درخت حوزه‌های تخصصی

هدف این مطالعه، تحلیل محتوای کیفی تجربه و خاطرات فرماندهان انتظامی به منظور تبیین نقشهای تربیتی آنان است. برای تحلیل اطلاعات این مطالعه کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه، فرماندهان عالی انتظامی بودند که حداقل از جایگاه سازمانی 19 برخوردار بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند انجام شد و اطلاعات مورد نیاز با شیوه مصاحبه فردی نیمه ساختاریافته صورت گرفت که درنهایت 12 مصاحبه انجام شد. متن هر مصاحبه به عنوان واحد تحلیل ملحوظ گردید. در مرحله بعد شناسه گذاری انجام، و واحدهای معنایی به آن تبدیل، و شناسه ها تلخیص، و بر حسب اشتراکات معنایی دسته بندی شد و طبقات را تشکیل داد. در انتها طبقات با توجه به شباهتها و تمایزات معنایی، درونمایه ها را به وجود آورد. برای اعتباربخشی، درگیری مداوم محقق با موضوع و داده های تحقیق پابرجا بود و در راستای داشتن امکان تأیید، همه فعالیتها وکارها اعم از فرایند و شیوه یافته ها با دقت ثبت شد. در فرایند تحلیل داده ها، شش درونمایه اصلی، 12 طبقه و 44 زیر طبقه استنباط شد. نتیجه اینکه مدیران عالی نظامی و انتظامی تجربه های ارزنده ای دارند که شاید در هیچ منبع علمی ثبت نشده باشد. تحلیل این تجربه ها، که در صحنه عمل به بوته آزمایش نهاده شده است، می تواند در تقویت دانش ضمنی و بومی برای نسل آیندگان سودمند باشد. یافته ها نشان می دهد که نقش های تربیتی فرماندهان شامل شش درونمایه اصلی: نقش معلمی، نقش مشاوره ای، نقش پدری، نقش مربی گری، نقش رهبری و نقش مدیری است.

می توان گفت که حکمرانی و مباحث متعدد ذیل آن، از جمله موضوعات پر بحث در مدیریت دولتی عصر حاضر است. از ارائه مفهوم حکمرانی خوب توسط بانک جهانی تا به امروز، شاهد تلاش های فراوان و روایت های گوناگونی در رابطه با حکمرانی و الگوهای آن بوده ایم. در این زمینه تنوع الگوهای حکمرانی مشاهده می شود اما به جرأت می توان گفت هیچ کدام پاسخگوی اقتضائات حکمرانی در انقلاب اسلامی نبوده اند و ضرورت مراجعه به راهنمایان اصلی و مبانی انقلاب اسلامی بیش از پیش آشکار گردیده است. این پژوهش در صدد است با مراجعه دقیق و موشکافانه به نامه 53 نهج البلاغه اولاً ابعاد و مولفه های حکمرانی متعالی را احصاء نماید و ثانیاً ارتباط منطقی ابعاد و مؤلفه ها را در قالب الگو و نظامی منطقی ارائه نماید.  این پژوهش بر دو فرض استوار است؛ نخست آنکه آموزه های نهج البلاغه شریف در قالب الگوهای فرازمانی و فرامکانی قابل استخراج و قابل استفاده است و دوم اینکه نامه 53 نهج البلاغه  یکی از مهمترین اسناد در دسترس در زمینه دیدگاه حضرت علی علیه السلام در زمینه چیستی و چرایی حکمرانی است. در این پژوهش ابتدا به متون علمی در باب چیستی و چگونگی حکمرانی و تجربه های مختلف الگوهای حکمرانی  مراجعه گردیده است و سپس به بررسی متن نامه 53 نهج البلاغه پرداخته شده است . جهت احصاء مولفه ها و ابعاد از روش تحلیل مضمون بهره گرفته شده است و کدگذاری مطالب با استفاده از نرم افزار   MAXQDA 10انجام شده است . در نهایت تعداد 329 مفهوم پایه، 51 مفهوم سازماندهنده و 9 مفهوم عالی استخراج گردید و شبکه مضامین حکمرانی متعالی مبتنی بر الگوی حکمرانی علوی ارائه گردیده است .

هدف این پژوهش، ارزیابی وضعیت رهبری اخلاقی مدیران آموزش و پرورش بود. روش از نظر اهداف، کاربردی و به لحاظ شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری100 نفر از مدیران آموزش و پرورش استان قم بودند که در سال تحصیلی98-97 مشغول به کار بودند. برای گردآوری داده ها، از پرسش نامه رهبری اخلاقی عمادی فر (1388)، با پایایی 0،98 بر اساس آلفای کرونباخ استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها براساس روش های توصیفی و آزمون های استنباطی T، برای مقایسه میانگین دو گروه مستقل، T تک گروهی و تحلیل واریانس در قالب نرم افزار spss نشان داد که رهبری اخلاقی مدیران آموزش و پرورش مطلوب است و برخورداری آنان از مؤلفه های، صداقت و درستی، تنظیم فعالیت، اعتماد، تلاش در جهت ارتقای کارکنان، و اجازه ابراز عقاید مخالف رهبری اخلاقی، بیش ازحد انتظار است و بین وضعیت رهبری اخلاقی مدیران زن و مرد و سوابق و سطوح تحصیلی مختلف آموزش و پرورش تفاوت وجود ندارد.

مدیریت جهادی به عنوان سبک مدیریتی بومی موفق در عرصه های مختلف سیاسی، دفاعی، فرهنگی و سازندگی گام اول انقلاب اسلامی، اگر تبدیل به الگوی قابل تکثیر شود، می تواند در گام دوم انقلاب بسیار راهگشا باشد. یکی از بهترین تجربه های موفق در این زمینه در مگاپروژه ها و خدمات در قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا کسب شده است. هدف اصلی این پژوهش ارائه الگوی مدیریت جهادی در فعالیتهای سازندگی است. با مرور ادبیات نظری و پیشینه موضوع، متغیرهای مؤثر بر مدیریت جهادی به روش تحلیل مضمون، استخراج و با استفاده از نظر خبرگان، 22 متغیر نهایی وارد الگوسازی ساختاری تفسیری شد. این متغیرها در سطوح مختلف و با توجه به قدرت نفوذ و وابستگی آنها طبقه بندی و سطح بندی، و به منظور آزمون و تأیید الگو از تحلیل میک مک و تکنیک دیمتل استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مؤلفه یگانه لا اله الا الله اصل بنیادین و ریشه الگوی مدیریت جهادی، مؤلفه های چهارگانه ارزش مداری، اعتقادمحوری، معرفت محوری و جهادمحوری، مبانی فکری و فلسفی و سطح دوم، مؤلفه های هفتگانه رسالت محوری و آرمانخواهی، تکلیف گرایی و نتیجه گرایی توؤمان، بینش و عمل هولوگرامی، نگاه فراپیمانکاری، نگاه فراجناحی، مردم پایگی کارها و ابتنا بر ویژگیهای شخصیتی، اخلاقی و مدیریت اسلامی و انقلابی، مبنای حرکت مدیریت جهادی و سطح سوم، مؤلفه های چهارگانه بومی سازی و خودکفایی در علم و فناوری، تمرکز بر گلوگاه ها (با استفاده از همه ظرفیتها)، تمرکز بر تکمیل زنجیره ارزش (ظرفیت شناسی و ظرفیت سازی) و به کارگیری صنعت و دانشگاه در سازندگی، راهبردهای متخذه و سطح چهارم و مؤلفه های سه گانه غلبه بر موانع و محدودیتها (غلبه بر تحریمها، انحصارشکنی، بن بست شکنی)، مدیریت بر محیط و چابک سازی و تحرک پذیری، نتایج و سطح پنجم، و درنهایت مؤلفه های سه گانه پیشروندگی (خط شکنی)، پیشبرندگی (شتاب دهی و حرکتهای جهشی میان بر) و اثرگذاری و الگوسازی ماندگار جزء پیامدهای مدیریت جهادی و سطح ششم الگو خواهد بود.

چهار دهه از عمر با برکت انقلاب اسلامی می گذرد و این نهال در سایه راهبری و ولایت آیت الله خامنه ای(حفظه الله)به درختی تنومند و پر ثمر بدل گشته است. البته ایشان برای پیمودن کامل مسیر و طی مراحل رشد انقلاب اسلامی تا رسیدن به تمدّن اسلامی پنج مرحله را ذکر کرده اند و وضعیت کنونی را حالت گذاری برای شکل گرفتن مرحله سوم یعنی تشکیل دولت اسلامی ذکر کرده اند. در این موقعیت، با همه موانع و تحریم های ظالمانه، شناسایی، جذب، تربیت و بهبود مدیران و حکمرانان کلان جمهوری اسلامی جهت پیمودن این راه، اهمیت و  جایگاه ویژه ای می یابد.در این میان استخراج ویژگی های این افراد از نگاه معظم له (حفظه الله) برای ایجاد خودآگاهی، تربیت و بهبود سطح نیروهای فعال در عرصه حکمرانی کشور حیاتی به نظر می رسد. بررسی بیانات معظم له(حفظه الله) در جمع هیئت دولت، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و نیز قوه قضاییه(بیش از 70 سخنرانی) که با روش تحلیل مضمون صورت پذیرفته و در نهایت در قالب یک تقسیم بندی حول روایت ها ومحورهایی که ایشان در بیانات شان بدان ها پرداخته، جایابی شده اند.

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگویی برای شایستگی های مدیران هیئت های مذهبی به روش کیفی انجام شد و برای دستیابی به هدف از سه روش کیفیِ مشاهده، مصاحبه و مدیریت تعاملی (IM) استفاده شده است. جامعه آماری در هرکدام از روش های پژوهش متفاوت بوده است. در بخش مشاهده جامعه آماری شامل هیئت های شاخص، در بخش مصاحبه و مدیریت تعاملی شامل کارشناسان مدیریتی، مسائل اجتماعی، روان شناسی و مسئولان هیئت های نمونه بوده است. متناسب با روش های پژوهش استفاده شده، روش نمونه گیری نیز متفاوت بوده است. روش نمونه گیری در بخش مشاهده به صورت در دسترس بوده و با در نظر گرفتن محدودیت های پژوهش و ملاک های انتخاب از بین 11 هیئت، 5 مورد انتخاب شد؛ و در مصاحبه به صورت هدفمند و جمع آوری داده تا آنجایی ادامه یافت که اشباع نظری حاصل و در نهایت 9 مصاحبه انجام شد. در نهایت، در قسمت مدیریت تعاملی نیز نمونه شامل 5 نفر از افراد مصاحبه شده در مرحله قبل بود که به صورت هدفمند انتخاب شدند. روش تجزیه وتحلیل در بخش مصاحبه و مشاهده پس از پیاده سازی متن آن ها به روش کدگذاری و با استفاده از نرم افزار Maxqda انجام شد. در روش مدیریت تعاملی مبنای پیشنهادی محقق که حاصل دو بخش قبل بود به بحث گزارده، پس از اصلاح و تائید متخصصان و رسیدن به اجماع نهایی، الگوی شماتیک شایستگی با نشان دادن روابط علی و معلولی با استفاده از نرم افزار ISM ترسیم شد. نتایج نشان داد که به ترتیب داشتن هنر مدیریت، شناخت مسائل دینی، اخلاق مداری، جاذبه قوی و دافعه مطلوب در روابط عمومی و داشتن سواد رسانه ای از مهم ترین شایستگی های یک مدیر هیئت مذهبی هستند.

یکی از دغدغه های موجود در سازمان های نظامی چگونگی تربیت و رشد کادر فرماندهی و مدیریت خود می باشد. این نکته دارای اهمیت دوچندان می شود وقتی که رسالت پاسداری و حراست از کیان انقلاب اسلامی به عنوان اصلی ترین وظیفه یک سازمان قرارمی گیرد.ضرورت شناخت جامع و کامل از شخصیت های مؤثر به خصوص در مجموعه های نظامی و انتقال سبک ها و شیوه های عملکردی آن ها در فرماندهی و مدیریت زیرمجموعه خود، امری بسیار مهم به شمار می رود. این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه های فرماندهی و مدیریت شهید مهدی باکری به بررسی اسناد و مدارک شامل کتب، مقالات، مصاحبه ها، گزارش و... در مورد شهید پرداخته است، آنگاه با بهره گیری از راهبرد تحلیل مضمون به 235 مضمون پایه، 9 مضمون سازمان دهنده و 3 مضمون فراگیر دست یافته است. مضمون های سازمان دهنده شامل «شخصیت معنوی»، «فضایل اخلاقی»، «شخصیت قوی، مؤثر و باصلابت»، «حسن تدبیر در مدیریت و فرماندهی»، «انسان مدار»، «روحیه جهادی»، «مردم دار»، «مسئولیت پذیری و دردمندی»، «دشمن شناسی و مدارا با اسرا» بوده و در نهایت الگویی متناسب با سه بعد فردی، سازمانی و فراسازمانی به عنوان مضمون های فراگیر ارائه شده است.

امروزه فضای مجازی فارغ از یک رسانه ارتباطی، به جزئی جدائی ناپذیر از زندگی بشر تبدیل شده، به گونه ای با همزیستی این فناوری با سایر فناوری ها در آینده نزدیک تقریباً همه زندگی بشر در این فضا قرار خواهد گرفت. هرچند این فضا در ظاهر به کاربران خود نقش تعاملی برای اثرگذاری در کنار اثرپذیری در کنار آزادی اعطا نموه است که در نهایت به برقراری دموکراسی(غربی) منجر می شود لیکن وجود هژمونی امریکایی بر این فضا و همچنین فلسفه ذاتی این فضا که منتج از فرهنگ مادی گرایی غرب می باشد از چالش های اساسی حکمرانی کشورها بر این فضای دست ساز بشر است که پویایی، ابهام، پیچیدگی، فراگیری و همگرایی ویژگی های ذاتی آن می باشد. این پژوهش با روش تحلیل عاملی اکتشافی و بر اساس یافته های حاصل از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه عمیق با 6 نفر از خبرگان حوزه رسانه، پدافندی و فضای مجازی کشور، در پی ارائه الگوی حکمرانی مردم محور اسلامی مشتمل بر 7بعد، 29 مؤلفه و 114 شاخص بوده تا بتوان با اتکا بر آنها به برقراری حکومت اسلامی در فضای مجازی کشور بر اساس دو اصل مردم محوری و اسلام پرداخت.

آنچه امروز موجب تفاوت و امتیاز جمهوری اسلامی ایران از دیگر کشورهای جهان شده است، تلاش این نظام برای ارائه سبک جدیدی از زندگی، حکومت و حکمرانی بر مبنای آموزه های اسلام است. منظور از «حکمرانی اسلامی» شیوه حکومتی است که در آن ابعاد روابط بین حکومت و مردم، تعامل اجزای تشکیل دهنده حکومت و رابطه آن با سایر حکومت ها، در اهداف و سیاست ها، قوانین و خط مشی ها، برنامه ریزی و اجرا و نظارت و ارزیابی بر اساس مبانی، اصول و روش های اسلامی تنظیم می گردد. در این چارچوب، تشکیلات اداری که با نرم افزار حکمرانی اسلامی به ساماندهی امور عمومی مردم می پردازد، «دولت معیار» نامیده می شود. در این پژوهش، نظریه مردم سالاری دینی به عنوان اصل موضوعه برای طراحی الگوی حکمرانی اسلامی مورد استفاده قرار گرفته است. بر همین مبنا مقام معظم رهبری با توجه به دغدغه های خود در باب اقتصاد و فرهنگ و ارتباط وثیق، ولی مغفول واقع شده ی این دو مقوله، راه رسیدن به این دو مقوله را بدون عزم همگانی مردم و مدیریت جهادگونه ی مدیران ممکن نمی دانسته اند، از دیگر در چهلمین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در 22 بهمن ماه 1397 مجددا در بیانیه گام دوم انقلاب بر مدیریت جهادی به عنوان یک موضوع محوری در نظام و حکومت اسلامی به عنوان یک حکمرانی متعالی تاکید نمودند. بنابراین بازشناسى حکمرانی اسلامی مردم پایه بر اساس مدیریت جهادی با تاکید بر بیانیه گام دوم انقلاب در جمهوری اسلامی ایران بر اساس تدابیر و فرمایشات فرماندهی معظم کل قوا(حفظه الله) و با تاکید و بهره جستی از بیانیه مهم و ارزشمند گام دوم انقلاب، به صورت کامل در جامعه امروزى ضرورتى اجتناب ناپذیر است؛ به ویژه آنکه در طى این سالها، همواره سعى دشمنان در تحریف و نابودى این نوع مدیریت بوده است. بر این اساس، نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق تحلیلی-توصیفی با رویکرد کیفی بوده و با بهره گیری از اسناد و مدارک تاریخی، مقالات و کتابخانه تخصصی اطلاعات لازم جمع آوری شده است. . نتایج حاصل بیانگر این است در این میان، مقوله «مدیریت جهادی» درخور تأمل می باشد. خصوصاً بعد از ملاحظه ی این نکته که اگر کسی مقالاتی را که در همین مدت مطالعه کند، با اختلاف زیادی در تعریف این مقوله برخورد خواهد نمود؛ گویا هر نویسنده ای از ظن خود با این مقوله یار شده و برداشت خود را ارائه داده است. لذا برآن شدیم که نگاهی به این قید و به قدر وسع ناچیز خود، در شناسایی آن و در جهت ارایه راهکارهای علمی و عملی در جهت اعتلای حکمرانی اسلامی مردم پایه داشته باشیم.

از شالوده های شکل گیری تمدن و مدینه فاضله اسلامی، تربیت است که در گام دوم انقلاب، این موضوع از اهمیت بسزایی برخوردار است. ابعاد گوناگون زندگی، انسان ها را در موقعیت های متفاوت یادگیری و رشد و خلاقیت قرار می دهد. سردار شهید حاج قاسم سلیمانی یکی از شخصیت های تأثیرگذار بود که زندگی اش با جهاد همراه بود و از شاخص های رشد و تربیت جهادی به شمار می آید. وی در بستر تربیت جهادی رشد کرد و رفتار عملی او می تواند الگویی تربیتی در این حوزه و در جایگاه های گوناگون ارائه دهد و نقشه راه جامعه ما برای نقش آفرینی در عصر پرهیاهوی کنونی باشد. هدف این پژوهش بررسی شاخصه های تربیتی مکتب سردار شهید حاج قاسم سلیمانی است. این پژوهش به صورت «مروری» بوده و حاصل آن ارائه شاخص های تربیت در مکتب این سردار شهید به مثابه عنصری شاخص در گام دوم انقلاب در ابعاد شناختی، گرایشی و رفتاری با رویکرد جهان شمول است.

نهضت اسلامی و انقلاب به رهبری امام خمینی (ره) آغاز شده و علاوه بر مبارزه با استبداد داخلی، مهم ترین راهبرد مبارزاتی خود را در راستای استکبار ستیزی و مبارزه با استکبار غرب و شرق قرار داد. انقلاب اسلامی با طرح سیاست و دیپلماسی نه شرقی نه غربی، نظم و ترتیب قدرت های استکباری را برهم زده و تمام مستضعفان عالم را برای مبارزه با استکبار جهانی دعوت کرد. با این وصف انقلاب اسلامی با پیروزی و استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران سیاست مبارزه با استکبار جهانی و حمایت از مسلمانان و مستضعفان عالم را در برنامه خود قرار داد. انقلاب اسلامی گرچه در حمایت از مظلومان و مبارزه با مستکبران دستاوردهایی داشته از سوی دیگر در عرصه داخلی با موانع و چالش هایی مواجه بوده که از سوی قدرت های استکباری ایجاد شده است. مقاله حاضر پیامدهای منفی (چالش های) داخلی و پیامدهای مثبت (دستاوردهای) خارجی و منطقه ای استکبار ستیزی انقلاب اسلامی را از آغاز نظام جمهوری اسلامی تا گام دوم انقلاب اسلامی به صورت مسئله در این تحقیق مطرح کرده است. حال در اینجا سوالی که طرح می شود این است که پیامدهای استکبار ستیزی انقلاب اسلامی در عرصه داخلی و خارجی چه بوده و مصادیق آن کدامند؟ قدرت های استکباری در راستای منافع و سلطه خود همواره ایران را با چالش هایی مواجه کرده و تا کنون نیز ادامه دارد. گفتنی است که، انقلاب اسلامی در عرصه استکبار ستیزی دست از آرمان خود بر نداشته و دامنه و گستره آن را توسعه داده است. این فرضیه در مقاله بر اساس روش توصیفی-تحلیلی بررسی و تبیین شده است. یافته های مقاله بیانگر این است که، ماهیت استکبار ستیزی انقلاب اسلامی سبب شده قدرت های استکباری و نظام سلطه جهت تضعیف گفتمان انقلابی و براندازی نظام جمهوری اسلامی، ایران را با انواع چالش های سخت و نرم «کودتا، ترور، جنگ، تحریم، نفوذ» مواجه کنند. استکبار از انواع متغییرهای سیاسی، نظامی - امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و با مکانیسم و اهرم های مختلف در صدد براندازی بوده که در هر مرحله به شکست انجامیده و موفق نشده است. امروزه با گذر از چله نظام جمهوری اسلامی، دستاوردهای انقلاب اسلامی علاوه بر سطح داخلی در عرصه جهان اسلام و عرصه بین الملل «مقاومت و سلطه ستیزی» با موفقیت همراه بوده که در نوشتار حاضر به آن اشاره شده است.

اخلاق سازمانی، حاوی معیارهای اخلاقی است که سازمانهای امروزی برای انجام هرچه بهتر کارهای خود، به آن نیازمندند. از سوی دیگر باتوجه به اینکه نهج البلاغه از آموزه های اخلاقی سرشار است و می توان به تبیین مضمونهای تعالی اخلاق سازمانی با استفاده از این منبع مهم پرداخت. روش پژوهش، آمیخته است. در بخش کیفی با کمک تحلیل مضمون، مضمونهای تعالی اخلاق سازمانی از نهج البلاغه استخراج شد. با استفاده از تحلیل مضمون،231 مضمون پایه، 67 مضمون فرعی، 8 مضمون اصلی و 4 مضمون کلی استخراج گردید. برای محاسبه اعتمادپذیری از ارزش اعتماد لینکلن و گویا استفاده شد. محاسبه پایایی با کمک ضریب توافق بین دو شناسه گذار انجام شد. برای روایی از ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) استفاده شد. در قسمت کمیِ پژوهش با استفاده از روشDematel ، رابطه یکطرفه و دوطرفه، مضمونهای کلی تعالی اخلاق سازمانی  بررسی گردید. در میان چهار مضمون کلی استخراج شده، توجه به ارتباط اخلاقی و دقت در انتخاب و گزینش افراد، عناصر علی است. هم چنین توجه به ارتباط اخلاقی و توجه به ایجاد شرائط و محیط اخلاقی، بیشترین تعامل را با دیگر مضمونها دارد.

در عصر جدید و با تحولات فکری و فنی، بر نقش همزمان دولت و جامعه در توسعه پایدار تأکید می شود. ساختار، شاخص ها و ترتیبات نهادی و اجتماعی حکمرانی بر توسعه پایدار تأثیرگذار است و بعنوان فرصتی برای جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی، افزایش رشد اقتصادی، امنیت زیست محیطی و بهبود محیط کسب و کار از طریق بکارگیری شاخص های پاسخگویی و شفافیت، ثبات سیاسی، کارآیی و اثربخشی دولت، کیفیت مقررات، حاکمیت قانون وکنترل فساد بررسی می شود. حکمرانی سیستمی است که اقتصاد، سیاست و مسایل اجتماعی یک جامعه را از راه دولت، بخش خصوصی و نهادهای اجتماعی مدیریت می کند و تحقق آن مهمترین عامل در دستیابی به توسعه پایدار محسوب می شود. گذار از سیاستگذاری سنتی و متمرکز و حرکت به سوی حکمرانی، امری اجتناب ناپذیر است. دستیابی به شاخص های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی توسعه پایدار مستلزم ایجاد ساختارهای هدایتی و حمایتی و وضع اهداف خاص سیاستی است. در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به نقش مردم در تحول حکمرانی با تأکید بر توسعه پایدار پرداخته می شود.

این پژوهش به صورت ترکیبی و با هدف طراحی الگوی رهبری فرماندهان دوران دفاع مقدس انجام شده است. در بخش کیفی پژوهش از روش نظریه داده بنیاد استفاده شده و جامعه مورد مطالعه، فرماندهان دوران دفاع مقدّس یکی از یگانهای نیروی زمینی ارتش است که 18 نفر از آنها به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب، و داده ها به روش مصاحبه عمیق، گردآوری و با استفاده از نرم افزار  NVivo 10 شناسه گذاری و تحلیل شد. جامعه آماری بخش کمّی پژوهش، فرماندهان و کارکنان آن یگان هستند که اعضای نمونه آماری به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شده اند. داده ها با توزیع و بازگشت 351 پرسشنامه محقق ساخته، گردآوری شد.  نتایج تحلیل داده ها حاکی است که مقوله جهان بینی ایثار، پدیده محوری الگوی رهبری فرماندهان دوران دفاع مقدّس است که بعد از تأثیرپذیری از شرایط علّی، مداخله گر و زمینه ای، باعث اتخاذ راهبردهای رفتاری مانند خدمت و توجه به پیروان، تعهد اخلاقی، صداقت، ارتباطات عاطفی و معنوی، شجاعت و خطرپذیری از سوی فرماندهان شده و در ادامه تحقق پیامدهایی مانند پیروزی در میدان نبرد، انسجام جامعه و افزایش قدرت بازدارندگی نظامی را به همراه داشته است. یافته های معادلات ساختاری در بخش کمّی، تأییدکننده روابط مؤلفه های الگوی رهبری طراحی شده است.

این پژوهش با هدف ارائه و تحلیل الگوی رهبری تحول آفرین از منظر قرآن کریم انجام پذیرفته است و در پی پاسخ به این پرسش است که الگوی رهبری تحول آفرین از منظر قرآن کریم چگونه است؟ برای پاسخ به این پرسش و برای استخراج مفاهیم رهبری به قرآن مراجعه و از روش تفسیر موضوعی و تحلیل مضمون استفاده شده است. برای استخراج مفاهیم و کدگذاری در ابتدا دو بار کل قرآن کریم مرور شده که 618 آیه شد. در پاسخ سؤال ها یافته های تحقیق عبارت اند از 251 مضمون پایه، 48 مضمون سازمان دهنده و 7 مضمون فراگیر شناسایی شد. مضامین فراگیر در قالب مفاهیمی مانند مبانی فکری، اصول رهبری، رفتارهای تحول آفرینانه، بازخورد رهبری تحول آفرین، نتایج رهبری تحول آفرین و در نهایت مؤلفه های رهبری شکل گرفت. آنچه از مجموع آیات بررسی شده به دست می آید این است که در مواردی آیات قرآن کریم نظریات اندیشمندان مدیریت را مورد تائید قرار داده و در مواردی، نگاهی اصلاحی و در برخی موارد نیز نظریات خاصی ارائه می دهد که ناشی از جهان بینی متفاوت بین این دو دیدگاه است.

هدف تحقیق حاضر، ارائه مدل پیش بینی سطح رضایت شغلی کارکنان بر مبنای شاخص های دین داری با رویکرد شبکه عصبی مصنوعی و بررسی میزان تأثیر هریک از عوامل مختلف بر رضایت شغلی کارکنان اداری دانشگاه شهید صدوقی یزد است. به منظور رسیدن به اهداف یادشده، 8 عامل مؤثر بر رضایت شغلی شامل اطلاعات جمعیت شناختی افراد و ابعاد دین داری اسلامی (اعتقادات، احکام و اخلاق) از دیدگاه نهج البلاغه به عنوان ورودی تبیین، سپس با استفاده از مدل پرسپترون چندلایه با الگوریتم یادگیری پس از انتشار خطا و یک لایه پنهان، میزان رضایت شغلی کارکنان پیش بینی شده است. در ادامه با استفاده از فن تحلیل حساسیت، تأثیر هرکدام از متغیرهای ورودی بر خروجی این مدل مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نهایی، نشانگر آن است که ضمن نقش و تأثیر توضیح دهندگی همه عوامل هشت گانه در میزان خروجی مدل، ابعاد اعتقادات و اخلاق اسلامی و جنسیت افراد، بیشترین تأثیر را در پیش بینی رضایت شغلی کارکنان دارند.

هدف این مقاله مقایسه اندیشه های مدیریتی علامه مصباح یزدی و شهید صدر، دو شخصیت شاخص اصیل اسلامی است. این پژوهش از روش «مطالعه تطبیقی بِردی» برای تحلیل و مقایسه این دو اندیشه استفاده کرده است. منابع استفاده شده عمدتاً چهار کتابی است که عمده دیدگاه های این دو اندیشمند را درباره موضوع بحث، دربر دارد. یافته ها نشان می دهد صاحبان این اندیشه ها هر دو بر مبانی فکری و نقش آن در دانش مدیریت تأکید دارند. همچنین بر تنوع ماهوی و تفکیک گزاره های توصیفی و تجویزی مدیریت نیز تصریح می کنند. اما علامه مصباح تولید گزاره های تجویزی را لازم می داند و شهید صدر بر تولید گزاره های توصیفی و ناظر به موضوعات تأکید می ورزد. با تلفیق این دو اندیشه، می توان الگوی مفهومی منسجم و جدیدی استخراج و از آن برای حل مسائل مدیریتی استفاده کرد. با تلفیق این دو دیدگاه، می توان همزمان از حسن فعلی و فاعلی برای حل مسائل مدیریتی استفاده نمود.

هدف این پژوهش فهم الگوی تعالی معنویت سازمانی با تأکید بر آموزه های اسلامی و ارائه راهکارهایی به منظور تعالی معنویت در سازمان بیمه سلامت ایران است. در این  پژوهش با استفاده از رویکرد ترکیبی به شناسایی اجزای الگوی تعالی معنویت سازمانی با رویکرد اسلامی و ترسیم روابط آنها پرداخته شده است. در بخش کیفی با استفاده از اطلاعات مصاحبه و نظر خبرگان و روش تحلیل مضمون، ابعاد الگوی تعالی معنویت در سازمان با رویکرد اسلامی شناسایی شده است. در ادامه با روش الگوسازی ساختاری تفسیری، سطح بندی معیارهای الگوی تعالی معنویت سازمانی با رویکرد اسلامی طراحی شد. این امر بر اساس توزیع پرسشنامه بین اعضای سازمان بیمه سلامت ایران انجام شده است. بر اساس روش تحلیل مضمون، 53 مضمون پایه نهایی و هشت مضمون سازماندهنده و سه مضمون فراگیر استخراج شده است. یافته های تحلیل مضمون نشان می دهد که اجزای اصلی الگوی تعالی معنویت در سازمان با رویکرد اسلامی فضائل اخلاقی، بنیانهای معرفتی سازمان، رعایت اصول اخلاقی و وجدانی نسبت به کارکنان، عملکرد سازمان با رویکرد اسلامی، فضای معنوی مؤثر بر عملکرد سازمان، اصول اخلاقی سازمان نسبت به ذی نفعان، عدالت محوری و رشد و ارتقای فرهنگی و معنوی کارکنان است. نتایج روش الگوسازی معادلات ساختاری حاکی است که "بنیانهای معرفتی" دارای بیشترین قدرت نفوذ و "عملکرد سازمان با رویکرد اسلامی" دارای بیشترین وابستگی است.

امروزه دانشگاه ها به وظیفه اصلی خود که همان فلسفه وجودی دانشگاه است به طور بایسته و شایسته عمل نمی کنند. در بُعد آموزش، محتوای آموزشی با نیازهای فراگیران و جامعه متناسب نیست، در بُعد پژوهشی نیز، خروجیها به مشکلات و تنگناهای فعلی مردم و جامعه ناظر نیست. از این رو مسئله محوری نه در آموزش و نه در پژوهش وجود ندارد؛ به همین دلیل، دانشگاه مسئولیت اجتماعی خود را ادا نمی کند. دین اسلام که به فراگیری دانش تأکید زیادی دارد و علم آموزی را ارزش می داند، بسیار سفارش کرده است دانشی که فرا گرفته می شود اولاً علم نافع باشد؛ ثاًنیا به دانسته ها عمل شود. در این صورت طبق نظر برخی اندیشمندان می توان به چنین دانشی عنوان علم دینی اطلاق کرد و دانشگاهی که اینگونه باشد را می توان دانشگاه اسلامی دانست. این پژوهش درصدد است باتوجه به تعریف مسئله محوری، مؤلفه های دانشگاه مسئله محور را استخراج کند و با استفاده از روش تحلیل مضمون به الگوی دانشگاه مسئله محور دست یابد. مضمونهای فراگیر به دست آمده درواقع متغیرهای اصلی الگوی دانشگاه مسئله محور است که عبارت است از: نظام آموزشی نیازمحور، تعامل با خدمت گیرندگان، تجاری سازی، نظام پژوهشی مسئله محور، مدیریت منابع مالی، امکانات و پشتیبانی، یادگیری سازمانی و مدیریت دانش، فرهنگ دانشگاهی، مدیریت منابع انسانی و نظام مدیریتی دانشگاه.