علیرضا قربانی

مقدمه و اهداف: در نوجوانی تغییرات بزرگ، سریع، احساسی، فیزیکی و اجتماعی اتفاق می افتد (آخنباخ و گیتلمن،[1] 2011، ص366). این دوره زمانی است که نوجوانان نقش ها و مسئولیت های جدید را پذیرا شده و مهارت های اجتماعی را برای برعهده گرفتن نقش ها یاد می گیرند؛ ولی ازآنجاکه مدل و الگویی دقیق، روشن و همه جانبه در زمینه رفتار مناسب برای آنان مشخص نشده است، آنان به سبک و سنگین کردن رفتارها، آزمایش نقش ها، اعلام تمایز از بزرگسالان و گاه به نادیده گرفتن قواعد دست می زنند (شفرز،[2] 1392، ص147). عوامل مختلفی بر رفتارهای پرخطر تأثیرگذارند. باورهای دینی یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار بر رفتار و عمل افراد است. اندیشمندان معتقدند: دین همواره انسان را به سوی عمل نیک و پاداش در ازای آن دعوت کرده و نقش کنترلی بر رفتار انحرافی انسان ها داشته است. دسته دیگر از عوامل مؤثر بر رفتارهای پرخطر، گروه همسالان هستند. هنگامی که کودکان وارد دوره نوجوانی می شوند، نقش همسالان در زندگی آنان افزایش پیدا می کند (ستنبرگ و موناهان،[3] 2010، ص153). حمایت اجتماعی از متغیرهای دیگری است که می تواند در کاهش رفتارهای پرخطر نقش داشته باشد (شولتز و شوارتزبرگ،[4] 2015). حمایت اجتماعی میزان برخورداری از محبت، همراهی، مراقبت، احترام، توجه و کمک دریافت شده توسط فرد از سوی افراد یا گروه های دیگر مانند اعضای خانواده، دوستان و دیگران است (سارافینو،[5]1398، ص53). این مقاله با هدف تبیین نقش مدل معادلات ساختاری با متغیرهای دین داری، حمایت اجتماعی و طرد همسالان، در تأیید و برازش معنا دار آن نگاشته شده است.روش: روش پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است. از نظر روش، توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش عبارت است از تمامی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم منطقه درودزن شهر شیراز به تعداد 600 نفر، نمونه پژوهش براساس جدول مورگان 234 نفر بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. در پژوهش حاضر از چهار پرسش نامه استفاده شده است:الف) پرسش نامه دین داری، توسط گلاک و استارک (1965) دارای 26 گویه است با یک مقیاس لیکرت پنج درجه ای (کاملاً موافق تا کاملاً مخالف) که هر ماده دارای ارزشی بین 1 تا 5 است؛ب) مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی توسط زاده محمدی و احمدآبادی (۱۳۸۸) ساخته شده این مقیاس شامل ۳۴ گویه برای سنجش آسیب پذیری نوجوانان در مقابل شش دسته رفتارهای پرخطرِ رانندگی خطرناک، خشونت، سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر، مصرف الکل و دوستی با جنس مخالف است که پاسخگویان موافقت یا مخالفت خود را با این گویه ها در یک مقیاس 5 گزینه ای از کاملاً موافق (5) تا کاملاً مخالف (1) بیان می کنند.ج) پرسش نامه طرد همسالان این آزمون توسط طهماسیان  (1384) و در قالب 15 سؤال طراحی شده است که احساس نوجوان از مطرود یا محبوب بودن را در گروه همسالان می سنجد. این پرسش نامه دارای دو خرده مقیاس پذیرش همسالان و طرد همسالان می باشد.د) پرسش نامه حمایت اجتماعی فلمینگ[1] و همکاران در سال 1982 تهیه شده است و دارای 25 سوال و 5 خرده مقیاسِ حمایت ادراک شده از خانواده، حمایت ادراک شده از دوستان، عقیده و نظر درباره اهمیت حمایت اجتماعی و حمایت ادراک شده عمومی است.نتایج: تأثیر دین داری بر مؤلفه اعمال ریسک پذیر در رانندگی نشان می دهد که مقدار تی برابر با 48/8- شده و این مقدار بزرگتر از 96/1 می باشد؛ ازاین رو اثرگذاری متغیر دین داری در رانندگی مورد تأیید می باشد. همچنین، میزان شدت این تأثیر منفی، غیرمستقیم و ضعیف بوده و برابر با 40/0- می باشد. تأثیر دین داری بر مؤلفه خشونت نشان می دهد که مقدار تی برابر با 05/20- شده و این مقدار بزرگتر از 96/1 می باشد؛ ازاین رو، اثرگذاری متغیر دین داری در میزان خشونت مورد تأیید می باشد. همچنین، میزان شدت این تأثیرمنفی، غیرمستقیم و قوی بوده و برابر با 80/0- می باشد. در دیگر متغیرها دیده می شود که تأثیر دین داری بر روی مصرف سیگار (مقدار تی برابر 95/19- و ضریب همبستگی 79/0-)، مصرف مواد مخدر (مقدار تی برابر 56/22- و ضریب همبستگی 83/0-) و مصرف الکل (مقدار تی برابر 41/20- و ضریب همبستگی 80/0-) نسبت عکس داشته که شدت آن در سه تا حالت قوی بوده است.همچنین، تأثیر متغیر دین داری در گرایش به دوستی با جنس مخالف منفی و غیرمستقیم بوده است؛ اما شدت آن ضعیف دیده شده است (مقدار تی برابر 63/8- و ضریب همبستگی 30/0). متغیر طرد همسالان در معنای کلی، بروز رفتارهای پرخطر را در پاسخ گویان افزایش داده است؛ به طوری که این تغییر در مؤلفه های رانندگی خطرناک (مقدار تی برابر 15/9 و ضریب همبستگی 51/0)، رفتارهای خشونت آمیز (مقدار تی برابر 80/9 و ضریب همبستگی 54/0)، مصرف سیگار (مقدار تی برابر 57/9 و ضریب همبستگی 53/0)، مصرف مواد مخدر (مقدار تی برابر 28/10 و ضریب همبستگی 56/0)، مصرف الکل (مقدار تی برابر 11/10 و ضریب همبستگی 55/0) و دوستی با جنس مخالف (مقدار تی برابر 08/10 و ضریب همبستگی 55/0) نشان داده شده است.بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که دین داری، طرد همسالان و حمایت اجتماعی پیش بینی کننده رفتارهای پرخطر دانش آموزان دختر متوسطه دوم منطقه درودزن شهر شیراز است. مدل برازش خوبی از داده های دنیای واقعی داشته است؛ یعنی اینکه در کلیت مدل معادله ساختاری، تأثیر متغیرهای دین داری، طرد همسالان و حمایت اجتماعی در مؤلفه های متغیر رفتار پرخطر تأیید شده و برازش معنا دار دارد. با توجه به بررسی های انجام شده پژوهش یا پژوهش هایی که صرفاً نقش دین داری، طرد همسالان و حمایت اجتماعی را به عنوان پیش بینی کننده رفتارهای پرخطر نشان دهد، یافت نشد؛ اما ازجمله پژوهش های همسو با فرضیه یادشده، پژوهش جزایری و همکاران (1398)، کلاته ساداتی و همکاران (1397)، کوهی و وفایی اقدم (1396)، افشانی و همکاران (1394)، بخشش بروجنی و همکاران (1399)، رزاقی و همکاران (1399)، احمدی و همکاران (1396)، محمدی و همکاران (1401)، عشایری و همکاران (1401)، زاددهش و باباخانی (1399)، الکساندر[2] و همکاران (2019)، کاپتانوویچ[3] و همکاران (2019) و کول و همکاران[4] (2020) می باشد. نوجوانان به عنوان گروه اصلی در معرض رفتارهای پرخطر محسوب می شوند. در این مرحله از رشد، نوجوان به دلیل خودمحور بودن ممکن است شناخت و برداشت کاملی از پیامدهای مخاطره آمیز رفتار خود نداشته باشد و بیشتر به کشف و تجربه موقعیت های پرخطر گرایش پیدا کند (کلوئپ[5] و همکاران، 2011). عوامل مختلفی در بروز رفتارهای پرخطر دوران نوجوانی دخالت دارند که نظارت والدین، پذیرش نوجوان از طرف همسالان مناسب، نگرش والدین و همسالان به رفتارهای پرخطر، الگوبرداری از همسالان و عدم مبادرت به رفتارهای پرخطر توسط خود والدین ازجمله عوامل مهم در عدم بروز رفتارهای پرخطر است (نارجیسو[1] و همکاران، 2013).تقدیر و تشکر: از همه کسانی که در این پژوهش به ما یاری رساندند، کمال تشکر و قدردانی را داریم.تعارض منافع: در این مقاله هیچ تعارض منافعی وجود ندارد.

هدف: این مقاله با هدف مدل یابی معادلات ساختاری دین داری و رضایت زناشویی انجام یافته. روش : روش تحقیق توصیفی و همبستگی، جامعه آماری شامل 400 دانشجوی متاهل زن مشغول به تحصیل بود که 200 نفر با استفاده از فرمول برآورد حجم نمونه کوکران و به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. و ابزار پژوهش پرسشنامه های دین داری (گل زاری، 1379) و رضایت زناشویی انریچ (اولسون و دیگران، 1989) انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون معادلات ساختاری، با استفاده از نرم افزار LISREL استفاده شده است. یافته ها: در مدل یابی معادلات ساختاری رضایت زناشویی با دین داری ارتباط مثبت و معناداری داشت به غیر از سه مولفه زناشویی، مدیریت مالی و فعالیت های مربوط به اوقات فراغت که با توجه به پایین بودن مقدار معناداری از حد استاندارد تعریف شده بود، رابطه معناداری مشاهده نگردید. مدل ارائه شده پرازش خوبی از داده های دنیای واقعی داشته است، یعنی این در کلیت مدل معادله ساختاری، تأثیر متغیر دین داری در مؤلفه های رضایت زندگی دانشجویان پیام نور گنبدکاووس تأیید شده و برازش معنی دار دارد. نتیجه: نتایج بیانگر این موضوع است که علاوه بر انجام واجبات که بیشتر بُعد فردی دین است، دخالت دادن دین در تصمیم گیری ها و انتخاب ها که بیشتر بُعد اجتماعی است، رضایت از زندگی را تحت تاثیر قرار داده و آن را قابل پیش بینی می نماید.

پژوهش حال حاضر با هدف ارائه مدل جذب دانشجو در دانشگاه فرهنگیان با توجه به تجارب زیسته و انگیزه های یکی از دانشجویان همگام با نگاهی بر اساسنامه این دانشگاه نگاشته شده است. روش انجام این پژوهش کیفی از نوع روایت پژوهی یا به عبارتی زیست نگاری بوده که در آن سوژه از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش مصاحبه ی بدون ساختار بوده که منجر به تولید مقولات و مضامین شده است. کدگذاری ها بر اساس روش استراوس و کوربین انجام شد. تحلیل روایت ها بر اساس روش تحلیل مضمون انجام شد. به منظور اطمینان از روایی روش های خودبازبینی محقق، چندسو سازی داده ها، تحلیل مورد منفی یا متباین و همچنین ناظران بیرونی مانند کمک از همکاران و استاد راهنما صورت گرفت. یافته ها حاکی از 9 مضمون و 18 مقوله محوری است که در فرآیند انتخاب سوژه مورد مطالعه در گرایشش به دانشگاه فرهنگیان نقش داشته است و انگیزه ها را نمایان می سازد. این 9 مضمون و 18 مقوله از طریق تفسیر و کدگذاری مصاحبه ی بدون ساختار از سوژه استخراج شد. با توجه به انگیزه های مستخرج از تحلیل روایتی تجارب زیسته سوژه و آمیختن آنها با آنچه در اساسنامه دانشگاه فرهنگیان مدنظر است یک مدل جذب دانشجو ارائه گردید.

تاب آوری خانواده و سلامت اجتماعی، از عواملی اند که بر نگرش به طلاق تأثیر می گذارند. هدف: تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش میانجی متغیر تاب آوری خانواده در سلامت اجتماعی، با نگرش به طلاق زوجین در زوجین شهر جاجرم انجام شد. روش: روش تحقیق توصیفی، از نوع همبستگی و جامعه آماری تحقیق شامل افراد متأهل شهر جاجرم بود که بر اساس جدول کرجسی و مورگان[1] (1970)، 384 نفر نمونه انتخاب شدند (گرجی، 1391). افراد به پرسش نامه های نگرش به طلاق، تاب آوری و سلامت اجتماعی پاسخ دادند. یافته ها: با توجه به یافته های آماری، تاب آوری خانواده و مؤلفه های اعتماد، تحمل عواطف منفی، معنویت در افراد و شایستگی، همچنین سلامت اجتماعی و مؤلفه های شکوفایی، همبستگی و مشارکت با نگرش به طلاق زوجین، رابطه معنادار دارند. نقش میانجی تاب آوری خانواده در رابطه بین سلامت اجتماعی و نگرش به طلاق زوجین نیز تأیید شد. نتیجه: توجه به تاب آوری خانواده و سلامت اجتماعی، نگرش به طلاق را در زوجین کاهش می دهد.   [1] Krejcie & Morgan

با توجه به ماهیت فناوری ربات های نرم افزاری، از قبیل «چت جی پی تی»، و ارتباط آن ها با پردازش، بازیابی و ارتباط دهی دانش و اطلاعات، یکی از عرصه هایی که تحت تأثیر آن ها قرار می گیرد، حوزه آموزش عالی است. این پژوهش با هدف شناسایی و بررسی چالش های کلیدی استفاده از «چت جی پی تی» در آموزش عالی و شناسایی فرصت های پیش رو برای آن به عنوان یکی از فناوری های هوش مصنوعی انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی بوده و فرایند اجرا به این شکل است که ابتدا چالش های مرتبط با موضوع بر اساس مرور ادبیات و مطالعات پیشین شناسایی و سپس برای رسیدن به اهمیت، سطح بندی و ارتباطات بین چالش های مطرح در استفاده از «چت جی پی تی» از روش مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده گردید. انواع مشکلات و چالش ها در زمینه استفاده از «چت جی پی تی» در آموزش عالی، از جمله نادرستی اطلاعات و اعتمادپذیری پایین، سرقت ادبی، نابرابری تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری، فقدان مهارت و دانش اساتید و دانشجویان، عدم کاربرد در بعضی از علوم و نبود رابطه عاطفی میان چت بات و انسان به طور گسترده مورد بحث قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که چالش نابرابری تجهیزات سخت افزاری، نرم افزاری و فقدان مهارت، دانش اساتید و دانشجویان در سطح اول، چالش نادرستی اطلاعات، اعتمادپذیری پایین و سرقت ادبی در سطح دوم، و چالش عدم کاربرد در بعضی از علوم و نبود رابطه عاطفی در سطح سوم قرار دارند.

انتخاب مدیران بر مبنای شایستگی، همواره یکی از مهم ترین دغدغه های تصمیم گیران و سیاست گذاران سازمانی در بخش دولتی و ارائه ی خدمات عمومی است. خراسان جنوبی با توجه به سرمایه های انسانی غنی همواره در بخش مدیران ارشد استانی از داشتن مدیران بومی محروم بوده است. این مهم در بسیاری از مواقع باعث واپس ماندگی استان از توسعه شده است. پژوهش حاضر به بررسی پیامدهای انتصاب مدیران غیربومی بر توسعه ی اجتماعی محلی و مدیریت سرمایه ی انسانی استان خراسان جنوبی پرداخته است. این پژوهش به روش کیفی انجام شده است. سوالات پژوهش به صورت باز طراحی و از طریق مصاحبه ی عمقی با 20 نفر از صاحب نظران و مدیران فعلی و اسبق استان در مورد انتصاب و اهمیت مدیر بومی و یا غیربومی نظرخواهی شد. سپس با روش تحلیل مضمون؛ انتخاب بر اساس وابستگی حزبی و سیاسی، فقدان شایستگی های شخصیتی، بها ندادن به کارشناسان بومی و نظرات کارشناسی، عدم پایبندی به برنامه های توسعه استان، تصمیم گیری بر مبنای سلایق شخصی، ایجاد و القای حس خود تحقیری در بین مردم استان از مهم ترین کلید واژه ها در باب انتصاب مدیران غیر بومی به دست آمد. ایجاد بانک اطلاعاتی از مدیران بومی کارآمد و متخصص، تبلیغ فعالیت های عالی و کارامدی مدیران بومی از جمله پیشنهادات، جهت انتخاب سمت مدیریتی از سوی مصاحبه شوندگان عنوان گردید.

اهداف: مقاله با هدف بررسی شکل گیری مؤلفه های نوسازی اجتماعی در ارتباط با شبکه های اجتماعی مجازی انجام یافته است. روش مطالعه: پژوهش تبیینی بوده و با تکنیک پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه پیام نور استان گلستان به تعداد 6168 نفر که به روش نمونه گیری کوکران 463 نفر به صورت طبقه ای نسبتی و تصادفی انتخاب شدند. یافته ها: نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که رابطه بین استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با مؤلفه های نوسازی اجتماعی شامل متغیرهای عام گرایی، فردگرایی، بی طرفی عاطفی و خانواده گرایی معنادار بوده و با سایر مؤلفه های نوسازی اجتماعی شامل متغیرهای تفکیک، اکتساب و جهان گرایی معنادار نبود. نتایج الگویابی معادلات ساختاری در آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد متغیر استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی به ترتیب قادر به تبیین بی طرفی عاطفی، فردگرایی، تفکیک و عام گرایی از مؤلفه های نوسازی اجتماعی بوده است. نتیجه گیری: نتیجه تحقیق بیان می کند استفاده بیش تر از شبکه های اجتماعی توسط دانشجویان شکل گیری مؤلفه های نوسازی اجتماعی را (عام گرایی، فردگرایی، بی طرفی عاطفی و تفکیک) در آن ها بیش تر کرده است؛ بنابراین می توان از شبکه های اجتماعی مجازی در شکل گیری مؤلفه های نوسازی اجتماعی بهره گرفت.

مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان یکی از مهم ترین چالش های سازمانی محسوب می شود. هدف این مطالعه بررسی مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان دانشگاه پیام نور خراسان شمالی با درنظرگرفتن نقش نگرش مذهبی و کیفیت زندگی کاری است. پژوهش با رویکرد کمی و روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، شامل تمامی کارکنان علمی و اداری دانشگاه پیام نور خراسان شمالی در سال تحصیلی 1399-1398 به تعداد 152 نفر است که براساس جدول کرجسی و مورگان 108 نفر به عنوان نمونه با روش تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند و 103 پرسشنامه تکمیل شد. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد. تحلیل عامل تأییدی، روایی همگرای مدل تجربی با نظری را نشان داد و مقادیر ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (CR) بیانگر پایایی مطلوب سنجه تحقیق بودند (بزرگ تر از 7/0). یافته های تحقیق نشان دادند که بین دو مؤلفه اعتقادی (با میانگین 18) و تجربی (با میانگین 16) نگرش مذهبی با مسئولیت پذیری اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد، هم چنین بین هر سه مؤلفه کیفیت زندگی کاری (با میانگین 67/6) و مسئولیت پذیری اجتماعی (با میانگین 02/17) رابطه معنی داری وجود دارد، ولی با توجه به اینکه بین نگرش های مذهبی و کیفیت زندگی کاری رابطه معنی داری وجود نداشت، می توان نتیجه گرفت که کیفیت زندگی کاری کارکنان دانشگاه رابطه معنی داری با نگرش های مذهبی آن ها ندارد و کیفیت زندگی کاری میانجی مناسبی جهت تبیین مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان توسط نگرش های مذهبی آن ها نیست و درواقع کیفیت زندگی کاری می تواند به عنوان یک متغیر مستقل قوی بر میزان مسئولیت پذیری کارکنان نقش داشته باشد.

پدیده کودکان کار، یکی از آسیب های اجتماعی است که بروز و گسترش آن معلولی از عوامل گوناگون و در هم پیچیده اجتماعی و اقتصادی است و از طرفی خود، مولد آسیب های اجتماعی دیگر نیز به شمار می رود. این مقاله با هدف بررسی جامعه شناختی پدیده کودکان کار در شهرستان مهرستان انجام شده است. جامعه آماری شامل کودکان کار در شهرستان مهرستان بود. 20 نفر از کودکان کار با روش نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به حد اشباع اطلاعات به عنوان نمونه آماری تعیین شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای تجزیه و تحلیل آنها از روش تحلیل مضمونی استفاده شده است. داده ها در سه سطح کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. برای اعتباریابی نتایج پژوهش مرور همتا، مصاحبه شوندگان بازبینی کردند و بررسی انتقال پذیری را انجام دادند. نتایج نشان داد پدیده کودکان کار در شهرستان مهرستان با 8 تم اصلی شامل اعتیاد، نداشتن امنیت مالی، خشونت خانوادگی، مهاجرت، ناکارآمدی والدینی، تحصیلات، وجود خرده فرهنگ کار در شبکه خانوادگی، ضعف بنیادهای حمایتی و خدماتی شناسایی شدند. کمک به والدین در تأمین هزینه های خانواده با فراوانی 19(69/6) در رتبه اول و وضعیت شغلی والدین با فراوانی 13(63/6) در رتبه دوم و همچنین درآمد پایین خانواده و بی سرپرستی و بدسرپرستی خانواده با فراوانی 11(61/5) در رتبه سوم به عنوان مهم ترین عامل در ایجاد و گسترش پدیده کودکان کار در شهرستان مهرستان شناسایی شدند. نتیجه چنین بود که توجه به عوامل جامعه شناختی موجب کاهش کودکان کار در شهرستان مهرستان می شود و در این زمینه، بهبود اقتصادی خانواده های نیازمند و آموزش فرزندپروری و همچنین ایجاد اشتغال پایدار، توجه به صنایع دستی بومی در قالب بنگاه های اقتصادی کوچک، صنایع تبدیلی در حوزه کشاورزی، برقراری عدالت آموزشی، تدوین بسته آموزشی در جهت افزایش آگاهی والدین در فرزندپروری و تحت پوشش قرار دادن خانواده های نیازمند در سازمان های حمایتی در اولویت قرار دارند.

حکمرانی فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران با چالش های متعددی از جمله تشتّت و تعارض نهادی، ناپایداری سیاستی، بی توجهی به زمینه های اجتماعی و افکار عمومی در امر سیاست گذاری و غلبه نگاه فنی - تکنیکی مواجه است که سبب شده حکمرانی در این زمینه با نقطه مطلوب فاصله چشمگیری داشته باشد. پژوهش حاضر به دنبال آن است که عوامل کلان مؤثر بر بهبود عملکرد حکمرانی فضای مجازی را شناسایی نماید، آن ها را اولویت بندی کند و نسبت به هریک از آن ها تجویزهای راهبردی ارائه نماید. در گام اول این پژوهش، از طریق مصاحبه با 11 نفر از صاحب نظران عرصه حکمرانی فضای مجازی و سپس تحلیل مضمون آن ها، عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد حکمرانی فضای مجازی شناسایی گردید. این مؤلفه ها عبارت اند از: نظریه مبنایی و مدل حکمرانی فضای مجازی - ساختار نهادی - قوانین و مقررات - سیاست ها و راهبردهای کلان - شیوه تعامل حاکمیت با کشورها، نهاد و شرکت های بین المللی - شیوه تعامل حاکمیت با بخش خصوصی - شیوه تعامل حاکمیت با مردم و نهادهای مردمی - شیوه تعامل حاکمیت با نهادهای علمی و پژوهشی - مسئولان و کارگزاران نظام حکمرانی فضای مجازی - فساد، تعارض منافع و انحصار - نفوذ دشمن. در گام دوم که بر مبنای روش تحلیل اهمیت - عملکرد (IPA) انجام شد، بر اساس مؤلفه های استخراج شده در گام اول، پرسش نامه IPA بین 21 نفر از متخصصان عرصه حکمرانی فضای مجازی توزیع گردید. سپس داده ها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند و مبتنی بر روش IPA اولویت هریک از مؤلفه های یازده گانه و تجویز راهبردی مرتبط با هریک از آن ها، بیان گردید.

این پژوهش با هدف بررسی فرایند انتخاب و روندهای مضامین و مقوله های مرتبط با ورود یک دانشجو معلم به دانشگاه فرهنگیان با نگاهی بر انگیزه های او نگاشته شد. روش انجام این پژوهش کیفی از نوع زیست نگاری (روایت پژوهی) بود. روش نمونه گیری در این پژوهش از نوع هدفمند بود که در آن با استفاده از مصاحبه های روایی و مصاحبه بدون ساختار، روایت های راوی جمع آوری شده و با استفاده از کدگذاری روایت ها 9 مضمون و 18 مقوله به دست آمد. تحلیل روایت ها بر اساس روش تحلیل مضمون صورت گرفت. به منظور افزایش روایی و اعتبار از روش های بررسی و بازبینی مجدد روایت ها، کمک از اساتید دانشگاهی، تحلیل موارد متناقض و چندسوسازی داده ها استفاده شد.  9 مضمون شامل: 1-ویژگی های شخصیتی 2-شرایط خانوادگی و تحصیلی سوژه 3-مسئله آزمون سراسری و پشت کنکور ماندن 4-تحقیق کردن درباره دانشگاه فرهنگیان 5-گرایش به سمت دانشگاه فرهنگیان 6-انتخاب هدف و تلاش بی وقفه 7-شرکت در آزمون سراسری 8-دعوت به مصاحبه دانشگاه فرهنگیان 9-موفقیت و دستیابی به هدف، بودند که از مقولات محوری مستخرج از کدهای باز به دست آمدند. یافته ها نشان می دهد هر 9 مضمون و 18 مقوله در روند انتخاب ورود سوژه به دانشگاه فرهنگیان و حرفه معلمی موثر بوده و با انگیزه های او مرتبط اند. در انتها نتایج بیانگر این است که انگیزه های درونی و بیرونی سوژه در تعامل باهم او را به سمت دانشگاه فرهنگیان و حرفه معلمی کشانده اند و هیچ یک از انگیزه ها به تنهایی نمی توانستند چنین انتخابی را در سوژه رغم بزنند. به نظر دانشگاه فرهنگیان در جذب دانشجومعلمان باید تعامل میان انگیزه هارا در نظر داشته و آن را در امور مختلف مورد ملاحظه قرار دهد.

طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی مجلس شورای اسلامی را می توان یکی از مهم ترین و مناقشه برانگیزترین طرح های قانونی و اسناد سیاستی در حوزه حکمرانی و سیاست گذاری فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران دانست. اگرچه این طرح و نسخه های پیش و پس از آن تاکنون به سرانجام مشخّصی در مجلس شورای اسلامی دست نیافته است، اما بررسی و تحلیل دقیق آن می تواند آموخته های سیاستی مهمی برای پژوهشگران و ذی ربطان این عرصه داشته باشد. پژوهش حاضر به دنبال آن است که از طریق روش تحلیل گفتمان، این طرح را واکاوی نماید و به گفتمان حاکم بر آن دست یابد. برای نیل به این مقصود از رویکرد تحلیل گفتمان لاکلا و موف، با تکیه بر شیوه نوآورانه والتون و بون استفاده شده است. نتایج این پژوهش در قالب ترسیم نقشه گفتمانی طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی ارائه شده است. بر این اساس، «حمایت از مردم» دال شناوری است که گفتمان حاکم بر طرح و نیز گفتمانی که به مثابه رقیب تعریف می کند، بر سر آن در تنازع گفتمانی هستند. دال خالی مردم که در گفتمان حاکم بر طرح با عنوان مردم اخلاق گرا حضور دارد، محور اتصال دال های مرکزی حاکمیت و فضای مجازی داخلی است و دال های مرکزی امنیت، سلامت و استقلال نیز در نسبت با دال فضای مجازی داخلی قرار می گیرند.

طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی مجلس شورای اسلامی را می توان یکی از مهم ترین و مناقشه برانگیزترین طرح های قانونی و اسناد سیاستی در حوزه حکمرانی و سیاست گذاری فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران دانست. اگرچه این طرح و نسخه های پیش و پس از آن تاکنون به سرانجام مشخّصی در مجلس شورای اسلامی دست نیافته است، اما بررسی و تحلیل دقیق آن می تواند آموخته های سیاستی مهمی برای پژوهشگران و ذی ربطان این عرصه داشته باشد. پژوهش حاضر به دنبال آن است که از طریق روش تحلیل گفتمان، این طرح را واکاوی نماید و به گفتمان حاکم بر آن دست یابد. برای نیل به این مقصود از رویکرد تحلیل گفتمان لاکلا و موف، با تکیه بر شیوه نوآورانه والتون و بون استفاده شده است. نتایج این پژوهش در قالب ترسیم نقشه گفتمانی طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی ارائه شده است. بر این اساس، «حمایت از مردم» دال شناوری است که گفتمان حاکم بر طرح و نیز گفتمانی که به مثابه رقیب تعریف می کند، بر سر آن در تنازع گفتمانی هستند. دال خالی مردم که در گفتمان حاکم بر طرح با عنوان مردم اخلاق گرا حضور دارد، محور اتصال دال های مرکزی حاکمیت و فضای مجازی داخلی است و دال های مرکزی امنیت، سلامت و استقلال نیز در نسبت با دال فضای مجازی داخلی قرار می گیرند.

مقاله با هدف بررسی رابطه حمایت اجتماعی ادراک شده و امید با سازگاری پس از طلاق در بین زنان مطلقه انجام یافته. جامعه آماری شامل 192 زنان مطلقه تحت پوشش کمیته امداد که از بین آن ها 150 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. روش تحقیق توصیفی و همبستگی بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران (1988)، پرسشنامه امید اشنایدر و همکاران (1991) و مقیاس سازگاری طلاق توسط فیشر (1976) استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزارSPSS و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره انجام یافت. یافته ها نشان داد: بین حمایت اجتماعی ادراک شده و امید با سازگاری پس از طلاق در بین زنان مطلقه رابطه مثبت و معناداری01/0P< وجود دارد و این دو متغیر توانستند که 53 درصد از تغییرات سازگاری پس از طلاق را تبیین نمایند. نتیجه: زنان مطلقه ای که از منابع حمایتی لازم برخوردارند و امیدوار هستند بهتر می توانند به سازگاری پس از طلاق دست یابند.

این مقاله، رابطه سلامت اجتماعی با رضایت زناشویی را مورد بررسی قرار داده است . جامعه آماری، کلیه دانشجویان متأهل (زن) مشغول به تحصیل در دانشگاه پیام نور مرکز گنبد (به تعداد 400 نفر) بوده است که از این تعداد با استفاده از فرمول برآورد حجم نمونه کوکران، 200 نفر به صورت تصادفی انتخاب شده اند. نظریه های مورداستفاده در این پژوهش، نظریه تسری گرونبرگ و سیستم های بوم شناختی است. تحقیق با روش توصیفی انجام شده و ابزار پژوهش، پرسشنامه های استاندارد سلامت اجتماعی کییز و رضایت زناشویی انریچ است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که بین شکوفایی اجتماعی ، همبستگی اجتماعی، پذیرش اجتماعی و رضایت زناشویی، رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. در تحلیل رگرسیونی تمامی متغیرهای مستقل سلامت اجتماعی (مشارکت اجتماعی، شکوفایی اجتماعی، پذیرش اجتماعی، همبستگی اجتماعی و انسجام اجتماعی) وارد معادله شدند و درنهایت حدود 50 درصد از واریانس متغیر رضایت زناشویی را تبیین کردند. در مدل یابی معادلات ساختاری متغیر رضایت زناشویی اکثر متغیرها، همبستگی بالایی را با سازه مربوط به خود نشان می دهند. متغیر مشارکت اجتماعی دارای بار عاملی 81/0 است که نشان می دهد 61/65 درصد واریانس مشترکِ برآوردشده در این متغیر، از سوی عامل سلامت اجتماعی تعیین می شود. درنهایت مشخص شد که سلامت اجتماعی پیش بین کننده رضایت زناشویی است.

ازدواج زودهنگام دختران به ویژه در مناطق روستایی نه تنها آسیب ها و عوارضی برای فرد به دنبال دارد، بلکه پیامدهای مختلفی را متوجه خانواده و جامعه روستایی می کند. هدف این پژوهش مطالعه عمیق پدیده ازدواج زودهنگام دختران روستایی و درک شرایط علی و زمینه ای و پیامدهای آن است. پژوهش حاضر از حیث روش شناسی از نوع کیفی و مبتنی بر روش داده بنیاد است که از نظریه های برای افزایش حساسیت نظری استفاده شد . جمعیت مورد مطالعه زنان متاهل روستای زیودار پلدختر بودند. روش نمونه-گیری نیز به صورت «نمونه گیری هدفمند و نظری» بوده است. ابزار گردآوری داده ها «مصاحبه عمیق» بود که بر این اساس بعد از مصاحبه با۱۸ نفر از این زنان، اشباع نظری حاصل شد. به منظور تحلیل داده ها از رویکرد «اشتروس و کوربین» استفاده شد و بر اساس آن، از سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها نشان می-دهد که پدیده محوری این پژوهش «ازدواج زودهنگام به مثابه انقیاد » است. شرایط علی حاکم بر این پدیده شامل « ناخودآگاه جمعی جنسیتی و دلهره از تجرد قطعی» هستند. شرایط زمینه ای شامل « نظارت اجتماعی به مثابه انسداد اجتماعی، ازدواج به منزله تور هنجاری اخلاقی و تقدیرگرایی» و شرایط مداخله گر بر پدیده محوری عبارتنداز:«ایستارهای رقابت جویانه، ناکارآمدی تحصیلات دانشگاهی، معاش اندیشی و محاسبه گرایی » هستند. استراتژی در مواجهه با این پدیده، «تسلیم و سازگاری» و پیامد آن « بازدارندگی از تحصیل، سلطه و خشونت پذیری، بهره کشی جنسی و بحران روحی و انگیزشی » می باشد.

هدف مقاله بررسی اثرات مصرف شبکه های اجتماعی بر سلامت اجتماعی دختران پایه دهم شهر بیرجند بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و همبستگی است. جامعه پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه دهم می باشد) ۱۸۳۱ نفر( حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 318 نفر با روش نمونه گیری طبقه بندی شده متناسب انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش شامل: پرسشنامه شبکه اجتماعی رسولی آبادی (1394) و سلامت اجتماعی توسط کییز (1988) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزارهایSPSS ، Amos انجام شده است. یافته ها: مدل معادلات ساختاری از برازش قابل قبولی برخوردار بود و شبکه اجتماعی به طور منفی و معناداری با سطح اطمینان 99 درصد سلامت اجتماعی را پیش بینی نمود (P=0/000 , B= -0/56). هم چنین مقدار ضریب تعیین مدل پیش بینی سلامت اجتماعی 43 درصد بود، بدین معنی که با افزایش یک واحد به متغیرهای پیش بین یا برون زای(شبکه های اجتماعی) 43 درصد افزایش را در متغیر سلامت اجتماعی داریم. نتیجه : شبکه های اجتماعی بر سلامت اجتماعی دانش آموزان دختر تاثیر دارد.

جوانان سرمایه های ارزشمند جامعه بوده و آینده آن جامعه را رقم خواهند زد. شناخت ابعاد و عوامل مختلف مؤثر بر جوانان امری ضروری و چاره جویی و حل مشکل آنان از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این مقاله تحلیل جامعه شناختی عوامل اجتماعی فرهنگی مؤثر بر انزوای اجتماعی با مطالعه موردی شهر باغبهادران بوده است. روش تحقیق توصیفی و پیمایشی است و جامعه آماری، جوانان 17 تا 25 سال باغبهادران است. این جامعه آماری شامل 2000 نفر است که 322 نفر به روش نمونه گیری سهمیه ای متناسب انتخاب گردیدند. چارچوب نظری این پژوهش با استفاده از اندیشمندان مختلف چون دورکیم، هاری آلپر، مرتن، زیمل، آلموند، پاول، اینگلهارت، گوئن، گیدنز و مارکوزه است. یافته ها نشان داد بین دین داری، مشارکت اجتماعی و انزوای اجتماعی رابطه مستقیم وجود دارد ولی معنادار نیست. بین پایگاه اجتماعی اقتصادی و انزوای اجتماعی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. بین میزان تماشای رسانه های جمعی و انزوای اجتماعی رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد. هم چنین بین پایگاه اجتماعی اقتصادی و میزان تماشای رسانه های جمعی با انزوای اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد دو متغیر مستقل و یک متغیر وابسته مدل خوبی بوده و قادر هستند انزوای اجتماعی را تبیین کنند. همچنین در مدل یابی معادلات ساختاری رسانه و پایگاه اقتصادی اجتماعی توانسته بودند برازش مناسبی ارائه نمایند. در نتیجه، عوامل اجتماعی فرهنگی تبیین کننده انزوای اجتماعی است.

هدف: اعتیاد یک بیماری روانی اجتماعی است که باعث وابستگی روانی و فیزیولوژیک فرد مبتلا به این مواد می شود و در عملکرد جسمی، روانی و اجتماعی تأثیرات نامطلوب بر جای می گذارد. از ابعاد مهم این مسئله عودت به اعتیاد بعد از ترک و افزایش اعتیاد در جامعه است. هدف پژوهش حاضر تعیین مولفه های اجتماعی موثر بر افزایش اعتیاد در جامعه بود. روش: این پژوهش توصیفی و پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه افراد وابسته به مواد ی بود که به مراکز ترک اعتیاد شهر بجنورد در سال 1398 مراجعه نموده اند به تعداد 1534 نفر. طبق فرمول کوکران 308 نفر از آن ها به عنوان حجم نمونه برآورد و به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل دو پرسشنامه محقق ساخته بود که از روایی و پایایی مناسبی برخوردار بود. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نیز با استفاده از نرم افزار Smart PLS و SPSS انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد عوامل موثر در این مطالعه (متغیرهای خانواده، رسانه، سبک زندگی، سهولت دسترسی، نگرش به خاصیت درمانی، همسالان، پایبندی به مناسک دینی، پایگاه اجتماعی) بر افزایش اعتیاد در جامعه تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین، یافته های پژوهش حاکی از برازش مناسب مدل مفهومی پژوهش بود. نتیجه گیری: مولفه های اجتماعی در افزایش اعتیاد در جامعه موثر است و پیشنهاد می گردد به این مولفه ها در کاهش اعتیاد توجه گردد.

هدف: مقاله حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبک های هویت یابی و خودکارآمدی با نگرش به بزهکاری در دانش آموزان دبیرستانی پسر متوسطه دوم گرگان انجام شد.روش شناسی: روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی بود، جامعه آماری شامل 2700 دانش آموز بود که 330 دانش آموز به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به پرسشنامه های سبک هویت یابی برزونسکی(1989)، خودکارآمدی عمومی شرر و مادوکس(1982) و نگرش به بزهکاری پویا(1388) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی و رگرسیون با نرم افزار  SPSS , Lisrel  استفاده شد.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش بین سبک هویت یابی با نگرش مثبت به بزهکاری ارتباط منفی و معنادار (96/0-R= )، بین سبک های هویت یابی با خودکارآمدی رابطه مثبت و معنادار(73/0R= ) و بین خودکارآمدی با نگرش به بزهکاری ارتباط منفی و معنادار(71/0-R= ) به دست آمد. نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن بود که سبک های هویت یابی و خودکارآمدی می توانند مقداری از واریانس نگرش مثبت به بزهکاری را پیش بینی نماید.(96/0 =β). معادلات ساختاری نیز نشان داد مدل برازش خوبی از داده های دنیای واقعی داشته و تأثیر متغیر خودکارآمدی در مؤلفه های نگرش به بزهکاری تأیید شده و برازش معنی دار بود.بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش حاضر می توان از سبک های هویت یابی و خودکارآمدی در کاهش نگرش به بزهکاری استفاده نمود.