درخت حوزه‌های تخصصی

نظام هاى اطلاعات در سیستم عرضه ى سلامت با گردآورى، تحلیل و انتشار داده ها، زمینه استفاده از اطلاعات به منظور بهبود و ارتقاى سلامت جامعه را فراهم مى سازند. این مطالعه براى ارزشیابى وضعیت نظام اطلاعات سلامت از دیدگاه مدیران و ارائه دهندگان خدمات سلامت طراحى شده است. روش بررسی: مطالعه توصیفی- مقطعى بوده و در سال 1383 انجام شد. ابتدا نظرات مدیران و کارشناسان برنامه هاى سلامت در مراکز آموزش درمانى، بیمارستان هاى عمومى، مراکز بهداشت شهرستان، ستاد معاونت و دانشکده ى پزشکى از طریق پرسشنامه جمع آورى و داده هاى حاصله با استفاده از نرم افزار spss 12 تحلیل شد. یافته ها: از دیدگاه مدیران و کارشناسان، برنامه ریزى و تصمیم گیرى دو حیطه اصلى استفاده از اطلاعات است. مدیران 41 درصد و کارشناسان 34 درصد سئوالات آمار توصیفى را درست پاسخ دادند.53 درصد مدیران و 39 درصد کارشناسان در دو هفته گذشته از اطلاعات استفاده نموده اند. درحدود8/70 درصد مدیران و 8/40 درصد کارشناسان در زمان نیاز به داده هاى مربوط به عملکرد فرایند خاص، آنها را همزمان جمع آورى مى نمودند. نتیجه گیری: با توجه به جایگاه نظام اطلاعات در هر سازمان و نقش اساسى آن در اتخاذ سیاست هاى درست، ایجاد نظام هماهنگ و یکپارچه اطلاعات و توانمندسازى کارشناسان در زمینه استفاده صحیح از داده ها از اولویت هاى ضرورى به شمار مى رود. "

در اغلب کشورها بویژه در کشورهاى در حال توسعه، مراقبت هاى اولیه بهداشتى توسط دولت ارائه مى شود. محدودیت منابع، بالا بودن هزینه ها، و پایین بودن کیفیت خدمات دولتمردان و سیاستگزاران عرصه سلامت را ناچار به تحول و شروع اصلاحات ساخته است که از جمله آنها مى توان به آغاز مشارکت فعالانه بخش خصوصى در ارائه خدمات بهداشتى درمانى اولیه اشاره نمود. این مطالعه با هدف مقایسه وضعیت بیماریابى و مراقبت غیر واگیر و رضایت بیمار در تعاونى هاى بهداشتى درمانى و مراکز بهداشتى درمانى دولتى انجام شد. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه ی تحلیلى ست که در آن دوگروه از مراکز بهداشتى درمانى با مدیریت دولتى (18 مرکز) و تعاونى ( 9 مرکز) از نظر بیماریابى و مراقبت بیمارى هاى غیر واگیر مورد مقایسه قرار گرفتند. داده ها با استفاده از چک لیست و بررسى و مشاهده پرونده ها و دفاتر پیگیرى بیماران جمع آورى شد و با استفاده از آزمون هاى t-test و X2و نرم افزارهاى EPI INFO و SPSS تحلیل شد. یافته ها: این مطالعه نشان داد که نسبت جمعیت معاینه شده در زمان مطالعه در تعاونى هاى بهداشتى درمانى و مراکز بهداشتى درمانى دولتى به ترتیب 8/53 و 2/23 درصد و نسبت بیماریابى در جمعیت معاینه شده به ترتیب 3/10 و 9/15 درصد بود. میانگین مراقبت از بیماران دیابت در تعاونى هاى بهداشتى 5/6 و در مراکز بهداشتى درمانى دولتى 8/6 بار در سال بود. نتیجه گیرى : نتایج پژوهش نشاندهنده ی این واقعیت است که با مشارکت بخش خصوصى در ارائه مراقبت هاى اولیه بهداشتى و نظارت مستمر بخش دولتى بر این فعالیت ها مى توان یک نظام ارائه خدمات اثربخش ایجاد نمود.

هزینه های بهداشت از عوامل مهم تشکیل دهنده رشد اقتصادی اند که در کنار نیروی کار و سرمایه فیزیکی می توانند باعث توسعه و پیشرفت اقتصادی کشور شوند. در کشور ایران مخارج بهداشتی اهمیَت فراوانی دارد ، زیرا جمعیت ایران جوان است و حفظ سلامت و تندرستی این نیروی کار همراه با گسترش آموزش عمومی و عالی بهتر می تواند به رشد و توسعه اقتصادی کمک نماید. روش بررسی: فرضیَه رشد مبتنی بر مخارج بهداشتی در کنار سایر عوامل مانند، نیروی کار و سرمایه فیزیکی برای اقتصاد ایران طی سال های 1383-1358 مورد مطالعه قرار گرفت . الگوی استفاده شده در این مطالعه الگوی سولو می باشدونتایج تحقیق توسط آزمون هاسمن مورد ارزشیابی قرار گرفت. یافته ها: یافته های این مطالعه اثر مثبت وازلحاظ آماری معنی دارِ هزینه های بهداشتی؛ و اثر مثبت ولی ازلحاظ آماری غیر معنی دار رشد جمعیَت بر رشد اقتصادی را در دوره ی مطالعه در کنار اثر مثبت سایر عوامل مانند سرمایه و نیروی کار نشان می دهد. نتیجه گیری: با توجه به اثر مستقیم مخارج بهداشتی بر رشد اقتصادی و اثر غیر مستقیم آن بر اقتصاد از راه کاهش مرگ و میر جمعیَت فعال کشور و همچنین کاهش میزان ناتوانی و غیبت از کار به واسطه کاهش بیماری و با مشخص شدن مقدار اثر آن در اقتصاد ایران ،این مطالعه به بر نامه ریزان و سیاستگذاران کلان کشور کمک می نماید تا نگاه خود را به نحوه تخصیص هزینه ها در بخش بهداشت و درمان کشور تغییر دهند و بهداشت را نوعی کالای سرمایه ای به حساب آورند، و در این زمینه بیشتر سرمایه گذاری کنند تا باعث رشد اقتصادی و توسعه کشور در آینده شود.

"مقدمه: پایگاه های اطلاع رسانی اینترنتی (وب سایت های) مرتبط با سلامت و پزشکی هم اکنون جزو پر شمارترین پایگاه های مورد مراجعه در جهان محسوب می شود. در کشور ما نیز اهمیت این موضوع در سال های اخیر و به خصوص با مطرح شدن مجدد پرونده الکترونیک سلامت و افزایش دسترسی و استفاده عموم مردم از شبکه اینترنت، به تدریج بیشتر شده است. بنابر این هدف از انجام این پژوهش ارزیابی کیفیت پایگاه های اطلاع رسانی اینترنتی منتخب مرتبط با سلامت در کشور و ارائه راه کار بوده است. روش بررسی : مطالعه حاصل یک مطالعه توصیفی- مقطعی است که ابتدا مبانی نظری کیفیت پایگاه های اینترنتی به ویژه پایگاه های مرتبط با سلامت، مورد مطالعه قرار گرفت. سپس با استفاده از اطلاعات در دسترس، الگویی کلان شامل محور های اصلی مطلوب، و نیز چک لیست مرتبط با آن برای ارزیابی کیفیت این پایگاه تدوین گردید و شاخص های مربوط مشخص شد که اعتبار آن توسط متخصصان امر مورد تایید قرار گرفت. در گام بعد با استفاده از نمونه گیری غیر تصادفی از هشت پایگاه منتخب اینترنتی مرتبط با سلامت در کشور، حتی الامکان سعی شد نمونه ای هم از واحدهای بهداشتی درمانی در سطح نظام شبکه سلامت در ایران انتخاب شود، سپس با استفاده از شاخص های کیفیت تعیین شده، توسط پژوهشگر مورد مشاهده، بررسی و ممیزی کیفیت (Quality Audit) قرار گرفت. در نهایت، نتیجه ی ارزیابی های انجام شده در قالب توصیه های مشخص به سازمان های ذی نفع ارائه گردید. یافته ها: بررسی های انجام شده در مجموع حاکی از وضعیت نامناسب پایگاه های مورد ارزیابی در قیاس با شاخص های کیفیت بود. این ضعف با حرکت به سمت سازمان های اجرایی خدمات بهداشتی درمانی که به طور مستقیم به جامعه خدماتی ارائه می دهند، بیشتر می شد. از جمله یافته های مهم دیگر، تنوع محتوایی پایگاه ها و فقدان استاندارد های پایه برای این مقوله بوده است. نتیجه گیری: مقایسه یافته های حاصل از مطالعه حاضر با نمونه های انجام شده در سایر کشورها، حاکی از فرصت های بهبود مخص برای ارتقای کیفیت پایگاه های مرتبط با سلامت در کشور می باشد. در این زمینه، در متن مقاله توصیه هایی خاص برای نهادهای ذی نفع ارائه گردیده است. "

پیشرفت هاى اخیر در فن آورى اطلاعات و ارتباطات توانایى ذخیره و گردش اطلاعات را به نحو قابل توجهى افزایش داده است ، سیستم هاى پرونده الکترونیک سلامت باعث بهبود سطح دسترسى به داده هاى بیماران مى شود . تحقیقات بین المللى نشان مى دهد که مزایاى سلامت الکترونیک زمانى افزایش مى یابد که اطلاعات پرونده الکترونیک سلامت قابل دسترس باشد و توسط کلیه افراد درگیر در مراقبت از بیمار استفاده شود ، براى در دسترس قرار دادن اطلاعات استانداردهاى متعددى وجود دارد، این مطالعه به بررسى استانداردهاى HL7 V3و openEHR همچنین طراحى مدل شى گرا پیامهاى اصلى با توجه به دسته بندى انجام شده جهت انواع پیامها ،69 پیام در گروههاى ارزیابى مشاهدات و دستورات بر اساس مدل شى گراو برنامه archetype editor طراحى شد . روش بررسی: این مطالعه به روش مقایسه اى ـ کیفى در دو مرحله انجام گرفته است. در مرحله اول ارزشیابى استانداردهاى پیام رسانى انجام گرفته است وسپس براساس یافته هاى بدست آمده ، پیامهاى شى گرا با توجه به نتایج طراحى شده و در مرحله دوم جلسات بحث گروهى با متخصصین مربوطه در هر حیطه جهت تایید و تصدیق پیامها صورت گرفت. یافته ها: نتایج در دو بخش ارائه شده است ، در ابتدا گزارش جامعى ازنقاط قوت و ضعف استانداردهاى پیام رسانى پرونده الکترونیک سلامت ارائه شده است از مهمترین مزایایHL7 امنیت ،استفاده از روش شى گرا و افزایش کیفیت مراقبت مى باشد ، از نقاط ضعف این استاندارد فصول بى ثبات ،مشکلات اجرایى، فاقدپیش فرض در مورد سیستم عامل یا زبان برنامه نویسى مى باشد ، با توجه به جستجوى کلیه مقالات نقطه ضعفى در مورد openEHR بدست نیامد، نتایج تحقیق نشان مى دهد که جامعیت مناسب و مطابق با سیستم هاى اصطلاح شناسى ، جامعیت اطلاعات بیمارستان ، مدل اطلاعاتى صحیحتر وارتباطات متقابل در سطح دانش از مهمترین مزایاى openEHR مى باشد، در بخش دوم پیامهاى طراحى شده با توجه به داده هاى گرد آورى شده و مصاحبه گزارش شده است. نتیجه گیری: مقایسه HL7 و openEHR نشان مى دهد که دو سازمان گرچه با دیدگاههاى مختلف جهت پیشرفت در استاندارد سازى EHR تلاش مى کنند ، استاندارد سازى انجام شده توسط HL7 براى ارتباطات متقابل معنایى کافى نیست و الگوبندى شى مدار openEHRدر طول پنج سال اخیر تاثیر قابل توجهى در ایجاد استانداردهاى پرونده الکترونیک سلامت داشته است و با جدا سازى ساده موارد فنى و بالینى روش خوبى جهت تعریف و حفظ دانش پزشکى ارائه مى کند. در ایران HL7 به عنوان تنها استاندارد مورد بررسى ذکر شده است، در حالى که بررسى استاندارهاى پیام رسانى و بهره بردارى از نقاط قوت و ضعف این استانداردها امرى حیاتى است تا پس از بررسى نقاط قوت و ضعف استانداردها ى ذکر شده ، موارد مناسب انتخاب و در ایجاد پرونده الکترونیک سلامت بکار گرفته شود.

نظام پیشنهادها یک نظام مدون براى به کارگیرى ایده ها ی کارکنان و بهبود فعالیت هاى سازمانى است. نظام ارایه ی پیشنهادها به دلیل برخى خصوصیات و مزیت هاى ذاتى آن ، در حال حاضر یکى ازمناسب ترین ،مطمئن ترین و قابل دسترس ترین برنامه هاى مشارکت جو در کشورمان به شمار مى آید. با اجراى نظام مدیریَت مشارکتى انگیزه ی بهبود وتحول در همه افراد سازمان فراگیر مى شود و عملکرد کارکنان و ادارات دولتى بهبود مى یابد. این پژوهش با هدف ارزیابی مقبولیت نظام پیشنهادها و تاثیر اجرای یک ساله ی آن در دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام گرفت. روش برررسی: این پژوهش یک مطالعه ی مقطعى -توصیفى ، مداخله اى و کاربردى بود که در دانشگاه علوم پزشکى تبریز انجام گرفت .در این مطالعه ابتدا نظام پیشنهادها و اساسنامه اجرایى آن بر اساس مطالعه متون علمى و استفاده از تجربیات سازمانهاى مختلف طراحى شد سپس این نظام به صورت پایلوت به مدت یکسال اجرا شد ، در خاتمه نتایج مداخله بر اساس جمع آورى و تحلیل تعداد پیشنهادهای رسیده و پذیرفته شده استخراج گردید سپس با با استفاده از ابزار پرسشنامه خود ساخته که روایى و پایایى آن مورد تایید قرار گرفته بود نظر کلیه مدیران و کارشناسان درگیر دراین مداخله در مورد تاثیر اجراى نظام پیشنهادها ، جمع آوری و اطلاعات به دست آمد؛و با استفاده از نرم افزار SPSSو Access جمع بندی و تجزیه و تحلیل شد . یافته ها : نتایج حاصل از یک سال فعالیت این شورا ، نشان مى دهد که سرانه ی پیشنهاد در دانشگاه علوم پزشکى تبریز 45/0 و درصد پیشنهادهای پذیرفته شده 7/15درصد کل پیشنهادهای ارسالى و درصد پیشنهادهای اجرا شده 21 درصد پیشنهادهاى مصوب است که نسبت به سازمان هاى مشابه استقبال ضعیفى را نشان مى دهد . اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه هاى نظر سنجى از مدیران و کارشناسان نشان مى دهد که پیشنهادهاى واصله به شوراى پذیرش و بررسى پیشنهادهاى دانشگاه می تواند باعث صرفه جویى در زمان انجام امور و همچنین صرفه جویى در منابع شود(p value 0/99).. همچنین اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه هاى نظر سنجى از مدیران و کارشناسان نشان می دهد که پیشنهادهاى واصله در بهبود روش هاى انجام کار و همچنین بهبود روابط و مناسبات سازمانى و انسانى تاثیر گذارنبوده است(p value 0/99). نتیجه گیرى : با توجه به نتایج به دست آمده از این |پژوهش و مقایسه با نتایج به دست آمده در سایر سازمان ها مى توان نتیجه گیرى کردکه گرچه اجراى نظام پیشنهادها در سازمان ها ضرورى ست لیکن تغییر فرهنگ سازمانى و ایجاد محیط مناسب در سازمان قبل از اجراى آن نباید نادیده گرفته شود بهترین راه براى اجراى موفق این شیوه ی توسعه سازمانى و افزایش آگاهى مدیران و کارکنان در مورد مزایاى این شیوه ی مدیریَتى است.

ارزشیابى جزء لاینفک هر گونه فعالیت و کار اجرایى به شمار مى رود زیرا با استفاده از اطلاعات قابل اندازه گیرى بهبود فعالیت هاى اجرایى که هدف اصلى است دنبال مى شود. با توجه به اهمیت ارزشیابى بیمارستان ها این تحقیق با هدف تعیین شیوه فعلى ارزشیابى بیمارستان هاى دولتى و خصوصى تهران از دیدگاه مدیران ارشد بیمارستان هاى دولتى و ستاد انجام گرفت. روش بررسی: این یک مطالعه توصیفى مقطعى است که در آن هفتاد نفر شامل سى و پنج نفر از مدیران ارشد بیمارستان هاى دولتى اعم از رئیس، مدیر و مترون بیمارستان و سى وپنج نفر از مسئولین و کارشناسان ستاد وزارت بهداشت و درمان و معاونت هاى سلامت دانشگاه هاى علوم پزشکى مستقر در شهر تهران که در زمینه ارزشیابى بیمارستان ها فعالیت مى کردند جامعه پژوهش را تشکیل مى داد. ابزار اصلى گردآورى اطلاعات پرسش نامه اى روا و پایا، مصاحبه و مشاهده اسناد و مدارک بود. اطلاعات جمع آورى شده با استفاده از آمار توصیفى و استنباطى شامل آزمون هاى t-test و X2 و نرم افزارهاى EPI INFO و SPSS تحلیل شد. یافته ها: ده درصد از پاسخگویان (7 نفر) با ترکیب، زمان و شیوه امتیازدهى ارزشیابى فعلى موافق بودند. 20 درصد (14 نفر) معتقد بودند که ارزشیابى فعلى باعث افزایش کارایى، اثر بخشى و بهبود عملکرد بیمارستان ها خواهد شد. 9/22 درصد معتقد بودند با شیوه فعلى ارزشیابى اهداف وزارت بهداشت و درمان محقق مى شود. 20 درصد (14 نفر) نیز موافق مشترک بودن فرم هاى ارزشیابى بیمارستان هاى دولتى و خصوصى بودند. 6/18درصد از پاسخگویان معتقد بودند شیوه ارزشیابى فعلى مى تواند در تعیین تعرفه هاى پزشکى مؤثر باشد. نتیجه گیری: به طور کلى مدیران ارشد بیمارستان هاى دولتى و مسؤلین و کارشناسان ستاد وزارت بهداشت و معاونت هاى درمان دانشگاه هاى علوم پزشکى مستقر در شهر تهران با شیوه فعلى ارزشیابى بیمارستان ها موافق نیستند و خواستار تغییر شیوه ارزشیابى و ارائه الگوى مناسب مى باشند. "

با توجَه به کمبود مراکز درمانى ،کارمند ،امکانات ، تجهیزات و هزینه هاى روز افزون خدمات درمانى ، بهینه کردن طول مدت اقامت(Los ) و عوامل اثر گذار بر آن اهمیَت ویژه اى دارد.اشغال تخت و اقامت طولانى و غیر ضرورى بیمار علاوه بر اتلاف منابع انسانى و استهلاک تجهیزات موجب تحمیل هزینه هاى اضافى به بیمار مى شود.هدف این مطالعه تعیین رابطه ى بین طول مدت اقامت بیماران با نوع پذیرش ، خصوصیات دموگرافیک بیماران و خصوصیات پزشک معالج است. روش بررسی:این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلى ست. نمونه مورد مطالعه 349 پرونده ى پزشکى بیمارانی ست که در بیمارستان قلب(مدنى) تبریز عمل جراحى باى پس عروق کرونرى داشته اند.داده هاى مربوط به بیماران به وسیله ى چک لیست از پیش طراحى شده، و داده هاى مربوط به پزشکان معالج از طریق مصاحبه و پرسشنامه کتبى گردآورى شد و با استفاده از نرم افزار آمارى SPSS تحلیل شد. یافته ها:از 349 بیمار مورد بررسى 4/70درصد مرد و 6/29 درصد زن بودند. نحوه پذیرش 261 بیمار به صورت الکتیو بود؛Los این بیماران 5.38 روز کمتر از Los بیماران فوریَتی بود(001 /> P).بین Los و وضعیَت بیمار هنگام ترخیص شامل بهبودى ، بهبودى نسبى و فوت ارتباط معنى دار وجود داشت (01/0 P<). همچنین بین Los بیماران با تعداد اعمال جراحى انجام شده توسط جراحان و وجود فعالیت حرفه اى جراح در خارج از بیمارستان ارتباط معکوس وجود داشت(01/0> P). میانگین Los محاسبه شده ازپرونده ها 15.58روزبود.این ارقام با استفاده از فرمول براورد زمان مترقبه 72/10روز محاسبه شد. نتیجه گیری: آنچه جراحان از Los بیمارانشان انتظار دارند حدود 5 روز کمتر ازواقعیت است. در جهت بهبود شاخص Los در این بیمارستان باید اقداماتی انجام گیرد.

بخش مدارک پزشکى با استفاده از نظامهاى نوین و استاندارد، مدارک پزشکى بیماران را به منظور خدمات بعدى و تهیَه آمار و تحقیقات به نحو قابل دسترسى ، بایگانى مى کند .از این آمار در پیشبرد اهداف آموزش پزشکى نیز استفاده خواهد شد. هدف از این مطالعه ، تعیین وضعیَت بخش مدارک پزشکى در کلیَه بیمارستان هاى تابعه دانشگاه علوم پزشکى ایران بود. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه ی توصیفى ست. براى گردآورى داده ها از روش سرشمارى استفاده شده، و کلیَه بخش هاى مدارک پزشکى در مراکز درمانى تابعه دانشگاه درسال 1379 با مراجعه مستقیم و استفاده از روشهاى مشاهده ، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه اى که از 334 سوال باز و بسته تشکیل شده بود مورد بررسى قرارگرفت. یافته ها: این پژوهش نشان داد که 3/4 درصد از روساى ادارات مدارک پزشکى کارشناس ارشد ، 1/52 درصد کارشناس ، 6/8 درصد کاردان و 4/30 درصد دیپلم و 3/4 درصد زیر دیپلم هستند که از این تعداد 6/82 درصدرازنان و 4/17 درصدرامردان تشکیل می دهند. ارزیابى وضعیت نوبت دهى به بیماران در مراکز مورد مطالعه نشان مى دهد 1/52 درصد از مراکز از طریق پذیرش ، 6/8 درصد از طریق منشى بخش ، 3/4 درصدبراساس دفترتعیین وقت ، 13 درصد براساس تعیین وقت پزشک و 7/21 درصد روزانه به مراجعین نوبت مى دهند ، همچنین 44 درصد از مراکز در مورد نظام ارجاع و اخذ رضایت از بیمار از دستورالعمل داخلى پیروى مى کنند و 5 درصد از مراکز درموردحقوق بیمار در پذیرش ، ضرب و جرح و فوریَت هاى پزشکى و، نظام ارجاع از دستورالعمل شفاهى پیروى مى کنند، وخط مشى ودستورالعمل مکتوب در مورد امورجارى بخش مدارک پزشکى وجودندارد.

بیمارستان ها از منابع تولید زباله در شهرها به حساب مى آیند. بخش مهمى از مواد زاید بیمارستان ها را زباله هاى مخاطره آمیز تشکیل مى دهد. اگر جداسازى، جمع آورى، حمل و دفع آن به صورت مناسب انجام نگیرد، نه تنها سبب لطمه به سلامتى کارکنان و بیماران خواهد شد بلکه به صورت غیرمستقیم بر سلامتى انسان ها و جامعه اثر سوء خواهد داشت. بر همین اساس مدیریت زباله در بیمارستان هاى بوکان، مهاباد، میاندوآب، سقز مورد بررسى قرار گرفت. روش بررسی: این تحقیق به روش توصیفى به وسیله یک وارسى نامه (چک لیست) و مشاهده مستقیم در سال 1384 صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه بیمارستان هاى عمومى شهرهاى بوکان، مهاباد، میاندوآب و سقز مى باشد. یافته ها: یافته هاى این پژوهش نشان داد على رغم این که جداسازى زباله صورت مى گرفت ولى جداسازى به صورت کامل و 100 درصد نبود. در بعضى مواقع زباله ها به صورت مختلط بودند. حمل زباله در 75درصد موارد به وسیله تریلى و در 25درصد موارد به وسیله چرخ دستى بود. 50 درصد بیمارستان ها داراى زباله سوز بودند. اما در این بیمارستان ها براساس مشاهدات کیفیت کار زباله سوزها زیاد مطلوب نبود. در 25 درصد موارد زباله هاى عفونى به صورت جداگانه و در 25 درصد موارد جهت سوزاندن به بیمارستان دیگر منتقل مى شد. در هیچ کدام از بیمارستان ها سیستم سرماساز براى زباله ها وجود نداشت و در همه بیمارستان ها نحوه انتقال زباله به خارج از بیمارستان در 50 درصد موارد توأم با سایر زباله هاى شهرى توسط شهردارى دفن مى شد و در 50 درصد موارد نیز به صورت جداگانه دفن مى شد. نتیجه گیری: نظارت مستقیم و مداوم بر مدیریت زباله هاى بیمارستانى داراى اهمیت ویژه اى ست و بر همه مسوولان است که با تدابیر ویژه به اهمیت موضوع پى برده و آن را بیش از پیش مورد توجه قرار دهند. "

"در سالهای اخیر، حرفه ی اطلاع رسانی با تییرات و درخواست رو به افزایش مهارتهای نوین شناخته می شود. این دگرگونی از طریق ظهور پیوسته فناوری های نوین به وجود آمده است. هدف اصلی این مقاله، بررسی مهارتهای فناوری اطلاعاتی و ارتباطی متخصصین اطلاع رسانی می باشد. در این مقاله، مهارتهای فناوری اطلاعاتی، ارتباطی و تاثیر آن در عصر اطلاعات، خدمات مرجع و همچنین اثرات تقسیم دیجیتال بر توسعه مهارتها مورد بررس قرار می گیرد. در ادامه، طرح تحقیقاتی نیجریه به عنوان نمونه ای از کشورهای در حال توسعه مورد توجه قرار می گیرد. از مهمترین نتایج این مقاله توجه به منابع رایگان و استفاده از آنها است که موجب خودآموزی مهارتهای فناوری اطلاعاتی و ارتباطی می شود و در نهایت باعث گرایش گسترده ی کاربران به کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی می گردد. "

نظام سلامت ایران در محیط بسرعت در حال تغییر؛ و با چالش هاى متعددى در زمینه عدالت، مناسبت و اثربخشى مواجه است. در پاسخ به این فشارهاى فزاینده، برای کاهش هزینه ها و افزایش کارآیى، کوچک سازى واحدهای ستادی بهداشت در تبریز طراحى و اجرا گردید.این پژوهش با هدف یافتن شواهد و پاسخهایی مستند به چالشهای موجود در کلان شهرهای کشور در خصوص تعدد و وحدت مدیریتی بهداشت مراکز استانهای مربوطه طراحی و اجرا شده است. و طی آن مدیریتهای ستادی جداگانه بهداشت تبدیل به مرکز واحد شدند. روش بررسی :این مطالعه از نوع کاربردى است. جامعه و نمونه پژوهش ستادهای بهداشت دوگانه قبل و مرکز واحد بعد از کوچک سازى به همراه واحدهاى تابعه ( از نظر تعداد پرسنل ستادى، هزینه ها، کمیت و کیفیَت خدمات ارائه شده و رضایت شغلى کارکنان) بود. نتیجه گیری: گرچه تعداد پرسنل ستادی با کوچک سازى از 248 نفر به 148 نفر کاهش یافت و هزینه هاى جارى نیز از 47/67 درصد سال 82 به 93/69 درصد در سال 83 رسید. با اینحال کمیت و کیفیَت خدمات بهداشتى ارائه شده ( مهمترین وظیفه مرکز) نه تنها دچار نقصان نشد، بلکه در مواردى بهبود هم یافت. و رضایت از کارپرسنل شاغل قبل و بعد از کوچک سازى تغییر معنى دارى پیدا نکرد. بنابراین کوچک سازى را مى توان به عنوان استراتژى اصلاحات مدیریَتى در سایر کلان شهرهای کشور و بخش هاى دانشگاه نیز اجرا نمود.

"مقدمه: یکی از مهمترین شاخص های نظام مدیریت هر سازمان، وجود سیستم های اطلاعاتی است که با در اختیار داشتن منابع اطلاعاتی جامع و ارائه آنها به واحدهای مختلف، میتوان اداره و کنترل مجموعه سازمانی را افزایش داد. بر این اساس هدف این تحقیق بررسی نیازهای آموزشی مدیران بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در رابطه با فرآیند طرح جامع سیستم های اطلاعاتی بیمارستان بوده است. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-مقطعی کاربردی با تعداد نمونه 33 نفر بوده است. نمونه پژوهش، جامعه پژوهش بوده و تمام مدیران (رئیس، مدیر، مترون) بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در نظر گرفته شده اند. روش جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه خود ساخته ای (شامل 29 سوال) بود که روایی آن توسط استادان متخصص رشته ی مربوط به تایید رسید. پایایی این پرسشنامه نیز با Cronbach Alfa 86 درصد به تایید رسید. نتایج پرسشنامه توسط نرم افزار آماری SPSS مورد پردازش و تحلیل قرار گرفت و تحلیل داده های پژوهش در سطح آمار توصیفی نظیر فراوانی و درصد و میانگین انجام گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین امتیاز کسب شده توسط مدیران بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی به شرح زیر می باشد؛ میانگین نمره آگاهی مدیران از وضعیت شبکه رایانه ای برابر با 5/43، از طرح جامع برابر 8/28 و از رویکردهای جایگزین برابر 4/5 بوده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق درجه ی آگاهی مدیران بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در ارتباط با فرآیند طرح جامع سیستم های اطلاعاتی بیمارستان «متوسط» ارزیابی شد. در نتیجه نیاز به آموزش برای مدیران بیمارستانها به خوبی احساس می شود. "

اکنون پنج دهه از شروع آموزش کتابداری و اطلاع رسانی به شکل رسمی در سطح دانشگاهی در ایران می گذرد. در طول این نیم قرن این رشته به ویژه در سالهای اخیر از رشد روز افزونی برخوردار بوده است. مقایسه ی تعداد مراکز آموزش کتابداری و اطلاع رسانی و انتشار کتاب در چند دهه ی گذشته و نیز مقایسه ی برنامه ها با سرفصل های آموزشی این حوزه خود شاهد این مدَعا ست.این پژوهش به منظور تعیین کتابهای منتشر شده کتابداری و اطلاع رسانی و همخوانی آنها با محتوای سرفصل مصوب دروس انجام شده است. روش بررسی: این پژوهش به روش پیمایشی- توصیفی ست. جامعه ی پژوهش کتابهای فارسی منتشر شده در زمینه ی کتابداری و اطلاع رسانی طی سال های 1384-1358 است. تعداد کتابهای موردبررسی 1258 عنوان کتاب می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل دو نوع وارسی نامه (سیاهه ی کنترل) بوده، و اطلاعات به دست آمده از وارسی نامه ها ، جهت پاسخگویی به پرسشهای پژوهش با استفاده از نرم افزار(Version14) SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: انتشار کتاب در سالهای 64-1360 با(69) 52/5% دارای کمترین فراوانی،و در سالهای 84-1380 با 80/32درصد(410) دارای بیشترین فراوانی ست .در میان کلیه ی کتابهای کتابداری و اطلاع رسانی مورد بررسی؛ از نظر موضوعی "مراجع "با 36/57درصد(717) دارای بیشترین فراوانی و" آموزش کتابداری" با صفر درصداست. در طی سالهای مورد بررسی هیچ کتابی در این زمینه منتشر نشده است .درمیان کتابهای درسی مورد بررسی؛ ازنظر موضوعی "کتابخانه و کتابداری" (12/18درصد یا 27) بالاترین فراوانی را دارد. در مورد نوع کتابها ، کتاب های تالیفی با 92/57درصد(724) دارای بیشترین فراوانی و کتاب های ترجمه شده با 28/15درصد(191) دارای کمترین فراوانی هستند. کتابهایی که در بخش مرجع به عنوان ابزار استفاده می شوند با 88/46درصد(724) دارای بیشترین فراوانی و کتاب هایی که به عنوان ابزار نمایه سازی هستند با 04/1درصد(13) دارای کمترین فراوانی می باشند. در رابطه با همخوانی کتابهای منتشر شده با سرفصل مصوَب دروس مقاطع کارشناسی کتابداری واطلاع رسانی با40/46درصد دارای بیشترین همخوانی ودر کارشناسی کتابداری در شاخه ی پزشکی با 05/28درصد دارای کمترین همخوانی ست. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان می دهندکه تولید کتاب در طی این چند سال روند افزایشی چشمگیری داشته ، اما وضعیَت نشر کتابهای درسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی مناسب نیست و تنها تعداد محدودی از کتابهای رده ی z درسی می باشند، وبخشی از این تعداد نیز با سرفصل مصوب دروس انطباق کامل ندارد. کتابهای درسی مورد بررسی با سرفصل مصوَب دروس مقطع کارشناسی کتابداری واطلاع رسانی دارای بیشترین همخوانی وبا دروس کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی در شاخه ی پزشکی کمترین همخوانی را دارد. بنابراین مواردی چون نظارت و بازنگری در تدوین کتاب های درسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی و تاکید بیشتر در جهت نگارش کتاب های درسی کتابداری و اطلاع رسانی در موضوعاتی که کمتر به آنها پرداخته شده است و بازنگری متناوب سرفصل مصوب دروس این رشته پیشنهاد می شود.

بیمارستان به عنوان بزرگترین و پرهزینه ترین واحد عملیاتى نظام بهداشت و درمان شناخته شده بنابراین توجه کامل به کارایى هزینه هاى آن از اهمیت ویژه اى برخوردار مى باشد. هدف این مطالعه بررسى کارایى بیمارستان هاى دانشگاه علوم پزشکى ایران با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها می باشد. روش بررسی: در این مقاله کارایى فنى بیمارستان هاى دانشگاه علوم پزشکى ایران از روش تحلیل فراگیر داده ها طى سال هاى 1383-1379 مورد بررسى و تحلیل قرار گرفته است. براى این منظور از فرم پوششى نهاده مدار روش تحلیل فراگیر داده ها با فرض بازدهى متغیر نسبت به مقیاس استفاده شده و از چهار ستانده یعنى پذیرش سرپایى، روز- بسترى، تخت روزاشغالى وتعداد عمل جراحى و چهار نهاده یعنى تعداد تخت، کادر پرستارى، کل پرسنل پزشکى و سایر پرسنل براى بررسى استفاده گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار استفاده گردیده است.لازم به ذکر است که اطلاعات بوسیله فرم هاى طراحى شده توسط نویسنده از مرکز آمار دانشگاه گردآورى شده است. یافته ها: نتایج حاصل از روش تحلیل فراگیر داده ها نشان مى دهد که ظرفیت ارتقاء کارایى فنى در بیمارستان هاى مورد بررسى به میزان 10 درصد(893/0=TE) وجود دارد. همچنین نتایج حاکى از آن است که بازدهى ثابت نسبت به مقیاس بر فرآیند تولید حاکم مى باشد. علاوه بر آن وجود ظرفیت مازاد عوامل تولید بویژه نیروى انسانى در بیمارستان هاى دانشگاه مشهود مى باشد. نتیجه گیرى :حذف نیروى انسانى مازاد در قالب یک برنامه ریزى جامع و بر اساس نتایج روش تحلیل فراگیر داده ها نقش عمده اى در کاهش هزینه هاى بیمارستان و بخش بهداشت و درمان ایفاﺀ مى نماید. پیشنهاد مى شود که اثرات عواملى از قبیل کیفیت ارائه خدمات و رضایتمندى بیماران بر کارایى فنى بیمارستان هاى مذکور مورد ارزیابى قرار گیرد. "

در بیماران اورژانسى، کیفیَت درمان مبتنى برشواهد و اطلاعات، عامل تعیین کننده براى حیات یا مرگ یا ازکارافتادگی در طول زندگى مى تواند باشد. در همین راستا با توجَه به اهمیَت اطلاعات در تصمیم گیرى به موقع و ارائه ی برنامه ی درمانی مناسب براى بیماران این سؤال پیش مى آید که آیا در مراکز حسَاسى مانند اورژانس که با زندگى و مرگ افراد سر وکار دارند نظام مدیریَت اطلاعات براى پاسخگویى به موقع و کافى به نیازهاى اطلاعاتى متفاوت کادر پزشکى در اورژانس چگونه عمل مى کند ؟ این تحقیق به منظور شناسایی نظام مدیریَت اطلاعات سلامت دربخش های اورژانس بیمارستان هاى تابعه دانشگاه علوم پزشکى استان اصفهان انجام شد. روش بررسی :نوع مطالعه مشاهده ای؛ و جمعیَت مورد مطالعه بیمارستان هاى دانشگاه علوم پزشکى اصفهان بود. ابزار جمع آورى اطلاعات چک وارسی نامه ای ست که بر اساس استانداردهاى کمیسیون مشترک اعتباربخشى مؤسسات بهداشتى درمانى(Joint Commission of Accreditation of Healthcare Organization) و سؤالات محقَق ساخته تهیه شد، و پس از سنجش روایى و پایایى آن در شش بیمارستان استان اصفهان تکمیل شد . براى دستیابی به اهداف و پاسخ به سؤالات پژوهشى از توزیع فراوانى و درصد استفاده شد و کلیه تجزیه و تحلیل ها با استفاده از نرم افزار spss انجام گرفت . یافته ها : بیشترین میزان ثبت کامل؛ داده های هویَتی در پرونده ی بیماران اورژانسی (1/98درصد) مربوط به بیمارستان الزهرا(س) و کمترین آن (3/83 درصد) در بیمارستان آیت اله کاشانی بوده است (P<001). داده های آماری در 8/70 درصد اورژانس بیمارستان های مورد مطالعه جمع آوری و ثبت می شود .توزیع فراوانی نحوه ی ذخیره سازی و بازیابی داده های اورژانس در بیمارستان های مورد مطالعه نشان دادکه در 50 درصدموارد ذخیره و بازیابی داده ها به طور مناسب انجام می شود . در 8/64 درصد بیمارستان ها هیچ تحلیلی بر روی داده های اورژانس انجام نمی گیرد و آمار تنها به صورت خام استفاده شده و بر نتایج بازیابی شده تحلیلی صورت نگرفته است . در 6/66 درصد موارد نحوه ی واگذاری داده ها در اورژانس بیمارستان های مورد مطالعه مناسب بود . نتیجه گیری : در اورژانس بیمارستان های مورد مطالعه مدیریَت بخش مدارک پزشکى مطلوب و کمترین درصد مطلوبیَت مربوط به جمع آوری داده ها ست .نتایج تحقیقی که در اورژانس بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شده ، با برخى از نتایج این تحقیق متفاوت است، و میزان ثبت اطلاعات توسط کادر پذیرش در بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از وضعیت بهتری نسبت به آنها برخوردار بود.

رشد جمعیت و توسعه شهر نشینی افزایش بی رویه انواع ضایعات در تمامی کشورها را به همراه داشته است . امروزه دفع این پسمانده ها بویژه در بیمارستانها به عنوان یکی از مهمترین چالشهای زیست محیطی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه درآمده است. در این میان تخلیه پسمانده های خطرناک صنعتی و بیمارستانی ، بدون رعایت ملاحظات زیست محیطی و فنی به عنوان یکی از پیچیده ترین و پرهزینه ترین مشکلات مسئولان در هر کشوری محسوب می شود. لذا این پژوهش با هدف کاهش میزان تولید مواد زائد عفونی بیمارستان با استفاده از الگوی ارتقاء کیفیت مدیریت مواد زائد انجام گردید. روش بررسی: در این پژوهش مداخله ای که در یکی از بیمارستانهای آموزشی شیراز انجام گرفت تلاش شد تا با اجرای یک الگوی ارتقاء کیفیت مدیریت مواد زائد از میزان تولید مواد زائد عفونی بیمارستان کاسته شود. در این پژوهش طی دو مرحله قبل و بعد از اجرای الگو زباله های بیمارستانی وزن (بر حسب کیلوگرم) و مقایسه شدند. برای تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که قبل از اجرای الگو میانگین روزانه تولید زباله در بیمارستان برای زباله های عفونی 813 کیلوگرم و برای زباله های عادی83 کیلوگرم بوده، همچنین میانگین روزانه تولید زباله عفونی در بخشهای بستری 43/3 کیلوگرم به ازاء تخت روز اشغالی بوده است . میزان تولید زباله عفونی در بیمارستان 7/90% کل زباله های بیمارستان را تشکیل می داد که بعد از اجرای الگوی ارتقاء کیفیت مدیریت مواد زائد این میزان به 6/57% کاهش یافت. نتیجه گیری: استفاده از مدل ارتقاء کیفیت مدیریت مواد زائد میزان تولید زباله عفونی را تا 1/33% کاهش داده است. بنابراین بیمارستانها می توانند با استفاده از مدل ارتقاء کیفیت مواد زائد، زباله های عفونی خود را کاهش دهند. "

اهمیت تجهیزات پزشکى وهمچنین پیشرفت این تکنولوژى در پیشگیرى، تشخیص، درمان و آموزش واضح مى باشد. شواهد بیانگر آن است که عدم توجه به اصول صحیح مدیریت نگهداشت تجهیزات، عملکرد ضعیف و نگهدارى غیر موثر آنها را موجب گردیده است. کنترل و مدیریَت تجهیزات پزشکی هزینه هاى گزاف تعویض و تعمیر تجهیزات را در مراکز درمانى و خصوصاً بیمارستانها راکاهش می دهد. هدف از این مطالعه بررسی مدیریت نگهداشت تجهیزات پزشکی بیمارستان های منتخب دانشگاه های علوم پزشکی واقع در شهر تهران و آگاه نمودن مسئولین و دست اندرکاران ذی ربط از آخرین وضعیت آن می باشد. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی- مقطعى است. محیط پژوهش شش بیمارستان دانشگاهى و سه معاونت درمان دانشگاههای علوم پزشکی: بیمارستانهای ولی عصروطبَی کودکان از دانشگاه علوم پزشکی تهران،بیمارستانهای حضرت رسول وشهدای یافت آباد از دانشگاه علوم پزشکی ایران؛بیمارستان های لقمان ومدرَس ازدانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی مستقر در شهر تهران است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ی خودساخته، مصاحبه و مشاهده و مطالعه اسناد و مدارک بوده،وبرای تایید اعتباروقابلیت اطمینان ابزار مطالعه آزمونهای اعتبارمحتواوبازآزمایی انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و توسط نرم افزارهای Excel و SPSS انجام گرفت. یافته ها: یافته هاى پژوهش در زمینه ی برنامه ریزى تجهیزات پزشکى در بیمارستانها نشان می دهندکه در 9/38 درصد موارد برنامه ریزى دائمى قابل قبول وجودداشته است ودر61.6 درصدمواردچنین برنامه ریزی یافت نشد. . فقط 7/26 درصد از پاسخگویان ارزیابى و کنترل تجهیزات پزشکى را دائمى و همیشگى ارزیابى کرده اند. پنجاه درصد از پاسخگویان هماهنگى و ارتباطات را در مدیریت تجهیزات پزشکى ضعیف ارزیابى نموده اند. نیمى از پاسخگویان (50درصد) میزان هماهنگى، آموزش و رعایت استانداردها را در هنگام خرید تجهیزات پزشکى جدید مناسب ارزیابى نموده اند . نتیجه گیری: یافته هاى پژوهش در زمینه ی برنامه ریزى، کنترل، ارزیابى، هماهنگى و ارتباطات نشان می دهند که اصول صحیح نظام مدیریت نگهداشت پزشکى در بیمارستانهاى مورد مطالعه صورت نگرفته است و این امر موجبات بروز مشکلات و بى نظمى هایى در نظام مدیریت تجهیزات پزشکى گردیده است