درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف از این پژوهش شناخت تحولات جنبش اجتماعی من هم ،در اینستاگرام است. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه  تحولات جنبش اجتماعی من هم در اینستاگرام چگونه بوده است ؟روش پژوهش: روش پژوهش این مقاله تبار شناسی فوکو با رویکرد کیفی و پارادایم انتقادی است. مطالعه در این پژوهش برمبنای محتوای صفحه، پست ها، هایلایت ها، نظرات کاربران درصفحه اینستاگرامی«Metoomvmt@» براساس ده گام روش تحقیق تبارشناسی فوکو(شناسایی مسئله، سوابق موضوع، شناسایی نقطه صفر، کشف گفتمانها، تحلیل گسست ، تبار،تصادف، مقاومت و قدرت ؛ و نقد حال می باشد. واحدتحلیل این پژوهش رویدادها هستند.یافته ها: یافته های این پژوهش بیانگر آن است که تلاش های مدیران جنبش من هم در انتقال گفتمان ها و رسیدن به اهداف ، با وجود استفاده بهینه از امکانات شبکه اجتماعی اینستاگرام و فضای مجازی به جهت گسست هایی که در مسیر آن به وقوع پیوسته، چندان موفق نبوده است. پژوهش های بسیاری درباره جنبش اجتماعی من هم  انجام شده اما پژوهشی با روش تحقیق تبارشناسی و دیدگاهی انتقادی در این بافت، به  بررسی تحولات این جنبش در شبکه اجتماعی اینستاگرام نپرداخته است . از آن جا که هدف  این جنبش توانمندسازی افراد آسیب دیده درجهان بوده و بی توجهی به آن پیامدهای نامطلوبی داشته  ، پژوهش دراین باره ضروری به نظر می رسد.نتایج: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که حیات جمعی ما با وجود تلاش و مبارزه جهت اصلاح گفتمانها و استفاده از امکانات فضای مجازی ، تحت تأثیر عوامل غیر گفتمانی بسیاری است که متافیزیک قدرت یکی از آنها بوده و دستیابی و کنترل آن تاحدی ناممکن است .

این پژوهش با هدف شناسایی نقاط چهارگانه قوت، ضعف، فرصت و تهدید شبکه های اجتماعی برای مساجد و ارائه راهبرد استفاده بهینه از این شبکه ها برای ارتقای فعالیت های تبلیغی و رسانه ای مساجد کشور است. چارچوب نظری این پژوهش سازمان شبکه ای شده بری ولمن از کلان نظریه جامعه شبکه ای شده وی است. روش این پژوهش آمیخته کیفی - کمّی است. در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون و در بخش کمّی از روش تجزیه وتحلیل راهبردی یا سوات، روشی در آینده پژوهی، استفاده شده است. در روش نخست، جامعه آماری نخبگان دانشگاهی و خبرگان حوزه شبکه های اجتماعی فعال در امور دینی و مساجد هستند که از بین آن ها هجده نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. ابزار گرداوری اطلاعات در روش نخست مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند و ابزار پردازش آن کدگذاری سه گانه کینگ (1998) است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که انتشار اخبار، تقویت شبکه سازی بین مسئولان مساجد و شهروندان، و بسیج سازی جزء مهم ترین نقاط قوت و همبستگی اجتماعی کاذب، درگیر شدن مسئولان مساجد و مردم در فضای مجازی، انتشار اخبار جعلی جزء مهم ترین نقاط ضعف، اقناع شبکه ای دین، جهانی شدن فعالیت های مساجد، تنوع و تعدد مخاطبان مساجد جزء نقاط فرصت و ترویج خرافات دینی به وسیله مغرضین، اعتیاد مجازی فعالان امور مساجد و تضعیف خانواده ایرانی اسلامی جزء نقاط تهدید است. مهم ترین راهبرد استفاده از شبکه های اجتماعی نیز حمایت همه جانبه دولت از راه اندازی شبکه های بومی تخصصی مسجد متناسب با کارکردها و وظایف تربیتی و تبلیغی مساجد کشور و ایجاد زیرساخت های فنی و نرم افزاری برای تولید محتوای تربیتی و فرهنگی کانون های فرهنگی و بسیج مساجد به وسیله سازمان های متولی مساجد است.

توسعه زیرساخت فرهنگی از لازمه های توسعه فرهنگی در هر جغرافیای ملی و سیاسی است. یکی از نمادهای فرهنگ در هر کشوری سینما و سالن های نمایش فیلم است. بنا بر آمار رسمی منتشر شده از سوی نهادهای فرهنگی در دهه اخیر تعداد سالن های نمایش در کشور با سرمایه گذاری های بخش دولتی و خصوصی افزایش یافته است. توسعه زیرساخت های فرهنگی نیاز به مطالعه در ابعاد گوناگون را برای تصمیم گیری بهتر مدیران و سیاست گذاران ایجاد می کند. یکی از نیازهای مطرح در این حوزه شناخت عواملی است که بیشترین اثر را در توسعه موفق زیرساخت های فرهنگی کشور دارند. این پژوهش با انتخاب صنعت سالن های نمایش فیلم به عنوان مورد مطالعه در پی شناخت عوامل کلیدی موفقیت در توسعه سالن های نمایش فیلم است. به همین منظور ابتدا با استفاده از مصاحبه با خبرگان این صنعت و تحلیل مضمون مصاحبه ها پنج عامل تأمین تجهیزات مناسب، معماری صحیح، شناخت محیط، ارتباطات فراسازمانی و توان مدیریتی به عنوان عوامل کلیدی موفقیت شناسایی شدند. همچنین با بهره گیری از روش مدل سازی ساختاری تفسیری روابط میان این عوامل شناسایی و مدل سه سطحی آن طراحی شد.

خبر تلویزیونی از دو بعد فرم و محتوا تشکیل شده است. فارغ از محتوا، فرم خبر تلویزیونی از عناصر مهم در جذب مخاطبان است. پرسش اصلی این تحقیق این است که شبکه های تلویزیونی فارسی زبان از چه مدل هایی برای تولید و ارائه خبر به مخاطبان خود استفاده می کنند؟ در این پژوهش سبک های ارائه خبر در بخش خبری " 60 دقیقه" در بی بی سی فارسی و بخش خبری "اتاق خبر" در شبکه "من و تو" مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها نشان می دهند در بخش خبری «اتاق خبر» «شبکه تلویزیونی من و تو» از مدلی که می توان عامه پسند نامید استفاده می شود. این پلتفورم بر وجوه پاتوس در رتوریک خبر مبتنی است و تلاش دارد تا احساسات بینندگان را تحت تاثیر قرار دهد. در «برنامه شصت دقیقه» شبکه تلویزیونی بی بی سی فارسی، عمدتا «مدل تحلیلی» مورد استفاده قرار می گیرد. که برای پرورش اخبار از گزارشهای خبری و مصاحبه با شخصیت های متخصص و یا دانشگاهی و یا کارشناسان و مدیران سازمان های جهانی و به طور کلی افراد شناخته شده و معتبر استفاده می کند. از سوی دیگر به نظر می رسد اتاق خبر شبکه من و تو در اجرای خبر از تلفیقی از عناصر اجرای تجاری و نمایشی استفاده می کند در حالیکه برنامه شصت دقیق تلاش دارد تا تلفیقی از سبک های مختلف(اخلاقی، تجاری و نمایشی) را در دستور کار خود قرار دهد.

با توجه به رشد استفاده از اینستاگرام در حوزه سلامت، این پژوهش درصدد شناسایی کارکرد و کژکارکردی استفاده از اینستاگرام در نظام سلامت از دیدگاه نخبگان دانشگاهی و خبرگان است. این پژوهش از نوع کیفی و روش آن تحلیل مضمون است. برای گرداوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای پردازش داده ها از کدگذاری کینگ (1998) استفاده شده است. مشارکت کنندگان این پژوهش نخبگان دانشگاهی در حوزه ارتباطات سلامت و متخصصان حوزه سلامت بودند. معیار انتخاب نخبگان دانشگاهی تدریس یا پژوهش بیش از 10 سال در حوزه رسانه های جدید و ارتباطات سلامت و در حوزه متخصصان نیز پزشکان یا متخصصان حوزه سلامت که از ظرفیت اینستاگرام در فعالیت تخصصی خود به صورت حرفه ای استفاده می کردند، بود. نمونه گیری به شیوه هدفمند و درمجموع با 20 نفر مصاحبه شد. نتایج نشان داد، کاربردهای اینستاگرام در ارتقای سلامت کاربران، افزایش سطح دانش و آگاهی افراد در زمینه سلامتی، آگاهی دادن در مورد بیماری ها و عوارض و فواید داروها، دسترسی به مطالب پزشکی و سلامتی، برقراری مشاوره و ارتباط آنلاین بین پزشک و بیمار است. از کارکرد های منفی استفاده اینستاگرام در بخش سلامت اعتیاد به اینستاگرام، اخبار نادرست و جعلی، خوددرمانی و عدم مراجعه به پزشک، مقاومت در برابر توصیه های پزشکی، مبتلا شدن به مشکلات روحی و روانی، اعتماد بیش ازحد به مطالب صفحات سلامتی و پزشکی است. همچنین مشارکت کنندگان براین باورند که با نظارت و ایجاد صفحات معتبر در حوزه پزشکی و سلامتی، ارائه اطلاعات و مطالب معتبر سلامتی، راهنمایی افراد در زمینه سلامتی، ایجاد اعتماد و دسترسی سریع به اینستاگرام می توان به مرجع سازی اینستاگرام در حوزه سلامت کمک کرد.

هدف از انجام تحقیق طراحی مدل مطلوب برندسازی شخصی ورزشکاران حرفه ای در اینستاگرام و نقش آن بر مهاجرت ورزشی بود. روش تحقیق آمیخته به صورت کیفی و کمی و اطلاعات بخش کیفی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه نیمه ساختارمند از 15 نفر از خبرگان به دست آمد. متعاقباً با تکنیک دلفی غربالگری صورت گرفت که 4 عامل و 52 شاخص شناسایی و براین اساس پرسشنامه 52 سؤالی تدوین شد. جامعه آماری شامل ورزشکاران حرفه ای فعال در اینستاگرام و برای تعیین حجم نمونه به ازای هر عامل 10 نمونه، درمجموع 520 نمونه در نظر گرفته شد. برای مدل سازی معادلات ساختاری از نرم افزار SmartPLS2 استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی بعد از سه مرحله اصلاح، چهار عامل 1-عملکردی با 7 شاخص 2-شخصی با 12 شاخص 3-اجتماعی با 13 شاخص و 4-اخلاقی با 8 شاخص، درمجموع 40 شاخص به دست آمد. از طریق بررسی پایایی درونی، پایایی گویه ها، روایی همگرا و واگرا و ضرایب معناداری مسیرها و همچنین میزان R2 مدل مورد برازش و تأیید قرار گرفت. شاخص نیکویی برازش (گاف) برابر 48/0 محاسبه شد که بسیار مناسب بود. همچنین نتایج نشان داد که برند شخصی ورزشکاران بر روی مهاجرت ورزشی تأثیر دارد (44/0=(و 11/17 =T). میزان تأثیر عوامل اجتماعی برابر 0.185 و عوامل شخصی برابر 0.384 و در سطح P<0/01 معنی دار بودند ولی عوامل عملکردی و اخلاقی تأثیر معنی داری نداشتند. مقدار R2 نشان داد که عوامل چهارگانه برند شخصی ورزشکاران حدود 48 درصد از علل مهاجرت ورزشی را تبیین می کند. در نهایت علی رغم عوامل مختلفی که سبب مهاجرت می شود، مهاجرت ورزشکاران به عنوان بخشی از فرآیند ورزش جهانی است و رسانه ها با انتشار سریع اطلاعات این فرآیند را تسهیل می نمایند.

در پژوهش حاضر به واکاوی تجارب زیسته ارتباطات رسانه ای والدین-معلم مقطع ابتدایی در سال تحصیلی 1402-1403 به شیوه کیفی و از نوع پدیدارشناسی پرداخته شده است. مشارکت کنندگان در این پژوهش 15 معلم و 10 نفر از والدین از دبستا ن های شهر بیرجند بودند که به شیوه هدفمند انتخاب شدند و در مصاحبه های نیمه ساختاریافته شرکت کردند. برای تجزیه وتحلیل داده های جمع آوری شده از روش تحلیل کلایزی استفاده شد. یافته های حاصل از تجارب زیسته معلمان و والدین در ارتباطات رسانه ای در5 مضمون اصلی اهداف و دلایل ارتباط رسانه ای(انتقال و اشتراک گذاری اطلاعات، پاسخ دهی، شفاف سازی، اطلاع رسانی و ثبت رویدادها)، روش های ارتباطی(هم زمان، ناهم زمان)، ابزارهای ارتباطی (سیستم های پیام رسان، ویدئوکنفرانسی و آنلاین، مواد چاپی الکترونیک، نظرسنجی و فرم الکترونیکی، وب سایت، شبکه آموزشی دانش آموز( شاد))، چالش ها و محدودیت ها(اشتغال والدین، سطح سواد و تحصیلات، نبود منابع مادی و اینترنتی، نوع نگرش و طرز تفکر به فناوری، شرایط سنی، نوع سکونت)، مزایا و فرصت ها (آسان و راحت، انعطاف پذیری در زمان و مکان، افزایش سرعت و رصد لحظه به لحظه، ثبت وقایع و آرشیو کردن) طبقه بندی شد. به طورکلی می توان نتیجه گرفت که با ورود بسترهای رسانه ای به حوزه ارتباطات، ارتباط معلم-والدین هم تحت تأثیر قرارگرفته است و بسترهای رسانه ای به عنوان تسهیلگر در حوزه برقراری ارتباط عمل می نمایند.

آزادی بیان و آزاد اندیشی همواره از مفاهیم اساسی در زندگی انسان بوده است و تولید علم نیز از شاخصه های پیشرفت در جهان می باشد، کرسی آزاد اندیشی از طرح های راهبردی آیت الله خامنه ای برای ایجاد و حفظ روحیه نقادی،گفتگو و تولید علم و روشنگری است. کرسی ها برنامه ای از بیان نظرات و گفتگو بین جامعه دانشگاهی می باشد که به پیشنهاد ایشان در پاسخ به نامه جمعی از اهالی اهل قلم راه اندازی گردید. ولی تا به امروز بر اساس آمار های موجود و مطالبه مجدد مبدع آن در دیدار های مختلف هنوز به جایگاه موثر خود نرسیده است. در این پژوهش داده بنیاد و با انجام بیست و پنج مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته و تجزیه تحلیل آن از طریق کدگذاری به مدل عدم توسعه کرسی های آزاد اندیشی دست یافته و الزامات راهبردی برای توسعه را در این رابطه مورد بررسی قرار داده ایم. نتایج پژوهش بعد از دسته بندی مقولات به ابعاد سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ساختاری ترسیم مدل موانع توسعه کرسی ها نشان از اهمیت مقولات مرتبط با ابعاد سیاسی و فرهنگی دارد و راهبردهایی همچون تدوین سند بالا دستی، ایجاد الگویی صحیح و احساس مصونیت در بیان نظرات در کرسی برای ارتقاء سطح کمی و کیفی کرسی ها ضروری به نظر می رسد. واژگان کلیدی: نظریه پردازی، آزاد اندیشی، کرسی آزاداندیشی، جهاد تبیین

ایران و تاجیکستان، اشتراکات فراوانی در عرصه های مختلف دارند؛ این امر باعث شده هم گرایی این دو کشور، در همه امور، دارای اهمیت باشد. از سویی، همراه ساختن تاجیکستان با سیاست های منطقه ای و بین المللی ایران، نیازمند افزایش قدرت نرم، پذیرش سیاست ها و مواضع ایران در میان افکار عمومی و نخبگان تاجیکستانی است. یکی از راهکارهای افزایش هم گرایی، استفاده بهینه از دیپلماسی رسانه ای است. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است که دیپلماسی رسانه ای چگونه می تواند هم گرایی این دو کشور را افزایش دهد؟ این پژوهش به روش کیفی و از طریق مصاحبه با 12 نفر از صاحبنظران رسانه ای که حداقل دو سال در تاجیکستان زندگی کرده اند، انجام شده است. همچنین اعتباربخشی یافته ها به وسیله باورپذیر کردن گزینشی صورت گرفته است. براساس یافته های پژوهش، عوامل تأثیرگذار بر دیپلماسی رسانه ای عبارت اند از: الف- عوامل علی: قرابت های فرهنگی و زبانی، آداب و رسوم، عوامل سیاسی داخلی و خارجی؛ ب- عوامل میانجی: ژئوپلیتیک، همکارهای بین المللی و عوامل اقتصادی؛ و ج- عوامل زمینه ای: نگرانی های امنیتی، وحدت دینی و آمادگی نظامی. لزوم اتخاذ رویکرد جدید در عرصه فرهنگی، دیپلماسی رسانه ای فعال و هوشمندانه، شناسایی اقوام و اشتراکات مردمی، احترام به حاکمیت تاجیکستان و در نهایت، سرعت عمل رسانه ها در تقویت روابط بین دو کشور، ازجمله نتایج این پژوهش هستند.  

هدف پژوهش حاضر تحلیل نئوفرمالیستی شیوه های روایت پردازی زندگی فرودستانِ پایین شهر در سینمای دهیه نود ایران است. رویکرد نظریِ پژوهش برگرفته از نظریه هایی در حوزیه مطالعات سینما است که سرشت بازنمایی سینمایی و رابطیه آن با امر اجتماعی را می کاوند. روش مطالعه مدل بوردول و تامپسن در نئوفرمالیسم است که به واکاوی سطوح چهارگانه معانی در آثار هنری می پردازد. از میان فیلم های اکران شده در ژانر سینمای پایین شهر در دهیه نود سینمای ایران دو فیلم ابد و یک روز و مغزهای کوچک زنگ زده برای مطالعه انتخاب شده اند. نتایج تحلیل نشان می دهد که روایت پردازی فرودستان در سینمای پایین شهرِ دهیه نود تفاوتهای اساسی با روایتهای سینمایی این اقشار در دهه های قبلی دارد. فرودستان دهیه نود نه تقدیس می شوند و نه امکان و توان رهایی از وضعیت فرودستی را دارند، بلکه سوژه های گیرافتاده در نوعی چرخیه باطل فقر و فلاکت اند که آغاز و انجام زندگی شان تماماً یکی است. نه فقط فضاهای عینی و نمادینِ پایین شهر متعارض، پرتنش و تکه پاره هستند، بلکه فرسودگی و ویرانگیِ حک شده بر این فضاها باعث شده است زندگی کنشگران نیز آکنده از خشونت و تنش و ستیز گردد. خشونت و تنش دایمی موتیف های تکرارشونده در هر دو اثرند. ریتم تند زندگی همراه با دیالوگ های تنش آلود و مونولوگ های پرتشویش خصلت لاینفک تعامل های نمادین کنشگران این فضاها است. در کل، پیدایش ژانر متفاوت سینمای پایین شهر در دهیه نود حکایت از تحولی عمیق در وضعیت انضمامی فرودستان دارد که دیگر با مضامین و موتیف های سینمای دهه های قبل قابل روایت نیست.

رسانه ها به عنوان رکن اصلی جوامع مدرن، نقش محوری در شکل دهی افکار عمومی، نظارت بر عملکرد دولت ها و گسترش اطلاعات ایفا می کنند. با پیشرفت فنّاوری و ظهور رسانه های جدید در عصر دیجیتال، اهمیت و تأثیرگذاری رسانه ها بر ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی بیش ازپیش آشکار شده است. در این راستا، مطالعه و تحلیل نظام حقوقی حاکم بر رسانه ها در کشورهای مختلف، به عنوان ابزاری قدرتمند برای درک بهتر نقش و جایگاه رسانه ها در جوامع گوناگون، شناخته می شود. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی- تطبیقی، با بهره گیری از منابع حقوقی، تحقیقات پیشین و تحلیل قوانین و رویه های قضایی، شباهت ها و تفاوت های موجود در نظام حقوقی رسانه ای ایران و آمریکا بررسی شده است. تمرکز اصلی بر مفاهیمی مانند آزادی بیان، حق دسترسی به اطلاعات، مسئولیت مطبوعات، جرائم مطبوعاتی و نظارت بر رسانه ها است. نتایج نشان می دهد هر دو کشور به آزادی بیان به عنوان ارزشی اساسی باور دارند، اما در اجرا، محدودیت ها و تفسیرهای متفاوتی را شاهد هستیم. همچنین، ساختار مالکیت رسانه ها در این دو کشور تفاوت های چشمگیری دارد: در آمریکا، مالکیت عمدتاً خصوصی و متنوع است، درحالی که در ایران، بخش قابل توجهی از رسانه ها تحت مالکیت یا نظارت دولت و نهادهای دولتی قرار دارند. پژوهش نتیجه می گیرد که درک این تفاوت ها و شباهت ها برای بهبود قوانین رسانه ای در هر دو کشور ضروری است. 

سیاست گذاری مناسب رسانه های جمعی با ایجاد رقابت میان طبقات، احزاب و گروه ها منجر به افزایش مشارکت سیاسی می گردد. در دنیای امروزی انگیزه، علاقه و شدت تمایل شهروندان به فعالیت سیاسی (مشارکت انتخاباتی) تحت تأثیر سیاست رسانه ای، نوع و نحوه استفاده از عوامل رسانه ای است. هدف اصلی این پژوهش مطالعه تأثیر عوامل رسانه ای بر میزان مشارکت سیاسی است. روش پژوهش از نوع فراتحلیل کمی (CMA2) است، واحد تحلیل آن، مقاله ها از منابع علمی نورمگز و مگ ایران در بازه زمانی 1384 الی 1402 است. 40 سند علمی به عنوان جامعه آماری گردآوری و به روش تعمدی-غیراحتمالی 26 سند علمی (حجم نمونه) طبق ارزیابی مقاله برحسب ملاک ورود و خروج انتخاب و نتایج با ابزار آزمون d کوهن و f فیشر تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که عوامل رسانه ای تأثیری معنی داری بر مشارکت سیاسی شهروندان داشته و مقدار ضریب تأثیر آن در کل برابر 220/0(رابطه مثبت و مستقیم) است. همچنین میزان استفاده از رسانه های داخلی (234/0)، مصرف رسانه های جمعی (167/0) و سواد رسانه ای (211/0) اثری مثبت و میزان استفاده از رسانه های خارجی (258/0-)، عضویت در فضای مجازی (215/0-) و عضویت در شبکه های اجتماعی (147/0-) اثر منفی بر میزان مشارکت سیاسی داشته است.

هدف: هدف این پژوهش بررسی و تحلیل عواملی است که باعث جذب کاربران در اینستاگرام شده و با تکیه بر نظریه کاشت آن را بررسی می کند. این پژوهش به صورت میان رشته ای بوده و به عواملی مثل انگیزه های روان شناختی-اجتماعی و همچنین بستر و فضای موجود و اعتیاد کاربران به دوپامین و عملکرد این هورمون در مغز پرداخته شده است.روش شناسی پژوهش: روش تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی است و اطلاعات به صورت کتابخانه ای جمع آوری شده و با یکدیگر تطبیق داده شده است.یافته ها: عوامل موثر تأثیرگذاری در اینستاگرام شامل دوپامین، جامعه دموکراسی مجازی، و همچنین عوامل روان شناختی-اجتماعی که در بستر سیل اطلاعات رسانه های اجتماعی موردبررسی قرارگرفته و با نظریه کاشت تطبیق داده شده است.بحث و نتیجه گیری: باتوجه به تحقیقات انجام شده، کاربران اینستاگرام با حذف بعضی از ویژگی ها و ساخت هویت جدید برای کسب تأیید از دیگران، عدم قضاوت و همچنین دوری از انزوای اجتماعی و تأثیرات اختلالات دوپامین ترشح شده در مغز، و حجم زیاد اطلاعات و عدم کنترل انتشار آن، افراد دچار خودسانسوری می شوند و به مرور هویت اصلی خود را بر مبنای هویت مجازی خود تصور می کنند و هر آن چیزی که در این فضا مشاهده می کنند را باور می کنند.

اخبار جعلی و معضل گسترش نشر آن در رسانه های اجتماعی، امروزه روزنامه نگاری موثق و اطلاع رسانی قابل اعتماد را ضعیف کرده است. ضرورت این موضوع دولت ها و اصحاب رسانه را بر آن داشت تا راهکارهای مؤثر در تشخیص اخبار جعلی را بررسی کنند. در این پژوهش به نحوه شناخت مؤلفه های اخبار جعلی در شبکه های اجتماعی بخصوص موارد مرتبط با فعالیت های اعتراض گونه پاسخ داده می شود. در این پژوهش سعی می شود مؤلفه های اخبار جعلی شبکه اینستاگرامی بی.بی.سی در اعتراض های خیابانی ایران (شهریور تا اسفند سال 1401) شناسایی شوند. محتوای خبری 60 پست اینستاگرام بر مبنای رویکرد کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوای عرفی و معیار راستی آزمایی اخبار جعلی این پژوهش از طریق «خط ویژه خبرگزاری فارس»، سایت های «فکت نامه»، «فکت یار» صورت پذیرفت. پژوهش حاضر از جستجوی موضوعی لغات «خبر جعلی»، «اعتراض»، «مهسا امینی» در بیش از 100 صفحه مجازی شبکه اینستاگرامی بی.بی.سی فارسی در ارتباط با ناآرامی های سال 1401صورت گرفت. یافته ها و نتایج داده های1150حاصل با استفاده از نرم افزار Maxqda2022  با روش کدگذاری تحلیل شدند. به نظر می رسد هنوز ضعف در تشخیص مؤلفه های اخبار جعلی وجود دارد و در بسیاری از موارد مواجه با فضای واقعی، خوب عمل نشده است. بااین حال شبکه اینستاگرامی بی.بی.سی فارسی در انتشار سریع اخبار جعلی سال 1401 از مؤلفه هایی استفاده کرده که در گسترش اعتراضات خیابانی نقش بسیاری ایفا کرده است که می توان در 5 مقوله کلی اعتبار خبر، تشخیص اخبار جعلی، ایجاد تردید، سواد رسانه ای، تولید پتانسیل اعتراضات و اغتشاشات طبقه بندی کرد. رسانه های بیگانه به عنوان بازوی پروپاگاندای سیاه، با عصر پساحقیقت، جنگ اطلاعاتی، فریب افکار عمومی، اخبار جعلی و راستی آزمایی رابطه مفهومی پیدا می کنند.

هدف: این پژوهش باهدف تحلیل رفتار ارتباطی کتابخانه های ایرانی در شبکه اجتماعی آپارات انجام شده است. هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان حضور، نوع محتوای تولیدشده و میزان تعامل کاربران با صفحات کتابخانه ها در این شبکه است. همچنین پژوهش تلاش دارد چالش ها و فرصت های موجود برای بهبود استفاده از این شبکه توسط کتابخانه ها را شناسایی کند. روش: این تحقیق از نوع کاربردی بوده و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی از منظر بازنمایی انجام شده است. جامعه آماری شامل 73 صفحه متعلق به کتابخانه های مختلف در آپارات است. داده ها با استفاده از یک سیاهه وارسی محقق ساخته جمع آوری و تحلیل شده اند. ابزارهای مورد استفاده برای ارزیابی صفحات شامل دسته بندی محتوایی، میزان بازدید، تعداد دنبال کننده ها و بررسی رابط کاربری بود.یافته ها: یافته ها نشان داد که به ترتیب کتابخانه های عمومی نهادی، دانشگاهی، ملی، تخصصی و عمومی غیرنهادی مؤثرترین میزان حضور را در این شبکه دارند. صفحه کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی با 2315 محتوا در رتبه اول، صفحه کتابخانه های عمومی سمنان با 655 محتوا در رتبه دوم و صفحه نهاد کتابخانه های عمومی کشور با 594 محتوا در رتبه سوم قرار دارند. بیشترین تعداد دنبال کننده مربوط به صفحه نهاد کتابخانه های عمومی کشور با 1/1 هزار دنبال کننده است. نتیجه: این پژوهش نشان می دهد کتابخانه های نهادی استان تهران و آذربایجان شرقی بیشترین صفحات نهادی را دارند. صفحات کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی و سازمان اسناد ملی محتوای هدفمند تولید کرده و موفق تر عمل کرده اند. آپارات، به عنوان شبکه ای ویدئومحور، فرصت مناسبی برای ترویج خدمات کتابخانه ای فراهم می کند و صفحه کتابخانه دانشگاه قم در میان کتابخانه های دانشگاهی پیشتاز است.

تحولات سریع فناوری های رسانه ای و همچنین ذائقه مخاطبان، بر پیچیدگی و عدم قطعیت های پیش روی سازمان صداوسیمای ایران افزوده است. فرضیات این سازمان از منظر بازار و مخاطب با چالش های گوناگونی مواجه شده است. هدف از این پژوهش، شناسایی و تحلیل محیط پویای رسانه ای و عوامل مؤثر بر آینده سازمان صداوسیماست. ازاین رو، مقاله حاضر بر تحلیل ساختاری عوامل و شناسایی عدم قطعیت های آینده برای این سازمان متمرکز است. این پژوهش از نوع کیفی است و داده های آن از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان گردآوری شده ا ند. جامعه آماری نیز شامل استادان برجسته در حوزه های ارتباطات و رسانه، آینده پژوهی، کارشناسان خبره و مدیران سازمان صداوسیماست. 19 عامل کلیدی مؤثر بر آینده سازمان صداوسیما، با تأکید برسند تحول رسانه ملی، احصا شده ا ند و با استفاده از ماتریس آثار متقابل و نرم افزار میک مک، به روش تحلیل ساختاری مورد بررسی قرار گرفته اند. در پنل های خبرگی، پنج نیروی پیشران به عنوان مهم ترین عوامل مؤثر بر آینده سازمان معرفی شده ا ند. پنج نیروی پیشران پژوهش عبارت اند از رقابت های فزاینده رسانه ای و برندهای رقیب، گفتمان سیاسی حاکم، فناوری های جدید تولید و عرضه محتوا، انتظارات و فشارهای اجتماعی و سیاست های مرتبط با فضای مجازی.  

هدف: این تحقیق ضمن آسیب شناسی فرایند اطلاع رسانی در ایام کرونا در ایران با هدف طراحی راهکارهای مقابله با اخبار جعلی در فضای رسانه ای ایران (مطالعه موردی: اینفودمی کووید19) انجام شده است. روش: این پژوهش یک پژوهش کیفی اس ت که با اس تفاده از تحلیل مضمون 15 مصاحبه با صاحب نظران ارتباطات اجتماعی و فعالان رسانه ای به شناس ایی راهکارهای مقابله با اینفودمی کووید19 در ایران پرداخته و شبکه مضامین را برای آن ارائه داده و ابعاد و مولفه های هر مضمون را مشخص کرده است.یافته ها: مضامین اصلی شناسایی شده از تحلیل متن مصاحبه های انجام شده عبارت اند از: «روزنامه نگاری کنش گر»، «روابط عمومی پیشگیرانه»، «سیاست زدایی از پدیده های علمی»، «اقدامات حقوقی- قضایی» و «بازسازی اعتماد ملی». برای «روزنامه نگاری کنش گر» باید این موارد را که به عنوان مضامین سازمان دهنده شناسایی شده اند در دستور کار قرار داد: مطالبه گری  روزنامه نگاری علم، تشکیل میز فکت چکینگ، استفاده از هوش مصنوعی، مهارت برخورد غیر انفعالی با شایعات، کیفی گرایی رسانه ها به جای کمی گرایی، همگرایی رسانه ای و ارتقای مهارت های شناختی مخاطبان. برای تحقق «بازسازی اعتماد ملی» باید به این موارد توجه کرد: تقویت روزنامه نگاری مستقل، اقدام حداکثری و اعلام حداقلی و تحول در شیوه حکمرانی.نتیجه گیری: توسعه و تقویت جریان تحزب در کشور و رقابت احزاب واقعی، بستری را برای مقابله با اخبار جعلی و نادرست فراهم می کند. منابع و مراجع خبری اگر هویت سیاسی و حزبی مشخصی داشته باشند، به خاطر حفظ اعتبار و جایگاه تشکل خود در جهت تولید و توزیع اطلاعات درست و صحیح گام برمی دازند. در موقعیتی که افراد به هیچ صنف و گروه و حزبی وابسته نیستند، نگرانی بابت تکذیب ادعاها و گفته های خود ندارند و به راحتی محتواهای جعلی را ساخته و منتشر می کنند. به عبارت دیگر وابستگی به صنف و گروه و حزب، هزینه های دروغ پردازی را افزایش می دهد.  نهادهای دولتی و خصوصی که مسئولیتی درباره بیماری کووید19 و تبعات آن دارند باید با بهره گیری از مدل «روابط عمومی پیشگیرانه» اطلاع رسانی خود را انجام دهند. یکی از چالش ها و دغدغه های اصلی بیشتر شرکت کنندگان، مواجهه سیاسی در کشور ایران با پدیده های علمی است. «سیاست زدایی از پدیده های علمی» پیشنهادی است که در بحرانی با موضوع ارتباطات سلامت ضروری به نظر می رسد. سکوت رسانه ای یا دلیل تراشی برای یک ادعای اشتباه که در نتیجه سیطره نگاه سیاسی بر علم اتفاق می افتد می تواند زمینه ساز رشد و گسترش اخبار جعلی شود. تشکیل «میز تخصصی فکت چکینگ» با ماموریت رصد اخبار جعلی مرتبط و اقناع مخاطبان یک پیشنهاد اجرایی است که در کشور ما تجربه نشده است. یافته های این پژوهش مبنی بر ضرورت «توزیع افقی اطلاعات و پرهیز از سلسله مراتب عمودی» با نظریه «جامعه شبکه ای» همخوان است.

هدف کمپین های بازاریابی فرهنگی شناسایی و پاسخگویی به نیازهای فرهنگی جامعه است. با توجه به اینکه تاکنون مطالعه جامعی در خصوص سازوکار بازاریابی فرهنگی صورت نگرفته است، در پژوهش حاضر با استفاده از روش نظریه برخاسته از داده ها، مدل بازاریابی فرهنگی بر اساس رویکرد بازاریابی اجتماعی تدوین شود. بر اساس یافته های تحقیق، بازاریابی فرهنگی دارای دو بعد داخلی و بین المللی است. در بعد داخلی، هدف بازاریابی فرهنگی، غنی سازی فرهنگی و پاسخگویی به نیازهای فرهنگی مخاطبان داخل کشور، به ویژه جوانان، است. اما، هدف از بازاریابی فرهنگی بین المللی صدور ارزش ها و اصول فرهنگ اسلامی- ایرانی به سایر کشورها است. بر اساس نظرات خبرگان، استفاده از رویکرد بازاریابی اجتماعی ضریب موفقیت کمپین های بازاریابی فرهنگی را افزایش می دهد. برای این منظور، پیشنهاد می شود که در کمپین های بازاریابی فرهنگی، از یک سو، بر غنای فرهنگ اسلامی- ایرانی، و از سویی دیگر بر معضلات فرهنگ جامعه غربی، تأکید شود. جهت موفقیت کمپین های بازاریابی فرهنگی لازم است مشارکت عموم مردم جلب شود که این مهم از طریق پویش های فضای مجازی امکان پذیر است. در واقع، در کمپین های بازاریابی فرهنگی می بایست در کنار سازمان های دولتی، آحاد مردم و سازمان های مردم نهاد مشارکت داشته باشند. در خصوص کمپین های بازاریابی فرهنگی بین-المللی که هدف اصلی، اشاعه ارزش های فرهنگ اسلامی-ایرانی در بین سایر ملل می باشد، لازم است علاوه بر برنامه های فرهنگی مانند ترجمه آثار ادبی و هنری فارسی به زبان های زنده دنیا، با گسترش گردشگری فرهنگی، افراد سایر فرهنگ ها از نزدیک با فرهنگ جامعه آشنا شوند.

مشارکت فعالانه نوجوانان در حوزه های مختلف زندگی اجتماعی، علاوه بر اینکه نقش بسیار مهمی در پویایی و پیشرفت یک جامعه دارد، به لحاظ فردی نیز از سازکارهای اصلی شکل گیری هویت اجتماعی آنان محسوب می شود. هدف پژوهش حاضر احصاء مؤلفه های اصلی نظریه سیاستی مطلوب درزمینه مشارکت فرهنگی اجتماعی نوجوانان با محوریت مسجد بوده است که با روش کیفی انجام شد و برای جمع آوری داده ها، روش مصاحبه نیمه ساخته و برای تحلیل آن ها روش تحلیل مضمون آتراید استرلینگ به کار گرفته شد. مصاحبه شونده ها به صورت هدفمند از بین کارشناسان و متخصصان علوم ارتباطات، روان شناسی و علوم تربیتی و معارف اسلامی که با حوزه نوجوانی و مسجد درگیر بودند، انتخاب شدند. در فرایند تحلیل که با استفاده از نرم افزار Maxqda2020 انجام گرفت، سه مضمون فراگیر و هشت مضمون سازمان دهنده به دست آمد. مضامین فراگیر و به بیان دیگر مؤلفه های اصلی نظریه سیاستی مشارکت فرهنگی اجتماعی نوجوانان با محوریت مسجد شامل «مسجد محوری در محله»، «گروه محوری در مسجد» و «نوجوان محوری در گروه» است.