فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۵۲۱ تا ۱٬۵۴۰ مورد از کل ۵٬۶۴۵ مورد.
حوزههای تخصصی:
شاهنامه به عنوان شاهکار بزرگ ادبی و سند هویّت ملّی به محض انتشار، به رغم موانع و مشکلات، در زندگی مردم راه یافته است. پس از آن، مردم در هر دوره ای متناسب با امکانات و شیوه های زندگی، شکل و قالب خاص برای تداوم شاهنامه برگزیده اند از جمله نقالی و شاهنامه خوانی. این شکل مشهور و کهن با همه ارزشمندی اش، در عصر ما آهسته آهسته جایش را به قالب های دراماتی نوین بخشیده است. بیان هنری و جنبه های دراماتیک شاهنامه نیز به هنرمندان این امکان را داده است که داستان های آن را به گونه های دیگر هنری از جمله نمایشنامه تبدیل کنند. به منظور تبیین ارزش و جایگاه جنبه نمایشی شاهنامه، پنج نمایشنامه مقتبس از داستان سیاوش را برگزیده ایم. برای شناخت، تفکیک و روشنگری در تعیین نقاط ضعف و قوتِ نمایشنامه ها از تقسیم بندی واگنر در شناسایی انواع اقتباس استفاده کرده ایم. این بررسی نشان می دهد نویسندگان نمایشنامه، بیشتر به اقتباس تفسیری متمایل هستند و روی آوردن به اقتباس های قیاسی و جابه جایی، بیشتر مبتنی بر نوگرایی است تا توجه به مخاطبان عمومی.
همسانی مضامین ِحکایات و افسانه های اندرزی «ازوپ» با آثار سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ازوپ، افسانه پردازی است که نام او با حکایات ِاخلاقی حیوانات عجین شده و به عنوان پدر فابل در غرب شناخته شده است. گرچه از زندگی او اطلاع دقیقی در دست نیست اما حکایات باقی مانده از او هم چنان مورد توجه همگان است.
اغلب ۲۰۸ حکایت تعلیمی از افسانه های ازوپ در زمره فابل (= تمثیل حیوانی) قرار دارند که در آن ها هر حیوان، مثل یک تیپ از مردم است. افسانه های ازوپ مربوط به حدود قرن ششم قبل از میلاد است. شخصیت های حکایات ازوپ را حیوانات، گیاهان، انسان ها و خدایان تشکیل می دهد. به طور معمول، در پایان بیشتر این حکایات که نقش پردازان عمده آن حیوانات هستند، پندهایی بیان می شود. برخی از مضامین و محتوای آثار سعدی عیناً در افسانه های ازوپ دیده شده یا قابل تطبیق با کلمات و عبارات وی است. این می تواند از باب «توارد» یا «تأثیر و تأثر» باشد. از آن جا که فضایل و رذایل اخلاقی ریشه در ذات انسان دارد و تقریباً در تمام فرهنگ ها و زبان ها، مورد پذیرش همگان است، بسیاری از مفاهیمی که در افسانه های ازوپ آموزش داده شده در آثار سعدی هم به آن پرداخته شده است. مضامین ِآثار سعدی هم چون افسانه های ازوپ فضایل و رذایل اخلاقی را شامل می شود. در مجموع از میان حکایت های ازوپ، ۳۹ حکایتِ آن با بن مایه های شعر سعدی همسانی دارد و قابل تطبیق است. هدف مقاله حاضر بررسی و تحلیلِ حکایت های ازوپ با مضامین و درونمایه مشابه درعبارات و اشعار سعدی است.
بررسی حرکت و تقابل در حکایت شیخ صنعان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزههای تخصصی:
حکایت شیخ صنعان طولانی ترین و معروف ترین حکایت منظومه منطق الطیر عطار است که تاکنون تحلیل ها و مطالعات فراوانی از جنبه های مختلف درباره آن صورت گرفته است. در این مقاله، حرکت و تقابل در حکایت شیخ صنعان بررسی شده است. در بررسی حرکت، از منظر بیرونی و درونی به این مؤلفه توجه شده است. طبق نتایج بررسی حرکات بیرونی از کعبه به روم و بالعکس صورت گرفته و حرکات درونی از دینداری به عشق ورزی و از عشق ورزی به دینداری توأم با معرفت روی داده است. در مبحث تقابل نیز تقابل اعتقادی، تقابل شخصیت ها، مکان ها، خواب ها، زن و مرد و زهد و معرفت بررسی شده است که بر این اساس کفر شیخ و دختر ترسا و دینداری شان تقابل درونی و تقابل خود شخصیت ها با یکدیگر تقابل بیرونی به شمار می رود. در بررسی این دو مؤلفه، به مصادیق آن ها در ابیات توجه شده و به عنوان شاهد مثال از آن ها استفاده شده است.
مقاله به زبان فرانسه: واقع گرایی و شاعرانگی در نوشتار آسیه جبار از جنگ در رمان فرزندان جهان جدید (Réalité et poéticité à travers l’écriture djebarienne de la guerre dans Les Enfants du nouveau monde)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از مؤثرترین رمان های جنگ الجزایر فرزندان جهان جدید می باشد که توسط آسیه جبار به رشته تحریر درآمده است. آسیه جبار در این اثر تصویری ملموس از زندگی ملت الجزایر در طول دوران جنگ ارائه می کند، و همچنین تلاش دارد تأثیرات عمیق جنگ را بر زندگی اقشار مختلف جامعه الجزایر نشان دهد. علاوه بر این، نویسنده رمان، ضمن تشریح سرنوشت شخصیت های متعدد داستان، و نگارش گفتگوهایی که بین آنان جریان دارد، تنوع و بعضا تقابل دیدگاه های مردم را در خصوص این جنگ منعکس می کند. این مقاله ابتدا ضمن اتخاد رویکردی روایی، به توصیف و تحلیل چگونگی نمودار شدن مسئله جنگ در نگارش ادبی، آسیه جبار می پردازد، و نشان میدهد این نویسنده مبدع سبک خاصی از نوشتار جنگ بوده، که خاصیتی بین رئالیسم و فیکسیونالیسم دارد. سپس، با رویکرد نقد جامعه شناختی، به تشریح ایدئولوژی آسیه جبار در خصوص جنگ پرداخته و اینگونه استنباط می کند که نویسنده به دور از مشروعیت بخشیدن به هرگونه جنگ و خونریزی، و یا مقدس و اسطوره ای دانستن جنگ آزادسازی الجزایر، به لزوم دفاع و مبارزه برای استقلال معتقد بوده است و ساختار و محتوای رمان وی نیز بازتابدهنده و محصول چنین بینشی میباشد.
ایجاز و صنایع ادبی، زیربنای کاریکلماتور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
از دیرباز، رویکرد به ایجاز، به پیدایش کوتاه نوشته های بسیاری در ادبیاتِ قدیم منجر شده است. در ادبیات معاصر، در تداومِ همین رویکرد و نیز تحتِ تأثیرِ عوامل اجتماعی و ادبیِ گوناگون، توجه و اقبالِ شایانی به ایجاز در کلام شده است و ایجاز در کلام به گرایشِ روزافزون به کوتاه نوشته ها و کوتاه سروده ها انجامیده است. از سویی دیگر، بخشِ عظیمی از صنایعِ ادبی در ادبیاتِ قدیم، علاوه بر زیربنای زیبایی شناسانه، روی در ایجاز داشته و با اقتصاد واژگان در پیوندی تام بوده است. «کاریکلماتور» از معدود متونِ ایجازی است که علاوه بر رویکرد صرفه جویی در واژگان، بر مبنای صنایعِ ادبی، که خود روی در ایجاز دارند، بنا شده است و به این طریق از دو شیوه ایجادِ ایجاز استفاده کرده تا علاوه بر موجز بودن وجهه هنری یک اثرِ ادبی را نیز از دست ندهد؛ وجهه ای که در اغلبِ کوتاه نگاشته ها وجود ندارد.
بررسی و تحلیل مفاخره های صوفیانه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
عرفان و تصوف اسلامی از بدو پیدایش محملی آرام برای رشد اندیشه ها، سخنان و آیین های فراوانی بوده است. اکثر پیروان این مکتب دینی – اجتماعی تلاش فراوانی در تصفیه درون داشته اند و دیگران را برای خودسازی به شیوه خود دعوت کرده اند. در کنار باورهای دینی و اخلاقی، ابتکارات فکری و رفتاری نیز در بین صوفیان دیده می شود که در جوامع اسلامی مسبوق به سابقه نیست و خود بدان مستحسنات می گویند؛ از جمله این ابتکارات می توان به مفاخرات اشاره کرد. هرچند از منش و روش فکری اهل خرقه، تفاخر به دور از انتظار می نماید؛ اما متون و تذکره های صوفیانه، سرشار از این نوع سخنان است که قدری غریب است. این تحقیق بر آن است تا ضمن جمع آوری مفاخره های صوفیانه از تذکره های مهم و مختلف در سده های متوالی، به دسته بندی موضوعی و تحلیل محتوایی آن بپردازد.
داستان هوسباز پُلی برای رسیدن به بوف کور
منبع:
مطالعات داستانی سال سوم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۹)
41 - 53
حوزههای تخصصی:
داستان هوسباز و بوف کور از جمله آثاری هستند که صادق هدایت در هند نوشته است. هدایت در سال 1315 به دعوت «شین پرتو» وارد بمبئی شد و در آپارتمان وی اقامت گزید. او در این شهر ابتدا داستان کوتاه هوسباز را نوشت و سپس آن را گسترش داد و از روی آن، رمان بوف کور را نوشته و منتشر ساخت. هر دو داستان در همان سال 1315 در بمبئی منتشر شدند. اهمیت این دو داستان و شباهت های کم نظیر ساختاری و محتوایی میان آن دو نویسندگان را بر آن داشت تا با رویکرد تحلیلی- تطبیقی به واکاوی این دو اثر بپردازند. از نتایج تحقیق برمی آید که دو داستان یادشده هم از نظر انتقادی یا بدبینانه به زندگی و گرایش شدید به انزوا و مرگ اندیشی و هم از نظر ساختاری و روایت گری بسیار به یکدیگر شبیه هستند. مقاله حاضر تلاش دارد تا همانندی های هر دو داستان را با دلایل و شواهد بررسی و تحلیل کند.
نقد و تحلیل کارکرد ردیف در شعر سیمین بهبهانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزههای تخصصی:
ردیف از ویژگی های بارز اشعار فارسی، به خصوص غزل است؛ به گونه ای که اکثر شاعران غزل سرا از ردیف به طرزی ویژه بهره برده اند و کمتر شعر موفقی را می توان یافت که ردیف نداشته باشد. حال باید روشن شود که این ردیف چه زیبایی ها و کارکردهایی دارد که حتی شاعران معاصر ما بدان گرایش دارند و برای نمونه، حدود هشتاد درصد اشعار سیمین بهبهانی مردّف است. ردیف مانند قافیه، شعر را آهنگین می کند و سطح زیبایی آن را بالا می برد و در تکوین موسیقی کناری مؤثر است. به نظر می رسد که سیمین بهبهانی تحت تأثیر شاعران سبک عراقی، رویکردی با بسامد بالا به ردیف داشته است. در پژوهش پیش رو کوشیده ایم با بازخوانی دقیق اشعار سیمین بهبهانی و بهره گیری از شیوه استقرایی و تحلیل محتوا، کارکردهای مختلف زبانی، ادبی و معنایی ردیف را در این اشعار بنمایانیم و تشریح کنیم، که چنین تلاشی می تواند درآمدی بر تحلیل زبان، جوهره ادبی وشاخصه های فکری شعر سیمین بهبهانی باشد.
بررسی تطبیقی ساختار ترامتنی نمایشنامه های «لیلی و مجنون» و «مجنون لیلی»(مقاله علمی وزارت علوم)
تاثیرگذاری زاویه دید بر شبکه های ارتباطی در ادبیات داستانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزههای تخصصی:
روایت شنو (مخاطب) از عناصر لاینفک هر متن روایی (داستان) است. در بسیاری از روایت ها فقط یک روایت شنو وجود دارد، اما روایت های بسیاری نیز وجود دارند که روایت شنوهای آن ها بی شمار است. نکته جالبی که ما را به انجام این پژوهش برانگیخت، جنبه های متمایز کننده راوی از روایت شنو با تکیه بر زاویه های دید در ادبیات داستانی است. بسته به زاویه دید داستان بین راوی و روایت شنو از جهات اخلاقی، عقلانی، عاطفی، جسمانی و اجتماعی تفاوت وجود دارد. به عنوان مثال در داستان مسخ روایت شنو بر خلاف راوی هرگز به حشره ای غول آسا تبدیل نمی گردد (تمایزجسمانی)، در رمان «سقوط» به قلم آلبرکامو همگام با سیر روایت همدلی راوی با روایت شنو کمتر می شود، همچنان که هر خواننده ای (روایت شنو) از سنگ دلی راوی «بچه مردم» به خشم می آید (تمایز عاطفی). «بنیاجی» راوی رمان خشم و هیاهوی فاکنر در مقابل روایت شنوِ داستان از عقل سلیم برخوردار نیست (تمایز عقلانی). پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای با شاهد مثال هایی محدود (اما دقیق) به بررسی تاثیر زاویه دید بر شبکه های ارتباطی راوی، روایت شنو، کنشگران و عناصر تمایزدهنده آنها می پردازد. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که در زاویه دید اول شخص، دایره کنش های ارتباطی بین راوی و روایت شنو بیشتر از گونه زاویه دید سوم شخص است.
آموزه های تعلیمی مثنوی مولوی در حوزه آسیب های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اثر ادبی تعلیمی، اثری است که دانشی (چه عملی و چه نظری) را برای خواننده تشریح کند یا مسایل اخلاقی، مذهبی و فلسفی را به شکل ادبی عرضه دارد. مثنوی معنوی نمونه بارز ادبیات عرفانی علیمی است که در آن، مولانا به بهترین شکل و در قالب تمثیل و حکایات تعلیمی، آموزه های اخلاقی و عرفانی را به مخاطبانش آموزش می دهد. در این مقاله، برخی از نکات تعلیمی مثنوی و تأثیرگذاری آن بر شنونده و کارکرد آن در حوزه آسیب های اجتماعی بررسی می شود تا دریابیم مولوی چگونه از آموزه های مبتنی بر تجربیات ارزشمند خود برای تعلیم و تربیت بهره برده است و چگونه می توان از این آموزه ها در کاهش و ترمیم آسیب های اجتماعی در دنیای معاصر استفاده کرد. یافته های این تحقیق نشان می دهد مولوی عرفان را امری اجتماعی می داند و آموزه های عرفانی وی کاملاً در حوزه اجتماعی است و می توان با به کارگیری آنها از بسیاری از آسیب های اجتماعی جلوگیری کرد.