ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۲۱ تا ۸۴۰ مورد از کل ۵٬۵۶۴ مورد.
۸۲۱.

از «ابن مسرور لَحام» تا «ابن قولویه فقیه» رمز گشایی از هویت یک راوی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ابنمسرور ابنقولویه شیخ صدوق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۵۲۳
یکی از استادانی که شیخ صدوق از وی روایات فراوانی را گزارش نموده است دانشوری است به نام «جعفر‌بن‌محمّد‌بن‌مسرور» که از وی هیچ شرح حالی در دست نیست. برخی دانشمندان ادعا کرده‌اند که وی همان «جعفر‌بن‌محمّد ‌بن‌قولویه» محدّث معروف شیعه است. این نوشتار به نقد این دیدگاه می‌پردازد. نگارنده چند دلیل برای ردّ این ادعا فرادید می‌نهد که از آن جمله است: درگذشت «ابن‌مسرور» پیش از «ابن‌قولویه»، تفاوت آشکار میان مشایخ «ابن‌مسرور» و «ابن‌قولویه»، اختلاف طبقۀ شاگردان ابن‌قولویه با شاگردان ابن‌مسرور و قرائن پیرامونی آن، ناهمگونی روشن میان اسناد ابن‌مسرور و ابن‌قولویه و سرانجام تفاوت‌های گسترده میان اسناد شیخ صدوق و ابن‌قولویه.
۸۲۲.

نقش تلاش در نظام روزی رسانی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: رزق تلاش اعتدال در طلب فضل خدا افزایش رزق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۵ تعداد دانلود : ۴۹۸
خداوند متعال، همچنان که مدت عمر هر انسانی را معین نموده، میزان روزی آن ها را نیز مشخص و معین نموده است. اما خداوند، روزی را به دو صورت مقدر نموده است، علاوه بر صورت اول یعنی «رزق مقدر مقطوع» که بدون تلاش به انسان خواهدرسید صورت دیگری از روزی بوده که منوط به تلاش انسان بوده که از آن به «رزق مقدر مشروط» نام برده می شود و البته تنها راه رسیدن به این نوع از روزی، اجمال در طلب یا تلاش متعادل است و برخلاف آنچه که تصور می شود، تلاش بیش ازاندازه، مکر و حیله و نیز راه های حرام، تأثیری در افزایش رزق نداشته و آنچه که سبب افزایش روزی می شود، شیوه هایی است که در احادیث بیان شده که آن هم مربوط به فضل و بخشش خداوند و مازاد بر دو قسم مذکور است که «رزق مفضول» نامیده شده است.
۸۲۳.

روش شناسی فهم حدیث در فرایند سه گانه تحلیل متن، تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فقه الحدیث روش تحقیق تحلیل متن تحلیل محتوا تحلیل گفتمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹۰ تعداد دانلود : ۹۰۹
از آنجا که علم فقه الحدیث به دنبال ارائه خوانش و فهمی صحیح و کامل از احادیث به عنوان بخش مهمی از منابع متون دینی است، تلاش برای تجزیه و تحلیل دقیق و روش مند آن ها نیازمند آشنایی با روش های تحقیق متعدد در حوزه متن پژوهی می باشد. حدیث پژوهان نیز با تأکید بر این مسئله که فهم احادیث، نیازمند منطق خاص خود بوده و از قواعد مشخصی تبعیت می کند، با پرداختن به موضوع «قواعد فهم حدیث» از این فرایند و روش های آن یاد کرده اند. با این حال به دلیل غلبه نگاه سنتی، کمتر به روش های تحقیق میان رشته ای توجه داشته و همچنان زمینه های استفاده از روش های متن پژوهی در حوزه نصوص دینی فراهم نشده است. به همین دلیل در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از برخی روش های تحقیق میان رشته ای و پُرکاربرد در حوزه متن پژوهی، به ارائه الگویی برای فرایند فهم حدیث پرداخته و گامی در راستای بومی سازی کاربست این روش ها در علوم اسلامی برداریم. مثال های بیان شده، مستخرج از دیگر آثار پژوهشی مؤلف با استفاده از روش های معرفی شده است.
۸۲۴.

جایگاه مخاطب حدیث در حدیث شناسی با مطالعه موردی مسأله امامت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حدیث تلقی حدیث مخاطب حدیث فهم حدیث هرمنوتیک امامت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۲۱۷
تعریف و تحلیل یک گزارش تاریخی به صورت عام و یک گزارش حدیثی به صورت خاص، از دو منظر کلی امکان پذیر است: از جهت خاستگاه صدور آن و از جهت انعکاس و بازتاب آن در ذهن مخاطب (تحلیل انعکاسی). با تمرکز بر تحلیل انعکاسی، نقش مخاطب در شکل گیری ماهیت و تعریف حدیث در دو مرحله صدور و تلقی، موضوع اصلی این نوشتار است. در تعریف حدیث که البته متاثر از نگاه فقهی به حدیث است جنبه انتساب حدیث به معصوم، دیده شده است؛ اما نباید از سویی دیگر، جنبه تلقی را که جنبه بشری است در تحلیل ماهیت حدیث، نادیده گرفت. به عنوان نمونه حساسیت مسأله «امامت» و در کنار فهم و برداشت مسلمانان اولیه از این اصل مورد توجه قرار می گیرد. «قصدماندگاری»، «سطح درک مخاطب» و «تلقی حدیث»، سه مولفه ای است که در ضمن «جایگاه مخاطب در حدیث»، مورد بررسی قرار می گیرد و نشان می دهد که توجه به مخاطب در تحلیل روایات از اهمیت ویژه ای برخوردار است و نباید تحت تاثیر جایگاه معصومانه مصدر حدیث گردد. از همین رو طرح مسأله امامت در عصر نبوی با طرح آن در دوره های بعدی تاریخ تشیع توسط امامان پسین کاملا متفاوت است.
۸۲۵.

دراسه الاغتراب الذاتی فی نهج البلاغه (تأکیدًا على آراء هایدغر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الاغتراب وجود هایدغر نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۲۲۹
فی فلسفه هایدغر یُعرف الکائن البشری بأنه فاعل یواجه حقیقه الحیاه فی تجربه الوجود ومعنى الوجود مباشرهً ویفهم سخافه حیاته. ویمکنه عندما یدرک أنه وجوده متناهٍ إلى الموت ومحدود من حیث الوقت أن یعتمد على حمایه جوهره "الحریه" واستخدام إمکانیه الاختیار لتحدید هدفه فی الحیاه والتحرر من الاغتراب الاجتماعی لاختیار الحیاه الأصیله. من ناحیه أخرى، فإن جمیع المواضیع فی نهج البلاغه ترکز على حقیقه الإنسان والمواهب والإمکانات والوجود الإنسانی. وقد أوصى نهج البلاغه بتجنب نهج التغریب التربوی والصحه النفسیه ولهذا السبب یدعو الناس إلى معرفه الذات والزهد حتى یتمکنوا من اختیار الطرق الصحیحه للحیاه. فیهدف هذا المقال إلى شرح الاغتراب فی نهج البلاغه استعانهً بمنهج الدراسات المکتبیه والمقارنه النظریه ترکیزًا على آراء هایدغر.
۸۲۶.

تحلیل انتقادیِ روایت قصاص خواهی «عکاشه» و چرایی انتقال آن به شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیره پیامبر (ص) احادیث منتقله عصمت شیخ صدوق عکاشه سوره نصر سهو النبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶۸ تعداد دانلود : ۵۶۶
یکی از رخداد هایی که در برخی از منابع تاریخی و جوامع روایی از اواخر زندگی رسول گرامی اسلام 2 نقل شده، جریان قصاص خواهی پیرمردی به نام عکاشه از ایشان است. بر اساس این نقل ها، پس از درخواست رسول اکرم 2 مبنی بر ادای حقوق احتمالی، عکاشه مدعی شد که روزی تازیانه حضرت به وی اصابت کرده است، ولی در نهایت با بوسیدن بدن پیامبر 2 از حق خود گذشت. این روایت از حیث سند مردود است؛ اما صرف نظر از سند، متن این حدیث نیز مشکلات متعدد دارد، زیرا اولاً با آیات قرآن که دلالت بر عصمت پیامبر 2 دارند، ناسازگار است؛ ثانیاً هیچ یک از عالمان شیعه آن را نقل نکرده اند و فقط شیخ صدوق، آن هم فقط در کتاب امالی خودش آورده است؛ ثالثاً تهافت در نقل های مختلف روایت به چشم می خورد، که می تواند قرینه ای بر جعل باشد. مقاله حاضر پس از اثبات این دلایل، به بررسی علت وجود این روایت در کتاب شیخ صدوق پرداخته، به این نتیجه می رسد که قصه فوق، از احادیث منتقله است و به دلیل وجود مشایخ عامه در بین اساتید صدوق و نیز راویان مشترک، در منابع شیعه ورود پیدا کرده و عالمان خَلَف، با وجود تفرّد صدوق در نقل این حدیث، بدون توجه لازم، آن را نقل کرده اند و لذا تلقّیِ به قبول شده است.
۸۲۷.

گونه شناسی استدلال های قرآنی در مناظرات رضوی (با محوریت عیون اخبارالرضا (ع))(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: مناظره امام رضا (ع) گونه شناسی استدلال های قرآنی عیون اخبار الرضا (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۳۸۷
بر اساس این پژوهش، امام رضا (ع) مباحث مربوط به علوم قرآنی از جمله بیان آیات الأحکام، ذکر شأن و سبب نزول آیات و توضیح آیات متشابه را در جلسات مناظره ای که با صاحبان دیگر ادیان داشتند، مطرح نمودند. حضرت در اثبات عصمت انبیای الهی (ع) با در کنار هم نهادن آیاتی از قرآن کریم و هم چنین با استناد به روایتی از امام صادق (ع) از روش تفسیری قرآن به قرآن و قرآن به سنت استفاده نمودند. استدلال های کلامی حضرت در حوزه توحید، عصمت و امامت است. تبیین اراده خداوند با استفاده از براهین عقلی در مناظره امام رضا (ع) با صاحبان ادیان در اثبات عصمت انبیا (ع) کاربرد دارد. امام رضا (ع) در جلسه مناظره با علمای مرو، با استناد به حدیث منزلت، و با تطبیق آیه 87 سوره یونس بر امیرالمؤمنین(ع)، از روش تفسیری جری و تطبیق استفاده نمودند.
۸۲۸.

تحلیل العوامل المؤثره على تضعیف وتقویه التعقل فی نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: التعقل نهج البلاغه اکتشاف الأضرار التضعیف التقویه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۲۰۷
من أعظم برکات الله الإلهیه للبشر هی امتلاک قوه العقل. إن امتلاک قوه التعقل المستقره وهذه الموهبه الغنیه، بالإضافه إلى الحفاظ على عظمه الإنسان، سوف تنظم شؤون مختلفه فی مجالات حیات الإنسان. ذکر العدید من الوصایا فی النصوص الدینیه حول قوه التعقل وتم إدانه اللاعقلانیه فی المقابل. من ناحیه أخرى، نظرًا لوجود میول واتجاهات مدمره فی البشر أو من حوله قد یصبح المجال ضیق على العقلانیه وقد تتضرر هذه الموهبه. فی المقال الرئیسی الذی یستند إلى أقوال الإمام علی (ع) فی نهج البلاغه ، لقد أثیرت أسئله أساسیه حول قیمه العقلانیه فی فکر الإمام علی (ع) ما الضرر الذی یهدد قوه التعقل فی تعلیمات الإمام علی (ع)؟ وما هی الحلول التی یقدمها الإمام لحمایه العقل البشری من المخاطر؟ تم هذا البحث باستخدام النهج الوصفی التحلیلی. لقد تبین فی هذا البحث بأن تعانی قوه الفکر البشری من بعض الأمور: مثل الشهوه، الکبریاء والعناد، النرجسیه، البذخ، الرفقه مع الجهله، الأمیال الطویله، الأهواء ولبرغبات، الفوضى والاضطرابات والخفه والسکون المقطعی وفی أسباب تعزز قوه التعقل منها ملاحظه الأدب وذکر الله وتعلم العلوم والمشوره والمجالسه مع الحکماء والعلماء واستخدام مصابیح الهدی.
۸۲۹.

التحلیل اللغوی للدعاء فی نهج البلاغه من منظور علم اللغه الاجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اللغه العرفیه اللغه المجازیه الأدعیه المأثوره نهج البلاغه علم اللغه الاجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۲۴۳
إن التعالیم العقائدیه لنهج البلاغه هی مفاهیم معرفیه قیّمه وعمیقه من هذا الکتاب. ویمکن أن یساعد تحلیل هذه المفاهیم والمقولات وشرح أوجه التشابه والتعبیر عن الاختلافات اللغویه بینها وبین غیرها من مفاهیم نهج البلاغه للحصول على فهم مؤثر للتعالیم العلویه. فتقدم هذه الدراسه من خلال النظر فی أنواع اللغات المختلفه من منظور اللسانیات الاجتماعیه، تعریفًا شاملًا "للغه العرفیه" و "اللغه المجازیه" محاوله الإجابه على هذا السؤال: "هل لغه الدعاء فی نهج البلاغه عرفیه أم مجازیه؟" من خلال استخدام منهج البحث الوصفی التحلیلی واستخدام موارد المکتبات فی مجال اللغویات والاستشهاد بتعالیم أمیر المؤمنین (ع) فی نهج البلاغه لنثبت أن لغه الدعاء فی نهج البلاغه مجازیه. ومع الوصف الصحیح للغه نهج البلاغه فی الدعاء المناجاه فنلاحظ أن "الیقین والحقیقه" و"التعبیر الفطری" و"التعبیر عن المشاعر والعواطف" و"نقاء اللغه وانسجامها" و"المتعه والسرور" هی من المیزات البارزه للغه الدعاء فی نهج البلاغه .
۸۳۰.

نقش انقلاب اسلامی در فعالیت های فناورانه دانش حدیث(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: دانش حدیث فعالیت های فناورانه انقلاب اسلامی ایران دیجیتال سازی مصادر حدیثی تشخیص خودکار احادیث مشابه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۲۳۸
انقلاب اسلامی بر پایه مبانی دینی شکل گرفت و در این راستا با حمایت از فعالیت های پژوهشی در حوزه مبانی و منابع دینی موجب شد تا فعالیت های چشم گیری در رشته حدیث و علوم حدیث به ویژه در گستره به کارگیری فناوری اطلاعات، در این رشته شکل گیرد. بررسی آثار فناورانه تولید شده در این دوره می تواند ما را به ویژگی ها و انواع این آثار رهنمون سازد. در حوزه رقمی سازی و فراوری محتواهای حدیثی، می توان به دیجیتال سازی مصادر حدیثی، اعراب گذاری مصادر حدیثی، برچسب گذاری های تخصصی و موضوعی و به کارگیری فنون متن کاوی اشاره نمود. در حوزه عرضه نتیجه فراوری ها در سکوها و قالب های گوناگون، روی لوح فشرده، پایگاه اینترنتی و ویژه حامل های همراه عرضه شده که می توان به نرم افزارهای کتابخانه ای و به صورت ویژه جامع الاحادیث و معجم فقهی، و نرم افزارهای موضوعی و دانشنامه ای پژوهش بنیان از جمله معجم موضوعی بحار و کتب اربعه و وسائل الشیعه اشاره نمود که مجموعه این محصولات توانسته است ضمن جلب اعتماد مخاطبان، زمینه ساز قریب به اتفاق پژوهش های حدیثی در دوره معاصر باشد.
۸۳۱.

اهداف و شیوه های مناظرات امام رضا علیه السلام و مأمون در مسئله امامت(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: امام رضا (ع) امامت مناظرات مامون شیوه های گفتمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۸ تعداد دانلود : ۴۵۶
در میان روایات کلامی امام رضا(ع)، چهار مناظره در موضوع امامت (با حذف موارد تکراری و با توجه به تعریف خاص مناظره و تفاوت آن با احتجاج)، گزارش شده است که اهداف و شیوه ها و نتایجی خاص را در بردارد. در برخی کتاب های روایی، دو مناظره نیز میان مامون و علمای عامه در موضوع امامت، گزارش شده است که با توجه به انگیزههای مامون از برپایی جلسات مناظره، جای بحث و گفتگوی بسیار دارد.مناظرات امام رضا(ع) بر اساس روشهای گفتمان قرآنی، در اصول و غایت، تفاوتهای بنیادین با شیوه مناظره علم منطق دارد. و در میان انواع صورتهای گفتمان، تنها منطبق بر نوع گفتمان قرآن با هدف هدایت انسان است. در این پژوهش، این اهداف و شیوه ها در مناظرات امام رضا(ع) تا حدی واکاوی شده و در کنار آن به بخشی از اهداف و شیوه های مامون در مناظره با علمای عامه نیز پرداخته شده است.
۸۳۲.

روش های شناختی در تربیت اصلاحی از دیدگاه احادیث(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: روش تربیت تربیت اصلاحی روش های شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۲۴۱
یکی از ابعاد تربیت، جنبه اصلاحی آن است که مربی برای اصلاح و تغییر در صفات و رفتار ناپسند متربّی در ساحت های اجتماعی، عبادی، اعتقادی و سیاسی متربّی فعالیت هایی انجام می دهد، اما این تلاش های تربیتی در عرصه اصلاح روش های مربوط به خود را می طلبد که در زمینه شناختی، عاطفی، و رفتاری قابل بررسی می باشند، این پژوهش با مطالعه و بررسی تبیینی احادیث پیامبر اکرم و اهل بیت(ع) در منابع روایی امامیه، روش هایی را مانند: تفهیم خطا، حکمت آموزی و برهان، ارجاع به فطرت، جهل زدایی، دعوت به تفکر و تعقل، تمثیل و تشبیه، تصویرسازی، تغییر باورهای غلط وخرافه زدایی که در زمینه اصلاح شناخت و نگرش به کار گرفته می شوند از بین آموزه های روایی پیامبر اکرم و اهل بیت(ع) استخراج نموده است. این پژوهش با مطالعه و بررسی تبیینی احادیث پیامبر اکرم و اهل بیت(ع) در منابع روایی امامیه، روش هایی را مانند: تفهیم خطا، در منابع روایی امامیه، روش هایی را مانند: تفهیم خطا، حکمت آموزی و برهان، ارجاع به فطرت، جهل زدایی، دعوت به تفکر و تعقل، تمثیل و تشبیه، تصویرسازی، تغییر باورهای غلط وخرافه زدایی که در زمینه اصلاح شناخت و نگرش به کار گرفته می شوند از بین آموزه های روایی پیامبر اکرم و اهل بیت(ع) استخراج نموده است.
۸۳۳.

«العالم بزمانه ... » در پرتو دانش فقه الحدیث(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: العالم بزمانه عالم به زمانه عالم زمان شناس زمان شناسی شبهات زمانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۴ تعداد دانلود : ۵۰۴
حدیث «عالم زمانه» سفارش امام صادق (ع) به صحابه شان است که بخاطر دعوت به علم و دعوت به شناخت زمانه از اهمیتی دوچندان برخوردار است و این اهمیت در دوره کنونی که تحولات زمانه با سرعتی فزاینده پیش می روند؛ تبدیل به ضرورت، اولویت و بلکه فوریت می شود. از این رو این نوشتار بر آن شده است که حدیث مذکور را در پرتو ابزارهای فقه الحدیثی قرار دهد تا فهمی درست و دقیق از آن بدست آید. مطالعه فقه الحدیثی این حدیث نشان می دهد که شناخت زمانه به معنای شناخت شرایط و مقتضیات آن و آماده سازی جهت برآورده کردن نیازهای زمانه از اولویتی فوریتی برخوردار است.کلیدواژه ها: العالم بزمانه، عالم به زمانه، عالم زمان شناس، زمان شناسی، شبهات زمانه، فقه الحدیث، ابزارهای فهم حدیث.
۸۳۴.

آسیب شناسی روایات تفسیری

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: آسیب روایات اسرائیلیات تدلیس جعل سند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۲۲۹
روایات معصومین(ع) دومین منبع دین مبین اسلام است و از صدر اسلام تا عصر حاضر به علل مختلف ضربه های زیادی به این میراث اهل بیت به ویژه روایات تفسیری وارد شده است از جمله آسیب ها، آسیب های سندی و متنی می باشد که دشمنان دین گاهی وقت ها، متن روایات را با انگیزه های مختلف جعل می کردند گاهی اوقات اسرائیلیات را وارد حوزه دین می کردند در نتیجه تناقضاتی نیز در روایات تفسیری دیده می شود، درآمیختگی تفسیر و تأویل، تصحیف در روایات، تفسیر نشدن تمام قرآن، جدا نشدن روایات ضعیف از متون تفسیر و ... از جمله آسیب های متنی می باشد.آسیب های سندی ای نیز وجود دارد که از جمله آن جعل سند، ارسال سند، تدلیس سند، تصحیف سند، فاسد المذهب بودن راوی، یا اصلاً نداشتن سند و ... می باشد.
۸۳۵.

کامل الزیارات و شهادت ابن قولویه به وثاقت راویان

کلیدواژه‌ها: ابن قولویه کامل الزیارات توثیقات عامه مشایخ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۸ تعداد دانلود : ۶۷۰
در مفاد شهادت ابن قولویه در مقدمه به وثاقت راویان کتاب کامل الزیارات اختلاف نظر وجود دارد. برخی وثاقت تمامی افراد واقع در این کتاب را برداشت کرده اند؛ اما این دیدگاه به ویژه با توجه به نقض های بسیار آن نادرست است؛ بلکه ابن قولویه تنها به وثاقت و امامی مذهب بودن مشایخ مستقیم خود شهادت می دهد. افزون بر این از مقدمه بر می آید که ابن قولویه در مشایخ با واسطه از راویان شاذ نقل نمی کند؛ مگر اینکه واسطه این نقل، راویان مشهور باشند.
۸۳۶.

تفسیر عباره العُدّه فی أحادیث العامّه

کلیدواژه‌ها: الوثاقه الراوی العامی العده الشیخ الطوسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۴ تعداد دانلود : ۳۸۳
خضع موضوع شروط وثاقه الرواه لبحث و دراسه معمقتین. أحد الفروع المنبثقه عن هذا المبحث، اعتبار ووثاقه رواه العامه (أهل السنّه). و فی هذا السیاق تضاربت الآراء واختلفت حول إحدى فقرات كتاب العدّه فی الأصول للشیخ الطوسی٬ یقول مطلع هذه الفقره: «امّا العداله المراعاه فی ترجیح أحد الخبرین علی الآخر فهی أن یکون الراوی معتقداً للحقّ مستبصراً، ثقه فی دینه، متحرّجاً من الکذب، غیر متّهم فیما یرویه...». وفی ضوء تحلیل هذه الفقره تم الاستدلال لوثاقه رواه العامه مثل حفص بن غیاث، غیاث بن کلوب، نوح بن دراج و السکونی. یقوم المقال الحالی بتفكیك عبارات هذه الفقره ثم یحلّل الآراء بشأنها و یقیّم مختلف أبعاد الموضوع.
۸۳۷.

تألیف بحار الانوار؛ جمع آوری احادیث و یا گزینش آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحار الانوار علامه مجلسی انگیزه تألیف گزینش مصادر اعتبار احادیث اخبارگرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۰۷
میان دانشوران معاصر شیعه سه دیدگاه درباره رویکرد علامه محمد باقر مجلسی در تألیف بحار الانوار وجود دارد. بیشتر آنان برآن اند که هدف وی فقط جمع آوری احادیث بوده است. عده ای نقش گزینشیِ وی در انتخاب مصادر و احادیث بحار الانوار را به قصد کارآمد شدن پذیرفته اند. گروه دیگری افزون بر تأیید گزینشی بودن روایات بحار الانوار، بر این باورند که وی روایاتی را که خود صحیح می دانسته در بحار الانوار آورده، مگر در موارد اندکی که خود به عدم اعتبار حدیث اشاره کرده است.این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی به واکاوی دیدگاه های یاد شده و خاستگاه شکل گیری آن ها می پردازد تا نشان دهد بر اساس عبارات علامه مجلسی در مقدمه بحار الانوار و شرح های ایشان بر احادیث، و مبانی اعتبارسنجی روایات نزد وی، دیدگاه سوم صحیح تر می نماید؛ گرچه نباید از دیده دور داشت که پاسداری از میراث مکتوب حدیثی شیعه در این گردآوری گسترده، مهم ترین انگیزه و دستاورد تألیف آن به شمار می رود. 
۸۳۸.

رویکرد زبان شناختی شیخ محمدتقی شوشتری در روند نقد حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رویکرد زبان شناختی فضای صدور فقه الحدیث محمدتقی شوشتری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۳ تعداد دانلود : ۵۹۲
فضای صدور روایات از مهم ترین عوامل مؤثر در فهم سخنان معصومان k به شمار می رود. این پژوهش سعی نموده است مبنای شیخ شوشتری را در استفاده از فضای صدور برای فهم حدیث در کارکردهای حدیثی وی شناسایی و معرفی کند. این تحقیق بر پایه روش توصیفی و تحلیلی و با گردآوری اطلاعات، مشاهده و فیش برداری و با در نظر گرفتن شواهد گوناگون، برخی از آثار حدیثی و رجالی شیخ شوشتری را مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. در نهایت معلوم شد که نگاه وی به یک سخن، نگاه ارگانیک بوده و آن را به مثابه یک دستگاه در کنار دیگر سخنان و قرائن آن دیده و با رویکردی زبان شناسانه و استفاده گسترده از منابع اهل سنت، از فضای صدور در روند نقد حدیث، بهره فراوانی جسته است؛ به طوری که بدین سبب شهرت یافته است.
۸۳۹.

فهم و نقد کیفیت کاربست روایات اسباب نزول در الفرقان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تفسیر الفرقان اسباب نزول نقدمتنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۸۳
روایات اسباب نزول از جمله مباحث مورد مطالعه در دو حوزه قرآن و حدیث است. در تفسیر الفرقان 288 روایت سبب نزول به کار گرفته شده است که بسیاری از آن ها با شرح و نقد مفسر همراه است؛ اما در این میان چگونگی استفاده و تعامل مفسر با این روایات شایسته نقادی هایی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. استفاده حداکثری از منقولات صحابه و تابعین و گاه ترجیح آن ها بر قول معصوم، پذیرفتن تعدد اسباب به جای گزینش و نقد و ردّ، بهره گیری حداقلی از محوریت قرآن در نقد روایات سبب نزول، عدم نقد روایات و نقل هایی که به شدت نیازمند نقد بوده، ولی از سوی مفسر نقدی صورت نگرفته و یا حتی مُهر تأیید بر آن نهاده شده است، از مواردی است که در نقل روایات اسباب نزول در الفرقان مورد توجه قرار نگرفته است.
۸۴۰.

نقش زیدیه و خلفای عباسی در جعل و تحریفِ احادیث مهدویت با رویکردی به اندیشه و آثار علامه شهید مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحریف جعل حدیث مهدویت عباسیان روایات رایات سود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۸ تعداد دانلود : ۶۲۷
مسئله مهدویت و ظهور منجی به عنوان اصلی مسلم در اسلام، از ابعادی متفاوت مورد توجه و بررسی بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است. این مقاله درصدد بررسی مباحث مهدویت با رویکردی بر آثار علامه شهید مرتضی مطهری است؛ ایشان به مسئله مهدویت از بُعد تاریخی نگریسته و در بخشی از آثار خود، به مدعیان مهدویت از جمله به قیام مختار و محمد بن حنفیه، نفس زکیه و مهدی عباسی اشاره کرده اند. در راستای ادعای مهدویت، برخی از این جریان ها چون «حسنیان و عباسیان» برای جلب توده های مردمی و مشروعیت بخشی قیام خود، اقدام به جعل و تحریف احادیث در حوزه مهدویت کردند. اقدامات عباسیان در این زمینه به دلیل تدوین کتب حدیثی هم زمان با خلافت عباسیان، از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ عملکرد آنان در سه بخش قابل بررسی است: الف. مهدی سازی به شکل حمایت از مهد ویت محمد بن عبدالله محض(نفس زکیه) و ادعای مهد ویت برخی خلفای عباسی چون مهدی عباسی؛ ب. جعل و تحریف احادیث مهدوی در زمینه نسب و ویژگی های امام زمان Z ؛ ج. مصادره به مطلوب احادیث مهدوی همچون روایات رایات سود(خروج پرچم های سیاه).

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان