احمد آفتاب

احمد آفتاب

مدرک تحصیلی: دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۰ مورد.
۱.

تحلیل توزیع فضایی کلانتری ها بر خدمات رسانی به پهنه های آسیب پذیر شهری (مطالعه مورد: شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۷۴ ۵۷-۳۸

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری شهری کلانتری ها تحلیل شبکه ای شهر ارومیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۲۹۰
حضور مستمر و فعال نیروی انتظامی نقش موثری در برقراری امنیت و آرامش در سطح شهرها دارد. بنابراین توزیع عادلانه و مکفی مراکز انتظامی در فضاهای شهری عامل مهمی جهت تحقق این نیاز اساسی می باشد. از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا خدمات رسانی کلانتری ها بر پهنه های آسیب پذیر شهر ارومیه را بررسی کند. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بکارگرفته شده در این پژوهش از نوع کاربردی می باشد. نتایج حاصل از پژوهش، پهنه بندی آسیب پذیری شهر ارومیه در قالب چهار طبقه از آسیب پذیری خیلی زیاد تا آسیب پذیری خیلی کم می باشد که حدود km² 68 از کل محدوده شهر دارای آسیب پذیری زیاد تا خیلی زیاد شناخته شده است. بیشتر نواحی شمالی (سکونتگاه های غیررسمی منطقه دو) و مرکزی (محلات قدیمی منطقه چهار) شهر ارومیه به علت تراکم بالای جمعیتی و مسکونی، قرارگیری اکثر مراکز اداری سیاسی، حساس و تجاری در این مناطق، آسیپ پذیرترین مناطق ارومیه هستند. نتایج حاصل از تحلیل شبکه براساس زمان استاندارد (12 دقیقه) بیانگر عدم پوشش پوشش 9/28 درصد (km2 24) از مساحت پهنه های آسیب پذیر ارومیه توسط کلانتریها می باشد. در مدت زمان 12 دقیقه کلانتری های سطح شهر ارومیه به 55 کیلومترمربع از مساحت حدود 75 کیلومترمربع پهنه هایی با آسیب پذیری زیاد دسترسی سریع داشته و حدود 20 کیلومترمربع از این پهنه هم فاقد دسترسی سریع زمانی می باشد. از لحاظ دسترسی کلانتری ها به پهنه هایی آسیب پذیر کم نیز نتایج مشخص کننده این امر می باشند که از حدود 15 کیلومتر مربع از این مناطق به 3 کیلومتر مربع دسترسی سریع دارند که نشان از عدم دسترسی سریع به 12 کیلومترمربع از این مناطق می باشد.
۲.

رویکردها و روش های آینده پژوهی و سناریونگاری در برنامه ریزی شهری و منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آینده پژوهی منطقه ای دوره ۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 82 - 107

کلیدواژه‌ها: دانش فرارشته ای آینده پژوهی سناریونگاری رویکردها روش ها برنامه ریزی شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۲۵۳
مشکلات کنونی برنامه ریزی شهری، ناشی از عدم شناخت دقیق آینده شهرها و مسائل مربوط به آن است. اگر وضعیت امروز جامعه نتیجه آینده نگری زمان گذشته بوده پس اشکالات عدیده ای در شیوه برنامه ریزی و نحوه شناخت ما از آینده در گذشته برای برنامه ریزان شهری آن زمان وجود داشته است. این موضوع نشان می دهد که آینده پژوهی به عنوان یک علم فرارشته ای در فرایند برنامه ریزی شهری و شهرسازی جایگاه ویژه ای دارد که ضرورت تدوین چشم اندازهای آینده برنامه ریزی شهری را رقم می زند و ﺳﻨﺎرﯾﻮﻧﮕﺎری ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺑﺰار ﻗﻮی در ﻣﯿﺎن روش ﻫﺎی آﯾﻨﺪه ﭘﮋوﻫﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ درک ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﭘﯿﺸﺮان و ﻋﺪمﻗﻄﻌﯿﺖﻫﺎ، در ﻗﺎﻟﺐ رواﯾﺖ داﺳﺘﺎنﻫﺎی ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ از آﯾﻨﺪه، ﮐﻤﮏ زﯾﺎدی ﺑﺮای روﺷﻦ ﺷﺪن ﻓﻀﺎی ﻣﺒﻬﻢ آﯾﻨﺪه ﺑﺮای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰان و ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮان ﺑﺎﺷﺪ. این مقاله در عرصه فرارشته ای با رویکرد بنیادی دارای جهت گیری توصیفی تحلیلی می باشد و با مطالعات کتابخانه ای و اسنادی تلاش دارد پارادایم های آینده پژوهی را در سطوح هستی شناسی، معرفت شناسی و روش شناسی بررسی نماید. سپس، با تبیین مفاهیم و ساختارهای فکری این حوزه، ابزارها و روش های آینده پژوهی و سناریونگاری را واکاوی کرده و با ارائه یک مدل ترکیبی از روش های آینده پژوهی در جهت ایجاد هماهنگی بین روش های گوناگون، امکان به کارگیری هدفمند آن ها در موقعیت های تحقیقاتی مختلف برای پژوهشگران فراهم کند.
۳.

تبیین نقش مؤلفه های ژئوپلیتیکی تاثیرگذار بر آمایش مناطق مرزی (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۵ ۲۴۶-۲۲۷

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک آمایش مناطق مرزی آذربایجان غربی تحلیل مسیر پرومته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۲۹۳
مؤلفه های ژئوپلیتیکی در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی- فرهنگی دارای اثرات غیرقابل انکاری بر آمایش مناطق مرزی هستند که ممکن است در نقاط مختلف مناطق مرزی دارای کارکردهای متفاوتی باشند. پژوهش حاضر با هدف کلی شناسایی مؤلفه های ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر آمایش مناطق مرزی در شهرستان های استان آذربایجان غربی صورت گرفته است. پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی بوده که با استفاده از آزمون های آماری، تحلیل مسیر و مدل تصمیم گیری پرومته اقدام انجام گرفته است. نتایج یافته های پژوهش نشان داد که متغیرهای اجتماعی با مقدار 811/0=r، اقتصادی 562/0r=، سیاسی با 851/0=r در رتبه های اول تا سوم قرار گرفتند. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان داد که به ترتیب مؤلفه های سیاسی با 96/0، مؤلفه های اجتماعی و فرهنگی با 93/0 و مؤلفه های اقتصادی با 36/0، اثرگذاری مستقیم در تحقق آمایش مناطق مرزی استان آذربایجان غربی دارند. در نهایت نتایج مدل پرومته نشان داد که به ترتیب شهرستان سردشت، ماکو، اشنویه، پیرانشهر، ارومیه، سلماس، خوی، سیه چشمه، سردشت از نظر آمایش مناطق مرزی در اولویت های اول تا نهم قرار دارند. بنابراین با توجه به یافته های پژوهش پیشنهاد می شود اقدامات تأمینی و امنیتی با رویکرد، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی- فرهنگی صورت پذیرد.
۴.

توسعه گردشگری مناطق روستایی با تأکید بر اولویت های سرمایه گذاری در زیرساخت ها. مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۱ 35 - 54

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی زیرساخت گردشگری روستایی تحلیل عاملی ویکور آذربایجان شرقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۲۶۱
گردشگری روستایی، یکی از مفاهیم و اشکال توسعه پایدار روستایی است که در آن از منابع موجود در مناطق روستایی استفاده می شود. اما انزوای جغرافیایی و محرومیت در برخورداری ها باعث شده تا ظرفیت های فراوان این مناطق راکد مانده و کمکی به تقویت بنیان های اجتماعی و اقتصادی جوامع محلی نکند. در این راستا، هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی ضرورت های سرمایه گذاری در زیرساخت های روستاهای گردشگر پذیر استان استان آذربایجان شرقی، نقش سرمایه گذاری در توسعه گردشگری مناطق روستایی و همچنین رتبه بندی این روستاها از نظر اولویت های سرمایه گذاری است. بنابراین پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش روستاهای دارای جاذبه ی گردشگری استان آذربایجان شرقی بوده است که از این تعداد 48 روستا به روش تصادفی ساده انتخاب شده است. نتایج حاصل از یافته های پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی، 71 متغیر را در قالب هشت عامل بارگذاری نمود. همچنین بررسی ها نشان داد که سرمایه گذاری در زیرساخت ها منجر به افزایش بازدید گردشگران از این روستاها شده است. نتایج حاصل از پیاده سازی مدل ویکور در زمینه ی رتبه بندی متغیرها از نظر میزان ضرورت سرمایه گذاری نشان می دهد که بیشترین ضرورت سرمایه-گذاری در رابطه با متغیرهای رفاهی و خدماتی است. همچنین نتایج مدل در زمینه ی رتبه روستاها نیز نشان داد که با وجود برخورداری نسبی روستاهای جنوبی استان ازنظر زیرساخت های گردشگری در مقایسه با روستاهای شمالی، به دلیل مراجعه بیشتر گردشگران به روستاهای جنوبی، بیشترین کمبود از نظر امکانات و زیرساخت ها نیز در روستاهای گردشگرپذیر جنوب استان مشاهده می شود. بنابراین جهت بهره مندی از مزایای گردشگری در جهت توسعه ی این مناطق، برنامه ریزان بایستی توجه خاصی به سرمایه گذاری های در زیرساخت هایی با کارکرد رفاهی و خدماتی و مطابق با نیاز گردشگران و به تناسب نیاز های محلی گردشگران اهمیت داده شود.
۵.

ارزیابی و اولویت بندی موانع مؤثر در مشارکت اجتماعی روستائیان در طرح های عمرانی با استفاده از AHP- SWOT (مطالعه موردی: دهستان بناجوی شمالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۶) 163 - 178

کلیدواژه‌ها: ارزیابی و اولویت بندی موانع مشارکت اجتماعی طرح های عمرانی دهستان بناجوی شمالی مدل AHP- SWOT

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۲۷۸
بررسی های انجام گرفته نشان می دهد که مشارکت اجتماعی پیش شرط توسعه بوده و بدون مشارکت، بهره برداران توسعه با مشکلات متعدد روبرو خواهند شد. همچنین اهمیت و ضرورت مشارکت اجتماعی امروزه به حدی می باشد که اصولا به عقیده صاحب نظران توسعه بدون جلب مشارکت ذینفعان یا صورت نخواهد گرفت و یا پایدار نخواهد بود. بنابرابن با توجه به اهمیت و ضرورت مشارکت، بخصوص اهمیت مشارکت اجتماعی روستائیان در طرح های عمرانی، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و الویت بندی مهم ترین موانع مشارکت اجتماعی روستائیان در فعالیت های عمرانی روستایی در دهستان بناجوی شمالی شهرستان بناب می باشد، روش تحقیق توصیفی تحلیلی بکارگرفته شده در این پژوهش از نوع کاربردی می باشد و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه و با اخذ نظرات روستائیان و کارشناسان ادارت مسئول در توسعه و عمران روستایی به دست آمده است، سپس از روی نتایج به دست آمده و با استفاده از مدل AHP گروهی اقدام به ارزیابی و الویت بندی مهم ترین موانع مؤثر در عدم مشارکت اجتماعی روستائیان در محدوده مورد مطالعه نموده، که نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که از بین عوامل مختلف مؤثر در عدم مشارکت اجتماعی روستائیان در طرح های عمرانی، به ترتیب عامل اجتماعی (058/0)، آموزشی- ترویجی(028/0)، نهادهای روستایی (019/0)، نهادهای دولتی (016/0)، اقتصادی (015/0) و در نهایت عامل حقوقی- قانونی (011/0) به ترتیب در رتبه های یک تا شش قرار دارند. در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده از مرحله قبل و با استفاده از مدل SWOT و با تأکید بیشتر بر عوامل اجتماعی، استراتژی ها رفع این موانع و راهکارهای پیاده سازی این استراتژی ها تدوین شده است.
۶.

Evaluating the Effectiveness of Resettlement Patterns in Improving Quality of Life Indicators in the Earthquake-Stricken Villages (Case Study: Varzeghan County)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۵
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۴۸۶
Purpose - Nowadays due to the variety of hazards and inappropriate location of some villages, the necessity of their displacement and resettlement is sometimes unavoidable. In order to resettle the villages, they should consider a wide range of social, economic, environmental and political issues so that resettled villages can survive. The present study was conducted to investigate the effect of resettlement on the quality of life of the earthquake-stricken villages and explain the factors affecting it in the resettled villages of Varzaghan County. Design/methodology/approach - The research methodology is descriptive and analytical and the required data were collected using the questionnaire instrument. The study population was 7975 people living in 11 resettled villages in Varzeghan County. The sample size was 382 people who were randomly selected. The validity of questionnaire was confirmed by experts and its reliability was also obtained 0.921 using Cronbach Formula. Finding- Results indicate that the quality of life of villages in Likert six-point scale was equal to 3.47, and the highest and lowest levels of satisfaction are related to the areas of infrastructure, employment and income. In addition, the results of the factorial analysis were identified in four dimensions for quality of life. In this regard, the four factors of physical, economy, psychology, and housing clearly explain the 90.95% of the variance of quality of life. The results of T, Tukey, and Scheffe tests also showed a significant difference between the resettlement patterns and the quadruple dimensions of quality of life. Practical implications- With respect to the importance of quality of life in the development and welfare of human societies in resettlement projects, it is necessary to considerate the effects and consequences concerning the quality of life in addition to selecting the optimal rural site in order to improve the residents’ wellbeing while identifying the strengths and weaknesses of these projects.
۷.

تحلیل نقش گردشگری بر ارتقای دانش و آگاهی های زیست محیطی روستاییان (مطالعه موردی: محور توریستی صور- توتاخانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۴ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۴۶) 219 - 237

کلیدواژه‌ها: گردشگری آگاهی زیست محیطی توسعه روستایی محور توریستی صور - توتاخانه شهرستان بناب

تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۲۲۷
هدف این مقاله بررسی اثرات گردشگری در ارتقای دانش و آگاهی زیست محیطی روستاییان در روستاهای توریستی صور و توتاخانه شهرستان بناب است. تحقیق از لحاظ هدف، توسعه ای، از لحاظ ماهیت، توصیفی و نیز از نوع علی- مقایسه ای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق روستاییان ساکن در روستاهای توریستی صور و توتاخانه می باشد. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه تحقیق 234 نفر به دست آمد؛ از سویی برای برابری در آزمون، 234 از روستاییان ساکن در بدون گردشگرپذیر (روستاهای آلقو و روشت کوچک) که نسبت به بقیه روستاهای از نظر ویژگی های اجتماعی و محیطی شباهت بیشتری به روستاهای صور و توتاخانه داشتند به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آماری کولموگروف اسمیرنوف، آزمون t مستقل و تحلیل همبستگی پیرسون استفاده شده است. با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی پرسش نامه تحقیق 89/0 به دست آمد. نتایج یافته های پژوهش در ارتباط با آگاهی های زیست محیطی دو گروه نشان می دهد که بین متغیرهای حفاظت از پوشش گیاهی و جانوری، حفاظت از خاک، عدم آلودگی صوتی، عدم رهاسازی زباله و پسماند در طبیعت ، ضرورت کاهش تولید سوخت های فسیلی، ضرورت دفن اصولی زباله ها و عدم استفاده از زباله های تجدیدناپذیر با متغیر وابسته(گردشگری) رابطه معنی داری وجود دارد. درنهایت، با توجه به نتیجه پژوهش در زمینه اثرات مثبت و سازنده گردشگری بر ارتقای آگاهی های زیست محیطی، پیشنهاد های کاربردی درزمینه ی استفاده هرچه بهتر از قابلیت های صنعت گردشگری در جهت افزایش آگاهی های زیست محیطی روستائیان ارائه شده است.
۸.

برنامه ریزی نظام سکونت گاهی شهری با رویکرد سناریو مبنا (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۳ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۳) 169-199

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی سناریونویسی سکونتگاه های شهری استان آذربایجان غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۶ تعداد دانلود : ۷۲۴
ساختار فضایی نظام سکونت گاه های شهری در فضای جغرافیایی نیازمند بسترسازی مطلوب جهت دست یابی به حد بیشینه بهره وری است. در این راستا هدف پژوهش حاضر برنامه ریزی نظام سکونت گاهی شهری استان آذربایجان غربی با تأکید رویکرد سناریونویسی است. نوع تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت براساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است. جامعه آماری این تحقیق 30 نفر از استادان، متخصصان و کارشناسان در حوزه آمایش سرزمین است. روش گردآوری داده ها برای بررسی مؤلفه های مؤثر بر نظام سکونت گاه های شهری استان به دو صورت اسنادی (داده های ثانویه) و پیمایشی (داده های اولیه) و ابزار مورد استفاده در روش پیمایشی پرسش نامه و مصاحبه بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها ترکیبی از روش های ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺛﺮات ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ [1] و نرم افزار میک مک [2] استفاده شده است. براساس نتایج، 11 عامل «شبکه حمل و نقل»، «سلسله مراتب مکان های مرکزی»، «ارزیابی نظام تصمیم گیری و مدیریت»، «تهدیدات نظامی و امنیتی»، «پیوندهای مالی»، «فعالیت های اقتصادی برحسب بخش های اصلی»، «اقتصاد کلان استان»، «تحولات جمعیت»، «منابع آب»، «تهدیدات اجتماعی- فرهنگی – سیاسی» و «شبکه ارتباطات» با توجه به این که بیشترین مقدار تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم به عنوان عوامل کلیدی مؤثر بر سناریوهای آینده استان شناسایی شدند. با توجه به یافته های تحقیق بین سناریوهای طراحی شده برای آرایش نظام فضایی سکونت گاه های شهری آذربایجان غربی، با انتخاب «سناریوی چندمرکزی» شاهد انسجام فضایی- عملکردی در سطح منطقه و توسعه یکپارچه و متعادل فضایی خواهیم بود.
۹.

تحلیل وضعیت تاب آوری شاخص های کالبدی مساکن شهر تبریز در برابر حوادث غیرمترقبه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۳ 31 - 48

کلیدواژه‌ها: مسکن شهری شاخص های کالبدی تاب آوری مدیریت بحران تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۲۲۵
هدف از این پژوهش بررسی وضعیت شاخص های مسکن شهری با رویکرد تاب آوری مساکن شهری تبریز است، روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و جهت وزن دهی به شاخص ها از مدل AHP و برای ارزیابی و رتبه بندی تاب آوری هریک از مناطق شهری تاپسیس و ویکور و برای تولید نقشه از GIS استفاده شده است. در این پژوهش، هفت شاخص کالبدی شامل: مصالح یا اسکلت ساختمانی، کیفیت مساکن، قدمت ابنیه، نمای مساکن، تعداد طبقات، امکانات رفاهی و تراکم آن ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل یافته های پژوهش گویای آن است که به لحاظ کالبدی شهر تبریز در وضعیت مطلوبیت متوسط قرار دارد. از نظر شاخص هفت گانه بارگذاری شده، شاخص های امکانات رفاهی دارای بالاترین مطلوبیت و شاخص های مصالح دارای کمترین مطلوبیت است؛ همچنین شاخص های امکانات رفاهی و طبقات ساختمان بالاتر از حد وسط مطلوبیت (500/0) و چهار متغیر بعدی پایین تر از حد متوسط بودند. علاوه براین در شاخص های مصالح، کیفیت، قدمت ابنیه و نمای منطقه یک مطلوب ترین و در شاخص مصالح منطقه دو نامطلوب ترین و در شاخص های کیفیت مساکن، قدمت ابنیه و نمای منطقه پنج نامطلوب ترین بودند. در رابطه با شاخص مصالح نیز منطقه هشت مطلوب ترین و منطقه شش نامطلوب ترین منطقه بودند. درنهایت براساس نتایج ویکور منطقه سه تاب آورترین و منطقه دو ناتاب آورترین منطقه در برابر وقوع حوادث بوده است. درنهایت با توجه به یافته های پژوهش پیشنهادات کاربردی ارائه شده است.
۱۰.

تحلیل شاخص عدالت فضایی در روستاهای گردشگرپذیر (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۱ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۹) 551 - 569

کلیدواژه‌ها: آذربایجان شرقی روستاهای توریستی عدالت فضایی کاربری اراضی مدل وایکور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۵۳۷
تحلیل شاخص های عدالت فضایی با هدف کلی شناخت نحوه توزیع منابع و جلوگیری از بروز نابرابری ها اهمیت دارد. در این میان، ضرورت شناخت نحوه توزیع بهینه کاربری ها در روستاهای گردشگرپذیر از اهمیت اساسی برخوردار است؛ زیرا در این روستاها، استفاده از زمین و فضا به عنوان منبع عمومی، باید براساس اصول علمی برنامه ریزی کاربری زمین صورت بگیرد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل شاخص عدالت فضایی کاربری اراضی در 48 روستای توریستی استان آذربایجان شرقی انجام شده است. برای این منظور، 42 شاخص عدالت فضایی در ابعاد مختلف انتخاب و اطلاعات مورد نیاز به تفکیک وضع موجود و مطلوب به روش میدانی و داده های سرشماری سال 1390 و منابع موجود در اداره ها استخراج شد. پس از محاسبه شکاف وضع مطلوب و موجود، از مدل وایکور استفاده شد. همچنین به منظور بررسی اختلاف کاربری های مختلف، آزمون تجزیه واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی دانکن کاربرد داشت و برای سطح بندی از آزمون تحلیل خوشه ای استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد بیشترین کمبود در میان کاربری ها، به کاربری های رفاهی-خدماتی مربوط است؛ به نحوی که هشت شاخص رفاهی و خدماتی با میانگین 829/0 بیشترین شکاف را داشته اند. همچنین نتایج تحلیل خوشه ای نشان می دهد وضعیت عدالت فضایی در سطح مناسب با مقدار 5/45 درصد بیشترین فراوانی را دارد. علاوه براین، میان جمعیت، سطح برخورداری، طرح هادی و تیپ روستا با میزان عدالت فضایی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. درنهایت با توجه به یافته های پژوهش پیشنهادهای کاربردی در زمینه توزیع بهینه کاربری های اراضی ارائه شد.
۱۱.

تحلیل الزامات تحقق راهبردهای توسعه روستایی ایران با تأکید بر راهبرد صنعتی شدن کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۴۴) 595 - 612

کلیدواژه‌ها: کشاورزی صنعتی رفتار دولت نظام سکونتگاهی توسعه روستایی مدل AHP

تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۲۲۰
الزامات راهبرد کشاورزی صنعتی در چهارچوب ساختار اقتصادی کشور، تعاملات فضایی نظام سکونتگاهی، کارکرد بازار و ساخت اقتصاد کشاورزی روستاها قابل بررسی است. در این راستا، هدف این تحقیق شناخت الزامات تاثیرگذار در تحقق کشاورزی صنعتی در روستاها است. نوع تحقق کاربردی بوده، روش بررسی آن توصیفی - تحلیلی و علی است. جامعه آماری این پژوهش را 23 نفر از کارشناساسان دانشگاهی تشکیل داده اند. براین اساس، جمع آوری داده ها از طریق پرسش نامه بوده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل AHP و نرم افزار Expert choice صورت گرفته است . بر اساس نتایج نظر کارشناسان میزان اهمیت نیروی انسانی ماهر در صنعتی شدن کشاورزی برابر با 43301/0 و اهمیت سرمایه مالی برابر با 43300/0 به دست آمد. از الزامات جذب سرمایه؛ زیر معیارهای تضعیف فضای رانت در شهر (4310/0)، بازاریابی و قیمت گذاری شناور (2414/0)، آگاهی مردم از اقتصاد بازاری (0853/0) و مشارکت سازمان یافته مردم (146/0) به ترتیب از زیر معیارهای نظام سکونتگاهی، رفتار دولت، عملکرد بازار و ساختار اقتصاد روستا از اهمیت بالایی برخوردار بودند.
۱۲.

نقش حکم روایی مطلوب شهری در افزایش تاب آوری سکونت گاه های غیررسمی در ایران (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 209 - 224

کلیدواژه‌ها: حکم روایی مطلوب شهری تاب آوری شهری سکونتگاه غیررسمی ایران تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۲۲۵
در سال های اخیر، مطالعه درباره ی ضرورت و اهمیت به کارگیری اصول تاب آوری شهری و عوامل مؤثر بر آن در زمینه کاهش خطرات در شهرها و مخصوصاً شهرهای دارای سکونتگاه های غیررسمی توجه بسیاری از صاحب نظران را به خورد جلب کرده است. در این میان ضررورت توجه به اصول حکم روایی مطلوب شهری و از آن جمله نقش و جایگاه ساکنین محلات دارای سکونتگاه غیررسمی در ارتقای تاب آوری اهمیت بیشتری برخوردار است. هدف این مقاله بررسی نقش حکم روایی مطلوب شهری در افزایش تاب آوری سکونت گاه های غیررسمی است. تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ ماهیت، توصیفی- تحلیل و نیز از نوع همبستگی و علّی است. جامعه آماری تحقیق ساکنان سکونت گاه های غیررسمی کلان شهر تبریز می باشد. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه تحقیق 400 نفر به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون همبستگی اسپیرمن و آزمون رگرسیون چندمتغیره گام به گام استفاده شد. روایی صوری پرسش نامه توسط اساتید دانشگاهی و متخصصان شهری مورد تأیید قرار گرفت. با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا پایایی پرسش نامه تحقیق 92/0 برای پرسشنامه حکمروایی مطلوب شهری و 91/0 برای پرسشنامه ی تاب آوری شهری محاسبه شد. نتایج ِیافته های پژوهش نشان می دهد که از بین متغیرهای حکم روایی مطلوب شهری به جز دو متغیر حاکمیت قانون و عدالت و انصاف، بقیه ی متغیرها با متغیر وابسته رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون چندمتغیره روشن ساخت که متغیر مسئولیت پذیری بیشتر از سایر متغیرها قدرت تبیین متغیر تاب آوری را داشته و بعد از آن به ترتیب متغیرهای شفافیت، مشارکت پذیری، پاسخ گویی، اجماع سازی و کارآیی و اثربخشی قرار دارند. این شش متغیر توانایی تبیین 89/0 درصد از تغییرات تاب آوری سکونت گاه های غیررسمی را دارند. در نهایت پیشنهاد های کاربردی در زمینه ی نقش هریک از ابعاد حکم روایی در افزایش تاب آوری ارائه شده است.
۱۳.

تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر برنامه ریزی شهر خلاق (مطالعه موردی: ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۶ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 1 - 22

کلیدواژه‌ها: تحلیل اثرات متقاطع شهر ارومیه شهر خلاق میک مک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۷ تعداد دانلود : ۷۲۱
شهرهای خلاق به عنوان مراکز نوآوری، خلاقیت و تبدیل ایده به ثروت شناخته می شوند. از آنجا که ایده و نوآوری، عناصر اصلی رقابتی در عصر جهانی شدن هستند، داشتن شهر خلاق، آرمان هر جامعه ای به شمار می آید. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی مؤثر در برنامه ریزی شهر خلاق با تأکید بر شهر ارومیه است. نوع پژوهش کاربردی است و به روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی انجام شده است. جامعه آماری آن سی نفر از استادان، متخصصان و کارشناسان حوزه برنامه ریزی شهری هستند. گردآوری داده ها برای بررسی مؤلفه های شهر خلاق، به دو صورت اسنادی (داده های ثانویه) و پیمایشی (داده های اولیه) صورت می گیرد. این مؤلفه ها و معیارها عبارت اند از: مقیاس، صنایع خلاق، طبقه خلاق، زیرساخت های خلاقیت، کارایی و اثربخشی، سرزندگی، فناوری ارتباطی، تنوع اجتماعی، سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی که برای این منظور، 16 زیرمعیار و 106 متغیر با بررسی دقیق منابع خارجی و داخلی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه و مصاحبه است. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش های پنل خبرگان، تحلیل اثرات متقاطع و نرم افزار میک مک به صورت ترکیبی استفاده شد. نتایج پژوهش و نحوه توزیع و پراکنش متغیرها در صفحه پراکندگی، نشان دهنده ناپایداری سیستم است. با توجه به نتایج نرم افزار میک مک، پانزده عامل به عنوان عوامل کلیدی انتخاب شدند که بیشترین تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم را داشتند. از میان این عوامل، شش عامل به طبقه خلاق و سه عامل به زیرساخت های خلاقیت مربوطند که بیشترین تأثیر را بر قرارگرفتن ارومیه در مسیر تحقق شهر خلاق دارند.
۱۴.

Investigation of the Role of Rural Tourism Development in the Promotion of Rural Social Welfare Indexes (Case Study: East Azerbaijan Province)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال هفتم تابستان ۱۳۹۷ (۲۰۱۸) شماره ۲۲
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۷ تعداد دانلود : ۴۵۲
Purpose- The aim of this study was to investigate the role of tourism development in the promotion of social welfare in rural East Azerbaijan province. Design/methodology/approach- The research paper is based on analytical-explanatory technique; it was carried out through a survey. The research population comprises the residents of the tourist villages. Five hundred (500) participants were selected as the sample size based on Cochran formula. Experts confirmed the face validity of the questionnaire. They performed a pilot study on 60 questionnaires within the same region. The applied questionnaire was 0.885 to 0.894 reliable based on the obtained data using Cronbach alpha. Finding- Spearman’s correlation test revealed that all research variables were positively and significantly related to tourism except sense of safety and security as well as improvement of consumption patterns. In addition, results of Mann-Whitney test showed that tourism and social welfare were more associated with tourist villages of East Azerbaijan than that of other non-tourist villages. In addition, the results of regression analysis revealed that 9 variables out of 11 obtained 89% of the variations. Accordingly, the variables of quality of life, occupation, and future expectancy have been more effective. Research limitations/implications- The recommendations in this research paper can be used in different areas of tourism management and development of villages in this region.
۱۵.

سنجش توزیع فضایی مؤلفه های صنعتی ازنظر برخورداری از سطوح توسعه. نمونه موردی: شهرستان های استان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۸ 115 - 132

کلیدواژه‌ها: توسعه صنعتی Copeland SAW TOPSIS استان اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۴۳
در دهه های اخیر دستیابی به رشد و توسعه پایدار، یکی از مباحث عمده کشورها به ویژه کشورهای درحال توسعه است. کشورهای درحال توسعه به منظور جبران عقب ماندگی ها، رهایی از فقر سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و غیره و برای رسیدن به توسعه ای معتدل و همه جانبه که بتواند به بهبود وضع زندگی همه مردم منجر شود، به شناخت صحیح پتانسیل ها، توان ها و محدودیت ها در تمامی زمینه ها و مناطق خود نیاز دارند. در این زمینه، بخش صنعت یکی از مهم ترین عواملی است که تأثیر و توان زیادی در تمرکز جمعیت و فعالیت های مختلف و درنتیجه تسریع روند رشد و توسعه دارد. پژوهش حاضر با استفاده از 22 شاخص مربوط به بخش صنعت و معدن بدنبال سنجش توزیع فضایی مؤلفه های صنعتی شهرستان های استان اردبیل ازنظر برخورداری از سطوح توسعه با استفاده از تکنیک ادغام می باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد. داده های این پژوهش به روش اسنادی و میدانی جمع آوری شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها ابتدا از مدل های تاپسیس، الکتر و ساو استفاده شده درنهایت از تکنیک کپلند جهت ادغام بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین شهرستان های استان ازلحاظ برخورداری از شاخص های صنعتی اختلاف قابل ملاحظه ای وجود دارد. نتایج حاصل از تکنیک تلفیقی کپلند نشان می دهد که شهرستان های اردبیل، مشگین شهر و خلخال توسعه یافته، شهرستان های نمین، کوثر و پارس آباد نسبتاً توسعه یافته و شهرستان های نیر، گرمی و بیله سوار جزء شهرستان های محروم استان می باشند.
۱۶.

تحلیل و ارزیابی کاربری اراضی شهرستان خوی و ارائه مدلی مناسب در راستای شناخت توانمندی های منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۴) 39 - 54

کلیدواژه‌ها: کاربری اراضی توان اکولوژیکی سیستم اطلاعات جغرافیایی مدل تحلیل سلسله مراتبی شهرستان خوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۲۲۶
با توجه به این که محیط زیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده های بشر داراست، لذا ارزیابی توان سرزمین بستر مناسبی برای برنامه ریزی مناسب محیط زیست و کاربری اراضی فراهم می آورد از این رو، پژوهش حاضر سعی دارد وضعیت کاربری های مختلف در وضع موجود و میزان اختصاص آن به فعالیت های گوناگون در شهرستان خوی را مورد شناسایی و تناسب یا عدم تناسب آن را مورد ارزیابی قرار دهد. در این پژوهش که با روشی توصیفی- تحلیلی و بر اساس توان سنجی اراضی نگاشته شده است مراحل کار بدین ترتیب صورت پذیرفت:1- شناخت وضع موجود اراضی و میزان سرانه آن2- توان سنجی مناطق و مشخص کردن توان بالا اراضی در محیط GIS، با روش نظر سنجی از کارشناسان و تحلیل سلسله مراتبی3- مشخص کردن محدودیت های اکولوژیک و قانونی بر اساس ایجاد حریم های قانونی استاندارد4- استخراج اطلاعات نهایی به دست آمده در قالب نقشه و تحلیل کمی و کیفی آن. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در وضع موجود شهرستان خوی، به غیر از کاربری های مسکونی، در سایر کاربری ها باکمبود فضای مورد نیاز مواجه اند. به علاوه، سطوح کمی از اراضی شهرستان خوی توان بالا برای کاربری های مختلف دارد. بطوریکه 470.43 کیلومترمربع و تنها حدود 26 درصد از اراضی، توان بالا برای فعالیت های مختلف دارد. همچنین از 279 روستا واقع شهرستان 90روستا و نیز 3 شهر خوی، ایواغلی و فیروق این شهرستان با محدودیت گسترس روبه رو هستند که باید با مدیریت صحیح از تخریب اراضی اطراف آنها و تغییر کاربری آن جلوگیری شود.
۱۷.

ارزیابی آسیب پذیری شهر ارومیه با رویکرد پدافند غیرعامل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری شهری پدافند غیرعامل تحلیل شبکه ای (ANP) سیستم اطلاعات جغرافیای (GIS) شهر ارومیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۴ تعداد دانلود : ۶۱۴
هدف اصلی پژوهش، ارزیابی آسیب پذیری شهر ارومیه با رویکرد پدافند غیرعامل می باشد. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی توسعه ای و از لحاظ ماهیت، توصیفی تحلیلی است. روش گردآوری داده ها به دو صورت اسنادی (داده های ثانویه) و پیمایشی (داده های اولیه) و ابزار مورد استفاده در روش پیمایشی پرسش نامه و مصاحبه بوده است. جامعه آماری این تحقیق 30 نفر از اساتید، متخصصان و کارشناسان مرتبط با موضوع تحقیق در محدوده مورد مطالعه می باشند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدلANP در رویکردی تلفیقی با سیستم اطلاعات جغرافیایی و منطق فازی، استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده km²27/45 معادل 76/55 درصد از کل محدوده شهر با میزان جمعیت 530696 نفر که معادل 59/80 درصد از کل جمعیت شهر ارومیه می باشد دارای آسیب پذیری متوسط تا خیلی زیاد شناخته شده است. بیشتر نواحی شمالی (سکونتگاه های غیررسمی منطقه دو) و مرکزی (محلات قدیمی منطقه چهار) شهر ارومیه به علت تراکم بالای جمعیتی و مسکونی، قرارگیری اکثر مراکز اداری سیاسی، حساس و تجاری در این مناطق، آسیب پذیرترین مناطق ارومیه هستند ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، رﻋﺎﯾﺖ ﻧﮑﺮدن اﺻﻮل هم جواری در کاربری های حساس و حیاتی و عدم رعایت استاندارد ساخت وساز در منطقه چهار و دو ﺑﯿﺶ از ﺳﺎﯾﺮ مناطق شهری اﺳﺖ. در این میان، معیارهای کاربری های حساس و حیاتی، مراکز نظامی واداری بیشترین تأثیر را در تعیین آسیب پذیری شهر ارومیه دارند. جابجایی و انتقال تأسیسات خطرناک از مناطق مسکونی و یا هم جوار با مراکز حساس و مهم، توجه به اصول پدافند غیرعامل در تهیه طرح های شهری، توجه به آیین نامه استانداردهای ساخت وساز و ... از مهم ترین راهکارهای پیشنهادی در این زمینه می باشد.
۱۸.

ساختار فضایی سکونتگاه های روستایی در نواحی مرزی ایران و ترکیه با رویکرد پدافند غیرعامل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سپهر دوره ۲۷ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰۶ 213 - 227

کلیدواژه‌ها: تحلیل فصایی سکونتگاه های روستایی پدافند غیرعامل امنیت نواحی مرزی ایران و ترکیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۲ تعداد دانلود : ۶۷۳
در کشور ایران مناطق مرزی به دلیل وجود طیف گسترده ای از تهدیدات بالقوه و بالفعل کانون های بحران در کشورهای همسایه، لزوم اقدامات و تدابیر مؤثر دفاعی و مقابله با این تهدیدات آشکار است تا از این طریق بتوان ضمن تأمین امنیت، شرایط را جهت رشد و توسعه اقتصادی روستاهای فراهم ساخت. در این راستا هدف پژوهش حاضر، تحلیل ساختار فضایی سکونتگاه های روستایی در نواحی مرزی ایران و ترکیه با تأکید بر پدافند غیرعامل می باشد. نوع پژوهش کاربردی بوده و روش تحقیق آن توصیفی تحلیلی می باشد. در این ارتباط 8 معیار اصلی (منابع آب، مخاطرات طبیعی، شکل زمین، ملاحظات امنیتی، اقلیم، ملاحظات جمعیتی، دسترسی به امکانات ، جنس زمین) با 17 زیرمعیار در قالب مدل ANP در رویکردی تلفیقی با سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد تحلیل قرار گرفتند، نتایج حاصل از پژوهش، پهنه بندی محدوده مورد مطالعه بر اساس آسیب پذیری در قالب پنج طبقه خیلی کم تا خیلی زیاد می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که از 1259 روستای واقع در محدوده مورد مطالعه 29 درصد از آنها با جمعیتی بالغ بر 150213 (3/26 درصد) در محدوده آسیب پذیری خیلی زیاد و زیاد قرار گرفته اند. این درحالی است که در محدوه آسیب پذیری خیلی کم از نظر قابلیت پدافندی 299 روستا با 31 درصد از جمعیت قرار دارد . نتایج نشان می دهد که ملاحظات امنیتی با امتیاز 349/0 بیشترین اهمیت و تأثیر را در تحلیل سکونتگاه های روستایی نواحی مرزی ایران و ترکیه از نظر پدافند غیرعامل دارد. در مرتبه های بع د ملاحظات جمعیتی با امتیاز 232/0 و مخاطرات محیطی با امتیاز 150/0 از نظر اهمیت قرار دارند. در این میان، جنس زمین و منابع آب به ترتیب با میزان اهمیت 019/0 و 026/0 کم اهمیت ترین می باشند.
۱۹.

امکانسنجی و سنجش بُرد سرمایه گذاری عرصه های گردشگری استان آذربایجان غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین دوره نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: آذربایجان غربی پتانسیل های گردشگری سرمایه گذاری فرایند تحلیل سلسله مراتبی GIS

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری گردشگری شهری
تعداد بازدید : ۸۸۹ تعداد دانلود : ۶۱۷
الگوهای نوین توسعه، بر مدار توسعه گردشگری و بهره گیری از تنوع های مکانی –فضایی استوار هستند. بنابراین، شناسایی ظرفیت ها و توانمندی های مختلف فضاهای جغرافیایی در کانون توجه برنامه ریزان توسعه برای جذب سرمایه و سرمایه گذاری قرار دارد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر امکان سنجی برد سرمایه گذاری عرصه های گردشگری با تأکید بر استان آذربایجان غربی است. نوع تحقیق، کاربردی و روش بررسی آن توصیفی– تحلیلی است و برای تجزیه و تحلیل فضایی داده ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی، GIS  و  شاخص تایل استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که از کل عرصه های گردشگری، حدود 45/12 درصد دارای برد سرمایه گذاری ملی و بین المللی و حدود 68/18 درصد دارای برد سرمایه گذاری ملی و محلی است. همچنین حدود 45/17 درصد از کل عرصه های گردشگری نیز نسبتاً مناسب بوده و دارای برد محلی سرمایه گذاری است. همچنین از نظر کارشناسان، عوامل مؤثر در برد سرمایه گذاری منابع گردشگری اهمیت متفاوتی (شاخص تایل برابر با 55/0) دارند و عرصه هایی که با معیارهایی همچون شهر، زیرساخت ها و خدمات شهری همجوار هستند، برد بیشتری در مقایسه با سایر عرصه ها دارند .
۲۰.

لزوم برنامه ریزی توسعه درونی با تأکید بر پایداری شهری (نمونه مورد مطالعه: شهر مراغه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۵)

کلیدواژه‌ها: GIS تحلیل شبکه مکان بهینه ANP توسعه درونی شهر مراغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۸ تعداد دانلود : ۵۶۶
سیاست توسعه درون زای شهری، از سیاست های سه گانه توسعه شهری است که می تواند پاسخگوی بسیاری از نیازهای مردم، ازجمله اسکان سرریز جمعیت شهری و ارتقای سرانه های خدمات شهری باشد و مادامی که در شهر ظرفیت لازم وجود دارد، استفاده از سایر سیاست های توسعه شهری، تحمیل هزینه های اضافه بر محیط است. شهر مراغه باوجود ظرفیت های توسعه درونی، بدون توجه به موانع فیزیکی به رشد پراکنده وار خود ادامه می دهد که موجب اتلاف هزینه ها و ناپایداری محیطی شده است که هدایت آگاهانه و ساماندهی اساسی را می طلبد. ازاین رو پژوهش حاضر درصد است تا ضمن شناخت موانع توسعه فیزیکی شهر مراغه به منظور مقابله با گسترش پراکنده وار شهر و احیاء بافت فرسوده و قدیمی مرکز شهر در جهت ایجاد توسعه پایدار شهری، لزوم برنامه ریزی توسعه درونی شهر مراغه را بیان می کند. روش این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی باهدف کاربردی است. جهت ارزیابی شاخص ها برای تعیین پهنه های مناسب توسعه شهری، از مدل ANP در رویکرد تلفیقی با GIS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد: شاخص های مؤثر در توسعه درونی شهر مراغه؛ شاخص متوسط تراکم ساختمانی85 درصد، متوسط سطح اشغال کل شهر 61 درصد، باغات و فضای سبز از بین رفته در فاصله سال های 1373 تا 1385 در طول 13 سال، 1859273مترمربع معادل 92/185هکتار، توزیع سازگاری کاربری ها کاملاً سازگار 25/89 درصد، 1/57درصد بناهای مسکونی دارای قدمت زیاد و مقاومت کمتراند، و 1/56 درصد ساختمان های مسکونی از کیفیت پایین برخوردارند، سرانه کلی معابر برابر 88/27 مترمربع می باشد اگرچه سرانه کلی معبر در حد بالایی است ولی تناسب لازم بین عملکردهای مختلف وجود ندارد. بافت قدیمی و تاریخی شهر مراغه دارای بافت سنتی با تسلط کاربری مسکونی و کوچه های باریک و پرپیچ وخم می باشد. نتیجه به دست آمده حاکی از آن است که شهر مراغه شرایط و ظرفیت های لازم برای توسعه درون زای، جهت نوسازی بافت فرسوده و ایجاد ساختمان های با تراکم بالا و کاربری مختلط مسکونی - خدماتی و دسترسی بهتر را دارا است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان