
مقالات
حوزههای تخصصی:
شبکه حمل ونقل عمومی مجموعه ای از افراد، امکانات و تجهیزات زیرساختی است که هدف نهایی آن جابه جایی مسافران به صورت انبوه در سطح شهرها می باشد؛ بنابراین افزایش کیفیت ناوگان حمل ونقل عمومی به بهبود وضعیت ترافیک و کاهش آلودگی در شهرها کمک شایانی می کند و زمینه سرزندگی و شادابی بیشتر شهروندان و شهرها را هم فراهم می سازد. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از شبکه حمل ونقل درون شهری در شهر اردبیل می باشد. پژوهش حاضر در گروه تحقیقات کیفی قرار می گیرد. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی تکنیک مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته و در بخش کمی، شامل پرسش نامه محقق ساخته متشکل از چهار سؤال امکانات و خدمات، سرعت حمل ونقل، رفتار و برخورد رانندگان و پیشنهادات می باشد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار ATLAS-ti و روش کدگذاری استفاده شده است. در این راستا از تعداد 26 نفر از شهروندان شهر اردبیل مصاحبه به عمل آمد و مدت انجام هر مصاحبه از 20 تا 50 دقیقه به طول انجامید. یافته های حاصل از پردازش داده های پژوهش نشان داد که در بخش امکانات و خدمات فرسودگی ناوگان حمل ونقل و نامناسب بودن صندلی ها، در بخش سرعت حمل ونقل، کند بودن سرعت حرکت و زمان بر بودن تا رسیدن به مسیر مقصد و در بخش رفتار رانندگان رعایت قوانین راهنمایی ورانندگی مهم ترین نماگرهای تشکیل دهنده سیستم اتوبوس رانی در شهر اردبیل را تشکیل می دهند. همچنین تحلیل یافته های منتج شده از مصاحبه با شهروندان نشان داد که تعویض اتوبوس های فرسوده و افزایش مسیرهای ویژه اتوبوس مهم ترین پیشنهادات ارائه شده برای بهبود عملکرد سیستم اتوبوس رانی در شهر اردبیل می باشند.
تعیین زمان مناسب برای گردشگری در استان آذربایجان غربی با استفاده از شاخص اقلیم تعطیلات (HCI)
حوزههای تخصصی:
آب و هوا مهمترین عامل در توسعه صنعت گردشگری محسوب می شود و تأثیر قابل توجهی بر فرآیند تصمیم گیری گردشگران دارد. یکی از مهمترین نیازهای گردشگران، آگاهی از وضعیت اقلیمی و زمان های مساعد برای گردشگری است. بنابراین شناسایی و توجه به ویژگی های محیطی ازجمله زمان سفر بر پایه داده های اقلیمی در شهرها، امری لازم و ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت اقلیم گردشگری شهری در استان آذربایجان غربی با استفاده از شاخص اقلیم تعطیلات (HCI) انجام گرفته است. بدین منظور داده های هواشناسی روزانه 8 شهر اصلی استان برای بازه زمانی ده ساله (2017-2008) گردآوری گردید و بعد از پردازش داده ها و تهیه بانک اطلاعاتی، مقادیر شاخص HCI به تفکیک روز و ماه-های سال محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان داد که شهر مهاباد با 197 روز بیش ترین تعداد روزهای توأم با آسایش را در بین شهرهای استان دارد. بعد از آن خوی با 192 روز، سلماس با 182 روز، ارومیه و پیرانشهر با 181 روز، سردشت با 171 روز، تکاب با 164 روز و ماکو با 155 روز در رده های بعد قرار می گیرند. در این روزها شرایط ایده آل و عالی برای تفریح و گردشگری در این شهرها وجود دارد. همچنین ماه های می و سپتامبر، بهترین ماه ها برای انجام فعالیت های گردشگری در استان محسوب می شوند.
چالش ها و فرصت های متاورس در سازگاری با تغییرات اقلیمی شهری
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: متاورس به عنوان یک جهان مجازی و محیط تعاملی دیجیتال می تواند به شهرها در سازگاری با تغییرات اقلیمی کمک کند. این پژوهش به بررسی چالش ها و فرصت های متاورس در زمینه تغییرات اقلیمی و تاب آوری شهری پرداخته و هدف اصلی آن تحلیل نقش متاورس در سازگاری با تغییرات اقلیمی شهری، شناسایی چالش های موجود و بهره برداری از فرصت هاست.روش پژوهش: این پژوهش به صورت کیفی و اکتشافی انجام شده و از روش تحلیل محتوای کیفی و بررسی اسناد و منابع کتابخانه ای بهره برده است.یافته ها: نتایج نشان می دهند که متاورس با پتانسیل بالای خود می تواند به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، بهبود سیستم های هشدار زودهنگام، و ایجاد فرصت های اقتصادی جدید کمک کند. همچنین، این فناوری می تواند نیاز به سفرهای فیزیکی را کاهش داده و به بهبود پیش بینی بلایای طبیعی و افزایش آمادگی در برابر تغییرات اقلیمی کمک نماید. با این حال، چالش هایی نظیر مصرف بالای انرژی، نابرابری در دسترسی به فناوری، مسائل امنیتی و حریم خصوصی، و مقاومت های فرهنگی و اجتماعی وجود دارد.نتیجه گیری: موفقیت متاورس در مقابله با تغییرات اقلیمی و بهبود کیفیت زندگی شهری به توانایی در مدیریت چالش ها و استفاده هوشمندانه از فرصت ها بستگی دارد. برای بهره برداری کامل از این فرصت ها و مقابله با چالش ها، تدابیری نظیر کاهش مصرف انرژی، بهبود دسترسی به فناوری، تقویت امنیت سایبری، و ارتقاء آموزش های مربوط به فناوری های نوین ضروری است.
فهم ردپای کنشگر سبز در شعر سهراب سپهری با عنوان «آب را گل نکنیم»
حوزههای تخصصی:
ادبیات یک جامعه بخشی از فرهنگ مکتوب آن به شمار می روند که دربر دارنده عادات، رسوم و بسیاری از عناصر فرهنگ مهم جامعه و مشکلات آن بوده و حتی جامعه آرمانی نویسنده یا شاعر را نشان می دهند. هدف این پژوهش فهم رد پای کنشگر سبز در شعر "آب را گل نکنیم" سهراب سپهری، یکی از شاعران نام آشنای ایران زمین است. در بررسی رد پای "کنشگر سبز"، از توسعه پایدار، حفاظت جمعی از محیط زیست، مکتب محیط زیست گرایان رادیکال، نظریه جامعه مخاطره آمیز و زیست بوم گرایی سخن به میان آمده است. در این مقاله شعر منتخب سهراب به روش هرمنوتیک که به معنای هنر تفسیر کردن است، مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش ذیل مفاهیم «حال و آینده سبز»، «شیطان سبز؛ مصنوع انسان»، «رهایی بخشی کنش جمعی؛ باهم بودگی سبز» و «همان بودگی زمین؛ همان بودگی انسان» می گنجد. نتایج پژوهش نشان می دهد که شعر سهراب، آیینه تمام نمای توسعه پایدار و توجه به آیندگان است. این شعر، در عین همگانی دانستن دفاع از محیط زیست، متذکر پیامدهای سیاهی می شود که خود کنشگران می توانند آن را به وجود بیاورند. در بوران این سیاهی، سهراب در پی کنشگر سبز، کنشگری از جنس خود طبیعت است.
