درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۳۴۱ تا ۲٬۳۶۰ مورد از کل ۳۴٬۷۸۴ مورد.
۲۳۴۱.

سنجش سرمایه اجتماعی ساکنان در جهت تحقق رویکرد بازآفرینی شهری (مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر جغتای)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال ۱۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۴) 93 - 109

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی شهری بافت فرسوده سرمایه اجتماعی شهر جغتای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۸۰
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ نواحی ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه از ﺗﻮﺳﻌﻪ شهر یکی از ﻣﻬﻢ ﺗﺮیﻦ ﻣﻌﻀﻼت ﭘیﺶ روی کﻞ ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺟﻬﺎن و ﺑﺎﻻﺧﺺ در کﺸﻮرﻫﺎی کمتر توسعه یافته و جهان سومی می باشد. سیاست باز آفرینی شهری از جدید ترین روش های مداخله در بافت های قدیمی می باشد و موضوع سرمایه اجتماعی نیز  به عنوان یکی از ارکان و لازمه های فرایند باز آفرینی شهری مطرح می شود. هدف اصلی تحقیق سنجش شاخص های سرمایه اجتماعی جهت بررسی تحقق رویکرد باز آفرینی در بافت فرسوده شهر جغتای می باشد. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی_تحلیلی است .داده ها به دو روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) گردآوری شده اند. تجزیه و تحلیل ها با آزمون تی تست تک نمونه و رگرسیون چند متغیره در محیط SPSS انجام شده، مقدار آلفای کرونباخ 71/0 به دست آمده که نشان از پایایی ابزار تحقیق است، شاخص های سرمایه اجتماعی، شامل مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، آگاهی اجتماعی، همبستگی اجتماعی، روابط اجتماعی و احساس تعلق مکانی که در مجموع با 26 گویه سنجیده شده و شاخص های بازآفرینی شهری در چهار بعد مؤلفه های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و ظرفیت های انسانی با 20 گویه مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که میانگین شاخص سرمایه اجتماعی  و بازآفرینی شهری ساکنان محله مورد مطالعه بالاتر از حد متوسط می باشد.  رگرسیون چندمتغیره نشان می دهد که شاخص تعلق مکانی، مشارکت اجتماعی و اعتماد اجتماعی در اولویت اول تا سوم، تأثیرات فزاینده ای را بر شاخص های بازآفرینی شهر جغتای خواهند داشت.
۲۳۴۲.

تحلیل مقایسه ای وضع موجود و مطلوب شاخص های حکمروایی خوب شهری در شهر جدید گلبهار از دیدگاه شهروندان و مدیران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال ۱۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۴) 153 - 170

کلیدواژه‌ها: تحلیل مقایسه ای حکمروایی خوب شهری شهرهای جدید گلبهار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۲۴
حکمروایی خوب شهری همواره رفاه عمومی شهروندان و سلامت اجتماعی آنها را در نظر گرفته  که سیاست ها و برنامه های آن در چارچوب شاخص های خاصی قرار می گیرند. تحقیق پیش رو  به تحلیل مقایسه ای شاخص ها و ابعاد حکمروایی خوب شهری از دیدگاه شهروندان، کارشناسان و مدیران در وضع موجود و مطلوب می پردازد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است که به بررسی نقطه نظرات شهروندان، کارشناسان و مدیران شهری در خصوص وضعیت ابعاد حکمروایی خوب شهری و همچنین وجوه تشابه و افتراق آنها و دامنه اختلافات و  همسانی های آنها پرداخته است. منابع گردآوری داده ها کتابخانه ای- اسنادی و استفاده از ابزار پرسشنامه بوده است که  تعداد 385 پرسشنامه برای شهروندان و تعداد 48 پرسشنامه برای کارشناسان و مدیران شهرداری و شورای شهر توزیع گردید. آزمون های مورد استفاده در این تحقیق  با نرم افزار SPSS شامل تی تست زوجی،  فریدمن می باشد. نتایج بدست آمده از تحلیل  مقایسه ای شاخص ها نشان می دهد از نظر شهروندان پیرامون وضعیت متغیرهای تحقیق جهت گیری توافقی، مسئولیت پذیری و از نظر مدیران مسئولیت پذیری و عدالت همه جانبه مهم ترین عوامل می باشند. در نهایت نمودارهای راداری حاصل از تحلیل زوجی داده ها نشان می دهد که از نظر شهروندان و مدیران، شکاف معناداری بین وضع موجود و مطلوب وجود دارد. با این توضیح که از نظر شهروندان شفافیت و مسئولیت پذیری با عدد2.47 در وضعیت موجود و عدد 99/3 و 02/4 در وضعیت مطلوب بیشترین اختلاف میانگین را در بین شهروندان دارد.
۲۳۴۳.

تبیین شاخص های مدل شکوفایی گردشگری شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال ۲۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۴۶) 89 - 120

کلیدواژه‌ها: شکوفایی شکوفایی شهری گردشگری شهری شاخص شکوفایی گردشگری شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۰۹
امروزه شاخص ها به طور فزاینده ای به ابزاری مفید برای سیاست گذاری و نظارت بر امور تبدیل شده اند. در این میان بخش گردشگری و به ویژه گردشگری شهری نیز به منظور ارزیابی و سیاست گذاری درست و رسیدن به شکوفایی، نیازمند استفاده از شاخص های کارآمد است؛ ازاین رو در پژوهش حاضر تبیین شاخص های مدل شکوفایی گردشگری شهری مد نظر است. نوع پژوهش حاضر کاربردی – توسعه ای و اکتشافی است و روش بررسی آن توصیفی - تحلیلی و پیمایشی است. همچنین رویکرد حاکم بر آن از نظر ماهیت، تحلیل نظری است. در این پژوهش ابتدا ادبیات نظری در حوزه مرتبط با موضوع، با دیدگاهی ساختاری و سیستماتیک بررسی شده است؛ در مرحله بعد ازطریق روش مصاحبه، مؤلفه های تأثیرگذار در شکوفایی گردشگری شهری در ابعاد مختلف استخراج شده است. جامعه آماری این پژوهش را نخبگان، متخصصان و کارشناسان مدیریت شهری و گردشگری تشکیل داده اند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 154 نفر به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند و از نظرات آن ها استفاده شد. در گام بعد از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری براساس کمترین مربعات جزئی در راستای اعتبارسنجی الگوی طراحی شده شکوفایی گردشگری شهری استفاده شده است. درنهایت به کمک نرم افزار Smart-PLS3 از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم به منظور اعتبارسنجی الگوی طراحی شده استفاده شد. با انجام این فرآیند علمی، مؤلفه های تأثیرگذار در شکوفایی گردشگری شهری در ابعاد پنج گانه (اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی، زیرساختی، پایداری و نهادی) شناسایی شد. نتایج نشان دهنده این است که الگوی ارائه شده دارای برازش قابل قبولی است. در این باره بیشترین میزان میانگین واریانس استخراج شده مربوط به شاخص «اجتماعی- فرهنگی» با (81/0)، و کمترین مقدار آن مربوط به شاخص «اقتصادی» با (47/0)، بوده است.    
۲۳۴۴.

بررسی تأثیر تغییر الگوی کشت بر ابعاد توسعه روستایی دهستان کوت عبدالله شهرستان کارون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال ۲۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 135 - 158

کلیدواژه‌ها: تغییر الگوی کشت توسعه روستایی چای ترش مدل تحلیل عاملی تأییدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۲۳
مطالعات مختلفی که پیرامون توسعه پایدار روستایی انجام شده است، اهمیت تغییر الگوی کشت را در فرایند توسعه روستایی مشخص کرده و نقش آن را به عنوان یک عامل مهم در کاهش فقر خانوارهای روستایی نشان داده است. پژوهش حاضر با هدف تبیین تأثیر تغییر الگوی کشت بر توسعه پایدار روستاهای دهستان کوت عبدالله شهرستان کارون تدوین شده است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش انجام، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کشاورزانی است که در دهستان کوت عبدالله همه یا بخشی از اراضی خود را به زیر کشت چای ترش برده اند. تعداد کشاورزان مورد نظر 152 نفر هستند. لذا با توجه به جامعه آماری کم، تمامی آن ها به عنوان حجم نمونه لحاظ شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات پژوهش از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته های حاصل از تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل از شاخص های برازش مناسب برخوردار است. بر اساس نتایج، بار عاملی متغیرهای توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی- فرهنگی و توسعه زیست محیطی به ترتیب برابر 0/98، 0/94 و 0/84 است. بنابراین با توجه به اهمیت مصرف آب در کشت و کار گیاهان و مقاومت گیاه چای ترش به کم آبی، کشت این گیاه در منطقه مورد مطالعه می تواند به تحقق توسعه کمک نماید.
۲۳۴۵.

آینده پژوهی فرایند تغییرات تراکم شهری؛ مطالعه موردی: منطقه 2 شهرداری تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۸ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۸۸ 20 - 1

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی تراکم شهری سناریونویسی میک مک سناریوویزارد تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۰۹
امروزه با پیشرفت روزافزونی که در جامعه وجود دارد، یکی از مسائل مهم جامعه تغییر و تحول می باشد که همواره بوده و ادامه دارد. تمایل به پیشرفت بدون تغییر و تحول امکان پذیر نیست. آینده پیش روی، آینده ای مبهم و نامعلوم است و باید برای شناخت آن به کمک علم آینده پژوهی همواره تلاش کنیم. در دهه های اخیر به دلیل تحولات و دگرگونی های روی داده در عرصه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی در شهرها نگاه انسان به آینده متفاوت شده است. این تحقیق با رویکرد آینده پژوهی به موضوع تراکم و تغییرات آتی تراکم شهری می پردازد که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد و برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای- میدانی و دیدگاه نوین برنامه ریزی (آینده پژوهی) همچنین برای به دست آوردن اطلاعات و جمع آوری نظرات کارشناسان از روش پویش محیطی و برای شناسایی پیشران ها، از روش تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری و نرم افزار میک مک و برای تدوین سناریوهای مطلوب از نرم افزار سناریوویزارد استفاده گردید تا مهم ترین پیشران ها و میزان تأثیرگذاری این پیشران ها در وضعیت به وجود آمده و درنهایت تدوین سناریوهای مطلوب در وضعیت آینده تراکم شهری در منطقه ۲ شهرداری تبریز به دست آید.که به صورت خلاصه نتایج به دست آمده چنین می باشد: از 60 عامل موثر شناسایی شده در تغییرات تراکمی شهر تبریز بااستفاده از نر م افزار میک مک 13 عامل پیشران به دست آمد،سپس با تعیین47 وضعیت های احتمالی برای این13 عامل و وارد کردن آن ها در نرم افزار سناریوویزارد،تعداد سناریوهای قوی 4 و تعداد سناریوهای ضعیف 270 و تعداد سناریوهای با سازگاری بالا11 به دست آمد که تحلیل های به دست آمده از سناریوها نشان می دهد که وضعیت آینده تغییرات تراکمی شهر تبریز با روند مطلوب در پیش خواهد بود هرچند نباید از وقوع شرایط بحرانی آینده غافل باشیم.
۲۳۴۶.

موانع سیاست گذاری اجتماعی مسکن در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر پایدار دوره ۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 113 - 131

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری اجتماعی مسکن مستاجران ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۱۳۳
در ایران بحران مسکن وجوه اجتماعی پنهان و ناکاویده بسیاری دارد. به دلیل گسیختگی سیاستی، تمهیدات و اقدام های دولت ها بیش از آنکه در راستای تأمین فراگیر و همه شمول و عدالت محور مسکن و نیز کاهش نابرابری های اجتماعی باشد، بر نابرابری های اجتماعی و فقر چندبعدی شهری به گونه نظام مند افزوده است. در این راستا، این پژوهش با هدف شناسایی موانع سیاست گذاری اجتماعی مسکن در ایران و طراحی ارتباطات این عوامل انجام شده است که از نظر هدف گذاری کاربردی و از نظر روش انجام پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی است. برای شناسایی عوامل، روش تحلیل محتوا بکار گرفته شد. در بخش مدل سازی ساختاری تفسیری، از نظرات خبره دانشگاهی صاحب نظر در حوزه مسکن از روش دلفی استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه دوبه دویی می باشد و برای اندازه گیری و ارزیابی ارزش های پرسش نامه از ملاک اعتبار صوری استفاده شده است. روابط بین عوامل با استفاده از یک روش تحلیلی نوین با عنوان مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) تعیین و به طورکلی مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است و در نهایت، نوع متغیرها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بر سایر متغیرها مشخص و خوشه بندی شدند. یافته های پژوهش نشان داد که چالش ضعف در اجرای قانون کنترل اجاره بها با مقدار قدرت نفوذ 10، بیش ترین تأثیر و عدم تعریف و تبیین مصادیق آزار و اذیت مستأجران از سوی موجران در زمینه اخلال در سکونت و عدم جرم انگاری آزار و اذیت مستأجران از سوی موجران در زمینه اجبار در جابه جایی با مقدار قدرت نفوذ 2، کم ترین تأثیر را در بین موانع سیاست گذاری اجتماعی مسکن در ایران برای اقشار کم درآمد دارند
۲۳۴۷.

ارائه مدل مؤلفه های تأثیرگذار با رویکرد قرآنی در معماری مسکن آپارتمانی معاصر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۷ 275 - 288

کلیدواژه‌ها: معماری مسکن آپارتمان معاصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۶۳
توجه به کمیت و عدم توجه به کیفیت و تهی بودن مسکن آپارتمانی از معنا، عدم ارتباط معنادار، بین فرهنگ معماری مسکن ایرانی اسلامی و معماری مسکن آپارتمانی تقلیدی، وارداتی غربی، باعث گسست هویت، پیوند معماری مسکن ایرانی اسلامی، با گذشته ی درخشان تاریخ معماری این سرزمین شد. بنابراین این پژوهش با سوءال: مؤلفه های تأثیرگذار با رویکرد قرآنی در معماری مسکن آپارتمانی معاصر کدامند؟ و با هدف ارائه مدل مؤلفه های تاثیرگذار با رویکرد قرآنی در معماری مسکن آپارتمانی معاصر تهران. انجام گردید. این تحقیق بروش کمی _کیفی (ترکیبی: Mixed Method) بصورت همزمان و در سه فاز مکمل هم انجام شد. اهم مؤلفه های تحصیل شده تاثیر گذار در معماری مسکن آپارتمانی معاصر پس از ادغام و پایش 33 مورد بود که در جدول شماره 6 بخش تاثیرگذاری زیاد آن، نشان داد: 12% مؤلفه ها در معماری مسکن آپارتمانی معاصر و 88% در معماری مسکن سنتی تاثیرگذار بوده است. و اخص مؤلفه ها که به عنوان موئلفه های نهایی (مدل) معرفی شدند با درصد اهمیت آنها به عنوان یک مدل ارزشمند اسلامی، عبارتند از: آسایش و امنیت 98%، محرمیت 96%، کرامت انسانی94%، عبودیت و بندگی 94%، حریم خصوصی 92%، ایمنی، استحکام و استواری 92%، تواضع و فروتنی 90%، عوامل زیستی پایدار 90%، خلاقیت 88%، فعالیت پذیری 82%. در بررسی تطبیقی نتایج این پژوهش و شش مقاله در خصوص مسکن مهر، مؤلفه های بدست آمده از نتایج پژوهش حاضر جامعیت مادی و معنوی کامل تری دارند. در بخش بررسی آسیب شناسی معماری مسکن آپارتمانی معاصر بعلت کم رنگ شدن و فقدان مؤلفه های تاثیرگذار ، معماری فضاهای مختلف آپارتمانی آسیب جدی دیده اند. کاربرد این پژوهش می تواند در برنامه ریزی وزارت راه و شهر سازی، وزارت کشور و شهرداری ها و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، سازمان نظام مهندسی کشور، برای کنترل، نظارت و هدایت، به عنوان الگویی برای مسکن اسلامی در شهر و روستا باشد. پیشنهاد می گردد پژوهشگران آینده همین تحقیق را بارویکرد کتاب های مقدس آسمانی دیگر در سایر نقاط جهان انجام و نتایج آن را با این پژوهش مقایسه کنند.
۲۳۴۸.

The Impacts of Afghanistan’s Imbroglio on the Interests and Connectivity of Pakistan with Central Asia(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال ۲۰ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۷۶) 220 - 236

کلیدواژه‌ها: Pakistan Central Asia Afghanistan inter-regional connectivity energy Security

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۷۶
The decades-long imbroglio in Afghanistan has negative impacts on both the domestic and foreign affairs of Pakistan. Along with other economic, political and strategic impacts, it also negatively impacts the interests and connectivity with energy-rich Central Asian Republics. The primary objective of this study is to explore the impacts of Afghanistan’s issue on Pakistan’s engagement in Central Asia. The imbroglio is impacting Pakistan's engagement with Central Asia in two ways. First, Afghanistan is located on the crossroad; all the shortest routes connecting Pakistan with Central Asia cross through its territory. Therefore, the insecurity in the country made it unconducive for any connectivity project. Trans-Afghan railway project, TAPI, TAP-500, CASA-1000, and many other projects between the two regions are still a dream. Second, the Afghan policy of Pakistan to support the Taliban was not liked by the CARs. It has also negatively impacted Pakistan's engagement with them. This study is based on the Complex Interdependence Theory, which helps to understand why, despite these problems and differences, Pakistan and CARs are cooperating and working together.
۲۳۴۹.

شبیه سازی رشد شهری با استفاده از مدل LTM و مدل سازی توان اکولوژیک به منظور سنجش تناسب اراضی برای توسعه شهری با روش WLC در چشم انداز سال 1425، مطالعه موردی: شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۶ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۳۰) 159 - 190

کلیدواژه‌ها: تغییرات کاربری اراضی مدل سازی رشد شهری مدل تبدیل اراضی (LTM) ترکیب خطی وزن دار (WLC) سناریو شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۶۶
درک دقیق الگوهای گسترش شهری با استفاده از مدل های رشد شهری به مدیریت و برنامه ریزی شهری کارآمد کمک می کند. هدف پژوهش حاضر، مدل سازی رشد بهینه شهری اصفهان با ارائه سناریوی وضع مطلوب توسعه فضایی-کالبدی آن است. محدوده موردمطالعه، پهنه محدوده و حریم شهر اصفهان به مساحت 55218 هکتار می باشد. نوع تحقیق بر مبنای هدف، «کاربردی» و از نظر ماهیت، روش و نحوه گردآوری اطلاعات، ترکیبی از روش های «تاریخی، موردی، پیمایشی، پس رویدادی و عمل نگر» است. با استفاده از طبقه بندی تصاویر ماهواره ای سنجنده TM لندست مربوط به سال های 1365، 1377 و 1395 روند پراکنش شهری و تغییرات کاربری اراضی و عوامل مؤثر بر توسعه فضایی-کالبدی شهر طی دوره 30 ساله بررسی شده است. سپس برای پیش بینی توسعه شهری اصفهان با استفاده از مدل LTM توسعه آینده برای سال 1425 موردبررسی، شبیه سازی و ارزیابی قرارگرفته است. بر اساس الگوی احتمالی مدل LTM، تغییرات کاربری اراضی در قالب «سناریوی روند» در طی سه دهه آتی (1425-1395) پیش بینی گردیده است. برای دستیابی به «سناریوی مطلوب»، مدل سازی پهنه بندی توان اکولوژیک توسعه شهری برای سال 1425 با استفاده از روش wlc ارائه شده است. نتایج حاصل از تغییرات کاربری اراضی طی دوره 1395-1365 نشان دهنده افزایش 178 درصدی اراضی ساخته شده و کاهش اراضی کشاورزی (13-%)، پوشش درختی (75-%) و مراتع (28-%) می باشد. نتایج به دست آمده از روش های پیش بینی توسعه آینده شهر اصفهان برای سال 1425 با مدل LTM نشان دهنده گسترش فضایی در سال های آتی به صورت اسپرال و تبدیل کاربری های دیگر به زمین های ساخته شده است؛ تا حدی که در سال افق، مساحت نواحی ساخته شده شهر با افزایش 33 درصد (5918 هکتار) از 17863 هکتار در سال 1395 به 23781 هکتار در سال 1425 خواهد رسید. نتایج مدل سازی پهنه بندی توان اکولوژیک توسعه شهری اصفهان به منظور شناسایی و سنجش تناسب اراضی برای توسعه در سال 1425 با استفاده از روش wlc نیز بیانگر این است که مجموع مساحت مناطق دارای تناسب های بالا و متوسط برای توسعه شهری 5712 هکتار است.
۲۳۵۰.

برآورد نیاز آبی درخت انگور کشمشی (Vitis Vinifera) در ایران در دهه های آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای طبیعی دوره ۵۵ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۲۹) 35 - 57

کلیدواژه‌ها: تغییر اقلیم نیاز آبی تبخیر –تعرق مرجع انگور ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۵۸
تغییر اقلیم یکی از مهم ترین چالش ها در آینده محسوب می شود. تحقیق حاضر در قلمرو زمانی دوره گذشته (2005-1980) و دوره آینده به صورت دوره آینده میانی (2055-2020) و دوره آینده دور (2090-2056) بر مبنای داده های واقعی ایستگاه های هواشناسی و داده های مدل های گردش عمومی جو بررسی شد. قلمرو مکانی تحقیق، کل ایران را پوشش داده است. برای دستیابی به تغییر اقلیم دوره آینده، از داده های شبیه سازی شده پنج مدل پیشنهادی (BCC-CSM1.1، MRI-CGCM3، GFDL-CM3، MIROC-ESM و GISS-E2-R) از سری مدل های CMIP5 در قالب گزارش پنجم و سناریوهای RCP تغییر اقلیم استفاده گردید. بعد از بررسی آماری خروجی مدل MRI-CGCM3 به عنوان مدل نهایی برای ارزیابی ها استفاده شد. برای اعتبار سنجی مدل ها، از روش وزن دهی استفاده شد. در دهه های آینده مقدار تبخیر – تعرق مرجع (ET0) و نیاز آبی فصل رشد انگور نسبت به دوره پایه افزایش خواهد یافت، به طوری که بر اساس سناریوی RCP8.5 در مناطق کشت انگور در دوره آینده نزدیک (2055-2020) و آینده دور (2090-2056)، به ترتیب، 31 و 98 میلی متر بر مقدار ET0 افزوده خواهد شد. مقدار نیاز آبی مراحل رشد انگور نیز در دهه های آینده افزایش خواهد یافت. بیشترین افزایش در مرحله میانی رشد انگور رخ خواهد داد. بنابراین تغییر اقلیم موجب افزایش مقدار ET0 و نیاز آبی انگور خواهد شد. در دهه های آینده بیشترین افزایش نیاز آبی در مناطق کم ارتفاع حاشیه نواحی مرتفع و کوهستانی رخ خواهد داد. مناطق مرتفع و سردسیر شمال غرب و زاگرس مرتفع از نیاز آبی کمتری نسبت به دیگر مناطق برخوردار خواهند بود.
۲۳۵۱.

بررسی موانع اشتغال زنان روستاهای مناطق در قلمرو کوچ نشینی (مورد مطالعه: روستای سوخسو هاشم در خراسان شمالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان دوره ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۸) 129 - 140

کلیدواژه‌ها: کوچ نشینی اشتغال زنان سوخسو هاشم خراسان شمالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۸
مقدمه: نقش اشتغال در پویایی زندگی انسان انکارناپذیر است و از آنجاکه روستاها نقش مهمی در توسعه کشورهای جهان سوم بازی می کنند، مهمترین زمینه برای توسعه روستایی، اشتغال زنان است. در واقع این اشتغالزایی است که از مهمترین چالش های سیاست گذاران در توسعه پایدار مناطق روستایی محسوب می شود. هدف پژوهش: هدف از این پژوهش؛ شناخت وضعیت اقتصادی و اشتغال زنان روستاهای مناطق کوچ نشین خراسان شمالی و شناخت عوامل مؤثر بر بهبود اشتغال آنان می باشد. روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش ، توصیفی- تحلیلی می باشد. از نظر روش گردآوری اطلاعات، از مصاحبه و ارزیابی مشارکت روستایی ( PRA) و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون های آمار استنباطی (آزمون تی- تک نمونه ای) و توصیفی (میانگین) استفاده شده است. قلمروجغرافیایی پژوهش: مورد مطالعه این پژوهش، روستای سوخسو هاشم در منطقه مرزی شمال استان خراسان شمالی، شهرستان راز و جرگلان می باشد. نمونه گیری این پژوهش از نوع گلوله برفی است و سعی شد با این روش، تمام زنان کارآفرین، متخصص و یا علاقمند به اشتغالزایی (68 نفر) شناسایی و مورد مصاحبه قرار گیرند. یافته ها و بحث: طبق مطالعات پژوهش، در بعد اقتصادی-مالی، روستای سوخسوهاشم بیشترین مشکل را در خصوص اشتغال زنان داراست و این مشکل را در بعد اجتماعی-فرهنگی، به خوبی شاهدیم. در بعد فردی، مانع عمده ای مشاهده نمی شود و در بعد نهادی-قانونی، شاهد عدم هماهنگی بین اداری و نهادی هستیم. نتایج: براساس مزیت ها و محدویت های روستایی، راهبردهایی مثل تسهیلگری و آموزش ، ایجاد بازارچه ها و روستابازارها، تسهیل روند ادارای اخذ مجوزهای مشاغل، پوشش بیمه ای مناسب، ایجاد صندوق های اعتباری خرد و ترویج فرهنگ کار و تلاش پیشنهاد می گردد.
۲۳۵۲.

تاثیر ساختار نظام بین الملل پسا جنگ سرد بر توسعه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۵۷) 26 - 45

کلیدواژه‌ها: نظام بین الملل جنگ سرد توسعه اقتصادی اقتصاد توسعه درون زا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۸
توسعه اقتصادی را می توان هدف اصلی و نهایی کشورهای مختلف برشمرد. اهمیت این مقوله به حدی است که کشورهای مختلف با استفاده از راهبردهای مختلف و همچنین ابزارهایی که در اختیار دارند، سعی دارند به توسعه دست یابند. جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که بعد از فروپاشی شوروی، توسعه اقتصادی را به عنوان یکی از اولویتهای مهم خود قرار داد. در این راستا، سوال اصلی مقاله ی حاضر این است که ساختار نظام بین الملل چه تاثیری بر فرآیند توسعه در ایران داشته است؟ که این فرضیه مطرح شده است که ساختار نظام بین الملل زمینه ساز حرکت ایران به سمت توسعه درون زا مبتنی بر رویکرد اولویتهای داخلی در توسعه و پیشرفت شده است و در آن توجه به اقتصاد دانش بنیان، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و همچنین انسجام و اجماع نخبگان در سطوح مختلف جامعه مورد توجه است . نتایج مقاله نشان می دهد که پس از جنگ سرد، جمهوری اسلامی ایران یک رویکرد تقابلی با نظام بین الملل را از خود نشان دهد. در نتیجه ی این امر، تحریم های مختلفی از سوی آمریکا، اروپا و سازمان های مختلف بین المللی شکل گرفت که باعث شد روند توسعه اقتصادی در کشور تضعیف شود. جمهوری اسلامی ایران در جهت مقابله با این تحریم ها، توسعه درون زا را در دستور کار خود قرار داد. نوع روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای می باشد.
۲۳۵۳.

موانع کلیدی رشد تولید زعفران در روستاهای شهرستان قائنات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای اقتصادی دوره ۵ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۱۸ 17 - 31

کلیدواژه‌ها: تولید زعفران محدودیت تولید روش خاکستری (GRA ) شهرستان قائنات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۵
زعفران به عنوان یکی از محصولات بخش کشاورزی که از یک سو انطباق حداکثری با شرایط اقلیمی و ظرفیت منابع آب ایران و از سوی دیگر، نقش مهمی در ارزآوری و بالابردن توان صادراتی کشور در گروه کالاهای غیرنفتی دارد، محصولی راهبردی به شمار می رود. با توجه به اینکه درآمدزایی آن برای خانوارهای بهره بردار نیز قابل توجه و بی بدیل است، یک محصول کلیدی برای اقتصاد نواحی روستایی به شمار می رود. در استان خراسان جنوبی، منطقه شرقی کشور که از کانون های مهم تولید این محصول به شمار می رود، شناخت و بررسی موانع کلیدی رشد تولید زعفران در روستاهای آن، یک ضرورت مطالعاتی است. بنابراین در این پژوهش با توجه به محدودیت ها و موانع تولید محصول زعفران به بررسی موانع کلیدی رشد تولید زعفران در روستاهای شهرستان قائنات پرداخته می شود. قلمرو جغرافیایی شهرستان قائنات به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب شد که با 40 نفر از خبرگان و کارشناسان آن با روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه اقدام به جمع آوری داده ها شد. برای تحلیل داده ها از تکنیک تحلیل خاکستری (GRA) استفاده شد. در نهایت نتایج رتبه بندی موانع کلیدی رشد تولید زعفران در روستاهای شهرستان قائنات حاکی از آن است که عامل اقتصادی در اولویت نخست با وزن 0/71 و عوامل سیاسی، فنی، مدیریتی، حمایتی و فردی با وزن های 0/63، 0/54، 0/52، 0/41 و 0/36 در رتبه های دو تا ششم قرار گرفته اند. پیشنهاد می گردد که دولت با تنظیم سیاست هایی در زمینه محدود سازی دست دلالان، تسهیل دسترسی بهره برداران به نهاده های تولید و کمک به بازاریابی داخلی و خارجی محصول، کشاورزان منطقه را ترغیب به کشت زعفران نماید.
۲۳۵۴.

ارزیابی نقش پلتفرم های رودخانه ای بر تغییر سطح ایستابی آب های زیرزمینی شرق استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی سال ۵ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۹) 1 - 22

کلیدواژه‌ها: آب زیرزمینی الگوی رودخانه ای ژئومورفولوژی پتانسیل یابی استان گیلان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۱۱
ارتباط تنگاتنگی بین سفره های آب های زیرزمینی و لند فرم های ژئومورفولوژی و به خصوص رودخانه ای وجود دارد. با گسترش ارتباط میان علم ژئومورفولوژی در غالب نظریات هیدرو ژئومورفولوژی، توجه به ابعاد مختلف نقش لند فرم ها در پتانسیل آب زیرزمینی مورد اهمیت قرار گرفت و توسعه این تفکر باعث شد تا دستیابی به آب زیرزمین از روی بعضی شاخص ها و نشانگرهای ژئومورفولوژی تا حدود زیادی آسان گردد. یکی از اشکال بسیار شاخص در محدوده دشت ها که تغییرات آن می تواند بر روی سطح آب های زیرزمینی تأثیر بگذارد، الگو رودخانه ها است.  در پژوهش حاضر الگوی مورفولوژی و همچنین طول، مساحت و ارتفاع 31 رودخانه بخش مرکزی و شرقی گیلان محاسبه و تأثیر آنها بر روی سطح آب های زیرزمین مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست 8 محدوده مخروط افکنه و رودخانه های اصلی تعیین گردید و ضریب سینوسیته تعیین و رودخانه به چهار الگوی مستقیم، سینوسی، پیچان رودی و پیچان رودی شدید تقسیم بندی شد. در ادامه نقشه آب های زیرزمینی منطقه تهیه شد و با همپوشانی آن با الگوی رودخانه تأثیرگذاری الگوی رودخانه بر تغییرات سطح ایستابی آب زیرزمینی موردبررسی قرار گرفت و با استفاده از روش ها و آزمون های آماری سلسه مراتبی و پارامتریک و نا پارامتریک مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.  نتایج نشان داد که در پهنه های مکانی تفکیک شده ازنظر تغییرات پلتفرمی و الگویی، هرچقدر میزان سینوسیته، طول رودخانه و مساحت محدوده اثر رودخانه بیشتر باشد. پتانسیل آب زیرزمینی مناسب تر بوده و سطح ایستابی به سطح زمین نزدیک تر است. همچنین نتایج آنالیزهای آماری نشان داد رابطه ضریب سینوسیته رودخانه با عمق آب زیرزمین به صورت خطی و غیر تصادفی بوده و عمق سطح ایستابی آب زیرزمینی  با حرکت از سمت الگوی مستقیم به سمت الگوی پیچان رودی شدید، کاهش پیدا می کند.
۲۳۵۵.

بررسی اثرگذاری مولفه های زیرساخت های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر رضایت گردشگران (نمونه موردی: شهر سبزوار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال ۱۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۶۲) 77 - 97

کلیدواژه‌ها: زیرساخت اقتصادی زیرساخت فرهنگی زیرساخت اجتماعی شهرسبزوار رضایت گردشگر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۸۰
گردشگری یکی از پدیده های اجتماعی و اقتصادی به شمار رفته که با آثار فرهنگی، سیاسی و محیطی که به همراه داشته ، به صورت پدیده ای فراگیر و جهانی در آمده است. زیرساخت های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی محرک هایی به شمار می آیند که با تقویت و توجه به آن ها می توان در جهت احیای پهنه های مستعد گردشگری در شهرها و ایجاد منافع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی گام های مؤثری را برداشت.هدف اصلی شناخت تأثیر زیرساخت های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بر رضایت گردشگران در شهر سبزوار است. به لحاظ ماهیت موضوع و اهداف تحقیق "توصیفی-تحلیلی" و ازلحاظ هدف توسعه ای-کاربردی می باشد. جامعه آماری شامل گردشگران شهر سبزوار در سال 1400 است که بر اساس آمار سازمان گردشگری شامل 1320 نفر و حجم نمونه که با فرمول کوکران 300 نفر از گردشگران محاسبه شده که به صورت تصادفی مورد پرسش قرار گرفتند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری، تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی با نرم افزارهای تحلیل آماری spss و amos استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که در تحلیل عامل اکتشافی، رضایت گردشگران مبتنی بر کیفیت سرمایه اجتماعی و تاریخی از اثرگذارترین عامل بر رضایت گردشگران شناخته شده است. زیرساخت اجتماعی مؤلفه های مشارکت و همبستگی، تسهیلات و امکانات اجتماعی، امنیت و برنامه های اجتماعی می توانند بر رضایت گردشگران اثرگذار و در زیرساخت اقتصادی مولفه های اثرگذار شامل خدمات و سرمایه انسانی، تسهیلات و امکانات اقتصادی و برنامه های اقتصادی گردشگرمحور در نظر گرفته شده و در بعد زیرساخت فرهنگی مولفه های اثرگذار شامل فرهنگ ها و سنت ها، تسهیلات و امکانات فرهنگی و برنامه ها و خدمات فرهنگی است.
۲۳۵۶.

تهدید زیست محیطی و امنیت جامعه در ایران امروز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال ۹ بهار ۱۴۰۳ شماره ۳۳ 1 - 24

کلیدواژه‌ها: محیط زیست تهدیدات زیست محیطی مهاجرت امنیت جامعه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۳
محیط زیست به مثابه ی ساحت زندگانی بشر، بسترِ بالندگی انسان، بر این کره ی خاکی را میسر نموده است؛ لیکن محیط طبیعی بر اثر کنش های انسانی و زیاده خواهی آن، با چالش های گوناگونی روبرو گشته است. هر چند سالیان زیادی از طرح مشکله های زیست محیطی در ادبیات امنیتی نمی گذرد لکن امروزه اهمیت تهدیدات ناشی از محیط زیست و تاثیرات آن بر امنیت در سطوح فردی، جامعه ای و ملی برکسی پوشیده نیست. بروز این تهدیدات بسترساز اشاعه ی آن به دیگر نقاط کره ی زمین است. به بیان بهتر، تهدیداتی از این جنس گریبان گیر مکان و دولت خاصی نخواهد بود. از همین رو ایران نه تنها از این امر مستثنی نبوده بلکه همواره با چنین تهدیداتی دست به گریبان بوده است. درحقیقت تخریب محیط زیست طی سالیان گذشته در پهنه ی جغرافیایی کشورمان روبه فزونی نهاده و در قد و قامت بحران نمود یافته است. مقاله ی حاضر با هدف واکاوی پیامدهای تهدیدات زیست محیطی بر امنیت جامعه ای، در پی پاسخ به این پرسش است که تهدیدات زیست محیطی چه تاثیری بر امنیت جامعه ای ایران برجای می گذارند؟ در پاسخ، این فرض اساس کار قرار گرفته است که به نظر می رسد در ایران امروز، تهدیدات زیست محیطی و پیامدهای منبعث از آن همچون مساله مهاجرت، با به چالش کشیدن هویت افراد و گروه های اجتماعی، امنیت جامعه ای ایران را با مخاطره روبرو می سازد. انگاره ای که یافته های پژوهش بر تحقق آن در جامعه ی ایرانی صحّه می گذارد. برای بررسی موضوع، ضمن استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از چارچوب نظری امنیت جامعه ای، به اسناد و منابع کتابخانه ای مرتبط رجوع شده است.
۲۳۵۷.

مکان یابی روستاهای مستعد توسعه گردشگری کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان سمیرم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۵۴) 1 - 30

کلیدواژه‌ها: گردشگری کشاورزی تعیین منطقه مستعد گردشگری کشاورزی مناطق روستایی تحلیل سلسله مراتبی فازی شهرستان سمیرم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۱۶
امروزه به گردشگری کشاورزی به عنوان فرصتی برای توسعه منطقه های روستایی توجه شده است. برای توسعه گردشگری کشاورزی پایدار شناسایی و اولویت بندی روستاهای مستعد به منظور توسعه این نوع فعالیت ضروری است. هدف از پژوهش حاضر مکان یابی روستاهای مناسب توسعه ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﮐﺸﺎورزی در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن سمیرم است. روش ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ-ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و به شیوه پیمایشی است. ﺟﺎﻣﻌه آﻣﺎری پژوهش کارشناسان و کشاورزان است. در این پژوهش ﺑﺮای ﺟﻤﻊآوری اﻃﻼﻋﺎت از پرسشنامه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه است. بدین صورت که شاخص های مناسب ابتدا با نظرخواهی از 15 نفر از خبرگان و با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی و نرم افزار Super Decicion شناسایی و سپس پهنه مستعد و روستاهای مستعد با استفاده از شاخص های مکانی از طریق نرم افزار ARCGIS و روش هم پوشانی فازی برای توسعه گردشگری کشاورزی تعیین و در نهایت، بر اساس تعداد جمعیت 14 روستای مستعد برای توسعه گردشگری کشاورزی انتخاب شد. در مرحله بعد ظرفیت اجتماعی جامعه محلی در روستاهای شناسایی شده سنجیده شد. حجم نمونه پژوهش 326 نفر است. برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ها با نرم افزار SPSS انجام شد. در نهایت، با استفاده از مدل TOPSIS روستاها بر اساس تمامی شاخص های ظرفیت کشاورزی، منابع طبیعی و گردشگری، زیرساخت های گردشگری و ظرفیت اجتماعی جامعه محلی مؤثر بر توسعه گردشگری کشاورزی رتبه بندی شد. سه روستای علی آباد، دنگزلو و خفر بیشترین توانمندی را برای توسعه گردشگری کشاورزی دارند. نتایج نشان داد که برنامه ریزان باید تمام عوامل شامل ظرفیت کشاورزی، منابع طبیعی، جاذبه های گردشگری، زیرساخت ها و ظرفیت اجتماعی جامعه محلی را برای شناسایی روستاهای مناسب گردشگری کشاورزی در نظر بگیرند.
۲۳۵۸.

تأثیر حس تعلق بر مشارکت شهروندان در بافت های کهن و تاریخی، مطالعه موردی: محله مقصودیه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۲ 117 - 135

کلیدواژه‌ها: حس تعلق مشارکت شهروندان محله مقصودیه بافت کهن هویت حس مکان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۰۶
رشد شهرهای بزرگ در کشورهای درحال توسعه یکی از معضلات اصلی می باشد و بسیاری از این کشورها سیاست هایی را برای کاهش مهاجرت به شهرها، از جمله بهبود کیفیت زندگی در مناطق روستایی و شهرهای فرعی تدوین کرده اند. شهر تبریز نیز به عنوان یکی از کلان شهرهای ایران از این قاعده مستثنا نمی باشد. در پی این مهاجرت، ترکیب سنی، جنسی، قومی و... افراد در شهر تبریز به خصوص در بافت های قدیمی دستخوش تغییر شده است که این تغییر مشخصاً می تواند بر روی کیفیت هایی از جمله هویت، حس مکان، حس تعلق، خاطره جمعی و... اثرگذار باشد. لذا ازاین رو هدف این پژوهش پرداختن به رابطه بین متغیرهای حس تعلق با مشارکت شهروندان با توجه به فرهنگ و سنت خاص شهر تبریز می باشد. سایت محله مقصودیه از شهر تبریز که یکی از بافت های قدیمی و سنتی شهر تبریز می باشد، به عنوان نمونه موردی انتخاب شده و به مشاهدات میدانی و همچنین به توزیع پرسشنامه میان ساکنین آن ها پرداخته شده است. نتایج تحقیق پس از تحلیل پرسشنامه ها در محیط SPSS نشان دهنده آن است که رابطه معنی دار مثبت و قوی بین احساس تعلق و مشارکت شهروندی وجود دارد. سایر متغیرهای زمینه ای که در این تحقیق مورد ارزیابی قرارگرفته اند شامل سن، وضعیت شغلی و تحصیلات افراد است که پس از تحلیل پرسشنامه ها، نتایج به دست آمده نشان می دهد که بین این متغیرها و مشارکت شهروندان رابطه معناداری وجود دارد.
۲۳۵۹.

شناسایی عوامل آمایشی مؤثر بر مکان یابی واحدهای دانشگاه (مورد مطالعه: دانشگاه جامع فرهنگیان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین دوره ۲۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 401 - 418

کلیدواژه‌ها: آمایش سرزمین مکان یابی فضاهای آموزشی دانشگاه فرهنگیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۶۶
با توجه به تبدیل شدن آمایش سرزمین به یک راه حل بی همتا جهت توسعه پایدار در عصر جدید، یکی از پیچیده ترین و مهم ترین موارد کاربرد آن مکان یابی فضاهای با کاربری آموزشی و دانشگاهی است که نیازمند توجه دقیق و بررسی جامع در ابعاد و نوع فضای مورد نیاز است. با توجه به نیاز نظام آموزشی به تربیت معلم،  تعیین و توزیع بهینه واحدهای دانشگاه فرهنگیان از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل آمایشی مؤثر بر مکان یابی واحدهای دانشگاه در دانشگاه جامع فرهنگیان است. در این پژوهش کمی و کاربردی از روش توصیفی از نوع تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش کلیه استادان عضو هیئت علمی دانشگاه صاحب نظر در زمینه موضوع و آشنا با دانشگاه فرهنگیان در سراسر کشور بودند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از جدول مورگان 72 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی آن با استفاده از روش محتوایی و روایی سازه مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ تأیید شد. نتایج نشان داد عوامل آمایشی مؤثر بر مکان یابی واحدهای دانشگاه فرهنگیان عبارت اند از عوامل محیطی (6 شاخص)، دسترسی (8 شاخص)، امکانات (5 شاخص)، طبیعی (5 شاخص)، فرهنگی و اجتماعی (5 شاخص)، و عامل اقتصادی (4 شاخص). مکان یابی فضاهای آموزشی به دلیل اهمیت مجاورت با کاربری های متجانس و عدم مجاورت با کاربری های نامتجانس باید با دقت فراوان انجام شود و همچنین توجه به همه شرایط محیطی، طبیعی، جغرافیایی، اجتماعی، و همه ظرفیت ها و توانمند ی های ذاتی و اکتسابی یک مکان ضرورت دارد.
۲۳۶۰.

بررسی زمانی-مکانی تبخیر و تعرق در بخش جنوبی حوضه آبریز رودخانه ارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۷۴ ۲۳-۱

کلیدواژه‌ها: تبخیر و تعرق سامانه FLDAS مدل Noah حوضه آبریز رودخانه ارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۸۷
در این مطالعه، تغییرات زمانی-مکانی تبخیر و تعرق (ET) در بخش جنوبی حوضه آبریز رودخانه ارس مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، از داده های شبکه بندی شده ET مدل FLDAS Noah با تفکیک افقی 1/0*1/0 درجه برای یک دوره 38 ساله (2019-1982) استفاده شد. پس از اعتبارسنجی داده ها، ابتدا مقادیر متوسط سالانه ET برای منطقه تعیین گردید. سپس توزیع ماهانه و فصلی پارامتر به شکل فضایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در ادامه وردایی ها و ناهنجاری های سال به سال ET ارزیابی شد. همچنین پراکندگی فضایی فراوانی وقوع ET با لحاظ نمودن آستانه های مطلق 50، ،80، 100 و 120 میلی متر برای حوضه ارس بررسی شد. نتایج بیانگر آن است که ET سالانه در شرق حوضه بالاتر از غرب حوضه می باشد. در مقیاس فصلی، به ترتیب فصل بهار و تابستان بیش ترین مقادیر ET را به خود اختصاص داده اند. در مقیاس ماهانه، ماه های می ژوئن، آوریل و مارس دارای بیش ترین مقادیر ET بوده اند. در مقابل، ماه های فصل پاییز و زمستان پایین ترین مقادیر متوسط ET را به خود اختصاص داده اند. همچنین کل حوضه در طول دوره مطالعه، سه دوره مشخص از تغییرات ET را تجربه نموده است که در بخش های شرقی و غربی حوضه، علیرغم رفتار مشابه در دوره های دوم و سوم، تفاوت برجسته ای در دوره اول ملاحظه گردید. یافته ها همچنین حاکی از وجود ناهنجاری مثبت بعد از سال 2002 در کل حوضه است که بالاترین مقادیر آن در سال 2018 در غرب حوضه بوقوع پیوسته است. بررسی فراوانی وقوع آستانه های مطلق ET بر روی حوضه، نشان دهنده دفعات بالای وقوع ET در تمامی آستانه ها در شرق حوضه می باشد. بررسی قریب 4 دهه مقادیر ET در حوضه رود ارس، بیانگر افزایش مقادیر ET در طی دو دهه اخیر بر روی کل حوضه بوده که می توان آن را ناشی از وقوع پدیده گرمایش جهانی دانست.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان