فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۴۴۱ تا ۱٬۴۶۰ مورد از کل ۱۳٬۷۷۵ مورد.
حوزههای تخصصی:
نسخ آیات قرآن از جمله مسائلی است که در عرصه فقه، حدیث و تفسیر همواره مورد توجه مفسران و دانشمندان اسلامی بوده است.
درباره هویت نسخ چهار مدرسه: رفع، دفع، خطاب و بیان وجود دارد که در این میان، مدرسه رفع با فرهنگ قرآن سازگارتر است. برای نسخ از نظر ناسخ چهار قسم: نسخ قرآن به قرآن، نسخ قرآن به سنت، نسخ سنت به قرآن و نسخ سنت به سنت وجود دارد که روایات ناظر به نسخ آیات به آیات، مصداق عینی نسخ قرآن به قرآن است.
شیعه به خلاف اهل سنت که به سه نسخ: حکم، تلاوت و حکم و تلاوت معتقد است، فقط درباره قسم نخست اتفاق نظر دارد. ازاین رو روایاتی که در آن شائبه نسخ تلاوت وجود دارد لزوما به معنای نسخ تلاوت نمی باشد.
اخلاق در قرآن از دیدگاه استاد مصباح یزدی
منبع:
معرفت ۱۳۷۴ شماره ۱۳
حوزههای تخصصی:
کلاغ و پسران آدم
منبع:
بشارت ۱۳۸۱ شماره ۳۱
آسیب شناسی روایات تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
دانش تفسیر و روش تفسیر روایی، همزاد با قرآن و پیشینه ای به قدمت نزول آن دارد؛ اما روایات تفسیری، همچون دیگر روایات، در گذر تاریخ با آسیب هایی روبه رو شده است؛ بخشی از روایات و مجموعه های تفسیری در اثر حوادث روزگار از بین رفته، و در دسترس ما نیستند؛ برخی از تفاسیر نقلی موجود نیز، به آفت حذف یا ضعف اسانید دچار شده، و برخی نیز به ضعف های محتوایی مبتلا گشته اند.
این مقاله بر آن است ضمن شناسایی مهم ترین آسیب ها، به اختصار میزان تاثیر هریک از آنها در فهم آیات قرآنی را براساس اختلاف دیدگاه های مفسران و قرآن پژوهان اسلامی بررسی و ارائه نماید.
مهم ترین آسیب های روایات تفسیری را می توان در حذف اسانید، وضع حدیث، ورود اسرائیلیات، پدیده غلو و غالیان، نقل به معنا و اختلاف قرائات دانست.
گاو بنیاسرائیل
منبع:
بشارت ۱۳۸۲ شماره ۳۴
امامت از دیدگاه شیعه دوازده امامی با تکیه بر براهین عقلی و آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مسألة امامت از دیرباز مطمح نظر متکلّمان و مفسّران نامدار اسلامی بوده است. فرقه های اسلامی در هیچ یک از مسائل دینی به سان مسألة امامت اختلاف نظر نداشته اند. علمای نام آور اسلامی، اوّلاً به دو فرقه بزرگ شیعه و اهل سنّت تقسیم شدند که جمیع فرقه های شیعه در تعیین امام، قائل به نصّ شدند، لیکن همه فرقه های اهل سنّت قائل به بیعت و اجماع اهل حلّ و عقد در این باب گشتند. فرقه های شیعه نیز در امر تعیین امام، از برخی جهات متشتّت گشتند. برخی قائل به نصّ خفیّ و برخی دیگر به عدم عصمت امام نظر دادند. در این میان، شیعه اثناعشری بر این باور است که وجود امام با قاعده عقلی لطف اثبات می شود، چون امامت از ملحقات نبوّت است. به دنبال اثبات امام با این قاعده عقلی، عصمت و منصوص بودن امام از جانب خدا و رسول را نیز با استناد به عقل و نقل اثبات می کنند. نویسنده مقاله در این جستار، برجسته ترین براهین عقلی شیعه دوازده امامی را ذکر نموده، سپس با استناد به آیات و روایات، عصمت و منصوص بودن امام را به اثبات رسانیده است. نکته قابل توجّه در باب امامت، آوردن براهین عقلی نو با نگاهی دیگر می باشد و نیز تکیه به کتاب الحجّة اصول کافی است، که دیگر نویسندگان به این دو نکته کم توجّه بوده اند.
کنایههای قرآنی
منبع:
بشارت ۱۳۸۶ شماره ۶۲
نگرشی به آیه تطهیر
تفسیر تطبیقی آیه نور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مراد اصلی از «نور» در آیه شریفه نور، به قرینه فراز «یهدی الله لنوره من یشاء» و با استفاده از روایات، هدایت است و معانی دیگری که برای آن ذکر شده، فرعی و در راستای همین معنا است. هدف خدای متعال از ذکر «مشکاه»، «مصباح» و «زجاجه» با معانی فراوانی که برای آن ها ذکر شده، در این آیه، آن است که یک چراغدان و چراغی به همراه یک حباب را برای مخلوقاتش، تمثیل بزند تا چگونگی نوردهی خود را برای آن ها به صورت یک مثال ملموس، توضیح دهد، همچنانکه این نکته از فراز «یضرِبُ اللهُ الأمثالَ لِلنّاسِ» فهمیده می شود. فرازهای «کأنها کوکب درّی»، «یوقد من شجره مبارکه لا شرقیه و لا غربیه»، «یکاد زیتها یضیء و لو لم تمسسه نارٌ» و «نورٌ علی نورٍ» برای نشان دادن شدت روشنایی آن چراغ و چراغدان است. از فراز «یهدی الله لنوره من یشاء» که نورش به افراد خاصی اختصاص داده و با توجه به فراز اول آیه که نور را به آسمان ها و زمین اضافه کرده، فهمیده می شود که خدای سبحان، دو نور عام و خاص دارد.
نقد تاریخ گذارى قرآن به روایت مویر
حوزههای تخصصی:
بررسی تفسیری رابطه «افساد فی الارض» با «محاربه» با تأکید بر آیه 33 مائده(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
محاربه در اصطلاح فقه به معنای ترساندن مردم به وسیله سلاح است. تقارن دو عنوان «محاربه» و «افساد فی الارض» در آیه 33 سوره مائده موجب اختلاف در برداشت فقها و حقوق دانان شده است. جمع زیادی از آنان «افساد فی الارض» را به معنای محاربه اصطلاحی در فقه می دانند و در مقابل، عده ای دو عنوان مذکور را دو مفهوم جدای از یکدیگر دانسته اند. قائلان به دیدگاه دوم درباره کفایت یکی از دو عنوان یا ضرورت جمع دو عنوان در فعلیت موضوع یادشده، اختلاف نظر دارند؛ برخی معتقدند که سعی در افساد فی الارض، حاکی از قصد و غرض محارب مصطلح است و تحقق هر دو عنوان برای اجرای مجازات های مذکور کافی است. در مقابل، گروهی دیگر تنها سعی در افساد فی الارض را کافی دانسته و محاربه به معنای اصطلاحی آن در آیه را، از مصادیق افساد فی الارض دانسته اند. این پژوهش، ضمن مغایر دانستن دو عنوان مذکور، وجود هر دو را برای ثبوت مجازات های چهارگانه ضروری دانسته و محاربه مذکور در آیه را وسیع تر از مفهوم اصطلاحی می داند.
طنز در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
طنز، یکی از گونه های پویای هنری است که کاربرد آن، در اصلاح نابسامانی های جامعه های بشری، قابل توجه است.از آنجا که فلسفه نزول کلام و وحی، هدایت و اصلاح است، قرآن، این هنر بی رقیب ربانی که هنر فصاحت و بلاغت کلام از ینبوع زلالش آب می خورد، گاهی از این شیوه مؤثر برای انذار بهره گرفته است تا شاید آنان که زبان جد، بیدارشان نمی کند، بیان طنز، هشیارشان کند.در این مقاله، در پی آن بوده ایم که ضمن بیان تعریفی دقیق و جامع از طنز، شاخص های طنز مطلوب را از نظر قرآن کریم تبیین کنیم و با بیان دیدگاه مفسران درباره ویژگی های طنز در قرآن کریم، کاربرد آن را در آیه های قرآنی استخراج کنیم و در نهایت، جلوه های رایج در طنز را که در چهار قالب طنز از طریق تهکّم، تمثیل، تشبیه به حیوانات و کنایه تعریضیه دسته بندی شده اند، با استنادهای دقیق تفسیری در فرایندهای متنوع قرآنی تحلیل کنیم.در پایان، به این نتیجه رسیده ایم که هدف نهایی از طنزهای قرآنی، اصلاح فرد و جامعه، و عبرت گرفتن آن ها از مضمونی است که طنز از آن نشأت گرفته است.
سرانجام بهتر زیستن
منبع:
بشارت ۱۳۸۶ شماره ۵۹