حدیث و علوم حدیث

نمایش ۱٬۴۶۱ تا ۱٬۴۸۰ مورد از کل ۵٬۵۶۴ مورد.

۱۴۶۱.

نقش ظرفیت جامعه در فهم سیره سیاسی و اجتماعی امام علی(ع)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: مهدی مهریزی غلام حسین میر

منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۴شماره ۳ 29 - 44

کلیدواژه‌ها: ظرفیت جامعه امام علی (ع) فهم سیره

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث

تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۱۸۱

الگوگزینی از سیره معصومان(ع) در همه ابعاد در طول تاریخ مورد توجه مسلمانان بوده است، ولی برخی از ابعاد سیره از جمله سیره سیاسی و اجتماعی آنان خالی از ابهامات و اشکالات ظاهری نیست. از این رو، باید برای ابهام زدایی از سیره سیاسی و اجتماعی معصومان(ع) اصول و قواعدی را پی ریزی نمود. مد نظر قرار دادن اصل توجه به ظرفیت جامعه از جمله اصولی است که می تواند ابهامات ظاهری سیره سیاسی و اجتماعی را تا حدودی زدوده و برای الگوگزینی از سیره آنان، راهی روشن تر هموار سازد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که برای فهم صحیح سیره معصومان(ع) و منطق عملی ایشان باید به ظرفیت جامعه توجه نمود. برخی از مصادیق این ظرفیت عبارت است از: میزان بصیرت و آگاهی جامعه، جایگاه همت و اراده در اعضای جامعه، سطح عمومی تعهد و تخصص افراد جامعه. نادیده گرفتن نقش این موارد در سیره معصومان(ع) می تواند منجر به سوء فهم سیره ایشان شود.

۱۴۶۲.

نظرة جدیدة لوصف النساء بنواقص العقول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حیدر مسجدی

منبع: علوم قرآن و حدیث سال چهل و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۹۴

کلیدواژه‌ها: الإیمان العقل النساء نواقص العقول

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۲۶ تعداد دانلود : ۷۸۸

وصفت بعض الأحادیث النساء بکونهن «نواقص العقول»، وقد أثارت هذه الأحادیث جدلاً محتدماً فی الأوساط العلمیة، حتی إنه کتبت حولها رسائل ماجستیر. واختلف الباحثون فی التعاطی معها؛ بین رادّ لها ومنکر لصدورها، وبین موافق لها ومذعن لنقص عقول النساء، وبین موافق لها مؤوّل لمعناها. علماً أن هذه النصوص قد وردت فی أهم المصادر الحدیثیة للفریقین، فاستقصیناها أولاً، ودرسناها من جوانب عدیدة ثانیاً، وانتهینا الی أنه لا یمکن الطعن فی صدورها، کما لا یمکن الطعن فی المقطع المشار الیه منها؛ لاستخدامه فیها بوفرة وکثرة، فلا یبقی مجال إلا البحث فی دلالتها. وبعد دراسة معانی «العقل» فی اللغة والحدیث، وتسلیط الأضواء علی بعض جوانب الروایات المذکورة، مضافاً لملاحظة القرائن المتوفرة، انتهینا الی أن المراد بالعقل لیس هو القوة الإدراکیة، وأن المراد الجدی من هذه الروایات هو ذم غلبة النساء للرجال، لا الطعن فی قواهن الإدراکیة کما هو المفهوم منها فی الغالب. واعتمدنا فی بحثنا أسلوبی التتبع فی الکتب والتحلیل.

۱۴۶۳.

عواقب شرعی آزاررسانی به پیامبراکرم(ص)و مخالفت با اوامر و اعمال آن حضرت از منظر آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسین بیات

منبع: سراج منیر سال پنجم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: روایات آیات اطاعت پیامبر مخالفت پیامبر آزار پیامبر اوامر الهی نواهی الهی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۸۳ تعداد دانلود : ۶۰۸

تبعیّت و اطاعت بی چون و چرا از پیامبر اکرم(ص)، امری شرعی و عقلی می باشد، چون اگر بنا باشد که هر کس طبق سلیقة خویش عمل نماید و هر جا که سخنان پیامبر(ص) موافق امیال نفسانی و دنیایی وی بود، طبق آن عمل کند و اگر در مواردی که کلام رسول اکرم(ص)، وفق مرادش نبود، بدان توجّه ننماید و در پی مخالفت برآید، بی شک چنین کسی پیرو شریعت مقدّس اسلام نباشد، گرچه به ظاهر خود را مؤمن قلمداد نماید. در واقع، چنین انسانی منافق یا جاهل به حقیقت دین می باشد که در هر دو صورت، خارج از زمرة مؤمنان است. جاهل را باید متنبّه نمود و از فتنه گری منافق باید دوری جست و در صورت امکان، باید او را به مؤمنان معرّفی کرد و آگاهی داد. این جستار در پی آنست که به اختصار و با استناد به آیات و روایات، وجوب اطاعت پیامبر اکرم(ص) و دیگر معصومان، علیهم السّلام، و حرمت مخالفت با اقوال و اعمال آن حضرات را در حدود یک مقاله بیان نماید و آثار و عواقب آزار و مخالفت با آنان را به رشتة تحریر کشد.

۱۴۶۴.

نماد اخلاق اجتماعی نهج البلاغه و صحیفه امام با رویکرد بینامتنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فتحیه فتاحی زاده فرشته سقا

منبع: پژوهشنامه متین سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۶۵

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه تضمین اخلاق اجتماعی بینامتنیت کارگزاران ضمنی صحیفه امام

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۶۱ تعداد دانلود : ۸۱۴

اخلاق اجتماعی کارگزاران موضوعی است که در نهج البلاغه وآثار متأثِّر از آن، بسیار به آن پرداخته شده؛ از میان آثار متأثِّر متأخِّر،کتاب صحیفه امام سفارش هایی را از امام خمینی در موضوع اخلاق اجتماعی دولتمردان در بردارد. بینامتنیت، روش مطالعاتی جدیدی در علوم انسانی است که متن ها را در یک شبکه ارتباط معنایی نسبت به هم قرار می دهد به طوری که هر متن از یک سو برگرفته از متون قبل از خود است و از سوی دیگر در متون پسین نیز خود را باز می تاباند. بررسی سیر تکاملی این روش به نظریة بینامتنیت عربی-فارسی می انجامد که در آن روابط بین متن حاضر و متن غایب در سه دستة کلی روابط تعمدی-آشکار، تعمدی-پنهان و ضمنی قرار می گیرند که در گونه های فرعی تر بلاغی مانند اقتباس، حل، ترجمه، تلمیح ، الهام و...نیز قابل تقسیم اند. این پژوهش بر آن است که بینامتنیت عربی-فارسی نهج البلاغه را در مجموعة صحیفه امام در موضوع اخلاق اجتماعی کارگزاران بررسی نماید. با تأمّل در خوانش دو متن، بیشترین فراوانی به روابط بینامتنی تعمدی-آشکار از گونه حل و سپس به روابط ضمنی از گونة تلمیح تعلق پیدا می کند.

۱۴۶۵.

تحلیل جایگاه محورها و عوامل سبک زندگی اسلامی مبتنی بر سوره مبارکه حجرات در کتابهای درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن نجفی مهدی سبحانی نژاد رضا جعفری هرندی

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و دوم دوره جدید تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: کتابهای درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه و سبک زندگی اسلامی تحلیل محتوای سبک زندگی اسلامی در کتابهای درسی سوره مبارکه حجرات و سبک زندگی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۲۵ تعداد دانلود : ۶۷۵

هدف این پژوهش، تحلیل جایگاه محورها و عوامل سبک زندگی اسلامی مبتنی بر سوره مبارکه حجرات در کتابهای درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه ایران است. روش پژوهش، توصیفی، شامل تحلیل اسنادی و نیز تحلیل محتوا، و رویکرد آن نیز کاربردی است. جامعه پژوهشی، شامل دو بخش سوره مبارکه حجرات و تفاسیر آن و تمام کتابهای درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه در سال تحصیلی 94- 1393، است که در بخش اول، تمام آیات سوره حجرات و مستندات تفسیری آن و در بخش دوم نیز با توجه به ماهیت موضوع و محدودیت جامعه پژوهشی، کتاب به طور کامل بررسی شده است. ابزار اندازه گیری در بخش تحلیل اسنادی فرم فیش برداری و در بخش تحلیل محتوا، فرم وارسی تحلیل محتوای محقق ساخته بوده است. نتایج پژوهش در بخش اول به روش کیفی و در بخش دوم با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. عمده ترین نتایج پژوهش بیان می کند که: 1. از مجموع بررسی سوره حجرات و تفاسیر آن، دو محور آداب زندگی ایجابی و سلبی با 20 عامل مفهومی مشخص و طبقه بندی شده است 2. از مجموع 5791 واحد ضبط شمارش شده در چهار کتاب ادبیات فارسی، 536 فراوانی یا 3/9 درصد به محورها و عوامل سبک زندگی اسلامی توجه کرده و میزان آن در کتابهای ادبیات فارسی پایه اول، دوم، سوم و چهارم دوره متوسطه به ترتیب 142، 116، 127 و 151 مرتبه است. 3. محور آداب زندگی ایجابی و عامل عدالت خواهی به ترتیب با 414 و 60 مرتبه تکرار بیشترین و محور آداب زندگی سلبی و عامل تجسس به ترتیب با 122 و 10 مرتبه تکرار کمترین فراوانی را داشته است.

۱۴۶۶.

جرم ارتداد در روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید مصطفی محقق داماد سید محسن موسوی فر

منبع: آموزه های حقوق کیفری دوره جدید پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۸

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۰۳ تعداد دانلود : ۱۴۳۴

۱۴۶۷.

عقیده راوی و اثر آن در پذیرش روایت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: حکمت جارح

منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۳شماره ۱ 67 - 90

کلیدواژه‌ها: اعتقاد راوی اهل بدعت جرح و تعدیل احادیث فضائل

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث

تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۱۹۶

اعتقاد راویان از مسائل تأثیر گذار در سنجش اعتبار روایات، به ویژه در روایات وارد شده در فضائل اهل بیت(ع) است. این نکته بسیار مورد تأکید محققان اهل سنت قرار گرفته است. همچنین گرایش به فرق و مذاهب مختلف تأثیر بسزایی در توثیق و تضعیف راویان دارد و هر جا برخی از روایان، اعتقاداتی بر خلاف اعتقادات رجالیان (مؤلفان کتاب های جرح و تعدیل) داشته باشند، «اهل بدعت» نامیده می شوند. همین مسئله سبب انکار روایات منقول در فضائل اهل بیت(ع) شده است، سبب آن نیز وجود راویان شیعی یا رافضی در سند آن روایات است، به ویژه اگر این روایات، موافق و مؤید مذهب راوی نیز باشد. دیدگاه رجالیان اهل سنت درباره روایات «اهل بدعت» متفاوت است. برخی روایات آنان را مطلقاً پذیرفته اند، برخی به طور مطلق رد کرده اند، و برخی نیز قائل به تفصیل در مسئله شده اند. در این نوشتار اقوال آنان به صورت تفصیلی بررسی می شود و بر اساس مبانی و دیدگاه اهل سنت، قول صحیح در پذیرش و عدم پذیرش روایات مطرح می شود

۱۴۶۸.

نقش قرآن در کشف و اصلاح تصحیف در روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید علی دلبری سید مهدی خدایی

منبع: علوم حدیث سال ۱۹ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۷۳) 77 - 95

کلیدواژه‌ها: تصحیف آسیب شناسی فهم حدیث عرضه روایات بر قرآن تأثیر پذیری روایات از قرآن

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث

تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۱۰۲

بهره گیری از روایات منوط بهزدودن آسیب های وارد بر آن است. یکی از این آسیب ها تصحیف است که موجب تغییر جزئی در الفاظ روایت و در نتیجه انحراف از معنای مقصود می شود. این نوشتار با روش توصیفی - تحلیلی پس از معرفی اجمالی این آسیب و بیان اهمیت توجه به آن، به بیان روش های مختلف شناسایی روایات مصَحَّف پرداخته، پس از آن ضمن توجه دادن به تأثیر پذیری محتوایی و شکلی روایات از آیات قرآن، به ارائه دو روش جدید، مبتنی بر قرآن، در جهت شناسایی و اصلاح این دسته از روایات می پردازد.

۱۴۶۹.

جایگاه امام صادق (ع) درتفسیر قرآن با توجه به روایات تفسیری ایشان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه شرعیاتی سید محمدعلی ایازی

منبع: علوم حدیث سال ۱۹ بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۷۱) 81 - 105

کلیدواژه‌ها: تفسیرقرآن روایات تفسیری گونه های تفسیری امام صادق (ع) تابعان معاصر امام

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث

تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۸۵

یکی از مهم ترین راه های نشان دادن جایگاه انحصاری اهل بیت(ع)، بررسی و تبیین دانش هایی است که از آنان به ما رسیده و در ابعاد مختلفی در تفاسیر منقول از ایشان نمایان است. اهمیت این بررسی آنگاه روشن می گردد که به صورت تطبیقی انجام گیرد و با معاصران آن حضرات مقایسه شود. در میان ائمه (ع)، روایات منقول از امام صادق (ع) از کمّیت و تنوع بیشتری برخوردار است. باتامل دربیان متنوع امام صادق در ذکر معارف قرآنی با توجه به عصر طفولیت تفسیر، این نکته آشکار می گردد که ایشان با ذکر معانی ویژه از واژگان قرآنی، نقل سبب نزول آیات، اخبار اقوام و وقایع گذشته، بیان مصداق خاص، تأویل وبیان معنای باطنی و یا اخبار ازآینده، روشی جامع برای تفسیر را به پیروان خود تعلیم داده اند. در مقابل روایات تابعان بیشتر در بیان معانی واژگان، تفسیرظاهر، سبب نزول واخبار ازگذشتگان است که دارای ماهیت نقلی وگزارشی است بدین جهت، پژوهش درگونه های تفسیری روایات امام برای نشان دادن جایگاه انحصاری و علم ویژه امام است.

۱۴۷۰.

هویّت بخشیِ دین به انسان از دیدگاه علامه جوادی آملی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: رحیم دهقان سیمکانی

منبع: آیین حکمت سال ششم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: دین انسان معرفت خداوند هویت هدفمندی جوادی آملی حیّ متالّه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۷۹ تعداد دانلود : ۸۸۹

شکل گیری هویّت هر فرد مرهون دو عنصر کلیدی شناختن خود و داشتن هدفی مشخّص است، که دو محورِ تحقیق در عرصه معرفت شناختی و غایت شناختی را بر انسان لازم می سازد. علامه جوادی آملی، ضمن ارائه تعریفی جامع از انسان بر مبنای دین به «حیّ متالّه»، به هویّت بخشیِ دین به انسان هم در عرصه معرفت شناختی به لحاظ شناختِ خود و هم در عرصه غایت شناختی پایبند است: در عرصه معرفتی، همان گونه که انسان در هستیِ خود فقر محض بوده، به لحاظ معرفتی نیز عین فقر است و بدون تعریف شدن از سوی خداوند سبحان ممکن نیست خود را بشناسد و هویّت خود را دریابد. در عرصه غایت شناختی نیز، حرکت انسان به سوی مظهریّت اسماء حسنای حق بوده و انسانیّت انسان یا هویّتِ او در پایان این سیر جوهری مشخّص می شود. این دو عرصه نشان خواهد داد که تنها فردی از انسانیّت و هویّت حقیقیِ انسانی برخوردار خواهد بود که به لحاظ اعتقادی دین درست و حق را برگزیده باشد و به لحاظ اعمال و اخلاق بر مبنای رفتارهای صحیح دینی عمل کند. این مقاله در دو محورِ عمده خودشناسی و غایتمندی و با تمرکز به آثار علّامه جوادی آملی نقش دین در هویّت بخشی به انسان را تبیین نموده است. روش این مقاله در مراجعه به آرا، استنادی و در تبیین محتوا، تحلیلی و تبیینی است.

۱۴۷۱.

جایگاه اعتصام به خدا در کلام امام سجاد علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدتقى مصباح

منبع: معرفت سال بیست و سوم دی ۱۳۹۳ شماره ۲۰۵

کلیدواژه‌ها: دعا توسل عذاب اخروى نگرانى دوستان خدا

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۶۶ تعداد دانلود : ۵۹۷

آن گاه که انسان با بلا و خطر مواجه مى شود، سراغ خداى متعال مى رود و از او یارى مى طلبد. یارى از خداوند در تنگناها و گرفتارى ها، ناشى از ضعف ایمان انسان است؛ انسان موحد واقعى همواره و در هر حال، به خداى متعال نیازمند و از او یارى مى جوید. امام سجاد علیه السلام در این فراز از دعا به خدا اعتصام مى جویند، نه براى ضرر دنیوى، و یا عذاب اخروى؛ چون خود را همواره نیازمند او مى بیند. حضرت با نهایت خضوع و تواضع، به فرشتگان و بندگان صالح خداوند توسل جسته، از خدا مى خواهد که به حق آنان برایشان منت نهند. این مقاله به شرح تفصیلى این موضوع مى پردازد.

۱۴۷۲.

جایگاه حدیثی احمد بن ابی زاهر و درون مایه های روایات وی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: سید مصطفی مطهری

منبع: حدیث اندیشه پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: امامت روایات کلامی ابن ابی زاهر بازیابی مصادر کهن

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات تاریخ حدیث رواه و محدثان

تعداد بازدید : ۶۸۰ تعداد دانلود : ۴۱۹

احمد ابن ابی زاهر از عالمان متقدم امامیه و از چهره های حدیثی مدرسه قم است که دارای نگارش هایی با رویکرد حدیثی کلامی است. اگر چه حجم اطلاعات و روایات بر جای مانده از وی اندک است و کتاب های او در اختیار ما نیست، با این همه گردآوری مجموعه روایاتش از منابع متقدم شیعی می تواند به بازیابی بخشی از میراث علمی او منجر شود. در پژوهش حاضر تلاش شده تا محتوای کتابی از ابی زاهر با عنوان «صفة الرسل و الأنبیاء و الصالحین» بازسازی شود. شواهد گوناگونی همانند نقل به مضمون و یا نقل به اسانید دیگر در منابع شیعی، حاکی از صحتِ حداقل بخشِ بر جای مانده از روایات وی می باشد.

۱۴۷۳.

ابن شهرآشوب در نگاه عالمان شیعه و اهل سنت

نویسنده: الهام زرین کلاه

منبع: احسن الحدیث بهار و تابستان ۱۳۹۳ پیش شماره ۲ 63-76

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث

تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۳۸۱

۱۴۷۴.

ارزیابی و بازیابی مستندات گزارشهای تاریخی کلینی در باب مولد النبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصور داداش نژاد فاطمه کرمی

منبع: علوم حدیث سال ۱۹ بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۷۱) 162 - 185

کلیدواژه‌ها: سیره پیامبر (ص) روش شناسی کلینی کافی مستندات کافی مولد النبی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث

تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۸۶

سیره رسول خدا (ص) در کتابهای حدیثی شیعه بصورت پراکنده و گاه در عنوانی اختصاصی مورد توجه محدثان قرار گرفته است. یکی از کهن ترین منابع حدیثی شیعه که به بررسی زندگانی پیامبر (ص) پرداخته و عنوانی را بدان اختصاص داده کتاب کافی نوشته کلینی(م 329ق) است. کلینی در باب زندگانی رسول خدا پیش از ارائه احادیث به صورت مسند، در یک صفحه بدون ارائه اسناد، مروری کلی بر زندگانی رسول خدا کرده و اطلاعاتی را که گاه همسو با منابع عامه است گزارش کرده است. این نوشته در صدد است با بررسی مشابهت ساختاری و محتوایی گزارشهای تاریخی کلینی، مستندات و مصادر وی را در ارائه این گزارشها آشکار و روشن نماید و منطق و معیار وی را در گزینش گزارشهای تاریخی سیره به دست آورد. بررسی های انجام شده نشان می دهد کلینی در این باب به مشهورات تاریخی و برخی روایات که استناد آنها به ائمه روشن نبوده بسنده کرده است.

۱۴۷۵.

تدوین بسته آموزشی مهارتهای زندگی زناشویی مبتنی بر تعالیم اهل بیت (علیهم السلام)و بررسی اثربخشی آن بر رضایت زناشویی زوجین اصفهان

نویسنده: مریم السادات فاتحی زاده فریبا حیدری رضوان السادات جزایری

منبع: پژوهشنامه حکمت اهل البیت (ع) سال دوم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۲)

کلیدواژه‌ها: رضایت زناشویی مهارت های زندگی زناشویی تعالیم شیعی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۳۰ تعداد دانلود : ۱۶۲۸

چکیده مقدمه و هدف: فراگیری و استفاده از مهارت های زندگی زناشویی مبتنی بر آموزه های دینی و مذهبی از عوامل مهم افزایش رضایت زناشویی در میان زوجین است. هدف از انجام پژوهش حاضر تدوین بسته آموزشی مهارت های زندگی زناشویی مبتنی بر تعالیم اهل بیت (علیهم السلام) و بررسی اثربخشی آن بر رضایت زناشویی زوجین شهر اصفهان است. روش: بدین منظور ابتدا از میان کتب و منابع معتبر حدیثی شیعه مجموعه ای از مهارت های زندگی زناشویی استخراج و تدوین گردید. جهت جمع آوری نمونه ها، ابتدا با استفاده از شیوه نمونه گیری در دسترس، در سطح شهر اطلاع رسانی شد و فراخوان نصب گردید و پس از ثبت نام زوجین واجد شرایط در سال 1392، تعداد 16 زوج به صورت تصادفی در گروه آزمایش و 16 زوج در گروه کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش آموزش مهارت های زندگی زناشویی را دریافت کرد و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. همچنین هر دو گروه مقیاس رضایت زناشویی انریچ را در پیش آزمون و پس آزمون تکمیل نمودند. یافته ها به دو صورت توصیفی(شامل میانگین و انحراف معیار) و استنباطی(شامل تحلیل کواریانس و تحلیل کواریانس چند متغیره) از طریق نرم افزار SPSS تحلیل گردید. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد تفاوت گروه آزمایش و کنترل در نمره کل رضایت زناشویی معنادار بوده(0.05 p<) و مهارت آموزی زناشویی مبتنی بر تعالیم اهل بیت(علیهم السلام) بر رضایت زناشویی گروه آزمایش تأثیر داشته است. همچنین تحلیل کواریانس چند متغیره نشان داد دو گروه آزمایش و کنترل در ابعاد رضایت زناشویی با یکدیگر تفاوت معنادار داشتند(0.05 p<) و این آموزه ها توانسته است نمرات آزمودنی ها در ابعاد رضایت زناشویی را در گروه آزمایش، به طور معناداری افزایش دهد. نتیجه گیری: احتمالا بسته آموزشی مهارت های زندگی زناشویی مبتنی بر احادیث و روایات ائمه (علیهم السلام) را می توان در جهت افزایش خشنودی زوجین و بهبود کیفیت زندگی آنان استفاده نمود. واژه های کلیدی مهارت های زندگی زناشویی، تعالیم شیعی، رضایت زناشویی.

۱۴۷۶.

قواعد عامّ در فهم آیات و روایات عرفانی و اخلاقی از منظر کتاب سِرُّالإسراء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مصطفی همدانی

منبع: اخلاق وحیانی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۷)

کلیدواژه‌ها: عرفان اخلاق سِرُّالإسراء قواعد عرفانی و اخلاقی توصیه تربیتی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۲۳ تعداد دانلود : ۵۲۶

سِرُّالإسراء تألیف استاد عرفان و اخلاق معاصر، مرحوم آیت الله سعادت پرور; است که با روش های اجتهادی به استنباط معارف عرفانی و آموزه های اخلاقی از کتاب و سنت پرداخته است. این تحقیق، به تدوین قوانین عامی می پردازد که در پسْ زمینه روش مؤلف کتاب سِرُّالإسراء برای فهم آیات و روایات عرفانی و اخلاقی و یا در صدور توصیه های تربیتی بر اساس کتاب و سنت به کار رفته است. این قواعد، هم وزن قواعد فقهی در دانش فقه و دارای همان کاربرد و کارکرد در حوزه عرفان و اخلاق اسلامی است؛ و برای نخستین بار، در این تحقیق، به عنوان حوزه ای نو در عرفان و اخلاق اسلامی معرفی می شود. تحقیق حاضر با روش کتابخانه ای و بر اساس شیوه استقرائی (تحلیل تماتیک) با بررسی صدها نمونه از روش استاد فقید، در استنباط از آیات و روایات اخلاقی در این کتاب، توانسته نُه قاعده کلی حاکم بر روش ایشان را استخراج کند و مصادیق و کارکردهای این قواعد را نیز نشان دهد.

۱۴۷۷.

زیبایی شناسی صور خیال و آرایه های ادبی در ترجمه نهج البلاغه (مطالعه موردی: ترجمه سید جعفر شهیدی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسعود باوان پوری رضوان لرستانی فاطمه اسدی

منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره اول بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه ترجمه دکتر شهیدی آرایه های لفظی آرایه های معنوی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۰۹۹ تعداد دانلود : ۱۲۴۱

نهج البلاغه، سخنان و کلمات گهربار امام علی(ع)، سرشار از بلاغت و فصاحت می باشد. این کتاب ارزشمند توسط مترجمان توانمند و ادیبی به زبان فارسی ترجمه شده است؛ یکی از این مترجمین، دکتر سید جعفر شهیدی، استاد توانای ادبیات فارسی، است که در ترجمه ی خویش با دقت و هنر خاصی متن عربی را ترجمه نموده و سعی نموده ضمن رعایت و پایبندی به متن با آوردن اصطلاحات و معادل های فارسی خواننده را در درک درست معنی یاری نماید.. نویسندگان این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی – اسنادی و با بررسی 114 خطبه ی ابتدایی این ترجمه - به تبرک به تعداد سوره های قرآن کریم – نمونه هایی از آرایه های لفظی و معنوی و نیز صور خیال به کار گرفته شده در ترجمه را بیان نموده و توانمندی این استاد بزرگ را برای خوانندگان به تصویر کشیده اند. علامه شهیدی با دقت و وسواس خاصی صور خیال موجود در نهج البلاغه را برای خوانندگان ترجمه نموده و هنر خود را در این زمینه به رخ کشیده است. دکتر شهیدی بیشترین استفاده را از تشبیه بلیغ و استعاره مکنیه داشته است. استاد شهیدی با هنرمندی و ظرافت خاص و با بهره گیری از تشبیهات و استعاره و کنایه مقبول و مفهوم عام، توانایی بالای خود را در ترجمه ی این کتاب گرانسنگ نمایان ساخته است. ایشان از آرایه های ادبی فراوانی مانند: سجع، مراعات نظیر، تضاد، و... بهره گرفته است.. شاید بتوان گفت که تنها آرایه ی لفظی که ایشان بدان پرداخته است، سجع است که بارزترین ویژگی این ترجمه می باشد.

۱۴۷۸.

بررسی مسئله وکالت امام در توثیقات عامّ رجالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجید معارف محمدعلی دولت

منبع: حدیث پژوهی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: عدالت وکالت فسق وثاقت وکیل امام

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث علوم حدیث رجال مباحث کلی

تعداد بازدید : ۲۳۷۳ تعداد دانلود : ۱۰۷۱

این مقاله در صدد است از طریق مطالعه کتابخانه ای و با روش توصیفی تحلیلی، به این پرسش پاسخ دهد که آیا می توان از عنوان «وکیل امام» به «وثاقت راوی» پی برد؟ وکیل در لغت به معنای مورد اعتماد و در اصطلاح، کسی است که از جانب امام، انجام مأموریتی را عهده دار شده باشد. گروهی از دانشمندان رجالی، به توثیق عام وکلای امامان حکم داده اند و گروهی دیگر با توجه به وکلایی که در کتب رجالی، به عدم وثاقت آن ها تصریح شده است، توثیق عام را نپذیرفته اند. این مقاله علاوه بر دلایل عقلی و نقلی که رجالیون شیعه آورده اند، با دلیل تلفیقی نقلی عقلی اثبات می کند که اعتماد امام به شخصی برای اثبات وثاقت او کافی است و لازمه عدم وثاقت امام به وکیلش، بررسی صدق و کذب گزارش های او و در نتیجه، تسلسل یا دَور است؛ لذا اصل بر توثیق عام وکیلان امامان است و دلایل خاص، موجب خروج افراد از این قاعده عام می شود.

۱۴۷۹.

روش آیت الله خویی در کشف تحریف های سند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فتحیه فتاحی زاده محمدکاظم رحمان ستایش فاطمه ونکی

منبع: حدیث پژوهی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: طبقات کتب اربعه معجم رجال الحدیث خویی تحریف سند

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۴۹ تعداد دانلود : ۱۳۱۲

یکی از ویژگی های معجم رجال الحدیث ، مقایسه اسناد روایات متحد المضمون یا قریب المضمون در راستای شناسایی تحریف های راه یافته به اسناد است. ایشان موارد اختلاف کتب اربعه در سند گزاری را با عنوان «اختلاف الکتب» و «اختلاف النسخ» مطرح کرده و چه بسیار موارد صحت، تحریف و سقط را در حلقه های سند، عبارات و عناوین آن شناسانده است. در نوشتار حاضر، با گردآوری و ارزیابی نمونه های متعدد از داوری های آیت الله خویی در بخش های «اختلاف الکتب» و «اختلاف النسخ» روشن شده است که ایشان همواره تصحیح اسناد را با بهره گیری از دانش طبقات و اسناد کتب کافی، وسائل الشیعه و وافی و به بیان دیگر، فراوانی نسخ نتیجه گرفته است.

۱۴۸۰.

تبیین و ارزیابی نظریه سزگین درباره شناسایی و بازسازی منابعِ جوامع روایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نصرت نیل ساز

منبع: پژوهش های قرآن و حدیث سال چهل و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: بازسازی منابع از دست رفته سزگین منابع جوامع روایی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۰۵ تعداد دانلود : ۴۸۷

براساس نظریه فؤاد سزگین، نقل حدیث از همان آغاز مبتنی بر منابع مکتوب بوده است و گرچه مؤلفان آثار خود را به شکل شفاهی نقل می کردند اما احادیث یکدیگر را از منابع مکتوب برمی گرفتند. او سند احادیث را مشتمل بر نام مؤلفان و راویان مجاز کتاب ها می داند و براساس تحلیل سندهای جوامع روایی موجود، روشی را برای بازسازی منابع یک اثر و بازسازی آثار از دست رفته ارائه کرده است. پ ژوهشگران ضمن بهره گیری از روش او، نقدهایی را بر آن وارد ساخته اند مانند: پیوند دادن وثاقت با مکتوب بودن منابع، عدم تمایز میان درس نوشته ها و کتاب های واقعی، بی توجهی به تغییر و تحول متون در روند ارائه در مجالس درس و مخالفت عالمان با کتابت صرف. روش سزگین در شناسایی مؤلفان از راویان نیز کاستی هایی دارد و در نهایت بیشتر برای شناسایی منابع یک اثر به کار می آید تا بازسازی یک اثر در شکل اصلی.

درخت حوزه‌های تخصصی