مطالب مرتبط با کلیدواژه

سیستم اطلاعات جغرافیایی


۵۰۱.

پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش در حوضه آبریز رودخانه زرد با استفاده از منطق فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هیدروژئومورفولوژی سال ۹ بهار ۱۴۰۱ شماره ۳۰ 48 - 25

کلیدواژه‌ها: مخاطرات ژئومورفولوژیکی منطق فازی سیستم اطلاعات جغرافیایی حوضه رود زرد شرق استان خوزستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۷
زمین لغزش هر ساله جان هزاران نفر را در سراسر جهان می گیرد و خسارت های هنگفتی را به مردم و دولت ها تحمیل می کند. پهنه بندی خطر زمین لغزش، نواحی سطح زمین را به مناطق ویژه و تفکیک شده ای از درجات بالقوه و بالفعل به لحاظ خطرپذیری تقسیم بندی می کند. این امر می تواند مبنایی برای برنامه ریزی های بلندمدت در سطح منطقه ای و محلی محسوب شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی و پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه رود زرد واقع در شرق استان خوزستان با استفاده از روش منطق فازی است. بدین منظور ابتدا از طریق بازدیدهای میدانی، نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی و با مرور منابع قبلی و بررسی شرایط منطقه، نه عامل طبقات ارتفاعی، شیب، جهت شیب، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، بارش، لیتولوژی و کاربری اراضی به عنوان عوامل مؤثر، بررسی و انتخاب شدند. پس از طبقه بندی داده ها و مرحله فازی سازی، نقشه های پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از عملگر گامای فازی با مقادیر 7/0، 8/0، 9/0 تهیه شدند. نقشه های به دست آمده در 5 کلاس بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و بسیار کم طبقه بندی شدند. نتایج حاصل از جمع کیفی نشان داد که عملگر گامای 9/0 فازی در مقایسه با دیگر عملگرهای فازی مناسب تر است. تحلیل نقشه های طبقه بندی شده نشان داد که 56/21 درصد از مساحت منطقه در پهنه با خطر زیاد و 24/43 درصد از مساحت منطقه در پهنه با خطر کم قرار گرفته است. در مجموع، می توان گفت که بخشی از مناطق مرکزی و شمال غربی منطقه در معرض خطر بالا قرار گرفته و مناطق غربی و شرقی حوضه در پهنه خطر متوسط تا پایین می باشند.
۵۰۲.

مدل سازی و تحلیل فضایی اماکن ورزشی شهر کرمان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ورزش و جوانان دوره ۱۸ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۶ 123 - 136
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۹۹
این تحقیق دارای دو هدف تحلیل موقعیت مکانی اماکن ورزشی موجود شهر کرمان و ارائه الگوهای علمی و عملی به منظور یافتن بهترین اراضی برای ساخت اماکن ورزشی براساس معیارهای حریم اماکن ورزشی موجود، تراکم جمعیت، نزدیکی به مراکز اصلی شهر و دسترسی مطلوب و فاصله مناسب از مراکز صنعتی، دارای آلایندگی و ناایمن را دنبال می کند. به منظور انجام عملیات تحلیل فضایی از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) استفاده شد که بر اساس آن داده های مکانی و توصیفی گردآوری، پایگاه اطلاعاتی تشکیل و وضعیت مکانی اماکن ورزشی موجود بر اساس هر معیار مشخص گردید. به منظور اولویت بندی اراضی محدوده بر اساس معیارهای مورد بررسی، پس از تشکیل پایگاه اطلاعاتی برای هر معیار نقشه ای تهیه شد که در نهایت با جمع بندی نقشه ها، اراضی محدوده به 5 طیف با درجه مطلوبیت بسیار مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب و بسیار نامناسب برای ساخت انواع اماکن ورزشی تقسیم گردید. بر اساس نتایج این تحقیق، 70 درصد اماکن ورزشی موج ود در مح دوده شهر کرمان از لح اظ مک انی دارای وض عیت مناس ب و کاملا مناسب و 30 درصد دارای وضعیت متوسط ونامناس ب هستند. پیشنهاد می شود که مدیران ورزشی با تکیه بر نتایج این پژوهش علاوه بر اطلاع از وضعیت اماکن ورزشی در محدوده، با ضریب اطمینان بیشتری نسبت به ساخت انواع اماکن اقدام نمایند.
۵۰۳.

شناسایی الگوهای گسترش شهری در شهرهای میانه اندام (نمونه موردی: شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۵۲ 151 - 194

کلیدواژه‌ها: گسترش شهری الگوهای سیمای سرزمین رگرسیون فضایی جغرافیایی سیستم اطلاعات جغرافیایی ارومیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۰۳
شهرنشینی بی سابقه در چند دهه گذشته، در سطح جهانی اتفاق افتاده است. شهرنشینی معمولاً با تغییر کاربری اراضی و گسترش شهری همراه است. شهرنشینی همراه با گسترش فضایی زمین شهری، منجر به تغییرات الگوی سیمای سرزمین می شود. مطالعات قبلی،الگوهای شهرنشینی را در مناطقی با گسترش سریع شهری تحلیل کرده اند، درحالی که به مناطق شهری با گسترش کم تا متوسط به ویژه در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، کمتر پرداخته شده است؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر، شناسایی الگوهای گسترش شهری در شهرهای میانه اندام است. پژوهش حاضر، توصیفی- اکتشافی و از جنس پژوهش های کاربردی است. در این پژوهش، دسته اول داده ها، تصاویر ماهواره ای خواهد بود. پس از تشکیل یک پایگاه داده از تصاویر ماهواره های لندست 5 و 8 برای چهار دوره زمانی(1990،2000،2010،2020)، نقشه کاربری اراضی سال های مذکور تهیه شد. برای اعتبارسنجی نقشه ها، از تصاویر گوگل ارث، نقاط واقعیت زمینی و ضرایب صحت و کاپا استفاده گردید؛ بنابراین روش گردآوری داده ها کتابخانه ای است.  جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزارهای «Google Earth Engine»، «GIS» و «Fragstat» بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد، هنگامی که به صورت زمانی نگاهی به گسترش شهری در ارومیه می اندازیم، دو دوره مشخص می شود. در دوره اول 1990-2000، توسعه سریع در حاشیه شهر، منجر به افزایش اندازه منطقه شهر اصلی شده که با کاهش شاخص «A I» نشان داده شده است. علاوه بر این، گسترش جدید در مناطق جداشده از دیگر مناطق، توسط زمین های خالی مشاهده می شود که نشان دهنده گسترش پراکنده شهر است. در دوره 2000-2020 شدت گسترش شهری کاهش یافته است. در این دوره، شهر تجربه کاهش تجمیعی در «GYRATION_MN» داشت و تجمع لکه ها به شدت کاهش یافته است. این موضوع ممکن است نشان دهنده این نکته باشد که رشد ادامه دار در ارومیه، بر توسعه لکه های شهری تمرکزداشته و این توسعه، با افزایش قابل توجهی در «ENN_MN» و کاهش تجمیعی در «Gyration» همراه بوده است. نتایج پژوهش حاضر، به شناسایی چهار الگوی گسترش شهری (تجمعی، پرشی، خطی و گره ایی) در شهر ارومیه منجر شده است.
۵۰۴.

کاربرد سنجه های سیمای سرزمین در ارزیابی الگوی توزیع مکانی فضای سبز شهری در مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۵۲ 217 - 240

کلیدواژه‌ها: پارک شهری سنجه های سیمای سرزمین عدالت مکانی شهر مشهد سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۸۶
فضای سبز شهری و پارک ها، از مناطقی هستند که به طور معمول به صورت رایگان برای شهرنشینان در دسترس می باشند و نقش کلیدی در سلامت روحی و جسمی افراد ایفا می کنند. با وجود این که بسیاری از شهرهای کشور دارای فضای سبز شهری هستند اما این فضا از نظر پراکنش و سایر پارامترهای مکانی، چه در سطح شهرهای کشور ایران و چه در سطح مناطق هر شهر، متفاوت است. مطالعه کاربردی حاضر، به ارزیابی ویژگی های مختلف فضای سبز شهر مشهد مقدس به وسیله روش پردازش تصاویر ماهواره ای و استفاده از داده های تأمین شده توسط شهرداری پرداخته است. در این تحقیق، با کمک داده های مکانی پارک های مناطق سیزده گانه شهرداری مشهد و تولید نقشه پوشش اراضی در سامانه گوگل ارث انجین، هشت سنجه سیمای سرزمین در فضای «GIS» برای هر یک از  این مناطق محاسبه شده است. نتایج حاصل از این بررسی، نشان دهنده تفاوت میان پارک های هر یک از مناطق سیزده گانه سطح شهر مشهد از نظر سنجه های گوناگون می باشد. همچنین تحلیل نتایج این بررسی نشان داد که منطقه 10 شهرداری مشهد، نسبت به سایر مناطق، از وضعیت مطلوب تری چه از نظر تعداد پارک ها و چه از نظر سهولت دسترسی فضای سبز برای شهروندان، برخوردار است. نتایج این تحقیق می تواند به عنوان الگویی برای توسعه و بهبود وضعیت مکانی سایر پارک ها در مناطق سیزده گانه شهر مشهد، مورد استفاده قرار گیرد
۵۰۵.

مکان یابی مراکز فرهنگی در سطح شهر خرم آباد با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۵ 290 - 311

کلیدواژه‌ها: مراکز فرهنگی سیستم اطلاعات جغرافیایی خرم آباد کاربری اراضی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۰۷
مراکز فرهنگی در شهرها از اهمیت ویژه ای برخوردارند و به دلیل بازدید زیاد شهروندان، باید مورد توجه برنامه ریزان شهری قرار بگیرند. مکان قرارگیری مراکز فرهنگی و چگونگی پراکندگی آنها در سطح شهرها، بر میزان استفاده شهروندان از این مراکز تأثیر می گذارد. در دهه های اخیر، سامانه اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک فنّاوری رایانه محور، توجه بسیاری از متخصّصان رشته های مختلف را به خود جلب کرده است. این فناوری حتی توانسته است در زمینه مکان یابی خدمات شهری در نقاط مختلف کشور نقش موثری ایفا نماید و پژوهش های متعدّدی به همین منظور انجام شود. شهر خرم آباد در مرکز استان لرستان، توزیع مناسبی از مراکز فرهنگی ندارد. هدف این تحقیق، بررسی وضعیت فعلی مراکز فرهنگی شهر خرم آباد از نظر مکان یابی و شناسایی مکان های مناسب برای ساخت مراکز فرهنگی جدید است. روش تحقیق به این صورت است که ابتدا عوامل موثر در مکان یابی مراکز فرهنگی شناسایی می شوند. سپس، این عوامل در قالب لایه های اطلاعاتی تهیه می شوند و وزن دهی می شوند. در نهایت، مکان های مناسب برای ساخت مراکز فرهنگی با جمع بندی وزن های لایه های اطلاعاتی تعیین می شوند.. تمامی مراحل فوق با استفاده از نرم افزار Arc GIS انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مراکز فرهنگی در شهر خرم آباد به طور مناسبی توزیع نشده اند. با استفاده از قابلیت های فناوری اطلاعات جغرافیایی و در نظر گرفتن عوامل موثر در مکان یابی مراکز فرهنگی، می توان مکان های مناسبی برای ساخت مراکز فرهنگی جدید تعیین کرد.
۵۰۶.

ارزیابی و پهنه بندی خطر وقوع سیلاب با استفاده از مدل MFFPI (مطالعه موردی: حوضه آبخیز شفارود، استان گیلان)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۵ 871 - 821

کلیدواژه‌ها: سیلاب کاربری اراضی سیستم اطلاعات جغرافیایی MFFPI حوضه آبخیز شفارود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۱۳
هدف از پژوهش حاضر ارزیابی و پهنه بندی خطر وقوع سیلاب با استفاده از مدل MFFPI در حوضه آبخیز شفارود، استان گیلان می باشد. در این راستا جهت دستیابی به اهداف پژوهش از 6 پارامتر مدل MFFPI شامل پارامترهای انحناء دامنه، شیب، تراکم جریان، بافت خاک، نفوذپذیری سنگ و کاربری اراضی استفاده شد. بدین منظور جهت استخراج و تهیه نقشه های عامل از تصاویر ماهواره ای لندست 8، نقشه توپوگرافی با مقیاس 1:50000، زمین شناسی 1:100000 شهرستان رضوانشهر (اخذ شده از سازمان منابع طبیعی) استفاده گردید. در گام بعد در محیط Arc Map اقدام به تولید نقشه های مذکور گردید. در نهایت براساس جدول امتیازدهی مدل MFFPI به هریک از نقشه های استخراج شده با استفاده از افزونه Raster Calculator وزن مربوط به کلاس طبقه بندی ها داده شد و لایه های وزنی پارامترهای انحناء دامنه، شیب، تراکم جریان، بافت خاک، نفوذپذیری سنگ و کاربری اراضی تولید شدند. در گام آخر نیز با تلفیق 6 پارامتر مدل مورد مطالعه، نقشه نهایی پهنه بندی سیلاب ناگهانی برای حوضه آبخیز شفارود در 5 کلاس (خطر خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد) تهیه و تولید شد. نتایج پهنه بندی نهایی سیلاب نشان داد که مناطق بخش های جنوب و جنوب غربی حوضه از پتانسیل خطر خیلی زیاد و زیاد برخوردار بود و در مقابل قسمت های مرکزی حوضه نیز از پتانسیل خطر متوسط و کم را به خود اختصاص داد. نتایج این پژوهش می تواند مدیران و مسئولان ذیربط را در جهت شناسایی و مقابله با خطرات احتمالی سیلاب در آینده به خصوص مناطق دارای پتانسیل خطر سیلاب خیلی زیاد یاری نماید تا با اتخاذ تصمیمات صحیح مانع خسارات مالی و جانی برای منطقه مورد مطالعه گردد.
۵۰۷.

بررسی و ارزیابی تعیین هسته های مرکزی شهر (مطالعه موردی: شهر تبریز)

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره ۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 123 - 138

کلیدواژه‌ها: هسته های مرکزی تحلیل شبکه ای سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۹۷
زمینه و هدف: شهرنشینی یک فرآیند اجتماعی- فضایی است که ارتباط مستقیمی با گسترش مناطق شهری و رشد جمعیت شهری دارد. کشورهای توسعه یافته ای مانند آمریکا، ژاپن و بریتانیا در حال حاضر فرآیندهای شهرنشینی خود را تکمیل کرده اند. ساختار فضایی شهری تأثیر به سزایی در توسعه پایدار شهرها دارد. یکی از مراحل مهم تحلیل ساختار فضایی شهری، شناسایی مراکز شهری است.روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و در سال 1402 در شهر تبریز به انجام رسید. روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای و اسنادی است. شاخص های مورد بررسی شامل مراکز آموزشی، بانک ها، مراکز بهداشتی، ادارات، اماکن ورزشی، مراکز تجاری، فضای سبز، اماکن گردشگری، اماکن مذهبی، اماکن نظامی و پارکینگ ها شهر تبریز بود. پس از تهیه بلوک های شهری و داده های مورد نظر، اطلاعات تهیه شده به کلیه بلوک های شهری تبریز در نرمافزار ArcGIS افزوده شد. سپس براساس نظرات کارشناسی، دامنه مناسب فواصل از امکانات مورد نظر با استفاده از طیف 5 گانه لیکرت تعیین شد. در این پژوهش برای شناسایی هسته های مرکزی شهر از روش تحلیل شبکه ای استفاده شد.یافته ها و نتیجه گیری: طبق نتایج تحلیل شبکه ای، شهر دارای دو هسته مرکزی بزرگ در مرکز شهر و 2 هسته فرعی در اطراف شهر بود. نتیجه نهایی بدین صورت بود که شهر تبریز در حال تشکیل هسته های بعدی و تبدیل شدن به شهر چندهسته ای بود.
۵۰۸.

ارزیابی توزیع فضایی و سطح دسترسی ایستگاه های آتش نشانی شهر نیشابور با استفاده از تحلیل شبکه در GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق خشک دوره ۱۵ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۵۷ 100 - 85

کلیدواژه‌ها: ارزیابی توزیع فضایی ایستگاه آتش نشانی تحلیل شبکه سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۸۱
هدف: با توجه به حیاتی بودن سرعت عملکرد مراکز آتش نشانی در رسیدن به محل حادثه و نیاز به بررسی توزیع فضایی این مراکز برای مشخص کردن مناطق دور از سطح پوشش استاندارد، هدف اصلی از مقاله حاضر، مشخص نمودن توزیع فضایی - زمانی ایستگاه های آتش نشانی شهر نیشابور و تعیین مناطق خارج از سطح پوشش است تا در نتیجه مناطق نیازمند به ساخت این مراکز مشخص گردد. روش و داده: روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است و روش گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی بوده است. داده های مورد استفاده در این تحقیق، داده راه ها، ایستگاه های آتش نشانی و محدوده شهر نیشابور است. سپس برای تحلیل توزیع فضایی – زمانی ایستگاه های آتش نشانی در مسیرها، از افزونه تحلیل شبکه در نرم افزار arcgis 10.8 استفاده گردید. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که توزیع فضایی – زمانی ایستگاه های آتش نشانی شهر نیشابور، در زمان استاندارد (۴ دقیقه) رسیدن به محل وقوع حادثه، فقط در مرکز شهر مطلوب است؛ اما حاشیه غرب، شمال، شمال غربی، جنوب و جنوب غربی شهر، تحت پوشش این مراکز، در محدوده زمانی استاندارد نیستند. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده و تحلیل فضایی سطح شهر نیشابور، بیانگر این مطلب است که حدود ۲۵ کیلومترمربع از محدوده حاشیه شهر نیشابور، در محدوده عدم دسترسی مراکز آتش نشانی و ۱۴ کیلومترمربع از مرکز شهر، در محدوده دسترسی قرار دارند؛ بنابراین اولویت ساخت مراکز آتش نشانی جدید، در مناطق حاشیه شهر به خوبی نمایان است. بر اساس یافته های این تحقیق، می توان به این نتیجه رسید که به دنبال گسترش افقی شهر، تأسیس کاربری های ضروری بسیار حائز اهمیت است؛ بنابراین می توان با استفاده از روش های نوین چون سیستم اطلاعات جغرافیایی و ابزارها و افزونه های پرکاربرد آن، در زمینه بررسی و تجزیه و تحلیل کاربری های شهری، قدم برداشت. نوآوری: بررسی توزیع فضایی ایستگاه های آتش نشانی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و ارزیابی سطح دسترسی به محل حادثه با در نظر گرفتن محدودیت ها. همچنین نتایج این تحقیق، می تواند مدیران شهری را در منطقه مورد مطالعه، در شناسایی و تأسیس ایستگاه های آتش نشانی بیشتر و منطقی تر، کمک کند.
۵۰۹.

سیستم اطلاعات جغرافیایی در امور پلیسی و پیشگیری از وقوع جرم

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سمنان دوره ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۵۰ 67 - 82
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۹۸
امروزه با گسترده و پیچیده شدن موضوع جرم اتخاذ تدابیری از قبیل توسعه تشکیلات قضایی، وضع قوانین محدود کننده و اتخاذ مجازات های سنگین تر و تدابیر پلیسی و انتظامی برای پیشگیری از آن چندان مثمرثمر نیست و از این رو می توان به متغیرهای کارآمد در زمینه پیشگیری مانند کسب اطلاعات مستند، موثق و معتبر و همچنین تجزیه و تحلیل صحیح در راستای کاهش جرم اشاره کرد. فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی با دسترسی به توابع تحلیلی وتخصصی امکان شبیه سازی مجازی از حوادث جنایی را فراهم کرده و این موضوع گام بزرگی در فرآیند تحلیل داده و طراحی الگوها، پیش بینی زمان و مکان وقوع جرم و شناخت نقاط بحرانی می باشد. امروزه سیستم اطلاعات جغرافیایی به طور گسترده در پیشگیری از جرم استفاده می شوند. این سیستم ها می توانند اطلاعات مکانی را از منابع مختلف مانند سیستم های موقعیت یابی جهانی، نقشه ها، داده های دیجیتالی و سایر منابع جمع آوری کنند و در اختیار مقامات اجرایی و انتظامی قرار دهند. از این طریق، مقامات امنیتی می توانند الگوهای جرم و جنایت را تحلیل کرده و مناطقی را که در خطر جرم هستند شناسایی کنند. همچنین، این سیستم می تواند در برنامه ریزی و اجرای راهبردهای پیشگیری از جرم و مدیریت منابع امنیتی بهبود و کمک کند. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با هدف بررسی چگونگی استفاده از این سیستم در امور پلیسی و انتظامی صورت گرفته است.
۵۱۰.

مکان یابی بهینه مراکز آموزشی با استفاده از روش سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سلسله مراتبی (AHP)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی آموزشی دوره ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۴ 272 - 290

کلیدواژه‌ها: مکان یابی مراکز آموزشی سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۴۰
هدف: هدف از پژوهش حاضر، مکان گزینی مطلوب کاربری های آموزشی به منظور افزایش کارایی مراکز مذکور  و برداشتن گامی  مهم برای بهبود کیفیت آموزش می باشد.روش: پژوهش حاضر کاربردی- توسعه ای است و ترکیبی از روش های کتاب خانه ای و تحلیلی توصیفی می باشد و با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل تحلیلی سلسه مراتبی (AHP) صورت گرفته است. 11 معیار انتخاب شده در این مطالعه به سه دسته سازگار، نیمه سازگار و ناسازگار تقسیم شده اند. معیارهای مورد استفاده در این تحقیق شامل مراکز فرهنگی، مذهبی، ورزشی، فضای سبز، ایستگاه های آتش نشانی، مراکز درمانی، مراکز نظامی، معابر، مناطق اداری، مناطق تجاری و تأسیسات شهری می باشند. جهت انجام این تحقیق ابتدا یک ماتریس با استفاده از مقایسه زوجی و AHP ایجاد گردید. سپس لایه های رستری این معیارها تهیه و در محدوده 1 (بسیارنامناسب) و 5 (بسیارمناسب) استاندارد شدند. در نهایت هر رستر در وزن خودش ضرب و لایه مناسب از روی هم قرار گرفتن لایه های رستری تولید شد.یافته ها: یافته ها نشان داد با استفاده از مدل AHP در محیط آرک مپ (GIS) می توان مکان های بهینه و مناسب آموزشی را شناسایی نمود.نتیجه گیری و پیشنهادات: نتایج حاصل از تحلیل شاخص های مؤثر در ارزیابی محل استقرار مراکز آموزشی نشان داده است که اکثر مراکز آموزشی در این منطقه در شرایط سازگار (با وزن 669/0)، و شرایط نیمه سازگار (با وزن 243/0) واقع شده اند و مراکز آموزشی ناسازگار تنها وزن 088/0 به خود اختصاص داده اند. نتایج تحلیل ترکیبی سلسله مراتبی AHP و سیستم اطلاعات جغرافیایی در ارتباط با مکان یابی مراکز آموزشی در سطح منطقه 4 شهر اهواز نشان داده است که نقاط مرکزی و شمالی این منطقه مناسب ترین مکان مستعد برای تأسیس مراکز آموزشی جدید را دارد.نوآوری و اصالت: این مقاله با هدف مکان گزینی درست مراکز آموزش به منظور بالابردن کیفیت سطح آموزش برای اولین با در منطقه مورد مطالعه انجام شده است.
۵۱۱.

ارزیابی و تحلیل مؤلفه های مؤثر بر مزیت های رقابتی گردشگری (نمونه موردی: استان گیلان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۵۳ 1 - 24

کلیدواژه‌ها: مزیت های رقابتی گردشگری معادلات ساختاری سیستم اطلاعات جغرافیایی استان گیلان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۶۰
در سالیان اخیر، رقابت به عنوان یک مفهوم اقتصادی مطرح می باشد و این مفهوم،  بر توسعه پایدار صنعت گردشگری تأثیرگذار است. اگرچه امروزه مطالعاتی پیرام ون مزی ت رق ابتی در مقص دهای گردش گری جه ان صورت گرفته اما مطالعات ج امع وک اربردی چن دانی در کش ور ما ص ورت نگرفت ه اس ت و ای ن امر ل زوم انج ام چن ین مطالعاتی را بیش ازپیش نمایان م ی س ازد. پژوهش حاضر دارای ماهیتی توسعه ای-کاربردی و روشی توصیفی- تحلیلی می باشد و با هدف ارزیابی مؤلفه های مؤثر بر مزیت های رقابتی گردشگری استان گیلان انجام شده است. داده های مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بررسی میدانی در سطح خانوار جمع آوری گردید. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران معادل 379 خانوار برآورد شد. با بهره گیری از روش های کمی و آماری از جمله؛ رگرسیون چندگانه در محیط نرم افزار «SPSS»، معادلات ساختاری در محیط نرم افزار «Smart Pls» و تحلیل چند متغیره فازی در محیط «GIS»، به بررسی میزان مزیت های رقابتی گردشگری و اولویت بندی مؤلفه های مؤثر در منطقه مد نظر پرداخته شده است.  یافته ها نشان می دهد که شاخص های مزیت های رقابتی گردشگری به ترتیب اولویت شامل؛ شاخص های مدیریت مقصد، منابع و جاذبه های محوری، عوامل تقویت کننده و عوامل و منابع پشتیبان و برنامه ریزی و خط مشی توسعه مقصد با 511/0، 456/0، 287/0، 276/0 و 266/0 درصد بیشترین نقش را در مزیت های رقابتی گردشگری استان گیلان دارند که نشانگر مهم بودن بعد مدیریت مقصد نسبت به بقیه ابعاد است. استان گیلان دارای مزیت های رقابتی گردشگری متوسط رو بالا است به طوری که بیشترین مساحت مربوط به طبقه زیاد با مقدار 3900 کیلومتر مربع می باشد.
۵۱۲.

گذری بر داینامیک توسعه کالبدی – فضایی شهر آببر با استفاده از GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اکولوژی انسانی سال ۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۶ 431 - 443

کلیدواژه‌ها: توسعه کالبدی-فضایی مکان یابی سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر آب بر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۵۲
توسعه های شهری غیرقابل کنترل منجر به تغییراتی در ساختار فضایی غیرقابل کنترل شهری شده است. لذا راهنمایی آگاهانه، سازماندهی اصولی و دیده بانی فضایی برای گسترش شهری ضروری است. از این رو، هدف از تحقیق حاضر، مطالعه روند توسعه کالبدی-فیزیکی شهر آب بر، شناخت عوامل مؤثر در رشد کالبدی-فیزیکی در محیط GIS و تجزیه و تحلیل آن ها در پایگاه اطلاعاتی سیستم اطلاعات جغرافیایی، با استفاده از مدل AHP بوده است؛ چنانکه با تهیه لایه های اطلاعاتی از جمله قابلیت اراضی، توپوگرافی، نقاط روستایی، شیب، شبکه ارتباطی،گورستان، رودخانه و ورود این لایه ها به محیط GIS و تجزیه و تحلیل آن ها در پایگاه اطلاعاتی سیستم اطلاعات جغرافیایی، با استفاده از مدل AHP، اراضی مناسب جهت توسعه آتی شهر مشخص شدند. نتایج تحقیق نشان داد که طرح جامع شهر نقش عمده ای را در جهت دهی توسعه فیزیکی شهر ایفا نموده است و توسعه فیزیکی شهر با گسترش کاربری های خدماتی و تجهیزات شهری هماهنگ بوده و این نوع کاربری ها از پراکنش فضایی متعادلی برخوردار بوده ولی با استانداردهای مرسوم مطابقت ندارد
۵۱۳.

الگوی مکان یابی و سکونت گزینی خانواده های زندانیان قبل و بعد از حبس (مورد مطالعه: زندان قزلحصار کرج)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۷ 319 - 336

کلیدواژه‌ها: سکونت گزینی مکان یابی سیستم اطلاعات جغرافیایی کرج زندان قزلحصار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۴۷
اهداف و زمینه: پژوهش حاضر به الگوی مکان یابی و سکونت گزینی خانواده های زندانیان قبل و بعد از حبس؛ در مورد زندان های مجموعه قزلحصار و ندامتگاه کرج پرداخته است، تا میزان تبعیت خانواده های زندانیان حاضر در این زندان ها را در ارتباط با حوزه پیرامون زندان مورد بررسی و سنجش قرار دهد.روش شناسی: این تحقیق که از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، پیمایشی است، برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری شامل زندانیان موجود در زندان های منطقه قزلحصار شامل ندامتگاه قزلحصار و ندامتگاه مرکزی کرج می باشد که از این بین، زندانیانی را که خانواده آنها دارای سابقه سکونت در استان البرز بودند به عنوان نمونه آماری انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. جهت تحلیل داده ها از آزمون ویلکاکسون در قالب نرم افزار SPSS و از دستورات تحلیل فضایی در نرم افزار GIS استفاده شده است. یافته ها: خروجی آزمون ویلکاکسون نشان داد که از 259 خانواده مورد بررسی، سکونت گزینی 202 خانواده زندانیان در دوره پیش از زندان و بعد از زندان یکی بوده و تنها در 4 مورد شاهد تغیر محل سکونت بوده ایم.نتیجه گیری: در حالت کلی نتایج نشان می دهد که هیچ گونه شواهدی دال بر اثرپذیری محیط سکونتگاهی اطراف زندان از موقعیت مکانی زندان های قزلحصار صورت نگرفته است.
۵۱۴.

ارزیابی میزان موفقیت مشارکت اجتماعی در شهرهای جدید با استفاده از مدل AHP و GIS (مطالعه موردی؛ شهر جدید رامشار)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۷ 473 - 497

کلیدواژه‌ها: مشارکت اجتماعی مدل AHP سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر جدید رامشار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۵۴
امروزه نقش شهروندان در مشارکت امور شهری بر کسی پوشیده نیست، شهروندان به عنوان کسانی که در شهر زندگی می کنند حق مشارکت در امور شهر را دارند؛ تا شهری پویا و پایدار داشته باشند؛ زیرا مردم بهتر از هر مدیر و کارشناسی از مشکلات شهر و محله خود باخبر هستند و می توانند نقش مهمی در ایجاد و توسعه یک شهر پایدار داشته باشند. در این مقاله سعی داریم به میزان موفقیت شهر جدید رامشار از مشارکت اجتماعی با استفاده از روش AHP و GISبپردازیم. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و ازنظر نوع، توصیفی تحلیلی می باشد. داده های این تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه به دست آمده است که نحوه پاسخگویی به سؤالات به صورت مستقیم و رودررو بوده است. جامعه آماری 3245 نفر جمعیت شهر رامشار بوده که بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه 344 بدست آمد است. از داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS میانگین گرفته شد سپس با مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) محاسبات آماری معیارها و زیر معیارها و در آخر وزن نهایی گزینه ها برای تصمیم گیری بهتر به دست آمد. درنهایت توزیع فضایی مشارکت اجتماعی در سطح نواحی با استفاده از نرم افزار GIS 10 بر روی نقشه نشان داده شد. از تحلیل داده ها این نتیجه حاصل شد که در شهر رامشار، ناحیه دو از میزان مشارکت اجتماعی بالاتری برخوردار است و این امر گویای توجه بیشتر به نظر مردم در فرآیند امور اجتماعی و اداری خود در سطح جامعه می باشد و در کل این واقعیت را بیان می دارد که مشارکت اجتماعی می تواند در پیشبرد اهداف طرح های توسعه شهری و رضایتمندی شهروندان از محیط زندگی خود مؤثر باشد.
۵۱۵.

تحلیل الگوی استقرار محوطه های مس وسنگ اسلام آباد غرب با استفاده از مدل های GIS(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پیام باستان شناس سال ۱۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۳۱ 71 - 89

کلیدواژه‌ها: الگوی استقراری زاگرس مرکزی عصر مس وسنگ اسلام آباد غرب سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۵۲
عصر مس وسنگ از جمله ادوار مهم پیش از تاریخ ایران است. تحولات این دوره در زاگرس مرکزی، در ادامه دوره نوسنگی ظهور نموده است. از مناطق مهم زاگرس مرکزی که دارای استقرارگاه های زیادی در رابطه با عصر مس وسنگ بوده، دشت اسلام آباد غرب در غرب کرمانشاه است. با وجود غنای فرهنگی دشت اسلام آباد غرب در عصر مس وسنگ، تاکنون مطالعه هدفمندی به منظور روشن نمودن وضعیت محوطه های دوره مس وسنگ این ناحیه صورت نگرفته است. نگارنده در این پژوهش سعی در یافتن پاسخ پرسش های ذیل داشته است: الگوهای استقراری دشت اسلام آباد غرب در عصر مس وسنگ به چه صورت بوده است؟ تغییرات الگوهای استقراری در ادوار قدیم، میانی و جدید عصر مس وسنگ دشت اسلام آباد غرب را چگونه می توان تحلیل نمود؟ به نظر می رسد چند عامل از جمله منابع آبی، ارتفاع از سطح دشت و راه های ارتباطی در شکل گیری استقرارگاه های این ناحیه در عصر مس وسنگ مؤثر بوده اند. بررسی ها و مطالعات انجام شده در این دشت تاکنون ۶۵ محوطه باستانی را در رابطه با عصر مس وسنگ نشان داده است. برخی از این محوطه ها دارای هر سه دوره قدیم، میانی و جدید عصر مس وسنگ هستند. اطلاعات مکانی گردآوری شده در این پژوهش، با استفاده از روش مطالعات علم GIS و اجرا در نرم افزار ArcGIS مورد مطالعه قرار گرفته اند. مبنای این مطالعات، فاصله هر محوطه استقراری با نزدیک ترین رودخانه یا منبع آبی و سطح ارتفاع آن نسبت به دشت اسلام آباد و دیگر آیتم های مؤثر است. تمام محوطه ها وارد نقشه های تحلیلی شده و این نقشه ها در هر سه دوره قدیم، میانی و جدید عصر مس وسنگ دشت اسلام آباد ترسیم شده اند.
۵۱۶.

ارزیابی و تحلیل فضایی مؤلفه های مؤثر بر شهر شاد (مطالعیه موردی: کلان شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای فضا و مکان در شهر سال ۹ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۳۳) 31 - 45

کلیدواژه‌ها: شهر شاد مؤلفه های فضایی معادلات ساختاری سیستم اطلاعات جغرافیایی کلان شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۴۶
در راستای تحقق حقوق شهروندی و توسعیه پایدار فضاهای شهری، طی سالیان اخیر نظریه پردازان و برنامه ریزان شهری و منطقه ای مفاهیم متعددی را مطرح کرده اند. شهر سالم، شهر دوستدار کودک، شهر سبز، شهر الکترونیک، شهر شاد و... از این مفاهیم کلیدی هستند. در این میان شهر شاد با دربرگرفتن شاخص ها و متغیرهای متعددی، اهمیت و جایگاه ویژه ای دارد، به گونه ای که متضمن سلامت روحی و جسمی شهروندان است. پژوهش حاضر ماهیتی توسعه ای-کاربردی و روشی توصیفی-تحلیلی دارد و با هدف ارزیابی مؤلفه های مؤثر بر شاخص های شهر شاد کلان شهر اصفهان انجام شده است. داده های مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بررسی میدانی در سطح خانوار جمع آوری، و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران معادل 315 خانوار برآورد شد. با بهره گیری از روش های کمی و آماری ازجمله رگرسیون چندگانه در محیط نرم افزار SPSS، معادلات ساختاری در محیط نرم افزار LISREL و تحلیل چندمتغیریه فازی در محیط GIS، به بررسی میزان شاخص های شهر شاد و اولویت بندی مؤلفه های مؤثر در منطقیه مورد نظر پرداخته شده است. یافته ها نشان می دهد که در کلان شهر اصفهان، شاخص های شهر شاد متوسط رو به بالاست؛ از لحاظ برخورداری از شاخص های شهر شاد هم به ترتیب اولویت، شاخص های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی با 511/0، 287/0 و 266/0 درصد بیشترین نقش را در شاخص های شهر شاد کلان شهر اصفهان دارند که نشانگر مهم بودن بعد کالبدی نسبت به بقییه ابعاد است. همچنین درخصوص شاخص های شهر شاد در کلان شهر اصفهان بیشترین مساحت مربوط به طبقیه متوسط زیاد و بسیار زیاد با مقدار 394 کیلومتر مربع است.
۵۱۷.

بررسی موقعیت جغرافیایی اماکن ورزشی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت و توسعه ورزش سال ۸ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 41 - 50

کلیدواژه‌ها: سیستم اطلاعات جغرافیایی اماکن ورزشی توزیع اماکن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۳۰
هدف: هدف از این تحقیق بررسی اماکن ورزشی شهر رشت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی بود.روش شناسی: روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بود. نمونه آماری این تحقیق شامل کلیه مکان های ورزشی شهر رشت اعم از دولتی و خصوصی به تعداد 148 مکان ورزشی بود. داده های توصیفی با استفاده از مدارک و اسناد و داده های مکانی با استفاده از دستگاه GPS جمع آوری و در محیط GIS، پایگاه اطلاعاتی تشکیل گردید. سپس برای هر یک از شاخص های تأثیرگذار در مکان یابی اماکن ورزشی لایه ها تهیه شد. پس از ترکیب و تحلیل تمامی لایه ها با یکدیگر، موقعیت فعلی مکان های ورزشی مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که از 148 مکان ورزشی، 26 مورد یک، دو یا سه حریم (رودخانه، لوله های گاز و خطوط انتقال نیرو) را رعایت نکرده بودند که معادل 18 درصد از کل مکان های ورزشی رشت می باشد و 122 مکان، معادل 82 درصد، هر سه حریم را رعایت کرده بودند. از نظر شعاع کاربری تعداد کمی از اماکن (29 مکان ورزشی)، استانداردهای موردنظر را رعایت کرده بودند و هم چنین از جنبه تراکم جمعیتی توزیع اماکن ورزشی بزرگ نسبت به اماکن کوچک و متوسط نامناسب بودند.نتیجه گیری: نتایج نهایی به دست آمده از پژوهش نشان می دهد اغلب اماکن ورزشی موجود در محدوده، از لحاظ مکانی دارای وضعیت نامناسب و متوسط و در برخی موارد اندک، دارای وضعیت مناسب و بسیار مناسب اند. این مسئله را می توان گواهی بر عدم استفاده مدیران از روش های نوین و رایانه ای در مکان یابی و ساخت اماکن ورزشی دانست. 
۵۱۸.

پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش در مجاورت سدهای قلمروهای کوهستانی با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: سد چراغ ویس؛ شهرستان سقز)

نویسنده:
منبع: پژوهش های محیطی در قلمروهای کوهستانی دوره ۱ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ 15 - 24

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش سنجش از دور سیستم اطلاعات جغرافیایی قلمرو های کوهستانی چراغ ویس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۸
به حرکت لایه های رسوبی که به دلایل متفاوت از جمله زمین لرزه، فعالیت های آتشفشانی، فعالیت های انسانی، بارش شدید و یا سستی خاک اتفاق می افتد زمین لغزش می گویند. زمین لغزش ها گاها خسارات جبران ناپذیر مالی و جانی را به دنبال دارند. هدف این پژوهش پیش بینی مکانی خطر وقوع زمین لغزش در اطراف سد تازه تاسیس چراغ ویس با استفاده از مدل های هم پوشانی فازی و تجمع وزنی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی است. برای این منظور 11 عامل شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله تا جاده، فاصله تا رودخانه، تراکم جاده، تراکم رودخانه، انحنا، شاخص رطوبت توپوگرافی، شاخص توان جریان رودخانه و پوشش گیاهی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان میدهد که هر دو مدل در تشخیص مناطق حساسیت کم تا حساسیت بسیار بالا، تا حدودی شبیه به هم عمل کردند. در هر دو مدل بیش از نیمی از مساحت منطقه مستعد زمین لغزش است. یافته های این مطالعه می تواند توسط تصمیم گیرندگان و مدیران برای کاهش خطرات زمین لغزش استفاده شود.
۵۱۹.

تحلیل توزیع فضایی پایگاه های اورژانس پیش بیمارستانی در شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه تابستان ۱۴۰۴ شماره ۷۹ 27 - 48

کلیدواژه‌ها: پایگاه اورژانس تحلیل شبکه سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۹
پایگاه های اورژانس پیش بیمارستانی از مراکزی هستند که به طور مستقیم در تامین سلامت افراد و جامعه دخیل هستند، لذا کمبود، نارسایی و عدم مکان یابی بهینه آن مشکلات عدیده ای برای ساکنان بوجود می آورد. تحقیق حاضر از نظر هدف جزو تحقیقات کاربردی و توصیفی- تحلیلی می باشد. هدف پژوهش حاضر تحلیل توزیع فضایی پایگاه های اورژانس پیش بیمارستانی در شهر اردبیل و شناسایی محدوده خدمات رسانی هر پایگاه با استفاده از تکنیک Network Analysis در بستر سیستم اطلاعات جغرافیایی است. برای نیل به هدف مذکور، تحقیق در سه فاز انجام شده است. فاز اول ایجاد ژئودیتابیس مور نیاز تحلیل، فاز دوم ایجاد لایه تحلیل شبکه با مرز محدوده شهر و تحلیل محدوده خدمات رسانی براساس استاندارد زمانی و فاصله ای، فاز سوم شناسایی محله های شهری محروم از خدمات اورژانس پیش بیمارستانی. برای تحلیل محدوده خدمات رسانی پایگاه های اورژانس در این تحقیق از استاندارد زمانی 3 دقیقه جهانی و استاندارد رایج 8 دقیقه ای در ایران استفاده شده است. همچنین شعاع عملکردی 1700 متر برای خدمات رسانی پایگاه ها در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل از تحلیل شبکه بر مبنای زمان و مسافت نشان داد که شهر اردبیل در توزیع متناسب پایگاه های اورژانس در سطح شهر وضعیت مطلوبی ندارد و همه مناطق شهری به طور کامل تحت پوشش نیستند، بطوریکه در نواحی مانند شهرک کوثر و شهرک دادگستری در اطراف دریاچه شورابیل و همچنین در شمال غربی شهر در محله سلمان آباد خلاء خدماتی پایگاه ها کاملا به چشم می خورد. با پیشنهاد احداث پایگاه های جدید در نواحی شهرک ساحلی، کوثر، سلمان آباد و کشاورزی نیز خلاء خدماتی کمتر شده و شهر بیشتر زیر پوشش خواهد بود.
۵۲۰.

ارزیابی توزیع فضایی پارکینگ های عمومی شهر کاشان و ارائه الگوی بهینه به منظوردسترسی مناسب شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۴ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱۳۳ 89 - 111

کلیدواژه‌ها: مکان یابی پارکینگ عمومی تحلیل شبکه شهر کاشان سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۱۶
پارکینگ ها از مهم ترین تأسیسات زیربنایی در شهر محسوب می شوند که نقش بسیار مهمی را در کاهش پارک حاشیه ای و ترافیک در معابر ایفا می کنند. کمبود پارکینگ های عمومی می تواند باعث بروز مشکلات مختلفی نظیر تلف شدن وقت شهروندان برای پیدا کردن فضای پارک مناسب، اشغال فضای معابر و به دنبال آن کاهش ظرفیت معبر و کاهش سرعت عبور و مرور و افزایش ترافیک شود. این پژوهش با هدف ارزیابی پارکینگ های موجود در شهر کاشان برای کارایی مناسب و همچنین ارائه یک الگوی بهینه به منظور مکان یابی پارکینگ ها انجام شده است . جمع آوری اطلاعات از طریق روش کتابخانه ای، نقشه های موجود و روش میدانی صورت گرفته است. به این منظور برای ارزیابی محدوده خدماتی پارکینگ های موجود از  مدل تحلیل شبکه و برای ارزیابی فضایی پارکینگ های موجود از روش آمار فضایی استفاده شده و درنهایت به منظور شناسایی مناطق مناسب ایجاد پارکینگ از مدلANP در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. پس از آن بر اساس معیارهای مؤثر در مکان یابی پارکینگ عمومی در محیط ArcGIS فرایند مکان یابی صورت گرفته است. نتایج  این پژوهش نشان می دهد که مناطق مرکزی شهر کاشان در نزدیکی بافت تاریخی شهر شامل خیابان های اباذر چهارراه آیت الله کاشانی میدان دروازه دولت و میدان ۲۲ بهمن نسبت به سایر نقاط نیازمندی بیشتری به پارکینگ دارند. همچنین نتایج حاکی از آن است کاربری های جاذب سفر در مرکز کاشان تأثیر زیادی بر نحوه پراکندگی پارکینگ ها دارند، به نحوی که اکثر این  پارکینگ ها در منطقه تاریخی و در نزدیکی بازار کاشان مستقر شده اند. در نهایت از مساحت موردمطالعه 4.1 درصد( 19.244 هکتار) از محدوده موردمطالعه با کیفیت مناسب و 0.41(1.91هکتار) نامناسب برای احداث پارکینگ عمومی مشخص شد.