میزان امکان رمزگشایی یک فضا به توانایی خوانش از آن فضا بستگی دارد، شناخت عوامل کالبدی تاثیرگذار در کشف مرزهای بینابین معماری و شهر، میسر نخواهد بود مگر با شناخت عناصر تشکیل دهنده‌ی شکل و گونه‌های تشکیل دهنده فرم شهری، نحوه شکل گیری سیستم فضاهای عمومی و خصوصی، بررسی وضعیت فضاهای همگن و ناهمگن، فضاهای مربوط به حرکت و مکث که همگی در شکل‌دهی مرز-فضاهای خاکستری حائز اهمیت هستند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی، ارزیابی و تدوین معیارها و عوامل و شاخص‌های تاثیرگذار در پیدایش این دسته فضاها در منطقه 22 شهر تهران صورت گرفته که با توجه به گونه‌های کالبدی موجود، در 6 محدوده منتخب، بررسی‌ها انجام شده است. رویکرد استفاده شده در این پژوهش از ترکیب روش‌های کیفی و کمی به صورت تو در تو، برای ارزیابی امکان شکل‌گیری مرز-فضاهای خاکستری استفاده میشود. بدین منظور در گام اول، به منظور انتخاب موضوع مورد مطالعه از ابزار تحلیل محتوی اسناد، مشاهدات میدانی و طرح پرسش‌نامه استفاده شده است. سپس چهار معیار، دسترسی، نوع مرز، شرایط مالکیت و تنوع کاربری، شناسایی، و تحلیل این شاخص‌ها با استفاده از نرم افزارSocNetV صورت گرفته و در نهایت مقایسه‌ای تطبیقی و توصیفی، میان مشاهدات، ادبیات جهانی و تحلیل‌های صورت گرفته در نرم‌افراز، جهت ارزیابی شاخص‌های موثر انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد؛ اهمیت فضاهایی با مالکیت خصوصیِ عمومی شده(یا مالکیت عمومیِ خصوصی شده) در پیدایش مرزهای خاکستری بیش از فضاهایی با مالکیت خصوصی یا عمومیِ صرف است. همچنین در ساختمان‌هایی با شاخصه‌های کالبدی فرم آزاد و مرزهای نرم و غیرقابل پیش‌بینی، میتوان شاهد شکل‌گیری فضاهای خاکستری قوی‌تری بود. در این میان، نقش دسترسی و نحوه ارتباط نقاط و فضاهای موجود، به طور اخص به صورت پیاده، در شکل‌گیری تعاملات و مشارکت در این فضاها حایز اهمیت است.
۱۳۹۶.

مقایسه نحوه شکست طرح زندگی دو شخصیت محوری فیلم هامون اثر داریوش مهرجویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی هنر سال ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۸ ۵۶-۴۵

کلیدواژه‌ها: داریوش مهرجویی فیلم هامون نشانه شناسی محور جانشینی محور هم نشینی انقیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۱۲
هامون اثر کارگردان ایرانی، داریوش مهرجویی است. او از جمله هنرمندان مؤلف در سینمای ایران و از چهره های موج نوی این سینما به شمار می رود. مهرجویی دانش آموخته رشته فلسفه و همچنین دل مشغول تصویر بود. فیلم هامون که از جمله آثار قابل توجه او است، می تواند از وجوه مختلفی مورد تأمل و مداقه قرار گیرد. این اثر که به صورت فیلمی رئالیستی و در بخش هایی سورئالیستی به نمایش درمی آید؛ روایتِ اندیشه های خاصِ زوجی است که علی رغم بلندپروازی های اندیشمندانه و هنرمندانه، به دلیلِ سختی و صلبیِ جهانِ پیش رویشان با شکست و ناکامی دردناکی در طرح زندگی مواجه می شوند. هامون درگیر جهان توسعه تکنیکی و تبلیغی می شود و علی رغم باور خویش تبدیل به ماشین تبلیغ جهانِ مبتنی بر توسعه یا مدرنیزاسیون می گردد. مهشید هم با وجود دل بستگی به هنر و فرهنگ در دام جهان مصرف گرایی می افتد. در این اثر همچنین شاهد شخصیت های دیگری چون روانشناس، دوستان، همکاران، اقوام و وابستگان هامون و مهشید هستیم که در تبدیل شخصیت مطلوب مورد نظرشان به آنچه دوست نداشتند، موثر هستند. هدف این پژوهش آن است تا با تکیه بر روش نشانه شناسی، در دو محور هم نشینی و جانشینی، ضمن مقایسه دو طرح متفاوت زندگی هامون و مهشید، نحوه شکست هامونِ اندیشه مدار و مهشیدِ هنرگرا را نشان دهد و تبیین نماید که علی رغم تفاوت دو افق متفاوت، آن دو چگونه با ناکامی مواجه می شوند. این نوشتار به این نتیجه منتج می شود که در جامعه ای توسعه گرا، تکنیک مدار و مصرفی، هامون و مهشید، به منزله سوژه هایی به انقیاد در می آیند و در هژمونی مسلط گرفتار می شوند و طرح و نحوه سلوک فکری و هنری شان در هم شکسته می شود.
۱۳۹۷.

تحلیل تطبیقی طرح جلد دو نسخه فارسی و انگلیسی کتاب تصویریِ «بغلم کن» اثر چیرائولو، بر اساس استعاره شناسی فورسویل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی هنر سال ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۸ ۷۱-۵۷

کلیدواژه‌ها: بغلم کن طراحی جلد بازطراحی استعاره تصویری فورسویل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۷
فورسویل از زبان شناسانی است که با الهام از نظریه استعاره های مفهومی، دسته بندی متفاوتی را در حوزه استعاره های تصویری ارائه داده است. در دسته بندی وی، استعاره تصویری یا محصول تصویر است یا محصول برهم کنش تصویر با نوشتار. درنتیجه، طرح روی جلد اگر استعاری باشد یا محصول تصویر روی جلد است یا محصول برهم کنش تصویر با عنوان کتاب. پژوهش پیش ِرو می خواهد بررسی کند که مقایسه طرح جلد نسخه زبان اصلی کتاب تصویریِ «بغلم کن» اثر چیرائولو و نسخه بازطراحی شده فارسی آن، بر اساس نوع شناسی فورسویل چه نتایجی را در بر خواهد داشت. مقاله پیش ِرو به سه پرسش پاسخ می دهد: 1- در طرح جلد کتاب های مذکور از چه نوع استعارات و تشبیهاتی استفاده شده است؟ 2- تایپوگرافیِ عنوان چگونه استعارات بصری روی جلد را مفهوم سازی می نماید؟ 3- آرایه های بصریِ طرح جلد نسخه انگلیسی و فارسی اثر چه اشتراکات و تمایزاتی دارند؟ در همین راستا، این پژوهش با به کارگیری روش تحلیلی-تطبیقی، تعامل سازه های طرح روی جلدِ هر کدام را در چهار محور بررسی می کند: 1- تعامل درون تصویری، 2- تعامل تصویر با وجه خوانداری عنوان، 3- تعامل تصویر با وجه تایپوگرافیک عنوان و 4- تعامل درونی دو وجه خوانداری و تایپوگرافیک عنوان. ازآنجا که تصویر روی جلد نسخه زبان اصلی و همچنین معادلِ معناییِ عنوان کتاب همواره در ترجمه فارسی آن پایا می ماند؛ ولی تایپوگرافیِ عنوان، در فرایند ترجمه دچار دگردیسی می شود؛ لذا مقایسه طرح روی جلد این دو کتاب می تواند کارکرد استعاریِ تایپوگرافیِ عنوان را تبیین کند. پژوهش حاضر برای نخستین بار در ایران برای تحلیل استعاره های تصویری-کلامی، نه تنها به وجه خوانداری، بلکه به وجه تایپوگرافیک سازه های کلامی نیز التفات دارد. نتیجه پژوهش پیش ِرو بیانگر این نکته است که به لحاظ نوع شناسی فورسویل، اگرچه تعامل تشبیهی و استعاریِ تصویر با وجه خوانداری عنوان در هر دو طرح جلد هم نوع است؛ رابطه تشبیهی و استعاریِ تصویر با تایپوگرافیِ عنوانِ هر یک از این دو با دیگری هم نوع نیست.
۱۳۹۸.

هتروتوپیا در آثار نو قاجارگرای هنرمندان معاصر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش هنر سال ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۸ ۳۱-۱۵

کلیدواژه‌ها: هنر نوقاجارگرا هنر معاصر ایران هتروتوپیا نقاشی معاصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۵
برای هنرمندان، تاریخ مجموعه ای از مستندات ثابت و روایت های خطی از رویدادها نیست، بلکه همچون متنی برای بازخوانی و بازتفسیر است. هنرمندان معاصر ایران در آثارشان بارها به تاریخ ارجاع داده اند؛ به ویژه اینکه شخصیت ها و رویدادهای تاریخی و خاطره های جمعی دوره قاجار را دست مایه خلق آثار خود کرده اند. چراکه دوره قاجار، آستانه مواجهه ایران با تجدد و شکاف در هویت های سنتی و آغاز شکل گیری هویت مدرن بود. در مقاله حاضر، هنرمندانی که در آثارشان به بازتفسیر مضامین و نقوش دوران قاجار در بستری معاصر پرداخته اند، "نوقاجارگرا" خوانده شده اند. پرسش مقاله حاضر حول این محور قرار دارد؛ این هنرمندان با درهم شکستن و دست کاری نشانه های شناخته شده دوران قاجار و بازسازی بریکولاژگونه از نشانه های قاجاری، به تضادهای بیرون و درون دوره قاجار و درواقع مواجهه ایران با تجدد، پرداخته اند. آن ها در آثارشان فضایی پرچالش و پرتنش را تصویر کرده اند که به تعبیر میشل فوکو، می توان آن ها را آثار هتروتوپیک دانست. هتروتوپیا اشاره به فضاهای بحرانی، مخدوش، ناآرام و گاه وارونه می کند که تداوم و هنجارمندی فضاهای معمول و شناخته شده را مختل می کنند. فضای هتروتوپیک اغلب زمان پریش است و عناصر و نشانه هایی از گذشته را با نشانه هایی از زمان حال سرِ هم بندی می کند تا تزلزل هویت های معاصر و ناپایداری و سیالیت تجربه های مدرن را نشان دهد. بر این مبنا، در مقاله حاضر این پرسش دنبال شده است که چه ویژگی های هتروتوپیایی در هنر نوقاجارگرا وجود دارد؟ هنرمندان معاصر چگونه با دست کاری و بازسازی نشانه ها و خاطره های جمعی دوره قاجار، به بازخوانی تاریخ تجدد در ایران پرداخته اند؟ برای پاسخ به این پرسش ها، ابتدا به مؤلفه های هتروتوپیا از دیدگاه میشل فوکو پرداخته، سپس با روش شناسی تحلیل تفسیری به بررسی مجموعه آثار برخی از هنرمندان معاصر پرداخته شده است. نتایج نشان داد چگونه هنرمندان با ویژگی هایی همچون گسست مکانی و زمانی، ارتباط دیالکتیکی با گذشته، مجاورت و هم پوشانی تناقض ها، خلق فضاهای استعاری، دست کاری انتقادی نشانه ها، و سیالیت و گشودگی در تفسیر، فضایی هتروتوپیک در آثار نوقاجارگرا خلق کرده اند. در این آثار، هنرمندان نوقاجارگرا با سرِ هم بندیِ مجدد از گذشته و دست کاری هویت تاریخی، نوعی طعنه و آیرونی نقادانه به پریشانی در هویت معاصر ایران وارد می سازند.
۱۳۹۹.

مطالعه مقایسه ای کاروان سرای قلعه سنگی پرند و حاج کمال در مسیر جاده ابریشم جهت ارائه راهکاری برای بازیابی بخش های ازدست رفته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مکتب احیاء سال دوم تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳ 6 - 17

کلیدواژه‌ها: جاده ابریشم کاروان سراهای منطقه رباط کریم سازماندهی فضایی سیرکولاسیون فضایی تناسبات هندسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۳۴
کاروان سراها به عنوان استراحتگاه های تاریخی نقش پذیرایی و اسکان مسافران را برعهده داشته اند. مسیر جاده ابریشم از مسیرها و شهرها و بیابان های متعددی عبور می کرد و بدون کاروان سراها، عبور از این واحه های خشک و برهوت غیرقابل تصور خواهد بود. منطقه ایران نیز از این حیث مستثنی نبوده و اقلیم و شرایط محیطی متنوعی دارد و وجود کاروان سرا در این گذرگاه ها، حیاتی و لازم بود. به طوری که شاهد طرح اندازی کاروان سراهای بی شماری در این حوزه جغرافیایی هستیم. منطقه مرکزی ایران نیز به دلیل وجود شهر و قصبه ری، از گذشته دور بسیار بااهمیت بوده است، به نحوی که کانون مرکزی گذرها و راه ها بود و کاروان سراهای بی شماری در نزدیکی آن ساخته شدند. این پژوهش به مطالعه مقایسه ای کاروان سراهای برون شهری سنگی و حاج کمال در حوزه کالبد معماری در منطقه رباط کریم در جنوب غربی استان تهران می پردازد. این دو کاروان سرا از منظر معماری، سبک و سیاقی متفاوتی از یکدیگر دارند. تمرکز اصلی این پژوهش بر بازخوانی کالبد معماری کاروان سراهای فوق الذکر بوده و اولین تحقیقی است که به بررسی ویژگی های کالبدی کاروان سراهای منطقه رباط کریم پرداخته است تا بدین سان، ارزش های پنهان آن ها شناخته شوند. این مطالعه مقایسه ای، نهایتاً منجر به این خواهد شد که قسمت های ازدست رفته و آسیب دیده کاروان سراها بهینه تر مرمت و بازیابی شوند. روش تحقیق پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای، تحقیق و برداشت میدانی و مطالعه مقایسه ای و تفسیر و تحلیل اطلاعات گردآوری شده است. هدف این پژوهش معرفی و شناخت کاروان سراهای مطالعه شده است و همچنین، برآن است وجوه میراث ملموس کاروان سراهای جاده ابریشم در حوزه ایران و در منطقه رباط کریم را مرور و بررسی کند.
۱۴۰۰.

تحلیل گفتمان مفهوم تفاوت در هنرهای تجسمیِ نوشتارمحور پس از انقلاب 57 ایران بر اساس آراء ارنستو لاکلاو و شانتل موفه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش هنر سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۷ ۱۶-۱

کلیدواژه‌ها: تحلیل گفتمان لاکلاو و موفه تفاوت هنرهای تصویری نوشتارمحور انقلاب 57 ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۷۲
عناصر نوشتاری در آثار تجسمی ایران از دیرباز تاکنون سرگذشتی پیچیده و جذاب دارد. هدف این نوشتار اما مطالعه تأثیر «روابط معنی» در میدان های گفتمانی بر سوژه و متعاقباً شکل گیری جریان های متفاوت در آثار تجسمیِ نوشتارمحور است. از آن جایی که در روش تحلیل گفتمان لاکلاو و موفه، گفتمان نظامی از «هستارهای افتراقی» تعریف شده است که پیرامون تولید معنا شکل می گیرد؛ پرداختن به «تفاوت ها» می تواند بیان گر چراییِ چرخش های گفتمان فرهنگی و خلق سامانه های معناییِ نو در آثار هنری باشد. معنای یک نشانه در جریان شکل گیری اش به غیریت سازی نیاز دارد. این «غیر» یا «عناصر در حاشیه» همان تفاوت ها هستند که در چارچوب تولیدِ اجتماعیِ معنا به یک «نشانه» تقلیل پیدا نکرده اند و از راه فروپاشی زنجیره های هم ارزی موجود و مفصل بندیِ دگرباره این عناصر در نظم های جدید عمل می کنند. پرسش اصلی پژوهش این است که چگونه عناصر نوشتاری در هنرهای تجسمی معاصر از سامانه معنایی غالب فاصله گرفته و با قرارگرفتن در نظام معنایی جدید موجب خلق آثارِ متفاوت می گردند؟ روش تحقیق در مقاله پیش رو، تحلیل گفتمان است و شیوه جمع آوری داده ها، به صورت میدانی و کتابخانه ای و مراجعه به اسناد آرشیوی بصورت فیش برداری انجام شده است. با تحلیل گفتمان های فرهنگیِ موردنظر و بررسیِ آثار هر دوره، درمی یابیم که با هژمونی شدن دالِ مرکزیِ «اسلامی» در دهه اولِ پس از انقلاب، عناصری مانند فرمالیسمِ حروف، وجوه ملی گرایانه، جهانی شدن، روایت های شخصی، امر روزمره و دغدغه های معاصریت از سیاست فرهنگیِ ایرانی-اسلامی غیریت سازی شدند. با «ازجاشدگی» و بی قراری دالِ مرکزی اسلامی در دهه 70 و امکانِ سرریزشدنِ سایر معناها به درون کلیتِ گفتمان، تفاوت ها و آثار متفاوت رو به فزونی گرفته است. با آن که مجدداً در دهه 80 دال مرکزیِ اسلامی با هدف بازگشت به سیاست گذاری فرهنگیِ گذشته بازمفصل بندی شد، اما آفرینش آثار متفاوت همچنان به قوت خود باقی ماند. گرچه غیریت سازی ها در کلیه گفتمان های پس از انقلاب از طریق مرزبندی منفی در سیاست گذاری فرهنگی صورت گرفته، اما اثر آن در افزایش آثارِ متفاوت مثبت و مولد بوده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان