درخت حوزه‌های تخصصی

تاریخ اسلام و سیره

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
تاریخ و سیره شناسی کلیات
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۴۸۱ تا ۱٬۵۰۰ مورد از کل ۷٬۷۶۶ مورد.
۱۴۸۱.

نقش فرهنگی و کارکرد بنیامیه در واقعه عاشورای 61 هجری

نویسنده:
منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال دوم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: توسعه ناموزون واقعه عاشورا کارکرد بنی امیه سلطنت اسلامی عصبیت قومی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ کربلا
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و عرب تاریخ بنی امیه
تعداد بازدید : ۱۴۱۷ تعداد دانلود : ۹۰۹
همواره جریانات فکری و فرهنگی در طول تاریخ نقش ویژه ای در وقوع حوادث بزرگ در جوامع انسانی ایفا کرده اند. بدون تردید فرهنگ و تمدن اسلامی نیز در مسیر فراز و فرود خود از این قاعده مستثنا نبوده است. فی المثل توجه به دو دهه 60 و 70 هجری و ظهور حوادث متعددی در این مقطع تاریخی فرهنگی واضح می سازد که برخی جریانات فکری با ویژگی ها و ادعای اسلام باوری چگونه از خود شخصیتی تاریخی به یادگار گذاشته اند. ازجمله این وقایع، رخداد عاشورا و کیفیت مداخله و ایفای نقش بنی امیه می باشد. این پژوهش تلاش می کند تا ضمن طرح و یادآوری اجمالی پاره ای زمینه ها و عوامل، اصلی ترین نقش را برای قبیله بنی امیه برشمرده و کار کرد پر رنگ تر این جریان فرهنگی ـ فکری را به تحلیل بگذارد.
۱۴۸۳.

بررسى چهار نکته درباره زندگى امام صادق (ع) از کتاب دکتر حسین مدرّسى ] نکته پژوهشى ـ 18 [

نویسنده:
منبع: سفینه سال نهم زمستان۱۳۹۰ شماره ۳۳ «ویژه قرآن»

کلیدواژه‌ها: امامت امام صادق (ع) تبیلغ تشیع دکتر مدرسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۰ تعداد دانلود : ۵۵۴
این مقاله به بررسى چهار نکته کوتاه درباره زندگى امام صادق7 مى پردازد که در کتاب مکتب در فرآیند تکامل ، اثر دکتر حسین مدرّسى مطرح شده اند. این چهار نکته به طور خلاصه، ناظر به عدم قیام امام 7 با وجود آمادگى شیعیان، عدم قبول خلافت با وجود پیشنهاد عبّاسیان، نهى از خواندن ایشان با عنوان امام و نهى از تبلیغ و گسترش تشیّع است. در این مقاله، ضمن بررسى صحّت این اقوال، سازگارى این اقوال با عقاید شیعى بررسى مى شود.
۱۴۸۴.

بررسی تأثیر اینترنت بر آینده رشته تاریخ(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ در آیینه پژوهش سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلیدواژه‌ها: اینترنت تاریخ دیجیتال اسناد و تاریخ نگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۴ تعداد دانلود : ۷۷۵
حضور پدیده اینترنت در دو دهه اخیر در بسیاری از کشورها، تحولات مثبت بسیاری را به همراه داشته و حوزه تحقیقات و پژوهش های علوم انسانی، به ویژه تاریخ را از این تحولات بی نصیب نگذاشته است. به نظر می رسد، استفاده از این پدیده در حوزه های علمی و پژوهشی، با تمامی قابلیت ها و امکاناتش، همانند هر ابزار دیگری، دشواری ها و خطرهای خاص خود را به همراه داشته است. رشته تاریخ و محققان علوم انسانی در آینده ای نه چندان دور، در رویارویی با این پدیده جدید، با تهدید ها و چالش های بسیاری مواجه خواهند بود. این مقاله با رویکرد تحلیلی و بررسی اسنادی به تفصیل پیرامون پیشینه شبکه جهانی اینترنت و تولید اسناد دیجیتال در این شبکه، جنبه هاى مختلف تأثیر شبکه جهانی اینترنت بر آینده رشته تاریخ و تاریخ نگاری، پیامدهای احتمالی تعامل اینترنت با رشته تاریخ، آینده اسناد دیجیتال، که یکی از دغدغه های مورخان معاصر است، بحث نموده است.
۱۴۸۵.

تأثیرات عاشورا در وحدت مسلمانان

نویسنده:
منبع: اندیشه تقریب سال هفتم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۲۸

کلیدواژه‌ها: اسلام توحید عاشورا شهادت امویان مسلمانان تأثیر ظلم وحدت اسلامی آموزة دین

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ کربلا
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام
تعداد بازدید : ۱۸۴۲ تعداد دانلود : ۱۴۲۵
عاشورا با مبانی مهمی چون توحید، قرآن و نبوت، از نگاه درون دینی و برون دینی و تکیه بر اعتقادات اسلامی ـ انسانی چون امر به معروف و نهی از منکر، اصلاح جامعه، اصول و مشترکات انسانی، چون آزادی، کرامت و عزت انسانی، در وحدت بین مسلمانان تأثیرگذار است. از منظر روان شناختی و عاطفی ـ روانی شهادت امام حسین† و یاران باوفایش، اسارت اهل بیت پیامبر… و هتک حرمت آنان، به عنوان محرک های عاطفی ـ روانی در رسیدن مسلمانان و انسان ها به وحدت و هم دلی، مطرح گردیده و فضیلت های اخلاقی چهره های عاشورا، از جمله امام حسین†، به خاطر خدامحوری، اخلاق کریمانه و ایثار، هم چنین اوصاف اخلاقی اصحاب و زنان، چون وفاداری، تعهد و اخلاص، از عوامل عمدة اخلاقی ـ عاطفی وحدت نه تنها بین مسلمانان، بلکه در جوامع غیر مسلمان، بیان شده است.
۱۴۸۶.

ابومسلم خراسانی و دلایل عناد او با داعیان عباسی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ در آیینه پژوهش سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلیدواژه‌ها: داعیان ابومسلم سلیمان لاهز سرداران عرب بومیان خراسان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴۲ تعداد دانلود : ۴۱۰۸
یکی از اقدامات عجیب ابومسلم خراسانی، نابودی داعیان سرشناس و قدیمی عباسی همچون ابوسلمه خلال، سلیمان بن کثیر، ولاهزبن قریظ بود. ابومسلم خراسانی خود صاحب دعوت نامیده می شد. وی در زمان آشکار شدن قیام عباسیان در خراسان، ریاست آن را بر عهده داشت. وی از هوشی فوق العاده برخوردار بود و اقداماتش را با برنامه های حساب شده انجام می داد. این مقاله بر آن است که برنامه ها، انگیزه ها و اهداف ابومسلم خراسانی را از نابودی داعیانی که از خودش سابقة بیشتری در دعوت و نهضت عباسی داشتند، تحلیل و تبیین نماید. برده بودن ابومسلم خراسانی در دوران نوجوانی و خریده شدن وی توسط داعیان و تقدیم نمودن او به امام عباسی، موجب شده بود تا داعیان کهنه کار عباسی، حتی در دوران اوج عظمت و شهرت ابومسلم، وی را مهم ندانند. این مسئله موجب کینة ابومسلم و نابودی آنان توسط وی در زمان عزت و اقتدار سردار سیاه جامگان گردید.
۱۴۸۸.

تأثیر روایت ایام العرب بر مغازی و فتوح نگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال سوم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: شعر حماسه قصص فتوح مغازی ملحمه ایام العرب

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و عرب جزیره العرب قبل از اسلام
تعداد بازدید : ۱۸۱۳ تعداد دانلود : ۱۰۴۰
در عصر جاهلی، بر اساس سنت شفاهی نقل روایات، راویان، به گزارش ایام العرب یا جنگ های آن عصر می پرداختند و در آن، از شیوه ها و عناصر خاصی چون؛ شواهد شعری، قصص و اسطوره، حماسه و ملحمه، مبالغه و تفاخر و... بهره می گرفتند. پس از ظهور اسلام، وقوع درگیری ها و نبردهایی در این دوره، بسیاری از راویان و گزارش گران را واداشت تا این جنگ ها را با عنوان جدید مغازی و فتوح نگاری، گزارش نمایند. با توجه به نزدیکی این دو دوره به یکدیگر، تشابهات و تمایزات شیوه های این دو نوع گزارش و میزان استقلال یا اثرپذیری مغازی نگاری و فتوح نویسی از شیوه های گزارش الایام در عصر جاهلی، سؤالات اصلی این پژوهشند. بررسی گزارش های باقی مانده ی ایام العرب، ویژگی ها، عناصر و ساختار آن ها و مقایسه شان با شیوه ها و عناصر روایت مغازی و فتوح در عصر اسلامی، نشان می دهد که عناصر مشابه وهمگونی های فراوانی از جمله؛ استفاده از شواهد شعری، حماسه و رجز و ملحمه، قصص و اسطوره، تفاخر و مبالغه، میان این دو نوع گزارش وجود دارد. حضور برخی ازشعرا و راویان ایام العرب در مغازی و فتوح عصر اسلامی و گزارش این جنگ ها توسط آنان با همان سبک و سیاق عصر خویش- البته صرف نظر از محتوای دگرگون شده ی آن- و نیز بهره گیری و استناد فراوان مغازی و فتوح نگاران از روایات و یا اشعار عصر جاهلی، از یک طرف؛ استمرار روش ایام العرب در عصر اسلامی و از طرف دیگر؛ اثر گذاری شیوه ی ایام العرب را برروایات مغازی و فتوح نشان می دهد.
۱۴۹۰.

تاریخ از منظر قرآن و فلاسفه (مقایسه مبانی و روش تبیین تاریخی پدیده های انسانی از منظر قرآن و مکاتب فلسفی)

نویسنده:
منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال دوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: فلسفه نظری تاریخ تبیین های تاریخی موتور محرک تاریخ منازل تاریخ

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات کلیات و فلسفه‌ تاریخ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات رابطه تاریخ با علوم دیگر
تعداد بازدید : ۱۸۱۵ تعداد دانلود : ۱۰۴۹
اینکه درباره تبیین های تاریخی چه نظریاتی مطرح شده و چه مزایا یا نواقصی دارند و تاریخ از منظر قرآن چگونه است؟ سؤالاتی است که در این تحقیق به آنها پرداخته می شود. درباره تبیین های تاریخی که ذیل بحث فلسفه نظری تاریخ مطرح است، نُه نظریه بیشترین طرف دار را داشته است. از منظر قرآن، موتور حرکت تاریخ، خواست و اراده انسان هاست. درواقع نبردی میان انسانِ به کمال رسیده و آزادی معنوی به دست آورده و انسانِ منحط و درجا زده و حیوان صفت. به این وسیله انسان با تکیه بر ویژگی هایش هم تمدن می آفریند و هم آغازگر جنگ ها و نبردها می شود. تضاد و تنازع ناشی از غریزه استخدام که از ماجرای هابیل و قابیل آغاز شده همچنان هست و خواهد بود تا زمانی که قدرت فکری انسان قادر به درک انقلابی جهانی برای رسیدن به امت واحده نهایی شود و به تمام تضادها و درگیری های بیرونی خاتمه داده خواهد شد. به عقیده اسلام، اندیشه و عمل در یکدیگر تأثیر متقابل دارند و پایه های اصیل انسانی در تفکرات شخص و فطرت درونی اوست. ازاین رو جنبه های معنوی انسان ها بر جنبه های مادی آنها مقدم است.
۱۴۹۳.

بررسى سیماى امام على و خلافت ایشان

نویسنده:
منبع: سفینه سال هشتم بهار ۱۳۹۰ شماره ۳۰ «ویژه نبوت»

کلیدواژه‌ها: امام علی (ع) غدیر خُم قصیده جلجلیه بررسی عمروعاص

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۹ تعداد دانلود : ۹۳۹
غدیر خم که در هجدهم ذى الحجه سال دهم هجرت و در آخرین حجّ عمر گرانمایه پیامبر اکرم 9 به وقوع پیوست، تأکیدى محکم و متین بر خلافت و امامت امیرالمومنین امام على 7 به امر پروردگار بود که قرآن کریم، حدیث شریف نبوى و تاریخ، گواه غیرقابل انکار آن است. واقعه عظیم غدیر، مرزهاى دینى و تاریخى را درنوردیده و در ادبیّات نیز انعکاس یافته است تا آنجا که شاعران فراوانى از عرب و عجم و مسلمان و غیرمسلمان، نصب امیرالمومنین 7 را به امامت و ولایت به امر یگانه ایزد و به دست آخرین فرستاده 9 در اشعارشان به تصویر کشیده اند. نکته قابل توجّه این است که حتّى سرسخت ترین دشمنان «سیّد الأوصیاء» از پنهان ساختن این حقیقت تابناک درمانده اند که از میان آنها مى توان به عمروعاص اشاره کرد. این مقاله بر آن است تا ضمن بررسى قصیده جلجلیه و تحلیل درون مایه هاى آن، دیدگاه سراینده اش را درباره غدیر خم و مسئله جانشینى پس از حضرت محمّد 9 با استناد به شواهدى از قرآن کریم و حدیث شریف و تاریخ، تبیین نماید و از رسالت ادبیّات در منعکس کردن حقایق بهره برد.
۱۴۹۴.

الگوی روابط انسانی عزت مدار با تأکید بر سیره امام حسین(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: عاشورا روابط انسانی عزت سیرة امام حسین(ع)

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
تعداد بازدید : ۱۸۹۸ تعداد دانلود : ۹۴۲
امام حسین(ع)، سبط نبی اکرم(ص)، سومین پیشوای شیعیان، خالق حماسه ای بی نظیر در تاریخ بشریت است. حماسه ای که خاستگاه مکتبی تربیتی است، مکتبی فراتاریخی و فراجغرافیایی. عزت و عزت مداری در این مکتب از جایگاه ویژه ای برخوردار است، به گونه ای که می توان آن را احیا کنندة عزت اسلامی و انسانی دانست. بر این اساس و با هدف تبیین جایگاه عزت و عزت مداری در نهضت تربیتی عاشورا، نویسندگان مقاله به شیوة تحلیلی به بررسی عزت مداری در سیرة امام حسین(ع) در جریان واقعة عاشورا پرداخته و به این نتایج دست یافته اند که سیرة امام حسین(ع) به ویژه در واقعة کربلا الگویی کامل و جامع در زمینة عزت مداری و تقویت عزت نفس است. در مکتب تربیتی سیدالشهدا تعاملات انسانی اعم از تعاملات فردی و اجتماعی، بر مبنای عزت شکل می گیرد. بسترسازی در کانون خانواده (عزت مداری در خانواده) توکل به خدا، هدفمندسازی زندگی، مرگ اندیشی سازنده و تکریم انسان ها نیز از جمله راهکارهای پرورش و تقویت عزت نفس در سیرة عملی امام حسین(ع) در جریان واقعة عاشورا است.
۱۴۹۵.

درآمدی بر سنجش ظرفیت های تمدن سازی فقه

نویسنده:
منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال دوم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: فقه تمدن نظام سازی فقه پویا فقه سنتی فقه حکومتی نظام های اجتماعی نسبت های فقه و تمدن

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات رابطه تاریخ با علوم دیگر
تعداد بازدید : ۱۶۳۴
درباره نسبت دانش فقه با تمدن دیدگاه های مختلفی وجود دارد؛ برخی میان این دو نسبتی نمی بینند، گروهی قائل به نسبتی حداقلی بین فقه و تمدن بوده و گروهی فقه را شرط اساسی تمدن سازی قلمداد می کنند. نسبت فقه و تمدن با دو نگاه قابل بررسی است. نگاهی در قلمرو متون و منابع فقه و نگاهی دیگر معطوف به متون و منابع کمال یافته تر، شاید بتوان آن را فقه مطلوب نامید. با محوریت نگاه نخست، کوشیده شده با مروری بر کتاب ها، ابواب و مسائل و موضوعات فقهی اثبات شود، می توان از پیوندی آشکار و استوار بین آموزه های فقهی و تمدن سازی سخن گفت. هرچند نمی توان ادعا کرد همه نظام های اجتماعی مورد نیاز تمدن به صورت کامل و آماده الگوبرداری در فقه فعلی موجود است، اما وجود چارچوب های اصیل و ساختاری تمدن در آن قابل انکار نیست. این نکته که نظام سازی از طریق فقه، به مثابه گام نخست برای تمدن سازی در گرو تشکیل و تدوین فقه حکومتی است نیز مورد بحث قرار گرفته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان