برابری جنسیتی

خودکشی به عنوان یک مسئله مرتبط با سلامت عمومی، اگرچه توسط یک فرد انجام می شود اما، خانواده و جامعه تحت تأثیر پیامدهای آن قرار می گیرند. از این رو و با توجه به اهمیت این پدیده محققان کوشیده اند تا عوامل مؤثر بر خودکشی را از جنبه های مختلف اقتصادی و اجتماعی مورد بررسی قرار دهند. اگرچه در مطالعات پیشین اثر متغیرهای مختلف بر خودکشی مورد بررسی قرار گرفته اما، در پژوهش هایی که در ایران انجام شده اند به تأثیر موقعیت نسبی زنان در حوزه های مختلف با تعبیر برابری جنسیتی کمتر توجه کرده اند. در حالی که بر اساس ادبیات موجود، این پدیده می تواند بر خودکشی تأثیر داشته باشد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر خودکشی با تأکید بر موقعیت زنان نسبت به مردان در بخش های آموزش و بازار کار طی دوره 1401-1395 طراحی شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که اگرچه افزایش نسبت دانشجویان زن به مرد تأثیر مثبت و معنی دار بر خودکشی در استان ها دارد اما، افزایش نسبت مشارکت اقتصادی زنان به مردان به واسطه عواملی مانند دسترسی به منابع بیشتر برای خانواده و کاهش استرس های مالی تأثیر منفی و معنی دار بر خودکشی داشته است. یافته های این پژوهش از اهمیت توجه سیاست گذاران به موقعیت زنان در حوزه های مختلف از جمله آموزش و بازار کار حکایت دارد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر، واکاوی رویکرد های حاکم بر ورزش زنان با تأکید بر تحلیل جنسیتی بود.روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش کیفی و با استفاده از روش تحلیل تماتیک (تحلیل مضمون) انجام شد. براین اساس، 150 مقاله پژوهشی معتبر به صورت نمونه گیری هدفمند و بر اساس اشتراک مفهومی- یعنی رویکرد جنسیتی در ورزش- انتخاب و سپس مورد تحلیل و کدگذاری قرار گرفت. روش اعتبارسنجی پژوهش نیز بر اساس ارائه و بازخورد نتایج پژوهش به صاحب نظران برای تائید نهایی آن اعمال شد.یافته ها: در تحلیل مضمون داده های پژوهش، از 11 مضمون پایه، سه مضمون اصلی شامل سیطره هنجارهای جنسیتی در ورزش، بازنمایی رسانه ای ورزش زنان و شکاف جنسیتی در ورزش، به عنوان مضمون های اصلی در رویکردهای جنسیتی حاکم بر ورزش زنان شناسایی شدند.نتیجه گیری: بر اساس سه مضمون پایه، تغییر در نقش ها، نگرش ها و باورهای جامعه به ورزش زنان می تواند به تغییر هنجارهای جنسیتی در ورزش؛ بازنمایی کمی و کیفی مناسب ورزش زنان در رسانه ها و شبکه های اجتماعی به نمایش بهینه مشارکت زنان؛ و در نهایت استقرار برابری جنسیتی در حقوق و مزایا، منابع، آموزش و مدیریت می تواند موجب درک بهتر ورزش زنان و در نتیجه، ایجاد سیاست ها و برنامه ریزی های راهبردی در این زمینه راهگشا باشد.

هدف: هدف از انجام این پژوهش، طراحی مدل برابری جنسیتی در ورزش ایران (با تاکید بر ورزش قهرمانی و حرفه ای) بود.روش شناسی: روش تحقیق حاضر از نوع کیفی با رویکرد گراندد تئوری (نظریه داده بنیاد) بود.گردآوری داده ها از طریق بررسی مبانی نظری و پیشینه های تحقیق و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 11 خبره آگاه به موضوع انجام گرفت. جامعه آماری شامل اعضای هیات علمی علوم ورزشی و جامعه شناسی، ورزشکاران و مربیان زن فعال در سطوح قهرمانی و حرفه ای، مدیران وزارت ورزش و جوانان، کمیته ملی المپیک، فدراسیون های ورزشی و هیات های ورزشی استانی و شهرستانی بود. نمونه گیری به صورت نظری انجام و پس از 11 مصاحبه، اشباع نظری حاصل و چارچوب مدل شکل گرفت. روایی این پژوهش توسط محقق و مصاحبه شوندگان مورد بررسی و تایید قرار گرفت. به منظور سنجش کیفیت کدگذاری انجام شده نیز از روش توافق بین دو کدگذار بر اساس ضریب کاپای کوهن (79/0) استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد.یافته ها: در بخش شرایط علی 3 مقوله محوری (عدالت و برابری، جنبش های تساوی طلبانه، تحولات بنیادین فکری)، شرایط زمینه ای 4 مقوله محوری (رویکردهای تنظیمی، رویکردهای  شناختی، رویکردهای هنجاری، رویکردهای ارزشی)، شرایط مداخله گر 6 مقوله محوری (بی عدالتی و تبعیض، ایستایی دینی، جنسیت زدگی، ساختارهای معیوب حاکمیتی، ایستارهای تاریخی و سنتی، در حاشیه بودن)، راهبردها 4 مقوله محوری (راهبردهای ساختاری، راهبردهای سازمانی، راهبردهای حمایتی، راهبردهای اجرایی) و در بخش پیامدها نیز 3 مقوله محوری (پیامدهای فردی، پیامدهای سازمانی، پیامدهای فرهنگی-  اجتماعی)،  استخراج گردید.نتیجه گیری: نگاه جنسیتی با رعایت عدالت محوری می بایست از ورزش حذف گردد و باور و اعتقاد قلبی به توانمند بودن زنان در ورزش نهادینه گردد. در همین راستا حاکمیت، سیاست، قوانین و مقررات، دین و مذهب، سیستم های مدیریتی و آموزشی و رسانه می توانند زمینه ساز این امر باشند. همچنین بهره مندی از نفوذ نهادهای سیاسی و دینی، حمایت نهادهای بین المللی، افزایش منابع مالی و مبارزات مدنی نیز همگی از جمله راهبردهای مناسب برای تحقق برابری جنسیتی در ورزش ایران به شمار می روند.

گذار عادلانه در قامت یکی از اصول بنیادین حقوق بین الملل کار در مقابله با تغییرات اقلیمی مطرح شده است. باتوجه به تأثیرهای اجتماعی - اقتصادی گسترده تغییرات اقلیمی و گذار انرژی، این مفهوم به تدریج در ادبیات حقوقی جایگاه ویژه ای یافته است. گذار عادلانه بر لزوم ایجاد تعادل میان نیازهای محیط زیستی و حقوق کارگران تأکید دارد و هدف آن اطمینان از کاهش نابرابری ها در فرایند گذار به اقتصاد کم کربن است. این مقاله، ابتدا به چیستی و پیشینه گذار عادلانه می پردازد و سپس جایگاه آن را در اسناد بین المللی، به ویژه توصیه نامه گذار عادلانه (2015) و موافقت نامه پاریس (2015)، تحلیل می کند. این اسناد، چارچوبی را برای حمایت از کارگران متأثر از تغییرات اقلیمی و گذار انرژی فراهم کرده اند و اصولی نظیر حمایت اجتماعی، برابری جنسیتی و گفتمان اجتماعی را در قامت مبانی این گذار معرفی می کنند. در ادامه، مقاله به بررسی جایگاه حقوقی گذار عادلانه در نظام حقوقی ایران می پردازد. یافته ها نشان می دهند که اگرچه قوانین موجود مانند قانون کار، قانون بیمه بیکاری و سند ملی کار شایسته ظرفیت هایی را برای حمایت اجتماعی و اشتغال فراهم می کنند، اما نبود قوانین خاص ناظر بر صنایع در حال گذار، نظیر قانون های موجود در کشورهای پیشرو مانند آلمان و کانادا، محل تأمل است. درنهایت باید گفت باتوجه به ضرورت جهانی گذار انرژی و فسیلی بودن بخش قابل توجهی از اقتصاد و صنعت کشور ما، توجه به مفهوم گذار عادلانه و توسعه آن در ادبیات حقوقی کشور، امری اجتناب ناپذیر است.

کودک همسری به عنوان یک معضل اجتماعی و حقوق بشری در بسیاری از کشورها به ویژه در مناطق با فرهنگ های سنتی و نابرابر در زمینه های اجتماعی و اقتصادی، به شدت مطرح است. این پدیده به دلیل تبعیض های جنسیتی، فقر و فشارهای اجتماعی به وقوع می پیوندد و تأثیرات منفی عمیقی بر زندگی کودکان به ویژه دختران دارد. ازدواج در سنین پایین نه تنها باعث از بین رفتن فرصت های آموزشی می شود، بلکه به افزایش خطرات بهداشتی، خشونت خانگی و تداوم چرخه فقر منجر می گردد. برای مقابله با این مشکل، نیاز به اتخاذ راهکارهای حقوقی و اجتماعی مؤثر وجود دارد.تقویت قوانین ممنوعیت کودک همسری، آموزش و آگاهی بخشی به جامعه، تأمین حمایت های اجتماعی و اقتصادی برای خانواده ها و ایجاد نهادهای نظارتی کارآمد از جمله راهکارهای اساسی در این زمینه هستند. تصویب قوانین قاطع که حداقل سن ازدواج را مشخص کند و مجازات های مؤثری برای تخلفات در نظر بگیرد، می تواند به کاهش این پدیده کمک کند. همچنین، آموزش و آگاهی بخشی به جامعه درباره مضرات کودک همسری و اهمیت تحصیل برای دختران می تواند تغییرات مثبت فرهنگی ایجاد کند.علاوه بر این، فراهم سازی حمایت های اقتصادی و اجتماعی برای خانواده ها به کاهش فشارهای اقتصادی و جلوگیری از ازدواج های زودهنگام کمک خواهد کرد. ایجاد نهادهای مستقل برای نظارت بر اجرای قوانین و حمایت از قربانیان نیز امری ضروری است. در نهایت، تنها با همکاری های بین المللی و به اشتراک گذاری بهترین شیوه ها می توان به طور مؤثر با کودک همسری مقابله کرده و به ارتقاء حقوق بشر و آینده ای بهتر برای نسل های آینده دست یافت.