گذار عادلانه در حقوق بین الملل کار و نظام حقوقی ایران
آرشیو
چکیده
گذار عادلانه در قامت یکی از اصول بنیادین حقوق بین الملل کار در مقابله با تغییرات اقلیمی مطرح شده است. باتوجه به تأثیرهای اجتماعی - اقتصادی گسترده تغییرات اقلیمی و گذار انرژی، این مفهوم به تدریج در ادبیات حقوقی جایگاه ویژه ای یافته است. گذار عادلانه بر لزوم ایجاد تعادل میان نیازهای محیط زیستی و حقوق کارگران تأکید دارد و هدف آن اطمینان از کاهش نابرابری ها در فرایند گذار به اقتصاد کم کربن است. این مقاله، ابتدا به چیستی و پیشینه گذار عادلانه می پردازد و سپس جایگاه آن را در اسناد بین المللی، به ویژه توصیه نامه گذار عادلانه (2015) و موافقت نامه پاریس (2015)، تحلیل می کند. این اسناد، چارچوبی را برای حمایت از کارگران متأثر از تغییرات اقلیمی و گذار انرژی فراهم کرده اند و اصولی نظیر حمایت اجتماعی، برابری جنسیتی و گفتمان اجتماعی را در قامت مبانی این گذار معرفی می کنند. در ادامه، مقاله به بررسی جایگاه حقوقی گذار عادلانه در نظام حقوقی ایران می پردازد. یافته ها نشان می دهند که اگرچه قوانین موجود مانند قانون کار، قانون بیمه بیکاری و سند ملی کار شایسته ظرفیت هایی را برای حمایت اجتماعی و اشتغال فراهم می کنند، اما نبود قوانین خاص ناظر بر صنایع در حال گذار، نظیر قانون های موجود در کشورهای پیشرو مانند آلمان و کانادا، محل تأمل است. درنهایت باید گفت باتوجه به ضرورت جهانی گذار انرژی و فسیلی بودن بخش قابل توجهی از اقتصاد و صنعت کشور ما، توجه به مفهوم گذار عادلانه و توسعه آن در ادبیات حقوقی کشور، امری اجتناب ناپذیر است.Just Transition in International Labour Law and Iranian Legal System
The concept of just transition has emerged as a key principle in international labour law to address the socio-economic impacts of climate change and the shift towards a low-carbon economy. With growing recognition in legal literature, just transition seeks to balance environmental sustainability with the protection of workers' rights, while minimizing inequalities during the energy transition. This article explores the definition and background of just transition, followed by an analysis of international frameworks, particularly the ILO Guidelines for a Just Transition (2015) and the Paris Agreement (2015). These documents promote principles such as social protection, gender equality, and social dialogue for workers affected by climate change. The article further assesses the legal standing of just transition within the Iranian legal system. While regulations like the Labour Code, Unemployment Insurance Law, and National Decent Work Agenda offer some capacities for social protection and employment, the absence of targeted laws for transitioning industries—similar to those in countries like Germany and Canada—poses a challenge. Given the global push for energy transition and the reliance of Iran's economy on fossil fuels, integrating just transition into the country's legal framework is essential and inevitable.
تبلیغات
