درخت حوزه‌های تخصصی

حدیث و علوم حدیث

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
حدیث علوم حدیث
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۰۸۱ تا ۲٬۱۰۰ مورد از کل ۵٬۵۶۴ مورد.
۲۰۸۱.

پژوهشی در باره نامه های دعوت حضرت رسول(ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۱۶ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۲) 141 - 174

کلیدواژه‌ها: رسالت جهانی نامه دعوت سیره پیامبر اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۷۶
این پژوهش به مطالعه نامه های دعوت پیامبر گرامی اسلام(ص) می پردازد. با یک نگرش کلی به تمام نامه های دعوت، مواردی چون؛ تعداد نامه ها، زمان ارسال نامه ها، مخاطبان، مفاهیم اصلی و متون اختلافی مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین مصادر طولی و عرضی نامه ها، مسأله امی بودن پیامبر(ص) و فلسفه ارسال پیام کتبی نیز بررسی شده است. در بخش دیگری از این پژوهش، تحلیل فراوانی نامه های دعوت بر اساس سال های پس از بعثت، تحلیل فراوانی نامه ها از حیث مخاطبان، مؤلفه های مهم نامه ها و میزان تکرارشان مورد توجه است. در پایان این نوشتار، ادبیات نامه ها و عوامل تاثیرگذار بر نامه ها، مورد بررسی قرار گرفته است.
۲۰۸۲.

بررسی اصول اخلاق اجتماعی در صحیفه سجادیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال دوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۵)
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق معاشرت[اجتماعی]
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت اخلاقی
  5. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : ۲۱۹۱ تعداد دانلود : ۹۹۱
۲۰۸۳.

بررسی روش های ابن ابی الحدید در فهم متن نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه زبان معیار روش فهم حدیث روش اجتهادی فضای بیرونی روایت فضای درونی روایت منهج حدیثی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱۹ تعداد دانلود : ۸۱۰
یکی از شرح های مشهور نهج البلاغه، شرح ابن ابی الحدید معتزلی است. او در این اثر، برای تفسیر کلام امیر مؤمنان توجه ویژه ای مبذول داشته، و اساس کار خود را بر قواعد و مؤلفه هایی بنا نهاده تا شرح کلام در جایگاه خویش خوش نشیند. پژوهش حاضر، به دنبال آن است تا نشان دهد وی در شرح خود، راه تقلید و نقل صرف را پیش گرفته، اما در عین حال به اجتهاد خود، کلام امیر مؤمنان را شرح کرده است. در این پژوهش، ضمن بررسی مؤلفه های مهم موجود نزد شارح در تفسیر کلام امام؛ از قبیل یافتن عناصر مهم مشترک در شرح، مانند بیان فضای درونی و بیرونی روایت، به بررسی منهج حدیثی وی پرداخته شده با بیان این نکته که وی از مجموعه روایات در شرح کلام و نیز از احادیث پیامبر ، ائمه معصومین ، صحابه و تابعین و... در همانندسازی با کلام امام، روایات در تبیین واژگان و مفردات و تشخیص اعراب و... استفاده کرده است. گفتنی است که شارح نسبت به احادیث مربوط به اخلاق، با تساهل و تسامح گذشته، اما در مورد احادیث تاریخی یا کلامی خود را نقّاد نشان داده است.
۲۰۸۴.

راه شناخت علل الحدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: حدیث روایت علت و معلّل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸۹ تعداد دانلود : ۷۳۳
یکی از امور مهم در فقه الحدیث، توجه به روایات معلّل و تشخیص آن ها از روایات صحیح است. شناخت روایات معلّل نیاز به اطلاعات دقیق و تخصص لازم در حدیث شناسی دارد، و تنها استادان فن حدیث و خبرگانی که به اسناد و متون روایات آشنایی کامل داشته باشند، از عهده تشخیص روایات معلّل برمی آیند. در این مقاله، انواع علل الحدیث و راه شناخت آن ها مورد بحث قرار می گیرد، و نمونه هایی از احادیث معلّل معرفی می گردد. امور ذیل از نشانه های علت در حدیث است: 1. تفرد راوی در نقل؛ 2. حدیث به ظاهر دارای سند موصول است، ولی پس از تحقیق روشن می شود که برخی از افراد سند حذف شده است؛ 3. روایت در ظاهر مرفوع است ولی در واقع موقوف می باشد که در قالب مرفوع نقل شده است؛ 4. متن حدیث با متن روایت دیگری مخلوط شده یا سند حدیثی در ضمن سند روایت دیگری آورده شده است؛ 5. راوی در هنگام نقل دچار توهم و تحریف گشته است مثلاً کلمه یا جمله ای به روایت افزوده است؛ 6. تقطیع روایت در مواردی که بخش متروک با بخش مذکور دارای پیوند معنایی باشد.
۲۰۸۵.

بررسی و تبیین روایت «لابُدَّ لِلنّاسِ مِن أَمِیرٍ بَرٍّ أَو فاجِرٍ»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت سیاسی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلیدواژه‌ها: حکومت روایت موثوق - الصدور حاکم عادل حاکم فاجر

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی حکومت وسیاست در روایات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر روایات و عترت
تعداد بازدید : ۱۳۹۶۲ تعداد دانلود : ۱۰۹۶
زندگى اجتماعی انسان ها، در درون نظام سیاسى و حکومت شکل مى گیرد و عملاً تصور زندگى بدون حکومت مشکل است. به همین جهت، اندیشمندان همواره حکومت را به عنوان یک ضرورت اجتماعى تلقی نموده اند؛ این یک ضرورت حکم عقلی است و آنچه از روایات شریفه در این زمینه وارد شده، ارشاد و مؤید همین حکم عقلی است. از جمله روایات در باب ضرورت حکومت، بیان امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه است که در مقابل خوارج افراطى، که شعار « لاحکم الا لله؛ جز حکم خدا، حکمى نیست» سر مى دادند و بر نفى وجود هر نوع حکومت در جامعه اسلامى تاکید داشتند، فرمود: «انّه لابُدَّ للنّاسِ مِن امِیرٍ بَرٍ اَو فاجِرٍ...؛ مردم به ضرورت، باید حاکمى داشته باشند، نیکوکار باشد و یا بدکار.» از آنجا که در این بیان، حاکم عادل و فاجر در عرض یکدیگر قرار گرفته­اند، تفاسیر متعددی از آن ارائه شده است. این مقاله، با رویکرد نظرى و روش تحلیلى، این روایت را مورد ارزیابی قرار داده، تساوی عادل و فاجر در تصدی حکومت را صرفاً تأکیدی بر اصل ضرورت حکومت در جامعه می داند.
۲۰۸۶.

مبانی فقه الحدیثی سیّد عبدالله شُبَّر در مصابیح الأنوار فی حلّ مشکلات الأخبار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۱۶ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۲) 70 - 89

کلیدواژه‌ها: سید عبدالله شبر مصابیح الأنوار مبانی فقه الحدیثی احادیث مشکل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۱۴
سید عبدالله شُبَّر در کتاب مصابیح الأنوار فی حل مشکلات الأخبار، با استفاده از راهکارهای گوناگون به شرح روایات مشکل و حلّ وجوه غامض آنها پرداخته است که از آن جمله می توان از بهره گیری از لغت، صرف و نحو، تاریخ، علوم طبیعی، توجه به فنون و آرایه های ادبی، مراجعه به قرآن و حدیث، کوشش در حل تعارض اخبار و نقد محققانه و عالمانه شروح گذشتگان نام برد. مؤلّف مصابیح الأنوار، علاوه بر این، به تأثیر عناصر تصحیف، تقیه، تفاوت نقل راویان و اسباب صدور احادیث، در دست یابی به مفاد و مضمون روایات توجه داشته است.
۲۰۸۷.

امامت در مکتب صادق آل محمد(ص)

نویسنده:
منبع: معرفت کلامی سال دوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۷)

کلیدواژه‌ها: علم امامت عصمت مرجعیت نصب امام صادق (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹۰ تعداد دانلود : ۸۲۱
امامت به معنایی که شیعه بدان معتقد است، اساسی ترین باوری است که موجب امتیاز شیعة امامیه از دیگر فرق اسلامی شده است. امامت به لحاظ عقلی و نقلی محل بحث و بررسی عالمان شیعی بوده است. آنچه در این نوشتار می آید، رویکرد نقلی و تاریخی به اصل امامت، با استفاده از بازخوانی سخنان امام صادق(ع) است. بر اساس مهم ترین یافته های این پژوهش، تبیین ها و توصیف های موجود در دوران امام صادق(ع) جهشی چشمگیر نسبت به دوران نخستین پیدایش تشیع داشته است؛ چنان که موجب اعتقاد برخی به الوهیت امامان در آن دوران شده است. «امام» در منظر امام صادق(ع) کسی است که حجت خدا بر بندگان بوده، مرجعیت دینی، علمی، اخلاقی و سیاسی را بر عهده دارد و واسطة فیض میان خدا و بندگان بوده، منصوب از جانب خدا، معصوم و دارای علم خدادادی است.
۲۰۸۹.

مؤلفه های احساس سعادتمندی در احادیث با رویکرد روانشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۱۶ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۲) 119 - 140

کلیدواژه‌ها: سعادت رضامندی رغبت به طاعت کراهت از معصیت لذت ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۷۴
هدف این نوشتار، آن است که مؤلفه های احساس سعادتمندی را بر اساس احادیث مشخص سازد. پرسش این است که سعادت به چه معناست و احساس سعادتمندی از چه مؤلفه هایی تشکیل می شود. این پژوهش از نوع کتابخانه ای است که در آن، با استفاده از روش مفهوم شناسی معنای سعادت به دست آمده و سپس با روش تحلیل محتوا و تحلیل عقلانی، سعادت و مفاهیم مرتبط با آن بررسی و مؤلفه های تشکیل دهنده احساس سعادتمندی به دست آمدند. نتیجه این بررسی نشان داد که سعادت ترکیبی از خیر و سرور است، و احساس سعادتمندی ترکیبی از احساس رضامندی و نشاط است و در مرتبه بعد، رضامندی خود به مؤلفه های جزئی تری مانند شکر در خوشایند، صبر بر ناخوشایند، رغبت به طاعت و کراهت از معصیت؛ و نشاط نیز به نشاط مادی و معنوی تحلیل می شود.
۲۰۹۲.

فضای فرهنگی ـ اجتماعی صدور خطبه های نهج البلاغه

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال اول بهار ۱۳۸۹ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه خطبه امام علی فضای صدور فضای فرهنگی ـ اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷۱ تعداد دانلود : ۱۳۵۲
علل، زمینه ها و شرایطی که باعث صدور خطبه ای از جانب امام علی× شده است «فضای صدور خطبه های نهج البلاغه» قلمداد میشود که در کتب حدیثی آن را «اسباب صدور حدیث» می گویند. این مقاله به منظور فهم بهتر معانی خطبه های نهج البلاغه و حل برخی تضاد های ظاهری به بررسی فضای فرهنگی ـ اجتماعی صدور این خطبه ها میپردازد. در این راستا علاوه بر بررسی روایات معتبر مربوط به خطبه های نهج البلاغه، مطالعه برخی شرح ها، کتب تاریخی مربوط به حوادث قرن اول هجری نیز سودمند است. ذکر این نکته نیز لازم است که ما در نقل فضای صدور حکم را به یک مورد خاص منحصر نمی کنیم؛ بلکه در فهم بهتر حدیث و روایت از آن بهره مند می شویم. در این نوشتار تلاش شده است تا با توجه به اهمیت مسئله، پیشینه تاریخی آن بازگو و روش های فهم فضای صدور تبیین و با آسیب شناسی بحث، میزان تأثیر فرهنگ زمانه در این خطبه ها واکاوی گردد. `
۲۰۹۶.

نگاهی تطبیقی به مصادیق اهل بیت

نویسنده:
منبع: نیستان ادیان و مذاهب سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۱
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی امامان معصوم
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن وعترت
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر روایات و عترت
تعداد بازدید : ۱۳۸۵ تعداد دانلود : ۷۵۰
۲۰۹۷.

بازخوانى حیات علمى علّامه میر حامد حسین هندى کتاب

نویسنده:
منبع: سفینه سال هفتم بهار ۱۳۸۹ شماره ۲۶ «ویژه نصوص امامت»

کلیدواژه‌ها: میرحامدحسین کنتوری عبقات الانوار (کتاب) عالمان شیعه هند قرن سیزدهم مدافعان حریم امامت الدرر السنیة (کتاب)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۰ تعداد دانلود : ۶۹۶
میرحامد حسین هندى (1246 ـ 1306 ق) از دانشمندان شیعه قرن سیزدهم در هند است که کتاب «عبقات الانوار» او در اثبات امامت، جاوانه است. وى مجموعه اى از نامه ها و نوشته هاى متفرّقه خود را در کتاب «الدرر السنیّة» گرد آورده است. این کتاب که تاکنون چاپ نشده، گوشه ها و زاویه هایى از زندگى میرحامد حسین را بازمى گوید که تاکنون در جایى گفته نشده است. کتاب یادشده در زمان حیات مؤلّف توسط محمّدجعفر ظهیرى گرد آمده است. نگارنده در این مقاله، جنبه هایى از زندگى علمى و عملى میرحامدحسین را براساس آن کتاب بیان مى دارد؛ از جمله: جمع آورى کتابهاى نفیس، گردآورى کتابهاى ضدّ شیعه و پاسخ گویى به آنها، گزارش سفر حج و عتبات عالیات در سال 1282 قمرى، وصیت نامه اخلاقى، مشکلات و بیماریها. نویسنده مقاله، نمونه اى از خطبه هاى میرحامدحسین را براى نشان دادن سجع در نگارش وى و نوشتارى در استغاثه به حضرت ولى عصر ارواحنا فداه را نیز آورده است.
۲۰۹۸.

حواشى شیخ بهاء الدین عاملى بر کافى

نویسنده:
منبع: سفینه سال هفتم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۲۸ «ویژه حدیث»

کلیدواژه‌ها: کافی (کتاب) ـ تعلیقات محمود عاملی محمود بهاءالدین ویژگی های عقل حدیث شیعه قرن یازدهم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۸ تعداد دانلود : ۹۳۱
نگارنده در این گفتار، شش مورد از تعلیقات شیخ بهاءالدین عاملى بر دو حدیث از کتاب کافى در باب ویژگى هاى عقل را از یک نسخه خطى کافى نقل مى کند.
۲۰۹۹.

امامت عامه و خاصه در احادیث امام رضا علیه السلام(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: انتظار تابستان ۱۳۸۹ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: مهدویت احادیث امام رضا علیه السلام امامت عامه امامت خاصه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی وحی و نبوت و امامت در روایات
تعداد بازدید : ۴۴۴۶ تعداد دانلود : ۱۶۱۹
در این مقاله، با بررسی اصل امامت عامه و خاصه از منظر امام رضا علیه السلام روشن میشود که «امامت» یکی از اصول مورد توجه آن حضرت بوده، جایگاهی بلند در احادیث آن حضرت دارد، آن حضرت صفات و ویژگیهای امام را بصورت مفصل بیان کرده است؛ از جمله اینکه: امامت، اساس اسلام و امام، رهبر دینی مردم است. امام، الگوی مردم در اعمال عبادی و غیر عبادی است. امام، مایه سربلندی مسلمانان و ضامن اجرای قوانین الهی است. امامت، با قانونگذاری و هدایت گری جامعه را نظام مند میکند. امام، رهبر سیاسی مردم است که از دین دفاع میکند و نقشی دشمن شکن دارد. امام مایه شفاعت امت در رستاخیز و پناهگاه مردمان و نماینده خدا و حجت او در زمین است. مقام امامت همان جایگاه پیامبران الهی بلکه بالاتر از مقام نبوت است. امام، شخصیتی معصوم از گناه و لغزش است که فرشتگان با او سخن میگویند و مورد تأیید روح القدس است؛ دعایش مستجاب و از امور غیبی با خبر است. و در نهایت، امام، نور جهان افروز و آب حیات است که هر کس از او جدا شود، به ورطة گمراهی میغلطد. با توجه به صفات فوق، بشر عادی نمیتواند امام معصوم را بشناسد و نصب کند و امامان از سوی خدا نصب میشوند. نخستین امامان، حضرت امام علی علیه السلام بوده و آخرین آن ها حضرت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است که از نسل امام رضا علیه السلام میباشد و حضرت عیسی علیه السلام پشت سر آن حضرت نماز میگزارد. در پایان مقاله، به پیامدهای جدایی مردم از امامت اشاره شده که همانا گمراهی و هلاکت است. نیز به پیامدهای غلو در بارة امامان اشاره شده که افتادن در دام کفر و شرک است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان