مطالب مرتبط با کلیدواژه

سیستم اطلاعات جغرافیایی


۳۸۱.

تحلیل پهنه های مناسب توسعه اکوتوریسم با استفاده از تلفیق مدل FUZZY – AHP. مطالعه موردی: بخش ماهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲۹ 91 - 106

کلیدواژه‌ها: اکوتوریسم Fuzzy AHP سیستم اطلاعات جغرافیایی بخش ماهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۹۵
امروزه گردشگری در جهان معاصر، عرصه های بسیاری را در فعالیت های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی به خود اختصاص داده است. در این میان اکوتوریسم پدیده ای نسبتاً تازه ای در صنعت گردشگری است که به معرفی چشم اندازهای طبیعی به گردشگران با حفظ هویت مکانی آنها می پردازد. کشور ایران به دلیل دارا بودن پتانسیل و قابلیتهای چشمگیر از نظر تنوع زیستی توانایی بسیاری برای رونق دادن به صنعت اکوتوریسم دارد. بخش ماهان به علت داشتن میراث های طبیعی، ویژگی های متنوع اقلیمی، آثار و ابنیه تاریخی و فرهنگی و همچنین ویژگیهای منحصربه فرد از منظر توسعه اکوتوریسم دارای پتانسیل های مناسبی است. هدف از انجام این پژوهش تحلیل پهنه های مناسب توسعه اکوتوریسم با استفاده از مدل تلفیقی FUZZY – AHP است. روش تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد که با توجه به عوامل مؤثر در شناسایی نواحی مستعد توسعه اکوتوریسم، فاکتورهای اطلاعاتی مختلف شامل لایه پوشش گیاهی، خطوط هم دما، بارش، راههای ارتباطی، شهر، روستا، شبکه آبراهه ها، چشمه ها، آبشار، ارتفاع و شیب تهیه و پس از رقومی سازی در محیط نرم افزاری Arc GIS مورد پردازش قرار گرفت. وزن دهی و اهمیت نسبی هریک از لایه های اطلاعاتی نسبت به یکدیگر از طریق مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام شد و سپس با توجه به مطالعات میدانی و شناخت از منطقه، عملگر گامای 8/0 به عنوان بهترین عملگر انتخاب شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که 43/25 درصد از کل مساحت بخش ماهان که مشتمل بر ارتفاعات تیگران، باغ شاهزاده ماهان، آبشار و چشمه های روستای تاریخی سِکُنج در شرق، غرب و نواحی مرکزی ماهان است پتانسیل بسیار بالایی برای فعالیت اکوتوریسمی دارد به این معنی مناطقی که دارای منابع آبی و ویژگیهای طبیعی (چشمه، رودخانه و ....) و همچنین شرایط مناسب اقلیمی هستند، بیشترین پتانسیل را برای فعالیتهای اکوتوریسمی در این بخش دارند. همچنین بر اساس تلفیق لایه-های اطلاعاتی، 4/28 درصد از مساحت بخش ماهان، پتانسیل بسیار کمی برای فعالیت اکوتوریسمی دارد.
۳۸۲.

مکان یابی محل دفن پسماند شهر ساری با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی و سامانه تصمیم گیری چند معیاره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲۹ 167 - 180

کلیدواژه‌ها: آلودگی محل دفن پسماند شهر ساری تصمیم گیری چند معیاره سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۱۸۱
آلودگی می تواند به شکل مواد شیمیایی باشد یا در شکل انرژی برای نمونه، صدا، گرما یا نور محیط را آلوده کند. مواد آلوده کننده ای که در پی رویدادهای طبیعی پدید می آیند زمانی به عنوان آلاینده شناخته می شوند که میزان آن ها از حدّ طبیعی بگذرد. جنگل های اُرس در منطقه چهاردانگه ساری در جوار کمربند پارک ملی کیاسر، جنگل با پوشش گیاهی غنی و زیبا با چشم اندازی بی نظیر و با شکوه از اُرس هایی که همانند زمرد بر دامنه ها و یالها می درخشند، هم اکنون اما درکمال تأسف محل دفن زباله های شهرستان ساری شده است. در همین حال به دلیل وجود معیارها و عوامل گوناگون، وابسته در این مساله و احتیاج به تحقیق و مطالعه همزمان معیارهای ارزیابی شده در قالب نقشه تغییرات پی در پی آن ها ابزار اثربخش بودن را برای مدیریت و بکارگیری داده های مکانی مختلف بدست می دهد، که با صرف زمان و هزینه ای به مراتب کمتر و همچنین با روشی دقیق تر می توان از عهده آن برآمد. مدیریت عملیات یک محل دفن بهداشتی شامل مکان یابی مناسب محل دفن، آماده سازی محل دفن و عملیات اجرایی و مهندسی در محل دفن می باشد. اولین گام در طراحی محل دفن، انتخاب محل مناسب است. معیار های تاثیرگذار در مکان یابی محل دفن زباله های شهرستان ساری که شامل شهرهای ساری، پائین هولار، فریم و کیاسر می شود با بررسی پژوهش های مرتبط صورت گرفته از گذشته تا کنون و مطابق با دیدگاه صاحبنظران تعیین گردید. پس از آن وزن دهی به این لایه ها با مدل تصمیم گیری چند معیاره انجام شد و دلیل آن انتخاب از میان چندین گزینه بوده است. پس از وزن دهی به معیارها در محیط GIS، مناطق مناسب معرفی شدند.
۳۸۳.

مکان یابی اقامتگاه بین راهی با رویکرد معماری خاک پناه در استان سمنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 181 - 198

کلیدواژه‌ها: مکانیابی اقامتگاه بین راهی معماری خاک پناه سیستم اطلاعات جغرافیایی استان سمنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۲۵۴
مکانیابی و طراحی اقامتگاه های بین راهی، معیارهای گوناگونی دارد. تاکنون ایده طراحی یک اقامتگاه بین راهی در زیر خاک مشاهده نشده است. از آنجا که اصول مکانیابی و طرح چنین بنایی خاص بوده، این شاخصه ها در پژوهش حاضر مورد مطالعه قرار گرفت که هدف آن فرآیند مکانیابی یک مجتمع اقامتی بین راهی با سبک معماری خاک پناه در استان سمنان است. طی مطالعات انجام شده و تعیین شاخصه های اصلی برای مکانیابی اقامتگاه بین راهی خاک پناه در اقلیم گرم منطقه سمنان، با در نظر گرفتن پژوهش های قبلی و نظرات کارشناسان داده های هر یک از شاخصه ها امتیاز دهی (اعتبارسنجی) شده و به ترتیب اولویت آن به روش مرحله به مرحله در محدوده مورد نظر هر لایه، ترسیم و اعمال شده به طوریکه در هر مرحله، مناطق فاقد اعتبار از آزمون حذف گردید. پس از اعمال محدودیت های تمامی شاخصه ها، نقشه نهایی حاصل جهت مکانیابی تولید گردید. پارامترهای اصلی اعتبارسنجی مکان این اقامتگاه: دسترسی(جاده)، فاصله از شهر، جهت جغرافیایی، شیب زمین، سازندهای زمین شناسی ، جنس خاک و سطح تراکم آبراهه ها بوده است. در پایان بهترین منطقه برای اجرای پروژه اقامتگاه بین راهی با ساختار معماری خاک پناه در فاصله 20 کیلومتری شرق شهرستان شاهرود در ضلع شمالی جاده بین المللی شاهرود سبزوار تعیین گردید.
۳۸۴.

پهنه بندی زمین لغزش های محدوده کوهستانی استان گلستان با استفاده از روش الگوریتم ترکیبی کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان و کلونی زنبور عسل مصنوعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 213 - 230

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش سیستم اطلاعات جغرافیایی پهنه بندی کلونی زنبورعسل مصنوعی کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان استان گلستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۲۶۸
پهنه بندی اراضی بر مبنای میزان خطر وقوع زمین لغزش با استفاده از الگوریتم های مناسب، یکی از راهکارهای مدیریت زمین لغزش است. تاکنون کارایی روش ها و الگوریتم های زیادی برای پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش مورد بررسی قرار گرفته است تا بهترین و کاراترین روش و الگوریتم مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش کارایی الگوریتم ترکیبی نوین کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان و کلونی زنبورعسل مصنوعی در پهنه بندی خطر زمین لغزش های محدوده کوهستانی استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفت. روش تحقیق بر پایه روش کمّی-تحلیلی و در محیط نرم افزارهای ARC GIS 10.5، SAGA GIS و MATLAB انجام شد و تعداد 12 پارامتر شامل زاویه شیب، جهت شیب، مدل رقومی ارتفاع، انحنای سطح زمین (انحنای شیب)، فاصله از گسل، کاربری اراضی، بافت خاک، عمق دره، شاخص توان آبراهه، شاخص سختی زمین، شاخص میزان رطوبت و لیتولوژی به منظور اجرای مدل انتخاب شدند. نتایج نشانگر آن است که معیار صحت کلی برای داده های تعلیمی و اعتباری به ترتیب 26/86 و 3/82 درصد می باشد که بیانگر این مطلب است که مدل ذکرشده از نظر صحت و اعتبار مدل سازی مورد تأئید است و درنهایت، منطقه مطالعاتی به پنج طبقه با حساسیت بسیار زیاد، زیاد، متوسط، خیلی کم و کم، طبقه بندی گردید که ارزیابی تمامی نتایج، نشان دهنده عملکرد بالا و ظرفیت پیش بینی خوب الگوریتم کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان- کلونی زنبورعسل مصنوعی در شناسایی پهنه های با پتانسیل بالای لغزشی است که می تواند برای مدیریت بهتر در استان گلستان مورد استفاده قرار گیرد. در نقشه نهایی پهنه بندی لغزش در استان، به ترتیب 69 /0، 11/28، 93/62 و 27/8 درصد از مساحت نواحی کوهستانی استان در در پهنه های لغزشی با حساسیت کم ، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار دارد.
۳۸۵.

ارزیابی تاب آوری شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی : منطقه یک شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و سوم بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۸ ۱۳۵-۱۱۵

کلیدواژه‌ها: کاربری اراضی شهری تاب آوری سیستم اطلاعات جغرافیایی مدل FUZZY-AHP منطقه 1 شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۵ تعداد دانلود : ۴۱۷
شهرها محل تجمع سرمایه های مادی و معنوی بشریت به شمار می رود که از اهمیت بالایی برخوردار است. این نوع از سکونت گاه ها با جای دادن بیش از 50 درصد جمعیت جهان در خود، در سال های اخیر اهمیتی بیش از پیش یافته و برای حفظ اصولی و مدیریت پایدار آن انواع برنامه ریزی ها مدنظر قرار گرفته است. یکی از این برنامه ریزی ها تاب آورسازی شهرها بوده است. تاب آور سازی در برابر تهدیدات و خطراتی احتمالی که درصورت بروز، آن را تحت تأثیرات سوئی قرار می دهد. مفهوم تاب آوری در ابعاد و سطوح مختلفی مورد طرح و بحث قرار گرفته است که در این پژوهش بر ابعاد کالبدی تاب آوری در شهرها تأکید می شود. هدف پژوهش حاضر ارزیابی تاب آوری منطقه 1 شهر تبریز در برابر زلزله می باشد که با استفاده از مدل Fuzzy AHP به تحلیل این امر پرداخته شده است. 8 معیار شامل؛ فاصله از مراکز امدادی، فاصله از مراکز آسیب زا، مصالح ابنیه، کیفیت ابنیه، عمربنا، فاصله از شبکه راه ها، فاصله از فضاهای سبز و باز و فاصله از گسل پایه تحلیل قرار گرفته است. بعد از تهیه لایه مربوط به هر معیار، با استفاده از توابع فازی سازی، لایه های فازی استخراج شده است. با استفاده از عملگرهای SUM,AND,GUMMA لایه های نهایی تهیه شدند که با ارزیابی انجام گرفته از طریق ابزار Band Collection Statistics ، لایه گامای 9/0 به عنوان بهترین خروجی انتخاب گردید. نتایج نشان دهنده این است که در سناریوی گامای 9/0 در محدوده مورد مطالعه، حدود 26% از محدوده تاب آوری خیلی کم و کمی دارند. در مقابل بیش از 22% تاب آوری متوسط و 51 درصد از محدوده، تاب آوری زیاد و خیلی زیاد را دارا می باشد.
۳۸۶.

تعیین اراضی مستعد کشت دیم محصول گندم با ارائه مدل تصمیم گیری VIKOR بر بستر GIS، مطالعه موردی: استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سنجش از دور و GIS ایران سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 15 - 34

کلیدواژه‌ها: سیستم اطلاعات جغرافیایی آمایش سرزمین گندم تصمیم گیری چندمعیاره ویکور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۲۵۴
از ابتدای پیدایش کره زمین تا کنون، انسان بیش از سایر موجودات در محیط زیست خود تأثیر گذاشته و آن را، مطابق با میل خود، تغییر داده است. با افزایش جمعیت، محدودیت های آب و خاک و تغییرات اقلیمی تأمین مواد غذایی را با مشکلات و مسائل جدی مواجه کرده است. در میان محصولات غذایی کشاورزی، گندم یکی از محصولات استراتژیک پرمصرف در ایران و بسیاری از کشورهای جهان است که در شرایط اقلیمی گرم وخشک، با بازدهی مناسب، کشت می شود. در ایران، حدود 10% تقاضای بخش کشاورزی کشور از استان فارس تأمین می شود. با توجه به اینکه استان فارس رتبه دوم تولید گندم را در بین استان های کشور دارد؛ این پژوهش قصد دارد تناسب اراضی این استان را، برای کشت گندم به روش دیم، ارزیابی کند. در گام نخست، داده های اقلیمی و خاک شناسی و توپوگرافی در محدوده جغرافیایی این استان بررسی و تحلیل می شود. سپس لایه های اطلاعاتی وارد نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می شود و نقشه اراضی مستعد کشت گندم، با استفاده از روش تحلیلی تصمیم گیری چندمعیاره ویکور (VIKOR) تعیین می شود. نتایج این پژوهش نشان داده است حدود 32% از مساحت استان فارس در رتبه اول و دوم تناسب اراضی برای کشت گندم قرار دارد. همچنین، مشخص شد که بیشتر مناطق مناسب در غرب و شمال غرب استان فارس پراکنده شده اند.
۳۸۷.

ارزیابی و تحلیل شاخص های امنیت اجتماعی استان های کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۴ 17 - 38

کلیدواژه‌ها: امنیت اجتماعی آسیب های اجتماعی ای اچ پی سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۲ تعداد دانلود : ۲۸۹
امنیت اجتماعی از مفاهیم با اهمیت در دنیای امروز و در بسیاری از مباحث سیاسی، اجتماعی و اقتصادی می باشد. این مفهوم از ابتدایی ترین نیازهای هر جامعه بوده و جهت رشد و شکوفایی انسان ها و به تبع آن داشتن جامعه ای پویا و سرزنده و هم چنین، در مسیر توسعه قرار گرفتن آن جامعه به امنیت اجتماعی نیاز دارد. هدف این پژوهش مقایسه و ارزیابی سطح شاخص های امنیت اجتماعی در استان های گوناگون کشور می باشد. پژوهش ازنظر روش توصیفی- تحلیلی  و ازنظر هدف کاربردی است. داده های خام مربوط به شاخص امنیت اجتماعی از سالنامه آماری(1394) مرکز آمار ایران استخراج شده است. شاخص های امنیت اجتماعی با نظر 12 کارشناس با روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) امتیازدهی شد و سپس با استفاده از نرم افزار Expert Choice اولویت بندی شد و در نهایت، نتایج بدست آمده به صورت فضایی و در قالب نقشه در نرم افزار Arc GIS نشان داده شد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که به ترتیب استان های قزوین،کردستان و البرز دارای بالاترین سطح امنیت اجتماعی و در مقابل استان های سمنان، قم و چهارمحال و بختیاری دارای کم ترین سطح امنیت اجتماعی می باشند. این نتیجه مبین آن است که سطح شاخص های امنیت اجتماعی در استان های کشور متفاوت می باشد ، که می تواند راهنمای خوبی جهت برنامه ریزی مناسب تر برای مدیران و تصمیم سازان جهت ارتقای سطح امنیت اجتماعی و کاهش سطح شاخص های آسیب های اجتماعی جامعه باشد.
۳۸۸.

بررسی کیفیت زندگی شهری با استفاده از سنجش از دور و GIS، مطالعه موردی: مناطق 1 و 2 شهر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۱ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۲۱ 93 - 110

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی شهری سیستم اطلاعات جغرافیایی سنجش از دور خود همبستگی فضایی شهر زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۷ تعداد دانلود : ۲۶۷
کیفیت زندگی میزان توانمندی محیط برای فراهم آوردن و پاسخگویی به نیازهای مادی و معنوی افراد جامعه می باشد. پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فیزیکی شهرنشینی همچنان دانشمندان را در سراسر جهان به چالش می کشاند. راهبردهای برنامه ریزی صحیح شهری کلیدهایی برای ایجاد یک محیط زندگی بهتر برای شهروندان است. پژوهش حاضر به بررسی کیفیت زندگی شهری در مناطق 1 و 2 شهر زاهدان با تلفیق داده های سنجش از دور، تصاویرماهواره ای و داده های جمعیتی حاصل از سرشماری و شبکه معابر شهری پرداخته است. روش پژوهش به کار رفته از نوع توصیفی- تحلیلی و روش جمع آوری داده ها و اطلاعات، اسنادی و کتابخانه ای بوده است. چهار شاخص اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و دسترسی به خدمات به عنوان معیارهای اصلی برای مدل سازی کیفیت زندگی انتخاب شده است. همچنین برای استخراج تصاویرماهواره ای از سامانه گوگل ارث انجین و به منظور تلفیق و همپوشانی لایه ها و شاخص ها از نرم افزار ArcGIS استفاده شده است . نتایج نشان می دهد که شاخص دسترسی به خدمات بیشترین تأثیر را در بررسی کیفیت زندگی دارد و بخش های شرقی منطقه 2 و بخش های مرکزی منطقه 1 از کیفیت زندگی بیشتری برخوردار است. در ادامه نتایج، شاخص خودهمبستگی فضایی موران بر وجود الگوی خوشه ای کیفیت زندگی در محدوده مورد مطالعه تأکید دارد.
۳۸۹.

سنجش و ارزیابی میزان پراکنده رویی در نواحی ساحلی، مورد مطالعه: شهرستان بابلسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۱ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۲۱ 161 - 175

کلیدواژه‌ها: پراکنده رویی آنتروپی سیستم اطلاعات جغرافیایی مدل هلدرن بابلسر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۲۰۶
پراکنده رویی نوعی گسترش افقی است که تحت تأثیر عوامل مختلف موجب گسترش شهرها و نواحی پیرامونی آن ها می شود، و گاه سیاست گذاری فضایی را با چالش جدی روبه رو می سازد. پراکنده رویی یکی از مسائل اساسی در راه توسعه پایدار شهری در سراسر جهان به شمار می رود. رشد شتابان و ناموزون شهری و گسترش کالبدی سریع در قالب رشد بدون برنامه موجب شکل گیری و تشدید این پدیده در شهرهای ایران شده است. نوشتار پیش رو با رویکردی توصیفی – تحلیلی و به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی، توسعه و گسترش مکانی - زمانی یکی از کانون های اصلی جمعیت و فعالیت منطقه شمال کشور را در 4 دوره زمانی مورد مطالعه و ارزیابی قرار داد. در این پژوهش از عکس های ماهواره ای مربوط به سال های 1990، 2000، 2010 و 2020 استفاده شد. پس از آماده سازی اطلاعات مورد نیاز، از سیستم اطلاعات جغرافیایی برای تعیین میزان توسعه نواحی مختلف بابلسر استفاده شد و با استفاده از مدل های آنتروپی و هلدرن چگونگی رشد و توسعه فضایی سنجش شد. طبق نتایج حاصل، گسترش فیزیکی ناحیه دارای الگوی پراکنده رویی است، که این امر در ساختار فضایی ناحیه نارسایی هایی را ایجاد کرده است. بر اساس ضرایب آنتروپی، علاوه بر اینکه میزان پراکنده رویی در ناحیه بابلسر بسیار بالاست، بلکه روند آن نیز به شدت رو به افزایش است. مقایسه نتایج دوره های مختلف نشان داد که پراکنده رویی در دو دهه اخیر شدت بیشتری یافته و به ویژه در سال های 1389 تا 1399 بیشترین گسترش کالبدی اتفاق افتاده است. نتایج نشان می دهد گسترش کالبدی بابلسر از توسعه ناموزونی برخوردار است و سه الگوی اصلی رشد فضایی و پراکنده رویی به راحتی در آن قابل شناسایی است.
۳۹۰.

تحلیل تناسب کاربری های استراتژیک اراضی درون شهری با رویکرد پدافند غیرعامل (مورد مطالعه: تیپ مستقل ۲۱۶ مکانیزه-زرهی ارتش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۸ 5 - 27

کلیدواژه‌ها: پدافند غیرعامل مدل تحلیل سلسله مراتبی سیستم اطلاعات جغرافیایی روش خطی وزن داده شده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۲۴۷
امروزه اهمیت پدافند غیرعامل به ویژه مکان یابی، با رعایت ملاحظات دفاعی بیش از گذشته محسوس است. قرار گرفتن مراکز نظامی و پادگان ها در داخل بافت شهری هم زمان با گسترش افقی شهرها، مشکلات عدیده ای را در مأموریت های محوله پادگان و کاهش کارایی آن به وجود آورده که این امر به خودی خود تهدیدی جدی در ایفای صحیح مأموریت ها محسوب می شود. در همین راستا مطالعات مکان گزینی به عنوان یکی از الزامات پدافند غیرعامل در جهت انتخاب نقطه ای با ضریب امنیت مکانی بالا از عناصر کلیدی در موفقیت و بقای این مراکز مطرح است. با توجه به قرارگیری تیپ مستقل ۲۱۶ مکانیزه-زرهی در محدوده شهری زنجان و لزوم انتقال آن در برنامه های توسعه تدوین شده، این پژوهش به دنبال یافتن مکانی مناسب و بهینه برای این پادگان نظامی در شهرستان زنجان است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است که در آن با به کارگیری سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدل تحلیل سلسله مراتبی اقدام به جمع آوری و تجزیه وتحلیل اطلاعات شده و پس از تعیین معیارهای مؤثر در مکان یابی در محیط GIS پهنه های مناسب برای ایجاد پادگان، مشخص و در نهایت با استفاده از روش خطی وزن داده شده، 6 منطقه مناسب به عنوان بهترین نقاط برای جانمایی پادگان تعیین شد.
۳۹۱.

بررسی عوامل مؤثر در وقوع فروچاله های دشت ابرکوه و تهیه ی نقشه ی خطر نواحی مستعد بروز آن

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ 17 - 34

کلیدواژه‌ها: فروچاله عوامل طبیعی و انسانی مدل فازی سیستم اطلاعات جغرافیایی شهرستان ابرکوه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۲۱۳
  فروچاله ها حفره هایی هستند که در سطح زمین های آهکی و یا دیگر سنگ های انحلال پذیر بوجود می آیند، تقریباً استوانه ای و قیفی شکل اند و متوسط ابعاد آن ها حدود سه متر است. عوامل طبیعی و انسانی مختلفی در ایجاد این پدیده نقش مؤثری دارند. فروچاله ها که به آهستگى و به تدریج گسترش مى یابند شاید همانند سیل و زلزله، خطرهاى ناگهانى و فاجعه بار نداشته باشند، با این وجود به طور معمول خسارت هاى ناشى از وقوع فروچاله ها ترمیم ناپذیر، پرهزینه و مخرب اند. شهرستان ابرکوه که در جنوب غرب استان یزد واقع شده، از جمله مناطقی است که با معضل فروچاله روبروست.در سال های اخیر وقوع فروچاله در دو روستای فیض آباد و هوروک این شهرستان، خسارت های چشمگیری به زمین های کشاورزی و نیز تأسیسات منطقه وارد آورده است. در این پژوهش سعی شده تا با مطالعه و بررسی فروچاله های رخ داده در دو منطقه ی شهرستان، به شناسایی نواحی مستعد وقوع فروچاله در سال های آتی و نیز ارائه ی پیشنهاداتی جهت کاهش خسارات ناشی از رخداد این پدیده پرداخته شود. جهت ارزیابی عوامل مؤثر در وقوع فروچاله ها از سیسستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و جهت پیش بینی نواحی در معرض خطر وقوع فروچاله، از منطق فازی استفاده شد. جهت مدل سازی، 9 معیار به عنوان عوامل اصلی و تأثیر گذار در ایجاد فروچاله های منطقه در نظر گرفته شد که هرکدام از لایه ها با استفاده از توابع عضویت فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS 10 )، فازی شدند. در نتیجه ی این مدل سازی مشخص شد. به طور کلی حدود 32 درصد از منطقه ی مورد مطالعه معادل 17 کیلومتر مربع، در معرض خطر بالای وقوع فروچاله قرار دارد که عمدتاً  نواحی مرکزی شهرستان را در بر می گیرد و نیز 13 در صد منطقه معادل 7 کیلومتر مربع پتانسیل کمتری جهت وقوع فروچاله دارند. 
۳۹۲.

امکان سنجی احداث نیروگاه های بادی در شمال استان سیستان و بلوچستان از دیدگاه شرایط اقلیمی و محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 1 - 20

کلیدواژه‌ها: مکان سنجی سیستم اطلاعات جغرافیایی نیروگاه بادی منطق فازی انرژی های تجدیدپذیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۲۲۷
کشور ایران پرجمعیت ترین کشور منطقه خاورمیانه است بنابراین درروند توسعه خود نیاز به افزایش انرژی دارد و ضرورتاً می بایست در برنامه ریزی توسعه خود جایگاه ویژه ای را برای تأمین انرژی های تجدید پذیر در نظر داشته باشد. در این میان، باد به عنوان یکی از مظاهر انرژی های نو از جایگاه ویژه ای با توجه به منابع داده های بادی و شرایط توپوگرافی در کشور ایران برخوردار است. در این پژوهش برای تعیین مکان های مناسب جهت احداث نیروگاه بادی در شمال استان، از فرایند تحلیل سیستم فازی برای وزن دهی به لایه ها انتخاب گردید. از سامانه اطلاعات جغرافیایی، به منظور تحلیل فضایی و همپوشانی لایه ها استفاده شد و بعد از تجزیه وتحلیل اطلاعات، شمال استان سیستان و بلوچستان ازنظر قابلیت احداث نیروگاه بادی به چهار سطح عالی به مساحت 49/714245 هکتار، خوب به مساحت 02/130412 هکتار، متوسط به مساحت 31/163565 هکتار و ضعیف به مساحت 25/638829 هکتار تقسیم گردیدند. درنهایت با نحوه آرایش چیدمان توربین بادی 100 کیلو واتی در منطقه پژوهش نزدیک به  307106 توربین بادی قابل نصب می باشد. دوره بازگشت سرمایه حدود شش سال و هفت ماه برآورد گردید.
۳۹۳.

بررسی الگوی پراکندگی جرایم و عوامل تأثیرگذار آن در شهر سمنان (موردپژوهش: سرقت موتورسیکلت و دوچرخه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 21 - 48

کلیدواژه‌ها: کانون های جرم خیز سرقت موتورسیکلت و دوچرخه سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر سمنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴ تعداد دانلود : ۱۷۰
پیشگیری از جرم همواره یکی از موضوعات اساسی و مهم در زندگی بشری بوده که در طول تاریخ به شیوه های مختلف اعمال گردیده است. لذا شناسایی پهنه های جرم سرقت موتورسیکلت و دوچرخه به منظور مدیریت هدفمند نیروهای پلیس و شناسایی عوامل مکانی دخیل در شکل گیری جرم، در شهر سمنان به عنوان هدف پژوهش انتخاب گردیده است. از سامانه اطلاعات جغرافیایی و همچنین نرم افزار SPSS به منظور تحلیل های فضایی مکانی و همچنین زمانی استفاده شده است. در این پژوهش جرایم ارتکابی مرتبط با سرقت موتورسیکلت و دوچرخه در محدوده قانونی شهر سمنان به عنوان جامعه آماری مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق در پژوهش حاضر تحلیلی توصیفی و داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش با دو روش کتابخانه ای و میدانی تهیه شده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد مهم ترین کانون های سرقت موتورسیکلت و دوچرخه در محدوده مسکن مهر و محله جهادیه واقع شده است که جزء محدوده کاملاً مسکونی شهر سمنان محسوب می شوند.
۳۹۴.

ارزیابی شاخص های هوشمندسازی در شهر یزد با استفاده از مدل ANP و تحلیل های GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 45 - 64

کلیدواژه‌ها: رشد هوشمند یزد تحلیل شبکه ای سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۱۹۷
استقرار شهر هوشمند یک ضرورت تردیدناپذیر، برای خروج از بحران برنامه ریزی های شهری و حل مشکلات عدیده در شهرها می باشد. پژوهش حاضر با هدف تصمیم سازی در شهر هوشمند بر پایه دانش حاصل از داده کاوی مکانی در شهر یزد به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده مدل ANP انجام پذیرفت. اطلاعات و نقشه های مورداستفاده در پژوهش، از طرح جامع شهری، بلوک های آماری مرکز آمار و شرکت آب و فاضلاب تهیه و سیستم مختصات و تصویر آن کنترل گردید. زیر شاخص تراکم جمعیت در شاخص فشردگی و زیر شاخص مسیر ویژه دوچرخه، اتوبوس و تاکسی در شاخص دسترسی و زیر شاخص بافت فرسوده، کاربری تجاری در شاخص کالبدی، وجود پوشش فاضلاب، منهول فاضلاب و شبکه فاضلاب، فضای سبز، در شاخص محیط زیست در نظر گرفته شد. شاخص ها و زیر شاخص ها از دیدگاه هوشمندسازی در 5 منطقه شهر یزد بررسی شد. نتایج نشان داد با توجه به مقایسه زوجی انجام پذیرفته، وزن زیر شاخص های تراکم جمعیت با عدد 66/0 از سایر زیر شاخص ها بالاتر و وزن زیر شاخص مسیر فاضلاب با عدد 001/0 از سایر زیر شاخص ها کمتر شده است. از بین شاخص های دسترسی، فشردگی و زیست محیطی شاخص دسترسی با وزن 45/0 دارای بالاترین ارزش و شاخص زیست محیطی باارزش 23/0 دارای کمترین ارزش می باشد. وزن های به دست آمده در مناطق مختلف یزد نشان داد منطقه تاریخی با وزن 35/0 دارای بالاترین پتانسیل ازنظر شاخص های هوشمندسازی و مناطق 3، 4، 1 و 2 با وزن 19/0، 18/0، 13/0، 12/0 می باشند.
۳۹۵.

واکاوی فضایی جرم در استان های ایران با تأکید بر شاخص های سرقت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره اول پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 95 - 105

کلیدواژه‌ها: سیستم اطلاعات جغرافیایی امنیت جرم سرقت ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۱۵۲
هدف بسیاری از سیاست گذاری ها و برنامه های اجرایی تأمین آسایش عمومی شهروندان می باشد. با این وجود تأمین آسایش عمومی شهروندان در گروِ عوامل متعددی قرار دارد و در این میان تهدیدات ناشی از جرایم، از مهم ترین عوامل به خطر انداختن آسایش عمومی شهروندان است. هدف از پژوهش توصیفی- تحلیلی حاضر، تحلیل فضایی شاخص های جرم در استانهای کشور می باشد. جهت گردآوری داده های مورد نیاز، تکیه اصلی محققان بر مستندات مرکز آمار کشور بوده است. جهت تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده، مبتنی بر مستندات مرکز آمار متناسب با اهداف پژوهش از تکنیک TOPSIS ، تحلیل  خوشه ای و نرم افزار GIS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد در بین 31 استان کشور به لحاظ شاخص های سرقت، سه استان سمنان، البرز و تهران به ترتیب با ضریب اولویت 0/5627، 0/5334و 0/4731دارای بیشترین میزان سرقت و استان های کردستان، زنجان و همدان به ترتیب با ضرایب 0/0508، 0/0748و 0/0764، کمترین میزان سرقت را داشته اند. همچنین نتایج نشان دهنده شکاف عمیق بین استان های کشور به لحاظ شاخص های سرقت می باشد. به این صورت که امتیاز نهایی استان سمنان(دارای بیشترین میزان سرقت در کشور) حدود 11 برابر استان کردستان (دارای کمترین میزان سرقت در کشور) بوده است. نتایج تحلیل خوشه ای نشان داد استان های کشور به لحاظ وقوع شاخص های سرقت در 5 خوشه همگن گروه بندی شده اند.  حدود 19 درصد استان های کشور در خوشه های اول و دوم (ناامن ترین گروه)، حدود 36 درصد در خوشه سوم(گروه متوسط) و حدود 45 درصد در خوشه های چهارم و پنجم (امن ترین گروه) قرار گرفته اند. نتایج توزیع فضایی شاخص های سرقت در محدوده جغرافیایی کشور نشان داد وضعیت این شاخص های در قسمت غرب و شمال غربی کشور (به استثنای  استان های لرستان، کرمانشاه و ایلام) و همچنین در نیمه شرقی و جنوب شرقی کشور، در سطح قابل قبولی می باشد و وضعیت شاخص های سرقت در مرکز و شمال کشور(به استثنای استان های همجوار با دریای خزر) در وضعیت مناسبی قرار ندارد. همچنین نتایج نشانگر این مهم بود که به لحاظ وقوع شاخص های سرقت، کلیه استان های مرزی کشور به استثنای استان خراسان رضوی، نسبت به استان های مرکزی کشور وضعیت مناسب تری دارند.
۳۹۶.

تحلیل و ارزیابی کاربری اراضی شهرستان خوی و ارائه مدلی مناسب در راستای شناخت توانمندی های منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۴) 39 - 54

کلیدواژه‌ها: کاربری اراضی توان اکولوژیکی سیستم اطلاعات جغرافیایی مدل تحلیل سلسله مراتبی شهرستان خوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۱۸۵
با توجه به این که محیط زیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده های بشر داراست، لذا ارزیابی توان سرزمین بستر مناسبی برای برنامه ریزی مناسب محیط زیست و کاربری اراضی فراهم می آورد از این رو، پژوهش حاضر سعی دارد وضعیت کاربری های مختلف در وضع موجود و میزان اختصاص آن به فعالیت های گوناگون در شهرستان خوی را مورد شناسایی و تناسب یا عدم تناسب آن را مورد ارزیابی قرار دهد. در این پژوهش که با روشی توصیفی- تحلیلی و بر اساس توان سنجی اراضی نگاشته شده است مراحل کار بدین ترتیب صورت پذیرفت:1- شناخت وضع موجود اراضی و میزان سرانه آن2- توان سنجی مناطق و مشخص کردن توان بالا اراضی در محیط GIS، با روش نظر سنجی از کارشناسان و تحلیل سلسله مراتبی3- مشخص کردن محدودیت های اکولوژیک و قانونی بر اساس ایجاد حریم های قانونی استاندارد4- استخراج اطلاعات نهایی به دست آمده در قالب نقشه و تحلیل کمی و کیفی آن. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در وضع موجود شهرستان خوی، به غیر از کاربری های مسکونی، در سایر کاربری ها باکمبود فضای مورد نیاز مواجه اند. به علاوه، سطوح کمی از اراضی شهرستان خوی توان بالا برای کاربری های مختلف دارد. بطوریکه 470.43 کیلومترمربع و تنها حدود 26 درصد از اراضی، توان بالا برای فعالیت های مختلف دارد. همچنین از 279 روستا واقع شهرستان 90روستا و نیز 3 شهر خوی، ایواغلی و فیروق این شهرستان با محدودیت گسترس روبه رو هستند که باید با مدیریت صحیح از تخریب اراضی اطراف آنها و تغییر کاربری آن جلوگیری شود.
۳۹۷.

پهنه بندی پتانسیل سنجی منابع آب زیرزمینی دشت یزد- اردکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۶) 135 - 149

کلیدواژه‌ها: منبع آب زیرزمینی دشت یزد اردکان سیستم اطلاعات جغرافیایی روش AHP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۲۱۱
مناطق مرکزی و شرقی کشور با کمبود و فقر منابع آب مواجه هستند و در بخش های وسیعی بحران کمبود آب وجود دارد و این ناهمگونی بین منابع و مصارف آب، مشکلات اساسی را بر سر راه توسعه پایدار، در مناطق مرکزی کشور به وجود آورده است و همچنین امروزه به دلیل کاهش بارندگی، حفر تعداد زیاد چاه های عمیق در سال های اخیر و برداشت بیش از حد مجاز از منابع آب زیرزمینی در دشت ها و عدم توجه به مقوله آبخوانداری و انجام تغذیه مصنوعی، توجه بیشتر به آب های زیرزمینی امری اجتناب ناپذیر و مهم محسوب می گردد. به همین منظور در این پژوهش سعی گردیده است که به پتانسل سنجی منابع آب زیرزمینی دشت یزد- اردکان پرداخته شود و برای شناسایی و تعیین بهترین مناطق آبی جهت بهره برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی در حوضه دشت یزد اردکان از روش سلسله مراتبی AHP و سیستم اطلاعات جفرافیایی GIS استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که، 35/59 درصد معادل 725539 هکتار از مساحت دشت یزد-اردکان دارای پتانسل خیلی زیاد، 61/9 درصد معادل 105572 هکتار دارای پتانسیل زیاد، 9 درصد معادل 97969 هکتار دارای پتانسیل متوسط، 74/17 درصد معادل 206906 هکتار دارای پتانسیل کم و 10 درصد از مساحت دشت معادل 110433 هکتار دارای پتانسیل خیلی کم برای بهره برداری از منابع آب زیرزمینی می باشد، که نشان دهنده پتناسیل بالای منابع آب زیرزمینی حوضه دشت یزد – اردکان است.
۳۹۸.

بررسی روند تغییرات کاربری اراضی با تاکید بر افزایش جمعیت طی سالهای 95-1380 ه.ش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸) 225 - 241

کلیدواژه‌ها: تغییر کاربری اراضی سنجش از دور سیستم اطلاعات جغرافیایی شهرستان رشت استان گیلان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۷۶
زمین منبع طبیعی محدود و تجدید ناپذیری است که تحت تاثیر فشارهای ناشی از افزایش جمعیت می باشد. جهت استفاده مطلوب از این منبع محدود آگاهی از کاربری اراضی و تغییرات آن ضروری است. این تغییرات اثرات مطلوب و نامطلوبی بر سکونتگاههای روستایی می گذارد که به طور کلی به سه دسته ی عوامل قانونی، عوامل اقتصادی و عوامل جمعیتی تقسیم می شود که عوامل جمعیتی در تغییرات کاربری اراضی مهمترین عامل است و دو عامل دیگر را تحت الشعاع قرار میدهد. پژوهش حاضر به بررسی روند تغییرات کاربری اراضی در شهرستان رشت در بازه زمانی 15 ساله و تاثیر تغییرات جمعیت بر آن می پردازد. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات اسنادی-میدانی است. جهت پی بردن به تغییرات کاربری از تصاویر ماهواره ای لندست، پردازش تصاویر ماهواره ای از نرم افزار ENVI ، ترسیم نقشه ها از نرم افزار Arc GIS و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد با گذشت زمان به کاربریهای انسان ساخت و کشاورزی افزوده شده و از کاربریهای بایر، جنگل و آبی کاسته شده است. بیشترین تغییرات در تغییر اراضی کشاورزی به کاربری انسان ساخت، اراضی جنگلی به اراضی کشاورزی، کاربری بایر به کاربری انسان ساخت و اراضی کشاورزی می باشد. همچنین از میزان کاربری آبی به دلایلی مانند؛مصرف بی رویه، افزایش جمعیت و تغییرات جوی کره زمین کاسته شده است. همچنین با در نظر گرفتن عامل جمعیت، مشخص شد بین رشد جمعیت و کاربری ساخته شده ارتباط مستقیم وجود دارد .
۳۹۹.

سنجش دمای سطح زمین با استفاده از زمین آمار و تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعه موردی: استان یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸) 275 - 294

کلیدواژه‌ها: استان یزد دمای سطح زمین زمین آمار سیستم اطلاعات جغرافیایی مدل رقومی ارتفاعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۲۲۴
    دمای س طح زمین برای انواع وسیعی از مطالعات علمی از اقلیم شناس ی و هواشناس ی تا هیدرولوژی، بوم شناسی، زمین شناسی، علوم پزشکی، طراحی و بهسازی شبکه حمل و نقل و مکانیابی آتش سوزی ها مورد نیاز است پژوهش حاضر باهدف بررسی سنجش دمای سطح زمین  با استفاده از زمین آمار و تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی در  استان یزد می باشد،روش کار در این پژوهش به این شیوه می باشد که  ابتدا داده های هواشناسی (8 ایستگاه) با دوره زمانی20 ساله(1377 تا 1397) به صورت ماهانه دریافت و در ادامه برای ارزیابی دمای سطح زمین معادله رگرسیون برای هر ماه تهیه شد سپس از ابزار Rastercalculator  برای تجزیه تحلیل داده ها استفاده گردید در پایان برای اختلاف نوسانات تمام ماه ها از ابزار Cellstatistics بهره گرفته شد نرم افزارهای استفاده شده در این تحقیق عبارتند از: ArcGis و  Excelمی باشند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در بین ماه های سال ماه(ژوئن-ژوئیه_اوت) نسبت به سایر ماه ها از نوسان دمایی بالایی برخوردار است این نوسانات مریوط به شهرستان های طبس، بهاباد، اردکان، بافق، میبد و یزد است.
۴۰۰.

مکان یابی فضاهای شهری چند منظوره ایمن در مواقع بروز بحران با به کارگیری روش شاخص همپوشانی وزنی (نمونه موردی: بافت قدیم شهر کرمانشاه)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات) دوره هفتم بهار ۱۳۹۴ (۲۰۱۵ م) شماره ۱ (پیاپی ۲۵)
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۲۹۴
مقدمه: پایگاه های چند منظوره مدیریت بحران به عنوان مکان هایی مناسب در مواقع بحرانی که همه شرایط و وضعیت های طبیعی به هم خورده است، یکی از راهکارهای مناسب برای کم کردن میزان آسیب ها و خسارات می باشد. یکی از موارد قابل توجه قبل از احداث این پایگاه ها مطالعه، بررسی و انتخاب مکان جغرافیایی مناسب برای استقرار این نوع کاربری است. مکانی که در شرایط بحرانی محلی ایمن برای پایگاه باشد و همچنین برای کارایی هرچه بیشتر پایگاه مؤثر و مفید واقع شود. در این مقاله، با شناخت پایگاه های چند منظوره مدیریت بحران و کارکردهای آنها به درک الزامات ضروری در مکان یابی این پایگاه ها خواهیم پرداخت. همچنین، بافت قدیم شهر کرمانشاه برای مطالعه موردی انتخاب شده است که ایجاد این پایگاه ها در مکان های مناسب در شرایط بحرانی در آن ضرورتی اجتناب ناپذیر است. روش: در این تحقیق، ابتدا فاکتورهای مناسب برای مکان یابی تعیین شده و وزن دهی داده ها برای مکان یابی پایگاه ها انجام گرفته است. سپس با توجه به قابلیت سیستم اطلاعات جغرافیایی برای حل مسائل پیچیده شهری و سهولت در تحلیل و آنالیزهای مکانی، از توانایی های این سیستم برای آماده سازی، تلفیق و تحلیل لایه ها بهره گرفته شده است. تحلیل نهایی با استفاده از روش همپوشانی وزنی در محیط GIS صورت گرفته است. در نهایت، به تعیین مکان های بهینه برای احداث و طراحی پایگاه های چند منظوره مدیریت بحران مبادرت شده است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد 04/10 درصد از اراضی بافت فرسوده کرمانشاه کاملاً سازگار و 58/5 درصد کاملاً ناسازگار می باشد. همچنین بر اساس نتایج این مطالعه، نقاطی از شهر که دارای فضاهای شهری مناسب از قبیل فضاهای سبز، ورزشی، آموزشی و... می باشند و شرایط دسترسی مناسبی دارند پتانسیل نسبتاً بهتری برای استقرار این پایگاه ها دارند.