روندهای ژئوپلتیک موثر بر ایران (باتکیه بر نورآباد فارس)
حوزههای تخصصی:
نورآباد فارس همانند سایر فضاهای جغرافیایی متأثر از روندهای ژئوپلتیک شده است. هم در مقیاس همسایه ای و هم فراسرزمینی، این روند بر آن تاثیر گذاشته است. در این بین بازیگر فعال ایران، خیلی می-توانست بر این روند، اثر گذارد و دست کم تا مرز کشورهای حوزه عربی خلیج فارس، نقش آفرین و حداکثر، به عنوان نقش آفرین جهانی سر بر آورد. به طور کلی این روندها، کشور ایران و همچنین در مقیاس درون سرزمین، نورآباد فارس را متأثر ساخته است و ناگهان، نیروی انسانی نخبه آن، متوجه شد که مسلط به زبان اول جهان نیست و دچار انزوا و از شبکه جهانی دور مانده است. در کنار روندهای ژئوپلتیک موثر، تغییرات آب و هوایی و خشک سالی، این انسان (ایرانی و نورآباد فارس) را آسیب پذیر و شرایط را برای آن سخت و چالشی کرد. روندهای ژئوپلتیک آن دسته نیروها هستند که توسط بازیگران ساخته می شوند و بر فضای های کشوری و درون کشوری تأثیر می گذارند. گاه روندهای ژئوپلتیک، باعث توسعه یافتگی می شود، در این صورت که کشورها توسط حکمرانی سنجیده در جهت ِروندها گام و در آن هضم می شوند اما اکثراً باعث توسعه-نیافتگی شده است چراکه حکمرانی علیه روندها بوده و یا درتقابل با آن قرار می گیرند. بنابراین می توان گفت به موازات کشورداری متکی به درون، روندهای ژئوپلتیک باعث انزوای سرزمینی ایران و عقب ماندن از شبکه ارتباطی و گستره یکپارچه جغرافیایی شده است.
تحلیل چند معیاره برای ارزیابی کشت پایدار زیتون در سطح منطقه: کاربرد مدل TOPSIS
حوزههای تخصصی:
رشد سریع جمعیت و انقلاب صنعتی منجر به افزایش تقاضا برای روغن زیتون شده است. از سوی دیگر، هزینه واردات روغن زیتون و تولید کمتر زیتون، دولت را مجبور به توسعه تولید زیتون از طریق طرح داخلی سازی زیتون کرده است. برخی از عوامل اقتصادی، محیطی، عمومی و خصوصی بر بومی سازی کشت زیتون تأثیر می گذارد. بنابراین، این معیارها با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره (MCDM) مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای این منظور از مدل TOPSIS برای ارزیابی این معیارها استفاده شد. هفتاد و سه درصد از نمونه (372) نشان دادند که سازگاری موفقیت آمیز بوده است. نتایج نشان داد که تخصیص زمین، افزایش درآمد و بهبود اشتغال مهمترین عوامل بوده و در عین حال صنایع متحول کننده و فرصت های اعتباری از عوامل کمتری برای سازگاری تولید زیتون هستند. علاوه بر این، نتایج مدل می تواند توسط سیاست گذاران به عنوان ابزاری پیش نیاز برای توسعه تولید زیتون در مناطق جدید برای کاهش هزینه های فرصت سیاست گذاری و کاهش وابستگی به واردات روغن زیتون مورد استفاده قرار گیرد.
اثرات سرمایه انسانی بر سرمایه گذاری
حوزههای تخصصی:
امروزه سرمایه انسانی که از طریق آموزش ایجاد می شود با سرعتی بالاتر از سرمایه فیزیکی در حال رشد است. علاوه بر این، استهلاک اندک و ناچیز سرمایه انسانی و طول عمر بیشتر آن نسبت به سرمایه فیزیکی باعث رشد هر چه بیشتر سرمایه انسانی شده است. بهبود کیفیت سرمایه انسانی از طریق آموزش باعث افزایش تولید و سرمایه گذاری به ویژه سرمایه گذاری بخش خصوصی می شود. از سوی دیگر سرمایه گذاری یکی از متغیرهای کلان اقتصادی است که در دهه های اخیر با رویکردهای متفاوت مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته است. اساساً سهم سرمایه گذاری در تولید خالص ملی در یک دوره زمانی می تواند وضعیت اقتصادی یک کشور را نشان دهد. با توجه به اهمیت موضوع این پژوهش با استفاده از مدل VAR به بررسی تأثیر هزینه های رفاه اجتماعی و هزینه های آموزشی دولت بر سرمایه گذاری بخش خصوصی طی دوره زمانی 1975-2023 در ایران می پردازد. بردارهای همگرایی با روش یوهانسن برآورد شدند. نتایج تجربی نشان می دهد که هزینه های رفاه اجتماعی دولت تأثیر منفی و هزینه های آموزشی دولت بر سرمایه گذاری بخش خصوصی تأثیر مثبت دارد. هزینه های آموزشی دولت تأثیر مثبتی بر سرمایه گذاری بخش خصوصی دارد.
مدلسازی رابطه بین متغیرهای محیطی-طبیعی با پراکندگی فضایی سکونتگاههای قلعه آذربایجان شرقی با استفاده از مدل ARAS و GIS
حوزههای تخصصی:
سکونتگاه های قلعه به عنوان یکی از مراکز زندگی جمعی بشر در گذشته تحت تأثیر متغیرهای محیطی-طبیعی مختلف از جمله آب و هوا، ارتفاع، فاصله از رودخانه، شکل زمین، شیب، جنبه، نوع خاک و پوشش گیاهی قرار داشته است. در این راستا، پژوهش حاضر بر اساس داده های میدانی و اسنادی و با استفاده از مدل ARAS و GIS، به دنبال مدل سازی رابطه بین متغیرهای محیطی-طبیعی با پراکندگی فضایی سکونت گاه های قلعه ای استان آذربایجان شرقی است. بر اساس تاریخ به دست آمده از مطالعات میدانی و اسنادی، 100 سکونتگاه قلعه از دوره های مختلف پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی در محدوده جغرافیایی استان آذربایجان شرقی شناسایی و مورد ارزیابی قرار گرفت که مواد تشکیل دهنده و جامعه آماری این پژوهش هستند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، پس از تشکیل پایگاه داده، توزیع مکانی سکونتگاه های قلعه شناسایی شده در رابطه با متغیرهای طبقات اقلیمی، سطوح ارتفاعی، کاربری اراضی/پوشش گیاهی، نوع خاک، شیب، جهت، فاصله از رودخانه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. فرم زمین یافته های این تحلیل داده ها در قالب مدل ARAS نشان می دهد که فاصله از رودخانه، شکل زمین (دشت و کوه) و سطوح ارتفاعی بیشترین تأثیر را بر الگوی توزیع فضایی این سکونتگاه ها دارد. سایر متغیرهای طبیعی مانند طبقات اقلیمی، شیب، نوع خاک، کاربری/ پوشش گیاهی و جنبه به ترتیب از نظر اهمیت و تأثیر در توزیع فضایی این سکونتگاه ها مؤثر بوده اند.
ارزیابی توسعه گردشگری روستایی با استفاده از مدل چرخه زندگی منطقه گردشگری (TALC) (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی، ایران)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر ارزیابی توسعه گردشگری روستایی با استفاده از مدل چرخه حیات منطقه گردشگری (TALC) است. از آنجایی که در مناطق روستایی جاذبه های متفاوتی وجود دارد، روستاهای گردشگری استان آذربایجان شرقی به عنوان مطالعات موردی انتخاب می شوند تا از نگاه کل نگر جلوگیری شود و به نتایج دقیق و کاربردی دست یابیم. جامعه آماری شامل کارشناسان گردشگری روستایی استان آذربایجان شرقی است که از دانش و تجربه کافی در زمینه گردشگری روستایی برخوردارند، از جمله کارشناسان شاغل در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان آذربایجان شرقی، و سازمان کشاورزی استان آذربایجان شرقی. نمونه آماری با استفاده از نمونه گیری گلوله برفی که یک روش نمونه گیری هدفمند غیر احتمالی است، انتخاب شده است. حجم نمونه آماری 78 نفر می باشد که در این تحقیق مدل TALC باتلر مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس مدل TALC، نتایج نشان می دهد که روستای کندوان در مرحله توسعه قرار دارد و مورد استقبال گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است. بنابراین، با توجه به ویژگی ها و نیازهای آن، اتخاذ و تلفیق راهبردهای مناسب زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و منابع انسانی-آموزشی الزامی است. روستاهای توته خانه، اشتبین و زونوزاق نیز در مرحله مشارکت هستند و باید بر استراتژی های نیروی انسانی-آموزشی، اجتماعی فرهنگی، زیست محیطی، بازاریابی محصول تمرکز بیشتری شود.
تحلیل آسیب شناسی پارک ها و فضای سبز تفریحی شهر آبادان
حوزههای تخصصی:
پارک ها و فضاهای سبز شهری به عنوان بخشی از فضا های عمومی شهرها و همچنین عرصه اصلی زندگی و فعالیت مردم محلی برای سرگرمی و تفریح، ارتباط و معاشرت افراد هستند. با توجه به اهمیت سطح رفاه اجتماعی و تأمین امنیت پارک ها، در مقاله حاضر به این مسئله با محوریت شهر آبادان پرداخته شد و آسیب ها و تهدید های امنیت اماکن عمومی، پارک ها مورد بحث قرار گرفت. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی و تحلیلی است. اساس مطالعه مبتنی بر مطالعات میدانی (مشاهده مستقیم، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه ) می باشد. هدف تحقیق بررسی رابطه بین معیارهای کالبدی، میزان تردد و آسیب های اجتماعی با شاخص امنیت اجتماعی در پارک های مورد مطالعه می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان در گروه سنی بالاتر از 15 سال مراجعه کننده به پارک معلم و قدس شهرآبادان می-باشد. نتایج تحقیق بیانگر امنیت پایین در پارک های مورد مطالعه است. شاخص های مرتبط با آسیب های اجتماعی بالاتر از میانگین می باشد. که گویای وجود آسیب های اجتماعی در پارک های مورد مطالعه است که دلیل آن با توجه به پاسخ پرسش شوندگان به ترتیب اولویت: سرقت، حضورافراد ولگرد و بی سرپناه، نزاع دسته جمعی، توزیع مواد مخدر است. همچنین تمامی فرضیات مورد تأیید قرار گرفتند و نتایج تحقیق نشان دادکه بین معیار های کالبدی ارزیابی امنیت پارک (پوشش گیاهی و...) و شاخص امنیت اجتماعی، بین میزان تردد و امنیت اجتماعی در پارک ها و بین آسیب های اجتماعی و امنیت اجتماعی رابطه آماری معنی داری وجو دارد.
اثرات مصرف انرژی و بخش مالی بر آلودگی محیط ریست مطالعه موردی: ایران
حوزههای تخصصی:
بررسی آلودگی محیط زیست و عوامل تاثیر گذار بر آن از مباحث مهم در هر اقتصادی می باشد. هدف اصلی این مقاله بررسی اثرات مصرف فرآورده های نفتی، توسعه مالی و باز بودن اقتصاد بر آلودگی محیط زیست در اقتصاد ایران طی سالهای 1372تا 1401می باشد. در این ارتباط ابتدا منحنی آلودگی محیط زیست کو.نتز (EKC) استخراج و این موضوع مورد بررسی قرار می گیرد. در این ارتباط مدل آلودگی محیط زیست با روش های جدید اقتصاد سنجی نظیر الگوی پویای خود توضیح با وقفه های گسترده (ARDL) و روش جوهانسون – جوسلیوس مورد برازش قرار می گیرد. نتایج وجود رابطه مثبت بین متغیرهای درآمد سرانه و آلودگی محیط زیست را نشان می دهد. بین مربع درآمد سرانه و آلودگی محیط زیست نیز رابطه منفی وجود دارد. لذا فرضیه زیست محیطی کوزنتس در ایران صادق بوده و ایران در قسمت صعودی منحنی EKC قرار دارد. بین مصرف فرآورده های نفتی و آلودگی محیط زیست نیز رابطه مثبت وجود دارد. هر چند بین دو متغیر توسعه مالی و باز بودن اقتصاد با آلودگی محیط زیست هیچ رابطه مشخصی بدست نیامد.
تحلیلی بر نظریه های تبیین کننده مفهوم شهر در ایران
حوزههای تخصصی:
تحلیل ماهیت شهر و عوامل به وجود آورنده آن از اهمیت زیادی در میان نظریه پردازان و پژوهشگران برخوردار است. از آنجا که شهرنشینی جریانی ریشه دار در تاریخ ایران زمین است، نظریات و دیدگاه های متفاوتی سعی کرده اند که با رویکردهای کلان و نظری به تبیین وجوه و عوامل موثر بر پیدایش شهر و مولفه های آن در ایران بپردازند؛ که از این میان می توان به نظریه شیوه تولید آسیایی، دیدگاه وبر در خصوص ماهیت شهرهای شرقی، نظریه سرمایه داری بهره بری، نظریه از شار تا شهر، نظریه آبادی و نظریه دولت و شهرنشینی اشاره نمود. این مقاله با تحلیل نظریات حاکم در عرصه فکری شهر و شهرسازی در ایران، به دنبال پاسخ به این سوال است که چه عوامل و مولفه های مشترکی را می توان در میان نظریه های مختلف به عنوان مهمترین عوامل موثر بر پیدایش و شناخت شهر در ایران محسوب نمود. بدین ترتیب این تحقیق اساسا بر مبنای مطالعات نظری استوار بوده و از روش اسنادی برای دستیابی به اهداف خود بهره می برد. نتایج حاصل از تحلیل نظریات مذکور نشان می دهد همه نظریات مورد بحث گرچه به نوعی پویایی نظام شهری در ایران از بعد تاریخی را توضیح می دهند ولی عوامل موثر بر برتری یک سکونتگاه به دیگر سکونتگاه ها برای شناخته شدن به عنوان شهر را تبیین نمی کنند. این پژوهش نشان می دهد شهر در ایران از نظر تاریخی اساسا در پیوند با دو عملکرد حاکمیتی و تجاری تعریف می شود و دخالت این دو عامل در شناخت سکونتگاه ها به عنوان شهر، بیشترین نمود را داشته است.
واکاوی همدید بی هنجاری های رطوبت ویژه پاییز های مرطوب در شمال غرب ایران
حوزههای تخصصی:
بارش یکی از عناصر اقلیمی است که با افزایش یا کاهش بر کلیه عوامل جوی-اقلیمی و زیست محیطی اثر دارد. به منظور تحلیل و بررسی آماری-همدیدی وقوع پاییز های مرطوب در شمال غرب ایران ، آمار بارش ماهانه فصل پاییز 15 ایستگاه سینوپتیک طی دوره آماری 2016- 1987 از سازمان هواشناسی دریافت گردید. جهت شناسایی و تفکیک فصول پاییز مرطوب، از شاخص بارش استاندارد استفاده گردید، سپس داده های فصلی تراز 500 و 700 هکتوپاسکال به مختصات10 تا 75 درجه طول شرقی و20 تا 70 درجه عرض شمالی در دوره های مرطوب از مجموع داده های بازسازی شده سایت NCEP/NCARدریافت و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد فراوانی وقوع وضعیت نرمال و ترسالی در شدت های ملایم و متوسط، در منطقه بیشتر رخ می دهد. همچنین ناهنجاری های منفی ناشی از کاهش ارتفاع در تراز 500 هکتوپاسکال بر روی منطقه و ناهنجاری های شدید مثبت بر روی مرکز تا شمال اروپا مهم ترین عامل وقوع پاییز مرطوب در منطقه می باشد. همچنیین در تراز 700 هکتوپاسکال بی هنجاری های مثبت حاکی از فعالیت کم فشار سودانی و مدیترانه ای در سطح زمین نسبت به بلندمدت در منابع تامین رطوبت ملاحظه می گردد. با توجه به هدف پژوهش که تغییر منبع رطوبت ذکر شده مشخص گردید دریای مدیترانه و دریای سرخ نقش تعیین کننده ای در ترسالی منطقه دارند.
شبکه های اجتماعی مجازی شمشیر دو لبه (انتشار اطلاعات جعلی)
حوزههای تخصصی:
سرعت رشد و پیشرفت فناوری های اطلاعات و ارتباطات موجب شده عصر کنونی را عصر دیجیتال بنامند و شبکه های اجتماعی مجازی جز جدایی ناپذیر زندگی بشر و یکی از ارکان توسعه تلقی شوند. رشد محبوبیت این شبکه ها و افزایش چشمگیر کاربران این شبکه ها کاربرد آنها در کلیه عرصه ها را روز به روز توسعه می بخشد و قابلیت و کاربرد آنها روز به روز در حال توسعه است. این شبکه ها ابزاری برای برقراری ارتباط فارغ از مرزهای فیزیکی و جغرافیایی و کسب اطلاعات در کلیه حیطه های زندگی بشر و محیط پیرامونش از اطلاعات هواشناسی تا قیمت بازار و دسترسی به انواع منابع آموزشی گرفته تا جزیی ترین اطلاعات تخصصی و فنی مورد نیاز هستند. علیرغم مزایای بی-شمار این شبکه ها که در تحقیقات مختلف تایید و گزارش شده و برخی از محققان توجه به ابعاد منفی این شبکه ها را نیز مورد تأکید قرار داده اند، خطر و ریسک انتشار اطلاعات جعلی در این شبکه ها به عنوان یکی از بزرگترین چالش-های اجتماعی قرن گزارش شده و بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2016 و تایید نقش اخبار جعلی در نتایج نهایی انتخابات همچنین بعد از همه گیری بیماری کووید 19 و انتشار اطلاعات جعلی متنوع درباره این بیماری شیوه های درمان آن، زنگ خطر تهدید جهان با انتشار اطلاعات جعلی در شبکه ها به صدا درآمده و توجه محققان و برنامه ریزان متوجه راهکارهای مقابله با این تهدید شده است. این موضوع در این مقاله مروری با استناد به منابع اینترنتی و کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته و در پایان چند شیوه مقابله با آن تشریح شده است.
ارزیابی تاب آوری سکونتگاه های شهری در برابر سیلاب (مطالعه موردی: شهر پلدختر)
حوزههای تخصصی:
سیلاب ها به عنوان یکی از مخرب ترین مخاطرات محسوب می شوند که هرساله خسارات جانی و مالی زیادی را به بار می آورند، به همین دلیل توجه به تاب آوری مناطق مختلف در برابر این مخاطره حائز اهمیت است. یکی از مناطقی که در معرض مخاطره سیلاب قرار دارد، شهر پلدختر است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به ارزیابی وضعیت تاب آوری شهر پلدختر در برابر مخاطره سیلاب پرداخته شده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. داده های تحقیق شامل اطلاعات آماری، اطلاعات کتابخانه ای و اطلاعات بدست آمده از طریق پرسشنامه است. مهم ترین ابزار تحقیق SPSS بوده است که به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات از آن استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، شهر پلدختر و نمونه آماری تحقیق، 384 پرسشنامه مربوط به مناطق درگیر سیل است. پایایی تحقیق بر اساس آلفای کرونباخ 848/0 بدست آمده است که نشان دهنده درجه پایایی مطلوب و قابل قبول است. در این پژوهش به منظور ارزیابی وضعیت تاب آوری شهر پلدختر در برابر مخاطره سیلاب، از شاخص های اقتصادی، اجتماعی، برگشت پذیری و کالبدی استفاده شده است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل عاملی که روشی چند متغیره است، مناسب ترین راهکارها در بین متغیرهای مورد بررسی جهت افزایش تاب آوری شهر پلدختر ارزیابی شده است. بر اساس نتایج حاصله، به ترتیب متغیرهای همکاری و اقدام در پاکسازی معابر و فضاهای شهری با بار عاملی (878/0) و رضایت از مکان دسترسی و استفاده از محل های اسکان موقت بعد از وقوع سیل با بار عاملی (859/0)، مهم ترین عوامل مؤثر بر تاب آوری شهر پلدختر در برابر سیل می باشند.
تحلیل زمین لغزش های رخ داده در ارتباط با عوامل محیطی (مطالعه موردی: شهرستان سنندج)
حوزههای تخصصی:
از جمله مخاطرات محیطی که همواره با خسارات زیادی همراه است، زمین لغزش است. زمین لغزش مخاطره رایج مناطق کوهستانی محسوب که در مناطق غربی کشور ایران از جمله شهرستان سنندج پتانسیل وقوع بالایی دارد. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به تحلیل عوامل موثر در وقوع زمین لغزش های شهرستان سنندج پرداخته شده است. در این پژوهش به منظور دستیابی به اهداف مورد نظر از مدل رقومی ارتفاعی 30 متر، لایه زمین لغزش های رخ داده در منطقه (تهیه از سازمان مراتع و آبخیزداری استان کردستان)، نقشه 1:100000 زمین شناسی و نقشه 1:50000 توپوگرافی منطقه استفاده شده است. مهم ترین ابزار مورد استفاده در تحقیق ArcGIS بوده است و همچنین در این تحقیق از مدل تلفیقی منطق فازی و AHP نیز استفاده شده است. این تحقیق به صورت کلی در دو مرحله انجام شده که در مرحله اول تحلیل زمین لغزش های رخ داده در ارتباط با عوامل مختلف محیطی پرداخته شده و در مرحله دوم، مناطق مستعد وقوع زمین لغزش شناسایی شده است. بر اساس نتایج حاصله، بخش زیادی از زمین لغزش های رخ داده در جهات شیب شمالی (51 زمین لغزش)، طبقات شیب بین 40 تا 60 درصد (51 زمین لغزش)، طبقات ارتفاعی 1500 تا 2010 متر (112 زمین لغزش)، مناطق نزدیک به خطوط گسل، رودخانه و جاده، طبقه کنگلومر، ماسه سنگ و شیل (78 زمین لغزش) و همچنین طبقات مربوط به پوشش ترکیبی مراتع و کشاورزی و مراتع فقیر (به ترتیب 64 و 36 زمین لغزش) رخ داده است. همچنین، نتایج تحقیق بیانگر این است که مناطق جنوبی، جنوب غربی و جنوب شرقی شهرستان سنندج به دلیل ارتفاع و شیب زیاد، نوع لیتولوژی و کاربری و همچنین جهات شیب شمالی، پتانسیل بالایی جهت وقوع زمین-لغزش دارد.
روابط چین و افغانستان و تاثیر ذخایر لیتیم بر آن
حوزههای تخصصی:
در سال های اخیر، روابط بین چین و افغانستان به دلیل تعاملات ژئوپلیتیکی و اقتصادی، رشد چشم گیری را تجربه کرده است. چین به عنوان یکی از قدرت های اقتصادی برتر جهان، به دنبال بهره برداری از منابع طبیعی و معدنی غنی افغانستان، به ویژه لیتیم، می باشد. لیتیم که نقش کلیدی در تولید باتری های قابل شارژ برای دستگاه های الکترونیکی و ماشین های برقی دارد و یک منبع استراتژیک حیاتی برای چین محسوب می شود. در این پژوهش، به بررسی تأثیر ذخایر لیتیم افغانستان بر تقویت و توسعه روابط اقتصادی و امنیتی بین دو کشور پرداخته شده است .نتایج این پژوهش نشان می دهد که همکاری های اقتصادی بین چین و افغانستان در زمینه استخراج و بهره برداری از ذخایر لیتیم می تواند منافع مشترک فراوانی را برای هر دو کشور به همراه داشته باشد. این همکاری ها نه تنها می تواند منجر به تقویت روابط دوجانبه شود، بلکه می تواند به افغانستان کمک کند تا به یک بازیگر مهم در بازار جهانی منابع استراتژیک تبدیل شود .پژوهش حاضر همچنین به تحلیل چالش های امنیتی و سیاسی موجود پرداخته و راهکارهایی برای فائق آمدن بر این موانع ارائه کرده است. این تحلیل می تواند به سیاست گذاران دو کشور در اتخاذ تصمیمات استراتژیک کمک کند و مسیر بهبود همکاری های دوجانبه را هموار سازد. کلمات کلیدی: چین، لیتیم،افغانستان، اقتصاد و روابط بین الملل
نقش آبیاری های نوین در مدیریت بهینه آب در زمان خشکسالی
حوزههای تخصصی:
خشکسالی به عنوان یکی از پدیده های محیطی شناخته شده است و در واقع بخش جدایی ناپذیری از تغییرات اقلیمی است که می تواند در هر منطقه ای حادث شود و تأثیرات عمده ای بر آن منطقه بگذارد. کشور ایران جزو مناطق خشک جهان قرار دارد و در سال های اخیر با توجه به کاهش بارندگی و تبخیر شدید با مشکل خشکسالی و کمبود شدید منابع آبی مواجه شده است. محدودیت منابع آبی در شرایط آب و هوائی ایران، مشکل اصلی در راه افزایش تولید محصولات کشاورزی می باشد. بنابراین استفاده بهینه از آب در این شرایط نقش اساسی دارد. روش های آبیاری نوین به لحاظ مطلوبیت در توزیع آب با بازده بالا یک راه حل مناسب جهت استفاده بهینه از منابع آب می باشد. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع این مقاله که به صورت مروری و با استفاده از منابع مکتوب و اینترنتی تدوین شده است، تلاش دارد ضمن بیان مفهوم خشکسالی، انواع خشکسالی، تأثیرات خشکسالی به فواید آبیاری های نوین بپردازد و در نهایت راه کارهایی را در این رابطه ارائه دهد.
الگوی مکان یابی و سکونت گزینی خانواده های زندانیان قبل و بعد از حبس (مورد مطالعه: زندان قزلحصار کرج)
حوزههای تخصصی:
اهداف و زمینه: پژوهش حاضر به الگوی مکان یابی و سکونت گزینی خانواده های زندانیان قبل و بعد از حبس؛ در مورد زندان های مجموعه قزلحصار و ندامتگاه کرج پرداخته است، تا میزان تبعیت خانواده های زندانیان حاضر در این زندان ها را در ارتباط با حوزه پیرامون زندان مورد بررسی و سنجش قرار دهد.روش شناسی: این تحقیق که از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، پیمایشی است، برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری شامل زندانیان موجود در زندان های منطقه قزلحصار شامل ندامتگاه قزلحصار و ندامتگاه مرکزی کرج می باشد که از این بین، زندانیانی را که خانواده آنها دارای سابقه سکونت در استان البرز بودند به عنوان نمونه آماری انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. جهت تحلیل داده ها از آزمون ویلکاکسون در قالب نرم افزار SPSS و از دستورات تحلیل فضایی در نرم افزار GIS استفاده شده است. یافته ها: خروجی آزمون ویلکاکسون نشان داد که از 259 خانواده مورد بررسی، سکونت گزینی 202 خانواده زندانیان در دوره پیش از زندان و بعد از زندان یکی بوده و تنها در 4 مورد شاهد تغیر محل سکونت بوده ایم.نتیجه گیری: در حالت کلی نتایج نشان می دهد که هیچ گونه شواهدی دال بر اثرپذیری محیط سکونتگاهی اطراف زندان از موقعیت مکانی زندان های قزلحصار صورت نگرفته است.
شناسایی عوامل مؤثر بر مدیریت عملکرد خدمات گردشگری ورزشی
حوزههای تخصصی:
هدف از تحقیق حاضر، شناسایی عوامل مؤثر بر نقش مدیریت عملکرد در زنجیره تأمین خدمات گردشگری ورزشی بود. روش تحقیق حاضر، کاربردی از نوع تحقیقات کیفی با روش تحلیل تماتیک است. جامعه آماری تحقیق شامل، اساتید مدیریت ورزشی، اساتید گردشگری و گردشگری ورزشی، مدیران آژانس های گردشگری، مدیران خبره وزارت ورزش و جوانان و پژوهشگران دکتری مدیریت ورزشی و گردشگری بودند و نمونه آماری از بین اعضای جامعه با بهره گیری از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. ابزار تحقیق مصاحبه نیمه ساختار یافته با 20 نفر از متخصصان تحقیق که تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت، روایی تحقیق توسط متخصصان مربوطه مورد تأیید قرار گرفت و پایایی تحقیق با استفاده از روش توافق درون موضوعی 83 درصد به دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد؛ عوامل مؤثر بر مدیریت عملکرد خدمات گردشگری ورزشی در قالب 58 تا نکات کلیدی، 12 تا کد اولیه، 5 تا مفهوم و 2 تا مقوله متمرکز تبدیل شدند؛ بر این اساس، توانمندی عملکرد و چابکی عملکرد به عنوان دو عامل کلیدی در بهبود عملکرد خدمات گردشگری ورزشی، تأثیر بسزایی در افزایش کیفیت خدمات و رضایت گردشگران دارند و باعث بهبود کارایی، پاسخگویی سریع به تغییرات و نیازهای بازار، ارائه خدمات به موقع و با کیفیت می شوند، این امر موجب تقویت رقابت پذیری سازمان های گردشگری ورزشی و ایجاد تجربه ای مثبت برای گردشگران ورزشی خواهد گردید.
توسعه کشاورزی سبز: راهبردی برای پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در مناطق روستایی
حوزههای تخصصی:
توسعه کشاورزی سبز به عنوان راهبردی حیاتی برای دستیابی به پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در مناطق روستایی مطرح است. این رویکرد، شیوه های سنتی کشاورزی را با تکنیک های مدرن ادغام کرده و بر اصولی همچون مدیریت پایدار منابع، کشاورزی ارگانیک، تنوع زیستی و مسئولیت اجتماعی تأکید دارد. کشاورزی سبز نه تنها بهره وری اقتصادی را افزایش می دهد، بلکه مزایای زیست محیطی قابل توجهی مانند کاهش آلودگی، حفاظت از تنوع زیستی و ارتقای سلامت خاک و آب را فراهم می کند. با این حال، گذار به این شیوه با چالش هایی همچون موانع اقتصادی، زیست محیطی، فناوری و آموزشی روبرو است .مطالعات موردی نشان داده اند که کشاورزی سبز در مناطق مختلف جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه با نتایج مثبت از نظر تنوع زیستی، پایداری و افزایش درآمد همراه بوده است. به منظور غلبه بر چالش ها، پیشنهادهایی مانند ادغام فناوری های نوین، سیاست گذاری های حمایتی، اصلاح ساختارهای آموزشی و ارتقای مشارکت جامعه ارائه شده است. نتیجه گیری این است که تحقق کشاورزی سبز نیازمند همکاری گسترده بین ذینفعان مختلف، سرمایه گذاری در زیرساخت های سبز و ترویج نوآوری های پایدار است. کشاورزی سبز، چشم اندازی از امنیت غذایی و پایداری اقتصادی در کنار حفظ اکوسیستم ها ارائه می دهد که برای نسل های آینده نیز ضروری خواهد بود.
امنیت و حکمروایی آب در مناطق شهری
حوزههای تخصصی:
با توجه به اینکه امروزه بحران آب تا حد زیادی یک بحران حاکمیتی است، بهبود حکمروایی آب به رفع چالش های فعلی و آینده آب کمک می کند. حکمروایی آب به عنوان مجموعه ای از قوانین، رویه ها و فرآیندهای سیاسی، نهادی و اداری تعریف می شود که از طریق آنها تصمیمات اتخاذ و اجرا می شود، ذی نفعان می توانند منافع خود را بیان کنند و نگرانی های خود را مطرح کرده و تصمیم گیرندگان در قبال مدیریت آب پاسخگو باشند. اصول حکمروایی آب پیشنهاد شده توسط سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) به ایجاد سیاست های عمومی ملموس با جهت گیری اثربخشی، کارایی، قابلیت اطمینان و مشارکت کمک می کند. هدف از این تحقیق استفاده از چارچوب شاخص حکمروایی آب (OECD) و شناسایی شکاف ها و چالش ها برای حکمروایی آب است. این چارچوب به عنوان یک ابزار تشخیصی برای ارزیابی استفاده شد. روش پژوهش، توصیفی – تحلیلی است و به منظور گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و از گزارش های بین المللی، مقالات و پایگاه های اینترنتی استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که به طور کلی، یک چارچوب قانونی قوی و همچنین نهادهای اجرایی در زمینه مدیریت آب وجود دارد و ارتباط خوبی بین آنها برقرار است. با این حال، چالش های اصلی شناسایی شده بیشتر در ابزارها می باشد، به دلیل اینکه به طور کامل اجرا نمی شوند و یا به کل اجرا نمی شوند.
شناسایی خدمات اکوسیستم در کشاورزی شهری
حوزههای تخصصی:
امروزه راه حل های طبیعت محور برای مدیریت و برنامه ریزی شهری و پاسخ به مسائل شهر بسیار مورد توجه است. ارزیابی خدمات اکوسیستمی در شهر مسیری را مشخص می کند تا بتوان ارتباط انسان و محیط را براساس منافع، مزایا و آسیب های احتمالی مدیریت کرد. کشاورزی شهری رویکردی است که در سالهای اخیر برای فضای سبز شهری ارائه شده اما بررسی همه جانبه خدمات اکوسیستمی در کشاورزی شهری مسئله مهمی است که به آن پرداخته نشده است. به همین دلیل این پژوهش تاثیرگذاری کشاورزی شهری بر خدمات اکوسیستمی فضای سبز شهری را مورد تحلیل قرار می دهد. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است که با روش پژوهش مرور سیستماتیک و تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. در این پژوهش ابتدا مبانی خدمات اکوسیستمی و کشاورزی شهری مطالعه می شود سپس با بررسی پژوهش ها، تاثیر فضای سبز مثمر در ایجاد خدمات اکوسیستمی شناسایی می گردد. نتایج این پژوهش حاکی از این مهم است که خدمات فرهنگی اکوسیستمی مهمترین مزیتی است که از طریق کشاوزی شهری ایجاد می شود. و این درحالی است که در مورد بعضی از خدمات تنطیمی اکوسیستم، کشاورزی شهری آسیب زا و هزینه بر است. بنابراین برای ایجاد و یا گسترش کشاورزی شهری باید با نگرشی کل نگر تصمیم گیری کرد تا خدمات اکوسیستمی تبدیل به آسیب های اکوسیستمی نشود.
امکان سنجی طرح دهکده گردشگری با رویکرد اکوتوریسم پایدار در شهرستان فریدونشهر
حوزههای تخصصی:
زندگی شهری و صنعتی عصر حاضر و توسعه سیستم حمل ونقل، سبب افزایش چشمگیر اکوتوریست ها در مناطق طبیعی شده است. شهرستان فریدونشهر علی رغم بازدید گسترده طبیعت گردان، فاقد تمهیدات مطلوب اقامتی و رفاهی مورد نیاز گردشگران است. از آنجایی که این تمهیدات به صورت مدرن و مجتمع اغلب در دهکده های گردشگری ارائه می شود و موقعیت آنها نیازمند استقرار در مکان هایی است که بیشترین کارایی را دارند، لذا دراین پژوهش سعی شده است تا مطلوبترین مکان ایجاد دهکده گردشگری در پهنه شهرستان فریدونشهر ارزیابی محیطی شود. ازاین رو، از طریق تلفیق 9 لایه اطلاعاتی از داده های مکانی اعم از مراکز جمعیتی، شیب زمین، توپوگرافی، طبقات ارتفاعی، تیپ اراضی، شبکه آبراهه ها، حریم رودخانه ها، راه های دسترسی و حریم گسل ها، مکان های مناسب ایجاد دهکده گردشگری پایش گردید. دراین راستا ابتدا کلیه لایه های رقومی که در مکانیابی پهنه های بهینه ایجاد دهکده گردشگری مؤثر بودند تهیه، و به هر کدام از این آنها بر اساس میزان اهمیت وزن داده شد. برای وزن دهی لایه های اطلاعاتی از روش مقایسه زوجی استفاده شد تا در نهایت وزن نرمال شده آنها به دست آید، بعد از وزن دهی، برای تجمیع کلیه لایه های رقومی، اقدام به تبدیل لایه های وکتوری به رستری و سپس با یکدیگر تلفیق شدند. نتایج نشان داد که با توجه به پهنه بندی و شناخت مکان های مستعد ایجاد دهکده گردشگری، بیش از 11 درصد وسعت شهرستان دارای قابلیت ارضی مناسب هستند و اغلب به صورت پهنه های پراکنده در شرق، شمال و شمال غرب قرار گرفته اند که با توجه به مجاورت با مرکز شهر می تواند بستری برای توسعه گردشگری و بهره گیری بهینه گردشگران از محیط بکر طبیعی گردد. در این خصوص ایجاد دهکده ی گردشگری در این محدوده ها، می تواند سبب توسعه گردشگری طبیعت محور در شهرستان فردونشهر و کسب دستاوردهای اقتصادی و محیط زیست پایدار برای مردم محلی شود.
بررسی معیارهای مختلف جهت تعیین پهنه های مستعد دفن پسماند با مدل های AHP و AHP Fuzzy با عملگرهای Sum و Gama در شهرستان اوز، استان فارس
حوزههای تخصصی:
در سال های اخیر افزایش سریع جمعیت، توسعه اقتصادی و فنی همراه با تغییر الگوی مصرف، منجر به تولید حجم عظیمی از زباله در مناطق شهری و روستایی و به تبع این امر، باعث ایجاد بحران جدی در جوامع بشری شده است. بنابراین، محل دفن زباله های بهداشتی باید جنبه های مختلف زیست محیطی، اجتماعی، فنی و اقتصادی را در نظر بگیرد تا اثرات بالقوه ذکر شده را به حداقل برساند. براین اساس در سطح دنیا تکنیک های مختلفی جهت مکان یابی دفن پسماند گسترش پیدا کرده است، بنابراین در پژوهش حاضر با توجه به تکنیک ها و روش های مورد استفاده در پژوهش های پیشین و با توجه به ماهیت پدیده های طبیعی در مکان یابی دفن زباله سعی بر این است که مکان های مناسب جهت دفن پسماند در شهرستان اوز در جنوب استان فارس با مقایسه روش های AHP و AHP Fuzzy با استفاده از 14 معیار شیب زمین، ارتفاع، زمین شناسی، خاک شناسی،کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، فاصله از مراکز جمعیتی، فاصله از معدن، فاصله از آثار باستانی، سطح آب زیرزمینی، سرعت و جهت باد مشخص شوند. نتایج تحقیق نشان داد که از بین سه مدل AHP، AHP Fuzzy با عملگر جمعی و AHP Fuzzy با عملگر گاما، بهترین روش AHP Fuzzy با عملگر جمعی می باشد. بر اساس این مدل، اراضی کاملاً نامناسب بیشتر در قسمت شمال، شمال غرب و جنوب شرق قابل مشاهده هستند و به تبع آن اراضی نامناسب نیز در اطراف کلاس اول (کاملاً نامناسب) پراکنده شده اند.
بررسی و تحلیل عوامل اثرگذار بر میزان تمایل شهروندان به استفاده از پل های عابر پیاده شهر اهواز
حوزههای تخصصی:
عابران پیاده جزو آسیب پذیرترین گروه ها در بحث حوادث ترافیکی بوده و از مباحث مهم در ایمنی عابران، استفاده از پل های عابر پیاده در سطح شهر می باشد. توجه به پل های هوایی در جهان به دوران تولید انبوه خودرو و حضور گسترده این وسیله نقلیه در سطح شهرها بوده و به دهه ابتدایی قرن بیستم برمی گردد که مسئولان شهری را به چاره جویی و جداسازی مسیرهای عابران پیاده از خودروها وادار کرد. این پژوهش با هدف بررسی و تحلیل عوامل اثرگذار بر میزان تمایل شهروندان به استفاده از پل های عابر پیاده شهر اهواز انجام گرفت.این پژوهش بنا به ماهیت موضوع و اهدافی که برای آن پیش بینی شده، از نوع توصیفی- تحلیلی و در زمره تحقیقات نظری- کاربردی است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها ابتدا از طریق نرم افزار SPSS شاخص های مورد نظر در فرضیه های پژوهش مورد تحلیل قرار گرفت. جهت آزمون فرضیه از آزمون T استفاده شده است. فرضیه اول با 13 گویه و میانگین کل شاخص 4،54 و فرضیه دوم با 12 گویه و میانگین شاخص 4.67 به آزمون گذاشته و تایید شدند. نتایج این پژوهش نشان داد، پل های عابر پیاده با معیارها و اصول طراحی ایمنی مناسب نبوده و ضروری است با استفاده از الگوهای موفق در این زمینه و همچنین استفاده از گروه های طراحی و مهندسی به طراحی و خلق نمونه هایی از پل های عابر پیاده دست زد که با اصول و معیارهای امنیت و ایمنی مناسب تر بوده و بر ارزش و غنای آنها بیفزاید.
ارزیابی میزان موفقیت مشارکت اجتماعی در شهرهای جدید با استفاده از مدل AHP و GIS (مطالعه موردی؛ شهر جدید رامشار)
حوزههای تخصصی:
امروزه نقش شهروندان در مشارکت امور شهری بر کسی پوشیده نیست، شهروندان به عنوان کسانی که در شهر زندگی می کنند حق مشارکت در امور شهر را دارند؛ تا شهری پویا و پایدار داشته باشند؛ زیرا مردم بهتر از هر مدیر و کارشناسی از مشکلات شهر و محله خود باخبر هستند و می توانند نقش مهمی در ایجاد و توسعه یک شهر پایدار داشته باشند. در این مقاله سعی داریم به میزان موفقیت شهر جدید رامشار از مشارکت اجتماعی با استفاده از روش AHP و GISبپردازیم. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و ازنظر نوع، توصیفی تحلیلی می باشد. داده های این تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه به دست آمده است که نحوه پاسخگویی به سؤالات به صورت مستقیم و رودررو بوده است. جامعه آماری 3245 نفر جمعیت شهر رامشار بوده که بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه 344 بدست آمد است. از داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS میانگین گرفته شد سپس با مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) محاسبات آماری معیارها و زیر معیارها و در آخر وزن نهایی گزینه ها برای تصمیم گیری بهتر به دست آمد. درنهایت توزیع فضایی مشارکت اجتماعی در سطح نواحی با استفاده از نرم افزار GIS 10 بر روی نقشه نشان داده شد. از تحلیل داده ها این نتیجه حاصل شد که در شهر رامشار، ناحیه دو از میزان مشارکت اجتماعی بالاتری برخوردار است و این امر گویای توجه بیشتر به نظر مردم در فرآیند امور اجتماعی و اداری خود در سطح جامعه می باشد و در کل این واقعیت را بیان می دارد که مشارکت اجتماعی می تواند در پیشبرد اهداف طرح های توسعه شهری و رضایتمندی شهروندان از محیط زندگی خود مؤثر باشد.
تجزیه و تحلیل خطر فرسایش خاک و ارتباط آن با عوامل محیطی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز ویرمونی، استان گیلان)
حوزههای تخصصی:
یکی از مرسوم ترین انواع تخریب خاک که اثرات مخرب بر محیط زیست و زندگی انسان دارد پدیده فرسایش خاک است. شدت فرسایش خاک معمولا با استفاده از مدل های مختلف تخمین زده می شود. بنابراین هدف از این پژوهش، تجزیه و تحلیل شدت خطر فرسایش خاک و ارتباط آن با عوامل محیطی در حوضه آبخیز ویرمونی در استان گیلان است. برای دست یافتن به هدف تحقیق از مدل تجربی فرسایش خاک اصلاح شده جهانی که شامل عامل های فرسایندگی باران، فرسایش پذیری خاک، توپوگرافی، پوشش گیاهی و عملیات حفاظتی خاک است استفاده شد. بدین منظور به ترتیب با استفاده از داده های باران سنجی اخذ شده از سازمان هواشناسی کشور، لایه بافت خاک 1:250000 ایران، مدل رقومی ارتفاع 30 متر استر و هم چنین تصویر ماهوراه ای لندست 8 OLI در محیط سامانه اطلاعات مکانی تهیه شده اند و پس از روی هم گذاری لایه ها، مقدار فرسایش سالانه خاک در سطح حوضه برآورد شد. در گام بعد شاخص های عوامل محیطی که در رخداد فرسایش خاک موثر هستند شامل شاخص رطوبت توپوگرافی، توان آبراهه، انحناء دامنه، انحناء مقطع، انحناء سطح و شاخص تفاضل پوشش گیاهی عادی شده در محیط سامانه اطلاعات مکانی ایجاد و نقشه های پهنه بندی تهیه شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که متوسط نرخ فرسایش سالانه خاک برای کل حوضه در دامنه بین 0 تا 1/80 تن در هکتار در سال برآورد شد همچنین در بین عوامل موثر مدل مورد مطالعه با فرسایش خاک عامل توپوگرافی بیش ترین هم بستگی (91/0) را نسبت به سایر عوامل را برخوردار بود. در بررسی دیگر ارتباط بین عوامل محیطی با میزان هدررفت سالانه خاک انجام شد که نتایج نشان داد شاخص تفاضل پوشش گیاهی عادی شده با ضریب تعیین 62/0 نسبت به سایر شاخص های مورد مطالعه دارای هم بستگی بیش تری است. هم چنین شاخص توان آبراهه با مقدار 11/0 کم ترین هم بستگی را دارا می باشند. این پژوهش امکان ادغام عوامل محیطی موثر بر فرسایش خاک را تائید می نماید.
سنجش عوامل موثر بر مناسب سازی پارک های شهری با رویکرد بهبود سلامت روان شهروندان در دوران پساکرونا
حوزههای تخصصی:
مناظر و فضاهای سبز شهری به ویژه پارک های شهری از مهم ترین فضاهای شهری محسوب می گردند که بسیاری از شهروندان تمایل دارند بخشی از اوقات فراغت خود را در این اماکن سپری نمایند. بر همین اساس هدف از تحقیق حاضر سنجش عوامل موثر بر مناسب سازی پارک های شهری با رویکرد بهبود سلامت روان شهروندان در دوران پساکرونا می باشد. برای جمع آوری داده ها از منابع کتابخانه ای و مصاحبه در دو مرحله بهره گرفته شد. در مصاحبه اول از متخصصین معرفی بازیگران اصلی و اهداف مهم مرتبط با هدف تحقیق درخواست گردید و در مرحله بعدی پس از تشکیل ماتریس بازیگر-بازیگر و ماتریس بازیگر-هدف آن ها را در اختیار متخصصین قرار داده و درخواست شد طبق راهنما ماتریس های مذکور را تکمیل نمایند. در مرحله تجزیه و تحلیل ماتریس های تکمیل شده وارد نرم افزار مکتور گردید و سپس آزمون های مورد نیاز بر روی آن ها اعمال شد. نتایج نشان داد که شوراهای اسلامی بازیگر غالب در بین سایر بازیگران بوده و بیشترین تاثیرگذاری را بر بازیگران اعمال می نماید و در عین حال شوراهای اسلامی شهر بالاترین رقابت پذیری را بین بازیگران دارا می باشند. در ارتباط با اهداف تحقیق نیز استفاده از رنگ های شاد و افزایش سبزینگی پارک های شهری دارای بیشترین امتیاز مثبت در بخش میزان موافقت و مخالفت بازیگران نسبت به اهداف بوده اند. به طور کلی می توان بیان نمود که شوراهای اسلامی شهر و شهرداری ها مهم ترین نقش را در فراهم سازی روند تحقق اهداف در راستای مناسب سازی پارک های شهری به جهت بهبود سلامت روان شهروندان در دوران پساکرونا بر عهده دارند و مهندسان فضای سبز، طراحان شهری، معماران منظر و برنامه ریزان شهری اثر پذیری بالایی را از تصمیمات دو نهاد ذکر شده در راستای تحقق اهداف تحقیق نشان می دهند.
پیامدها و تاثیرات استفاده از هوش مصنوعی در قراردادهای تجاری (از منظر گردشگری، حقوقی و بازرگانی)
حوزههای تخصصی:
در سال های اخیر آگاهی از توانایی هوش مصنوعی در ایجاد انقلاب در رویکردهای سنتی برای حفاظت از محیط زیست، برابری اجتماعی و توسعه اقتصادی وجود داشته است. هوش مصنوعی پتانسیل ایجاد انقلابی در نحوه مذاکره، تنظیم و اجرای قراردادها را دارد، امروزه قرارداد هوشمند دیجیتال به طور مؤثر جایگزین اشکال سنتی قراردادهای کاغذی می شود؛ بنابراین می توان پیامدها و تأثیرات مثبت و منفی برای آن متصور شد و از طرفی دیگر قواعد و قوانین حقوقی را نیز دستخوش تغییرات فراوانی کرده است؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر شناسایی پیامدها و تأثیرات مثبت و منفی استفاده از هوش مصنوعی در قراردادهای تجاری از دیدگاه بازرگانی و گردشگری و از سوی دیگر بررسی پیامدهای حقوقی آن است. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی، بر اساس ماهیت داده ها، کیفی و بر اساس روش های جمع آوری داده ها، اسنادی از نوع مطالعات ثانویه است که به روش فراترکیب هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو (2007) از طریق مرور نظام مند ادبیات و سوابق اسنادی و کدگذاری باز، محوری و گزینشی با استفاده از نرم افزار maxqda2020 صورت گرفت. با بررسی اسناد به وسیله ی کدگذاری باز، درنهایت 45 شاخص شناسایی شد که با استفاده از مقوله بندی یا کدگذاری محوری، کدهای مرتبط و همگن ازلحاظ مفهومی، باهم دیگر ادغام شدند و مقوله های جدیدی شکل گرفت و درنتیجه 31 کد در مضامین پیامدهای مثبت و پیامدهای منفی از دیدگاه بازرگانی، پیامدهای گردشگری و همچنین پیامدهای حقوقی دسته بندی شدند. پیامدهای استفاده از فناوری هوش مصنوعی در قراردادهای تجاری با جنبه گردشگری شامل 7 شاخص می باشد. پیامدهای مثبت استفاده از هوش مصنوعی در قراردادهای تجاری با جنبه بازرگانی را می توان در 14 شاخص دسته بندی کرد و پیامدهای منفی آن نیز شامل 4 شاخص می شود و از طرفی دیگر 4 مورد پیامد حقوقی نیز برای این پدیده شناسایی شده است.
رابطه علی اعتیاد به اینترنت و کیفیت زندگی با میانجی گری انگیزه مشارکت ورزشی معلمان
حوزههای تخصصی:
هدف از این پژوهش، بررسی رابطه اعتیاد به اینترنت با کیفیت زندگی به میانجی گری انگیزه مشارکت ورزشی در معلمان شهر العماره بود. تحقیق حاضر، از نوع کاربردی و بر حسب نحوه گرد آوری داده ها یک پژوهش همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری شامل کلیه معلمان مقطع ابتدایی شهر العماره به تعداد 5769 نفر بود. با توجه به جدول کرجسی و مورگان، نمونه ای با حجم 381 نفر و با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انتخاب گردید. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (1989)، اعتیاد به اینترنت یانگ (1998) و پرسشنامه بین المللی هونگ یونگ لین (2010) به ترتیب با 26، 20 و 18 گویه استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه توسط 7 تن از متخصصان مدیریت ورزشی مورد بررسی قرار گرفت. مقدار پایایی بر اساس ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه ها بالای 7/0 بدست آمد. در بخش آمار استنباطی، برای تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS نسخه 27 استفاده گردید. همچنین از طریق "الگویابی معادلات ساختاری" (SEM) با استفاده از نرم افزار AMOS برای ارزیابی مدل فرضی استفاده شد. یافته ها نشان داد اعتیاد به اینترنت با انگیزه مشارکت ورزشی و کیفیت زندگی معلمان رابطه مستقیم و معکوس دارد. بنابراین با توجه به نقش انگیزه مشارکت ورزشی در افزایش سطح کیفیت زندگی و کاهش اعتیاد و سپری کردن وقت افراد در فضای مجازی، سازمان آموزش و پرورش به این مهم توجه ویژه نماید و در راستای ایجاد فعالیت های ورزشی منظم و هفتگی می تواند با تشویق معلمان به ایجاد تیم های ورزشی گروهی و برگزاری مسابقات بین تیم ها، در تحقق این هدف کوشش نماید.
مزایای اجتماعی نامزدی در کارزار انتخاباتی نورآباد فارس
حوزههای تخصصی:
دموکراسی و انتخابات، مکانیزم اجرای اراده ملت به حکومت برای اداره سرزمین است. انسانِ سیاسی به مثابه نامزد انتخاباتی از اجزاء و مولفه های مهم و زمینه ساز فرایند انتخابات به شمار می رود، به نحوی که بدون بازیگر سیاسی، رأی دهنده نمی تواند کُنشی / انتخابی داشته باشد. کارزار انتخاباتی، راهبردی ترین دریچه ورود نخبگان به سیاست های خرد و کلان کشور است، ازاین روست که نامزدهای انتخاباتی به ویژه نمایندگان ادوار مجلس، فرصت را مغتنم شمرده و با اعلام داوطلبی مجدد دراین عرصه به دنبال حفظ جایگاه سیاسی و کسب قدرت سیاسی هستند. استان فارس متشکل از فضاهای جغرافیایی گوناگون و متنوعی است که حوزه انتخابیه ممسنی و رستم با مرکزیت نورآباد فارس ازجمله آنهاست که کمتر نماینده ای از حضور در دور بعدی انتخابات، اعلام انصراف کرده است. بنابراین این پرسش مطرح است که دلایل حضور متعدد نامزدها و نمایندگان در پیکار انتخابات چیست؟ یا مهمترین مزایای اجتماعیِ نامزدی در کارزار انتخاباتی نورآباد فارس کدامند؟ روش تحقیق ماهیتی کیفی تحلیلی دارد، به نحوی که گردآوری اطلاعات متکی بر آنچه که در بستر دوازده دوره انتخابات مشاهده شده و آنچه که تجزیه و تحلیل استدلالی است، پی ریخته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد شناسه های سه گانه «شهرت»، «قدرت» و «ثروت»، مهمترین «مزایای اجتماعی» اعلام نامزدی در پیکارهای انتخاباتی به ویژه ازسوی نمایندگان ادوار نورآباد فارس هستند. سوای از اینها نمایش میزان «کارآمدی» و «خدمت» نیز از دیگر شناسه های تقویت کننده این مسئله به شمار می روند.
بررسی تأثیر حس تعلق مکانی بر توسعه پایدار روستایی (نمونه موردی؛ روستاهای شهرستان لالی)
حوزههای تخصصی:
یکی از عوامل مهم و مؤثر در ارتقاء کیفیت محیط های انسانی، حس تعلق به مکان است. این حس، عامل مهم در شکل گیری پایه های ارتباطی استفاده کنندگان و محیط بوده و نهایتاً منجر به ایجاد محیط های باکیفیت خواهد شد. در جهان معاصر و به ویژه در کشور ما حس تعلق مکانی کم رنگ شده و حس تعلق مکانی به عنوان مشکل و مسئله ای تازه برای انسان مطرح شده است، لذا هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر حس تعلق مکانی بر توسعه پایدار روستایی (نمونه موردی؛ روستاهای شهرستان لالی) بود. روش پژوهش بر اساس هدف نظری –کاربردی و بر اساس ماهیت پژوهش کاربردی و ازنقطه نظر اجرا تحلیلی و پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را ساکنین روستاهای شهرستان لالی تشکیل می دهند. برای مشخص کردن تعداد نمونه به دلیل نامحدود بودن جامعه آماری از فرمول کوکران استفاده گردیده است. بر این اساس تعداد حجم نمونه 384 نفر تعیین گردیده است. نمونه گیری به روش نمونه گیری در دسترس صورت پذیرفته است. جهت آزمون فرضیه ها از رگرسیون خطی استفاده گردیده است. با توجه به نتایج اخذشده از رگرسیون خطی تمام فرضیه ها در سطح اطمینان 95% مورد تأیید قرارگرفته اند. نتایج پژوهش نشان می دهند که احساس تعلق مکانی و 3 مؤلفه آن تأثیرگذاری معناداری بر روی توسعه پایدار روستایی (در بعد اقتصادی فرهنگی، اقتصادی، ریست محیطی و کالبدی) داشته اند.