فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷۲۱ تا ۷۴۰ مورد از کل ۶٬۷۳۱ مورد.
حوزههای تخصصی:
آموزه های اعتقادی قضا و قدر و جبر و اختیار به دلیل پیچیدگی هایی که دارند، در طول تاریخ بارها به دلایل گوناگون، مورد سوء استفاده افراد و گروه های مختلف قرار گرفته اند. یکی از آرای رایج در دوره بنی امیه، جبرگرایی است که در سخنان و نامه های حکومتی آن دوران، به روشنی دیده می شود. مقاله حاضر، توسعه نظریه جبر را با تأکید بر تأثیر طرفداران و موافقان بنی امیه بررسی می کند. این مقاله می کوشد نقش قشرهای طرفدار این جریان به خصوص حاکمان و کارگزاران آنها، شعرای درباری، محدثان، عالمان اهل کتاب و توده مردم را به صورت مجزا ارزیابی کند. روش پژوهش بر جمع آوری شواهد متعدد تاریخی از کتاب های معتبر و تحلیل مختصر هر یک و نتیجه گیری از آنها استوار است. این پژوهش در نهایت به این نتیجه می رسد که طرفداران بنی امیه، تأثیر زیادی در ترویج جبر در جامعه داشتند.
اصول اخلاقی برخورد با متهم در سیره قضایی امام علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق حرفه ای
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی احکام فقهی و حقوقی در روایات
امور کیفری جنبه عمومی دارند و حداقل یک طرف ماجرا حکومت است و حتی در مواردی که شاکی خصوصی وجود دارد، این حکومت است که حق و وظیفه خود می داند که با مداخله و اعمال حاکمیت، به محاکمه متهمان و مجازات مجرمان بپردازد. بنابراین نوعی رابطه بین متهم و حکومت وجود خواهد شد. در سیره قضایی امیرالمؤمنین(ع)، شاهد رعایت اموری درباره متهمان هستیم که می توان آنها را در زمره حقوق متهمان در سیره قضایی امام علی(ع) برشمرد و در قالب اصول (مطلق، نسبی و سلبی)، اخلاق و شیوه برخورد با متهمان در سیره ایشان مطرح ساخت. البته در مواردی نیز شاهد نقض اصولی مثل اصل عدم تجسس، با هدف کسب مصلحت بزرگ تری مانند تجسس امام از عُمال و کارگزاران خود به قصد کنترل آنها و کشف خیانت و خطای احتمالی ایشان بوده ایم.
حدیث صلح امام حسن(ع) (بررسی و تحلیل پیشگویی رسول خدا (ص) از صلح میان دو گروه بزرگ مسلمانان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در میان روایات، دسته ای از روایات یافت می شود که شامل صلح امام حسن(ع) از زبان پیامبر است که در مجموعه های روایی اهل سنت به صورت گسترده انعکاس یافته است. براساس این روایات، رسول خدا(ص) از صلح میان دو گروه بزرگ از مسلمانان به وسیله امام حسن(ع) خبر داده است و این پیشگویی در سال 41 هجری که به «سال جماعت» شهره شد، به وقوع پیوسته است. در این مقاله با هدف دستیابی به میزان صحت و سقم این روایت، ابتدا اسناد حدیث و مسیر نقل آن پیگیری شده و سرنخ و منشأ حدیث را در مجامع اهل سنت و راوی اصلی آن را حسن بصری (م. 110 ق) شناسایی کرده است. آنگاه با به کارگیری معیارهای نقد متون، متن حدیث مذکور، نقادی شده و آن را موافق اندیشه ها و ایده های صلح گرا و صوفیانه حسن بصری یافته و به این نتیجه رسیده است که حدیث یادشده افزایش و توسعه یافته و بخش هایی از آن مخدوش است.
نقد و بررسی آرای مستشرقان دربارة امّی بودن پیامبر اکرم(ص)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امّی بودن پیامبر اکرم(ص) در معنای ناتوانی در خواندن و نوشتن، یکی از مباحثی است که قرآن کریم بر آن تصریح دارد. آیات، روایات و اسناد تاریخی این مطلب را به طور حتم اثبات می کنند که پیامبر اکرم(ص) تا زمان بعثت توانایی خواندن و نوشتن نداشت. این مهم مورد اتّفاق اندیشمندان اسلامی فریقین می باشد. امّا با وجود این، شبهات فراوانی در این باره از سوی برخی از مستشرقان مطرح گردیده که معتقدند پیامبر اکرم(ص) قبل از بعث، خواندن و نوشتن می دانست و کتاب های آسمانی پیشین را خوانده است. برخی دیگر از مستشرقان نیز برای واژة «امّی» مفهوم مخالف ارائه داده اند و بر این باورند که این واژه دلالت بر نخواندن و ننوشتن پیامبر اکرم(ص) ندارد، بلکه به معنای پیامبر بُت پرستان یا پیامبر غیریهود است. جستار پیش رو، ضمن نقد و بررسی آرای مستشرقان در این باره، مفهوم صحیح أمّی بودن پیامبر اکرم(ص) را مستند به دلایل قرآنی، روایی و تاریخی بیان می نماید و نتیجه اینکه پیامبر اکرم(ص) تا زمان بعثت (به اتّفاق) و یا حتّی پس از آن، تا آخر عمر مبارک خود (بااختلاف) نه خواند و نه نوشت که غایت این امر، مسدود کردن راه شبهه افکنی منکران رسالت ایشان بوده، همچنان که اعجاز قرآن و آورندة آن نیز با این مطلب اثبات می شود.
امامت از دیدگاه اسماعیلیه و زیدیه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امامت نخستین مسئله بحث برانگیز و اختلاف آفرین در تاریخ اسلام است که نخستین دسته بندی ها و انشعاب ها را، پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، در میان مسلمانان به وجود آورد. فرقه های اسماعیلیه و زیدیه از مهم ترین فرقه های شیعه، بعد از شیعه اثنی عشری، به شمار می روند که هنوز حیات سیاسی و اجتماعی دارند، اما دیدگاهشان به مسئله امامت از سده های نخستین اسلامی شکل گرفته است. یافته های پژوهشی نشان می دهد که این دو فرقه نخست معتقد به امامت و رهبری اهل بیت پیامبر بودند. اما با گذشت زمان، کسانی جز ایشان را امام و رهبر خویش گرفتند. بدین سبب، زمینه های انحراف در بین آنها کم کم آشکار شد. در این مقاله برآنیم با تکیه بر روش تاریخی، بحث امامت را از دیدگاه دو فرقه اسماعیلیه و زیدیه بررسی کنیم.
بررسی و تحلیل آرامگاه های منسوب به اخلاف امام کاظم (ع) در لواسانات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
لواسانات از بخش های سه گانه ی قصران یا کوهسران در شمال ری است. کوهستانی و نفوذناپذیر بودن این منطقه موجب شده است در جنگ ها، پناهگاهی برای مردمان منطقه محسوب شود. این منطقه در صدر اسلام نیز مأمن فرزندان و نوادگان امامان شیعه و علویان مخالف خلافت امویان و عباسیان بوده است. ساخت آرامگاه برای این بزرگان، سبب تمرکز امامزادگان در این منطقه شده است. در شمال ری بیش از سی امامزاده وجود دارد که نیمی از آن ها در لواسانات واقع شده اند. در این پژوهش، یازده نمونه از امامزادگان منتسب به اخلاف امام کاظم (ع) در لواسانات را مطالعه کرده ایم. داده های پژوهش را با روش مطالعات اسنادی و میدانی گردآوری کردیم. وجود تناقضات در نسب شناسی ها، قرائت اشتباه کلمات و نام جا هایی که مدفن امامزادگان هستند، مشکلات نسب شناسی به دلیل وجود نام های مشابه و تحریف های اساسی منابع به دلیل وجود نام های ایرانی، مهم ترین نتایج این پژوهش هستند.
پدیده قهرمانگی در عصر عباسی (232-334 ق)(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
در عصر دوم خلافت عباسی (232 ـ 334 ق)، به ویژه در ایام خلافت مقتدر بالله (295 ـ 320 ق) با پدیده ای به نام قهرمانگی روبه رو می شویم. قهرمانه عنوان زنانی بود که واسطه حرم با دربار خلفا بودند و بسته به توانایی و نفوذشان وظایف مختلفی به آنان محول می شد. سلطه ترکان بر امور خلافت، ماهیت فردی و ضعف روز افزون مقتدر و کشمکش بر سر قدرت باعث گردید قهرمانه ها با بهره گیری از این شرایط به اعمال نفوذ در عرصه های مختلف سیاسی و اجتماعی بپردازند. آنان در امور مختلف خلافت، چون عزل و نصب وزرا، امیران و فرماندهان سپاه دخالت می کردند و صاحب مناصب حساس و مهمی چون قضاء، خزانه داری و زندان بانی افراد برجسته شدند. این مقاله با بررسی این پدیده و معرفی تعدادی از قهرمانه های معروف عصر خلیفه مقتدر بالله، به مسئله حضور زنان در عرصة سیاست می پردازد
بررسی تاریخی وضعیت خمس در عصر حضور ائمه (ع)(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
یکی از تکالیف شرعی که خداوند در قرآن کریم بر مسلمانان واجب کرده، پرداخت خمس است. برپایه دیدگاه اهل سنت، مصداق خمس در آیه 41 سوره انفال تنها غنایم جنگی است، اما براساس دیدگاه ائمه اطهار(ع)، مصداق خمس تنها غنایم جنگی نبوده، بلکه تمامی منافع و عواید سالیانه را شامل می شود. با توجه به اهمیت و جایگاه خمس، رسول خدا(ص) و امامان معصوم(ع) علاوه بر تبیین مصادیق خمس، برای اجرای آن نیز اهتمام ورزیده اند. طبق این دیدگاه، آن دسته از روایات معصومان(ع) که بر حلیت تصرف در مال متعلَّق خمس دلالت می کند ناظر به شرایط و مقطع خاص و به علت شرایط سیاسی- اقتصادی و اجتماعی بوده است. بنابراین در عصر غیبت هم وجوب پرداخت خمس همچنان باقی است. در این پژوهش تلاش شده تا با بررسی تاریخی وضعیت خمس در عصر حضور، به صورت توصیفی و تحلیلی، شبهه های تاریخی این موضوع و دیدگاه اهل سنت مورد بررسی و نقد قرار گیرد.
بررسی تأثیر روایات کتاب «تاریخ بغداد» درباره امام کاظم علیه السلام در منابع پسینی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
«تاریخ بغداد» نوشته خطیب بغدادی (م. 463)، یکی از منابع مهم اهل سنت در شرح حال نگاری است که زندگانی امام کاظم علیه السلام را نیز در بر دارد. آنچه این کتاب در باب زندگانی امام کاظم علیه السلام درج کرده، در منابع پسینی بسامد بسیاری یافته و منابع بسیاری از شیعه و سنی با اتکای «تاریخ بغداد» گزارشهایی را از زندگانی امام کاظم علیه السلام نقل کردهاند. این نوشتار، با بررسی نُه روایت اختصاصی «تاریخ بغداد» در زمینه زندگانی امام کاظم علیه السلام، ضمن بررسی منابع خطیب بغدادی در ارائه گزارشهای مربوط به زندگانی امام، به نحو راهیابی و ادامه حیات این روایات در منابع نگارش یافته پس از «تاریخ بغداد» میپردازد و سیر تطور این اخبار و نحوه راهیابی آن به منابع شیعه و سنی، و میزان گسترش آن تا قرن یازدهم را پی میگیرد. بررسیهای صورت گرفته نشان میدهد که اکثر منابعی که احادیث مختص به زندگانی امام کاظم علیه السلام را از «تاریخ بغداد» اقتباس نمودهاند، با توجه به گرایشهای مذهبی خود به تغییراتی در آن دست زدهاند و گاه یک روایت را به صورت کامل کنار گذاشته اند.
امام حسین(ع)، مبنای گفتمان تقریبی بین مذاهب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این مقاله سعی شده است که براساس منابع اصلی اهل سنت اعم از کتب روایی، تاریخی و تراجم، اهمیت و محبت خارق العاده پیامبر(ص) به امام حسین(ع) مشخص و با برشمردن فضایل اخلاقی و معنوی و الگوبرداری از قیام آن حضرت، سرمشق قرار گرفتن وی برای پرورش روح آدمی و اسوه بودن او در بین امت اسلامی مورد تحلیل واقع شود و از این رهگذر تبیین گردد که با توجه به فصل الخطاب بودن و حجیّت سنت پیامبر(ص)، محبت به امام حسین(ع) موجب نزدیکی و محبت میان خود مسلمانان می شود و این محبتِ مورد توافق می تواند گفتمان اتحاد و تقریب مذاهب اسلامی را تقویت و پُربار نماید.
بررسی تأثیراعزام لشکر اسامه بر چگونگی مشارکت سیاسی نخبگان مهاجر و انصار درسقیفه و تثبیت خلافت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هرچند اغلب گزارش هایی که از سقیفة بنی ساعده در منابع دست اول وجود دارد، حاکی از آن است که تصمیم های اتخاذ شده در آن با حضور و مشارکت سیاسی عموم مهاجران و انصار صورت گرفته، مدعای مقالة پیش رو بر این است که عموم مهاجران و انصار از وقایع مدینه بی خبر بودند و به همین دلیل، مشارکت سیاسی فعالی در این وقایع نداشتند. حدود سه هزار نفر از بزرگان مهاجر و انصار که به دستور پیامبر(ص) ملزم به حضور در لشکر اسامه بودند، در منطقه ای به نام «جِرف»، در سه مایلی(پنج کیلومتری) بیرون از مدینه، اردو زده و آمادة اعزام به شام بودند، تا آن که فرستاده ای از مدینه خبر رحلت پیامبر(ص) را به اسامه داد و او فقط با تنی چند از سران مهاجر و انصار به مدینه بازگشت. در حالی که برخی روایت ها، خبر بازگشت کل لشکر اسامه را به مدینه پس از رحلت پیامبر (ص) به نقل ازواقدی و ابن سعد آورده اند، اما روایت های دیگر از خلیفة بن خیاط، طبری، ابن اعثم، عبدالله بن-محمدالبغوی، مقدسی و ابن عساکر، نشانگر آن اند که همة لشکر اسامه درآن مقطع زمانی به مدینه بازنگشت. این لشکر بلافاصله به عنوان نخستین اقدام خلیفه، راهی شام شد و از حوادث مدینه دور ماند. غیبت بزرگان مهاجر وانصار به مدت چهل یا هفتاد روز پس از رحلت پیامبر(ص)، مهم ترین عامل بود که به تثبیت خلافت انجامید؛ چه عموم آنان در زمان برخورد خلیفه با مخالفان بیعت، در مدینه حضور نداشتند.
نظام حاکم بر بازارهای شبه جزیره در دو زمانه جاهلی و عصر نبوی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
سخن از دوران جاهلیت عرب، همواره نگرش ها و برداشت ها گوناگونی را به خود دیده است. چنان که برخی آن را دورانی سیاه و تاریک و شماری عصری نیمه متمدنانه می دانند. در این میان واکاوی بازارهای عربی، نوعی تأیید بر جنبة دوم اند. بازتاب این اندیشه را به ویژه در پیشاهنگ این سخن می توان جست که داد و ستد گسترده در فراخنای شبه جزیره، تضمینی بر درستی آن است. آنچه قابل درنگ است این که بازارهای آن دوره به راستی، نمایی از فعالیت یک جامعة دور از بدویتاند. در این میان رسول الله نیز به خوبی این جایگاه را دریافته و بخشی از پایه تمدن اسلامی را چه در حوزة اقتصاد و چه در ساحت اخلاق در این مکان جستجو می نمود. این پژوهش بر آن است تا ضمن شناسایی بازارهای عربی عصر رسول الله، انعکاس آن را در فرهنگ اسلامی و نیز چگونگی نگاه دو بعدی اسلام به بازار را بر اساس نظریه، هژمونی بازار و بر اساس روش تحلیلی مورد واکاوی و پژوهش قرار دهد.
رزم افزار های ایران در دوران اسلامی با استناد به آثار هنری گنجینه اسلامی موزه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
رزم افزارهای ایرانی دارای قدمتی دیرینه و مزین کننده موزه های ایران و جهان هستند. محور اصلی این پژوهش بررسی رزم افزارهای ایران در دوران اسلامی با استناد به داده های گنجینه اسلامی موزه ملی ایران است. عمده مطالب نیز در سه محور تجهیزات نظامی، تشکیلات نظامی و فلزکاری ایران گنجانده شده است. سؤالات پژوهش مبتنی بر آن است که رزم افزارهای ایران در دوران اسلامی چه روندی داشته است و ارتباط آثار هنری گنجینه اسلامی موزه ملی با رزم افزارها چگونه قابل تبیین است؟ فرضیه موجود بیانگر تحولات تکنولوژیکی و ساختاری ادوات و ابزارهای رزم در دوران اسلامی است. آثار هنری گنجینه اسلامی موزه ملی، شواهد مادی و مدارک مستند و سند پژوهانه ای از طرح و شکل ابزارهای رزم در گونه های متعدد در ادوار مختلف ایران در دوران اسلامی هستند. تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی و همراه با بازدید میدانی، نتیجه نشان می دهد رزم افزارها گنجینه اسلامی نمایانگر دو مرحله متفاوت، قبل و بعد از دوره صفویه در تاریخ رزم افزارهاست. تشکیلات نظامی را می توان از نسخه های خطی مرتبط و متون اسلامی باقی مانده استنتاج کرد اما آثار هنری نمی تواند بازگوکننده این تشکیلات باشد.
غدیر و آینده جهان اسلام
حوزههای تخصصی:
غدیر واقعه ای است در تاریخ اسلام که مسیر و راه را برای آینده جهانیان تا قیامت روشن و آشکار نموده است. این واقعه بدست مبارک حضرت خاتم الانبیاء محمد بن عبدالله(ص) و بدستور خداوند متعال انجام گرفت که پس از وفات پیامبر اسلام مسلمانان دچار گمراهی و ضلالت نشوند و مسیر هدایت را گم نکنند. با انجام این مأموریت الهی توسط پیامبر(ص) و مشخص و معرفی کردن حضرت علی بن ابیطالب(ع) به عنوان جانشین و مولای مسلمانان، دین کامل و نعمت بر جهانیان تمام گشت و مسیر هدایت برای بشریت تا ابدیت روشن گردید. زیرا این واقعه راهبردی برای رهبری الهی و نظام اوصیاء الهی بود که از آغاز تا انجام تاریخ تداوم دارد و خط اتصال انسان در طول تاریخ به رهبری انبیاء و اوصیاء خواهد بود. این مقاله با هدف تبیین مسیر هدایت بشریت در واقعه غدیر با استناد به قرآن، نهج البلاغه و منابع تاریخی به روش تحقیقی تحلیلی انجام می گیرد.
انگاره چلکوفسکی در عزاداری شیعه؛ نقد دیدگاه چلکوفسکی در مجموعه «Shi’ism»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهه حاضر نقد مقاله «Popular Shi’i Morning Rituals» (مقاله 44) از مجموعه «Shi’ism» نوشته دکتر پیتر چلکوفسکی است. نگاه ایشان به مراسم عزاداری شیعه با وجود بی طرفانه نگاشتن او، همانند نگاه بسیاری از مستشرقان کاستی هایی دارد. وی با بیانی توصیفی به شرح مراسم عزاداری در نواحی مختلف شیعه نشین جهان می پردازد. مبنای وی در بررسی این برنامه ها بر نگاه نمادین یک ناظر بیرونی و بدون کمک گرفتن از آموزه ها و مصادر شیعه استوار است. یکی از راه های شناخت باورهای یک جامعه، بررسی نمادهای موجود در آن محیط است که نویسنده از این روش در تحلیل های خود استفاده کرده است. نوشتار حاضر درصدد اثبات این امر است که چنین روشی نمی تواند بیان درستی از شعائر و آموزه های شیعه ارائه نماید و با کاستی ها و مشکلاتی همراه است.
این پژوهه در دو محور کاستی ها و امتیازات، به نوشته چلکوفسکی نگاه می کند و نکات مثبت این مقاله را در شکل و ساختار مقاله و روش نویسنده و کاستی های آن را با دو رویکرد محتوایی و روشی مورد تحلیل قرار می دهد.
دراسة الأشعار الشیعیة المُحرّفة فی کتاب الغدیر ونقد العلاّمة الأمینی علیها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
إِشتهر فی عصرنا وفی حضارتنا الإسلامیة والأدبیة نقّاد کثیرون فی الأدب، لکن قلّما یُطرح إسم العلامة الأدیب عبد الحسین الأمینی صاحب الغدیر کناقد أدبیٍّ، فی الواقع هو فذٌّ فی نقده ودقیقٌ فی عطائه الأدبی والفنی، لکن نسته أو تناسته الأقلامُ کناقدٍ أدبیٍّ، ففی هذه المقالة أحاول أن اکشفَ عن جوانب خفیة من شخصیة العلاّمة الأمینی الأدبیة والنقدیة ودرستُ تتبعه وإمعانه فی آرائه النقدیة حول الأدب وخاصة الشعر الشیعی، فالعلامة له الذوق الأدبی الرفیع وبه یقومُ بردودٍ أدبیةٍ ویطرحُ آراء فی الأدب لا تُطرح إلاّ من ناقدٍ مطّلِع علی الأدب وخاصةً الأدب الملتزم الشیعی والشعر والشعراء، والمنهج المتبع فی البحث هو المنهج التوصیفی ـ التحلیلی.
ورود مسلمانان به آمریکا؛ بازخوانی یک دیدگاه(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
تصور رایج این است که قاره آمریکا به دنبال سفر دریایی کریستف کلمب و با حمایت پادشاه اسپانیا در سال 1492 م. کشف شد ولی به تازگی مدارک، شواهد و مستنداتی درباره ارتباط سایر ملت ها با این قاره پیدا شده است که این تصور شایع را با تردیدهایی جدی مواجه می کند. پاسخ این پرسش که آیا ملل مسلمان، موفق به برقراری چنین ارتباطی شدند یا نه؟ محور اصلی مقاله حاضر را تشکیل می دهد براساس یافتههای فؤاد سزگین در پاسخ به فردی به نام گوین منزیز با توجه به توان علمی مسلمانان در محاسبه دقیق طول و عرض جغرافیایی و برخی شواهد موجود در منابع تاریخی، باید منشأ نقشه هایی هم چون نقشه های فرا مائورو، کانگنیدو، دوم پدرو، پیری رئیس، کانتینو، والدسیمولر، دلاکوسا، بهایم و اطلس جاوه ای را در جهان اسلام جست وجو کرد، نه در چین. بنابراین میتوان گفت که مسلمانان در ارتباط با این دنیای جدید پیش گام بوده اند.
واکاوی دیدگاه اهل سنت درباره قیام حسینی
حوزههای تخصصی:
در موضوع قیام حسینی غالب اهل سنت جزء موافقان و تأیید کنندگان قیام حسینی هستند و بر این باورند که قیام امام حسین (ع) و خاندان و یارانش بر حق و صحیح بوده است. از بین قدمای این گروه می توان به ابن عماد، تفتازانی، ابن جوزی و... و در سده اخیر به نواندیشان اهل سنت اشاره کرد. البته میتوان عدهای دیگر که راه میانه در پیش گرفته اند را تحت عنوان میانه روها یا موافقان محتاط دانست که ضمن بر حق دانستن امام حسین (ع) و قیامش، مقصر بودن یزید و نکوهش او را نمی پذیرند. هر دو گروه برای نظرگاه خود دلایلی دارند که در این مجال به بررسی و تحلیل نظر گروه اول که نظر اکثر اهلسنت است، پرداخته می شود.