کوثر لویمی

توسعه پایدار روستایی پدیده ای پیچیده و تابعی از عوامل مختلف (اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و ...) در درون و بیرون جامعه روستایی است و هدف غایی آن پایداری و توسعه نظام روستا می باشد. ترویج کشاورزی به عنوان یک رویکرد جامع و پایدار، مهم ترین عامل ایجاد تغییر در جوامع روستایی است که می تواند در فرایند توسعه پایدار نقش مهم و مؤثری ایفا نماید. این مهم زمانی تحقق می یابد که محتوای برنامه های ترویج کشاورزی متناسب با ابعاد توسعه روستایی تدوین شده باشد. جهت پذیرش این برنامه ها در جوامع روستایی می بایست برنامه ها بر اساس اولویت بندی نیازهای واقعی جامعه در راستای ابعاد توسعه پایدار طرح ریزی شده باشند تا ترویج بتواند با ارتباط نزدیک با افراد جامعه روستایی عملکرد مثبتی داشته باشد بنابراین توجه به ترویج کشاورزی و سرمایه گذاری در آن می تواند بسیاری از موانع و معضلات کشاورزان را به عنوان متولیان توسعه جهت حرکت به سمت توسعه پایدار روستایی بر طرف نماید. توجه به چالش ها و اقدام به رفع آن ها دستیابی به توسعه پایدار روستایی است، زیرا اصلاحات در این زمینه نه تنها به بهبود وضعیت کشاورزی و افزایش بهره وری کمک می کند، بلکه می تواند به حفظ منابع، توسعه اجتماعی و اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی جوامع روستایی نیز بیانجامد. این مطالعه که به روش مروری تهیه شده، ضمن بیان مفهوم و ماهیت توسعه پایدار روستایی، اهداف آن و اصول مربوطه، به بررسی رسالت ترویج کشاورزی در توسعه پایدار روستایی و برخی چالش های ترویج کشاورزی برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی پرداخته است.

خشکسالی به عنوان یکی از پدیده های محیطی شناخته شده است و در واقع بخش جدایی ناپذیری از تغییرات اقلیمی است که می تواند در هر منطقه ای حادث شود و تأثیرات عمده ای بر آن منطقه بگذارد. کشور ایران جزو مناطق خشک جهان قرار دارد و در سال های اخیر با توجه به کاهش بارندگی و تبخیر شدید با مشکل خشکسالی و کمبود شدید منابع آبی مواجه شده است. محدودیت منابع آبی در شرایط آب و هوائی ایران، مشکل اصلی در راه افزایش تولید محصولات کشاورزی می باشد. بنابراین استفاده بهینه از آب در این شرایط نقش اساسی دارد. روش های آبیاری نوین به لحاظ مطلوبیت در توزیع آب با بازده بالا یک راه حل مناسب جهت استفاده بهینه از منابع آب می باشد. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع این مقاله که به صورت مروری و با استفاده از منابع مکتوب و اینترنتی تدوین شده است، تلاش دارد ضمن بیان مفهوم خشکسالی، انواع خشکسالی، تأثیرات خشکسالی به فواید آبیاری های نوین بپردازد و در نهایت راه کارهایی را در این رابطه ارائه دهد.

امروزه با افزایش جمعیت در روستا ها، کمبود منابع و درآمد ناکافی باعث بروز مشکلات و مسائلی در زمینه کشاورزی شده است . یکی از دلایل پیشرفت و ترقی جوامع امروزی انتشار و پذیرش نوآوری می باشد. زیرا با گذشت زمان نیاز های مردم روبه افزایش و یا تغییرات است، لذا راهکار های جدید ضرورت دارد تا بتوانند به واسطه آنها نیاز هایشان را برطرف کنند و این امر مقدمات پیشرفت و نقش برجسته ای در جامعه را فراهم می نماید. نوآوری یکی از شاخص های پیشرفت توسعه روستایی می باشد. پذیرش نوآوری ها و بهره گیری از آن ها در زندگی روزمره عامل توسعه کار، اشتغال زایی و افزایش درآمد و همچنین باعث ارتقا کیفیت زندگی و بهبود عملکرد در روستا ها می شود. از آن جا که ریسک پذیری در جوامع روستایی پایین است این امر پذیرش نوآوری را در این جوامع با محدودیت مواجه می کند، لذا باید نسبت به نوآوری هایی در روستا ها اقدام شود که با شرایط اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی این جوامع سازگار باشند. هدف این مقاله که به روش مروری و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی تهیه شده است، تلاش دارد ضمن بیان مفاهیم نوآوری و توسعه روستایی و تبیین ویژگی های نوآوری ، پذیرش آن و اثراتی که در فرایند توسعه روستایی می گذارد، بررسی و پیشنهاد هایی ارائه نماید.