ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۷۴۱ تا ۱٬۷۶۰ مورد از کل ۵٬۵۶۴ مورد.
۱۷۴۱.

آموزه های تاریخ از دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سنت قانون جامعه گذشته حوادث عبرت امیرالمؤمنین علی (ع)

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی
تعداد بازدید : ۱۲۲۸ تعداد دانلود : ۷۰۹
این نوشتار چنان که از عنوان آن برمی آید درپی بررسی آموز ه ها و عبرت های تاریخ از دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع) است. تاریخ نقلی، علم تاریخ و یا تاریخ علمی، گنجینه ای از حقایق و اطلاعات زندگی گذشتگان است. با این وصف، آیا تاریخ برای آیندگان سودی دارد؟ آیا می توان از گذشته به آینده پل زد یا از آن عبور کرد و عبرت آموخت؟ اگر پاسخ مثبت است، دلیل یا ادله آن چیست؟ و عمده ترین عواملی که موجب کلی شدن قوانین و سنن تاریخی می شوند، کدام اند؟ در این پژوهش، به شیوه کتابخانه ای، کوشش شده است به این پرسش ها پاسخ داده شود؛ و درطی آن نتیجه گرفته شده است که بنابر جهان بینی توحیدی، جهان صاحبی و انسان خالقی دارد و بدون اراده خداوند نمی توان به طور مستقل، برای هستی، کارکردی و برای آدمی، استقلال عملی پذیرفت، پس باید به قوانینی که خداوند برای رفتار عالم و آدم وضع کرده است، گردن نهاد. از این رو تاریخ که محصول عمل عالم و آدم است، از منابع مهم اندیشیدن و مایه آموختن برای زندگی است و نهج البلاغه به عنوان گنجینه مهمی از سخنان امام علی (ع) و دیگر آثار علوی، آموزه های ارزشمندی را درباب عبرت های تاریخی شامل می شوند که به برخی از آنها اشاره می شود.
۱۷۴۲.

راهکارهای تربیتی زمینه ساز ظهور؛ برگرفته از احادیث(مقاله پژوهشی حوزه)

۱۷۴۳.

زینب (ع) الگوی سلامت روان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سلامت روان الگو زینب علیهاالسلام نظریه شناختی بک

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت روانی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : ۱۵۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۳۱
این نوشتار درصدد است نگرش حضرت زینب علیهاالسلام را به واقعه کربلا، از دیدگاه شناختی بک، مورد بررسی قرار دهد و با رویکرد توصیفی تحلیلی، سخنان بزرگ بانوی اسلام را در خلال حادثه کربلا استخراج نماید. سپس با تبیین آن بر اساس سه مؤلفه اساسی نظریه شناختی بک (Becks Cognitive Theory) (در چارچوب جهان بینی اسلامی)، اسوه بودن حضرت زینب علیهاالسلام را ترسیم نماید. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که بر اساس سه مؤلفه اساسی نظریه شناختی بک، حضرت زینب علیهاالسلام یک الگوی تربیتی موفق سلامت روان و کنترل تکانه است که می تواند به عنوان یک الگوی کارآمد، در زمینه مدیریت اختلالات پس ضربه ای (Post Traumatic Stress Disorders) و داغدیدگی معرفی گردد.
۱۷۴۴.

اصول اخلاق کار از دیدگاه امام علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

۱۷۴۵.

نقش روایات امامیه در معادل گزینی مفردات قرآنی و بازتاب آن در نقد ترجمه های معاصر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ترجمه نقد قرآن کریم معادل گزینی روایات امامیه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات تاریخ حدیث رواه و محدثان
تعداد بازدید : ۱۵۲۱ تعداد دانلود : ۸۳۸
در چند دهه اخیر در سایه انتشار شمار قابل توجهی از ترجمه های فارسی قرآن کریم، مقوله «نقد ترجمه های قرآن» نیز به عنوان حوزه ای نوپا در پژوهش های علوم قرآنی شناخته شده که انتشار شمار فزاینده این دسته از آثار در قالب مقالات، کتب و پایان نامه های دانشگاهی خود گواهی گویا بر این مدعاست. بررسی این آثار مبیّن این واقعیت است که بخش قابل توجهی از آنها متأثر از یافته های نوین دانش زبان شناسی به موضوعاتی چون نقد نحوی، صرفی، واژگان، بلاغی، سبکی و گفتمانی اختصاص یافته است که در جای خود اهمیت و ارزش انکارناپذیر دارد. این مقاله بر آن است تا ضمن نقد برخی از معانی مندرج در کتب فرهنگ لغت، با رجوع به روایات تفسیری، به ارائه رویکردی پیشنهادی در خصوص معادل گزینی برخی از واژه های قرآنی برآید و در نهایت ترجمه های ارائه شده از برخی واژگان قرآنی را مورد نقد و بررسی قرار دهد. پر واضح است که در کنار پرداختن به این دسته از روایات، رجوع به فرهنگ های لغت عمومی و اختصاصی با هدف به تصویر کشیدن نسبت و جایگاه این دسته از روایات با فرهنگ های موجود اجتناب ناپذیر می نماید. به باور نویسندگان، این رویکرد پیشنهادی می تواند به عنوان رویکردی جدید در ترجمه و تفسیر آیات قرآن راه گشا باشد.
۱۷۴۹.

نگاهی به نقش و جایگاه مؤلّفه های «کتابْ محور» در ارزیابی های حدیثی قدما در پرتو تحلیل منابع فهرستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: منابع حدیثی نقد حدیث اعتبار منبع محدثان متقدم امامی تحلیل فهرستی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۹۷
بنا بر نظر مشهور، عالمان امامی به دو گروه عمده متقدّمان و متأخّران قابل تقسیم اند. تفاوت های متعددی میان این دو در حوزه های مختلف علمی، از جمله مسائل و مبانی حدیثی وجود دارد. اطلاعات ما در باره مبانی حدیث پژوهی گروه نخست، اندک و در پاره ای موارد محدود به گزارش های کلی عالمانی از نسل متأخّران است که ضمن توجه به اختلافات بنیادی در مبانی حدیثی این دو گروه، در تبیین مبانی گروه اول کوشیده اند؛ از جمله، آنها بر تکیه قدما بر «نظام قراین» به عنوان نقطه کانونی در ارزیابی های حدیثی تأکید فراوان شده است. مطالعه تحلیلی و نقد تاریخی گزارش های باقی مانده از متقدّمان امامی نشان از نقش محوری مباحث «نقد منبع مکتوب» در میان قراین متعدد قدما دارد. این بررسی ها مبیّن این مسأله اند که اوصاف و ویژگی های آثار اولیه حدیثی _ که با عناوینی چون «کتاب»، «اصل»، «جزء» و «نسخه» معرفی شده اند _ فارغ از ویژگی های مؤلفانشان جایگاهی خاص در نظام حدیث پژوهی متقدّمان امامی داشته اند. گزارش های موجود حکایت از آن دارند که این عالمان، گاه به دلایل و شواهد مختلف، نوشته ای حدیثی را معتبر و قابل اعتماد تلقّی می کردند و حکم به درستی احادیث موجود در آنها می دادند. این نوشتار می کوشد تا ضمن اشاره به توجه قدما به نشانه های اعتبار منبع، تأکید آنها بر مؤلفه های «کتابْ محور»، همچون شهرت کتاب، مقبولیّت آن نزد محدّثان و توجه ویژه به اصول حدیثی معتمَد را با ذکر شواهد متعدد تبیین نماید.
۱۷۵۱.

پژوهشی در شیوه حدیث گزاری تفسیر پرتوی از قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آیه الله طالقانی تفسیر قرآن حدیث گزاری پرتوی از قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۸۳
بُعد قرآنی و حدیثی شخصیت های بازگشت به قرآن و بیداری اسلامی، از جمله آیه الله طالقانی در دو سده اخیر، امری در خور توجه است. آیه الله طالقانی چهره ای شاخص در مبارزات فرهنگی و سیاسی سال های قبل از انقلاب اسلامی است. مقاله حاضر در باره شیوه او در زمینه نحوه تعامل با اخبار و روایات در تفسیر پرتوی از قرآن و دیگر آثارش سخن می گوید. از جمله نقاط قوت شیوه طالقانی، ذکر روایات حاوی تفصیل ومصادیق احکام فقهی، التفات او به جانب اجتماعی در امر حدیث گزاری، کوشش او در جمع بین مصادیق روایی مختلف در ذیل آیات، نگاه تطبیقی و بین الادیانی و موضع او در برابر «اسرائیلیات» را می توان ذکر کرد و از جمله نقاط محل تأمل می توان به نوع نگاه به او قرائات مختلف قرآن، نحوه مواجهه او با برخی داستان ها و ذکر برخی روایات بدون منبع را برشمرد.
۱۷۵۲.

نقد روایات فقهی منقول از علی بن ابی طالب (ع) در تفسیر الدر المنثور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیوطی تفسیر الدر المنثور روایات فقهی علی بن ابی طالب

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث نقد الحدیث
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث شرح الحدیث
تعداد بازدید : ۱۸۳۲ تعداد دانلود : ۸۱۰
تفسیر الدر المنثور سیوطی از تفاسیر روایی اهل تسنن و از جمله تفاسیر ترتیبی است که در آن، روایات بدون هیچ اظهار نظری ذیل آیات، نقل شده است. سیوطی، روایات فراوانی از رسول خدا(ص)، صحابه، تابعان و تابعان تابعان نقل کرده است. همچنین روایاتی از حضرت علی(ع) و دیگر ائمه معصومین(ع) ذکر کرده است. وجود اسرائیلیات و روایات جعلی در این تفسیر و نسبت دادن آن به برخی از ائمه معصومین(ع)، عاملی شد تا در این جستار، به بررسی و نقد روایات فقهی منقول از امیرالمؤمنین(ع) پرداخته و در این میان، روایات صحیح از سقیم باز شناخته شود؛ بنابراین مواردی از قبیلِ گفتن آمین در نماز بعد از سوره حمد، معنای واژه «قرء» در آیه 228 سوره بقره، نحوه وقوع طلاق سوم، نهی از متعه، حکم ازدواج با مادر همسر و ربیبه، حرمت ازدواج با دو خواهر برده، شستن پا در وضو از جمله روایات معارض است که در بوته نقد قرار گرفته است.
۱۷۵۴.

فراهنجاری در صحیفه سجادیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دعا ادبیات صحیفه سجادیه زبان فراهنجار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹۱ تعداد دانلود : ۸۸۵
ادبیات، هنر آرایش و پیرایش کلام است به نحوی که صورت آن زیباتر و پیام آن تأثیرگذارتر گردد. برجسته سازی ادبی یا فراهنجاری در اثر دگرگون سازی زبان معیار (انحراف از نُرم) صورت می پذیرد. فراهنجاری ممکن است در صورت های زبانی (آوایی، معنایی، واژگانی، نحوی، گویشی و...) اتفاق بیفتد. در اسلام دعا به عنوان یکی از نخستین چارچوب هایی در نظر گرفته می شود که در آن روح می تواند مطابق با خواست الهی شکل بگیرد. دعای معصومان(ع) تصویر کاملاً جدیدی از روح زنده و پویای اسلام را نشان می دهد؛ زیرا این دعاها دسترسی مستقیم به انواع رفتارها و ویژگی های بشری را ـ که نیاز شکوفایی کامل آرمان اسلامی هستندـ فراهم می کند. صحیفهٔ سجادیه، ارزشمندترین و گران قدرترین ادب دعایی به شمار است که اندیشه ها و افکارش، روح پاک انسانی را به نمایش گذاشته و هدایت جامعه بشری را مطمح نظر قرار داده است. از آنجا که جلب توجه ذهن مخاطب به موضوع برای درک بهتر آن و وارد ساختن او در فضای متن جهت تأمل بیشتر، یکی از ویژگی های فنی متن است، آن حضرت با زبان دعا و با تکیه بر اصل هم نشینی معنایی و ساختار کلام، دست به آفرینش نثری زده اند که از سطح نثر ادبیات زمان خویش فراتر رفته و با زبانی فرا هنجار نمود یافته است. فرا هنجاری در صحیفهٔ سجادیه از سطوح متفاوتی از جمله «آوایی، واژگانی، نحوی و معنایی» قابل بررسی است. این جستار به بررسی زبان فرا هنجار با تکیه بر متن صحیفهٔ سجادیه، بر اساس روش تحلیلی توصیفی پرداخته است.
۱۷۵۵.

دفاع از اصالت ادعیه اهل بیت (ع): مطالعه موردی دعای عرفه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امام حسین (ع) امام صادق(ع) نقد حدیث تاریخ گزاری روایات تاریخ ادبیات دعایی شیعه سبک شناسی ادعیه متن و ذیل دعای عرفه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث نقد الحدیث
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث شرح الحدیث
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث
تعداد بازدید : ۳۶۹۸ تعداد دانلود : ۱۸۹۸
از جمله آثار برجسته دعایی شیعه، دعای عرفه منسوب به امام حسین(ع) است. متن این دعا خالی از إسناد و با حذف ها و الحاقاتی در نسخ مختلف، تنها در آثار متأخرتر از سده هفتم هجری قابل بازیابی است. همین نقل نشدن آن در آثار متقدم تر، سبب شده است که از دیرباز بحث درباره انتساب حداقل بخش هایی از آن به امام حسین(ع) رواج داشته باشد. این مطالعه در صدد است با کاربرد روش های تحلیل درونی و بیرونی متون تاریخی، نشان دهد این دعا اصیل، و ریشه دار در تعالیم اهل بیت(ع) و احتمالاً امام صادق(ع) است؛ همچنان که بناست با این مطالعه، الگویی نظری برای مطالعه اصالت دیگر ادعیه منسوب به اهل بیت(ع) نیز به دست داده شود؛ ادعیه ای که گاه فاقد اسنادند و روش های سنتی رایج در علم رجال و دیگر علوم حدیث، از پاسخ گفتن به مسئله اصالت آن ها ناتوان است.
۱۷۵۷.

بررسی راهکارهای کاربردی سازی سبک زندگی اسلامی در نهاد خانواده،برگرفته از احادیث

کلیدواژه‌ها: خانواده احادیث سبک زندگی اسلامی راهکارهای کاربردی سازی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت اخلاقی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : ۶۷۳۷ تعداد دانلود : ۲۶۷۱
ضرورت شکل گیری فرهنگ دینی، ذهن را به سوی سبک زندگی خانواده که نخستین آموزشگاه فرد است، رهنمون می سازد. هدف این پژوهش، بررسی راهکارهای کاربردی سازی سبک زندگی اسلامی در نهاد خانواده است. روش انجام پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و به منظور گردآوری داده های لازم جهت دست یابی به اهداف پژوهش، منابع و متون حدیثی موجود و مرتبط با موضوع آن انجام شده و همچنین با استفاده از فرم های فیش برداری از منابع گردآوری و با شیوه کیفی مورد تحلیل قرار گرفته است. از راهکارهای کاربردی سازی مورد تأکید در این پژوهش، می توان به تغییر عوامل آسیب زا، تمهید شرایط رشد شخصیت افراد، فراهم سازی تجربه عملی سبک زندگی اسلامی و عوامل محیطی- اجتماعی اشاره نمود. نتایج پژوهش بیانگر آن است که یکی از مهم ترین محیط هایی که می تواند به صورت منظم «سبک زندگی اسلامی» را در درون افراد نهادینه کند و به جامعه رسوخ کند، خانواده است. خانواده ای که سرشار از جاذبه الهی؛ یعنی مودّت، محبّت، رحمت، شفقّت و آرامش روانی است.
۱۷۵۸.

امتناع معرفت کنه ذات و صفات الهی در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه ابزارهای شناخت کنه ذات و صفات خدا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲۴ تعداد دانلود : ۱۸۹۴
پرسش از امکان معرفت کنه ذات و صفات الهی همواره یکی از مهم ترین مسائل در تاریخ اندیشه بشر است. در فرازهای متعددی از سخنان حضرت علی (ع) به این مسأله تصریح شده که معرفت کنه ذات و صفات الهی به وسیله هیچ کدام از ابزارهای شناخت برای بشر امکان پذیر نیست. اگرچه این نوع شناخت برای احدی مقدور نیست، ولی نمی توان به بهانه امتناعِ شناخت کنه ذات و صفات الهی، از اصل خداشناسی محروم ماند. شناخت خدا از طریق صفات و آثار صنع الهی در عالم تکوین امکان پذیر است. در این پژوهش برآنیم، به بررسی و تبیین معرفت کنه ذات و صفات الهی بپردازیم و با استناد به فرازهایی از کلام حضرت علی (ع) نشان دهیم که چنین شناختی نه تنها امکان پذیر نیست، بلکه اساساً ممتنع است. ولیکن خدا را از روی صفات و آثارش می توان شناخت.
۱۷۶۰.

آموزش نهج البلاغه در دانشگاه ها و ارائه راه کاری مناسب برای تدریس آن در مقطع کارشناسی (بررسی موردی دانشگاه تهران و علامه طباطبایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه متن ادبی آموزش زبان عربی دروس دانشگاهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳۶ تعداد دانلود : ۹۳۹
آموزش نهج البلاغه به عنوان یکی از شاخه های مهم متون اسلامی در قالب واحدهای درسی اصلی و اختیاری، بیش از سه دهه در دانشگاه های ایران مورد توجه قرارگرفته است. یکی از شیوه های مطرح و تقریباً سنّتی آموزش این متنِ عظیم، بیان آموزه های دینی، معرفتی، اعتقادی و تربیتی نهج البلاغه است. این در حالی است که نهج البلاغه در تقسیم بندی متون، یکی از شاخه های مهم متون ادبی شناخته می شود؛ لذا، توجه به جنبه های ادبی آن امری ضروری در آموزش است، زیرا استادان می توانند با استفاده از روش های کارآمد و نوین تدریس، مهارت هایی همچون صحیح خوانی، درک و فهم معنایی، ذوق ادبی و تشخیص ویژگی های سبکی حضرت علی (ع) را در دانشجویان افزایش دهند. امروزه، نظریه پردازان و متخصصان آموزش متون ادبی، راهبردهای کارآمدتری را برای آموزش نهج البلاغه ارائه داده اند که نه تنها به آموزش آموزه های محتوایی آن اهمیت می دهد، بلکه ادبیّت این متن عظیم ادبی را نیز پوشش می دهد. از این رو، جستار حاضر درصدد معرفی این راهبردها و میزان اجرای آن ها در دانشگاه های تهران است. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و ابزار اصلی آن را پرسشنامة محقق ساخته است. برخی از مهم ترین یافته های پژوهش نشان داد که نهج البلاغه در دانشگاه های تهران به عنوان یک متن ادبی تدریس نمی شود و بیشتر به مسائل محتوایی آن توجه می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان