مطالب مرتبط با کلیدواژه

سیستم اطلاعات جغرافیایی


۴۰۱.

ارزیابی عوامل مؤثردر انتخاب مکان های اسکان موقت پس از زلزله با استفاده از GISو تکنیک AHP (مطالعه موردی: منطقه 4 کرمان)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات) دوره هفتم تابستان ۱۳۹۴ (۲۰۱۵ م) شماره ۲ (پیاپی ۲۶)
تعداد بازدید : ۵۱۱ تعداد دانلود : ۲۱۹
مقدمه: زلزله یکی از بلایای طبیعی است که به عنوان مهم ترین مبحث شهرسازی و مدیریت بحران در ایران شناخته می شود. ایران با میانگین 43/1 زلزله در سال، بعد از چین و اندونزی مقام سوم را در جهان دارد. شهر کرمان به عنوان یکی از شهرهای مهم و استراتژی ایران، با وجود گسل های فعال و لرزه خیز منطقه، همواره در معرض خطر زلزله قرار دارد. منطقه 4 به علت دارا بودن بافت فرسوده، ریزدانه بودن بلوک های شهری و همچنین نبود استحکام لرزه ای ساختمان ها در اکثر محلات آن، لزوم توجه به امر برنامه ریزی برای امداد و نجات و اسکان را در این منطقه دو چندان کرده است yle="text-align: justify;"> تحقیق حاضر با هدف مکان یابی مراکز اسکان، به مطالعه موردی منطقه 4 شهرداری کرمان می پردازد. به همین منظور با استفاده از GISو تدوین معیارهایی که متأثر از شرایط طبیعی و کالبدی محدوده مورد نظر است، نقشه امکانات و عوامل محدودکننده منطقه با یکدیگر ترکیب می شود. در مکان یابی مراکز اسکان از مدل منطق دووجهی بولین استفاده می شود. نتایج تحقیقات نشان می دهد که فقط شش محل برای اسکان مناسب هستند. بنابراین از تحلیل سلسله مراتبی برای انتخاب مناسب ترین سایت استفاده می شود. با توجه به معیارهای مؤثر در اثربخشی و کارایی سایت ها، مصلی کرمان و زمین ورزشی نزدیک آن به عنوان مناسب ترین مکان برای اسکان اضطراری و موقت مشخص شده است.
۴۰۲.

تعیین مسیرهای مناسب و قابل دسترسی بعد از زلزله با استفاده از GIS (مطالعه موردی: شهر کاشان)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات) دوره هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ (۲۰۱۵ م) شماره ۱ و ۲ (پیاپی ۲۹ و ۳۰) ۳۵-۱۱
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۲۰۷
مقدمه: شبکه حمل و نقل درون شهری به ویژه در شهرهای بزرگ، نقشی اساسی در مدیریت بحران زلزله دارد. از سوی دیگر این شبکه، آسیب پذیرترین شبکه در میان دیگر شبکه های گوناگون در برابر زلزله، شناخته شده است. لذا ضرورت دارد تا اقداماتی برای شناسایی و تعیین مسیرهای قابل دسترس و بهینه پس از زلزله برای فعالیت های حمل و نقل درون شهری از قبیل آمد و شد اتومبیل های امدادی و آمبولانس ها، اتومبیل های پلیس، اتومبیل های آتش نشانی و غیره صورت گیرد، لیکن در این زمینه تحقیقات کمی به طور کامل و سیستماتیک انجام گرفته است. روش: هدف از این مطالعه، ارزیابی آسیب پذیری معابر در هنگام وقوع یک زلزله 5/6 ریشتری در شهر کاشان می باشد. ابتدا مدلی برای ارزیابی خسارات و آسیب پذیری معابر از طریق محاسبه سطح مسدود شده معابر با در نظر داشتن عواملی همچون آوار ساختمان، ویژگی های ساختمان و فاصله نسبی بین ساختمان ها و معابر، ارائه شده و در ادامه از طریق تسری این مدل روی 57 معبر اصلی و 41 واحد همگن در سطح شهر کاشان و جمع آوری اطلاعاتی درباره ویژگی ها و مشخصه های شبکه حمل و نقل درون شهری کاشان در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، درجه انسداد طولی و عرضی این معابر برآورد شده و نقشه های قابل بهره برداری ارائه گردیده است. یافته ها: 1( عرض مسیر یکی از عوامل مؤثر بر انسداد آن پس از زلزله است. هرچه عرض مسیر بیشتر باشد میزان انسداد عرضی بیشتر است. 2( انسداد طولی در بافت قدیمی بیشتر است. علت این امر، مواد مورد استفاده در ساخت و ساز و عدم استحکام ساختمان ها می باشد. نتیجه گیری: به دلیل ویژگی ها و شرایط طبیعی حاکم بر فضاهای شهری و تراکم سرمایه گذاری و بارگذاری های محیطی، بیشتر شهرهای بزرگ از جمله کاشان با حوادث طبیعی به ویژه زلزله روبه رو هستند. از این رو، توجه به برنامه ریزی های لازم پیرامون مصونیت شهرها و آسیب کمتر آنها ضرورت دارد و هر توصیه ای در یک بستر سازمانی مناسب باید تحقق یابد
۴۰۳.

مکان یابی نقاط مناسب کمک و فرود هلیکوپتر در چارچوب مدیریت بحران (مطالعه موردی: استان لرستان)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات) دوره هشتم زمستان ۱۳۹۵ (۲۰۱۷ م) شماره ۴ (پیاپی ۳۲)
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۲۰۷
مقدمه: از مهم ترین برنامه های مدیریت بحران، عملیات به موقع و مؤثر امداد و نجات است. این تحقیق با هدف انتخاب مناسب ترین و سریع ترین مسیر برای امدادرسانی هوایی به آسیب دیدگان مخاطرات طبیعی در استان لرستان انجام گرفته است. روش: در این مقاله، برای مکان یابی نقاط مناسب فرود هلیکوپتر در مواقع رخداد خطر و مدیریت بحران از نقشه نقاط مخاطره آمیز استان لرستان استفاده گردید و بدین صورت نزدیک ترین نقاط فرود به این پهنه های پرخطر مکان یابی شد. در این مدل فاکتورهای محیطی مانند کاربری اراضی، فضای محاط[1] بر سطح و شیب اعمال شده است. یافته ها: با توجه به نتایج، به استثنای جنوب شرقی استان، توزیع مکانی مناسبی از نقاط فرود هیلکوپتر در استان وجود دارد. این درحالیست که نتایج ارزیابی خطر محیطی نشان می دهد که این مناطق، پتانسیل خطر بالایی دارند، به همین منظور باید از بین آنها مناطق مشخصی را از طریق عملیات میدانی برای امداد در زمان های اضطراری بررسی و آماده سازی کرد. در آخر، پهنه های تهیه شده با تصویر ماهواره ای تطبیق داده شد تا نتایج مدل راستی آزمایی شود. بحث و نتیجه گیری: براساس خروجی مدل، نیمه شرقی و نیمه جنوبی استان به سه دلیل عمده 1) شیب، 2) سیستم آب و هوایی و 3) گسل های فعال از دیگر بخش های استان پرمخاطره تر است. این مناطق به دلیل ناهمواری برای فرود هلیکوپتر شرایط نامناسب تری دارند. لذا برحسب پراکنش جغرافیایی و فاصله از مراکز امداد رسانی باید در این مناطق، نقاط فرود ویژه احداث شود. [1] surrounded
۴۰۴.

ارزیابی تلفات انسانی ناشی از زلزله بر اساس سطوح تریاژ در شهر قم(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات) دوره هشتم زمستان ۱۳۹۵ (۲۰۱۷ م) شماره ۴ (پیاپی ۳۲)
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۲۱۰
مقدمه: کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و وسعت و تنوع اقلیمی یکی از کشورهای بلاخیز جهان است. از آنجا که این زلزله بدون هشدار قبلی رخ می دهد هرگونه امدادرسانی به افراد آسیب دیده را با مشکل مواجه می کند. از این رو، پیش بینی مناطقی که بیشترین آسیب را دارند به مدیریت بهتر این بلای طبیعی کمک می کند. لذا این مطالعه با هدف ارزیابی تلفات انسانی ناشی از زلزله بر اساس سطوح تریاژ در شهر قم انجام می شود. روش: داده های مورد نیاز برای تعیین تعداد و شدت آسیب ها از جمله زمان وقوع حادثه و پارامتر های مربوط به آن، داده های مربوط به مطالعات سازه ها و سطح آسیب آنها و جمعیت و کاربری هریک از سازه ها، از نقشه های GIS شهر قم استخراج و بعد از ورود به نرم افزار سلنا تحلیل و آنالیز شد. یافته ها: آنالیز داده ها نشان داد که در صورت وقوع زلزله، بیشترین آسیب در هر 4 سطح، در منطقه 6 و کمترین آسیب های جانی در منطقه 8 شهر قم رخ می دهد و بیشترین میزان آسیب دیدگی در سطح سه و در ساعت 2 بامداد است. نتیجه گیری: پیش بینی تعداد صدمات احتمالی و تأمین امکانات و تجهیزات با توجه به منطقه ای که بیشترین درگیری را از لحاظ تعداد افراد آسیب دیده خواهد داشت، یکی از راه های مؤثر برای کاهش آسیب های ناشی از زلزله محسوب می شود.
۴۰۵.

تحلیل تصادفات جاده ای با تأکید بر خصوصیات محیط و جاده در سیستم اطلاعات مکانی مطالعه موردی: محور کرج– کندوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۰) 563 - 582

کلیدواژه‌ها: تصادفات جاده ای درخت تصمیم سیستم اطلاعات جغرافیایی کندوان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۲۰۸
در این مقاله به تحلیل توزیع مکانی و احتمال وقوع تصادفات جاده ای و عوامل مؤثر بر آن ها به ویژه دو عامل محیط و جاده در سیستم اطلاعات جغرافیایی پرداخته شده است. منطقه مورد مطالعه محور کرج- کندوان از محورهای کوهستانی ارتباطی تهران- شمال است. با استفاده از روش سلسله مراتبی درخت تصمیم گیری این پژوهش در چند مرحله انجام گرفت. در مرحله اول منابع موجود مطالعه و نقاط تصادف جمع آوری شد. در مرحله دوم اصلاح نقاط صورت پذیرفت و نقاط نسبت به مبدأ جمع آوری اطلاعات توجیه و به صورت کیلومتر اجرا شد. در مرحله سوم اطلاعات مربوط به شیب جاده، درجه انحنا، نقاط تقاطع، درصد تراکم، اقلیم، و کاربری اطراف منطقه مورد مطالعه جمع آوری و سپس لایه های اطلاعاتی ایجاد، آماده سازی، و استاندارد شد. در مرحله بعد، لایه های استانداردشده توسط مدل درخت تصمیم و درخت تصمیم وزن دار پردازش و ترسیم شد. سپس، با تلفیق لایه ها نقشه احتمال وقوع تصادف در محدوده مطالعاتی تهیه شد. نتایج مطالعات نشان داد که مهم ترین عامل مؤثر در وقوع تصادف با توجه به تحلیل انجام شده متغیر انحناست و متغیرهای تقاطع، اقلیم، تراکم، و شیب در اولویت های بعدی قرار دارند.
۴۰۶.

مکان یابی مخازن اضطراری تأمین آب شرب در شرایط پس از وقوع زلزله، مطالعه ی موردی: کلان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۲ 129 - 148

کلیدواژه‌ها: مکان یابی مخازن اضطراری تأمین آب تحلیل سلسله مراتبی سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۲۶۴
باتوجه به خسارت های ناشی از زلزله برای شبکه آب رسانی شهری، یکی از مهم ترین مسائلی که پس از وقوع زلزله موردتوجه سازمان های مسئول قرار می گیرد تأمین آب موردنیاز شهروندان یک شهر است. متأسفانه در بسیاری از شهرهای ایران به مدیریت بحران، به ویژه در رابطه با تأمین آب شرب پس از وقوع رخدادهای مختلف توجهی نشده که کلان شهر شیراز نیز از این حیث درخور توجه است. باتوجه به اهمیت بسیار زیاد این موضوع، سعی شده در این پژوهش فضاهای مناسب برای جانمایی مخازن اضطراری تأمین آب شرب در کلان شهر شیراز بر اساس معیار های فضاهای باز عمومی (زیرمعیارهای نزدیکی به پارک ها و فضاهای سبز عمومی، نزدیکی به فضای سبز معابر و نزدیکی به ورزشگاه های روباز) تراکم جمعیتی (حداقل فاصله به بلوک های جمعیتی پرتراکم)، مراکز با اهمیت خدمات شهری (بیمارستان ها، مراکز درمانی و مراکز هلال احمر)، سطح دسترسی (دسترسی به شریان های درجه 1، درجه 2 و معابر محلی) و مراکز با خطر بالا در برابر زلزله (بافت های فرسوده، مناطق واقع در شیب، مناطق نزدیک به گسل و نقاط تاریخی رخداد زمین لرزه) براساس روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم پشتیبان تصمیم GIS (استفاده از توابع تبدیل پلی گون به نقطه، وکتور به رستر، فاصله اقلیدسی، طبقه بندی مجدد و همچنین توابع زیرمجموعه ی اسکالر)، مورد ارزیابی قرار گیرند. نتایج این پژوهش، موقعیت های مکانی با امتیازهای 7، 8 و 9 را که بیشتر در بافت های فرسوده، مناطق با تراکم جمعیتی بالا و شریانی های درجه 2 بین شهری کلان شهر شیراز قرار داشت، به عنوان گزینه های برتر جهت جانمایی مخازن اضطراری تأمین  اضطراری آب شرب شهری پیشنهاد می نماید.
۴۰۷.

تعیین سرانه مطلوب کاربری فضای سبز شهری در طراحی شهر دوستدار کودک با استفاده از GIS (مطالعه موردی شهر سمنان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۱۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 7 - 21

کلیدواژه‌ها: سرانه فضای سبز کودک شهر دوستدار کودک فضای سبز شهری سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۲۱۲
سرنوشت انسان از کودکی با فضای اطراف آن عجین گشته است. گسترش ساختمان سازی های عمودی و استفاده از حداقل فضاها برای ایجاد منازل امروزه فرصت احداث حیاط و کوچه های امن را برای فعالیت های بدنی کودکان(مانند دویدن، بازی کردن، ورزش کردن و...) نمی دهد. در این شرایط است که نقش فضای سبز عمومی شهر برای بزرگسالان و به خصوص کودکان پررنگتر می گردد. لذا طراحان فضای شهری با بررسی نیازها و مشکلاتی که کودکان در محیط های شهری با آن روبه رو هستند می توانند ضمن برنامه ریزی و طراحی مناسب در جهت فراهم آوردن شرایط مطلوب برای رشد جسمی ذهنی، عاطفی و اجتماعی کودکان و شکوفایی استعدادها و علایق آنها بسترساز فضایی باشند که کودکان با امنیت و به صورت فعال در آن حضور داشته باشند. با این همه، معضل کمبود فضای سبز و توزیع نامناسب آن در بسیاری از شهرهای ایران به چشم می خورد. یکی از عمده ترین دلایل این موضوع عدم تامین آب مورد نظر و خشکی هوا می باشد. شهر سمنان نیز به عنوان یکی از شهرهای کویری با شرایط اقلیمی خاص، نیازمند فضای سبز شهری مطلوب است. در پژوهش حاضر که از نوع کاربردی و براساس شیوه ی تحقیقی– تحلیلی نگاشته شده است، جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی (کتابخانه ای) و میدانی صورت پذیرفته است. جهت بررسی شاخص های پژوهش پرسشنامه ای تدارک دیده شد و در میان اقشار متفاوت جامعه توزیع گردید. سپس با استفاده از GIS و تحلیل انجام شده، ضریب اهمیت به هر یک از شاخص ها اختصاص داده شد. در نهایت با توجه به فرمول تالیفی پژوهش از طرح پیشنهادی آقای کامبیز بهرام سلطانی، مقدار سرانه پیشنهادی برای کاربری فضای سبز در شهر سمنان با توجه به شرایط اقلیمی نامناسب، 28 مترمربع پیشنهاد گردید. نتیجه پژوهش نشان می دهد که شهر سمنان با توجه به شرایط اقلیمی، از سرانه مناسب پیشنهادی پژوهشی فاصله زیادی دارد. در پایان راهکارهای جهت بهبود فضای سبز پیشنهاد شده است.
۴۰۸.

پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش منطق فازی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز داراب فارس)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۱۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 45 - 62

کلیدواژه‌ها: پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی سیستم اطلاعات جغرافیایی منطق فازی حوزه آبخیز داراب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۲۲۶
محدودیت و کمبود منابع آب زیرزمینی در دشت داراب فارس سبب شده این دشت در وضعیت بحرانی و در گروه ممنوعه قرار گیرد. با مدیریت صحیح می توان ظرفیت منابع آب های موجود سطحی و زیرزمینی به خوبی شناسایی و مطالعه کرد تا برنامه ریزی جامعی برای بهره برداری درست از آنها انجام شود. استفاده از GIS در کنار داده های مشاهده ای منجر برآورد آسان و سیستمی مناطق مستعد تغذیه آب های زیرزمینی می گردد. هدف این پژوهش پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدل AHP و توابع فازی در محیط GIS می باشد. برای ارزیابی پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی 10 معیار زمین شناسی، تراکم گسل، ارتفاع، شیب، کاربری اراضی، خاک ، ژئومورفولوژی، بارش، تراکم زهکشی و فاصله از رودخانه ها، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. لایه هادر محیط GIS آماده سازی شده و سپس با استفاده از توابع منطق فازی، پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی مدل سازی شده است. نتایج نشان داد که استفاده از گامای 98/0 نتایج مطلوب تری نسبت به دیگر اعداد مشخص کرد. مناطق با پتانسیل بالای آب زیرزمینی با دقت بالا تعیین شد. برای اعتبارسنجی مدل از چاه های بهره برداری در منطقه استفاده شده است. حدود 62/63 درصد از این نوع چاه ها در پهنه های با پتانسیل خوب و خیلی خوب قرار دارند. پهنه های دارای پتانسیل خوب و خیلی خوب منطبق بر ذخایر تراسی، آبرفت ها و رسوبات دوران چهارم و دارای شیب کم (5-0 درجه) است. حدود 31 درصد از حوزه آبخیز در دو طبقه ی پتانسیل خوب و خیلی خوب قرار دارند.
۴۰۹.

بررسی تاثیر فضاهای ورزشی بر محیط های شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۱۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 63 - 75

کلیدواژه‌ها: فضاهای ورزشی محیط زیست محیط شهری سیستم اطلاعات جغرافیایی شمال شرق تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۷۷
هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر فضاهای ورزشی بر محیط شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد . این تحقیق به لحاظ زمان اجرا از نوع مقطعی و به لحاظ خروجی ها از نوع کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل از نوع توصیفی - تحلیل و نیز تطبیقی است.جامعه مورد مطالعه، مجموعه های ورزشی شمال شرق شهر تهران می باشد که مطابق با تقسیم بندی اداره ورزش و جوانان شهر تهران، شامل مناطق 13-8-7-4 است. و نیز در برگیرنده، 48 مجموعه ورزشی می باشد. که به شکل کل شمار بررسی گردید . بدین منظور، داده های آماری 5 ایستگاه فعال در منطقه مطالعاتی شامل: ایستگاههای دروس، ستاد بحران، گلبرگ، پیروزی و اقدسیه در بازه زمانی ابتدای فروردین 1399 تا ابتدای فروردین 1401، گردآوری و بررسی گردیدند. در ابتدا موقعیت جغرافیایی ایستگاههای سنجش آلاینده تعیین و وارد محیط GIS شد و تبدیل به شیپ فایل گردید. سپس، از طریق تکنیک IO اقدام به رویهم گذاری لایه موقعیت مکانی مجموعه های ورزشی و لایه های پهنه بندی آلاینده ها گردید و نقشه ها تهیه و تولید گردید , در ادامه با استفاده از معادلات ساختاری مدل تحقیق ترسیم گردید . یافته ها نشان داد که بخش اعظمی از فضاهای ورزشی با مناطق آلاینده همپوشانی دارند .از طرفی مدل ارائه شده فضای ورزشی بر محیط زیست دارای برازش کافی بود و نشان از تاثیر فضای ورزشی بر محیط شهری داشت .. بی شک لازمهانجام هرگونه اقدامی ارتقا سطح دانش عمومی افراد نسبت به موارد مرتبط با مسائل زیست محیطی از طریق ورزش
۴۱۰.

تحلیل محدوده خدمات رسانی ایستگاه های مترو شهر تهران و تخصیص ایستگاه های جدید با روش ANP(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۱۲ زممستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 64 - 77

کلیدواژه‌ها: سیستم اطلاعات جغرافیایی تحلیل شبکه ایستگاه مترو تصمیم گیری چندمعیاره مکانیابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۱۹۲
رشد سریع جمعیت و شهرنشینی در دهه های اخیر مسائل متعددی را در زندگی روزمره بشر ایجاد کرده است. یکی از مسائل مهم در همین ارتباط مسئله حمل و نقل شهری است که بهترین شکل آن حمل و نقل عمومی است و امروزه بسیار مورد توجه است. مطالعه بر روی عوامل این انتخاب و ارزیابی مکان یابی پایانه ها یکی از مسائل مهم و ضروری در بافت شهری عصر حاضر می باشد. اهمیت و اعتبار هر شهر بستگی به خدمات شهری آن شهر دارد. هر چه این خدمات و تأسیسات در سطح ایده آل قرار داشته باشد، دارای شرایط راحت تری برای زندگی شهروندان می باشد و باعث افزایش رضایت شهروندان می شود که یکی از مهم ترین خدمات شهری حمل و نقل عمومی، خصوصا مترو شهری می باشد. بر همین اساس هدف علمی این تحقیق استفاده از تحلیل های GIS برای شناسایی محدوده های خدمات رسانی و استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره برای مکان یابی ایستگاه های جدید است. این تحقیق طی مراحلی از جمله شناسایی متغیرها، تهیه نقشه های نرمال استاندارد، بدست آوردن وزن لایه ها، اعمال وزن لایه ها، و همپوشانی فازی لایه ها انجام شده است. جهت وزن دهی معیارها از مدل فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده شد. در نتایج وزن دهی فاصله از گسل، فاصله از پارکینگ و جمعیت بدون خودرو بیشترین تاثیر را در مکان یابی داشته اند. نهایتاً مکان های مناسب جهت احداث ایستگاه مترو مشخص شدند.
۴۱۱.

بررسی و استفاده از OpenStreetMap برای ایجاد اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه در وقوع تصادفات(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۱۳ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 18 - 29

کلیدواژه‌ها: تصادفات اطلاعات مکانی داوطلبانه جمع سپاری سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۲۵۰
تصادفات و سوانح جاده ای از حوادثی می باشند که در سال های اخیر بیشترین خسارت جانی را نسبت به سوانحی مانند سیل و زلزله و غیره در کشور ما داشته اند. به طوری که روزانه شاهد مرگ یا مجروح شدن عده ای از مردم در این سوانح هستیم. عوامل مختلفی در این تصادفات دخیل می باشند که یکی از آن ها ناامن بودن راه ها و وجود مشکلات در آن ها می باشد. در این راستا، اگر اطلاعات کاملی در خصوص راه های ناامن و حادثه خیز در دسترس باشد و اقدامات لازم و کافی در خصوص رفع اشکالات انجام گیرد، قطعاً میزان تصادفات کاهش می یابند؛ بنابراین، جمع آوری داده های تصادفات و دیگر اطلاعات مربوط به نقاطی که مستعد بروز حادثه هستند، مرحله بسیار مهمی در راستای کاهش تصادفات و بهبود ایمنی راه ها می باشد. یکی از راه های به دست آوردن اطلاعات جامع و بروز، استفاده از داده های جغرافیایی داوطلبانه (VGI) می باشد. بر اساس این روش، افراد داده های خود را که با هدف مشخصی جمع آوری شده اند، در اختیار سیستم قرار می دهند. پس از این که داده های مکانی داوطلبانه یا VGI جمع آوری شدند، اشتراک گذاری این داده ها مستلزم سیستمی در قالب یک برنامه تحت وب می باشد تا کاربران بتوانند اطلاعات مربوط به حوادث و یا خطرات موجود در راه را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. OSM یکی از پورتال های وب مکانی مناسب و به صرفه برای اشتراک گذاری و بهره مندی در مواقع بحران می باشد. ازاین رو، در این تحقیق بررسی و استفاده از OSM به همراه داده های جغرافیایی داوطلبانه به منظور بررسی وقوع تصادفات در ایران انجام گردید. چهار روش ثبت داده مکانی بررسی شده و نهایتاً شیوه Edit with iD موثرتر از سایر روش ها به لحاظ معیارهایی چون قابلیت ها، کاربرپسندی و سرعت ثبت داده ارزیابی شد. نتایج به دست آمده بیانگر کارایی OSM در ثبت اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه مربوط به تصادفات می باشد.
۴۱۲.

مکان یابی مناطق مناسب برای کشت زرشک در کشور ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هجدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۷۲) 101 - 118

کلیدواژه‌ها: مکان یابی سیستم اطلاعات جغرافیایی کشت زرشک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۳ تعداد دانلود : ۲۳۲
زمینه و هدف: پهنه بندی کشت محصولات کشاورزی یکی از انواع ارزیابی است که می تواند به عنوان الگویی برای ارزیابی اراضی، برنامه ریزی و مدیریت بهتر از منابع اراضی مورد استفاده قرار گیرد. روش بررسی: در این پژوهش برای تعیین مکان های مناسب جهت کشت زرشک در کشور ایران، معیارها و زیر معیارهای مختلفی مد نظر قرار گرفت و با توجه به اهمیت تلفیق اطلاعات، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برای وزن دهی به لایه ها انتخاب و به کمک نرم افزار Expert choice پیاده سازی گردید. از نرم افزار Arc GIS، به منظور تحلیل فضایی و همپوشانی لایه ها استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از عوامل اقلیمی، توپوگرافی و خاکی نشان داد که ستان های خراسان جنوبی(قاین، بیرجند)، فارس(شیراز و آباده) ، همدان، اراک، اصفهان، شهرکرد و کرمان بهترین مکان برای کشت این محصول می باشند. برای بیان میزان مناطق مناسب یا مناسب برای کشت زرشک بصورت مساحت می توان مناطق مختلف کشور را براساس مساحت اراضی قابل کشت کشور که بالغ بر 356858.1 کیلومتر مربع (35685810 هکتار) می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل می تواند، طراحان را در انتخاب مکان مناسب جهت کشت زرشک یاری کند.
۴۱۳.

بررسی تاب آوری شهر دورود در برابر زلزله با استفاده از روش گاما در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 205 - 222

کلیدواژه‌ها: تاب آوری روش گاما سیستم اطلاعات جغرافیایی دورود زلزله

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۲۱۸
یکی از دغدغه های اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهم ترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی می شود. شهر دورود هم به مانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه به قرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات ناشی از زلزله است؛ بنابراین با توجه به ماهیت غیرقابل پیش بینی زلزله باید تا حد امکان از خسارات جانی و مالی مرتبط با آن کاست و همچنین کاهش آسیب ناشی از زلزله، مدیریت بحران بعد از وقوع آن و تاب آور نمودن شهر در برابر زمین لرزه را در نظر گرفت. هدف اصلی برنامه ریزی برای مخاطره و کاهش خطر بحران، علاوه بر کاهش آسیب پذیری به نحوی بارز به سمت تمرکز روی ایجاد تاب آوری در جوامع گرایش پیداکرده است. در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت تاب آوری شهری در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله، لایه های اطلاعات فیزیکی شهر دورود موردبررسی قرارگرفته است. روش تحقیق و پژوهش، توصیفی – تحلیلی است. لایه های اطلاعاتی موجود شامل: ساختمان های اسکلت فلزی، بتن آرمه،ساختمان های ساخته شده از خشت و چوب،خشت و گل،آجر و چوب،تمام آجر،آجر و آهن،فاصله از گسل،فاصله از فضاهای باز،فاصله از خطوط دسترسی و تراکم جمعیت در بلوک های شهری شهر دورود بوده است. لایه های آماری با استفاده از روش فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، تجزیه وتحلیل شده اند. نتایج حاصل در عملگر گاما نشان می دهد که بخش های جنوبی و جنوب شرقی شهر دورود ازلحاظ فیزیکی وضعیت مناسبی در تاب آوری در برابر زلزله ندارند. درمجموع نتایج پژوهش نشان می دهد که به غیراز قسمت هایی از ناحیه مرکزی، کل شهر وضعیت نرمالی ندارد.
۴۱۴.

ارتباط بین کووید-19 و تغییرات آلاینده های هوا با استفاده از تصاویر ماهواره ای؛ مطالعه موردی: کلان شهرهای تهران، اصفهان و مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال نهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ ۴۰-۲۱

کلیدواژه‌ها: آلودگی هوا محدودیت رفت و آمد سیستم اطلاعات جغرافیایی تغییرات مکانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۲۴۲
با مشاهده اولین مورد تائید شده کووید-19 در شهر قم در 30 بهمن 1398 محدودیت هایی توسط دولت و دستگاه های اجرایی جهت جلوگیری از شیوع ویروس کووید-19 در تمام شهرهای ایران اعمال شد. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی تغیر در تولید و انتشار آلاینده های دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن، مونوکسید کربن و ازن در قبل و بعد از شیوع ویروس کووید-19 در سه کلان شهر تهران، اصفهان و مشهد با استفاده از داده های ماهواره ای سنتینل-5 انجام گرفت. برای این منظور با استفاده از سامانه گوگل ارث انجین مقادیر غلظت این آلاینده ها به صورت میانگین ماهانه در دو بازه 1 اسفند 1397 تا 1 اسفند 1398 برای دوره پیش از شیوع کووید-19 و بازه 1 اسفند 1398 تا 1 اسفند 1399 برای دوران شیوع کووید-19 در نظر گرفته شد. سپس برای ارزیابی معنی دار بودن تغیر در غلظت این آلاینده ها در قبل و بعد شیوع ویروس کووید-19 از آماره T-test (t وابسته) در سطح معنی داری 05/0 >p-value استفاده شد. نتایج آزمون T-test نشان داد که برای آلاینده های دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن، مونوکسید کربن در هر سه شهر هیچ تغیر معناداری در میانگین غلظت داده ها رخ نداده است؛ اما ازن برای هر سه شهر تهران، اصفهان و مشهد دارای روند کاهشی و سطح معنی داری 05/0 >p-value بوده است. بیشترین مقدار تغیر در کاهش غلظت ازن برای کلانشهر تهران در خرداد ماه و آبان تا بهمن، برای اصفهان بین مهرماه تا اواسط دی و برای مشهد در اردیبهشت تا خرداد ماه و آبان تا بهمن مشاهده شد. همچنین، تغییرات مکانی ازن در شهر تهران در قبل و بعد شیوع اپیدمی قابل توجه بوده است. نتایج این مطالعه نشان داد که اعمال محدودیت ها نتیجه ای در کاهش انتشار آلاینده های اولیه از منابع انسانی نداشته است و فقط ممکن است در طی یک بازه کوتاه غلظت آلاینده ها کاهش یابد اما بعد از رفع محدودیت ها مجدد روند افزایشی داشته باشند.
۴۱۵.

تحلیل وضعیت اکولوژیکی پارک های شهری با تأکید بر پارک های جنگلی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۵ ۴۲-۲۳

کلیدواژه‌ها: محیط زیست شهری سیستم اطلاعات جغرافیایی تابع MC-SDSS پارک های جنگلی تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۲۸۰
با توجه به شرایط نامساعد محیطی شهرها، کمبود و نقایص فضاهای باز و سبز شهری در کلان شهرهای کشور، لزوم توجه به پارک ها و فضاهای سبز شهری را به لحاظ عملکردهای اکولوژیک و اجتماعی این فضاها بیش از گذشته مطرح نموده است بدین منظور این تحقیق به بررسی و تجزیه و تحلیل اکولوژیکی پارک های منطقه ای در شهر تبریز پرداخته است. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت تحلیلی– توصیفی و از لحاظ هدف کاربردی می باشد. اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی جمع آوری شده است و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جامعه ی آماری تحقیق کلیه پارک های تبریز و جامعه نمونه پارک های جنگلی تبریز شامل پارک های ائل گلی، باغمیشه، شمس تبریزی و پارک ارم است. روش ها و ابزار مورد استفاده برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه، نرم افزار ARC.GIS، روش تحلیل شبکه ای ANP و تابع MC-SDSS و روش SAW در سیستم اطلاعات جغرافیایی است. بررسی و ارزیابی شاخص های اکولوژیک در چهار محور عمده کالبدی و طراحی اکولوژیکی، زیست محیطی، فرهنگی- آموزشی و دسترسی می باشد. برای شاخص های مورد نظر معیارهایی در نظر گرفته شده و با استفاده از پرسشنامه میزان اهمیت این معیارها به دست آمد و وزن معیارها توسط روش ANP محاسبه شد. در پارک های مورد مطالعه با توجه به نتایج تحقیق جغرافیایی پارک ائل گلی از نظر اکولوژیکی در بهترین وضعیت قرار دارد و پارک های شمس، باغمیشه و ارم در رتبه های بعدی قرار دارند و نکته قابل توجه وضعیت نامناسب پارک ارم و باغمیشه خصوصاً ارم نسبت به سایر پارک ها می باشد که نیازمند اتخاذ سیاست های مناسب در این زمینه برای بهبود وضعیت آن می باشد.
۴۱۶.

آینده پژوهی تعیین اراضی بالقوه جهت توسعه شهری و ارائه الگوی بهینه توسعه شهر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۵ ۱۵۶-۱۳۷

کلیدواژه‌ها: توان اکولوژیک توسعه شهری تحلیل سلسله مراتبی فازی سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر کرمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۲۴۲
ارزیابی توان اراضی جهت توسعه شهری به معنای عینیت بخشیدن به قابلیت بالقوه سرزمین در قالب کاربری های انجام پذیر و مورد انتظ ار اس ت و از طرفی افزایش روزافزون جمعیت شهرنشین و در پی آن رشد شهرها، توجه به چگونگی گسترش توسعه شهرها و گام برداری در راستای اصول توسعه ی پایدار را الزامی می نماید. شهر کرمان نیز به عنوان یکی از شهرهای بزرگ و مهم ایران با محدودیت های طبیعی و انسانی جهت توسعه مواجه است که از این قاعده مستثنی نمی باشد؛ بنابراین توجه به چگونگی توسعه آن، ضرورت دارد. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی اراضی مستعد جهت توسعه آتی شهر کرمان می باشد. این پژوهش از نظر هدف تحقیقی کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی، تحلیلی می باشد. به منظور رسیدن به هدف پژوهش، از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی و منطق بولین استفاده شده و در نهایت با تلفیق نهایی نقشه ها، اراضی مناسب جهت توسعه آتی شهر کرمان شناسایی شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که اراضی واقع در جنوب، جنوب غرب، شمال و شمال غرب شهر کرمان از موقعیت بهتری جهت گسترش آینده شهر نسبت به سایر بخش ها برخوردار می باشند.
۴۱۷.

ارزیابی پتانسیل تهدید شبکه های حمل و نقل جاده ای با رویکرد پدافند غیرعامل در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۴ 149 - 167

کلیدواژه‌ها: پدافند غیرعامل سیستم اطلاعات جغرافیایی تصمیم گیری چند معیاره شریان های حیاتی شبکه حمل و نقل جاده ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۳۱۷
اهمیت روز افزون و در عین حال، نوظهور بودن موضوع پدافند غیرعامل و پراکندگی و کمبود اطلاعات دراین زمینه از یک سو و اهمیت حیاتی شبکه حمل ونقل که در زمان بروز بحران های انسانی از قبیل جنگ و طبیعی از قبیل سیل و زلزله از آسیب پذیری بالایی برخوردارند، از سوی دیگر، موجب گردیده تا ضرورت ارائه الگو و روشی جامع برای شناسایی پتانسیل تهدید در این شبکه با رویکرد پدافند غیرعامل کاملا مشهود باشد. هدف از این تحقیق، ارائه مدلی با بکارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک-های تصمیم گیری با رویکرد پدافند غیرعامل در راستای شناسایی و ارزیابی پتانسیل تهدید در شبکه حمل و نقل جاده ای می باشد. بدین منظور ابتدا 13 معیار در سه دسته طبیعی، انسانی و حمل و نقلی شناسایی و با روش دیماتل ارتباطات علی و معلولی آن ها ارزیابی شد. سپس با روش فرایند تحلیل شبکه وزن دهی شدند و در سیستم اطلاعات جغرافیایی و با بکارگیری منطق فازی، روش ترکیب خطی وزنی، تخمین تراکم کرنل و تابع لکه های داغ به منظور تولید نقشه های پتانسیل تهدید مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مهمترین معیارها، تراکم شبکه جاده ای با 141/0، پل ها با 133/0، وجود ریل با 124/0 و موقعیت نسبت به شهرها با 104/0 بودند. همچنین نتایج روش های فازی و ترکیب خطی وزنی محدوده پتانسیل تهدید را در دامنه 21/0 تا 87/0 شناسایی کردند. بخش هایی از شبکه که نزدیک شهرها هستند و پل ها دارای بیش ترین پتانسیل تهدید بود. همچین تابع لکه داغ نشان داد که مناطق شهری و مناطقی که شبکه دارای تراکم بالا بوده جزو لکه های داغ هستند که جاذب تهدید می-باشند. بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد شد که در برنامه ریزی های جدید برای توسعه شبکه حمل و نقل از اصول پدافندغیرعامل در طراحی شبکه و به ویژه پل ها استفاده گردد.
۴۱۸.

مدل سازی آسیب پذیری اجتماعی شهرها در برابر زلزله با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی و نرم افزارARC GIS (مطالعه موردی: منطقه 1 شهر تبریز)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال اول زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 1 - 30

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری اجتماعی فرایندتحلیل سلسله مراتبی سیستم اطلاعات جغرافیایی منطقه 1شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۸۸
بلایای طبیعی علی الخصوص زلزله همواره تهدیدی برای فعالیت های بشری محسوب می شده است،که علی رغم پیشرفت های تکنولوژیکی در ابعاد مختلف هم اکنون نیز شاهد خسارات و تلفات این پدیده به ویژه در کشورهای در حال توسعه می باشیم. تا چند دهه اخیر دیدگاه ها ونظرات در رابطه با آسیب پذیری ناشی از زلزله صرفا محدود به عوامل کالبدی بود، اما این اواخر دیدگاه ها به چند بعدی بودن مساله آسیب-پذیری تاکید دارند. و این همان مفهوم آسیب پذیری اجتماعی است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی آسیب پذیری اجتماعی شهر تبریز در برابر زلزله و نیز تبیین رابطه بین آسیب پذیری کالبدی(فیزیکی) و آسیب پذیری اجتماعی و با استفاده از 4 شاخص کیفیت مسکن، جمعیتی، اقتصادی- اجتماعی و دسترسی به کاربریهای ویژه و زیرمعیارهای مربوط به هرکدام به مدلسازی آسیب پذیری اجتماعی ناشی از زلزله در منطقه 1 شهر تبریز پرداخته است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی به وزندهی معیارها وزیر معیارها پرداخته شده است و در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی پس از تهیه نقشه آسیب پذیری برای هر معیار با استفاده از تکنیک روی هم گذاری وزنی لایه ها به تهیه نقشه نهایی آسیب پذیری اجتماعی پرداخته شده است.نتایج حاکی از آن است که رابطه معناداری بین آسیب پذیری کالبدی(فیزیکی) و آسیب پذیری اجتماعی در منطقه مورد نظر وجود دارد. نیز در واحد تحلیل نواحی، ناحیه 2 و 1 از منطقه مورد مطالعه کمترین میزان آسیب پذیری اجتماعی و ناحیه 3و5 آن بیشترین میزان آسیب پذیری اجتماعی را با توجه به شاخص های انتخابی به خود اختصاص داده است.
۴۱۹.

ارزیابی قابلیت اکولوژیک اراضی شهرستان فیروزآباد برای استمرار و گسترش فعالیت های کشاورزی و مرتع داری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه زمستان ۱۴۰۱ شماره ۶۹ 128 - 151

کلیدواژه‌ها: منابع اکولوژیکی پتانسیل محیطی سیستم اطلاعات جغرافیایی روش ترکیب خطی وزنی روش میانگین وزنی منظم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۲۰۴
کشاورزی فشرده و بهره برداری بی رویه از مراتع، موجب کاهش حاصلخیزی اراضی مستعد کشاورزی، افت کیفیت مراتع و تخریب محیط زیست شهرستان فیروزآباد شده است. بروز خشکسالی های مستمر و کاهش تراز آب زیرزمینی نیز فعالیت های بخش کشاورزی این شهرستان را تحت الشعاع قرار داده است؛ بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی قابلیت اکولوژیکی منطقه برای استمرار و گسترش فعالیت های کشاورزی و مرتع داری انجام شد. با درنظرگرفتن مؤلفه های ارتفاع از سطح دریا، جهت جغرافیایی، درصد شیب، پوشش گیاهی، اقلیم، بافت خاک، میزان زهکشی خاک، حاصلخیزی خاک، فرسایش پذیری خاک و میزان آب، نسبت به ارزیابی قابلیت اکولوژیک اقدام شد. در نهایت، با استفاده از روش های ترکیب خطی وزنی (WLC) و میانگین وزنی رتبه بندی شده (OWA)، مناطق مستعد کشاورزی و مرتع داری شناسایی شدند. یافته های پژوهش نشان داد که تنها بخش محدودی از اراضی شهرستان برای انجام فعالیت های کشاورزی و مرتع داری مناسب هستند. بر اساس ارزیابی های انجام شده به روش های WLC و OWA به ترتیب 7/28 و 6/12 درصد از مناطق از ظرفیت متوسطی برای زراعت، باغداری و مرتع داری برخوردارند. این در حالی است که به ترتیب 1/71 و 6/84  درصد از اراضی شهرستان، دارای توان ضعیف یا فاقد توان لازم برای انجام فعالیت های کشاورزی و مرتع داری هستند. با توجه به یافته ها، باید از توسعه کشاورزی فشرده در منطقه اجتناب شود. همچنین در مناطق دارای توان اکولوژیکی متوسط می بایست به کاشت متناوب محصولات کشاورزی، گسترش باغات کشاورزی و توسعه منطقی فعالیت های مرتع داری بسنده شود. در مناطق دارای توان ضعیف نیز نه تنها باید از توسعه زراعت های آبی خودداری شود، بلکه می بایست نسبت به اجرای برنامه های مربوط به مدیریت مراتع نیز اقدام شود.
۴۲۰.

بازآفرینی شهری به منظور ارتقای بافت های فرسوده شهری با بهره گیری از روش تلفیقی و یکپارچه ساختار سلسله مراتبی فازی(Fuzzy AHP) (مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۹ 166 - 178

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی بافت فرسوده مدل سلسله مراتبی فازی سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۹۷
بازآفرینی شهری سیاستی جامع، در برگیرنده برنامه های ارتقای کیفی بافت های شهری با اهداف یکپارچه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. هدف از این تحقیق، ارزیابی وضعیت بافت های فرسوده منطقه 12 شهر تهران برای بازآفرینی شهری می باشد که در قالب مطالعات فضایی –مکانی و به وسیله اجرای یک مدل تحلیلی در سه گام محقق شد. بازآفرینی شهری سیاستی جامع، در برگیرنده برنامه های ارتقای کیفی بافت های شهری با اهداف یکپارچه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. هدف از این تحقیق، ارزیابی وضعیت بافت های فرسوده منطقه 12 شهر تهران برای بازآفرینی شهری می باشد که در قالب مطالعات فضایی –مکانی و به وسیله اجرای یک مدل تحلیلی در سه گام محقق شد. در گام اول ، ابتدا مفاهیم، اصول و الزامات بازآفرینی شهری با مطالعه سوابق ، و از طریق مراجعه به منابع علمی، و معتبر به دست آمد و سپس در گام دوم ، معیارهای بازآفرینی در ارتباط با بازآفرینی یکپارچه در منطقه مطالعه با استفاده از نظرسنجی کارشناسی تعیین گردید.. در گام سوم از مدل تلفیقی Fuzzy AHP و GIS برای ارزیابی وضعیت بافت های فرسوده منطقه به منظور بازآفرینی شهری استفاده شد. در گام اول ، ابتدا مفاهیم، اصول و الزامات بازآفرینی شهری با مطالعه سوابق ، و از طریق مراجعه به منابع علمی، و معتبر به دست آمد و سپس در گام دوم ، معیارهای بازآفرینی در ارتباط با بازآفرینی یکپارچه در منطقه مطالعه با استفاده از نظرسنجی کارشناسی تعیین گردید.. در گام سوم از مدل تلفیقی Fuzzy AHP و GIS برای ارزیابی وضعیت بافت های فرسوده منطقه به منظور بازآفرینی شهری استفاده شد. نتایج نشان داد که از مجموع کل مساحت منطقه، 10.96 درصد آن در قسمت کاملا مطلوب برای بازآفرینی قرار گرفته است. بعد از آن اولویت های نسبتا مطلوب با 15.38 درصد، مطلوب با 31.68 درصد، نسبتا نامطلوب با 23.28 درصد و کاملا نامطلوب حدود 18.7 درصد مساحت منطقه 12 را به خود اختصاص داده اند و ضروری است که مدیران و برنامه ریزان توجه جدی را برای بازآفرینی این بافت منطقه شهری داشته باشند.