درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: بی شک سازمان های دولتی و خصوصی؛ تولیدی یا خدماتی باید در طراحی و استقرار سیستم مناسب مدیریت دانش، در نقش سازمان های پیشرو ظاهر شوند و این امر مستلزم شناسایی عوامل کلیدی موفقیت و اقدام عملی بر مبنای این عوامل تاثیر گذار در مراحل مختلف طراحی و استقرار سیستم مدیریت دانش است. هدف از این پژوهش، بررسی و ارزیابی شناخت توانمندی های موثر جهت اجرای بهینه مدیریت دانش در بیمارستان ها بود. روش بررسی: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. سه بیمارستان میلاد، بقیهٌ الله اعظم و ولیعصر شهر تهران به علت نقش حساس و میزان ارایه دهندگی خدماتی که به لحاظ بیمه های تامین اجتماعی (میلاد)؛ تحت پوشش قرار دادن بیمه های نیروهای مسلح (بقیه الله) و به خاطر دارا بودن مرکزیت (ولیعصر) در این پژوهش به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. در پژوهش حاضر از ابزار پرسش نامه به صورت باز و بسته در دو مرحله استفاده شد. در مرحله اول با استفاده از تکنیک دلفی از 20 نفر از متخصصین با استفاده از پرسش نامه باز نظرخواهی شد و در مرحله دوم پرسش نامه طراحی شده از روی پاسخ های پرسش نامه اول در بین گروه 60 نفر نمونه توزیع شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های از روش های آمار توصیفی و استباطی و نیز نرم افزار Lizrel و Spss نسخه 19 استفاده شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که بین اجرای بهینه تر سیستم مدیریت دانش با مولفه های (فناوری اطلاعات، شاخص توانمندی ساختار و فرهنگ سازمانی، عنصر توانمندی مدیریتی و عنصر فرایند مدیریت دانش) در سطح 95 درصد رابطه معناداری وجود دارد و همچنین عنصر توانمندی فرایندی مدیریت دانش با شدت همبستگی 874/0 نسبت به سه فاکتور دیگری در اولویت است. نتیجه گیری: در کل می توان استنباط نمود که پیاده سازی فرایند تبدیل دانش برای اجرای اثربخش و بهینه تر آن نیازمند تقویت و همراهی متغیرهای مربوط به خود می باشد که در صورت همراهی این متغیرها موفقیت را به دنبال دارد و این عوامل در اثربخشی بیشتر مدیریت دانش نفش بارزی بر عهده دارند.

امروزه شبکه های اجتماعی برخط به دلیل امکان ایجاد ارتباط بین افراد مختلف در سرتاسر دنیا، دارای محبوبیت زیادی هستند. این شبکه های اجتماعی که دارای امکاناتی از قبیل پیشنهاد دوست به کاربران هستند، در اغلب موارد جهت ارائه پیشنهادات خود، از ویژگی های محلی ساختار گراف شبکه استفاده می کنند. برای ارائه پیشنهاد در این شبکه ها، روش های مختلفی با دو رویکرد محلی و سراسری پیمایش گراف شبکه پیشنهاد شده و مورد استفاده قرار می گیرد. ما در این مقاله روشی با رویکرد محلی ارائه داده ایم که دارای کارایی مناسبی نسبت به سایر روش هاست، علاوه براین که به دلیل محلی بودن رویکرد دارای سرعت قابل قبولی نیز می باشد. ویژگی جدید بر اساس ارزیابی ای که بر روی مجموعه داده های دو شبکه اجتماعی بزرگ Facebook و Epinions انجام شده است، نشان داده است که می تواند پیشگویی خوبی برای یال هایی که قرار است در آینده شکل بگیرند، انجام دهد و در نتیجه پیشنهادات قابل قبولی را ارائه دهد.

امروزه شاهد رونق چشم گیر اجتماعات مجازی بسیاری هستیم که تقریبا همه آنها هدف سود رسانی اقتصادی قرار گرفته اند. در این مقاله با نگاه تجاری به اجتماعات مجازی، به بررسی نوع و چگونگی سودرسانی این اجتماعات به کسب و کارها و بنگاه های تجاری پرداخته شده است. این تحقیق اجتماع مجازی را به عنوان یک مدل کسب و کار درنظر گرفته که می تواند تاثیر بسزایی بر فرایند تصمیم گیری خرید مشتری داشته باشد و مدلی از عوامل موثر بر رفتار خرید مشتریان و تاثیرات و ارتباطات آنها را ارائه می کند. فرضیات مدل مذکور از طریق 110 نفر از اعضای جامعه مجازی منتخب، با استفاده از پرسشنامه مورد ارزیابی قرار گرفته است. تحلیل آماری پاسخ های دریافتی توسط برنامه آموس و روش تحلیل مسیر نشان داد که عواملی همچون کیفیت اطلاعاتی یک اجتماع مجازی، اعتماد افراد نسبت به یکدیگر، حس تعلق، برداشت اعضای اجتماع مجازی از سودمندی و قابلیت پذیرش نفوذ اعضا، بر رفتار خرید آنها به میزان متفاوتی تاثیر گذار بوده و همچنین هویت اجتماعی اعضا رابطه معناداری باقابلیت پذیرش نفوذ آنها ندارد.

مدیران سازمانهای سنتی بیشترین تمرکز خود را روی دارایی های مشهود و مادی مانند زمین ، پول ، نیروی کار و... می گذاشتند ولی با عبور اقتصاد از مرحله سنتی به اقتصاد دانشی، مدیران سازمانها باید از تک بعدی نگریستن به دارایی ها اجتناب کنند و اهمیت نقش دارایی های نامشهود را در ایجاد بقا و مزیت رقابتی درک کنند. یکی از صنایعی که رقابت روز به روز در آن شدت می یابد و مفهوم مزیت رقابتی و خلق ارزش در آن وضوح پیدا می کند ، صنعت بانکداری می باشد. در این راستا پژوهش حاضر درصدد است تا به بررسی تاثیر دارایی های نامشهود(دانش خارجی) بر کیفیت خدمات و ارتقای ارزش ویژه برند در صنعت بانکداری و در بانک توسعه صادرات ایران بپردازد. نوع مطالعه حاضر پیمایشی بوده و جامعه آماری تحقیق دارای دو بعد مشتریان و کارکنان می باشد. روش نمونه گیری تحقیق، طبقه ای می باشد، حجم نمونه مربوط به مشتریان طبق فرمول کوکران 384 می باشد و حجم نمونه مربوط به کارکنان با توجه به جدول مورگان ، 86 می باشد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) و تحلیل عاملی تأییدی (CFA) استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد دانش خارجی به طور مستقیم تاثیر معناداری بر ارزش ویژه برند دارد. همچنین تاثیری که دانش خارجی از طریق متغیر میانجی زنجیره دانش بر کیفیت خدمات اعمال می کند تاثیری مثبت و معنادار است در صورتی که تاثیر مستقیم دانش خارجی بر کیفیت خدمات تاثیری منفی اعمال می کند. لذا نقش متغیر میانجی گری متغیر زنجیره دانش بسیار قوی می باشد. همچنین کیفیت خدمات تاثیر معناداری بر ارزش ویژه برند داشته اما به طور مجزا دانش مشتریان، عرضه کنندگان و رقبا که جز ابعاد ارزش ویژه برند می باشند نتوانستند از طریق زنجیره دانش تاثیر معناداری بر ارزش ویژه برند اعمال نمایند.

سازمان ها با جمع آوری اطلاعات محیطی، فرصت ها و تهدید های بالقوه را شناسایی می کنند و از این اطلاعات در تصمیم گیری استراتژیک سازمان بهره می برند. چون سازمان با داشتن اطلاعات از محیط، می تواند نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کند و در صورت لزوم تغییراتی را ایجاد کند؛ این نیاز سازمان منجر به ظهور پدیده ای به نام هوش رقابتی شده است. سازمان تحت فرایندی دانش و اطلاعات جدید را کسب و توسعه می دهد و با بصیرت و بینش، تجربیات و اطلاعات عمومی را به درون سازمان هدایت می کند که باعث تاثیر بالقوه بر رفتار و بهبود قابلیت های سازمان می شود، که به این فرایند یادگیری سازمانی گفته می شود. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر ابعاد یادگیری سازمانی بر ابعاد هوش رقابتی می باشد. جامعه آماری مطالعه حاضر را کلیه موسسات دانش بنیان پارک علم و فناوری شیراز تشکیل می دهند، که مجموعا تعداد 50 موسسه می باشد؛ جهت تخمین حجم نمونه از جداول مورگان استفاده گردیده، که حجم نمونه مورد نیاز 44 شرکت می باشد. با توجه به احتمال عدم همکاری بعضی موسسات در نهایت تعداد 42 موسسه، جمعا 99 پرسشنامه، گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری استفاده شده است. با توجه به نتایج پژوهش، یه جز تاثیر تفسیر اطلاعات بر هوش بازار و حافظه سازمانی بر هوش رقبا که مورد تایید قرار نگرفته، سایر فرضیه ها، مبنی بر تاثیر مثبت و معنادار ابعاد یادگیری سازمانی بر ابعاد هوش رقابتی مورد تایید قرار گرفته است.

علی رغم توسعه شایسته سوابق علمی و تجربی مدیریت دانش و تبلور آن به عنوان یک مزیت رقابتی، هنوز بسیاری از سازمان ها، در بهره برداری اثربخش آن ناکام مانده اند. ازجمله علل این ناکامی، شناخت و ترجمان نامناسب از ابعاد پیشبرد مدیریت دانش سازمانی و نبود رویکردی نظام مند در برقراری روابط و توالی میان سازه های مدیریت دانش سازمانی می باشد. این مقاله به دنبال طراحی الگوی سرآمدی مدیریت دانش سازمانی است. در این بررسی، ضمن انجام مطالعات کتابخانه ای غنی در حوزه مولفه های پیشبرد و موفقیت مدیریت دانش، از مصاحبه با خبرگان و روش مدل سازی تفسیری- ساختاری به منظور شناسایی و تعیین روابط متقابل بین سازه های سرآمدی مدیریت دانش سازمانی استفاده گردید. براین اساس، 9 سازه (معیار) سرآمدی مدیریت دانش سازمانی به همراه 29 زیرمعیار احصاء گردید و با رویکرد ISM در 5 سطح، به تعریف و توسعه ارتباطات و توالی سازه ها و ترسیم الگوی سرآمدی مدیریت دانش سازمانی پرداخته شد. درانتها، با انجام مطالعه موردی از کاربرد متدولوژی پیشنهادی در سازمان های دفاعی، مفاهیم ذکرشده به طور عمیق تری موردتوجه قرار گرفت.

این نوشتار در پی پاسخ گویی به این مسئله اصلی است که مدل پذیرش تجارت الکترونیکی، در بنگاه های کوچک و متوسط چگونه بوده و عوامل مؤثر بر توسعه تجارت الکترونیکی در این بنگاه ها کدامند. برای پاسخ گویی به این مسئله، پس از بررسی ادبیات موضوعی و تدوین مدل نظری پژوهش با استفاده از روش پژوهش اکتشافی، به دنبال پاسخ گویی به سؤال های پژوهش بودیم که در ضمن بررسی سیصدوچهار بنگاه منتخب در شهر تهران با استفاده از ابزار پرسش نامه، مدلی ارائه شده است که دارای چهار دسته عوامل محیط کلان، عوامل محیط صنعت، عوامل محیط داخلی و مشخصات فناوری است. مراحل رشد تجارت الکترونیکی نیز در دو سطح پذیرش اولیه و نهادینه کردن نگریسته شده است. در پایان ضمن بررسی روابط بین این عوامل و شاخص های هر دسته از عوامل، مدل نهایی پژوهش ارائه شده است که در آن، عوامل محیط بیرونی به دو دسته عوامل محیط کلان و عوامل محیط صنعت تقسیم می شوند و هر کدام به صورت منفک بر مراحل پذیرش و توسعه تجارت الکترونیکی در بنگاه های کوچک و متوسط تأثیرگذار است.

مذاکرات عامل محور یکی از رویکردهایی است که کانون توجه دنیای تجارت الکترونیک در زمینه مذاکرات خودکار قرار گرفته است. برقراری مذاکرات خودکار به تبیین سازوکاری برای مذاکره نیاز دارد و بدیهی است کاربران سازوکاری را می پذیرند که بتواند جایگزین مناسب و معتمدی برای مذاکره کننده انسانی باشد. بنابراین نیاز به طراحی سازوکار های مذاکره عامل محور کارا و باورپذیر در زمینه کاربردی تجارت الکترونیک، به خوبی احساس می شود. در این مقاله سازوکاری برای مذاکره چند موضوعی معرفی می شود که با ارائه پیشنهادهای دوگانه در هر دور مذاکره، ضمن افزایش احتمال دست یافتن به جواب های بهتر، زمان مذاکره را کاهش می دهد و به مذاکراتی کارآمد دست می یابد. برای این کار با تمرکز بر مدل استدلالی مذاکرات، ابتدا مدل تصمیم گیری هریک از عامل ها در مورد پیشنهاد دریافتی تدوین شد و پس از آن روشی نوین و کارآمد برای تولید پیشنهادهای متقابل طراحی شده است. کارایی و اعتبار سازوکار مذاکره پیشنهادی به کمک موارد از پیش تعریف شده ادبیات نشان داده شده است. برای روشن تر شدن چگونگی اجرای آن، از نمونه کاربردی استفاده شده است.

هم زمان با پیشرفت های فناوری و گسترش ارتباطات، بازارها جهانی شده و رقابت بین شرکت ها تشدید گردیده است. بررسی ادبیات موضوع مربوط به متدولوژی های ایجاد سامانه های اطلاعاتی حاکی از آن است که با تکامل متدولوژی ها، شاهد درگیری بیشتر کاربران، افزایش قابلیت اتکا سامانه ها و حرکت از تأکید بر ابزارها، تکنیک ها و زبان های برنامه نویسی به سوی متدولوژی ها و مفاهیم اساسی سامانه هستیم. به طورکلی نسل های مختلف متدولوژی های توسعه سامانه های اطلاعاتی هرکدام بر حوزه ای خاص بیشترین تمرکز را دارند، درحالی که در حال حاضر در ایران برای همه ی حوزه ها، از متدولوژی های مشابهی استفاده می شود که این منجر به کاهش بهره وری و کارایی سازمان ها و شرکت ها در انجام امور محوله و کاهش توان رقابتی می شود. انتخاب سامانه اطلاعاتی مناسب برای مکانیزه سازی صدور قبض گمرک با توجه به تعداد زیاد محصولات موجود و تنوع آن ها، همچنین مشکل بودن ارزیابی انواع متدولوژی ها، کاری پیچیده و مشکل است که نیازمند یک متدولوژی یکپارچه تصمیم گیری است؛ بنابراین فرایند تصمیم گیری برای انتخاب یک سامانه اطلاعاتی از میان چند گزینه، یک فرایند تصمیم گیری چند معیاره است. در این مقاله ما از روش ترکیبی ANP و DEMATEL برای انتخاب سامانه اطلاعاتی مناسب برای عملیات صدور قبض شرکت انبارهای عمومی استفاده کرده ایم. درنهایت پس از اجرای مدل ترکیبی عنوان شده، مشخص شد که برای مورد مطالعه ما، متدولوژی های نسل دوم بهترین انتخاب می تواند باشد.

بی شک فناوری اطلاعات یکی از اصلی ترین عوامل ایجاد تحول در جوامع امروزی است. همانند سایر اجزای درگیر در اجتماع، مشتریان سازمانی نیز دچار تغییر شده اند تا بدانجا که از آنها با عنوان «مشتریان اجتماعی» یاد می شود؛ بنابراین چالش پیش روی سازمان ها، ناتوانی در پیگیری نیازهای مربوط به ایشان با استفاده از ابزارهای پیشینی چون CRM خواهد بود. ظهور مفهوم مدیریت اجتماعی ارتباط با مشتریان در اوایل سال 2009، درواقع پاسخی به این نیاز در نظر گرفته می شود. با این حال فرایند توسعه چنین سیستم هایی با توجه به گستردگی رسانه های اجتماعی بیش از پیش دشوار به نظر می رسد. از این رو مطالعه پیش رو در پی شناسایی برترین رسانه های اجتماعی برای توسعه سیستم های یاد شده با استفاده از فنون تصمیم گیری چندمعیاره است. بر این اساس، پس از جمع آوری داده های نظرسنجی از خبرگان فعال در دو حوزه بازاریابی و انفورماتیک بانک ملی ایران، به تحلیل آنها پرداخته شد. نتایج مناسب ترین رسانه ها را برای توسعه سیستم های مزبور، تارنماها و شبکه های اجتماعی معرفی می کند.

در سال های اخیر، ناتوانی در درک درست نیازمندی های کاربران، یکی از مهم ترین علل شکست پروژه های توسعه ی سیستم های اطلاعاتی بوده است. به همین دلیل، روش های متعددی جهت تحلیل بهتر نیازمندی های کاربران سیستم های اطلاعاتی معرفی گردیده اند. یکی از این روش ها، روش نشانه شناسی سازمانی است که با نگاهی پدیدارشناختی و کنش گرا به سازمان، تلاش دارد درک بهتری از نیازمندی های سیستم اطلاعاتی ارائه نماید. در پژوهش حاضر، در قسمت اول روش نشانه شناسی سازمانی و روش ساخت یافته تحلیل و طراحی سیستم از نقطه نظر تجزیه و تحلیل نیازمندی های کاربران با هم مقایسه شده اند، و در قسمت دوم سیستمی به عنوان نمونه با استفاده از روش های موجود در نشانه شناسی سازمانی تجزیه و تحلیل شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در بسیاری ابعاد در تحلیل نیازمندی ها، نشانه شناسی سازمانی از روش ساخت یافته تحلیل و طراحی سیستم بهتر و در مواردی نیز ضعیف تر است. بنابراین استفاده از نشانه شناسی سازمانی می تواند در تحلیل بهتر نیازمندی های کاربران سیستم اطلاعاتی مفید واقع شود.

براساس سند چشم انداز «ایران کشوری است دست یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی با تأکید بر جنبش نرم افزاری و تولید علم». با توجه به این که محور سند مذکور دانایی محوری است، در پژوهش حاضر برای محقق شدن این مهم، بخش علم و فناوری بر مبنای دانایی محوری، مورد پژوهش واقع شده و پژوهشگر به دنبال طراحی مدل استراتژیک دانایی محوری در بخش علم و فناوری در راستای سند چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران است. دانایی محوری متشکل از سه سطح انسان، سازمان و جامعه می باشد. هر یک از این سطوح دارای ابعاد جداگانه ای است. برای هر یک از این ابعاد، شاخص های سنجش پیشنهاد و برای شناسایی شاخص ها، طی فرآیندی، شش گام برداشته شده است. نخست شاخص های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، علمی، مالی در مجموع 2100 شاخص شناسایی شد. پس از تجزیه و تحلیل، تعداد 1178 شاخص استخراج شد، سپس این شاخص ها در20 گروه طبقه بندی و از بین این شاخص ها تعداد 313 شاخص بر اساس شیوه های تحلیلی متمرکز بر معنا مورد توجه قرار گرفت. در نهایت با روش گروه کانونی از بین شاخص های مورد نظر40 شاخص مربوط به دانایی محوری شناسایی و فراوانی هر یک اولویت بندی و بر اساس نتایج و یافته ها مدل پژوهش استوار شد. روش استفاده شده در پژوهش حاضر، روش تحلیل محتوا، دلفی، مصاحبه و پرسشنامه است. پس از جمع آوری داده ها، نتایج آن مورد تجزیه تحلیل قرارگرفت. براساس نتایج به دست آمده از پژوهش، انسان دانا، سازمان دانا و جامعه دانا، ابعاد اصلى مدل پژوهش را تشکیل مى دهند.

در دهه های اخیر، هر روز با پیشرفت ها و دستاوردهای جدیدی در کاربردهای فناوری اطلاعات در حوزه های مختلف زندگی روبه رو هستیم. با فشار ناشی از محیط پویا و پرتلاطم کسب وکار فعلی، سازمان ها باید شیوه های سنتی خود را تغییر دهند. ازاین رو، استقرار دولت الکترونیک در سازمان های کشور به منظور استفاده از پیشرفت های اخیر فناوری اطلاعات و فرصت های آن از اهمیت بالایی برخوردار است. از طرفی با رشد پژوهش های مختلف در زمینه دولت الکترونیک و مواجهه با نوعی پراکندگی اطلاعات در این حوزه، انجام پژوهش های ترکیبی که عصاره پژوهش های انجام شده در این موضوع را به شیوه نظام مند و علمی فراروی پژوهشگران قرار دهد، اهمیت فراوانی دارد. پژوهش حاضر با هدف ترکیب کمی نتایج پژوهش های انجام شده در حوزه استقرار دولت الکترونیک در سازمان های ایرانی و با استفاده از روش فراتحلیل و نرم افزار جامع فراتحلیل (CMA2) تعداد 12 پایان نامه و 8 مقاله را مورد بررسی قرار می دهد. در مجموع تعداد 20 مطالعه بر اساس معیارهای درون سنجی انتخاب شده و موردبررسی قرار گرفته است. نتیجه فراتحلیل در زمینه موانع استقرار دولت الکترونیک 17 متغیّر نشان می دهد که بررسی پژوهش های صورت گرفته در زمینه موانع استقرا دولت الکترونیک نشان می دهد که موانع سازمانی با اندازه اثر 943/0، موانع راهبردی با اندازه اثر 886/0 و موانع قانونی با اندازه اثر 735/0 و موانع ماهیتی با اندازه اثر 703/0 و موانع مدیریتی با اندازه اثر 702/0 دارای بیشترین اثر بازدارندگی در استقرار دولت الکترونیک بوده است.

امروزه یکی از مهم ترین اولویت های اعلام شده به وسیله پژوهشگران مدیریت دانش، ایجاد انگیزه در افراد برای تسهیم دانش آنان است. اگرچه بعضی ها معتقدند که دانش قدرت است ولی به نظر می رسد که دانش به خودی خود قدرت ندارد بلکه چیزی که به افراد قدرت می دهد، آن قسمتی از دانش آنان است که با دیگران تسهیم می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سرمایه اجتماعی و کنترل رفتاری به عنوان عوامل تأثیرگذار بر وضعیت تسهیم دانش ضمنی میان کارکنان به آزمون 6 فرضیه در میان کارکنان و مدیران بانک ملی شهر کرمانشاه پرداخته است. جامعه آماری شامل540 نفر بود که با استفاده از فرمول جامعه محدود 312 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب و اطلاعات مورد نظر با استفاده از پرسشنامه بسته جمع آوری شد. در این راستا بر اساس ادبیات پژوهش، مدلی برای نشان دادن تأثیر سرمایه اجتماعی و کنترل رفتاری بر رفتار تسهیم دانش ضمنی طراحی و با استفاده از نرم افزار لیزرل مدل مذکور مورد آزمون قرار گرفت. در نهایت نتایج حاصل از تحلیل معادلات ساختاری و تحلیل رگرسیون نشان داد که سرمایه اجتماعی در قالب دو متغیر اعتماد مبتنی بر تمایل و ارزش های مشترک و کنترل داخلی بر قصد تسهیم دانش ضمنی تأثیر مثبت دارد. همچنین قصد تسهیم دانش ضمنی بر رفتار تسهیم دانش ضمنی زمانی که کنترل خارجی بیشتر است، نسبت به زمانی که کنترل خارجی کمتر می باشد، بیشتر است. در مدل بررسی شده مقدار شاخص های برازش (99/0 =GFI و 96/0 = AGFI) نشان دهندة مناسب بودن مدل است.