فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۴۱ تا ۴۶۰ مورد از کل ۱٬۱۲۰ مورد.
حوزههای تخصصی:
همچنان که یکی از ابعاد بندگی انسان بعد فردی اوست، بعد اجتماعی نیز یکی دیگر از ابعاد بندگی معرفی شده است. با توجه به تأثیری که سازمان ها در شکل دهی رفتار اجتماعی و بعد بندگی دارند، می توانند به عنوان زمینه ساز بهبود بعد اجتماعی بندگی، مطرح شوند. از سوی دیگر، نیز آسیب های فقدان ضابطه مندی و جناح محوری در تعاملات سازمان، موجب ناکارایی و ایجاد خلل در زمینه های بندگی اجتماعی خواهد شد. بدین روی، عدالت محور ساختن تعاملات سازمان، بر اساس نگاه وحیانی اسلام، می تواند زمینه را برای بهبود بندگی اجتماعی انسان و نیز نیل به هدف اصلی آفرینش، فراهم آورد. یکی از گلوگاه های عدالت محور ساختن سازمان فرایند «جذب» است. رعایت عدالت سازمانی، که به عدالت توزیعی، رویه ای و مراوده ای تعریف شده است، می تواند زمینه را برای بهبود این تعاملات در فرایند جذب منابع انسانی فراهم آورد. پژوهش حاضر به روش «توصیفی- استنباطی» (اجتهادی- تفسیری) به تبیین مؤلفه های «عدالت توزیعی» در فرایند جذب پرداخته و مؤلفه های دانش و مهارت تخصصی، سلامت جسمی و روانی، اتحادیه های کارگری، مصاحبه ویژگی های اولیه، آزمون های استخدام، اطاعت پذیری، تقوای الهی، امانت داری، اصالت و نسب را به عنوان مؤلفه های عدالت توزیعی برشمرده است.
نقش علما و روشنفکران دینی در مدیریت و رهبری بیداری اسلامی در اندیشه امام خامنه ای(مدظله)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تحولات اجتماعی و سازمانی در مسیر رسیدن به اهداف و تحقق آرمان های خود، نیازمند عوامل و متغیرهای زیادی هستند. یکی از مهم ترین آنها، وجود رهبران، مدیران و کارگزاران قوی و کارامد برای هدایت مجموعه های مختلف جامعه یا سازمان به سمت اهداف پیش بینی شده است. بیداری اسلامی؛ به عنوان یک پدیده عظیم اجتماعی، برای تحقق اهداف و آرمان های خود، یعنی تمدن نوین اسلامی نیازمند هدایت و رهبری کارامد و اثربخش است. این تحقیق به منظور پر کردن خلاء علمی کشور در این زمینه طراحی و اجرا شده است؛ تحقیق، بنیادی از نوع کیفی اکتشافی است که بر مبناى روش تحلیل مضمون از مجموعه بیانات و دیدگاه های رهبر معظم انقلاب، الگوی «هدایت و رهبری» در بیداری اسلامی تدوین و ارائه شده است. برای تدوین این الگو از نرم افزار تحلیل کیفی (atlas.ti) برای تحلیل مضمون استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد، این الگو دارای سه مضمون فراگیر، 11 مضمون سازمان دهنده و 36 مضمون اصلی است. روابط میان این مضمونها نیز در قالب این الگو ارائه شده است. در پایان پیشنهاد هایی نیز برای پژوهشهای آینده و مراجع اجرایی ارائه شده است.
بررسی تأثیر مدیریت منابع انسانی اسلامی بر عدالت سازمانی، رضایت شغلی و ترک خدمت کارکنان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش به دنبال بررسی تأثیر مدیریت منابع انسانی اسلامی بر عدالت سازمانی، رضایت شغلی و ترک خدمت کارکنان است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی پیمایشی از نوع معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان سازمانهای اسلامی شهر قم هستند که با استفاده از روش نمونه گیری دو مرحله ای، ابتدا با روش نمونه گیری خوشه ای شش سازمان انتخاب، و در مرحله دوم از میان 1960 نفر، طبق فرمول کوکران 322 نفر به صورت تصادفی انتخاب شد. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه های استاندارد با مقدار پایایی پیش آزمون عدالت توزیعی0/830، عدالت رویه ای 0/854، عدالت مراوده 0/781، رضایت شغلی 0/791، ترک خدمت کارکنان0/751 و مدیریت منابع انسانی اسلامی 0/801 انجام شد. نتایچ این پژوهش نشان می دهد که بین مدیریت منابع انسانی اسلامی با عدالت توزیعی، رویه ای و رضایت شغلی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد و بین مدیریت منابع انسانی اسلامی با ترک خدمت کارکنان رابطه منفی و معنادار وجود دارد و برخلاف فرض پژوهش، رابطه معناداری بین مدیریت منابع انسانی اسلامی و عدالت مراوده ای یافت نشد. هم چنین عدالت توزیعی و رویه ای نقش میانجی میان مدیریت منابع انسانی اسلامی و رضایت شغلی دارد.
الگوی دانشگاه تراز انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
از ابتدای شروع نهضت اسلامی در ایران، مسئله دانشگاه و ساختن نظام مطلوب دانشگاهی یکی از اولین و مهمترین دغدغه ها بوده است. با مراجعة بی واسطه به آرا و اندیشه های رهبران انقلاب اسلامی، می توان الگوی دانشگاه تراز انقلاب اسلامی و ویژگی و کارکردهای آن را تعریف کرد؛ بدین منظور بیانات، پیامها و تدابیر امام خمینی(ره) از سال 1340 تا 1368 و آیت الله خامنه ای(دام ظله) از خرداد 1368 تا خرداد 1396، انتخاب، مطالعه و بررسی شد و با استفاده از روش کیفی «تحلیل مضمون»، الگویی جامع شامل 4335 مضمون اولیه (شناسه ) مورد شناسایی قرار گرفت که در قالب 328 مضمون سازماندهنده (شاخص) ترکیب گردید. این مضمونها پس از دسته بندی در سطوح مختلف درنهایت در 17 مضمون فراگیر (مؤلفه) در پنج بُعد «پیامدها»، «نتایج»، «خروجیها»، «فرایندها» و «سرمایه ها و زیرساختها» ساماندهی شد و الگوی نهایی به دست آمد. یکی از ویژگی منحصربه فرد الگو این است که علاوه بر جامعیت اندیشه های رهبران معظم انقلاب اسلامی به علت تناسب با الگوهای برنامه ریزی، مدیریت و ارزیابی راهبردی، امکان اجرا و رصد پیشرفت آن را فراهم می آورد.
تحلیلی انتقادی بر فلسفه اخلاق در عرصه مدیریت دولتی و حکومت داری
منبع:
اسلام و مدیریت سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۱
77 - 98
حوزههای تخصصی:
در نوشتار حاضر موضوع و فلسفه اخلاق که امروزه به عنوان یک چالش اصلی فراروی نظام اداری، مدیران و کارگزاران دولتی قلمداد می گردد، مورد تحلیل، بررسی و مداقه قرار می گیرد و بر این مهم تاکید می گردد که تصمیم ها، خط مشی ها و سیاستگذاری ها در عرصه مدیریت دولتی و حکومتداری می بایست بر منافع ملی، خیرخواهی و خواست مردم استوار باشد، و کارگزاران دولتی همواره باید تلاش نمایند تا ادراک منفی مردم را نسبت به عملکرد و تصمیم های خود، کاهش دهند و این مهم همواره به عنوان یک اصل اخلاقی برای تمامی حکومت ها تلقی می گردد. در نوشتار حاضر، چرایی اخلاق در بخش دولتی و برخی از ویژگی های اخلاقی کارگزاران دولتی مورد اشاره قرار خواهد گرفت و سپس موضوع پارادکس فاصله که بیانگر ادراک منفی عموم جامعه از اخلاق مدیران دولتی و سیاست مداران است، مورد مطالعه قرار می گیرد. نگارنده در نوشتار حاضر در صدد است تا موضوع اخلاق در عرصه مدیریت دولتی را با توجه به موضوعات مطروحه فوق، مورد تحلیل و واکاوی قرار دهد.
سخن سردبیر: تصمیمگیری بر مبنای توکل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از گونه های تمایز مدیریت اسلامی با مدیریت مغرب زمین، عوامل تعیین کننده و اثرگذار در فرایند تصمیم گیری مدیران است. در نظریه های تصمیم گیری مدیریت غربی که بر عقلانیت و عقلانیت محدود مبتنی است، اتکا به داده ها و تمرکز بر روشهای علمی تحلیل داده ها و هم چنین ارزیابی و انتخاب گزینه ها بر مبنای معیارهای تعریف شده، مبنای تصمیم گیری مدیران است؛ این در حالی است که در مدیریت اسلامی، هر چند همانند مدیریت غربی بر شناسایی تمامی ابعاد مسئله و داده ها و اطلاعات واقعی در فرایند تصمیم گیری تأکید می شود، عنصر مهم دیگری مورد عنایت قرار می گیرد که روح حاکم بر فرایند تصمیم گیری را شکل می دهد که از آن با عنوان توکل به خدا یاد می شود. توکل به مثابه چتری است که تمام فرایند تصمیم گیری را تحت پوشش قرار می دهد و تضمین کننده موفقیت واقعی در عرصه مدیریت است. در این مجال کوتاه تلاش می شود تا این عنصر مهم تصمیم گیری در مکتب الهام بخش اسلام با استناد به آیات نورانی قرآن کریم و دیدگاه اندیشمندان اسلامی مورد واکاوی قرار گیرد.
بررسی اثر سبک زندگی اسلامی بر نگرش شغلی کارکنان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
سبک زندگی کارکنان و تأثیر آن بر نگرش شغلی آن ها و شاخص های زیر مجموعه آن از قبیل (رضایت شغلی، وابستگی شغلی و تعهد سازمانی) از جمله مسائل مهم در کیفیت زندگی کاری به شمار می رود. این موضوع در جوامع اسلامی، زمانی اهمیت دو چندان می یابد که تأثیر سبک زندگی اسلامی بر نگرش شغلی مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش ضمن بررسی تأثیر سبک زندگی اسلامی بر نگرش در حالت کلی، تأثیر آن بر هر یک از مؤلفه های نگرش شغلی (رضایت شغلی، وابستگی شغلی و تعهد سازمانی) و هم چنین اثر مؤلفه میانجی ارزشهای درون سازمانی در میزان تأثیرگذاری سبک زندگی اسلامی بر نگرش شغلی کارکنان 12 سازمان منتخب مراکز استانهای لرستان و زنجان سنجیده شد. داده های تحقیق از طریق پرسشنامه با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی، بین 430 نفر از کارکنان، توزیع و نتایج از طریق الگوی معادلات ساختاری و با نرم افزارهای 23Spss و PLS2 تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش سه پرسشنامه به منظور سنجش نگرش شغلی کارکنان، سبک زندگی اسلامی و تبیین ارزشهای درون سازمانی طراحی شد. اعتبار این سه پرسشنامه با استفاده از ضریب همسانی درونیِ آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با 0/966 و 0/94 و 0/947 تأیید شد که از 0/7 بیشتر بود. ضمن اینکه روایی پرسشنامه و برازش الگو از طریق نرم افزار PLS2 تأیید شد. در این پژوهش، هشت فرضیه از نه فرضیه تأیید و نشان داده شد که سبک زندگی اسلامی می تواند بر نگرش شغلی و سازمانی کارکنان تأثیر مثبتی داشته باشد.
تأثیر تعهد سازمانی و نوآوری سازمانی بر اقتصاد مقاومتی
منبع:
اسلام و مدیریت سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۲
5 - 40
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تعهد سازمانی و نوآوری سازمانی بر اقتصاد مقاومتی انجام شد. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده ها توصیفی−همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه کارکنان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران به تعداد 500 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و جدول مورگان 217 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد تعهد سازمانی آلن و میر (1990)، نوآوری سازمانی پنیادز، پراجگو و سوهل (2006) و پرسشنامه محقق ساخته اقتصاد مقاومتی که برگرفته از منویات مقام معظم رهبری مدظله العالی در پیام نوروزی سال 1395 بود، استفاده شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، توصیف داده ها از طریق میانگین، انحراف معیار، درصد، فراوانی و جدول و استنباط آماری داده ها از طریق مدلسازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزار 2 PLS Smart در دو بخش مدل اندازه گیری و بخش ساختاری انجام پذیرفت. در بخش اول ویژگی های فنی پرسشنامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا مختص PLS بررسی گردید؛ در بخش دوم، ضرایب مسیر و ضرایب معناداری نرم افزار برای بررسی فرضیه های پژوهش استفاده شدند. نتایج تحقیق نشان داد، تعهد سازمانی و مؤلفه های آن شامل تعهد عاطفی، مستمر و هنجاری و همچنین نوآوری سازمانی و مؤلفه های آن شامل تولیدمحوری، فرایندمحوری و سازمان محوری بر اقتصاد مقاومتی از دیدگاه کارکنان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران تأثیر دارد.
ارزیابی میدانی الگوی ارزشهای سازمانی مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش به منظور رفع کمبود الگو های غربی و اهمیت تولید علوم دینی و بومی به طراحی و بررسی میدانی الگوی ارزشهای سازمانی مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه پرداخته است. روش این پژوهش به صورت روش آمیخته (کیفی کمی) است. در بخش کیفی و در قسمت اول، استخراج داده ها و مؤلفه ها با روش تحلیل مضمون است و سپس به منظور ساخت شبکه مضمونها و الگوی پژوهش از مصاحبه با خبرگان و پرسشنامه استفاده شده است. بعد از جمع آوری نظر خبرگان، حاصل کار به صورت الگوی ارزشهای سازمانی مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه ارائه شد که شامل چهار مؤلفه ارزشهای اخلاقی فرهنگی، ارزشهای دانشی بینشی، ارزشهای حرفه ای و ارزشهای بنیادین است. به منظور بررسی میدانی الگو، دانشجویان و اعضای هیئت علمی یک نهاد آموزشی و پژوهشی به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. به منظور تعیین حجم نمونه از روش طبقه بندی غیر نسبی و سپس جدول کرجسی و مورگان استفاده شد. نتایج آزمونهای آماری با نرم افزارهای LISREL و SPSS حاکی از آن بود که هر چهار شاخص دانشی بینشی، حرفه ای، بنیادین و اخلاقی فرهنگی با متغیر ارزشهای سازمانی مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه رابطه معناداری دارد.
تبیین قابلیت نوآوری با توجه به نقش قابلیت های اشتراک دانش و اخلاق کاری اسلامی در بین کارکنان شرکت توزیع نیروی برق استان گیلان
حوزههای تخصصی:
قابلیت اشتراک دانش استراتژی مهمی است که سازمان، آن را در جهت ایجاد ارزش و افزایش بقاء در محیط پیچیده و متغیر امروزی به کار می گیرد. قابلیت نوآوری مهم ترین مشخصه تعیین کننده عملکرد است. زمینه ارتقای نوآوری را می توان از طریق تمرکز بر قابلیت نوآوری فراهم کرد. از طرفی ابداعات و اقدامات نوآوری به میزان زیادی به دانش، تخصص و تعهد کارکنان وابسته است. پس بنابراین دانش منبعی ارزشمند برای سازمان ها محسوب شده و اقدامات در جهت اشتراک دانش آن قابل اهمیت است. لذا سازمان ها باید با تکیه بر کارکنان سازمان بعنوان مهم ترین سرمایه سازمان، آنها را به درک، فهم و ارایه دانسته ها و ایده های جدید و استفاده عملی از آن ایده ها در پیشبرد مقاصد سازمان تشویق نمایند. پس کارکنان در قلب فرآیند خلق دانش قرار دارند که می توانند دانش را خلق کرده و آن را به اشتراک بگذارند. علاوه بر این، بیشتر اعمال و اقدامات در محیط کاری بر اساس ارزش ها و باورهای دینی کارکنان شکل گرفته و تقویت می شود. پس بنابراین توجه به اخلاق کاری اسلامی به عنوان اقدامی ضروری مطرح است. این تحقیق، روابط کمی بین توانمندسازهای اشتراک دانش، قابلیت اشتراک دانش و قابلیت نوآوری را مورد آزمون قرار داده و همچنین به بررسی نقش تعدیل گر اخلاق کاری اسلامی بر اساس رابطه بین قابلیت اشتراک دانش و قابلیت نوآوری می پردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی محسوب شده و از نظر روش، توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) می باشد. جامعه آماری این پژوهش را کارکنان شرکت توزیع نیروی برق استان گیلان تشکیل می دهند. روش نمونه گیری بر اساس نمونه گیری غیر احتمالی در دسترس انجام گرفت. روایی صوری پرسشنامه به وسیله روایی محتوا و تحلیل عاملی تاییدی سنجیده شد و همچنین پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ برابر 93/0 مورد تایید قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان می دهد که اول اینکه مدل به کار گرفته شده، مدل نظری مناسبی برای اندازه گیری متغیرها می باشد. دوم اینکه نتایج حاکی از آن است که توانمند سازهای اشتراک دانش (به جز دانش هنجارهای مشترک و خودشناسی) بر قابلیت اشتراک دانش تاثیر دارد و قابلیت اشتراک دانش بر قابلیت نوآوری نیز تاثیر دارد. همچنین نقش تعدیل گر اخلاق کاری اسلامی بر رابطه بین قابلیت اشتراک دانش و قابلیت نوآوری تایید شد.
سازوکارهای اجرایی شدن صداقت سازمانی در سپاه پاسداران از منظر امامان انقلاب اسلامی
منبع:
اسلام و مدیریت سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۱
5 - 29
حوزههای تخصصی:
یکی از مهمترین الزامات تعامل بین سازمان ها با کارکنان برخورداری از روح صداقت است. این فضلیت اخلاقی در صورتی که در سازمان ها جاری و ساری باشد بی شک نقش بی بدیلی در موفقیت و ارتقاء عملکرد خواهد داشت و مدیران همواره درصد تحقق بخشیدن به این اصل اخلاقی در عرصه سازمان و مدیریت هستند. از اینرو، این مقاله در پی آن است با استفاده از روش داده بنیاد با رویکرد نظام مند به تجزیه و تحلیل گفتمان امام خمینی (ره) و امام خامنه ای (مدظله العالی) پرداخته و سازوکارهای صداقت سازمانی را در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ارائه نماید. در این راستا، کلیه مکتوبات و بیانات این بزرگواران مرتبط با موضوع به صورت تمام خوانی مورد مطالعه قرار گرفت. در ادامه متون منتخب به شیوه تحلیل جزء به جزء از طریق کدگذاری باز تجزیه و تحلیل گردید. بر اساس یافته های تحقیق تعداد؛ 1865کد، 38 زیرمفهوم، 124 مفهوم، 3 زیرمقوله و 12 مقوله شناسایی شد. نتایج تحقیق، گویای آن است که سازوکارهای صداقت سازمانی در سازمان مورد مطالعه از دیدگاه امام راحل و مقام معظم رهبری شامل؛ولایتمداری، بصیرت، معنویت گرایی، تعلیم و تربیت، فرمانده/مدیر، خدمت گزاری، اخلاق مداری، مردم داری، نوشوندگی، رفتارتوان مندشده، پیشروندگی و خوداتکایی است. کلید واژه ها: صداقت سازمانی، ولی فقیه، سپاه پاسداران، نظریه پردازی داده بنیاد.
رابطه اخلاق کار اسلامی و اخلاق حرفه ای در مدرسان حسابداری
منبع:
اسلام و مدیریت سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۲
139 - 156
حوزههای تخصصی:
با توجه به اهمیت اخلاق در نظام ارزشی اسلام و تأثیر ابعاد آن بر سایر نظام های ارزشی و فرهنگی، می توان پیش بینی نمود که اخلاق کار اسلامی بر اخلاق حرفه ای مؤثر باشد. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر اخلاق کار اسلامی بر اخلاق حرفه ای در مدرسان حسابداری است. مطالعه پیش رو ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ شیوه اجرا پیمایشی است. بررسی موضوع از طریق پرسشنامه و نمونه گیری به صورت تصادفی به شیوه مجازی و حضوری در سال 1396 از 132 نفر از مدرسان دانشگاهی رشته حسابداری صورت پذیرفت. برای تحلیل نتایج در قالب 3 فرضیه اصلی، از معادلات ساختاری و t تک نمونه ای در نرم افزار Smart PLS و SPSS نسخه 22 استفاده شد. یافته ها نشان داد که اخلاق کار اسلامی بر اخلاق حرفه ای اثرگذار است و با افزایش سطح اخلاق کار اسلامی، می توان انتظار افزایش سطح پایبندی به اخلاق حرفه ای را در مدرسان حسابداری داشت. همچنین، سطح اخلاق کار اسلامی و حرفه ای در جامعه موردبررسی بالاتر از متوسط است. یافته اصلی این پژوهش، لزوم توجه بیش ازپیش به سطح اخلاق کار اسلامی مدرسان حسابداری را اثبات کرد، تا بتوان با توجه به تأثیر گسترده آن، در آینده سطح اخلاق حرفه ای حرفه حسابداری را بهبود بخشید.
بررسی جایگاه سرمایه اجتماعی در دانشگاه اسلامی از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف:این پژوهش با هدف شناخت جایگاه سرمایه اجتماعی در دانشگاه اسلامی از منظر قرآن کریم انجام شد. روش:در تدوین مقاله از روش ترکیبی بهره گرفته شده است؛ بدین معنی که با استفاده از روش تحلیل ثانویه، داده های موجود در خصوص مؤلفه های سرمایه اجتماعی در میان دانشجویان بررسی شد. همچنین با استفاده از شیوه اسنادی به شناسایی مؤلفه های سرمایه اجتماعی در قرآن مبادرت شده است. در نهایت با استفاده از مدل مقایسه ای، به تبیین جایگاه و چگونگی ارتباط مؤلفه های موجود سرمایه اجتماعی در دانشگاه با تعالیم گرانقدر قرآن کریم پرداخته شده است. یافته ها:بنابر بررسی های صورت گرفته، چهار حیطه: اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، همبستگی اجتماعی و مدارای اجتماعی، مهم ترین مؤلفه های سرمایه اجتماعی در میان دانشجویان است. نتیجه گیری:با تحلیل نتایج مقالات نگارش یافته در این خصوص و مقابله آنان با مؤلفه های قرآنی سرمایه اجتماعی، این گونه می نماید که دانشگاهها چنان که باید، نتوانسته اند به تقویت و گسترش سرمایه اجتماعی مبادرت کنند.
اولویت بندی مؤلفه های فرهنگ سازمانی از منظر نهج البلاغه در دانشگاه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف:هدف پژوهش حاضر، ﺷﻨﺎﺳﺎیی مؤلفه های فرهنگ سازمانی از منظر نهج البلاغه و رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی آنها برای اعضای هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس از منظر دانشجویان مقطع دکتری این دانشگاه بود. در این پژوهش، فرهنگ سازمانی از منظر نهج البلاغه و 9 مؤلفه آن شامل اخلاص، یادگیری و دانش افزایی، وجدان کاری، بهبود مستمر، مردم داری، نظم و انضباط، مشورت و هم اندیشی، خود ارزیابی و عدالت در نظر گرفته شد. روش:پژوهش حاضر، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها نیز توصیفی از نوع پیمایشی است. برای اولویت بندی مؤلفه های فرهنگ سازمانی از آزمون فریدمن استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل کلیه دانشجویان مقطع دکتری دانشگاه تربیت مدرس تهران بود. نمونه آماری تعداد 270 نفر از دانشجویان بودند که به صورت تصادفی و از طریق فرمول کوکران به دست آمد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ، روایی محتوا با استفاده از نظر متخصصان آشنا به موضوع پژوهش و روایی سازه نیز با بهره گیری از معادلات ساختاری تأیید شد. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و PLS استفاده شد. یافته ها:نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که یادگیری و دانش افزایی به عنوان مهم ترین مؤلفه و ابعاد مختلف عدالت در رده دوم اهمیت مؤلفه های فرهنگ سازمانی از منظر دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس قرار دارند. نتیجه گیری:بر اساس یافته های پژوهش برای ارتقای فرهنگ سازمانی مبتنی بر نهج البلاغه باید بر یادگیری و دانش افزایی اساتید و همچنین رعایت عدالت، بیش از سایر موارد تأکید کرد.
تبیین مؤلفه های فرهنگ سازمانی اسلامی در پرتو اصول عقاید برگرفته از آیات قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف:پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های فرهنگ سازمانی اسلامی در پرتو اصول عقاید برگرفته از آیات قرآن کریم و در ادامه، طراحی ابزار استاندارد برای سنجش این مؤلفه ها در سازمان انجام شد. روش:جامعه آماری این تحقیق، خبرگان مذهبی و فقهای برگزیده دینی بودند که از بین آنها، پنج نفر برای گردآوری اطلاعات در مرحله اول (مصاحبه عمیق و تشکیل گروههای کانونی) و 10 نفر در مرحله دوم (توزیع پرسشنامه و تست روایی محتوا) برگزیده شدند. یافته ها:تجزیه و تحلیل داده ها منجر به محاسبه روایی محتوایی هر یک از شاخصهای استخراج شد. نتیجه گیری:پس از کنار گذاشتن شاخصهایی که میزان روایی محتوی آنها پایین تر از حد استاندارد تعیین شده بود، ابزاری که از روایی بالایی برخوردار است با 17 شاخص استاندارد برای اصل توحید، 68 شاخص استاندارد برای اصل عدل، 91 شاخص استاندارد برای اصل معاد و 57 شاخص استاندارد برای اصل نبوت و امامت ارائه شد.
ارائه نظریه وزن کشی ساحات انسانی در تحلیل الگوی تصمیم گیری بر مبنای آرای فلاسفه متعالیه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
«تصمیم گیری» از مهمترین محورها در زندگی انسان است؛ ولیکن در مباحث فلسفی، کمتر مورد توجه بوده است. مسئله این پژوهش این است که بر مبنای تحلیل آرای فلاسفه متعالیه (با محوریت ملاصدرا، علامه طباطبایی و استاد مطهری)، چه الگویی از تصمیم گیری، قابل طراحی و ارائه است. روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای و روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است. طبق یافته های پژوهش، مؤلفه های مختلف اعم از ساحات سه گانه انسانی (ساحتهای شناختی، عاطفی و رفتاری) و ابعاد آنها در تصمیم گیری انسان تأثیرگذار است، اما تحلیل الگوی تصمیم گیری، باید جامع و با لحاظ همه این مؤلفه ها در معیت یکدیگر باشد. هر کدام از این مؤلفه ها، مطلوب مخصوص به خود را دارد و در «فاعل تصمیم» به سمت آن، کشش ایجاد می کند؛ کشش هایی که بعضی همسو و بعضی غیر همسو (متعارض) است و هم چنین از لحاظ شدت و قدرت متفاوت است. در نهایت، طبق الگو و نظریه پژوهش، موازنه «مجموع کشش ها»، تعیین کننده تصمیم است؛ آن گزینه ای که مؤلفه های حامیِ آن، از قدرت و وزن بیشتری برخوردار، و در نتیجه «مجموع کشش های ایجاد شده مؤلفه های حامیِ آن» بیشتر باشد، تصمیم خروجی خواهد بود. این تحلیل از تصمیم گیری در قالب الگوی مفهومی ارائه شده است که می توان آن را «نظریه وزن کشی ساحات و ابعاد انسانی در تحلیل الگوی تصمیم گیری» نامید.
رویکردها و منظومه پژوهشی مطالعات مدیریت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این مقاله می کوشد تا طرحی نو در اندازد و رویکردهای مختلف را نسبت به مدیریت اسلامی مشخص و طبقه بندی کند. روش پژوهش، کیفی است که با استفاده از روش شناسی فرا روش انجام شده است. در نهایت رویکردها از لحاظ قیاسی و استقرایی در چهار دسته طبقه بندی شد. از لحاظ رویکرد قیاسی، رویکردها از لحاظ منشأ و ساختار نظری یا موضوع و از لحاظ منابع و ابزار شناخت طبقه بندی شدند که از لحاظ منشأ و ساختار نظری یا موضوع رویکردها شامل رویکردهای تأییدی، تهذیبی، استنباطی، تأسیسی، تطبیقی و تلفیقی است و از لحاظ منابع و ابزار شناخت، رویکردها شامل رویکرد علمی، رویکرد فلسفی، رویکرد عرفانی و رویکرد دینی است. رویکردها از لحاظ استقرایی از لحاظ ماهیت و محتوای نظریه یا موضوع و از لحاظ غایت پژوهش طبقه بندی شد که از لحاظ ماهیت و محتوای نظری یا موضوع رویکردها شامل رویکردهای اصولگرا، اخلاقگرا، وظیفه گرا، مبانی گرا، تخصصی گرا، الگو گرا، منبع گرا، فقهی گرا، حاکمیت گرا و ترکیبی است. از دیدگاه غایت پژوهش نیز رویکردها شامل رویکردهای موضوع محور، مسئله محور و سنجش و ارزیابی است. در پایان نیز منظومه پژوهشی برای نظام مند کردن مطالعات مدیریت اسلامی پیشنهاد شده است.
ارائه الگویی اسلامی از معیارهای مدیریت دولتی با رویکرد تطبیقی به نظریه های «عاملیت» و «خادمیت»(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
نظریات مدیریت دولتی همانند سایر شاخه های معرفت، برگرفته از پیش فرض های فلسفی خاصی هستند که ممکن است با پیش فرض های فلسفی در یک جامعه اسلامی متفاوت باشند. «عاملیت» و «خادمیت» دو دیدگاهی هستند که در سال های اخیر، در مدیریت سازمان ها مطرح شده و هر کدام دارای پیش فرض ها و قضاوت های متفاوتی هستند و در مدیریت دولتی، پایه های اساسی نظریه های مدیریت دولتی نوین و مدیریت خدمات عمومی نوین را ایجاد کرده اند. هدف از این پژوهش، بررسی معیارهای اسلامی مدیریت دولتی با نگاه تطبیقی به معیارهای مطرح در دو نظریه مزبور با استفاده از تعالیم «نهج البلاغه» است. این پژوهش نوع نگاه هر یک از نظریه ها به انسان، انگیزه های مهیج رفتار انسان، منافع عمومی و شهروندی ، پاسخ گویی، هویت اصیل و وکیل، مشارکت مردمی ، و هدف و ابزار هر نظریه را با استفاده از روش تحقیق «تطبیقی» بررسی کرده، در پایان الگویی جامع برای هریک از این معیارها با توجه به تعالیم «نهج البلاغه» ارائه داده است.
تبیین ارتباط میان گزاره های اسلام و گزاره های مدیریت
حوزههای تخصصی:
تقریرهای متفاوتی از مدیریت اسلامی، به عنوان جلوه ای از تولید علم دینی شده است. مدیریت اسلامی ترکیبی از مدیریت (به عنوان علم) و اسلام (به عنوان دین) را شکل می دهد که هر کدام، پشتوانه ای به وسعت یک کتابخانه از موضوعات و نظریه ها دارند. در این مقاله تلاش شده است از دیدگاهی نو، پنجره ای جدید به موضوع رابطه اسلام و مدیریت پرداخته شود. در این دیدگاه، گزاره های دین و علم، از لحاظ کشفی و اعتباری بودن مورد بررسی قرار می گیرد و سپس چگونگی ارتباط آنها تبیین می شود. نتیجه اینکه در حوزه گزاره های کشفی، دستاوردهای یقینی بشری و دستاوردهای دینی تعارضی ندارد. عقل خود یکی از منابع دین است و آنچه عقل بدان می رسد، دینی است. از سوی دیگر، از آنجا که وحی، دانشی یقینی است بر دستاوردهای عقلی بشری – که خطا در آن راه دارد- سلطه دارد. در حوزه گزاره های اعتباری، اخلاق و فقه (گزاره های اعتباری دین) به عنوان قانون ِرفتار و اقدام فردی و اجتماعی بر گزاره های اعتباری دانش مدیریت و یک مدیر حاکم است. چارچوب گزاره های اعتباری اسلام منطقه موجه ی را شکل می دهد که مدیر می تواند در آن منطقه مسیرهای متفاوتی را برگزیند. بهینگی گزاره اعتبار شده، بر آمده از سایر متغیّرهایی است که مدیر در پردازش خود برای تدوین گزاره اعتباری در نظر می گیرد. نتیجه این دیدگاه آن است که مدیریت اسلامی، مدیریتی مبتنی بر حقیقت (گزاره های کشفی اسلام) و در چارچوب شریعت (گزاره های اعتباری اسلام) است.
بررسی نقش وحی در تصمیم گیری عقلانی−شهودی
حوزههای تخصصی:
پژوهش درباره تصمیم گیری، مدل های مبتنی بر «عقلانیتِ محدود» را تأیید و از طریق ارائه مدل های عقلانی −شهودی تلاش می شود تا شهود به عنوان ابزاری متمم یا مکمل برای عقل معرفی گردد. مفهوم شهود در غرب نزدیک است به بداهت و بینشی موقتی که راه و روش مشخص نداشته و متفاوت با علم حضوری است. براساس نظریه تصویر، نگرش ها، اخلاقیات و ایده آل های فردی بر تصمیم گیری شهودی مؤثر است و مذهب نیز مرجعی است که عوامل فوق را شکل می دهد. بنابراین با هدف تبیین جایگاه وحی در تصمیم گیری عقلانی −شهودی، مجموعه تعالیم و آموزه های اسلامی مبتنی بر قرآن و سنت که فرایند 9 مرحله ای تصمیم گیری عقلانی را تحت تأثیر قرار داده و بر تصمیم گیری شهودی مؤثر هستند، استخراج گردید. برای این منظور با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی از نوع تلخیصی و جهت دار، در منابع مختلف جستجو گردید که 130 گزاره مرتبط استخراج و براساس سه مقوله اعتقادات، احکام و ارزش های اخلاقی طبقه بندی گردیدند. شهود اگر تنها در نتیجه و انتخاب راه حل بتواند عقل را حمایت کند، براساس یافته های این تحقیق، فرد در هنگام تصمیم گیری عقلانی در تمامی مراحل آن از طریق اعتقادات، احکام و ارزش های اسلامی هدایت می شود. تعالیم وحی همپای عقل و در نقش مصباح آن در فرایند تصمیم گیری حضور دارد و تجارب قضاوتی افراد، ارزش ها و ایده آل های آنان را تحت تأثیر قرار می دهد .