فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷۴۱ تا ۷۶۰ مورد از کل ۷٬۷۷۴ مورد.
حوزههای تخصصی:
نقش همسران اهل بیت(ع) به دلیل جایگاه اجتماعی و پیوستگی آنان با امامان(ع)، یکی از نقش های کلیدی در تاریخ اهل بیت(ع) است. نقش سیاسی اجتماعی بانو حُدَیث، همسر امام هادی(ع)، به سبب شرایط ویژه عصر امامت امام هادی(ع)، امام عسکری(ع) و امام زمان(ع) (عج)، از جمله موضوعات مهمی است که بازشناخت آن، افزون بر گشودن صفحه هایی نو در تاریخ اسلام، موجب شناساندن بانوان ناشناخته، ولی تأثیرگذار خواهد بود. تحقیق حاضر، با رویکرد تاریخی در صدد تبیین نقش های سیاسی و اجتماعی همسر امام هادی(ع) با توجه به شرایط تاریخی زمانه حیات اوست که با استفاده از منابع تاریخ عمومی و تاریخ اهل بیت(ع) و بخش های مغفول مانده در منابع، سامان یافته است. بر اساس یافته های این تحقیق، تحمل دشواری های ناشی از فشارهای روانی و سیاسی دستگاه خلافت عباسی و نیز مدیریت بحران درون خانوادگی برآمده از تزاحم و تنوع آرای فرزندان امام هادی(ع)، از جمله نقش های بانو حُدَیث در عصر امام هادی(ع) بود. در عصر امام عسکری(ع) نیز با توجه به جدی ترشدن مسئله امامت دوازده امام، افزایش فعالیت های ضدّ شیعی خلفای عباسی و کارگزاران آنها، ایجاد محدویت برای اصحاب و سفیران امام و نیز تنگ شدن دایره ارتباطات امام و شیعیان، نقش بانوان در این دوره برجسته می شود. بارزترین نقش های سیاسی و اجتماعی بانو حُدَیث در این دوره را می توان همکاری برای رفع تحیر از جامعه شیعی و برنامه ریزی برای حفظ باورهای مکتب اهل بیت(ع) و حفظ جان امام زمان(ع) به شمار آورد
بررسی جایگاه و نقش علی بن ابی طالب (ع) و زبیر بن عوام در تحولات عصر نبوی
حوزههای تخصصی:
علی بن ابی طالب (ع) و زبیر بن عوام دو تن از صحابه بزرگ و تأثیرگذار پیامبر (ص) در تحولات عصر نبوی بوده اند. فرزندان این دو صحابه بزرگ نیز به تبع پدرانشان مورد توجه مسلمین بودند و در تحولات سیاسی اسلام تأثیرات مهمی گذاشتند. با بررسی مناسبات و روابط فی مابین این دو صحابه و موضع گیری های آن ها در مقاطع مختلف تاریخی نسبت به هم می توان به بخشی از زوایای پنهان تاریخ اسلام در عصر نبوی دست یافت. علی (ع) و زبیربن عوام هر دو از سابقین و پیشگامان در گرایش به اسلام بودند. علی (ع) اولین ایمان آورنده به حضرت رسول اکرم و زبیر نیز اولین تصدیق کننده و ایمان آورنده از بنی اسد و خاندان زبیری به پیامبر اسلام بود. زبیر بن عوام از همان اوایل پیوستن به اسلام، به خاندان رسول اکرم و علی (ع) تمایل و گرایش داشت. سبب این ارتباط مادرش صفیه (دختر عبدالمطلب و عمه علی (ع) و پیامبر) بود. لذا از دوران کودکی با علاقه و محبت به بنی هاشم بزرگ شد و همین امر عامل آشنایی و گرایش زود هنگامش به اسلام و پیامبر گردید. زبیر نزدیکی خود را با بنی هاشم در دوره رسالت و عهد نبوی به سبب مقام و موقعیت معنوی که از آن برخوردار بود، حفظ کرد و دوشادوش علی (ع) در تمام غزوات علیه دشمنان اسلام و پیامبر شمشیر می زد تا جایی که از طرف پیامبر لقب حواری گرفت. این پژوهش برآن است با تکیه روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به زوایای جایگاه علی (ع) و زبیر در عصر نبوی پرداخته و مناسبات آنها را با پیامبر (ص) روشن نماید.
نگاهی انتقادی به محل شهادت امام حسین(ع)«تحلیل پنداره گودال قتلگاه»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
دیری است درباره محل شهادت امام حسین × مقتلی زبان زد میان عوام شده که به گودال یا «گودال قتلگاه» شهرت یافته است. چنان چه منابع تاریخی و حدیثی متقدم و معتبر شهادت داده اند، شهادت امام حسین × در مکانی غیر از آنچه امروزه در لسان عموم جای گرفته اتفاق افتاده است. بی گمان اعتقاد به چنین امری لوازماتی را به دنبال خواهد داشت و به نظر می رسد یکی از این لوازمات بُعد عاطفه است که منابع و مقاتل متأخر آن را به این عصر به ارمغان آورده اند. اختلاف تعابیر، وجود لغات غریب در روایات و پرداختن به احادیث ضعیف را می توان از جمله عواملی دانست که سبب شده چنین تعبیری وارد حوزه عاشورا شود و به تبع، منشأ اعتقادی بی پایه در میان عوام گردد.
نمادشناسی شخصیت امام حسین(ع) در شعر أدونیس
حوزههای تخصصی:
قیام امام حسین(ع) در سال 61 هجری در برابر ستم واستبداد امویان بازتاب های فرازمانی وفرامکانی بسیاری در پی داشت. این قیام علاوه بر بُعد سیاسی و اجتماعی ابعاد فرهنگی ومعنوی مهمی به ارمغان آورد. در حوزة فرهنگی و به ویژه در ادبیات عربی بی وقفه حضور مستمر و مداومی داشت، که ادامة این تأثیر در ادبیات امروز جهان عرب بسیار چشمگیر بود. أدونیس از شاعران معاصر عرب و نامزد مشهور جایزة نوبل، از جمله شاعرانی به شمار می آید که از قیام امام حسین(ع) بهره های فراوانی برده است. نکتة مهم در این است که شاعری مانند أدونیس با افکار غربگرایانه، چگونه تحت تأثیر آموزه های والای نهضت امام حسین(ع) قرار گرفته، و اشعارش را سرشار از ابعاد و نمادهای شخصیتی آن امام همام نموده است. این مقاله سعی دارد نمادهای مرتبط با شخصیت بزرگ امام حسین(ع) را در أشعار أدونیس شناسایی، و معانی و مفاهیم آن را تبیین نماید. شعر امروز جهان بر اساس اسطوره و نماد می گردد، و معرفی نمادهای جدید که بار دینی و معنوی دارند بسیار مهم وضروری به نظر می رسد.
جلوه های مؤاسات در سیره ی علمدار کربلا
حوزههای تخصصی:
یکی از جلوه های باشکوه واقعه کربلا مؤاسات است و حضرت عباس(ع) یکی از قهرمانان مزیّن به این خصلت اخلاقی بوده است، طبق احادیث و روایات مؤاسات آثار وجودی متعددی همچون جلب رحمت و محبت نزد خدا و خلق خدا، تأیید شیعه بودن و برکت و فزونی رزق را به دنبال دارد و در بعضی از روایات بالاترین و دشوارترین عمل و هم ردیف نماز و روزه و زکات قرار گرفته است. مؤاسات نشانه یک جامعه آرمانی و ایمانی نیز هست، که الگوی عملی آن در رفتار بزرگان دین تجلی نموده است، تا جائی که معصومین این ویژگی را در دعاهای خود ازخدا طلب کرده اند؛ به جرأت می توان گفت نقطه اعلی و اتم ایثار و مؤاسات در سراسرمراحل زندگی و حتی شهادت حضرت عباس (ع) نمایان است، و جلوه های آن در همه ابعاد طیبه اش، اعم از مؤاسات قلبی، زبانی، وعملی در سیره ایشان مشاهده می گردد. این مقاله به شیوه توصیفی - تحلیلی و براساس استنتاج از آیات وروایات و منابع تاریخی به اثبات مطلب فوق پرداخته است.
جلوه های تمدنی در مناظره امام رضا (ع) و جاثلیق در موضوع نبوت و بر مبنای مربع ایدئولوژیک ون دایک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تحلیل گفتمان حاصل تعامل کنش های زبانی و غیرزبانی، اندیشگانی، فرهنگی و تعامل یا تقابل ایدئولوژی ها است که لایه های درونی در متن را تحلیل تا به معناهای عمیق آن دست یابد. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان بر پایه برجسته سازی و حاشیه رانی ایدئولوژیک ون دایک، به تحلیل مناظره امام رضا(ع) و جاثلیق در اثبات نبوت پیامبر(ص) می پردازد. امام(ع) در انتخاب واژگان از کلماتی استفاده کرده که بار معنایی عمیقی دارند، و از دلالت های زبانی برای انتقال معنا استفاده نموده، لذا انتخاب و چینش کلمات و انواع تأکید ها و مطلع و مقصد کلمات می تواند در برجسته سازی مفاهیم اصلی که مورد نظر امام (ع) بود، نقش بسزایی را ایفا نماید، و با استفاده از استفهامی که باعث تردید یا زیر سؤال بردن اعتقادات طرف مقابل می شود، به حاشیه رانی گفتمان وی بپردازد.
نقش علامه حلی در رشد و پیشرفت کلام شیعی
منبع:
سیره پژوهی اهل بیت سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵
65 - 77
حوزههای تخصصی:
علم کلام، شاخه ای از علوم اسلامی است که به منظور تبیین و تفسیر عقاید اسلامی و نیز اثبات حقانیت معارف اسلامی شکل گرفت. عالم به این علم به خوبی می دانست که مذاهب و فرق گوناگون اسلامی و علمای این مذاهب در باب هر مسئله ای چه نظری دارند. علم کلام ، در واقع بدان جهت بود که علما به نقاط قوت و ضعف خود و دیگران آگاه باشند تا مخالفتشان با سایر مذاهب از روی جهالت و تعصب نباشد. از جمله سرآمدان این علم می توان به علامه حلی اشاره کرد. وی از بزرگترین متکلمان شیعی قرن هفتم بود که در رسمی نمودن تشیع در آن عهد نقشی مؤثر داشت. این پژوهش در پی آن است تا بهره گیری از روش توصیفی_ تحلیلی و مطالعه کتابخانه ای به این پرسشها پاسخ دهد: اوضاع سیاسی ایران مقارن علامه حلی چگونه بود؟ علامه حلی چه نقشی در رشد کلام شیعی در تمدن اسلامی داشت؟ به نظر می رسد که علامه حلی از طریق مناظرات و مباحثات خود در حضور سلطان محمد خدابنده با رهبران سایر مذاهب و تربیت شاگردان و تألیفات کلامی مهم موجب گسترش کلام شیعی در تمدن اسلامی شد.
قیام امام حسین(ع)، اهداف و انگیزه های آن
حوزههای تخصصی:
درباره اهداف و انگیزه های امام حسین(ع) تحلیل گران، تفسیر و تحلیل های مختلفی را ارائه داده اند، اما برخی از این تحلیل ها که عمدتاً از سوی مستشرقانی مانند لامنس و ناآگاهان از حقیقت و جوهره دین اسلام ارائه شده است، کاملاً از واقعیت دور است و با مبانی اعتقادی و شخصیت والای امام حسین(ع) در تعارض است. چراکه آنان، اهداف امام حسین(ع) را مادی و آن هم در جهت کسب خلافت بیان کرده اند. اما این در حالی است که اهداف ایشان تنها به جهت کسب رضایت خداوند متعال بود. به همین دلیل در این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی با تأکید بر مبانی اعتقادی و کلام امام حسین(ع) می کوشیم اهداف و انگیزه های قیام عاشورای امام حسین(ع) را بررسی کنیم. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تمامی اهداف قیام امام حسین(ع) از احیای دین و سنت، اصلاح امت (احیای امربه معروف و نهی از منکر)، نامه کوفیان و تنها برای خلافت و حکومت بر مردم نبود بلکه هدف ایشان تنها جلب رضایت خدا بود. به همین دلیل حکومت ظالم را نپذیرفتند و قیام کردند؛ زیرا می دانستند قیام ایشان آغازگر نهضتی بزرگ تر می شود.
تحلیل شخصیت ایمانی حضرت عباس(ع) بر اساس زیارتنامه ایشان
حوزههای تخصصی:
حضرت ابوالفضل العباس بن علی بن ابیطالب(ع)، به سبب ویژگی های ایمانی ،یکی از برجسته ترین مردان روزگار است. اصلی ترین راز کمالات او در بندگی خدا، اطاعت و پیروی محض از امام زمانش نهفته است. ابعاد شخصیت ایمانی حضرت عباس (ع) در زیارتنامه ی ایشان که به سند معتبر از امام صادق(ع) رسیده است ، متبلور گردیده است.
این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی با تکیه بر فرازهایی از زیارتنامه قمر بنی هاشم جهت تحلیل شخصیت ایمانی حضرت عباس(ع) سامان یافته که حاصل آن چنین شد: نورمعرفت الهی به قلب آن حضرت تابیده و ایمان در آن ثبت گشته و ایشان به درجه مؤمن حقیقی رسیده اند. ثمرات و برکات این ایمان واقعی در گفتار و رفتار آن حضرت نمایان گشته و شایستگی اوصافی همچون: تسلیم اوامر الهی ، مصدّق حق، بصیر، مطیع، عبد صالح ، صاحب ایمان محض و همنشینی در آخرت با أنبیا و اولیا الهی را کسب نموده است.
نگرش قرآنی بر سیره اخلاقی امام حسین(ع) و جایگاه آن در سبک زندگی اسلامی
حوزههای تخصصی:
یکی از مهم ترین شاخصه های سبک زندگی اسلامی که در سعادت و کمال دنیوی و اخروی انسان حائز اهمیّت است، اخلاق می باشد که در دو حیطه اهتمام به فضایل اخلاقی و اجتناب از رذایل اخلاقی ترسیم شده است. جستار پیش رو با رویکرد تطبیقی بایدها و نبایدهای اخلاقی را در سبک زندگی از منظر قرآن و امام حسین(ع) مورد مداقه قرار داده است و در این باره به مهم ترین شاخصه های اخلاقی در سیره علمی و عملی(ع) امام حسین(ع) اشاره نموده است؛ نتیجه آن که: بررسی فضایل اخلاقی امام حسین(ع) و انطباق آن با آیات قرآن، از یک سو ضمن معرفی مقام والای امام حسین(ع)، الگو محوری ایشان در زندگی را تقویت می نماید و از سویی دیگر با ترسیم بایدها و نباید های اخلاقی، به ارائه شاخصه های اخلاقی سبک زندگی و نقش آن در کمال و سعادت کمک می نماید.
تأثیر نفاق و منافقین بر موضع گیری صحابه نسبت به غدیرخم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
با توجه به آموزه های جدیدی که اسلام با خود به ارمغان آورد، از نظر دینی به تقسیم بندی اجتماعی پرداخت که در دو دوره مکّی (مسلمان، کافر و مشرک) و مدنی (کافر، مشرک، منافق، مسلمان و مؤمن) خود را نشان داد. هجرت پیامبر| به مدینه سرآغاز عصر جدیدی در تاریخ اسلام شد که به تأسیس دولت شهر نوپای مدینه انجامید و به همراه آن مسئله جانشینی آن حضرت نیز از دغدغه های این نظام سیاسی جدید بود تا جایی که، جانشینی آن حضرت مسئله ای شد که با درگذشت ایشان سبب انشقاق جامعه گردید. از حوادث مرتبط با این مسئله، غدیرخم و نقش منافقین، به عنوان یکی از ارکان ساختار اجتماعی جدید، در تحول معنایی غدیر بود. این پژوهش تلاش دارد با به روش توصیفی تحلیلی به بررسی نقش منافقین در خصوص مسئله غدیرخم به ویژه امر جانشینی پیامبر| بپردازد.
مواجهه امام هادی(ع)با تنش های سازمان وکالت در دوران امامت خود(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
سازمان وکالت، شبکه ای از وکلای به هم پیوسته بود که در عصر حضور ائمه(ع)، وظیفه سامان دهی امور شیعیان را در امور مرتبط با امام بر عهده داشت. این سازمان در روزگار امام هادی(ع) با توجه به شرایط سیاسی پدیدآمده توسط دستگاه خلافت عباسی، دوران جدیدی از فعالیت خود را تجربه کرد که لازمه آن، انجام فعالیت ها به صورت پنهانی و دوری جستن از هرگونه تنش و اختلاف درونی بود. این شرایط حساس، می طلبید تا امام هادی(ع) به عنوان رهبر عالی این سازمان، بستر ها و عوامل تنش زایی در فعالیت های کارگزارانش را رصد کند؛ تا در موقع لزوم، با ارائه راهکارهایی در پیشگیری یا برون رفت از تنش، سازمان را هدایت کند و به سلامت، از خطرهای پیش رو گذر دهد. استقرای اطلاعات تاریخی مرتبط با وکلای امام هادی(ع) از منابع کتابخانه ای و سپس بررسی و تحلیل آنها، مؤید این فرضیه است که امام هادی(ع) با آگاهی از بسترهای بروز تعارض و تنش در سازمان وکالت، در درجه نخست در صدد پیشگیری از بروز تعارض بوده و در مواجهه با تنش های پدیدآمده نیز با بهره گرفتن از راهکارهای مختلف که در متن مقاله به تفصیل معرفی شده، سازمان را در برابر خطرات پیرامونی حفظ نمود
بررسی ماهیت حدیث جابر و جایگاه آن در اثبات نام دوازده امام (ع)
منبع:
سیره پژوهی اهل بیت سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴
31 - 48
حوزههای تخصصی:
حدیث جابر، حدیث مشهوری در منابع شیعه است. راوی حدیث- امام باقر (ع) - از جابر بن عبدالله انصاری نقل می کند که جابر لوحی را در دست حضرت زهرا (س) دیده است. این لوح هدیه ای از جانب خداوند به پیامبر (ص) معرفی شده که نام پیامبر (ص)، علی و یازده امام دیگر در آن آمده است. حدیث منسوب به جابر، متن واحد ندارد بلکه شامل چهار متن مختلف و سندهای متعدد است که همگون نیستند. در نوشتار حاضر، راویان، متن و محتوای یکی از این چند روایت بررسی و تحلیل شده و با توجه به ایرادات و تناقضات متعدد، چنین نتیجه گرفته شده است که حدیث منسوب به جابر چندان قابل اتکا و استناد نیست. این حدیث علاوه بر ایرادات حدیث شناختی، زبان شناختی و رجال شناسی با واقعیت های تاریخی نیز سازگار نیست. ولی آن چه این خلأ را جبران می کند، حدیثی با املای رسول خدا (ص) و دست خط علی (ع) است که دوازده امام (ع)را معرفی می کند. این حدیث به صورت سِرّ امامت تنها در اختیار امامان (ع) قرار داشته است و تنها در مواقعی نادر، امام بعدی به برخی از یاران خاص معرفی شده است.
تحلیل مقایسه ای دیدگاه های اصحاب نیشابوری و قمی ائمه(ع) در باب امامت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
دو شهر قم و نیشابور ازجمله حوزه های مهمی بودند که از نیمه دوم قرن دوم به بعد و پس از افول حوزه کوفه، جمع کثیری از محدثان و اصحاب شیعی را در خود جای دادند. این دو مرکز در ترکیب اجتماعی صحابه ساکن آن ها، جهت گیری های عقل گرایی حدیث گرایی و ارتباط و تعامل با دیگر فرق اسلامی تفاوت های بسیاری داشتند؛ اما در باب مسائل مربوط به امامت، جریان های مشابهی در هر دو شهر وجود داشت. این دو شهر باوجود تمام تفاوت ها و اختلاف های بنیادینی که داشتند، درنهایت در باب امامت به نتایج مشابهی رسیدند و در هر دوی آن ها سه دیدگاه فکری حضور داشت: دیدگاه معروف به جریان اکثریت که رؤسای علمی شهر از آن حمایت می کردند، دیدگاه های پیروان هشام بن حکم و دیدگاه های پیروان مفضل بن عمر. این مقاله برآن است تا با بررسی تطورات تاریخ فکری امامت در قم و نیشابور، ضمن مقایسه آن ها با یکدیگر، جریان های حاضر در آن دو را در دوره حضور ائمه(ع) تا سال 260ق/874م بررسی کند.
نقش و عملکرد ناصر کبیر در نشر اندیشه شیعی در طبرستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در عرصه سیاسی مهمترین نتیجه مهاجرت سادات علوی به شمال ایران در قرن سوم هجری،تأسیس حکومت شیعی علوی در طبرستان بود.در اوایل قرن چهارم هجری با شکل گیری و بنیان گرفتن مکتب ناصریه، شهرهایی چون آمل و هوسم از مراکز اصلی ترویج فرهنگ شیعی در سراسر طبرستان و دیلم به شمارمی رفتند. این نوشتار بر آن است با شیوه توصیفی و تحلیلی ، تلاش ناصرکبیر در نشر اندیشه شیعی طبرستان را مورد بررسی قرار دهد. در مجموع می توان چنین نتیجه گرفت، محبوبیت علویان در بین عامه مردم طبرستان از یک سو و تلاش ناصرکبیر در نشر اسلام و اندیشه شیعی، سبب ساخت و راه اندازی مدارس، کتابخانه ها، محافل بحث و مناظره و تدریس علوم دینی شد.تمامی این موارد در اعتلای فرهنگ شیعی تأثیرگذار بوده است.اهمیت این تلاش ها در این است که با توجه به جو سیاسی و تسنن حاکم ،این منطقه در احیای فرهنگ شیعی تلاش نموده است.
ظرفیت تمدنی محبت در مکتب رضوی
منبع:
سیره پژوهی اهل بیت سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴
65 - 79
حوزههای تخصصی:
مسلک عشق و محبت، مفسر رابطه بین انسان و خدا و ارتباط میان انسان با انسان است.هم چنین منشاء حرکت فردی و اجتماعی گسترده ای است که با آموزه های قرآنی و ادعیه ی مأثور و آموزه های اهل بیت (ع) به ویژه امام هشتم (ع) هم سویی دارد. از مهم ترین آموزه های امام رضا (ع) در زمان حضور خود در خراسان، ترویج محبت نسبت به خدا، هم نوع، هم کیش و همه ی موجودات زنده است. گرایش امام به مهرورزی، از توجه تام ایشان به خدا نشأت می یافت. سجایای اخلاقی و نوع رفتار و سیره ی امام رضا (ع) در افزایش محبت ایرانیان به ایشان تأثیر بسیاری داشت. سیره ی امام رضا (ع) در سیر تاریخی خود، با تلاش عرفا، حکما، متکلمین، اهل سیاست و نیز ادبا و هنرمندان اقوام و ملتهای گوناگون، در بخش قابل توجهی از جهان اسلام، نشر یافت و کوشیده شد تا احکام و قواعد آن طی قرن های گذشته تبیین گردد. براساس این قواعد، محبت و عشق ورزی از هر تقیدی به دور است و می تواند انسان را از ظلمت آباد جهان کنونی به سمت افق های روشن جهان معانی انتقال دهد. در سده ی هفتم خواجه نصیرالدین طوسی توانست جایگاه بلامنازع محبت را در تمدن سازی تبیین کند و در قرن یازدهم فانی کشمیری در اخلاق عملی خود نشان داد که بهره گیری از اکسیر محبت در امور اجتماعی و سیاسی چه آثار حیات بخشی را می تواند در قوام یک جامعه به همراه داشته باشد. در عصر کنونی عنصر محبت را می توان دستاورد جهانی انسان دانست که می تواند زمینه ی هم گرایی همه ی فرهنگها و تمدنها و نژادها و ادیان را رقم بزند
مسئولیت یزید در واﻗﻌﮥ کربلا و شهادت امام حسین(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
موضوع دخالت کردن یا دخالت نکردن یزید در شهادت امام حسین(ع) و پدیدآوردن واﻗﻌﮥ کربلا از همان آغاز، محل اختلاف بود. تبرئه جستن یزید از قتل امام(ع) به این اختلاف دامن زد و در طول زمان، بر شدت آن افزوده شد. شماری از علمای سنی ضمن تأیید نقش داشتن یزید در واﻗﻌﮥ کربلا، او را به علت های متعدد مستوجب لعن و حتی تکفیر دانسته اند؛ اما گروهی دیگر در دفاع از عقیدﮤ مشروعیت خلفا، او را از این اتهام مبرّا کرده اند و ابن زیاد را عامل این واقعه دانسته اند. این پژوهش در پی آن است تا مسئولیت یزید را در پدیدآمدن واﻗﻌﮥ کربلا واکاوی کند. به همین منظور، نخست علت های کسانی را بررسی می کند که قائل به تبرئه یزید هستند و سپس علت های خود را مبنی بر نقش داشتن مستقیم یزید در شهادت امام حسین(ع) و رخ دادن فاﺟﻌﮥ کربلا مطرح خواهد کرد.
اهداف مشترک عاشورای حسینی و قیام مهدوی در روایات
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش، بیان اهداف مشترک عاشورای حسینی و قیام مهدوی در رهیافت روایی است. مقصود از رابطه ی عاشورا و مهدویت، پیوندی است که میان این دو عنصر اساسی در هدف وجود دارد، که با عنصر «غدیر» هویت مکتب امامت را می سازند. روش این تحقیق، توصیفی تحلیلی است، که با بهره گیری از روایات و ادعیه(دعای ندبه، زیارت عاشورا و زیارت ناحیه ی مقدسه) در صدد پاسخ به سؤال اصلی تحقیق است. قیام جهانی مهدی موعود(عج)، مکمل حرکت اصلاحی امام حسین(ع) است که دارای اهداف مشترکی از جمله: اصلاح جامعه، تحقق عدالت اجتماعی و مبارزه با طاغوت های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، محو جاهلیت اموی و بدعت های مکتب خلافت، برپایی حکومت اسلامی، عدم بیعت با طاغوت، امر به معروف و نهی از منکر و انتقام از خون مطهر مظلوم کربلا(ع) و همه مستضعفان جهان