ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۶۱ تا ۳۸۰ مورد از کل ۶٬۷۳۱ مورد.
۳۶۱.

غالیان دوره امام جواد (ع) و نوع برخورد آن حضرت با آن ها(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: غالیان غلو سیره اهل بیت (ع) امام جواد (ع) جریان های شیعی غالیان سنی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ سیاسی مسلمین
تعداد بازدید : ۱۴۸۵ تعداد دانلود : ۸۷۳
یکی از جریان های فکری که امامان شیعه(ع) همواره با آن مبارزه می کردند، جریان فکری غلو است. بررسی منابع مختلف رجالی، فرقه شناختی و تاریخی نشان می دهد این جریان فکری که از دوره های قبل از زندگی امام جواد(ع) آغاز شده بود، در دوره آن حضرت هم تداوم یافت و ایشان همانند دیگر امامان:، به مقابله با آن پرداخت. این مقاله پس از توضیح درباره مفهوم غلو و انواع آن، مهم ترین افراد غالی و نیز افکار غالیانه عصر امام جواد(ع) را برشمرده است، که برخی از اهل سنت با باورهای غالیانه درباره دو خلیفه نخست را هم دربرمی گیرد، و سپس با بیان اقدامات امام همچون اعلام بیزاری از آنان، نقد اندیشه های ناصواب آنان با استدلال به آیاتی از قرآن و احادیثی از پیامبر اکرم(ص)، روش برخورد امام(ع) با ایشان را تبیین کرده است.
۳۶۳.

بازخوانی شخصیت عبدالله ابن سلام و جایگاه وی در زمان حیات پیامبر و دوره خلفا بر اساس روایت ها و گزارش های تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حضرت علی (ع) خلفا ابن سلام مرجع دینی دانشمند یهودی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ سیاسی مسلمین
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه شخصیت ها
تعداد بازدید : ۲۲۱۴ تعداد دانلود : ۸۰۷
بازخوانی گزارش های تاریخی حاکی از آن است که ابن سلام در سال نخست هجری مسلمان شد؛ اما در غزوات و رویدادهای شاخص عصر پیامبر(ص)، نقش درخور توجهی ایفا نکرد. در حالی که پس از رحلت پیامبر(ص)، با نزدیکی به دستگاه حکومت، به عنصری مؤثر تبدیل شد. چنان که در دوران ممنوعیت گسترش حدیث، جواز نقل روایت یافت و آشکارا از عملکرد خلفا، به ویژه در شورش علیه عثمان، دفاع می کرد. در مقابل، خلفا و بنی امیه نیز با انگیزه جایگزینی مراجع دینی ساختگی به جای اهل بیت پیامبر(ص)، به ویژه حضرت علی(ع)، با ادعای نزول فقرات متعدد وحی در وصف ایمان ابن سلام و جعل روایات مدح بی نظیر در شأن او، برای ارتقای جایگاه دینی سیاسی او در جامعه تلاش کردند. هدف بنی امیه آن بود که از حمایت دینی وی، در راستای جلب افکار عمومی استفاده کنند و پایه های مشروعیت خویش را تحکیم بخشند. این سیاست باعث شد که تاکنون نیز، این امر بر بسیاری از محدثان و مفسران اهل سنت و تشیع مشتبه باشد و آنان ضمن نقل روایات وی، آیات بسیاری را در شأن او بپندارند.
۳۶۴.

جستاری در نقد حضور اعقاب حضرت عباس(ع) در شبه قاره هند(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اعقاب عباس بن علی (ع) زاد الأعوان خلاصة الأنساب میزان قطبی میزان هاشمی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان شبه قاره هند
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۱۳۵۳ تعداد دانلود : ۸۹۷
نسب شناسی را می توان شاخه ای از مطالعات شمرد که از نظر تاریخی، اجتماعی و حتی فقهی، دارای اهمیت بسیار، به ویژه برای شیعیان است. منابع نسب شناسی، آگاهی های اندکی در باره اعقاب عباس بن علی(ع) در اختیار ما می نهد. بر اساس مندرجات کتاب زاد الأعوان (تألیف یافته در سال 1315ق.) که تنها سند مورد استفاده منابع بعدی است، علویان عباسی تبارِ اواخر قرن پنجم هجری به هند آمدند و طایفه اعوان هند هم که اکنون علوی خوانده می شوند، بدیشان منسوب اند. این نوشتار، برای بررسی درستی این انتساب، منابع مورد استناد زاد الأعوان، یعنی سه کتاب: میزان هاشمی، میزان قطبی و خلاصة الأنساب را با مراجعه به منابع رجالی، انساب، تاریخ و حدیث، مورد واکاوی قرار داده است و به این نتیجه رسیده که دو کتاب نخست، وجود خارجی ندارد و کتاب سوم نیز به احتمال قوی همان خلاصة الأقوال مرحوم علامه حلی (م. 726ق.) است که مطالب آن برای اثبات این مدعا کافی نیست. همچنین، اثبات تاریخی شخصیتی به نام «عون قطب شاه» از نسل حضرت عباس(ع) و خلیفه عبدالقادر گیلانی، از مستندات ارائه شده برنمی آید.
۳۶۵.

تحول سنت ثار در تاریخ اجتماعی عصر جاهلیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دورکیم مجازات عربستان جاهلیت ثار ادب جاهلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲۴ تعداد دانلود : ۲۲۲۵
سنت ثار در نظام ارزشی قبیله در عصر جاهلی اگرچه از ارکان فرهنگی این جامعه بود اما کارکردهای نا مطلوب اجتماعی آن به مرور زمان ، وجدان بیدار جمعی از خردمندان یا شاعران آن عصر را جریحه دار کرد.شناخت چیستی و کارکرد این سنت در نظام قبیله مساله ایست که کمتر به آن پرداخته شده است. در همین راستا تلاش گردیده تا از نظریه اجتماعی دورکیم به عنوان یک کلید مفهومی جهت درک تداوم و تحول سنت ثار بهره گرفته شود.می توان گفت که واکنش خردمندان به تداوم این سنت ،به طور بلند مدت زمینه های روانی یک تحول تدریجی و بالقوه برای تغییر نگرش به آن در فرایند تکامل جامعه قبیله ای فراهم کرد.اقبال و توجه به حکمیت یعنی القای مجازات ترمیمی دیه به جای ثار(مجازات تنبیهی) یکی ازپیش زمینه های این تحول بود.
۳۶۶.

تأملّی در باب نقش «حکم رانی خوب» برای تحقق زندگی مطلوب در سیره امام علی علیه السلام(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: مردم حاکم زندگی مطلوب حکم رانی خوب امام علی ( ع)

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی حکومت وسیاست در روایات
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام فلسفه سیاسی
تعداد بازدید : ۱۰۸۰ تعداد دانلود : ۱۰۷۰
نیاز به دستگاه حکومتی و نظم اجتماعی در همة دوران های تاریخی سبب شده است که هیچ گاه جوامع، فاقد نهاد «حکومت» و دستگاه رهبری و مدیریت سیاسی نباشند. از سوی دیگر، یکی از عواملی که می تواند به استمرار حاکمیت سیاسی به خوبی کمک کند استقرار یک نظام حکم رانی مطلوب است. دین اسلام نیز در حوزة قدرت سیاسی و حکم رانی، اصول، چارچوب ها و خط مشی هایی را مطرح ساخته است که مدیران و نخبگان سیاسی باید بر اساس این اصول و چارچوب ها گام بردارند. هدف این مقاله بررسی نوع رهبری و حکم رانی حضرت علی علیه السلام به عنوان نمونه ای از الگوی کامل «حکم رانی خوب» است. برای رسیدن به این هدف، پس از ذکر شاخص های حکم رانی خوب، این اصول در سیرة حکومتی امام علی علیه السلام بررسی شده است. علت انتخاب الگوی حکومت حضرت علی علیه السلام از آن روست که علی رغم شرایط سیاسی دشوار و پریشانی که خلافت امام علی علیه السلام (35 40ق) با آن مواجه بود، ایشان مفهوم روشن و صریحی از «حکومت» ارائه داده و دربارة اصول حکم رانی خوب نکات ارزشمندی مطرح ساخته که برای هر حاکم و هر زمانی معتبر است. اگر با دقت به فرمان ها، بخش نامه های دولتی، خطبه ها و سفارش های آن حضرت به کارگزاران حکومتی بنگریم، درخواهیم یافت که هدف ایشان تنها تحقق یک حکومت نبوده، بلکه ایشان استقرار یک نظام سیاسی مطلوب در چارچوب اصول اسلام برای تحقق یک جامعة مطلوب را در نظر داشته است؛ زیرا حکومت مطلوب چارچوبی است که در آن «بهترین زندگی» شکل می گیرد.
۳۶۷.

بررسی سندی و دلایلی حدیث «ریان بن شبیب» پیرامون عزاداری

کلیدواژه‌ها: عزاداری امام حسین (ع) گریه بررسی صدوری بررسی دلالی ریان بن شبیب

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ کربلا
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی تاریخ و سیره پیامبران و امامان در روایات
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر زمانها و مکان های مقدس در احادیث
تعداد بازدید : ۵۳۳۷ تعداد دانلود : ۱۵۰۸
عزاداری و گریه بر خامس آل عبا ، در روایت های فریقین مورد تأکید و توصیه قرار گرفته و پیشوایان دینی این امر را یکی از بهترین عبادت های الهی به شمار آورده اند. یکی از مشهورترین احادیث سوگواری، روایت ریّان بن شبیب از امام رضا(ع) است که بیان گر سخنان آن حضرت، پیرامون عظمت ماه محرم، حادثه عاشورا و فضل و ثوابِ گریه و عزاداری برای امام حسین(ع) است. این جستار، ضمن بررسی سندی و دلایلی روایت یاد شده، نشان می دهد که این روایت از نظر سند در حدّ صحیح و از لحاظ محتوایی فاقد اشکال دلالتی است. نظریه صحیح در تحلیل روایات ثواب عزاداری، پذیرش این روایات به طور مطلق است و نظریه جعلی بودن این گونه روایات به جهت استبعاد از ثواب بسیار آن و همچنین نظریه برخی مبنی بر تخصیص این روایت، به موردی که شرایط سخت باشد، قابل دفاع نیست.
۳۶۸.

بررسی سندی زیارت عاشورا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سند زیارت عاشورا رجال مصباح المتهجد کامل الزیارات

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث نقد الحدیث
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث علوم حدیث کلیات سند در حدیث
تعداد بازدید : ۵۲۷۰ تعداد دانلود : ۳۲۶۱
زیارت عاشورا چهار طریق اصلی دارد که سه مورد از آن به امام محمدباقرR و دیگری به امام صادقR می رسد. دو طریق در کتاب مصباح المتجهد از شیخ طوسی و دو طریق دیگر در کتاب کامل الزیارات ابن قولویه نقل شده است. اگر کسی بتواند مبنای رجالی معروف در مورد راویان احادیث کتاب کامل الزیارات، یعنی وثاقت تمامی آن ها بپذیرد، بی نیاز از تفحص و بحث در مورد صحت این زیارت بوده و به آسانی، صدور آن از امام باقرR را می پذیرد. اما اگر کسی این مبنا را قبول نداشته یا مانند صاحب این نوشتار تنها مشایخ بلاواسطه را مشمول این قاعده بداند، باید در مورد آحاد روایان این زیارت به مطالعه و دقت علمی بپردازد. مبنای قدما در تصحیح روایت که وثوق به صدور را بیشتر اهمیت می دهد تا وثاقت راویان نیز هرچند امروزه به خاطر قلت شواهد و قرائن کارایی چندانی ندارد، اما درخصوص زیارت عاشورا به سبب شهرت کم نظیر و متن معرفتی و دقیق آن می تواند ایجاد اطمینان نسبت به آن کند. در این نوشتار، طبق مبنای متأخرین مشی شده و با بررسی طرق این زیارت نتیجه خواهیم گرفت که سند دومی که در کتاب مصباح شیخ طوسی برای این روایت بیان شده، هم از نظر طریق شیخ به سند و هم خود سند بدون اشکال و قابل اعتماد است.
۳۶۹.

تدابیر پیامبر اعظم (ص)در حج با تاکید بر صلح حدیبیه

کلیدواژه‌ها: پیامبر (ص) صلح حدیبیه برگزاری حج مشرکان قریش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳۳ تعداد دانلود : ۴۶۰۹
صلح حدیبیه مهمترین نرمش قهرمانانه و نقطه عطفی در تحولات عصر نبوی و چه بسا مهمترین نرمش در طول تاریخ اسلام است. در این صلح پیامبر مکرم اسلام موضعی فعال داشت و مشرکان در تمام مراحل این صلح رفتاری کاملاً انفعالی داشتند. چنانکه اصل حرکت نبی مکرم اسلام (ص) و مسلمانان به سوی مکه به قصد انجام مراسم حج عمره، اقدامی بود که قریش را به مقابله ای ناخواسته در چارچوب ممانعت از انجام حج، وادار کرد. آنگاه رسول خدا پیشنهاد صلح داد که این بار مشرکان به تکاپوی شدیدتری افتادند. صلح حدیبیه که با تدابیر پیامبر منعقد شده بود در نهایت نتایج مهمی را برای پیامبر و جامعه اسلامی در پی داشت. از مهمترین نتایج این صلح می توان به تحقق رویای مسلمانان در برگزاری حج در سال بعد از این صلح و همچنین فتح مکه بوسیله آنان اشاره کرد. نتایج این صلح به روشنی نشانگر دوراندیشی پیامبر در مسائل آنروز جامعه مسلمانان است که با تدابیر خاص آن حضرت، اتفاقی که بسیاری از مسلمانان به تردید با آن برخورد می کردند به یک پیروزی عظیم تبدیل شد. در این پژوهش نگارنده سعی کرده است که با شیوه توصیفی تحلیلی و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی تدابیر پیامبر اسلام (ص) در شکل گیری این رخداد بزرگ بپردازد.
۳۷۰.

مدح و رثای اهل بیت پیامبر(ص) در شعر شاعران کرد

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: پیامبر اسلام (ص) اهل بیت پیامبر (ص) شاعران کرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳۷ تعداد دانلود : ۸۳۵
در تاریخ ادبیات ما، مدح اهل بیت پیامبر(ص) همواره زینت بخش دیوان شاعران و فرزانگان بوده است؛ تا آنجا که کمتر دیوان شعری را می توان یافت که قطعه شعری در مدح پیامبر گرامی اسلام(ص) و اهل بیت مکرم ایشان در آن ثبت نشده باشد. شاعران کرد نیز همچون دیگر شاعران مسلمان در این زمینه، گوی فصاحت را به میدان انداخته و آثار زیبایی خلق کرده اند که دفتر اشعارشان را زینت بخشیده است. این مقاله، تلاشی است برای بررسی بخشی از اشعار شاعران نامدار کرد که در مدح و رثای اهل بیت پیامبر(ص) به زبان فارسی یا به لهجه های مختلف کردی سروده اند.
۳۷۱.

تحلیلی بر مبانی معرفت شناختی مطالعة نهضت عاشورا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: معرفت اعتبار معرفت شناختی خبر واحد دلیل نقلی انتقال معرفت نقل سینه به سینه اشتهار

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
تعداد بازدید : ۷۹۸ تعداد دانلود : ۵۲۰
در این نوشتار، با بیان اصول یا قواعد پژوهش های تاریخی با صبغة معرفت شناختی و روش شناختی، به پژوهش دربارة منابع نهضت عاشورا و رخدادهای آن پرداختیم. این بحث، میان رشته ای و جایگاه اصلی آن معرفت شناسی دانش های نقلی است؛ اما مبانی معرفتی و دستاوردهای نهضت عاشورا در دانش کلام و تاریخ نیز کاربرد بسیار دارد. در این مقاله، به بیان اصول معرفت شناختی در قلمرو دلیل نقلی و درجة معرفتی ادلة نقلی، اقسام و شرایط اعتبارشان، منشأ اعتبار آنها، به ویژه خبر واحد می پردازیم. با بررسی اصول معرفت شناختی حاکم بر دلیل نقلی، منابع و مدارک نهضت عاشورا و رویدادهای آن، به این نتیجه رهنمون می شویم که منابع و مدارک رویدادهای عاشورا، به اسناد تاریخی منحصر نیست، بلکه افزون بر این گونه اسناد، می توان در عرصه هایی دیگر به منابعی متقن دست یافت. افزون بر آن، منابع بسیاری برای اثبات رویدادهای عاشورا وجود دارد که می توان به عنوان منابع معرفتی معتبر نهضت عاشورا برای تثبیت باورهای دینی در علم کلام به آنها اعتماد و استناد کرد. حاصل اینکه، ارتباط تاریخی نهضت عاشورا با گذشته منقطع نیست و پیوندی استوار دارد. از این رو، نباید در بسیاری از حوادث عاشورا تردید کرد. این پیامد، نقش معرفت شناختی، تاریخی و کلامی ژرفی دارد.
۳۷۲.

چرایی شکست اصلاحات اقتصادی عمر بن عبدالعزیز (م101ق)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: امویان اصلاحات اقتصادی تاریخ اقتصادی جامعه شناسی تاریخی عمر بن عبدالعزیز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۴ تعداد دانلود : ۹۱۳
عمر بن عبدالعزیز (م101ق) در شرایطی به حکومت رسید که اوضاع اقتصادی جامعه در اثر بدکنشی های پیشینیانش بسیار آشفته بود. از این رو وی تصمیم گرفت با اصلاحات اقتصادی به نارضایتی شکل گرفته در میان طبقات گوناگون پایان دهد، اما این اصلاحات در عمل با شکست روبه رو شد. این پژوهش پس از مروری بر اصلاحات اقتصادی زمان عمر بن عبدالعزیز، از منظر جامعه شناسی تاریخی و با رویکردی توصیفی تحلیلی و با نگاهی انتقادی به منابع دست اول تاریخ اسلام و بررسی ریزسنجانه اسناد و شواهد تاریخی، چرایی شکست این اصلاحات را برمی رسد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که عمر بن عبدالعزیز از یک سو با مخالفت خاندان اموی و از سوی دیگر با کارشکنی کارگزاران و فرمان دارانی روبه رو شد که در پی حفظ منافع نابه جای اقتصادی خود بودند. افزون بر این، برخی کنش های خلیفه نیز مانعی برای دست یابی وی به اهدافش بود.
۳۷۳.

تحلیل سیره معصومان در مواجهه با اهانت کنندگان نادان و مغرض(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سیره معصومان (ع) مقابله با توهین اهانت به اولیاء الهی تمییز نادان و مغرض

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر روایات و عترت
تعداد بازدید : ۱۳۷۰ تعداد دانلود : ۶۲۶
مسأله اهانت به اولیاء الهی و تکرار چندین باره این امر یکی از مسائل مبتلا به کنونی جوامع اسلامی است. متن حاضر تلاش می کند تا با بررسی احادیث و روایات تاریخی، روش معصومان(ع) در مقابله با اهانت ها را بیان کند. از جمله مواردی که در احادیث و روایات تاریخی فراوان مشاهده می شود، آن است که اولیاء دین بین اهانت کنندگان نادان از یک سو و اهانت کنندگان مغرض از سوی دیگر تمییز قائل می شده اند و با این دو دسته به یک شیوه رفتار نمی کرده اند. بررسی احادیث معصومان(ع) و روایات تاریخی نشان می دهد که هماره در برخورد با نادان، گذشت و حلم و برخورد کریمانه را برمی گزیدند و خود را قولا و فعلا به این افراد جاهل اما بی غرض معرفی می کرده اند و در مورد افراد مغرض اگر شرایط مهیا بود، حکم الهی را در مورد آنها اجرا می نمودند؛ اما اگر شرایط فراهم نبود با سکوت و صبر از کنار آن می گذشتند و اجرای حکم الهی و برخورد با اهانت کننده را در صورت لزوم به شرایط آتی موکول می کردند
۳۷۴.

امام جعفر صادق(ع) در متون اهل سنت

کلیدواژه‌ها: علم عبادت اهل بیت اهل سنت امام صادق (ع) ابوحنیفه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه کلیات مذاهب فقهی اهل سنت
تعداد بازدید : ۸۵۷ تعداد دانلود : ۵۰۱
دانشمندان اهل سنت در کتاب های تفسیری، فقهی و حدیثی از امام جعفر صادق(ع) به بزرگی یاد کرده و مطالبی فراوانی را به سخنان و احادیث این امام مستند نموده اند. در این مقاله، به انعکاس برخی مطالب از متون و کتاب های اهل سنت درباره اوصافی نظیر زهد، عبادت، تقوی و علم امام صادق(ع) و به نقل برخی از سخنان ایشان در این کتاب ها به صورت گذرا پرداخته شده است.
۳۷۵.

بررسی نامة امام هادی7 به اهالی اهواز از دیدگاه روش شناسی کلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روش شناسی اهواز جبر و اختیار تفویض امر بین الامرین امام هادی ع منزلة بین المنزلتین

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
تعداد بازدید : ۹۹۶ تعداد دانلود : ۵۹۳
اهل بیت: ضمن ردّ اعتقاد به جبر و تفویض در افعال اختیاری انسان، دیدگاه خود را با عنوان امرً بین الامرین یا منزلة بین المنزلتین مطرح نموده اند. یکی از متون مکتوب در این زمینه، نامة گهربار امام هادی7 در پاسخ به پرسش های اهالی اهواز است که در متن آن، پس از بیان لزوم مراجعه به آموزه های ثقلین ، ضمن بهره گیری از آیات و روایات معصومین: و مثالهای ملموس، سه صورت موضوع (جبر، تفویض، و امر بین الامرین) طرح و تبیین شده است. در این پژوهش، نامة یاد شده از منظر روش شناسی کلامی مورد بررسی قرار گرفته و علاوه بر توجه به مصادر و سند روایت، به ساختار نامه از دیدگاه روش شناسی کلامی پرداخته و روش های استنباط و دفاع اعتقادی در کلام امام هادی: در حد امکان استخراج شده است. در ضمن، محتوای نامه از جهت منابع نقلی مورد استفاده و اصول اخلاقی بکارگرفته شده در آن واکاوی گردیده است.
۳۷۶.

شخصیت قرآنی امام جواد (ع)

۳۷۷.

کاربست همگرایی شیعیان امامی با سلجوقیان(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: همگرایی سلجوقیان شیعیان امامی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی سلجوقی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
تعداد بازدید : ۸۹۲ تعداد دانلود : ۹۸۸
با سقوط دولت آل بویه (حک 334-447ق) و با به قدرت رسیدن سلجوقیان (حک429-590ق)، خلیفة بغداد، طغرل سلجوقی (م455ق) خطبه خواند. با آغاز حکومت طغرل، و رویش سیاسی او و کینه های پنهان از دوران حاکمیت آل بویه نزد اهل سنت، رقابت و تعصب مذهبی برخی از شخصیت های آن عصر، زمینة درگیری میان هریک از مذاهب اسلامی، به ویژه شیعیان و اهل سنت را فراهم ساخت. شدت منازعات مذهبی به حدی بود که از آن دوران به «عصر مذهبی و جدلی» تعبیر شده است. اما در عین حال، بر مبنای «الناس علی دین ملوکهم» برخی تعامل ها و همگرایی ها میان شیعیان امامی و حاکمیت اهل سنت وجود داشت. اختلاف های داخلی سلجوقیان و نیاز آنها به نیروهای متخصص برای حفظ قدرت و همچنین تحت فشار بودن شیعیان امامی، موجب شد تا عالمان شیعی امامی در پرتو سیاست تساهل و تسامح حکومت، نقش اساسی را در حفظ و گسترش مذهب تشیع ایفا کنند و فشار مخالفان را بر شیعیان امامی کاهش دهند. این مقاله، نوع، اهداف و انگیزة همگرایی شیعیان امامی با حاکمیت سلجوقی را بررسی کرده و کاربست همگرایی میان آنان را تبیین نموده است.
۳۷۸.

بررسی تغییرات الگوی فرهنگی پاکی و ناپاکی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ایران تغییر تطهیر اسلامی شدن الگوی فرهنگ

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و ایران
تعداد بازدید : ۱۱۳۴ تعداد دانلود : ۶۶۸۲
از رخدادهای بزرگ تاریخ ایران، ظهور و گسترش اسلام، در سده های نخستین هجری بود. دستاورد تعامل ایران و اسلام، تحول در بخشی از ابعاد و شاخصه های فرهنگ بود، چگونگی اسلامی شدن شیوة زندگی مردم، به ویژه فرهنگ پاکی و ناپاکی، مسئلة پژوهش حاضر می باشد . مقالة پیش رو به دنبال فهم تحول نظام تطهیر، با استفاده از روش تفسیری و معناکاوانه، ابتدا الگوهای فرهنگی پاکی و ناپاکی حیوانات، طبیعت و اشیا، در ایران دورة پیشااسلامی را بررسی نموده، سپس به بازنمایی نوع تعامل مردم ایران می پردازد. در مفهوم سازی جدید از پاکی و ناپاکی، اسلام، با مفید معرفی کردن کلیه حیوانات اقدا م به تغییر در برخی الگوها ی فرهنگی زرتشتی نموده، سگ و خوک را نا پاک دانسته و در عوض حشرات و خزندگان را اهریمنی ندانسته، و در برخی حیوانات حلال گوشت دیگر مانند اسب و گاو و ...تداوم الگوهای پیشین را شاهد هستیم. در بار ه طبیعت در مواردی با تغییر الگودر مفهوم قداست آتش روبرو بوده ، در مورد زمین شاهد تداوم همراه با تثبیت هستیم، و در مورد آب رویکرد فرهنگی، تداوم همراه با اصلاح می باشد. در مورد اشیا نیز نظاره گر محدود سازی در مفهوم پلیدی البسه، لوازم منزل و فرآورده های چوبی در تماس با مردار و ... می باشیم.
۳۷۹.

روش شناسی مناظره های امام جواد (ع)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مناظره تاریخ تشیع سیره اهل بیت (ع) امام جواد (ع) آداب گفت و گو

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات مکاتب، رویکردها و روش ها
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
تعداد بازدید : ۱۹۲۸ تعداد دانلود : ۸۹۸
مناظره به عنوان یکی از شکل های گفت وگو و تبیین باورها، جایگاه مهمی در زندگی اجتماعی اهل بیت: دارد. امام جواد (ع) نیز در مناظره های خود با گروه ها و گرایش های مختلف، با توجه به وضعیت و شرایط مخاطبان، از شیوه های متفاوتی بهره برده است که شناخت آن ها می تواند بر آگاهی های ما درباره آن حضرت و مسائل فرهنگی و اندیشه ای زمان ایشان بیافزاید. این مقاله با اشاره به دو بعد رفتاری و استدلالی در مناظرات امام جواد(ع) بر این باور است که آن امام بزرگوار، ضمن رعایت جایگاه طرف مقابل و احترام به عقاید او و تحمل آن، از استدلال های عقلی و دلایل نقلی و گاه روش ترکیبی، برای اثبات دیدگاه خود بهره می برد. از سویی دیگر، استناد به آیات قرآن و سیره و سخن پیامبر(ص) جایگاه ویژه ای در گفت وگوها و مباحثه های آن حضرت داشت. ایشان گاهی هم برای نقد عقاید و ادعاهای طرف مناظره از گزاره های مورد پذیرش مخاطب خود استفاده می کرد.
۳۸۰.

مقایسه برپایی مراسم عاشورا در ایران و هند (با تکیه بر شهر بنگلور)

کلیدواژه‌ها: عاشورا عزاداری محرم بنگلور آیین های سوگواری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام تاریخ فرهنگی و اجتماعی اسلام
تعداد بازدید : ۱۳۹۰ تعداد دانلود : ۹۶۰
در تاریخ شیعه مراسم ماه محرم، بزرگ ترین و گسترده ترین مراسم سنتی مذهبی و یکی از برجسته ترین نمونه های میراث فرهنگی معنوی در ایران و کشورهای منطقه است و با توجه به اهمیت این شاخه از میراث فرهنگی، پرداختن به آن بسیار ضروری می باشد. هدف از این پژوهش مقایسه برپایی مراسم عاشورا در ایران و هند با تکیه بر شهر بنگلور هندوستان می باشد. مقاله حاضر می کوشد به این سؤال پاسخ دهد که مقایسه مراسم عاشورا در ایران و هند با تأکید بر شهر بنگلور چگونه است؟ نتایج ای ن پژوهش نش ان می دهد ویژگی های خاصّ جغرافیایی و مکانی این دو منطقه منجر به پایداری در رفتارها و آیین های عاشورایی همراه با حفظ تمامیّت سرزمین و حراست از ارزش های مذهبی گردیده و این آمیختگی نیز سبب رشد ارزش های اسلامی و انسانی و همچنین گسترش آن در پهنه های عقیدتی مناطق مجاور شده است. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی توصیفی به بررسی آیین های سوگواری در ایران و هند، با تأکید بر شهر بنگلور می پردازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان