درخت حوزه‌های تخصصی

روند تحولات صنعتی قرن نوزدهم بعد از انقلاب صنعتی رشد فزاینده ای پیدا کرد و در نتیجه آن، حجم زیادی از آلودگی ها وارد محیط شد و خسارات زیادی به طبیعت وارد آمد. مفهوم سنتی توسعه که حول محور رشد اقتصادی دور می زد تا قبل از دهه 70 میلادی تفکر غالب در جهان را شکل می داد. در نتیجه، اکثر کشورها بی محابا برای رشد اقتصادی بیشتر از طبیعت بهره گرفتند و به تبع آن خسارات جبران ناپذیری به طبیعت وارد گردید. از آن جا که کشور ایران هم از این بحران در امان نبوده، لزوم بازنگری عملکرد اخلاقی در زمینه محیط زیست احساس می شود. هدف از مقاله حاضر بررسی چرایی و چگونگی بروز این بحران و بررسی راه های برون رفت از آن با توجه به دیدگاه های اسلام است.روش کار: از آن جا که آگاهی از دستاوردهای سایر ملل می تواند کمک موثری برای درک بهتر و کامل تر و در نهایت تصمیم گیری بر مبنای دیدگاه های خودی باشد، ابتدا طی یک تحقیق تفسیری تاریخی به بررسی روند شکل گیری مفاهیم زیست محیطی در غرب پرداخته شده و سپس نتایج آنها در آموزه های دینی به طور خاص، اسلام جستجو شده است.نتیجه گیری: نتیجه به دست آمده حاکی از آن است که آموزه های اسلام دیدگاه های غربی را پوشش می دهد و تعامل با دیدگاه های دینی می تواند به بازکردن افق های جدیدی در جهت تکمیل نظریات اخلاق زیست محیطی و اجرایی شدن آنها کمک کند.

ایان باربور، استاد فیزیک و صاحب کرسی ادیان، بی گمان یکی از شخصیت های برجسته و تأثیرگذار در بحث های جدید دربارة روابط علم و دین است و انتشار کتاب مسائلی چند در زمینة علم و دین به قلم او، در سال 1996، نقطة تحول و حتی سرآغاز گفتمان امروزی علم و دین به حساب می آید. او دیدگاه ها یا مدل های پیشنهادشده دربارة نسبت میان علم و دین را در چهار گونة عمده دسته بندی می کند: تعارض، استقلال، گفت وگو، و یکپارچگی. تحلیل های شخصی وی از این موضوع در راستای رویکرد گفت وگو با گرایش آشکار به دیدگاه یکپارچگی و وحدت است که در بستر اندیشة پویشی و واقع گرایی انتقادی اش پرورانده شده است.

پرورش مهارت های تفکر، به خصوص مهارت های تفکر انتقادی از دوران باستان مورد توجه حوزه های معرفت بوده است. پیچیده و چندبعدی شدن مسایل امروز جامعه بشری، بر اهمیت پرورش تفکر انتقادی به عنوان محور تمرکز دوره های میان رشته ای افزوده است. در این مقاله با رویکردی میان رشته ای به آموزش تفکر انتقادی توجه شده است؛ از این منظر، این مقاله به موضوعات ذیل می پردازد: آموزش چگونه اندیشیدن دربارة اصول منطقی هر موضوع، آموزش اندیشه های کلیدی تفکر، اهمیت اندیشه ها در تبدیل شدن افراد به متفکری انتقادی، آموزش تفکر در یک حوزه خاص، دریافت اندیشه ها و منطق یک متن، اهمیت پرسشگری در آموزش تفکر انتقادی و دیدن موضوعات از منظرهای متفاوت و متضاد. در پایان، الگویی اقتباسی برای آموزش مهارت های تفکر انتقادی از منظر رویکردی انتقادی معرفی شده است.

تقریبا تمام تحقیقات انسانی ابتدا روی حیوان آزمایش می شود تا جواز استفاده بر روی انسان را داشته باشد. اما جهت حفظ حقوق حیوانات بایستی پژوهشگران و افرادی که حیوانات آزمایشگاهی را نگهداری می کنند با اصول اخلاقی پژوهش بر این حیوانات آشنا باشند. طی مطالعه ای مقطعی (توصیفی) 11 مرکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی تهران از نظر وضعیت ساختمان نگهداری حیوانات و دانش، بینش و اظهار عملکرد پژوهشگران و نیروهای نگهدارنده حیوانات ارزیابی شده و یافته ها از طریق نرم افزار SPSS آنالیز گردید.در این مطالعه، 29 پژوهشگر و 10 نیروی نگهدارنده حیوانات مصاحبه شدند. اکثر پژوهشگران حداکثر نمره دانش، بینش و عملکرد را در حیطه های انتخاب صحیح گونه حیوان، تعداد حیوان مناسب برای آزمایش، شناخت علایم استرس و درد کسب نمودند و ولی در حیطه های شناخت شرایط محیطی مناسب حیوان، وضعیت آبستنی و شیردهی حیوان و روش های اتانازی و دفع اجساد حیوانات تعداد کمی از پژوهشگران، موفق به کسب نمره حداکثر شدند. نیروهای نگهدارنده حیوانات در همه مراکز مورد بررسی از نیروهای خدماتی بودند. تنها %40 از نیروهای نگهدارنده حیوانات با اهمیت پژوهش و نقش خود در حفظ سلامت حیوان و صحت نتایج مطالعه آن آگاهی داشتند. %60 آنان باعلایم بیماری حیوانات، مشخصات بارداری، میزان نور و تاریکی محل نگهداری حیوان دانش کافی داشتند اما بینش و عملکرد آنها در حد مناسبی نبود. %60 با روش های کشتن حیوانات و روش های پیشگیری از بیماری های مشترک انسان و دام و %50 آنها با روش های دفع اجساد حیوانات آشنایی نداشتند. اما در %80 موارد روشی برای کشتن و دفع اجساد را به کار می برند. وضعیت ساختمان محل های نگهداری حیوانات آزمایشگاهی از نظر درب ها، پنجره ها و دیوارها، کنترل صدا و شرایط ایمنی نامطلوب بود، و از روش های صحیح دفع اجساد حیوانات استفاده نمی شد.لزوم توجه بیشتر به وضعیت ساختمان نگهداری حیوانات آزمایشگاهی و استاندارد سازی آنها مخصوصا از نظر حفظ شرایط محیطی مناسب حیوان و تهیه امکانات دفع اجساد حیوانات بعد از انجام آزمایش مشخص می شود. علاوه بر این باید در زمینه شناخت فیزیولوژی و زندگی طبیعی حیوانات و مخصوصا روش های استاندارد کشتن و دفع اجساد حیوانات، آموزش های لازم به پژوهشگران و نیروهای نگهدارنده حیوانات داده شود.

مقدمه: همکاری علمی بین المللی یکی از زاویه های مهم همکاری علمی است که بررسی خصوصیات آن در میان محققان می تواند جنبه های تازه ای از رفتارهای ارتباط علمی آن ها را روشن نموده و در تدوین سیاست گذاری ها، مدیریت استراتژیک پژوهش و تسهیل همکاری به کار گرفته شود. در این راستا، هدف پژوهش حاضر تعیین همکاری علمی بین المللی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز بوده است. روش بررسی: روش پژوهش حاضر تحلیل استنادی و نوع مطالعه کاربردی بوده است. این مطالعه بر روی مقالات جستجو شده در پایگاه استنادی Web of Science در بازه زمانی سال های 2011- 2005 میلادی انجام گرفته است. پس از بررسی و پالایش در برنامه Excel در نهایت تعداد 338 مقاله به دست آمد. یافته ها با استفاده از آمار توصیفی ( نمودارهای فراوانی) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی اسپیرمن) در نرم افزار Excel تحلیل شد. یافته ها: تعداد کل مقالات تألیف مشترک همکاری بین المللی در طول دوره مورد بررسی 338 عدد بوده است که برابر با 6/11 درصد کل مقالات نمایه شده در Web of Science (2893 عدد) بوده است. ضریب همبستگی اسپیرمن نشان دهنده رابطه ای مثبت میان نرخ رشد کل مقالات با مقالات تألیف مشترک بین المللی است (344/0rs= )0 بیشترین همکاری به ترتیب با ایالات متحده آمریکا، استرالیا و انگلستان بوده است. در مجموع 313 عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز در چرخه تألیف مشترک بین المللی فعالیت داشته اند. نتیجه گیری:به طورکلی می توان گفت روند تألیفات مشترک بین المللی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در دوره مورد بررسی رو به افزایش بوده است. در عین حال، نسبت مقالات تألیف مشترک بین المللی در مقایسه با کل مقالات پایین است. از طرف دیگر، معنی دار نبودن رابطه میان افزایش تولیدات علمی و افزایش همکاری ها می تواند حاکی از آن باشد که رشد کل مقالات الزاماً معلول رشد مقالات تألیف مشترک بین المللی نیست. عکس این رابطه نیز می تواند صحیح باشد.

این مقاله تحول در علم را به لحاظ فرهنگی از علم دانشگاهی تا پسادانشگاهی با روش مطالعه اسنادی و استدلال تحلیلی مورد بررسی قرار می دهد. هدف از این بررسی تعیین سمت وسوی تحول فرهنگی علم و مقایسه آن با تحول فرهنگی جامعه می باشد. تولید علم محصور در دانشگاه ها با ارزش های جامعه ارتباط کمی دارد و هنجارهایی از نوع معرفت شناختی از درون نظام علمی، رفتار عالمان را کنترل می کند؛ اما در علم پسادانشگاهی رابطه علم با جامعه تا جایی پیش می رود که همگام با بازار و حکومت عمل می کند و علم در بستر اجتماعی تولید شده و هنجارهایی از بیرون نظام علمی رفتار عالمان را کنترل می کند. از آنجا که علم در جهت رفع نیازهای بازار و صنعت کاربرد پیدا می کند، به تبع آن فرهنگ علم نیز تغییر می کند. نتیجه اینکه برخلاف تحول فرهنگی جامعه که از مادی گرایی به سمت فرامادی گرایی پیش می رود، فرهنگ علم به سمت مادی گرایی پیش خواهد رفت.

بنا به فرموده مقام معظم رهبری: یکی از مهم ترین تکالیف ما در درجه اول، مهندسی فرهنگی کشور است. با توجه به این نکته که فرهنگ، امری اکتسابی و فراگرفتنی است و افراد انسانی از طریق تعلیم و تربیت و جامعه پذیری، عناصر فرهنگ یک جامعه را فرا می گیرند، دراین مقاله سعی شده است ابتدا واژه فرهنگ از زوایای متعدد تعریف و بررسی و سپس، تعاریف مهندسی فرهنگ ارائه شود. در انتها نیز ابعاد برنامه ریزی مهندسی فرهنگی تبیین شده اند. در بحث مهندسی فرهنگی، هدایت و ساماندهی و مطلوبیت فعالیت دستگاههای فرهنگی جامعه برای پاسخ به نیازها مورد توجه است. از یک منظر، مهندسی فرهنگی عبارت از چهار بعد اصلی است که در طول یکدیگر قرار دارند: شناسایی فرهنگ و رصد فرهنگی، تبیین مدلهای فرهنگی، برنامه ریزی فرهنگی، مدیریت فرهنگی و نظارت. در این مقاله برنامه ریزی فرهنگی را مد نظر قرار داده و مسئله را از این بعد توصیف می کنیم.

انسان تنها موجودی است که تغییر را درمی یابد، خود را مشمول آن می داند و برای حفظ وضع موجود و ثبات خود دگرگونی را می پذیرد. عمده ترین ابزار تغییر ارتباط است. انسان ارتباط و تغییر را می پذیرد تا به یاری آنها تمامیت خود را حفظ کند. ارتباطات و فناوری های ارتباطات و اطلاعات، با شکل دهی به علوم، به تحول و توسعه در آفرینش حوزه ها، میان رشته ها و رشته های جدید، در نتیجه به تداوم حیات بشر در سازگاری با محیط زیست یاری می دهند. ارتباطات نیز همزمان و به موازی و به تناسب این دگرگونی ها متحول می شود. علوم میان رشته ای، ارتباطات، اطلاعات، فناوری، تغییر